GS TEST 01 HISTORY

Question No. Question Your Answer Correct Answer

1 मराठा सा ा या या हासापयत (इ.स. 1818) सालबाई या तहापासू

न खालील पै
क कोणते
वक ल पु
णे
दरबारात
वा त ास होते?

(अ) कनल व लयम पामर

(ब) सर चा स मे
ले
ट

(क) सर बॅ
र ी लो ज

(ड) माऊं
ट एल फ टन

Options

a के
वळ अ, क

b के
वळ ब, ड, अ

c अ, ब, क, ड

d के
वळ ब, क, ड

d c

Explanation

इ.स. 1782 या सालबाई या तहाने

इंजां
चे त नधी (वक ल) पु णे
दरबारात रा लागले
. यात मुयत: इ.स. 1782 पासू
न
इ.स. 1818 पयत खालील वक ल पुणेदरबारात वा त ास होते
,

(1) सर चा स मॅ
ले
ट - इ.स. 1786 ते
1797

(2) कनल व लयम पामर - इ.स. 1798 ते

1801

(3) सर बै
र ी लो ज - इ.स. 1801 ते
1810

(4) माऊं
ट एल फ टन - इ.स. 1811 ते
1818
2 दलेया वधानां
पै
क यो य वधान/ने
ओळखा !

(अ) मु
ब
ंई ां
ताचा गवनर एल फ टन याने
Political History of India हा ं
थ ल हला.

(ब) एल फ टन याने
गावठ शाळां
ची ामीण शासनाशी सां
गड घालू
न गावठ शाळां
ना त ा मळवू
न दली.

(क) जॉन मा कम याने

हॉ टक चर सोसायट ची थापना के
ली होती.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

के
वळ क

अ, ब, क

a c

Explanation

मु
ब
ंई ां
ताचा प हला ग हनर एल फ टन या या नं
तर जॉन मा कम (इ.स. 1827-30) हा मु
ब
ंई ां
ताचा ग हनर बनला.

मा कम याने
Political History of India हा ं
थ ल हला हाे
ता.

मा कम याने
च गावठ शाळां
ची ामीण शासनाशी सां
गड घालू
न यां
ना त ा ा त क न दली होती.

याने
इ.स. 1830 म ये
हॉ टक चर सोसायट ची थापना के
ली होती,

ट श राजवट वर होणारी सततची टका याला मा य न हती हणू

न वृप वातं
यास याचा वरोध होता.

मोह मद अँ
लो ओ रएं
टल डफेस असो सएशनची उ ेदलेया पयायातू
न नवडा !

(अ) बट श शासनाचा वरोध करणे

.

(ब) मुलम समाजाला रा ीय चळवळ त सामील करणे

.

(क) ट श भारतातू
न गेयावर ह -मुलम यां
या राजक य हताचे
र ण करणे
.

Options
a

के
वळ अ, क

के
वळ ब, क

अ, ब, क

सव अयो य

d d

Explanation

मोह मद ॲ लो ओ रएं
टल असो सएशनची थापना 1893 म ये
सर स यद अहमद खान यां
या ने
तृ
वात झाली. या सं
थेचे
उ ेपु
ढ ल माणेहोती -

(1) टश शासनाला पाठ बा दे

ण.े

(2) मुलम समाजाला रा ीय चळवळ पासू

न र ठे
वणे
.

(3) ट श भारतातू
न गेयावर मुलमां
या राजक य हताचे
र ण करणे
.

(4) भारतात राजक य चळवळ चा सार होणार नाही याचा य न करणे

.

बॉ बे
ए यु
के
शन सोसायट (Bombay Education Society) बाबत खालील वधाने
ल ात या !

(अ) या सं
थेची थापना एको णसा ा शतका या उ राधात झाली

(ब) सं
थेया वतीने
कलक ा व म ास ये
थे
शाळा उघड यात आ या हो या.

(क) जॉन मा कम या सं
थेया अ य होता.

