Gmail Sunil Andhare <sunil.andhare01@gmail.

com>

Mpsc test 8

Sunil Andhare <sunil1.andhare@gmail.com> Sun, Feb 10, 2019 at 1:01 PM

To: sunil.andhare01@gmail.com

HOME

STUDENT HOME

VIEW RESULTS

TAKE TEST

PROFILE

PENDING TESTS

LOG OUT

Welcome sunilandhare02

Your Test Results

Back

Test Summary

Student Name Sunil andhare Rank 23

Test Subject Test Duration Max. Marks Correct Answers Wrong Answers Attempted/Not
Attempted Count Positive Marks Negative Marks Obtained MarksPercentage

G S TEST : 21 GS 02:00:00 200.00 29 34 Attempted : 63

Not Attempted : 37 58.00 22.44 35.56 17.78 %

Test Information in Detail

Question No. Question Your Answer Correct Answer

1

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) लोहित रक्तपे शींमध्ये तं तुकणिका नसतात.

(ब) लोहित रक्तपे शी ऑक्सिजनचे वहन करताना ऑक्सिजनचा वापर करतात.

Consider the following statements.

(a) RBC, does not contain platelets.

(b) RBC, uses oxygen while carrying oxygen.

Options

दोन्ही बरोबर
Both correct

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

a c

Explanation

उत्तर - 3

लोहित रक्तपेशी ऑक्सिजनचे वहन करीत असल्या तरीही स्वत: त्यातील ऑक्सिजन वापरत नाहीत.

Though RBCs carry oxygen, they do not use oxygen in itself.

2

खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement from following statements.

Options

वर्ण लवके फुले व फळे यांना रं ग प्राप्त करून दे तात.

Chloroplasts give colour to flowers and fruits

पिष्टमय पदार्थ, मेद व प्रथिनांचे संश्‍लेषण आणि साठवण करण्याचे कार्य हरितलवके करतात.

The chloroplast performs the function of storage and synthesis of starch, fat and protein

दृश्यकेंद्रकी पेशींचा आकार 5-100µm असतो.

The size of eukaryotic cell is is 5-100 µm

वरीलपैकी नाही.

None of the above

c b

Explanation

उत्तर - 2

पिष्टमय पदार्थ, मेद व प्रथिनांचे संश्‍लेषण आणि साठवण करण्याचे कार्य अवर्ण लवके करतात.

The leucoplasts performs the function of storage and synthesis of starch, fat and proteins.

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) रोमक स्तं भीय अभिस्तर ऊती मानवाच्या श्‍वसनमार्गात असतात.

(ब) स्तरीय पट् टकी अभिस्तर ऊती त्वचे ची झीज रोखतात.

Consider the following statements.

(a) The ciliated columnar epithelial tissues are found in human respiratory tract.

(b) The stratified squamous epithelial tissues prevents the erosion of skin.

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर
Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

a a

Explanation

उत्तर - 1

वनस्पतींमधील जटील स्थायी ऊतींच्या संदर्भात खालीलपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement from following about the complex permanent tissue of plants.

Options

या ऊती एकापेक्षा जास्त प्रकारच्या पेशींनी बनलेल्या असतात.

These tissues are made up of more than one type of a cell.

b

संवहनी ऊती या जटील स्थायी ऊती आहे त.

Conductive tissues are complex permanent tissue.

मळ
ू , खोड व पानातील संवहनी ऊती एकमेकींशी जोडलेल्या नसतात.

The conductive tissues in root, stem and leaf are not connected to each other.

वरीलपैकी नाही.

None of the above

c c

Explanation

उत्तर - 3

वनस्पतींतील मूळ, खोड व पानातील संवहनी ऊती एकमेकांशी जोडलेल्या असतात.

The conductive tissues in root, stem and leaf are connected to each other.

वनस्पतीतील सहपेशींबाबत खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) चाळणनलिकेभोवती असतात.

(ब) त्यातील पे शी जिवं त असतात.

Consider the following statements about the companion cells in plants.

(a) Present around sieve tubes.

(b) Cells in these are alive.

Options

दोन्ही बरोबर
Both correct

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

सहपेशी

पेशींमधील केंद्रक व इतर अंगके आयुष्यभर त्यांच्यात असतात.

या चाळणनलिकेच्या कार्यावर नियंत्रण ठे वतात.

Companion cells

The nucleus and other cell organelles inside the cell remain within them throughout their life.

These control over the function of sieve tubes.

खालील विधानांपैकी योग्य विधान निवडा.

Choose the correct statement from following statemets.

Options

वाघाची प्रजाती पँथेरा ही आहे .

The species of Tiger is Panthera.

तुळस या वनस्पतीची प्रजाती सँक्टम ही आहे .

The species of a Basil plant is sanctum.

गुलाब या वनस्पतीची प्रजाती गॅलिका ही आहे .

The species of a Rose plant is Gallica

वरीलपैकी नाही.

None of the above

d a

Explanation

उत्तर - 1

वनस्पती प्रजाती जाती

गल
ु ाब रोझा गॅलिका

तुळस ओसिमम सँक्टम

Plant Species Genus

Rose Rosa Gallica

Basil Ocium Sanctum

वनस्पतींच्या वर्गीकरणाच्या संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) 1883 मध्ये एचर या शास्त्रज्ञाने अबीजपत्री आणि बीजपत्री या दोन उपसृ ष्टींची भर घातली.

(ब) वनस्पती वर्गीकरणाच्या प्राथमिक स्तराची सु रुवात शरीररचने पासून होते .

Consider the following statements regarding the classification of plants.

(a) In 1883, a scientist Eichler added two sub-kingdoms named cryptogams and phancrogams.

(b) The primary level of plant classification starts from body structure.
Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

a a
Explanation

उत्तर - 1

वनस्पती वर्गीकरणाच्या दस
ु र्‍या स्तरावर वनस्पतींमध्ये संवहनी ऊतीचे अस्तित्व आहे की नाही हे लक्षात घेतले
जाते.

In second level of plant classification, whether the conducting tissues are present or absent is taken into
consideration.

वर्ग मॅमॅलियातील प्राण्यांबाबत खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement from following statemets about the class mammalia.

Options

उष्ण रक्ताचे असतात.

They are warm blooded.

b
त्वचेमध्ये स्वेदग्रंथी व तैलग्रंथी असतात.

Sweat glands and sebum secreting glands on skin.

फुफ्फुसाद्वारे श्‍
वसन करतात.

Respiration through lungs.

वरीलपैकी नाही.

None of the above.

b d

Explanation

उत्तर - 4

वर्ग मॅ मॅ लियातील प्राण्यांची इतर लक्षणे

एकलिंगी व जरायुज असतात. (अपवाद प्लॅ टीपस व एकिडना अंडी घालतात)

हृदयाला चार कप्पे असतात.

हलणारे जबडे असन

ू तोंडात दात असतात.

छाती व उदर पोकळी यांच्यामध्ये स्नायुमय पडदा असतो.

Other characteristics of class mammalia animals.

These are unisexual & gives birth to offsprings (Exception of Platypus and Echidna which lay egg.)

Heart is four chambered.

They are having Jaws and teeth in month.

There is a muscular diaphragm between the chest and the trunk.

निऑन वायूचे संख्या स्वरूपातील इलेक्ट्रॉन संरूपण कोणते आहे ?

Which is the electronic configuration of Neon gas in number form?

Options

2, 8

2, 8, 1

2, 8, 7

2, 8, 8

a a

Explanation

उत्तर - 1

निऑनचा अणू क् रमांक-10, केंद्रकात इले क्ट् रॉनची सं ख्या-10 म्हणून इले क्ट् रॉन सं रूपणाचे सं ख्या स्वरूप 2,8 हे
आहे .

Atomic number of Neon - 10, number of electrons in nucleus - 10, hence the number form of electronic
configuration is 2, 8.

10

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) मूलद्रव्याचे अणूवस्तूमान काढताना प्रोटॉन, इले क्ट् रॉन आणि न्यूट्रॉन या तिन्हींच्या वस्तूमानाची बे रीज
केली जाते .

(ब) एका इले क्ट् रॉनचे वस्तूमान 0.00055 µ इतके असते .

Consider the following statements.

(a) While calculating the atomic mass of an element the addition of mass of proton, electron and
neutron is done.

(b) The mass of one electron is 0.00055 µ

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

b
दोन्ही चक
ू

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

b d

Explanation

उत्तर - 4

मूलद्रव्याचे अणुवस्तुमान काढताना अणूच्या फक्त प्रोटॉन्स आणि न्यूट्रॉन्सच्या वस्तुमानांची बेरीज केली जाते.

While calculating the atomic mass of an element, the addition of only protons and neutrons is done.

11
खालील समस्थानिक मल
ू द्रव्यांच्या अणक
ू ें द्रकातील प्रोटॉन्स आणि न्यट्र
ू ॉन्सच्या संख्येबाबत अयोग्य पर्याय निवडा.

Choose the incorrect option about the number of Protons and Neutrons in the nucleus of following
isotope elements.

Options

पोटॅ शिअम-19 प्रोटॉन्स व 21 न्यूट्रॉन्स

Potassium - 19 Protons and 21 Neutrons

कॅल्शिअम-20 प्रोटॉन्स व 20 न्यट्र

ू ॉन्स

Calcium - 20 Protons and 20 Neutrons

अरगॉन-18 प्रोटॉन्स व 22 न्यूट्रॉन्स

Argon - 18 Protons and 22 Neutrons

वरीलपैकी नाही.

None of the above

a d

Explanation

उत्तर - 4

समभार मूलद्रव्ये (समस्थानिके)- “ज्या मूलद्रव्यांचे अणु वस्तु मानांक समान आहे त, त्यांना समभार मूलद्रव्ये
असे म्हणतात.”

पोटॅ शिअम, कॅल्शिअम आणि अरगॉन ही समभार मूलद्रव्ये आहे त. या तिन्ही मूलद्रव्यांचा अणु वस्तु मानांक 40
आहे .

Isotopes elements - “The elements which have same atomic mass number, are called as isotopes
elements.”

Potassium, Calcium and Argon are isotopes. elements. The atomic mass number of all these three
elements is 40.

12

डाल्टन या शास्त्रज्ञाने मूलद्रव्यांना संज्ञा दे ण्यासाठी काही चिन्हांचा वापर केला होता, त्यापैकी आयर्न या
मूलद्रव्यासाठी कोणते चिन्ह वापरण्यात आले होते?
A scientist Dalton used some signs to provide term to elements, among them which sign was used for an
element iron?

Options

unanswered c

Explanation

13

खालीलपैकी बरोबर विधाने निवडा.

(अ) सं वेगाला परिणाम व दिशा दोन्हीही असते .

(ब) वस्तूचे वस्तु मान आणि त्वरण यांचा गु णाकार म्हणजे सं वेग होय.

Choose the consent statements from the following.

(a) Momentum has magnitude as well as direction.

(b) Momentum is the product of mass and acceleration.

Options

फक्त अ बरोबर

Only a correct

b
फक्त ब बरोबर

Only b correct

अ, ब दोन्ही बरोबर

a, b both correct

दोन्हीही चक
ू

a, b both incorrect.

c a

Explanation

उत्तर - 1

वस्तूचा वेग आणि वस्तूमान यांचा गुणाकार म्हणजे संवेग होय.

Momentum is the product of mass and velocity.

14

अ‍
ॅल्युमिनियम धातूबाबत खालीलपैकी अयोग्य विधान निवडा.
Choose the incorrect statements from following about the Aluminium metal.

Options

मुक्तावस्थेत आढळत नाही.

Do not occur in free state.

निष्कर्षण मुख्य धातुक बॉक्साईट (Al2O3.H2O) पासून केले जाते.

It is extracted from main ore Bauxite (Al2O3.H2O)

बॉक्साईटमध्ये 80% Al2O3 असते. उर्वरित भाग मद

ृ ा अशुद्धी असते.

Bauxite contains 80% Al2O3. Remaining part is soil impurity

d

वरीलपैकी नाही.

None of the above

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

बॉक्साईटमध्ये 30 ते 70% Al2O3. असते.

Bauxite contains 30 to 70% Al2O3.

15

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) पॉलिथीन हे बहुवारिक इथीलिनपासून मिळवले जाते .

(ब) अल्काईनचे सामान्य सूतर् CnH2n असते .

Consider the following statements.

(a) A polymer Polythene is obtained from ethylene

(b) General formula of alkyne is CnH2n

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर
Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

अल्काईनचे सामान्य सूत्र CnH2n-2. असते.

General formula of alkyne is CnH2n-2.

16

खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statements from the following statement.

Options

a
जी वस्तू गतीमान असते, त्या वस्तच्
ू या गतीच्या विरूद्ध दिशेने घर्षण बल कार्यरत असते.

The frictonal force acts in the opposite direction of the motion of the object which is in motion.

घर्षण बल नसते तर आपले पाय घसरले असते व चालणे शक्य झाले नसते.

If there was no frictional force our legs would have been slipped and walking would not, be possible.

