КЛАСИФИКАЦИЈА НА СОФТВЕРОТ.

УЛОГА И СТРУКТУРА НА
ОПЕРАТИВНИОТ СИСТЕМ

Стр.28-32
 СОФТВЕР Е МНОЖЕСТВО ОД СИТЕ ПРОГРАМИ
ИНСТАЛИРАНИ НА КОМПЈУТЕРОТ ВРЗ ОСНОВА НА КОИ
ХАРДВЕРОТ ИЗВРШУВА ОДРЕДЕНА ЗАДАЧА.
СОФТВЕРОТ ОБИЧНО СЕ НАОЃА НА ХАРД ДИСКОТ ОД
КАДЕ СЕ ВЧИТУВА ВО РАМ МЕМОРИЈАТА, А ОТТУКА СЕ
ПРОСЛЕДУВА ДО ПРОЦЕСОРОТ КОЈ ГИ ИЗВРШУВА
ПРОГРАМИТЕ НАРЕДБА ПО НАРЕДБА
 Програмски дел -
Софтвер

Системски Апликативни
програми програми
За обработка на
текст

За табеларни
пресметувања
Управувачки
Оперативен Услужни програми и Програмск
систем програми комуникациски и систем
Компјутерска
систем графика

мултимедија

комуникации

Статистика и
Игри
математика
УСЛУЖНИ ПРОГРАМИ
 Му овозможуваат на корисникот управување со
податоците и хардверските компоненти
 Тука спаѓаат програми за: форматирање и одржување
на харддискот, компресија на податоци, заштита од
вируси, инсталација на софтвер и т.н. Некои од овие
програми се вградени во самиот ОС но некои од нив
се произведуваат и се купуваат посебно.
 Кои услужни програми ги познаваш?
ПРОГРАМСКИ СИСТЕМ
 Тука спаѓаат програските околини за програмирање:
CodeBlocks, Dev C++, Anjuta, Turbo Pascal и.т.н.
 АПЛИКАТИВНИ (КОРИСНИЧКИ) ПРОГРАМИ СЕ
ПРОГРАМИ КОИ ОВОЗМОЖУВААТ КОМПЈУТЕРОТ ДА ИЗВРШИ
КОНКРЕТНИ ЗАДАЧИ ЗА КОРИСНИКОТ
 Обработка на текст(Word, Writer, Notepad…)
 Работа со табели (Еxcel, Calc, Lotus…)
 Oбработка на слики и цртежи(Paint, PhotoShop, Corel Draw,
Gimp…)
 Работа со Бази на податоци (Access, Fox Pro, Base, Oracle…)
 Изработка на презентации (Power Poin, Impress, Front Page….)
 Мултимедија (Power DVD, BS player,Winamp…
 Пресметkи во науката, техникат и статистиката (Mathematics,
Geogebra, Calculator…)
 Комуникации т.е работа со Интернет (Firefox, GoogleHrom…)
 Игри
 ОПЕРАТИВЕН СИСТЕМ-ОС

 Прво што се инсталира на хард дискот е ОС.

Без него не може да работи компјутерот. Toj
e врската меѓу корисникот и хардверот;
 ОС е множество од програми кои ја
контролираат и координираат работата на
хардверските единици и овозможуваат
извршување на кориснички програми.;
ОСНОВНИ ФУНКЦИИ НА ОС СЕ:
Управување со процесорот
Управување со меморијата(РАМ)
Управување со В/И единици
Управување со податоците
 Управување со процесорот подразбира управување
со процесите кои ги извршува процесорот: кој процес
ќе се изврши, колку време е потребно за секој
процес...
 Управување со меморијата подразбира грижа за
ефиксно користење на оперативната (РАМ) меморија
 Модулите за управување со В/И единици
одлучуваат кога и кои единици може да се доделат на
поедини задачи и процеси
 Модулите од ОС кои се задолжени за управување со
податоците ракуваат со начинот на чување на
податоците на надворешните мемории, пристапот до
податоците, креирање, чување и бришење на
датотеки...
 СТРУКТУРА НА ОС
Јадро
Драјвери
Програмски алати
Кориснички интерфејс (текстуален
и графички)
 Јадрото координира со сите останати модули и се грижи тие
исправно и оптимално да ја извршат својата функција
 Драјверите се специјализирани програми кои овозможуваат
користење на одредени уреди (звучни и графички картички,
печатач, скенер и др). За стандардните уреди се испорачуваат
(или се вградени) со ОС, а за останатите се испорачуваат со
уредот кога го купуваме или се симнуваат од интернет
(обично се бесплатни)
 Програмските алати имаат улога на корисниците да им
овозможат пристап до функциите на ОС. Пример програмите
за навигација низ системот на датотеки.
 Корисничкиот интерфејс е работното опкружување преку
кој се ракува со ОС
 КОРИСНИЧКИ ИНТЕРФЕЈС
Може да биде : командно-линиски (текстуален) и
графички.
Поранешните оперативни системи немале графичко
опкружување, па затоа не биле едноставни за употреба,
за да изврши некоја команда компјутерот, корисникот
требало да ја напише преку тастатура, тоа значи дека
корисникот морал да ги знае сите команди за ракување со
дадениот оперативен систем. Како пример за ваквите
команднолиниски (текстуални) ОС-ми ќе го илустрираме
работниот екран на ОС -DOS .
Командна линија. Командата dir *.com
значи да се прикажат сите датотеки со
екстензија com во меморијат односно
папката во која моментално се наогаме

Работно
опкружување на
DOS OS
претходник на
Windows
 Денешните ОС имаат графичко опкружување
(интерфејс), со јасен преглед на сите датотеки
(files) и програми во компјутерот. Командите
најчесто се задаваат со глувчето иако има
можности и за работа преку терминал со
пишување на команди, но тоа најчесто го користат
понапредните корисници. Денес најкористени ОС
за персонални компјутери се:Windows (има повеќе
верзии досега), Linux, MAC OS. На следните
слајдови ќе ги видите нивните работни
опктружувања односно корирснички интерфејс.
Работно опкружување на
Windows 10
Работно опкружување на
OS Linux
Работно опкружување на
MAC OS
 Прашања
• Наброј ги системските програми!
• Функции на оперативниот систем се:
• Во кој тип на програми спаѓа CodeBlocks -интегрирана
околина за пишување, преведување и извршување на
програми во C++?
• Корисничкиот интерфејс на оперативните системи може
да биде ________________________, поедноставни за
употерба се ________________________
• Во кој тип на програми спаѓаат Windows10/ Windows7/
Linux/(според класификацијата на софтверот)
• Главната компонента во структурата на оперативниот
систем е ___________________Тоа има функција
_________________________________________________
• Напиши 2 оперативни системи со графички кориснички
интерфејс_______________________.
• Која програма не припаѓа на листата (според класификацијата на
софтверот):
– Linux
– WinZip
– Windows XP
– Windows 7
• Структурата (компоненти) на ОС ја сочинуваат:
• Во кој тип на програми спаѓаат Google Chrome/ BS Player/ Word/(според
класификацијата на софтверот)
• Корисничкиот интерфејс кај кој командите може да се задаваат со глувче се
нарекува
• Наброј некои типови апликативни програми (барем 5)
• Во кој тип на програми спаѓа WinZip и Avast?
• Тоа е најважната програма во компјутерот, таа прва се инсталира на
харддискот и без неа не можеме да работеме на компјутерот. Станува збор
за
• Пополни го дијаграмот

апликативн
и
• Пополни го дијаграмот

системски