Options

वधाने
अ, ब यो य

वधाने
ब, क यो य
c

वधाने
अ, ब, क यो य

वधाने
अ, ब, क अयो य

a d

Explanation

Bombay Education Society ची थापना एको णसा ा शतका या पू

वाधात हणजे
च इ.स. 1816 म ये
कर यात आली.

या सं
थेने
मु
ब
ंई, ठाणे
, भडोच या ठकाणी शाळा उघड या हो या.

या सं
थेचा उ े
श ट शां
या नयंणाखाली असलेया दे
शातील जनते
ला श णाचा सार करणे
हा होता.

सं
थेचा अ य ए फ टन होता.

शे
तक यां
या ते
भागा आं
दोलनाचे
ने
तृ
व खालीलपै
क कोणी के
लेहोते
?

(अ) कृ
ण वनोद राय

(ब) अव न ला हरी

(क) सु
नल से
न

(ड) भवानी से
न

Options

अ, ब, क

अ, ब, क, ड

c
ब, क, ड

यापै
क नाही

d b

Explanation

शे
तक यां
चे
ते
भागा आं
दोलन इ.स. 1946 म ये
बं
गाल ेात झाले
.

या आं
दोलनाचे
ने
तृ
व कृ
ण वनोद राय, अव न ल हरी, सु
नल से
न, भवानी से
न, मोती सह इ. के
ले
.

हे
आंदोलन कसान सभे
माफत राब व यात आले
होते
.

शेतक यां
नी बटाई या ह यापोट आप या पका या न या भागाऐवजी 1/3 भाग ज मनदारां
ना ावा हा उ े
श ते
भागा
(तीनभाग) आंदोलनाचा होता.

खालील शैणक सं
थां
चा यां
या थापने
नस
ुार कालानुम ओळखा !

(अ) बोड आॅ
फ ए यु
के
शन

(ब) पु
णे
ये
थे
संकृ
त कॉले
जची थापना

(क) द बॉ बे
नेटव ॲ ड कू
ल बू
क सोसायट

(ड) लोक श ण स मती

Options

अ, ब, क, ड

ड, क, ब, अ

ब, क, अ, ड

क, ब, ड, अ

d d
Explanation

बाँ
बेने
ट ह ॲ ड कू
ल बु
क सोसायट ची थापना इ.स. 1820 म ये
कर यात आली.

पु
णे
ये
थे
संकृ
त कॉले
जची थापना इ.स. 1821 म ये
कर यात आली.

लोक श ण स मतीची थापना इ.स. 1823 म ये

कर यात आली.

बोड ऑफ ए यु
के
शनची थापना इ.स. 1840 म ये
कर यात आली.

चा स वु
ड या ख ल यात खालीलपै
क कोण या सू
चनां
चा समावे
श होता ?

(अ) इंजी भाषे

या श णाची मागणी जथे
होईल ती पू
ण करावी.

(ब) क न पातळ पासू

न उ चपातळ पयत या श णात सु
सं
वाद असावा.

(क) श यवृी योजना व वध तरावर सु

सं
ब द प दतीनेन त करावी.

(ड) सरकारी शाळा खाजगी सं

थाकडे
सु
पू
द कर यात.

Options

अ, ब, क

ब, क, ड

अ, क

अ, ब, क, ड

d a

Explanation

सरकारी शाळा खाजगी सं

थां
कडे
सु
पू
द कर याची ही सू
चना हं
टर क मशनने
(इ.स. 1882) के
ली होती.

दलेया पयायातील (अ,ब,क) सू

चना या वू
ड या ख ल यातील सू
चना हो या, वू
डचा ख लता इ.स. 1854 म ये स द
कर यात आला होता. यालाच भारतीय श णातील मॅ नाकाटा हणू
न संबोध यात येते
.

8
इ.स. 1862 म ये
मु
ब
ंई व ापीठाची प हली पदवीची (बी.ए.) परी ा झाली यात खालीलपै
क कोण उ ीण झाले
होते
?