पष्ृ ठभागावर ठे वलेल्या वस्तूवर पष्ृ ठभागाच्या समांतर प्रतिक्रियाबल कार्यरत असते.

The reaction force acts parallel to the surface on the object placed on surface.

वरीलपैकी नाही.

None of the above.

d d

Explanation
उत्तर - 4

पष्ृ ठभागावर ठे वलेल्या वस्तूवर पष्ृ ठभागाच्या लंबरूप प्रतिक्रिया बल कार्यरत असते.

प्रतिक्रिया बल अदृश्यबल आहे .

The reaction force acts perpendicular on the object placed on surface.

Reaction force is invisible force.

17

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) दोन कणांमधील अं तर 10-15 मीटरपे क्षा कमी असल्यासच केंद्रकीयबल क्रिया करते .

(ब) केंद्रकीयबल केंद्रकीय कणांना एकत्र ठे वते .

Consider the following statements.

(a) Nuclear force acts only when the distance between two particles is lens then 10-15 meters.
(b) Nuclear force keeps the nuclear particles together.

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर
Only (b) correct

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

केंद्रकीय बल -

या बलाची व्याप्ती अणूच्या केंद्रकापरु तीच मर्यादित असते.

हे अगदी लहान मर्यादा क्षेत्र असणारे बल आहे .

Nuclear force -

The scope of this force is limited to nucleus of an atom.

This is a force with a very small extent area.

18

वस्तूचे वेग-काल संबंध दर्शविणारे न्यूटनचे गतिविषयक समीकरण कोणते?

Which is the Newton's equation of motion showing the relation of object's velocity and time.
Options

v = u + at

s = ut + ½at2

v2 = u2 + 2as

यापैकी नाही.

None of these

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

19

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) अ‍ॅल्यु मिनिअमची फॉईल पाण्यावर तरं गते पण त्याचीच चु रगळू न बनवले ली गोळी मात्र पाण्यात बु डते .

(ब) पदार्थाच्या सापे क्ष घनते लाच विशिष्ट गु रुत्व असे म्हणतात.

Consider the following statements.

(a) The aluminium foil floats on water but its round pill made by crumpling drowns in water.

(b) Relative density of the substance is also known as specific gravity.

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

b
दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

a a

Explanation

उत्तर - 1

20
पथ्
ृ वीपासून 11 किमी उं चीवर गेल्यास हवेचा दाब किती असेल?

How much air pressure would be there after going 11km high from earth?

Options

760 mmHg

380 mmHg

190 mmHg

95 mmHg

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

पथ्
ृ वीपासूनची उं ची (किलोमीटर) हवेचा दाब (mmHg)
0 - 760

5.5 - 380

11 - 190

16.5 - 95

Height from earth (kilometer) Air pressure (mmHg)

0 - 760

5.5 - 380

11 - 190

16.5 - 95

21

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) मोटारीतील सं चयी बॅ टरी सतत विद्यु त प्रभारीत ठे वण्याचे काम डायनामोद्वारे केले जाते .
(ब) सं चयी घटामध्ये विद्यु तनिर्मिती होत नाही.

Consider the following statements.

(a) The work of keeping storage battery of vehicle always electrically charged is done by dynamo.

(b) Electricity is not generated in storage battery.

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct

दोन्ही चक
ू

Both incorrect
c

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

c a

Explanation

उत्तर - 1

संचयी घटामध्ये विद्युतनिर्मिती होत नाही. बाहे रील स्त्रोतांकडून मिळालेली विद्युत ऊर्जा त्यात साठवली जाते.

Electricity is not generated in storage battery. The electrical energy obtained from external sources is
stored in it.

22

खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statements from following statements.

Options

विद्युत गामक बल म्हणजे एकक धन प्रभारास कमी विभवापासून उच्च विभवापर्यंत पोहोचवण्यासाठी केलेले कार्य
होय.

The electromotive force means the work done to carry unit positive charge from low potential to high
potential.

विभवांतर नेहमी विद्युत गामक बलापेक्षा जास्त असते.

Potential difference is always more than electromotive force.

रोधाची एकसर जोडणी परिपथातील रोध वाढवण्यासाठी वापरतात.

The series connection of resistors is used to increase the resistance in circuit.

d
वरीलपैकी नाही.

None of the above

c b

Explanation

उत्तर - 2

विभवांतर हे नेहमी विद्युत गामक बलापेक्षा कमी असते.

Potential difference is always less than electromotive force.

23

वस्तूचे स्थान अनंत अंतरावर असेल आणि प्रतिमेचे स्थान नाभीपाशी असेल तर प्रतिमेचा आकार कसा असेल?

If the position of object is at infinite distance and the position of image is near the focus then what will
be the shape of image?

Options

a
खूपच लहान

Very small

लहान

Small

समान आकाराची

Same size

मोठी

Large

a a

Explanation

उत्तर - 1

24
खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) भिं गाचे नाभीय अं तर बदलून वे गवे गळ्या अं तरावरील वस्तूंशी डोळा समायोजन करतो.

(ब) मानवी डोळ्यासाठी सु स्पष्ट दृष्टीचे लघु त्तम अं तर 2.5 सें टीमीटर आहे .

Consider the following statements.

(a) The eye visualises with objects at various places by changing the focal length of lens.

(b) For human eye, the minimum distance of distinct vision is 2.5 cm.

Options

दोन्ही बरोबर

Both correct
b

दोन्ही चूक

Both incorrect

फक्त अ बरोबर

Only (a) correct

फक्त ब बरोबर

Only (b) correct

c c

Explanation

उत्तर - 3

मानवी डोळ्यासाठी सुस्पष्ट दृष्टीचे लघुत्तम अंतर 25 सेंटीमीटर आहे , तर डोळ्याच्या भिंगाचे नाभीय अंतर 2.5
सेंटीमीटर आहे .

For human eye, the minimum distance of distinct vision is 25 cm while focal length of eye lens is 2.5 cm.
25

एका वाहकातून 0.25A इतकी विद्युतधारा वाहत असताना जर 25V इतक्या विभवांतराचा वापर त्या वाहकाच्या
दोन्ही बाजस
ू केल्यास त्या वाहकांमधील रोध किती असेल?

A current of 0.25 A flows through a conductor when a potential difference 25V is applied between it two
ends. What is resistance?

Options

1000 Ω

100 Ω

25 Ω

2.5 Ω

unanswered b
Explanation

26

भारत सरकार कायदा 1858 संदर्भात पुढीलपैकी योग्य विधाने निवडा.

(अ) या कायद्यान्वये नियामक मं डळ (Board of Control) आणि सं चालक मं डळ (Court of Directors) रद्द करण्यात
आले .

(ब) या कायद्यान्वये भारत सचिवाला मदत करण्यासाठी 15 सदस्यीय परिषद स्थापन करण्यात आली.

(क) या कायद्यान्वये बॉम्बे आणि मद्रास प्रांतांचे कायदे निर्मितीचे अधिकार परत करण्यात आले .

Choose the correct statements from following about the Government of India Act, 1858.

(a) According to this act, the Board of control and court of Directors has abolished.

(b) According to this act, a 15 members council was established to assist the secretary of state for India.
(c) According to this act, the legislative powers of the Bombay and Madras presidencies were restored.

Options

अवब

a and b

फक्त अ

Only a

अवक

a and c

d
बवक

b and c

c a

Explanation

उत्तर - 1

बॉम्बे आणि मद्रास प्रांतांचे कायदे निर्मितीचे अधिकार परत करून विकेंद्रीकरणाची सुरूवात 1961 च्या इंडियन
कौंसिल अ‍
ॅक्टने करण्यात आली.

The Indian Councils Act 1961 initiated the process of decentralisation by restoring the legislative powers
to he Bombay and Madras presidencies.

27

खालीलपैकी बरोबर विधाने निवडा.

(अ) 97 वी घटना दुरुस्ती कायदा, 2011 नु सार सहकारी स्थापना करण्याच्या मूलभूत हक्कामध्ये समावे श करण्यात
आला आहे .

(ब) 97 वी घटना दुरुस्ती कायदा 2011 नु सार सहकारी सं स्थांना प्रोत्साहन दे ण्याचा राज्याची मार्गदर्शक तत्त्वे
यामध्ये समावे श करण्यात आला आहे .
Choose the correct statements from following.

(a) 97th the Constitutional Amendment Act, 2011 included right to form co-operative societies as a
fundamental right.

(b) 97th Constitutional Amendment Act 2011 included a new Directive principle if State Policy on
Promotion of co-operative societies.

Options

फक्त अ बरोबर

Only a correct

फक्त ब बरोबर

Only b correct

अ, ब बरोबर
Both a, b correct

अ, ब चक
ू

Both a, b incorrect.

c c

Explanation

उत्तर - 3

28

पुढील विधाने विचारात घ्या.

(अ) स्वतं तर् सं स्था (Independent Bodies) हे भारतीय राज्यघटने चे वै शिष्ट्य आहे .

(ब) नियं तर् क व महाले खापरीक्षक, निवडणूक आयोग, केंद्रीय लोकसे वा आयोग व महान्यायवादी ही भारतीय
लोकशाहीतील स्वतं तर् सं स्थांची उदाहरणे आहे त आणि त्यांना कार्य कालाचे सं रक्षण आहे .

Consider the following statements

(a) Independent bodies is the feature of Constitution of India.

(b) The comptroller and Auditor General, Election commission, Union Public Service Commission and
Attorney General of India are the examples of Independent bodies of Indian democracy, and having
security of tenure.

Options

फक्त अ बरोबर

Only a correct

फक्त ब बरोबर

Only b correct

दोन्ही बरोबर

Both correct
d

दोन्ही चूक

Both incorrect

a a

Explanation

उत्तर - 1

महान्यायवादी ही स्वतंत्र संस्था नसन

ू ती केंद्र सरकारच्या निर्देशाप्रमाणे काम करते. महान्यायवादीला कार्यकालाचे
संरक्षण नाही. या उलट ड SPSC/UPSC निवडणूक आयोग, CAG यांना निश्‍चित कार्यकाळ, सेवा शर्ती व वेतन हे
प्रभारित खर्चातून इत्यादी संरक्षण आहे . जेणेकरून ते स्वतंत्रपणे काम करू शकतील.

While Attorney General of India is not an independent body. It works as per the direction of
government. Attorney General do not have the security of tenure. On the contrary, SPSC/UPSC, Election
commission, CAG have fixed and secure tenure, service conditions and salary from charged expenditure
security etc. So that they can work independently.

29

पढ
ु ील शब्दांचा भारतीय राज्यघटनेतील उल्लेखाप्रमाणे योग्य क्रम लावा.

(अ) न्याय
(ब) बं धुता

(क) स्वातं त्र्य

(ड) समानता

Arrange the following words in correct order according to their mention in the constitution of India.

(a) Justice

(b) Faternity

(c) Liberty

(d) Equality
Options

अ-ब-क-ड

a-b-c-d

अ-ब-ड-क

a-b-d-c

अ-क-ब-ड

a-c-b-d

अ-क-ड-ब

a-c-d-b

d d

Explanation
उत्तर - 4

न्याय - सामाजिक, आर्थिक व राजकीय.

स्वातंत्र्य - विचार, अभिव्यक्ती, विश्‍वास, श्रद्धा व उपासना.

समानता - दर्जा व संधी.

बंधुता - व्यक्तिची प्रतिष्ठा आणि दे शाची एकता व अखंडता.

Justice - Social, Economic and Political

Liberty - Thought, expression, belief, faith and workship.

Equality - Status and opportunity

Fraternity - dignity of individual and unity and integrity of Nation.

30

सध्याच्या आंध्रप्रदे श व तेलंगणा राज्याबाबत पुढील विधाने विचारात घ्या.

(अ) आं धर् राज्य कायदा 1953 अन्वये आं धर् हे भाषिक आधारावरील पहिले राज्य बनवण्यात आले .
(ब) कुर्नुल ही आं धर् राज्याची राजधानी होती.

(क) राज्य पु नर्रचना कायदा 1956 अन्वये तत्कालीन है दर् ाबाद राज्याचा ते लुगू भाषिक भूभाग आं धर् राज्यात
विलीन करून है दर् ाबाद राजधानी असणारे आं धर् प्रदे श राज्य निर्माण करण्यात आले .

(ड) आं धर् प्रदे श पु नर्रचना कायदा 2014 अन्वये ते लंगणा हे नवीन राज्य निर्माण करण्यात आले .

(इ) 1 जाने वारी 2019 पासून आं धर् प्रदे श व ते लंगणा राज्यांसाठी स्वतं तर् उच्च न्यायालये सु रू करण्यात आली.

वरीलपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Consider the following statements about the present Andhra Pradesh and Telangana states.

(a) Under the Andhra state act 1953, Andhra, the first state on the lingual basis was created.

(b) Kurnool was the capital of Andhra state.

(c) Under the states Reorganisation Act 1956, the Andhra Pradesh State having capital Hyderabad was
created by merging the Telgu speaking part of the their Hyderabad state in Andhra state.

