Оперативен систем

Оперативниот систем (кој обично се

скратува како OС или O/С) е
посредник од програми помеѓу
хардверот и корисникот; ОС е
одговорен за управувањето и
координирањето на активностите и
за делењето на ресурсите на
компјутерот.

Оперативниот систем работи како

хост за апликациите за пресметки
кои се извршуваат на машината.
Како хост, една од целите на
оперативниот систем е да ракува со
деталите на операцијата на
хардверот. Ова им олеснува на
апликациските програми да не
мораат да управуваат со овие детали
и го прави полесно самото пишување
на апликациите.
Скоро сите уреди ( вклучувајќи ги и
преносливите компјутери, desktop
компјутерите, суперкомпјутерите, video game
конзолите, таблетите, медија центар
компјутерите и мобилните телефони) како и
некои работи, домашните апарати (машините
за перење, машините за миење на садови), па
дури и портабилните медиа играчи користат
оперативен систем од некој тип. Некои од
старите модели може да користат вграден
оперативен систем, кој може да биде содржан
на компактниот диск или на друг уред за
зачувување на податоци.
 Mикрокомпјутери

 Првите микрокомпјутери го немаа капацитетот или

потребата за детално разработените оперативни системи
кои беа развиени за mainframes и minis; минималистични
оперативни системи беа развиени, често вчитувани од
ROM, познати како монитори. Еден позначаен првобитен
оперативен систем заснован на дискови беше CP/M, кој
беше поддржуван од многу првобитни микрокомпјутери и
беше добра копија на MS-DOS, кој подоцна стана многу
популарен како оперативен систем избран од IBM PC,
негови следбеници беа Microsoft. Во 80те Аpple Computer
Inc. ја напушти својата популарна Apple II серија на
микрокомпјутери за да го претстави Apple Macintosh
компјутерот со иновативен Graphical User Interface на
Mac ОS.
Примери на оперативни системи
 Microsoft Windows

Microsoft Windows е фамилија на

сопствени оперативни системи која
започнува како додаток на постариот MS-
DOS оперативен систем за IBM PC.
Модерните верзии се засновани на
поновото Windows NT јадро кое
оригинално било планирано за OС/2.
Windows се извршува на x86, x86-64 и на
Itanium обработувачи.

Пораните верзии исто така се извршувале

и на DEC Alpha, MIPS, Fairchild (подоцна
Intergraph) Clipper и PowerPC
архитектури ( некоја работа била
направена за да го приклучи тоа на
SPARC архитектура).
Од јуни 2008, Microsoft Windows држи голема
количина од worldwide desktop пазарната поделба.
Windows исто така се користи на опслужувачи,
поддржувајќи апликации како што се web
опслужувачи и опслужувачи за бази на податоци.
Неодамна, потроши значаен marketing и пари за
истражување и развој за да демонстрира дека
Windows е способен да изврши каква било
апликација за некое претпријатие, што
резултирало во постојани записи за цената и
перформансите и добро прифаќање во пазарот на
претпријатијата
Unix и Unix-like оперативни
системи
 Ken Thompson напишал B, главно засновано на BCPL,
кој тој го користел за да пишува Unix, заснован на
неговото искуство во MULTICS проектот. B беше
заменето со C, и Unix се разви во голема, комплексна
фамилија на внатрешно поврзани оперативни
системи кои биле влијателни во секој модерен
оперативен систем. Фамилијата на оперативните
системи слични на Unix е поразлична група на
оперативни систем, со неколку основни поткатегории
вклучувајќи ги System V, BSD, и Linux.
 Името "UNIX" е заштитен знак на The Open Group која
има лиценца за него за употреба со било кој оперативен
систем кој бил покажан дека може да се прилагоди на
нивните дефиниции. "Unix-like" најчесто се користи да
укаже на големо множество на оперативни сиситеми
кои наликуваат на оригиналниот Unix

 Unix-like системите се извршуваат на голема

разновидност на архитектури на машините. Тие
потешко се користат за опслужувачи ви бизнисот, како
и како работни станици во академски и инженерски
околини. Unix варијантите кои се софтверски слободни,
како што се GNU, Linux и BSD, се популарни во овие
области.
 Некои Unix варијанти како HP-UX на HP и AIX на IBM се
дизајнирани за да се извршуваат само на тој хардвер на
трговецот. Другите, како Solaris, може да се извршат на
повеќе типови на хардвер, вклучувајќи ги и x86
опслужувачите и PC-ата. Mac OS X на Apple, заснован на
хибридно јадро BSD различно добиен од NeXTSTEP, Mach, и
FreeBSD, го заменил постариот оперативен систем на Apple-
Mac OS (не-Unix).

 Внатрешната корисност на Unix беше побарана од

основањето на POSIX стандардот. POSIX стандардот може да
биде применет на секој оперативен систем, иако тој
оригинално бил направен за многу Unix варијанти.
 Mac OS X

 Mac OS X е гарфички оперативен систем развиен

и продаден од страна на Apple Inc. Mac OS X е
втор најшироко употребуван оперативен систем
во светот, после Windows. Mac OS X е наследник
на оригиналниот Mac OS, кој бил примарен
оперативен систем на Apple од 1984. Поинаку од
неговиот претходник, Mac OS X е UNIX
оперативен систем изграден на технологијата која
била развиена на NeXT во текот на втората
половина на 1980-тите сè додека Apple не ја купил
компанијата вопочетокот на 1997.
 Mac OS X Server вклучува раководство со
работна група и алатки за апликациски софтвер
кои снабдуваат поедноставен пристап до
клучните мрежни сервиси, вклучувајќи го и
агентот пренос на mail, Samba опслужувачот,
LDAP опслужувач, domain name опслужувач и
други.
Изработила:Ема
Стојановска III-2