(अ) रामकृ
ण भां
डारकर

(ब) व णूवजापू
रकर

(क) बाबाजी मोडक

(ड) बाबा वागळे

Options

अ, ब, क

ब, क, ड

अ, क, ड

अ, ब, क, ड

d c

Explanation

मु
ब
ंई व ापीठाची थापना इ.स. 1857 म येझाली होती, तर या व ापीठाची प हली बी.ए. ची परी ा इ.स. 1862 म ये
झाली होती. या प ह या प र त
ेएकू
ण 6 पै
क 4 उ ीण झा या हो या यात

रामकृ
ण भां
डारकर, बाबाजी मोडक, बाबा वागळे
व या. रानडे
इ. हाे
ते
.

ो. व णूवजापू
रकर यां
नी 1906 म ये
समथ व ालय नावाची रा ीय शाळा को हापू
र ये
थे
सुके
ली होती.

9
आधु
नक श णाचे
महारा ावरील प रणाम दलेया पयायातू
न ओळखा !

(अ) महारा ात न ा म यम वगाचा उदय.

(ब) ढ , परं
परा, अं
ध दा याचा भाव कमी हो यास मदत

(क) उदारमतवादास चालना मळाली.

(ड) रा ीय वाची भावना वाढ स लागली.

Options

अ, ब

क, ड

अ, क, ड

अ, ब, क, ड

d d

Explanation

आधु
नक श णाचे
महारा ावरील परीणामात ातील सव पयाय यो य आहे
त.

10

खालीलपै
क कोणती म हला, ां
तकायात चंशे
खर आझाद यां
या ां
तकारी गटाशी सं
बं
धत हो या.

Options

a गाभाभी

b अ णा आसफअली

c डॉ. ल मी सहगल

d यापै
क नाही

b a
Explanation

गाभाभी यां
चे
पती भगवतीचरण होरा ां
तकायाशी सं
बं
धत होते
. यां
नी ल हलेया ‘द फलोसाे
पी आॅ
फ बाॅ
ब’ या
पुतकातू
न ां तकायाला फूत मळाली.

डॉ. ल मी सहगल यां

नी सु
भाषचंबोश यां
या राणी झाशी रे
जमटचे
ने
तृ
व के
लेहोते
.

अ णा असफअली या भू
मगत चळवळ शी सं
बं
धत हो या.

11

सु
रवाती या मु
ब
ंई ां
तातील वृप ां
नी खालीलपै
क कोणते मां
डले
, दलेया पयायातू
न यो य उ र नवडा !

(अ) टश राजवट तील अ याचार

(ब) भारतीयां
ची गरीबी व यां
ची कारणे

(क) सं
सदे
ची आव यकता

(ड) न मशन यां

या कारवाया

Options

a अ, ब

b ब, क, ड

c अ, ब, क, ड

d यापै
क नाही

d c

Explanation

मु
ब
ंई ां
ता या सु
रवाती या वृप ां
नी दलेया पयायातील सव मां
डले
होते
.

12

वधान A : इ.स. 1813 नं

तर भारतात न मशन यां
या कायास उतरती कळा लागली.

वधान R : इ.स. 1813 या सनद काय ानु

सार न मशन यां
या कायाला मया दत कर यात

आले
.

Options

a
वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण आहे
.

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण नाही.

वधान A याे
य, R अयो य

वधान A, R अयो य

a d

Explanation

इ.स. 1813 नं
तर भारतात न मशन यांया कायास गती ा त झाली. कारण इ.स. 1813 या सनद काय ानु
सार
ट श सं
सदेने न मशन यां
ना यां
या कायासं
दभात पू
ण वातं य दले होते
.

या अं
तगत मु
ब
ंई ये
थे
चच मशनरी सोसायट , कॉ टश मशनरी सोसायट काय करीत हो या.

13

न धमाचा वकार करणारे

महारा ीय दलेया पयायातू
न नवडा !

(अ) व णू
करमकर

(ब) रामकृ
ण मोडक

(क) गो वदराव काणे

(ड) बाळा जोशी

Options

a
अ, ब

अ, ब, क, ड

अ, क, ड

अ, ड

b b

Explanation

न धमा या मानवतावाद, समता, एकेरवाद इ. त वां

या भावामु
ळे
खालील नी या धमात वे
श के
ला.