(d) Under Andhra Pradesh Reorganisation Act 2004, the new state of Telangana was created

(e) From 1 January 2019, separate Highcourts for the Andhra Pradesh and Telangana states was
started.

Choose the incorrect statement/s from above.

Options

फक्त इ

Only e

फक्त ब

Only b

c
फक्त क

Only c

यापैकी नाही

None of these

d d

Explanation

उत्तर - 4

सर्व विधाने योग्य आहे त.

All the statements are correct.

31

एखाद्या व्यक्तीला भारतीय वंशाची व्यक्ती समजले जाईल जर ......

(अ) त्याचा जन्म अविभाजित भारतात झाला असे ल.

(ब) त्याच्या एका पालकाचा जन्म अविभाजित भारतात झाला असे ल.

(क) त्याचा जन्म 26 जाने वारी 1950 नं तर भारताच्या भूभागात झाला असे ल.

A person will be considered of Indian origin if, .....

(a) He was born in undivided India.

(b) Either of his parents were born in undivided India.

(c) He was born after 26 January 1950 in India's geographic region.

Options

फक्त अ किं वा ब

Only a or b
b

फक्त अ किं वा क

Only a or c

फक्त ब किं वा क

Only b or c

अ किं वा ब किं वा ड

a or b or d

d a

Explanation

उत्तर - 1

व्यक्ति अथवा तिचा कोणताही एक पालक अविभाजित भारतात अथवा 15 ऑगस्ट 1947 नं तर भारताच्या
भूभागात झाल्यास ती व्यक्ती भारतीय वं शाची व्यक्ति समजली जाईल.

A person will be considered of Indian origin if that person or either of his parents were born in undivided
India or in region of India after 15 August 1947.
32

भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 26 संदर्भात पुढीलपैकी अयोग्य पर्याय निवडा.

Choose the incorrect statement from following about the article 26 of Constitution of India.

Options

या कलमानुसार धार्मिक गटांना धार्मिक स्वरूपाच्या संस्था स्थापन करण्याचा अधिकार आहे .

According to this article, the religious denominations have the right to establish the religious Institution.

हे कलम सामहि
ू क धार्मिक स्वातंत्र्याची (Collective Freedom of Religion) तरतद
ू करते.

This article makes the provision of collective freedom of religion.

या कलमात धर्मनिरपेक्षता (Secular) या शब्दाचा उल्लेख आहे .

This article has the mention of a word secular

यापैकी नाही.

None of these

c c

Explanation

उत्तर - 3

धर्मनिरपेक्षता या शब्दाचा उल्लेख कलम 25 मध्ये आहे .

कलम 25 हे वैयक्तिक धार्मिक स्वातंत्र्याची तर कलम 26 हे सामहि

ू क धार्मिक स्वातंत्र्याची तरतद
ू करते.

The mention of a word 'Secularism' is in article 25.

Article 25 provides for the individual freedom of religion while article 26 provides for the collective
freedom of religion.

33

भारतीय राज्यघटनेतील मार्गदर्शक तत्त्वांवरील पुढीलपैकी कोणती टिका रास्त करण्यात आली आहे ?
(अ) कायद्याची परिणामकारकता नाही.

(ब) परं परावादी (Conservative)) स्वरूप.

(क) घटनात्मक पे च (Constitutional conflict).

Which of the following were the criticism on the Directive Principles in construction of India?

(a) No legal force

(b) Conservative nature

(c) Constitutional conflict

Options

अवब

a and b

बवक

b and c

अवक

a and c

अ, ब व क

a, b and c

a d

Explanation
उत्तर - 4

के. टी. शाह, टी. टी. कृष्णम्माचारी व के. सी. व्हिअर यांनी मार्गदर्शक तत्त्वांच्या कायदे शीर परिणामकारक
नसण्यावर टिका केली आहे .

आयव्हर जेनिग्ं ज यांच्या मते ही तत्त्वे रूढीवादी/परं परावादी असून 20 च्या शतकाशी सुसंगत असली तर 21 व्या
शतकात त्यांच्या अंमलबजावणीबाबत शंका आहे .

के. संथानम यांच्या मते संसदे ने पारित केलेले परं तु मार्गदर्शक तत्त्वाच्या विरूद्ध आहे वाटून राष्ट्रपतीने परत
पाठवलेले विधेयक घटनात्मक पेचप्रसंग उभा करू शकते.

K.T. Shah, T. T. Krishnamachari and K. C. wheare criticised directive principles for not being legally
effective.

According to K Santhanam, a bill passed by the Parliament but rejected by the President on the basis of
being against the directive principles, can create a constitutional conflict.

34

पढ
ु ीलपैकी कोणत्या मल
ू भत
ू कर्तव्यांची/कर्तव्यांची शिफारस सरदार स्वर्णसिंग समितीने केली होती परं तु त्याचा
समावेश राज्यघटनेत झाला नाही?

(अ) कर भरणा
(ब) मतदान

(क) कुटु ं ब नियोजन

Which of the following fundamental duty/duties was recommended by the Sardar Swaran Singh
committee but not included in the Constitution were?

(a) To pay tax

(b) To vote

(c) Family Planning

Options

फक्त अ

Only a

b
अवब

a and b

अवक

a and c

यापैकी नाही

None of these

a a

Explanation

उत्तर - 1

स्वर्णसिंग समितीने केलेल्या परं तु राज्यघटनेत समाविष्ट न केलेल्या शिफारशी :

कर्तव्य बजावण्यात कुचराई झाल्यास दं ड/शिक्षा करण्याचा संसदे ला अधिकार.

संसदे ने दं ड/शिक्षेसाठी केलेल्या कायद्याचे कोणत्याही न्यायालयात परीक्षण करण्यास मनाई.

कर भरणा हे मूलभूत कर्तव्य.

Recommendations made by the Swaran Singh committee but not incorporated in the Constitution

Authority to parliament to impose penalty or punishment for non-compliance with the duty.

No law imposing such penalty/punishment shall be called in question in any court.

To pay tax is a fundamental duty.

35

घटनादरू
ु स्ती प्रक्रियेबाबत भारत आणि अमेरिकेच्या तरतुदींचा तुलनात्मक विचार केल्यास असे दिसून येते की ......

(अ) अमे रिकेत घटनादुरूस्तीची प्रक्रिया राज्ये सु रू करू शकतात.

(ब) घटनादुरूस्तीबाबत दोन्ही दे शां च्या राज्यांना अधिकार आहे त.

(क) काही तरतु दीत बदल करण्यासाठी राज्यांची सहमती आवश्यक असून दोन्ही दे शात निम्म्याहन
ू अधिक राज्यांची
सं मती आवश्यक आहे .
If the provisions regarding the procedure of constitutional amendment in India and America are
comparatively considered, it seems that.....

(a) In America, state can initiate the constitutional Amendment.

(b) States of both countries have equal rights regarding the constitutional amendment.

(c) While the consent of states is required to amend some provisions, the consent of more than half of
the states is required in both countries.

Options

फक्त अ बरोबर

Only a correct

फक्त अ व ब बरोबर
Only a and b correct

फक्त ब

Only b

अ, ब व क बरोबर

a, b and c correct

d d

Explanation

उत्तर - 4

अमेरिकेत राज्ये घटनादरु

ु स्तीची सुरूवात करू शकतात. भारतात राज्यांना असे अधिकार नाहीत.

काही तरतुदी बदल करण्यासाठी भारतात किमान निम्म्या राज्यांची तर अमेरिकेत किमान तीन चतुर्थांश राज्यांची
संमती आवश्यक आहे .

In America, states can initiate the amendment. The states in India do not have such rights.

In India, the consent of minimum half of the states is required to amend some provisions, while in
America the consent of three fourths of the states is required.
36

पुढीलपैकी कोणत्या मार्गाने होणार्‍या सार्वजनिक हानीसाठी (Public Injury) जनहित याचिका दाखल करता येऊ
शकते?

(अ) सार्वजनिक जबाबदारीत कचराई (Breach of Public Duty).

(ब) घटनात्मक तरतु दींचे उल्लं घन.

(क) कायद्याचा भं ग

Which of the following Public injuries are considered for the filing of Public Interest Litigation?

(a) Breach of Public Duty.

(b) Violation of constitutional provisions

(c) Violation of act.

Options

अवब

a and b

बवक

b and c

अवक

a and c

अ, ब व क
a, b, and c

d d

Explanation

उत्तर - 4

वरील तिन्ही कारणां वरून जनहित याचिका दाखल करता ये ऊ शकते . एखाद्या व्यक्तिसमूहाच्या अथवा ठराविक
व्यक्तिच्या अधिकारांची अं मलबजावणी न्यायालयाकडू न करवून घे ण्यासाठी PIL हे उपयु क्त माध्यम आहे . भारतात
PIL रूजू करण्याचे श्रेय न्या. व्ही. आर. कृष्ण अय्यर आणि न्या. पी. एन. भगवती यांना जाते .

The public Interest Litigation can be filed on above all the three reasons. PIL is an useful medium for the
enforcement of rights of a group or an individual by the courts. In India, the credit of starting PIL goes to
Justice V. R. Krishna Iyer and Justice P. N. Bhagwati.

37

राष्ट्रीय अनुसूचित जमाती आयोगासंदर्भात पुढीलपैकी अचूक विधान/ने निवडा.

(अ) ही घटनात्मक सं स्था आहे .

(ब) अध्यक्ष, उपाध्यक्ष आणि 5 सदस्य आयोगाचे काम पाहतात.

(क) आयोगाचे अध्यक्ष, उपाध्यक्ष आणि सदस्य यां च्या से वाशर्ती सं सद निश्‍चित करते .
Choose the correct statement/s from following about the National commission for scheduled Tribes.

(a) It is a constitutional body.

(b) Chairman, Vice-chairman and other 5 members looks after the work of commission.

(c) Parliament determines the conditions of service of chairman, vice-chairman and members of the
commission.

Options

फक्त अ

Only a

अवब
a and b

अवक

a and c

अ, ब व क

a, b and c

d a

Explanation

उत्तर - 1

आयोगाची रचना -

अध्यक्ष

उपाध्यक्ष

3 सदस्य
यांच्या सेवाशर्ती राष्ट्रपती निश्‍चित करतात.

Composition of the commission

Chairman

Vice Chairman

3 members

President determines their conditions of service.

38

राज्यघटनेच्या कलम 164 नुसार ..... राज्यांसाठी आदिवासी विकासमंत्री नियुक्त करण्याची तरतूद आहे .

(अ) बिहार

(ब) छत्तीसगढ

(क) मध्यप्रदे श
(ड) ओडीशा

According the article 164 of the Constituion, there is a provision of appointing tribal welfare minister
for..... states.

(a) Bihar

(b) Chattisgarh

(c) Madhya Pradesh

(d) Odisha

Options

अ, ब व क

a, b and c

b
ब, क व ड

b, c and d

बवक

b and c

अ, ब, क व ड

a, b, c and d

c b

Explanation

उत्तर - 2

आदिवासी विकासमंत्र्याची तरतूद असणारी राज्ये

- छत्तीसगढ, मध्यप्रदे श, ओडीशा व झारखं ड.

States having provision of tribal welfare minister.

Chattisgarh, Madhya Pradesh, Odisha and Jharkhand.

39

पुढीलपैकी कोणती संस्था केंद्र-राज्य सहकार्यासाठी उपयुक्त मानता येईल?

(अ) नीती आयोग नियामक परिषद

(ब) राज्यपाल परिषद

(क) विभागीय परिषद

Which of the following body can be considered useful for centre-state cooperation?

(a) NITI Aayog Governing council.

(b) Governor's council

(c) Zonal council

Options

अवक

a and c

बवक

b and c

अवब

a and b

फक्त अ

Only a
a c

Explanation

उत्तर - 3

विभागीय परिषद ही मुख्यत: संबंधित विभागातील राज्यांमध्ये सहकार्य राखण्यासाठी असते.

The zonal council is mainly for maintaining the cooperation between the states of concertsed zone

40

ज्यावेळी अर्थव्यवस्थेमध्ये चलनवाढीचा दर वाढला असेल तर रिझर्व्ह बँकेद्वारे राबविण्यात येणारे खालीलपैकी
कोणते धोरण योग्य असेल?

(अ) राखीव रोखता प्रमाण (CRR) वाढविणे .

(ब) सरकारी रोख्यांची खरे दी

(क) वै धानिक रोखता प्रमाण (SLR) कमी करणे .

When there is rise in inflation, what would be the appropriate policy by the RBI?

(a) Increase in cash reserve Ratio (CRR)

(b) Buying of government securities

(c) To reduce statutory liquidity Ratio (SLR)

Options

अ, ब

a, b

c
ब

अ, ब, क

a, b, c

b b

Explanation

उत्तर - 2

ज्यावे ळी अर्थव्यवस्थे मध्ये चलनवाढीचा दर जास्त असतो अशा वे ळी CRR वाढविणे , सरकारी रोख्यांची SLR
विक् री करणे आणि SLR वाढविणे ही RBI ची धोरणे योग्य ठरतील.

When there is rise in inflation increase in cash reserve Ratio, Selling of government securities and
increase in statutory liquidity ratio will be the appropriate policy of RBI.

41

स्थूल दे शांतर्गत उत्पादन मोजताना केवळ अंतिम वस्तू व सेवा विचारात घेतल्या जातात. पुढीलपैकी कोणती वस्तू
अंतिम वस्तू म्हणून गणता येणार नाही?
(अ) शर्ट बनविण्यासाठी खरे दी केले ले कापड.

(ब) हॉटे लमध्ये विक् री केले ले खाद्य पदार्थ.

(क) कार्यालयीन कामासाठी विक् री केले ली खु र्ची.

While measuring the Gross Domestic product, only final goods and services are taken into consideration.
Which of the following goods cannot be counted as final goods?

(a) A cloth purchased for making a shirt.

(b) Food items sold at hotel.

(c) A chair sold for office work.

Options

अवब
a and b

फक्त अ

Only a

अवक

a and c

अ, ब व क

a, b and c

d b

Explanation

उत्तर - 2

शर्ट बनविण्यासाठी खरे दी केले ले कापड मध्यमवर्ती वस्तू असे ल.

A cloth purchased for making a shirt would be an intermediate goods.

42

भारतीय पैसा पुरवठ्याचे M1 आणि M3 हे प्रकार खालीलपैकी कोणत्या नावाने ओळखले जातात?

The types M1 and M3 of the Indian money supply are known by which of the following names?

Options

सार्वजनिक व खासगी पैसा

Public and Private money

अंतर्गत व बाह्य पैसा

Internal and external money

संकुचित व विस्तारीत पैसा

Narrow and broad money

d

स्थिर व बदलता पैसा

Stable and changing money.

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

M1 : लोकांजवळील चलनी नोटा व नाणी + रिझर्व्ह बँ केतील इतर ठे वी + बँ कांमधील मागणी ठे वी.

M3 : M1 + बँ कांमधील एक वर्षापे क्षा जास्त काळाच्या मु दत ठे वी + बँ काची मागणी दे य व मु दत ठे व कर्जे .

M1 : सं कुचित पै सा.

M3 : विस्तृ त पै सा व सर्वात कमी तरलता असणारा पै सा.

M1 : Currency notes and coins with public + demand deposits of public with banking system + other
deposits with RBI.

M3 : M1 + Time deposits of more than 1 year period with banking system + demand deposits of
banking system and term deposit loans.

M1 : Narrow money
M3 : Broad money and the lowest liquidity money.

43

मानव विकास निर्देशांकाची संकल्पना ..... घटकांनी मिळून बनते.

(अ) दरडोई उत्पन्न

(ब) अपे क्षित आयु मर्यादा

(क) लिं ग समभाव

(ड) प्रौढ साक्षरता

(इ) निवारा

The concept of Human Development Index forms by combining.

(a) Per capita income

(b) Life expectancy

(c) Gender equality

(d) Adult literacy

(e) Shelter

Options

अ, ब व क

a, b and c

b
अ, ब व ड

a, b and d

अ, ब, क व ड

a, b, c and d

अ, ब, क, ड व इ

a, b, c, d, e

d b

Explanation

उत्तर - 2

44

1975 साली स्थापन करण्यात आले ल्या ‘ग्रामीण बँ क विषयक कार्यगटा’सं दर्भात पु ढील विधाने विचारात घ्या.
(अ) एम. नरसिं हन हे या कार्यगटाचे अध्यक्ष होते .

(ब) या कार्यगटाने वे गळ्या ग्रामीण बँ का स्थापन करण्यास विरोध करत ग्रामीण भागात राष्ट् रीयीकृत बँ कां च्या
शाखा सु रू करण्याची शिफारस केली.

Consider the following statements about the Rural Banking related working group formed in 1975.

(a) M. Narsimhan was the Chairman of this working group.

(b) While opposing the establishment of separate rural banks, this working group recommended the
starting of branches of nationalised banks in rural area.

Options

फक्त अ बरोबर

Only a correct

फक्त ब बरोबर
Only b correct

दोन्ही बरोबर

Both correct

दोन्ही चक
ू

Both incorrect

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

या कार्यगटाने ग्रामीण बँ का स्थापन करण्याची शिफारस केली. याला अनु सरून 1975 साली प्रादे शिक ग्रामीण
बँ कांची (RRB) सु रूवात करण्यात आली.

This working group has recommended the establishment of rural banks. According to this, Regional
Rural Bank was started in 1975.

45

लोकलेखा समितीसंदर्भात पुढीलपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement from following regarding the public Accounts committee.

Options

ही सर्वात मोठी वित्तविषयक संसदीय समिती असून समितीचे सदस्य एकल संक्रमणीय मतदान पद्धतीने निवडले
जातात.

While this is the largest financial parliamentary committee, the members of committee are elected
according to the principle of proportional representation by means of single transferable vote.

भारताच्या नियंत्रक व महालेखापरीक्षकाच्या अहवालाचे परीक्षण करणे समितीचे मुख्य कार्य आहे .

To examine the report of comptroller and Auditer General is the main function of this committee.

खर्च असल्यामुळे समितीच्या अस्तित्त्वावर काही प्रमाणात टिका केली जाते.

Since there is an expenditure, the existence of the committee is criticised to some extent.
d

यापैकी नाही.

None of the these.

c a

Explanation

उत्तर - 1

पर्याय 2 व 3 योग्य आहे त. समितीचे (22 सदस्य) सदस्य एकल सं क्रमणीय मतदान पद्धतीने निवडले जातात हे
योग्य आहे . परं तु लोकले खा समिती ही सर्वात मोठी नव्हे तर अं दाज समिती (30 सदस्य) सर्वात मोठी वित्तविषयक
सं सदीय समिती आहे .

Options 2 and 3 are correct. The members of the committee are eleted according to the proportional
representation by means of single transferable vote, is correct. But, public accounts is not the largest
committee while estimates committee (30 members0 is the largest financial partiamentary committee.

46

14 व्या वित्त आयोगासं दर्भात अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement about the 14th Finance commission.

Options

आयोगाने केंद्रीय करातन

ू राज्यांना 42% वाटा दे ण्याची शिफारस केली.

This commission recommended to give 22% share to states from central tax.

13 व्या वित्त आयोगाच्या तु लने त 14 व्या वित्त आयोगाने राज्यांना करातील वाटा दे ण्याचा निकष म्हणून
लोकसं ख्ये ला कमी महत्त्व दिले .

As compared to the 13th finance commission, the 14th finance commission has given less importance to
population as a criteria to grant a share of tax to states.

आयोगाने 1971 ची लोकसंख्या विचारात घेतली.

The commission considered the population of 1971.

यापैकी नाही.

None of these.
c d

Explanation

उत्तर - 4

47

प्रभावी महसूल तूट = ?

Effective Revenue Deficit = .....?

Options

महसूल तूट - सार्वजनिक कर्जे

Revenue Deficit - Public Borrowings

राजकोषीय तूट - सार्वजनिक कर्जे

Fiscal Deficit - Public Borowings.

c

महसूल तूट - भांडवल संपत्ती निर्माण करण्यासाठी दिलेली अनुदाने

Revenue Deficit - Grants for creation of capital assets.

महसल
ू तट
ू - व्याज दे णी

Revenue Deficit - Interest Payments.

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

PMKSY

2014-15 च्या अर्थसं कल्पता घोषणा.

2015-16 साली निधीची तरतूद व सु रूवात.

प्रत्येक शेतापर्यंत पाणी पोहचविणे हा उद्देश.

PMKST
Declared in the budget of 2014-15.

Started and provided fund in 2015-16.

The objective of providing water to every form.

48

योग्य जोड्या निवडा.

आजार निर्मूलन करण्याचे उद्दिष्ट

(अ) काला आजार (i) 2025

(ब) कुष्ठरोग (ii) 2020

(क) गोवर (iii) 2018

(ड) कुष्ठरोग (iv) 2017

Choose the correct pairs

Disease Target year for elimination

(a) Kala Azar (i) 2025

(b) Leprosy (ii) 2020

(c) Measles (iii) 2018

(d) Tuber culosis (iv) 2017

Options

a-i b-ii c-iii d-iv

b

a-iii b-ii c-i d-iv

a-ii b-iii c-i d-iv

a - iv b- iii c- ii d -i

unanswered d

Explanation

उत्तर - 4

49

पढ
ु ील विधान व कारण विचारात घेऊन योग्य पर्याय निवडा.
विधान (A) : 1972-73 साली भारताच्या परकीय व्यापारावर अधिक्य निर्माण झाले.

कारण (R) : 1971 साली जाहीर केलेले पहिले निर्यात

Choose the correct option by considering the following statement and reason.

Statement A : In 1972-73, there was trade surplus on India's foreign trade.

Statement B : The first export policy published in 1971 was useful for it.

Options

विधान (A) व कारण (R) दोन्ही बरोबर. R हे A चे योग्य कारण आहे .

Statement (A) and reason (R) both correct. R is the correct reason of A.

विधान (A) व कारण (R) दोन्ही बरोबर आहे त परं तु R हे A चे योग्य कारण नाही.
Statement (A) and Reason (R) both correct but R is not correct reason of A.

विधान (A) बरोबर आहे परं तु कारण (R) चूक आहे .

Statement (A) is correct but Reason (R) is incorrect.

विधान (A) व कारण (R) दोन्ही चक

ू आहे .

Statement (A) and Reason (R) both incorrect.

b c

Explanation

उत्तर - 3

भारताचे पहिले निर्यात धोरण 1970 साली जाहीर करण्यात आले , ज्यामु ळे 1972-73 साली व्यापारावर अधिक्य
निर्माण झाले .

India's first export policy was declared in 1970, due to which.

50
कर विषयक समिती व मख्
ु य शिफारस याबाबत अयोग्य जोडी निवडा.

Choose the incorrect pair of the tax related committee and main recommendation.

Options

एल. के. झा सिमती - उत्पादन शुल्काची आकारणी व वसुली VAT पद्धतीने करावी.

L. K. Jha committee - Excise duty should be levied and collected by VAT method.

जॉन मथाई समिती - राज्यांनी कृषी उत्पन्नावर कर आकारू नये.

John Mathai Committee - States should not levy tax on agricultural income.

राजा चेलय्या समिती - विक्रीकराची आकारणी व वसुली VAT पद्धतीने करावी.

Raja Chelliah committee - Sales tax should be levied and collected by VAT method.
d

यापैकी नाही.

None of these.

b b

Explanation

उत्तर - 2

1952 सालच्या जॉन मथाई समितीने कृषी उत्पन्नावर कर आकारण्याची शिफारस केली होती.

John Mathai committee of 1952 recommanded the levy of tax on agricultural income.

51

पुढीलपैकी कोणत्या संस्कृती या सिंधु संस्कृतीच्या समकालीन संस्कृती आहे त?

(अ) मे सोपोटामिया

(ब) इजिप्त
(क) चीन

Which of the following civilizations are the contemporary civilizations to Indus civilization?

(a) Mesopotamia

(b) Egypt

(c) China

Options

फक्त अ

Only a

अवक
a and c

अवब

a and b

अ, ब व क

a, b and c

d d

Explanation

उत्तर - 4

मे सोपोटामिया (इराक), इजिप्त व चीन या तीनही सं स्कृती सिं धु सं स्कृतीच्या समकालीन आहे त. मे सोपोटे मिया
सं स्कृतीतील लोकां शी सिं धु सं स्कृतीचा व्यापार चाले . ते सिं धु सं स्कृतीतील प्रदे शाला ‘मे लुहा’ म्हणत.

Mesopotamia (Iraq), Egypt and China all these three civilizations are contemporary of the Indus
civilization. There was a trade of Indus civilization with the people of Mesopotamia civilization. They
used to call the region of Indus civilization 'Meluha'.

52

हर्यांक घराण्याचा स्थापक कोण मानला जातो?

Which of the following considered as founder of Haryanka Dynasty?

Options

बिंबिसार

Bimbisar

बिंदस
ू ार

Bindusar

अजातशत्रू

Ajatshastru

उदयन

Udyan
a a

Explanation

उत्तर - 1

बिंबिसार इसपूर्व 544 ते इसपूर्व 492 या काळात राज्यकर्ता होता. त्याने हर्यांक घराण्याची स्थापना केली.

Bimbisar was ruler during 544 BC to 492 BC. He was the founder of Haryanaka dynasty.

53

पुढीलपैकी कोणाचा तमिळ कवितेच्या रत्नांमध्ये समावेश होतो?

(अ) कंबन

(ब) कुट् टन

(क) पुं गलें दी

Which among the following considered as Three Gems of Tamil Poetry?

(a) Kamban

(b) Kuttan

(c) Pulglendi

Options

केवळ अ

Only a

अ, ब

a, b

अ, क
a, c

अ, ब, क

a, b, c

b d

Explanation

उत्तर - 4

उपरोक्त तिन्ही कवींना तमिळ कवितेची त्रिरत्ने मानले जाते.

Three poet mentioned above considered as three gems in Tamil Poetry.