(1) व णू
करमरकर

(2) रामकृ
ण मोडक

(3) गो वदराव काणे

(4) बाळा जोशी

(5) बाबा पदमनजी

(6) नीळकं
ठशा ी गो हे

(7) नारायण शे
षा

(8) पं
डता रमाबाई

(9) नारायण वामन टळक इ

14

खालील वधानां
पै
क यो य वधान/नेनवडा !

(अ) ऑल इं
डया े
ड यु
नयन काँे
सची थापना अहमदाबाद ये
थे
कर यात आली.

(ब) व लभाई पटे

ल हे
ऑल इं
डया े
ड यु
नयन काँे
सचे
प हले
अ य होते
.

Options

a
अ, ब

के
वळ ब

के
वळ अ

अ, ब चू
क

d d

Explanation

ऑल इं
डया े
ड यु
नयन काँे
सची थापना 1920 म ये
मं
◌बु
ई ये
थे
कर यात आली.

या सं
घटने
चे
प हले
अ य लाला लजपतराय होते
.

महमं
द अली ज हा तस या व सी.आर. दास चौ या अ धवे
शनाचे
अ य होते
.

15

खालील वधानां
पै
क अयो य वधान/ने
ओळखा.

(अ) इ.स. 1834 म ये

बाळशा ी जां
भक
ेरां
नी दपण हे
वृप सुके
ले
.

(ब) सु
रवातीस हे
पा क होते
.

(क) हे
वृप दभा षक हाते
.

(ड) खगोलशा ाचा अ यासासाठ जां

भक
ेरां
नी द दशन हे
वृप सुके
लेहोते
.

Options

अ, ड

ब, क

अ, ब

d
क, ड

c a

Explanation

इ.स. 1832 म ये
बाळशा ी जां
भक
ेरां
नी ‘दपण’ हे
वृप सुके
लेहोत.

हे
सु
रवातीस पा क होते
व ते
अध मराठ व अध इंजी भाषे
त का शत होत असे
.

जां
भक
ेरां
नी भौ तकशा ा या अ यासासाठ इ.स. 1840 म येद दशन हे
मा सक सुके
लेहोते
.

16

‘ग णत श प व ालया’ची थापना खालील पै

क कोणी के
ली होती ?

Options

डे
ली जॉज स वस

सर जॉन मालकम

माऊं
ट ए फ टन

यापै
क नाही

b a

Explanation

इं
ज नअर ग इ टटु ट यालाच ग णत श प व ालय असे
ही हटले
जाते
. या सं
थेची थापना इ.स. 1832 म ये
डे
ली जॉज
स वस याने
केली होती.

या सं
थेतील श णाचे
मा यम मातृ
भाषा होती.

या ठकाणी श णा या दोन शाखा हो या

(1) स हअस (2) ब डस

17

टाई स ऑफ इं
डया या वृप ाची सु
रवात खालीलपै
क कोण या वृप ां
या एक करणातू
न कर यात आली होती ?
(अ) बॉ बे
टाइ स

(ब) टे
ल ाफ

(क) कु
रयर

(ड) बं
गाल गॅ
झे
ट

Options

अ, ब, क

अ, ड

अ, ब, क, ड

ब, क, ड

b a

Explanation

टाई स ऑफ इं डया या वृप ाची सु

रवात मं
◌बुई येथू
न इ.स. 1861 म ये
रॉबट नाईट यां
नी बाँ
बेटाई स, टे
ल ाफ आ ण
कु रयर या वृप ां
या एक करणातू न के
ली होती.

बाँ
बेटाई स हे
वृप 1838 म ये
रॉबट नाईट आ ण थाॅ
मस बे
ने
ट हेका शत करत असत.