54

सातवाहनांच्या काळात पुढीलपैकी कोणत्या ठिकाणी चैत्य, विहारांची निर्मिती झाली?

(अ) नाशिक

(ब) कन्हे री

(क) कार्ले
During the Satvahana period, at which of the following places the Chaitya, Viharas were created?

(a) Nashik

(b) Kanheri

(c) Karle

Options

फक्त क

Only c

अवक

a and c
c

बवक

b and c

अ, ब व क

a, b anc c

a d

Explanation

उत्तर - 4

इ.स. पूर्व 230 ते इ.स. 230 हा सातवाहनांचा काळ मानला जातो. याच काळात नाशिक, कन्हे री, कार्ले येथे बौद्ध चैत्य
व विहारांची निर्मिती झाली.

The period 230 BC to 230 AD is considered as the Satvahana period. During this period the Buddhist
Chaitya and Viharas were created at Nashik, Kanheri, Karle.

55

पुढीलपैकी कोणती प्रमुख घटना मुहंमद बिन तुघलकच्या काळात घडली?

(अ) विजयनगर साम्राज्याची स्थापना.

(ब) बहामनी राज्याची स्थापना.

(क) अलाई दरवाजाचे बां धकाम.

Which of the following important event took place during the period of Muhammad Bin Tughlaq?

(a) Establishedment of Vijayanagar empire.

(b) Establishment of Bahamani kingdom.

(c) Construction of Alai Darwaja.

Options

अवब
a and b

अवक

a and c

बवक

b and c

यापैकी नाही

None of these

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

मोहं मद बिन तु घलक 1325 ते 1351 दिल्लीचा शासक होता. 1336 साली हरिहर व बु क्क यांनी विजयनगरची
स्थापना केली. तसे च 1347 साली हसन गं गू बहामनशहा याने बहामनी राज्याची स्थापना केली.
अलाई दरवाजाची निर्मिती अलाउद्दीन खिलजी (1296-1316) याने केली.

Muhammad Bin Tughlaq was the ruler of Delhi during 1325 to 1351. In 1336, Harihara and Bukka
established the Vijayanagar. In 1347, Hasan Gangu Bahaman Shah established the Bahamani Kingdom.
Allauddin Khilji constructed the Alai Darwaja. (1296-1316).

56

पढ
ु ीलपैकी कोणती साहित्यकृती अमीर खस
ु रो यांची नाही?

(अ) लै ला मजनू

(ब) नूह सिफीर

(क) किताब-फी-तहकीक

Which of the following literary work does not belong to Amir Khusro?

(a) Laila Majnu

(b) Nub Siphir

(c) Kitab-fi-Tabqiq

Options

फक्त ब

Only b

फक्त क

only c

फक्त अ

Only a

यापैकी नाही

None of these
unanswered b

Explanation

उत्तर - 2

किताब-फी-तहकीक ही अलबेरूनी यांची साहित्यकृती आहे .

Kitag-fi-Tahqiq is the literary work of Al-Beruni.

57

योग्य जोडी निवडा.

कंपनी वखार

(अ) पोर्तुगीज ईस्ट इं डिया कंपनी - कोचीन

(ब) डच ईस्ट इं डिया कंपनी - हुगळी

(क) फ् रें च ईस्ट इं डिया कंपनी - सु रत

Choose the correct pair/s

Company Factory

(a) Portugese East India Company - Cochin

(b) Dutch East India Company - Hugli

(c) French East India Company - Surat

Options

फक्त ब

Only b

अ, ब
a, b

ब, क

b, c

अ, ब व क

a, b and c

a d

Explanation

58

विवरणावरून व्यक्ती ओळखा.

तो जॅकोबीन क्लबचा सदस्य होता. त्याने श्रीरं गपट्टणम येथे स्वातंत्र्यवक्ष

ृ लावला. त्याने फ्रान्समध्ये दत
ू ावास सुरू
केला.
Identify the person from description. He was the member of Jacobin club. He planted a 'Tree of Liberty'
at Seringepattanam. He started embassy at france.

Options

है दर अली

Hydar Ali

टिपू सुलतान

Tipu Sultan

रणजितसिंग

Ranjit Singh

निजाम उल मुल्क

Nizam-ul-Mulk
b b

Explanation

उत्तर - 2

टिपू सु लतान 1782-99 म्है सरू चा शासक होता. त्याने फ् रें च जॅ कोबीन क्लबचे सदस्यत्व पत्करले . त्याने फ् रें च
राज्यक् रांतीची आठवण म्हणून स्वातं त्र्यवृ क्ष लावला.

Tipu Sultan was the ruler of Mysore between 1782-99. He became the member of French Jacobin club.
He planted 'Tree of Liberty' as a memory of French Revolution.

59

योग्य जोड्या जुळवा.

उठावकर्ती जमात उठावाचे कारण

(अ) चु आर (i) अतिरिक्त महसूल

(ब) मुं डा (ii) वे ठबिगारी

(क) कोल (iii) जमीन इतरांना हस्तांतरित

(ड) होस (iv) सिं गभूमचे ब्रिटिश प्रदे शात विलीनीकरण

Match the correct pairs.

Tribe Cause of rebelion

(a) Chuar (i) Excess revenue

(b) Munda (ii) Forced labour

(c) Kol (iii) Land transfer to others

(d) Hos (iv) Merger of Singbhum in British region.

Options

a
अ-i ब-ii क-iii ड-iv

a-i b-ii c -iii d-iv

अ-i ब-iii क-ii ड-iv

a-i b-iii c -ii d-iv

अ-ii ब-iv क-iii ड-i

a-ii b-iv c -iii d-i

अ-ii ब-iii क-iv ड-i

a-ii b-iii c -iv d-i

b a
Explanation

60

पुढील घटनांचा योग्य कालानुक्रम निवडा.

(अ) मे रठ ये थे उठाव.

(ब) मं गल पांडेकडू न दोन ब्रिटिश लष्करी अधिकार्‍यांची हत्या.

(क) झाशीच्या राणीचा मृ त्यु .

Choose the correct chronological order of following events.

(a) Revolt at Meerut.

(b) Murder of two british army officers by Mangal Pandey.

(c) Death of Rani of Jhansi

Options

अ-ब-क

a-b-c

ब-अ-क

b-a-c

अ-क-ब

a-c-b

ब-क-अ

b-c-a
b b

Explanation

उत्तर - 2

मेरठ येथे उठाव - मे 1857.

मंगल पांडक
े डून दोन अधिकार्‍यांची हत्या - मार्च 1857.

झाशीची राणी लक्ष्मीबाईचा मत्ृ यू - जून 1857.

Revolt at Meerut - May 1857

Murder of two officers by Mangal Pandey - Marh 1857.

Death of Rani Laxmibai of Jhansi - June 1857.

61

अरविंद घोष यांच्याबाबत योग्य विधाने निवडा.

(अ) त्यांनी आयसीएसची परीक्षा उत्तीर्ण केली.

(ब) त्यांनी ‘यु गांतर’ बं गाली दै निक सु रू केले .

(क) त्यां च्यावर माणिकतळ बॉम्ब कटाच्या आरोपात खटला चालला.

Choose the correct statements about Aurobindo Ghosh

(a) He passed the ICS exam.

(b) He started a Bengali news paper 'Yugantar'.

(c) He was prosecuted in the Manikatalla Bomb conspiracy case.

Options

फक्त ब

Only b

b
ब, क

b, c

अ, ब

a, b

अ, ब व क

a, b and c

b d

Explanation

उत्तर - 4

अरविंद घोष या बंगाली क्रांतिकारकाबाबत सर्व विधाने योग्य आहे त.

All the statements about the Bengali revolutionary Aurobindo Ghosh are correct.

62

पुढीलपैकी कोणता आयोग/समिती दष्ु काळासंबंधीचा आयोग/समिती आहे .

(अ) स्ट् रॅची आयोग

(ब) सार्जं ट आयोग

(क) वूडहड
ू आयोग

Which of the following commission Committee is/are famine commission/committee?

(a) Stratchy commission.

(b) Sargent commission

(c) Wood hood commission.

Options

a
फक्त अ

Only a

अ, क

a, c

अ, ब

a, b

अ, ब व क

a, b and c

d b

Explanation

उत्तर - 2
सार्जंट आयोगाची नेमणूक लॉर्ड वेव्हे लने केली होती. हा शिक्षणव्यवस्थेत सुधारणा करण्यासाठी शिफारशी
सुचवण्याच्या हे तूने नेमला होता.

Segent Commission was appointed by Lord Wavell. This was appointed with the objective of suggesting
recommendations for the reforms in education system.

63

लोकहितवादी गोपाळ हरी दे शमख

ु यांच्याबाबत चक
ु ीचे विधान निवडा.

Choose the incorrect statement about the Lokhitwadi Gopal Hari Deshmukh.

Options

त्यांनी कर्नल टॉडच्या Annals & Antiquities of Rajasthan अर्थाचा अनुवाद केला.

He translated colonel Tod's 'Annals & Antiquities of Rajasthan.

त्यांच्या मते विभक्त कुटुंबपद्धती उपयुक्त आहे .

According to him nuclear family system is useful

त्यांनी ‘हिंद ू लोकांचा आळशी स्वभाव’ शीर्षकाचा लेख लिहिला.

He wrote an article titled 'The lazy nature of Hindu people.'

यापैकी नाही.

None of these

a d

Explanation

उत्तर - 4

लोकहितवादींबाबतची तिन्ही विधाने योग्य आहे त. त्यांनी अपपरश्री Annals & Antiquities of Rajasthan चा
अनु वाद ‘उदे परू चा इतिहास’ नावाने केला.

All the three statements about Lokhitwadi are correct. He translated 'Animals & Aniquities of Rajasthan
by the name 'Udepurcha itihas.'

64
योग्य विधाने निवडा.

(अ) केशवराव जे धे यांनी 1925 साली पु णे नगरपालिकेने महात्मा फुले यांचा पु तळा बसवावा, असा ठराव मांडला.

(ब) पु णे नगरपालिकेने हा ठराव बहुमताने पास केला.

(क) केशवराव जे धे यांनी वे दोक्त प्रकरणात छत्रपती शाहू महाराज यांना पाठिं बा दिला.

Choose the correct statements

(a) In 1925, Keshavrao Jedhe introduced the resolution that Pune Municipality should install the statue
of Mahatma Phule.

(b) Pune Municipality passed this resolution with majority.

(c) Keshavrao Jedhe supported Chatrapati Shahu Maharaj in Vedokta controversy.

Options

फक्त अ

Only a

अ, क

a, c

अ, ब

a, b

अ, ब व क

a, b and c

b a
Explanation

उत्तर - 1

पु णे नगरपालिकेने महात्मा फुले यांचा पु तळा उभारण्याचा ठराव नाकारला. वे दोक्त प्रकरण 1901-1902 ची
घटना आहे .

Pune Municipality rejected the resolution of installing statue of Mahatma Phule. Vedokta controversy is
an event of 1901-1902.

65

पढ
ु ील विवरणावरून व्यक्ती ओळखा.

संयुक्त महाराष्ट्राच्या चळवळीच्या पार्श्‍वभूमीवर झालेला नागपरू करार (1953) त्यांना मान्य नव्हता. नागपरू करार
म्हणजे मराठवाड्याचा अपमान असे त्यांचे मत होते. मराठवाडा स्वतंत्र राज्य बनवावे व पैठण त्याची राजधानी
बनवावी अशी मागणी त्यांनी केली. ते है द्राबाद विधानसभेचे अध्यक्ष होते.

Identify the person from the following descritption.

The Nagpur agreement (19530 signed on the back drop of Samyukt Maharashtra movement was not
acceptable to him. He was of the view that the Nagpur Samyukt agreement is an isult to Marathwada
should be made an independent state, and Paithan should be made its capital. He was the chairman of
Hyderabad legislative assembly.
Options

स्वामी रामानंद तीर्थ

Swami Ramananda Teerth

गोविंदभाई श्रॉफ

Govind Bhai Shroff

आ. कृ. वाघमारे

A. K. Waghmare

काशीनाथराव वैद्य

Kashinathrao Vaidya.

c d
Explanation

उत्तर - 4

66

डीडीटीविषयी (Dichlorodiphenyl Chloroethane) योग्य विधान निवडा.

(अ) डीडीटी रं गहीन असते .

(ब) डीडीटी चवहीन असते .

(क) डीडीटीच्या कीटकनाशकाच्या प्रवृ त्तीच्या शोधास नोबे ल पु रस्काराने गौरविण्यात आले .

(ड) भारतात डीडीटीच्या वापरास बं दी आहे .

Choose the correct statement about DDT (Dichloroodliphenyl Chloroethane).

(a) DDT is colourless.

(b) DDT does not have taste.

(c) The invention of DDT's pesticidal nature, is honoured with Nobel Prize.

(d) There is a ban on the use of DDT in India.

Options

अ, क, ड

a, c, d

ब, क, ड

b, c, d

अ, ब, क
a, b, c

अ, ब, क व ड

a, b, c and d

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

भारतात डीडीटी वापरास बंदी नाही, ते प्रामुख्याने कीटकनाशक म्हणून वापरले जाते.

There is no ban on the use of DDT in India, it is primarily used as pesticide.

67

आम्लवर्षाबाबत चक
ु ीचे विधान निवडा.

(अ) 5.65 पे क्षा कमी PH असणारे पर्जन्यजल आम्लवर्षा म्हणून ओळखले जाते .

(ब) यु रोपीय महासं घ व यूएस यां च्यादरम्यानचा Air Quality Agreement आम्लवर्षा करार म्हणून ओळखला जातो.
Choose the incorrect statement about acid rain.

(a) The rainwater having PH less than 5.65 is known as acid rain.

(b) The Air Quality Agreement between the European Union and US is known as acid rain agreement.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

c
अ, ब

a, b

यापैकी नाही

None of these

unanswered b

Explanation

उत्तर - 2

आम्लवर्षा करार 1991 साली यए

ू सए व कॅनडा यांच्या दरम्यान झाला.

Acid rain agreement occured in 1991 between USA and Canada.

68

माँट्रियल कराराविषयी योग्य विधान निवडा.

(अ) भारताने या करारास मान्यता (Ratified) दिली आहे .

(ब) भारताने या करारावर स्वाक्षरी केली नाही.

Choose the correct statement about Montreal Protocol.

(a) India has ratified this protocol.

(b) India has not signed this protocol.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

c
अ, ब

a, b

यापैकी नाही

None of these

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

स्वाक्षरी करणे म्हणजे कराराची कलमे बंधनकारक नसतात.

Ratified करणे म्हणजे कराराच्या तरतु दी बं धनकारक असतात.

Signing means that clauses in protocol are not binding.

Ratifying means that the provisions of protocol are binding

69

योग्य जोडी निवडा.

 नियमन लागू

(अ) भारत स्टे ज (iv) - एप्रिल 2017 पासून दे शभरात लागू.

(ब) भारत स्टे ज (v) - 2020 पासून लागू होणार.

(क) भारत स्टे ज (iii) - 2010 पासून दे शभरात लागू.

Regulation Applied

(a) Bharat Stage (IV) Applied nation wide from April 2017.

(b) Bharat Stage (V) Will be applicable from 2020.

(c) Bharat Stage (III) Applied nationwide from 2010.

Options

फक्त अ

Only a

अ, ब

a, b

अ, क

a, c

अ, ब व क

a, b and c

d c

Explanation

उत्तर - 3
 2016 साली केंद्रशासनाने घोषित केले की भारत स्टे ज-V नियमन लागून करता थे ट भारत स्टे ज-VI 2020 पासून
लागू करण्यात ये ईल.

In 2016, Central government declared that directly Bharat stage-VI will be implemented from 2020
without applying the Bharat stage - V regulation.

70

योग्य विधान निवडा.

(अ) 2016 साली सं सदे ने Compensatory Afforestation Fund कायदा पास केला.

(ब) या कायद्यांतर्गतचा निधी वनसं वर्धन, वन व्यवस्थापन, वन्यजीव सं वर्धन, इ. वापरण्यात ये तो.

Choose the correct statement/s

(a) In 2016, the Parliament passed the compensulory Afforestation fund act.

(b) The fund under this act is used for forest conservation, forest management, Wildlife conservation
etc.
Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

अ, ब

a, b

यापैकी नाही
None of these

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

CAMPA (Compensatory Afforestation Fund Management and planning Authority) प्राधिकरण राज्य व
राष्ट् रीय स्तरावर स्थापन करण्याची तरतूद त्या कायद्यात आहे . हे प्राधिकरण CAMPA कायद्यांतर्गत निधीचे
पारदर्शक वापर झाल्याची काळजी घे ईल.

This law contains the provision of establishment of CAMPA (Compensatory Afforestation Fund
Managerment and Planning Authority) authority at state and national level. This authority will take care
of the transparent use of funds under the CAMPA act.

71

मरीन म्युझियमबाबत योग्य विधान निवडा.

(अ) हे म्यु झियम बं गालमध्ये आहे .

(ब) या म्यु झियमची सु रूवात झल

ू ॉजिकल सर्व्हे ऑफ इं डिया सं स्थे ने केली आहे .

(क) या म्यु झियमची सु रूवात केंद्रीय महासागरी व मत्स्यपालन मं तर् ालयाने केली.
Choose the correct statement about Marine Aquarium.

(a) This aquarium is in Bengal.

(b) This aquarium has been started by an organisation Zoological Survey of India.

(c) This aquarium has been started by Central Ministry of Ocean and Pisciculture.

Options

फक्त अ

Only a

अ, ब

a, b

c
अ, क

a, c

फक्त ब

Only b

c b

Explanation

उत्तर - 2

हे म्यझि
ु यम दिघा (मिदनापरू , बंगाल) येथे आहे . याची सुरूवात 2016 साली झाली.

This museum is at Digha (Midnapore, Bengal). This was started in 2016.

72

योग्य विधाने निवडा.

(अ) 2018 साली पहिला अमूर बहिरी ससाणा महोत्सव अरूणाचल प्रदे शात आयोजित केला गे ला.
(ब) या पक्ष्यां च्या सं वर्धनासाठी काम करणार्‍या गावावर आधारित माहितीपटास 65 व्या राष्ट् रीय पु रस्कारामध्ये
सर्वोत्कृष्ट पर्यावरणीय चित्रपटाचा पु रस्कार मिळाला.

Choose the correct statements.

(a) In 2018, the first Amur Falcon festival was organised in Arunachal Pradesh.

(b) The documentary based on the village which works for the conservation of this bird has received
a best environmental film award in 65th national awards.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

c
अ, ब

a, b

यापैकी नाही

None of these

unanswered b

Explanation

उत्तर - 2

अमूर फाल्कन (बहिरी ससाणा) महोत्सव 2018 साली पहिल्यांदा नागालँ डमध्ये आयोजित केला गेला. या पक्ष्यांच्या
संवर्धनावरील माहितीपट The Pangti Story ला राष्ट्रीय परु स्कार मिळाला.

In 2018, Amur Falcon Festival was organised for first time in Nagaland. A documentary on the
conservation of this bird. 'The pangti story' has received a national award.

73

पर्यावरण मंत्रालयाच्या वतीने व्याघ्र राखीव क्षेत्रामध्ये दे खरे ख करण्यासाठी, शिकार टाळण्यासाठी ड्रोन तैनात
करण्याचे प्रस्तावित आहे . या प्रस्तावाची प्रायोजिक चाचणी कोणत्या व्याघ्र राखीव क्षेत्रात घेण्यात आली?
The deployment of drones in the Tiger reserve areas is proposed by the Environment ministry for
supervision, to prevent hunting. The experimental test of this proposal was conducted in which of the
Tiger reserve area?

Options

ताडोबा (महाराष्ट्र)

Tadoba (Maharashtra)

पन्ना (मध्यप्रदे श)

Penna (Madhya Pradesh)

सुंदरबन (बंगाल)

Sundarban (West Bengal)

d
सरीस्का (राजस्थान)

Sariska (Rajasthan)

unanswered b

Explanation

उत्तर - 2

74

पुढीलपैकी कोणत्या संस्थांच्या मदतीने M-STRIPES (Monitory System for Tigers Intensive Protection and
Ecological Status)) राबवला जातो?

(अ) भारतीय वन्यजीव सं स्था.

(ब) झल
ू ॉजिकल सर्व्हे ऑफ लं डन.

(क) वर्ल्ड वाईल्ड लाईफ फंड फॉर ने चर.

The M-STRIPES (Monitory System for Tigers Intensive protection and Ecological Status). is implemented
with the help of which organisations?

(a) Wildlife Institute of India

(b) Zoological Survey of Londaon

(c) World Wildlife Fund for Nature.

Options

फक्त अ

Only a

अ, क
a, c

अ, ब

a, b

अ, ब, क

a, b, c

unanswered d

Explanation

उत्तर - 4

राष्ट् रीय व्याघ्र सं वर्धन प्राधिकरण हा उपक् रम राबवते . त्यासाठी उपरोक्त सं स्थांची मदत घे तली जाते .

The National Tiger Conservation Authority implements this project. The assistance from the above
organisations is taken, for the implementation

75

19 वी राष्ट् रकुल वने परिषद ......

(अ) उत्तराखं डमध्ये पार पडली.

(ब) दुसर्‍यांदा भारतात आयोजित केली.

(क) चा मु ख्य विषय Forests For Prosperity & Posterity हा होता.

19th commonwealth Forestry conference .....

(a) Held in Uttarakhand

(b) Organised for second time in India.

(c) The main theme was 'Forests for prosperity & posterity.'
Options

फक्त अ

Only a

अ, ब

a, b

ब, क

b, c

अ, ब, क

a, b, c

unanswered d

Explanation

उत्तर - 4
2017 साली ही परिषद डे हराडू न (उत्तराखं ड) ये थे आयोजित केली.

1968 साली भारतात पहिल्यांदा या परिषदे चे आयोजन केले गे ले.

In 2017, this conference was organised at Dehradun (Uttarkhand).

In 1968, this conference was organised in India for the first time.

76

खालील महाराष्ट्राच्या नकाशामध्ये छायांकीत केलेला भाग कोणत्या नदीचे खोरे दर्शवतो?

In following map of Maharashtra; the shaded part indicates the basin of which river?

Options

कृष्णा

Krishna

b
भीमा

Bhima

पुर्णा

Purna

मांजरा

Manjra

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

77

खालील विधानांच्या आधारे वनांचा प्रकार ओळखा.

(अ) महाराष्ट् रात 500 मिमीपे क्षा कमी पर्जन्य असणार्‍या प्रदे शात ही वने आढळतात.
(ब) वनस्पतींना पोषक हवामान नसल्याने त्यांची पु रे शी वाढ होत नाही.

Identify the type of forest based on the following statements.

(a) This forest occur in the region of Maharashtra having rainfall less than 500 mm.

(b) As weather is not good, plants do not have enouth growth.

Options

उष्ण कटिबंधीय काटे री वने.

Tropical Thorn forest

उष्ण प्रदे शीय आर्द्र पानझडी वने.

Tropical Wet Deciduous Forest

c

उष्ण कटिबंधीय निमसदाहरित वने.

Tropical Semi-evergreen Forest

यापैकी नाही.

None of these

a a

Explanation

उत्तर - 1

महाराष्ट् रात 500 मिमीपे क्षा कमी पर्जन्य असणार्‍या प्रदे शात उष्ण प्रदे शीय काटे री वने आढळतात. उन्हाळे अति
कोरडे असतात. सामान्यपणे महाराष्ट् राच्या पर्जन्य छाये च्या प्रदे शात या प्रकारची वने आढळतात. वनस्पतींना
पोषक हवामान नसल्याने त्यांची पु रेशी वाढ होत नाही. या वनस्पती खु रट्या व काटे री असतात. उन्हाळ्यात यांची
पाने गळतात. उदा. बोर, बाभूळ, निं ब, खै र, हिरडा, निवडूं ग, इ.

In Maharashtra, tropical thorn forest occur in the region having rainfall less than 500 mm. Summer are
very dry. Generally, these type of forests occur in the rain shadow region of Maharashtra. As weather is
not good, plants do not have enough growth. These plants are short and thorny. Their leaves shades in
summer. Ex. Bor, Bahul, Neem, Senegalia cate chu (khair), Myrobalans, Cactus etc.

78
खालील विधाने भारताच्या उत्तरे कडील गाळाच्या मैदानाच्या कोणत्या भागाविषयी आहे त?

(अ) हिमालयातून वाहत ये णार्‍या नद्यांनी पायथ्याशी पं खाच्या आकाराची मै दाने तयार केली आहे त.

(ब) या ठिकाणी लहान नद्यांचे प्रवाह गु प्त होतात.

Following statements are about which part of the India's northern alluvial plain?

(a) The rivers coming from Himalaya have created feather shaped plains at the foothills.

(b) The streams of small rivers disappear at this place.

Options

तराई

Terai

b
बांगर

Bhangar

भाबर

Bhabar

खादर

Khadar

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

हिमालयावरून वाहत ये णार्‍या नद्या या पायथ्याशी पं खाच्या आकाराची मै दाने तयार करतात. जाडीभरडी वाळू
लहान-मोठ्या आकाराचे दगड-गोटे वगै रेद्वारे निक्षे पण होते , याला भाबर असे म्हणतात. भाबरमध्ये लहान नद्यांचे
प्रवाह लु प्त होतात.

The rivers coming from Himalaya form the feather shaped plains at the foothills. Deposition is through
thick sand, small large shaped rocks, this is called as Bhabar. In Bhabar, streams of small rivers
disappear.
79

भारतीय नदीप्रणालीच्या प्रमुख जलविभाजकामध्ये कोणाचा समावेश होतो?

(अ) पश्‍चिम घाट

(ब) विं ध्य पर्वत

(क) अरवली पर्वत

Which of the following is included in the main water divide of the Indian river system?