18

ट श भारतात रे
वेया वकासातील ट पे
कालानुमे
लावा

(अ) कोलक ा ते
राणीगं
ज रे
वे
ची सु
रवात

(ब) पु
णे
तेखं
डाळा रे
वे
ची सु
रवात
(क) मनमाड ते
द ड काम पू
ण

(ड) रे
वेबोडाची थापना

Options

अ, ब, क, ड

ब, क, ड, अ

ड, अ, ब, क

ब, ड, अ, क

a a

Explanation

भारतात रे
वे
ची सु
रवात 1853 म ये
ग हनर जनरल लॉड डलहौजी या या काळात झाली भारतातील रे
वेया वकासाचे
ट पे
खालील माणे होते
.

(1) इ.स. 1853 - मु

बई - ठाणे

(2) इ.स. 1855 - कोलक ा ते

राणीगं
ज

(3) इ.स. 1857 - रे

वेमं
डळाची थापना

(4) इ.स. 1858 - पु

णे
तेखं
डाळा

(5) इ.स. 1868 - बोरघाटचे

काम सु

(6) इ.स. 1878 - मनमाड ते

द ड काम पू
ण

(7) इ.स. 1880 - बोरघाट व खं

डा याची कामे
पू
ण

(8) इ.स. 1905 - रे

वेबोडाची थापना

19

खालील घटनां
चा यो य कालानुम लावा !
(अ) इं
डया हाऊसची थापना

(ब) अनु
शीलन स मतीची थापना

(क) मु
झ फरपू
र कट

Options

क, ब, अ

ब, अ, क

अ, ब, क

क, अ, ब

c c

Explanation

इं
डया हाऊसची थापना इ.स. 1905 म ये
लं
डन ये
थे
कर यात आली, सं
थेची थापना यामजी कृ
ण यां
नी के
ली होती.

अनु
शलन स मतीची थापना इ.स. 1906 म ये
बा र कु
मार घोष आ ण भू
प द यां
नी के
ली होती.

इ.स. 1907 म ये
मु
ज फरपू
र कट कर यात आला. याम ये फु
लकु
मार व खु
दराम बोस यां
नी क जफोडवर ह ला के
ला
होता.

20

ट श काळातील भारतातील प हला तारमाग कोणता होता ?

Options

मु
ब
ंई ते
ठाणे

कलक ा ते
डायमं
ड हाबर

c
म ास ते
अकाट

कलक ा ते
राणीगं
ज

a b

Explanation

ग हनर जनरल डलहौसी या काळात हणजे

च इ.स. 1851 म ये
भारतातील प हला तारमाग कलक ा ते
डायमं
ड हबर
दर यान सुकर यात आला.

इ.स. 1852 म ये
शॅ
घन
ेसी याला तार वभागाचा अ ध क हणू
न नयु के
लेगे
ले
.

21

खालील वधानां
पै
क यो य वधान/नेनवडा !

(अ) रयतवारी प दतीची सु

रवात महारा ातू
न झाली

(ब) एकू
ण भूेा या 55 ट केभागावर ही प दत लागू
होती.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

यापै
क नाही

d b

Explanation

थॉमस मनरो याने

इ.स. 1820 म ये
म ास ये
थे
रयतवारी प दतीची सु
रवात के
ली. तर मु
ब
ंई ां
तात एल फ टन याने
या
प दतीची सुवात के
ली.

एकू
ण भू
म ी या 55 ट के ेावर ही कर महसू
लाची प दत लागू
होती.
22

ट श काळात ज मन महसु
लीची कायमधाराप दत खालीलपै
क कोण या दे
शात अ त वात होती ?

(अ) बं
गाल

(ब) बहार

(क) ओ रसा

(ड) बनारस

Options

अ, क

ब, ड

अ, ब, क, ड

अ, क, ड

c c

Explanation

ज मन महसू
लाची कायमधारा प दत लॉड कॉनवॉ लस याने
इ.स. 1793 म ये
लागू
केली.

या प दतीचेे19 ट केहोते
.

ही प दत बं
गाल, बहार, ओरीसा, बनारस आ ण उ र कनाटक या दे
शात लागू
होती.

लॉड कॉनवॉ लस याने

ही प दत जॉन शोअर स मती या शफारशीव न लागू
केली होती.

23
 ट श काळखं
डात आधु
नक प दतीने
कागद उ ोग कोण या ठकाणी सुकर यात आला ?

Options

म ास

राणीगं
ज

गळ कनारी

मे
रठ

c c

Explanation

भारतात ट श ये यापूव कागद उ ोग अ त वात होता. परं

तु
आधु
नक प दतीनेव यंा या सहा याने
कागद उ पादनाचा
प हला कारखाना इ.स. 1870 म येगळ या ठकाणी सुझाला. या कारखा याचे
नाव ‘बॅ
ली पे
पर मल’ असेहोते.

इ.स. 1891 म ये
राणीगं
ज ये
थे
बं
गाल पे
पर मल नावाने
कागद उ ोग सुझाला.

24

खालीलपै
क कोण या उ ागां
ची थापना वालचं
द हराचं
द यां
नी के
ली होती ?

(अ) मअर क शन ल मटे

ड

(ब) सधीया टम ने
वीगे
शन कं
. ल.

(क) ह थान शपयाड ल मटे

ड

Options

के
वळ अ, ब

के
वळ ब, क
c

अ, ब, क

यापै
क नाही

a c

Explanation

वालचं
द हराचं
द यां
नी वातं
यपू
व काळात खालील कं
प यां
ची थापना के
ली -

(1) मयम क शन ल मटे

ड - इ.स. 1903

(2) सधीया टम ने
वीगे
शन क. ल. - इ.स. 1919

(3) ह तान शपयाई ल. - इ.स. 1940

(4) ह तान क शन कं
. - इ.स. 1926

25

खालीलपै
क कोण या स मती या शफारशीनु
सार वृप ां
चे
1908 व 1910 चे
कायदे
र कर यात आले
?

Options

ते
जबहा र स ु

मोतीलाल ने
ह

व लभाई पटे
ल

म. गां
धी

a a

Explanation

इ.स. 1921 म येते

जबहा र स ुयांया अ य तेत वृप स मती थापन कर यात आली होती. या स मती या
शफारशीनु
सार इ.स. 1908 आ ण इ.स. 1910 चेवृप कायदेर कर यात आले होते
.
26

खालीलपै
क कु
णी ा हो समाजाला घटना दली ?

Options

दे
व नाथ टागोर

दारकानाथ टागोर

रामचं व ाबा गश

राधाकां
त दे
व

a a

Explanation

ा हो समाजाची थापना राजा राम मोहन रॉय यां

नी के
ली होती. या समाजाचेयासप इ.स. 1830 म ये स द कर यात
आले होते
. तर दे
व नाथ टागाे
र यां
नी इ.स. 1843 म येा हो समाजाला घटना दली होती.

इ.स. 1833 म ये
रॉय यां
या मृ
यु
नं
तर इ.स. 1838 पयत दारकानाथ टागोर यां
नी ा हो समाजाची जबाबदारी वीकारली
होती.

रॉय यां
या मृ
यु
नं
तर रामचं व ाबा गश हेा हो समाजाची आठव ाची ाथना घे
त असत.

ा हो समाजास वरोध कर यासाठ कमठ/ ढ वाद ह नी राधाकां

त दे
व यां
या ने
तृ
वात धमसभा भर वली होती.

27

ाथना समाजाबाबत खालील वधानां

पै
क यो य वधान/नेनवडा !

(अ) जनसामा यां

पयत या समाजाचा सं
पक होता.

(ब) उ चम यमव य बु
द जीवी लोकां
कडे
ने
तृ
व होते
.

(क) हा समाज ब जन समाजाशी एक प होऊ शकला नाही.

(ड) सामाजाचे
अ त व मोज या शहरां
पु
रते
मया दत होते
.

Options
a

अ, ब, क

ब, क, ड

अ, क, ड

अ, ब, क, ड

b b

Explanation

इ.स. 1867 म येमुब

ंईत के
शवचंसे
न आले
असताना ाथना समाजाची थापना झाली. या समाजा या थापने
त खालील
सहभागी हो या.

(1) दादोबा पां

डु
रग
ंतखडकर (2) आ माराम पां
डू
रग
ंतखडकर

(3) या. म.गो. रानडे

(4) डॉ. रा.गो. भां
डारकर इ.