(a) Western Ghat

(b) Vindhya mountain

(c) Aravali mountain.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त अ, ब

Only a, b

फक्त ब, क

Only b, c

वरील सर्व

All of the above

d d
Explanation

उत्तर - 4

भारताच्या नदीप्रणालीच्या जलविभाजकाची लांबी 2736 किमी आहे . याची सु रुवात कन्याकुमारीपासून होते . पु ढे
पश्‍चिम घाट, अजं ठा, मै कल, विं ध्य पर्वत आणि अरवली रां गेपासून हरिद्वारच्या शिवालिक टे कड्यांपर्यं त आहे .

The length of the water divide of Indian river system is 2736 km. This starts from Kanyakumari. It
continues to Western Ghat, Ajanta, Maikal, Vindhya mountain and from Aravali range to Shivalik hills of
Haridwar.

80

योग्य जोड्या जुळवा.

राज्य सरोवर

(अ) राजस्थान (i) अष्टमु डी सरोवर

(ब) आं धर् प्रदे श (ii) पु ष्कर सरोवर

(क) ओडिशा (iii) पु लिकत सरोवर

(ड) केरळ (iv) चिल्का सरोवर

Match the following pairs

State Lake

(a) Rajasthan (i) Ashtamudi Lake

(b) Andhra Pradesh (ii) Pushkar Lake

(c) Odisha (iii) Pulikat lake

(d) Kerala (iv) Chilika lake

Options

a
अ-ii ब-iii क-iv ड-i

a-ii b-iii c-iv d-i

अ-ii ब-iii क-i ड-iv

a-ii b-iii c-i d-iv

अ-iii ब-ii क-iv ड-i

a-iii b-ii c-iv d-i

अ-i ब-ii क-iii ड-iv

a-i b-ii c-iii d-iv

a a

Explanation
उत्तर - 1

81

प्राइया डू कॅसिनो किं वा कॅसिनो बीच ..... मधील अति दक्षिणेकडे असलेले दक्षिण अटलांटिक महासागरावरील पुळण
आहे . ही जगातील सर्वात लांब पुळण मानली जाते.

Praisa do cassion or Casino Beach is the southernmost beach of the ..... coast on the south Atlantic
Ocean. It is considered to be the longest sandy beach in the world.

Options

ब्राझील

Brazil

कॅनडा

Canada

c
जपान

Japan

चीन

China

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

प्राइया डू कॅसिनो किंवा कॅसिनो बीच ब्राझीलमधील अति दक्षिणे कडे दक्षिण अटलां टिक महासागरावर असले ले
पु ळण आहे . ही जगातील सर्वात लांब पु ळण मानली जाते . हा सलग वालु कामय 200 किमी लांबीचा सलग वालु कामय
किनारा आहे .

Praiu do cassino or casino Beach is the southernmost beach of the Brazilian coast in the south Atlantic
ocean. It is considered to be the longest sandy beach in the world. It is a continuous beach extending for
more than 200 km.

82

सन 2011 च्या जनगणनेनुसार भारतातील सर्वात कमी लोकसंख्या असणार्‍या सिक्कीम राज्यातील लोकसंख्येचे
भारतातील एकूण लोकसंख्येशी प्रमाण ......% आहे .
According to the 2011 census, the proportion of the population of Sikkim state which has the lowest
population in India. The proportion of population of Sikkim is ..... of population of India.

Options

5%

0.5%

0.05%

0.50%

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

भारतामध्ये 2011 च्या जनगणने नुसार सर्वांत कमी लोकसं ख्या असणारे राज्य सिक्कीम असून तिची लोकसं ख्या
6.11 लाख (0.05%) आहे . यानं तर मिझोराम (10.97 लाख), अरूणाचल प्रदे श (13.83 लाख) यांचा क् रम लागतो.

According to the 2011 census, while Sikkim is the state having the lowest population in India. Its
population is 6.11 Lakh (0.05%). After that, Mizoram (10.97 lakh), Arunachal Pradesh (13.83 lakh)
follows.
83

खालील विधानांपैकी बरोबर विधान/ने ओळखा.

(अ) भारतामध्ये आदिवासी जमातींच्या लोकसं ख्ये चे सर्वाधिक प्रमाण (राज्याच्या एकू ण लोकसं ख्ये शी) नागालँ ड
राज्यात आहे .

(ब) भारतामध्ये आदिवासी जमातींच्या लोकसं ख्ये चे सर्वांत कमी प्रमाण (राज्याच्या एकू ण लोकसं ख्ये शी) उत्तर
प्रदे श राज्यात आहे .

Identify the correct statement/s from following

(a) In India, the highest proportion of tribal population (to the total population of state) is in Nagaland
state.

(b) In India, the lowest proportion (to the total population of state) of tribal population is in state of
Uttar Pradesh.

Options

a
फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

अ व ब दोन्ही

Both a and b

यापैकी नाही

None of these

unanswered b

Explanation

उत्तर - 2

सन 2011 च्या जनगणने नुसार आदिवासी जमातीची राज्य व सं घराज्याच्या एकू ण लोकसं ख्ये शी टक्केवारी :
According to the 2011 census, the percentage of tribal population to the total population of states and
Union Territories.

84

खालीलपैकी कोणत्या जलसिंचन प्रकल्पाचा समावेश नेपाळ या दे शात होतो?

(अ) कोसी प्रकल्प

(ब) गं डक प्रकल्प

(क) बियास प्रकल्प

Which of the following water irrigation project is included in the country of Nepal?

(a) Kosi project

(b) Gandak project

(c) Beas project

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

फक्त अ, ब

Only a, b

d
वरील सर्व

All of the above

a c

Explanation

85

भारतामध्ये बाजरी पिकाच्या लागवडीच्या क्षेत्रात व उत्पादनात कोणत्या राज्याचा प्रथम क्रमांक लागतो?

In India which state tops in the area under cultivation and production of Bajra crop?

Options

महाराष्ट्र

Maharashtra

राजस्थान
Rajasthan

गुजरात

Gujarat

मध्यप्रदे श

Madhya Pradesh

unanswered b

Explanation

उत्तर - 2

बाजरीचे सर्वाधिक लागवडीखालील क्षेत्र असलेली अनुक्रमे राज्ये - राजस्थान, महाराष्ट्र, गुजरात.

बाजरीचे सर्वाधिक उत्पादन करणारी अनुक्रमे राज्ये - राजस्थान, गुजरात, महाराष्ट्र.

Ranks of the states having highest area under cultivation of Bajra respectively - Rajasthan, Maharashtra,
Gujarat.

Ranks of the states highest production of Bajra respectively Rajasthan, Gujarat, Maharashtra.
86

थंड वारे व त्यांचे प्रदे श यांच्या दिलेल्या जोड्यांपैकी अयोग्य जोडी ओळखा.

(अ) बोरा - ग्रीनलँ ड व अं टार्क्टिका.

(ब) ट् रॅमॉन्टे ना - ऑस्ट्रिया.

(क) मिस्ट् रल - मध्य आशिया.

Identify the incorrect pair of from given pairs of cold winds and their regions.

(a) Bora - Greenland and Antartica

(b) Tramontana - Austria

(c) Mistral - Central Asia

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

फक्त क

Only c

यापैकी नाही

None of these

unanswered c

Explanation
उत्तर - 3

मिस्ट्रल - फ्रान्स.

बरु ान/पर्गा
ु - मध्य आशिया.

Mistral - France

Buran/Purga - Central Asia

87

योग्य विधान/ने ओळखा.

(अ) भारतातील गोवा किनार्‍याला ‘ब्ल्यू फ्लॅ ग’ मानांकन मिळाले आहे .

(ब) गोवा किनारा ‘ब्ल्यू फ्लॅ ग’ मानांकन मिळणारा आशियातील पहिला किनारा ठरला आहे .

Identify the correct statement/s.

(a) The Goa coast of India has received the 'Blue Flag' certification.
(b) The Goa coast has became the first coast in Asia to get 'Blue Flag' certifcation.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

अ व ब दोन्ही

Both a and b

यापैकी नाही
None of these

c d

Explanation

उत्तर - 4

ओडिशाच्या कोणार्क किनारपट् टीतील चं दर् भागा किनार्‍याला 5 जून 2018 रोजी ब्ल्यू फ्लॅ ग मानांकन मिळाले ,
असा दर्जा मिळणारा हा आशियातील पहिला समु दर् किनारा ठरला आहे .

पर्यावरणपूरक, स्वच्छ, प्लास्टिकमुक्त, उत्तम कचरा व्यवस्थापन आणि आंतरराष्ट्रीय सोयीसुविधांनी सज्ज अशा
समद्र
ु किनार्‍यांना FEE (Foundation for Environment Education) या बिगरशासकीय संस्थेमार्फ त हा दर्जा दे ण्यात
येतो.

फ्रान्समध्ये 1985 साली पहिल्यांदा ब्ल्यू फ्लॅ ग कार्यक्रम सुरू करण्यात आला.

On 5 June 2018, the Chandrabhaga beach of Konark coastline of Odisha received 'Blue Flag' certification,
this is the first beach in Asia to get such certification.

This status is awarded to the beaches that are environment-friendly, clean, plastic-free better waste
management and well-equipped with international standard amenities by a non-governmental
organisation FEE (Foundation for Environment Education.).

'Blue Flag' programme was started for the first time in France in 1985.

88
पंतप्रधान नरें द्र मोदी हे मुक्तिनाथ मंदिराला भेट दे णारे पहिले जागतिक नेते ठरले असून हे मंदिर कोणत्या दे शात
आहे ?

While Prime Minister Narendra Modi has became the first world leader to visit the Muktinath temple,
this temple is in which country?

Options

भूतान

Bhutan

म्यानमार

Myanmar

नेपाळ

Nepal

d
जपान

Japan

b c

Explanation

उत्तर - 3

भारताचे पंतप्रधान नरें द्र मोदी यांनी 11 आणि 12 मे 2018 रोजी नेपाळला भेट दिली. त्यावेळी त्यांनी तेथील बागमती
नदीच्या तीरावरील पशप
ु तीनाथ तसेच मक्
ु तीनाथ मंदिराला भेट दिली. यासह ते मक्
ु तीनाथ मंदिराला भेट दे णारे
पहिले जागतिक नेते ठरले.

मुक्तीनाथ मंदिर हे समुद्रसपाटीपासून 12172 फूट उं चीवर असून, या मंदिरात भगवान विष्णूची सोन्याची मुर्ती आहे .

The Prime Minister of India, Narendra Modi, visited Nepal on 11 and 12 May 2018. At that time he
visited Pashupatinath temple, on the bank of Baagmati river there as well as Muktinath temple with this,
he became the first world leader to visit the Muktinath temple.

While Muktinath temple in at height of 12172 feet from sea level, there is a golden idol of lord Vishnu in
this temple.

89

योग्य विधान/ने ओळखा.

(अ) पूर्व परीघ महामार्ग हा भारतातील असा महामार्ग आहे , ज्यावर 4000 किलोवॅ ट (KW) चे 8 सोलार पावर प्लांट
उभारण्यात आले आहे त.

(ब) पूर्व परीघ महामार्ग हा भारतातील पहिला स्मार्ट हरित महामार्ग आहे .

Identify the correct statements.

(a) The Eastern Peripheral Express way of India is the highway, on which the solar power Plants of 4000
KiloWatt (KW) have been set up.

(b) Eastern Peripheral Expressway is the first smart green highway in India

Options

फक्त अ

Only a

b
फक्त ब

Only b

अ व ब दोन्ही

Both a and b

यापैकी नाही

None of these

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

पंतप्रधान नरें द्र मोदी यांनी भारतातील पहिल्या स्मार्ट हरित महामार्गाचे म्हणजेच पूर्व परीघ महामार्गाचे व दिल्ली-
मेरठ महामार्गाच्या पहिल्या टप्प्याचे 27 मे 2018 रोजी उद्घाटन केले.

पूर्व परीघ महामार्ग हा राष्ट्रीय महामार्ग 1 वरील कंु डली ते राष्ट्रीय महामार्ग 2 वरील पलवालदरम्यान आहे .

On 27 May 2018, Prime Minister Narendra Modi has inaugurated the India's first smart green highway
i.e. Eastern peripheral Express way and the first phase of Delhi-Meerut highway.
The Eastern Peripheral Epresway is between the Kundli on national highway-1 to Palwal on National
highway -2.

90

सन 2018 मध्ये केंद्रीय गह

ृ मंत्रालयाने संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यक्रमाच्या साहाय्याने बनवलेल्या आपत्ती
स्खलनशील निर्देशांक (Disaster Risk Index) क्रमवारीत दे शातील कोणते राज्य प्रथम स्थानी आहे ?

Which state in the country is at first rank in the Disaster Risk Index prepared by Union Home Ministry
with the help of United nations Development Program in 2018?

Options

महाराष्ट्र

Maharashtra

पश्‍चिम बंगाल

West Bengal
c

उत्तर प्रदे श

Uttar Pradesh

मध्यप्रदे श

Madhya Pradesh

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

आपत्तीचा सर्वात जास्त धोका असणारी राज्ये व जिल्हे .

The states and districts having high disaster risk

91

अग्नी-5 क्षेपणास्त्राविषयी बरोबर विधान/ने ओळखा.

(अ) हे भारताचे सर्वांत लांब पल्ल्याचे क्षे पणास्त्र आहे .

(ब) याचा पल्ला 12000 ते 15000 कि.मी. आहे .

Identify the correct statement/s about Agni-5 missile.

(a) This is the longest range missile of India.

(b) It's range is 12,000 to 15000 km.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब
Onlyb

अ व ब दोन्ही

Both a and b

यापैकी नाही

None of these

a a

Explanation

उत्तर - 1

3 जून 2018 रोजी भारतीय बनावटीच्या, दीर्घ पल्ल्याच्या, अण्वस्त्रवाह,ू आं तरखं डीय बॅ ले स्टिक क्षे पणास्त्र अग्नी-
5 ची चाचणी यशस्वीपणे ओडिशाच्या किनार्‍यावर अब्दुल कलाम बे ट ये थे घे ण्यात आली.

याचा पल्ला 5000-8000 कि.मी. आहे .

On 3 June 2018, indigenously developed, long range, nuclear capable, inter continental ballistic missile
Agni-5 was successfully test fired on the Abdul Kalam island at Odisha coast.
It's range is 5000-8000 km.

92

281 अ‍ॅण्ड बियॉन्ड’ हे पु स्तक कोणाविषयी आहे ?

A book '281 and Beyond' is about whom?

Options

भारतीय क्रिकेट संघाचे माजी कर्णधार चंद ू बोर्डे यांचे चरित्र.

A biography of former captain of Indian cricket team Chandu Borde.

संगीतकार ए. आर. रहमान यांचे चरित्र.

An autobiography of musician A. R. Rehman.

c
क्रिकेटर व्ही. व्ही. एस. लक्ष्मण यांचे आत्मचरित्र.

An autobiography of cricketer VVS Laxman.

दिग्दर्शिका सई परांजपे यांचा कलाप्रवास वर्णन करणारे आत्मकथन.

An auto biography describing the art travel of director Sai Paranjapye.

c c

Explanation

93

ओझोनचा थर 2000 या वर्षापासून दशकला 1 ते 3 टक्के या दराने पूर्ववत होत आहे , असा निष्कर्ष कोणी व्यक्त केला
आहे ?

Who has expressed the conclusion that Ozone layer is revovering at the rate of 1 to 3% per decade since
2000?
Options

जागतिक बँक

World Bank

नासा

NASA

संयुक्त राष्ट्रे पर्यावरण व जागतिक हवामान विषयक संघटना

UN Environment and Global climate related organization.

इस्त्रो

ISRO
c c

Explanation

उत्तर - 3

ओझोनचा थर 2000 या वर्षापासून दशकला 1 ते 3% या दराने पूर्ववत होत आहे , असा निष्कर्ष UN पर्यावरण व
जागतिक हवामान विषयक संघटना यांनी नोव्हें बर 2018 मध्ये व्यक्त केला.

यानस
ु ार अंटार्क्टिका, ध्रव
ु ीय क्षेत्रावरील ओझोन थर वर्ष 2060 पर्यंत, उत्तर गोलार्ध व मध्य अक्षांशावरील ओझोनचा
थर वर्ष 2030 पर्यंत तर दक्षिण गोलार्धावरील ओझोनचा थर वर्ष 2050 पर्यंत पूर्ववत होईल.

In November 2018, the UN Environment and Global climate related organisation has expressed the
conclusion that ozone layer is recovering at the rate of 1 to 3% decade since 2000.

According to this, the ozone layer over Antarctica. Polar region will recover till 2060. the ozone layer
over northern hemisphere and middle latitude will recover till 2030 and the ozone layer over southern
hemisphere will recove till 2050.

94

योग्य विधान/ने ओळखा.

(अ) बिहारमधील ‘शाही लिची’ फळाला भौगोलिक निर्दे शन (Geographical Indication) दे ण्यात आले आहे .

(ब) भारतातील एकू ण लिची उत्पादनापै की 10% उत्पादन बिहारमध्ये होते .

Identify the correct statement/s

(a) The shahi Litchi fruit of Bihar has given a Geographical Indication tag.

(b) 10% of the total Litchi production in India is Bihar.

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

c
अ व ब दोन्ही

Both a and b

यापैकी नाही

None of these

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

चेन्नईस्थित भौगोलिक निर्देशन व वैश्‍विक संपदा नोंदणी कार्यालयाच्या वतीने बिहारमधील ‘शाही लिची’ फळाला
भौगोलिक निर्देशन बहाल करण्यात आले.

भारतातील एकूण लिची उत्पादनापैकी 40% लिची उत्पादन बिहारमध्ये होते.

The 'Shahi litchi' fruit of Bihar has accorded the Geographical Indication tag by Chennai based
Geographical Indication Registry and Intellectual Property India.

Out of total litchi production in India, the 40% production is in Bihar.

95
योग्य विधान/ने ओळखा.

(अ) "# Me Too' ’ ही महिलां वरील होणार्‍या लैं गिक अत्याचारविरोधात आवाज उठवणारी एक ऑनलाईन चळवळ
आहे .

(ब) # Me Too या चळवळीचे ने तृत्त्व अमे रिकेतील नागरी हक्क कार्यकर्त्या टे रे ना बर्क (Tarena Burke) करत आहे त.

Identify the correct statement/s.

(a) # Me Too is an online movement which raises voice against the sexual harassment of women.

(b) A civil rights activist Tarena Burke of America is leading the # Me Too movement.

Options

फक्त अ
Only a

फक्त ब

Only b

अ व ब दोन्ही

Both a and b

यापैकी नाही

None of these.

a a

Explanation

उत्तर - 1

# Me Too ही महिलां वरील होणार्‍या लैं गिक उत्याचाराविरोधात आवाज उठवणारी एक ऑनलाइन चळवळ आहे जी
‘ट्विटर’ या समाजमाध्यमाच्या साह्याने सु रू झाली.
ट्विटर, फेसबुक यांसारख्या समाजमाध्यमांच्या मदतीने जगभरात महिलांवर अत्याचार करणार्‍या परू
ु षांच्या
विरोधात ही चळवळ कोणत्याही नेतत्ृ त्वाशिवाय सुरू आहे .

# Me Too is an online movement which raises voice against the sexual harassment of women, which was
started with the help of a social media 'Twitter'.

This movement is going on with the help of social media like Twitter, Facebook against the men who
sexually harassing women. This movement is without any leadership.

96

विधान (अ) : शांघाय सहकार्य संघटनेची 18 वी परिषद जन

ू 2018 मध्ये चीनमध्ये पार पडली.

विधान (ब) : शांघाय सहकार्य संघटनेची स्थापना सन 1999 मध्ये झाली आहे .

Statement (a) : The 18th summit of Shanghai Cooperation Organisation was held in June 2018 in
China

Statement (b) : The Shanghai Co-operation Organisation was formed in 1999.

Options

विधान अ व ब दोन्ही बरोबर आहे त.

Statement a and b both are correct.

विधान अ व ब दोन्ही चक
ू आहे त.

Statement a and b both are incorret.

विधान अ बरोबर तर ब चूक आहे .

Statement a is correct while b is incorrect.

विधान अ चूक तर ब बरोबर आहे .

Statement a is incorrect while b is correct.

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

शांघाय सहकार्य संघटना-

स्थापना - 15 जन
ू 2001.

संस्थापक सदस्य - रशिया, चीन, कजाकिस्तान, किर्गिस्तान, तजाकिस्तान, उजबेकिस्तान.

पूर्ण सदस्य - चीन, रशिया, उजबेकिस्तान, कजाकिस्तान, किर्गिस्तान, तजाकिस्तान, पाकिस्तान, भारत.

नाटोला शह दे ण्यासाठी स्थापन करण्यात आलेली एक यरु े शियन राजकीय, आर्थिक आणि सुरक्षा संघटना.

Shanghai Cooperation Organisation

Founder members : Russia, China, Kazakistan, Kirgistan, Tazakistan, Uzbekistan

Founder members - China, Russia, Uzbekistan, Kazakhstan, Kirgistan, Tajikistan, Pakistan, India.

An Eurasian Political economic and security organisation formed to check NATO.

97

केंद्रीय सामाजिक न्याय मंत्रालयाच्या अहवालानुसार सन 2012-2017 दरम्यान कोणत्या राज्यात सर्वाधिक
आंतरजातीय विवाह झाले?

According to the report of Union Ministry of Social Justice, which state had highest inter-caste marriages
during 2012-2017?
Options

महाराष्ट्र

Maharashtra

केरळ

Kerala

मध्यप्रदे श

Madhya Pradesh

गुजरात

Gujarat

unanswered a
Explanation

उत्तर - 1

सन 2012-17 या कालखं डामध्ये भारतामध्ये पार पडले ल्या एकू ण आं तरजातीय विवां हापै की सर्वात जास्त विवाह
महाराष्ट् रामध्ये पार पडल्याची माहिती केंद्रीय सामाजिक न्याय मं तर् ालयाच्या अहवालाद्वारे समोर आली आहे . या
कालखं डात महाराष्ट् रामध्ये एकू ण 20,475 तर केरळमध्ये 9760 आं तरजातीय विवाह झाले आहे त.

The information has been revealed by the report of Union Social Justice Ministry that out of total inter
caste marriages performed in India. During the period of 2012-2017, the highest marriages were
performed in Maharashtra. During this period, 20,475 inter-caste marriages in Maharashtra while 9760
inter-caste marriages were performed in Kerala.

98

सन 2018 मध्ये आलेल्या मेकुनु चक्रीवादळाचा फटका भारतातील कोणत्या राज्याला बसला होता?

Which Indian state was affected by the Mekunu cyclone created in 2018?

Options

कर्नाटक

Karnataka

b
गज
ु रात

Gujarat

महाराष्ट्र

Maharashtra

पश्‍चिम बंगाल

West Bengal

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

मेकुनु चक्रीवादळ

सन 2018 मध्ये या वादळामुळे येमेन व ओमानमधील 30 लोकांचा मत्ृ यू झाला.

भारताच्या कर्नाटक किनारा व मंगळुरू भागालादे खील या वादळाचा फटका बसला.

चशर्ज्ञीर्पी लल
ू श्रेपश

Mekunu cyclone

In 2018, 30 people from Yemen and Oman have died due to this cyclone.

The coasts of Karnataka and Mangalore of India have also affected by this cyclone.

99

अयोग्य जोडी ओळखा.

(अ) मिस वर्ल्ड (2018) - मानु षी छिल्लर.

(ब) लोनोव्हो पु रस्कार (2018) - अजीम प्रेमजी.

(क) पं डित भीमसे न जोशी पु रस्कार (2018) - पं . केशव गिं डे.

Identify the incorrect pair

(a) Miss world (2018) - Manushi Chillar

(b) Lenovo Prize (2018) - Azim Premji

(c) Pandit Bhimsen Joshi Award (2018) - Pandit Keshav Ginde

Options

फक्त अ

Only a

फक्त ब

Only b

अवब
a and b

अवक

None of these

unanswered c

Explanation

उत्तर - 3

मिस वर्ल्ड (2018) - वेनेसा पोन्स डी लिऑन (मेक्सिको).

मिस वर्ल्ड (2017) - मानुषी छिल्लर (भारत).

वर्ल्ड अ‍
ॅकॅडमी ऑफ सायन्सचा लीनोव्हो पुरस्कार - डॉ. रघुनाथ माशेलकर.

Miss World (2018) - Vanessa Ponce De Leon (Mexico)

Miss World (2017) - Manushi Chillar (India)

World Academy of Science Lenovo prize - Dr. Raghunath Mashelkar.

100
खालीलपैकी कोणत्या शहराची सन 2020 साली ‘वर्ल्ड कॅपिटल ऑफ आर्कि टे क्चर’ म्हणून निवड करण्यात आली
आहे ?

Which of the following city has been named as the world capital or Architecture for 2020?

Options

रीओ चह की जानेरिओ

Rio de Junerio

कोलंबो

Columbo

वॉशिंग्टन

Washington

d
बिजींग

Beijing

unanswered a

Explanation

उत्तर - 1

UNESCO (United Nation Educational, Scientific and Cultural organisation) आणि IUA (International Union
of Architects)यांनी ब्राझीलमधील रीओ डी जाने रिओ या शहराची सन 2020 साठी ‘वर्ल्ड कॅपिटल ऑफ
आर्क्टिटे क्चर’ म्हणून घोषणा केली.

The Brazilian city of Rio de Janerio has been recognised world capital of Architecture 2020, by the United
Nations Educational, scientific and cultural Organisation.

The Vhief Election commissioner of India and other 2 commissioners are appointed by the President.

About Us

The Unique Academy is a leading Institue empowering the civil services aspirants to realise their dreams.

Contact Us

Email : info@theuniqueacademy.co.in

Contact : 7620 44 66 44
Social Media :

Quick Links

About Us

Contact Us

Terms and Conditions

Privacy Policy

Refund Policy

Disclaimer Policy