ाथना समाजा या मयादे

म ये
खालील मया ां
चा समावे
श करता ये
ईल.

(1) जनसामा यां

पयत या समाजाचा सं
पकाचा अभाव.

(2) उ चम यमवग य बु
धद जीवी लोकां
कडे
ने
तृ
व होते
.

(3) हा समाज ब जन समाजाशी एक प होऊ शकला नाही.

(4) समाजाचे
अ त व मोज या शहरां
पु
रते
मया दत होते
.

28

खालीलपै
क यो य जोडी/जो ा ओळखा !

(अ) आ द हो समाज - इ.स. 1865

(ब) भारतीय ा हो समाज - इ.स. 1870

(क) साधारण ा हो समाज - इ.स. 1875

Options

a
के
वळ अ

के
वळ ब

के
वळ क

अ, ब, क

a a

Explanation

29

खालील वधानां
पै
क अयो य वधान/नेनवडा !

(अ) स यशाे
धक समाजातील प हला ववाह इ.स. 1874 म ये
झाला.

(ब) स यशाे
धक प दतीनेसरा ववाह इ.स. 1876 म ये
झाला.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

दाे
ही नाही

d c

Explanation

स यशोधक प दतीने ल न कर यासाठ कवा पुर ो हता शवाय ल न लाव यासाठ स यशोधक समाजाने
मराठ त मं
गला के
रचली होती. ल नात धा मक वधी न करता एक न राह याची व समाजा या क याणासाठ काय कर याची त ा वधु -
वरास करावी लागत असे
.

या प दतीचा प हला ववाह इ.स. 1873 ( डसबर) म ये

सं
प झाला, हा ववाह सीताराम आ हाट व राधाबाई नबकर
यांयात झाला होता.

स यशोधक प दतीचा सरा ववाह इ.स. 1874 म येानोबा ससाणे

यां
चा झाला होता.

30

आय समाजाची त वेदलेया पयायातू

न नवडा !

(अ) वे
द अपौ णे
य नाहीत.

(ब) परमेर हाच सं

पू
ण व ाचा नमाता.

(क) ये
क ने
स याचे
पालन करावे
.

(ड) अ ानाचा नाश क न ख या ानाचा सार करावा.

Options

अ, क, ड

ब, क, ड

अ, ब, क

अ, ब, क, ड

d b

Explanation

वामी दयानं
द सर वती यां
नी मु
ब
ंई ये
थे
इ.स. 1875 म ये
आय समाजाची थापना के
ली. या समाजाची त वे
पु
ढ ल माणे
होती.

(1) वे
द हे
अपौ णे
य आहे
त हणजे
च ई र न मत आहे
त.

(2) परमेर हाच सं

पू
ण व ाचा नमाता, पालन कता आहे
.

(3) ये
क ने
स याचे
पालन करावे
.
(4) अ ानाचा नाश क न ख या ानाचा सार करावा.

31

वामी दयानं
द सर वती यां
नी मु
ब
ंईम येदलेया ा यानां
चे
मराठ भाषां
तर कु
णी सं
पा दत के
ले?

Options

लोकमा य टळक

म.गो. रानडे

आ माराम तखडकर

म. फु
ले

b b

Explanation

32

दे
वबं
द चळवळ बाबत खालीलपै
क यो य वधान/ने
आेळखा !

(अ) ही चळवळ एको णसा ा शतका या पू

वाधात सुझाली.

(ब) या चळवळ चा एक उ े
श परक य शासकां
व द जहादची भावना कायम ठे
वणे
होता.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब
d

अ, ब अयो य

c b

Explanation

दे
वबं
द चळवळ ही एको णसा ा शतका या उ राधात हणजे
च इ.स. 1867 म ये
सुकर यात आली होती.

या चळवळ चे
ने
तृ
व महं
मद कासीम ननौ वी व रशीद अहमद गं
गोही यां
नी के
लेहोते
.

या चळवळ चे
उ े
श पु
ढ ल माणे
होते
.

(1) मुलम बं
धम
ुये
कुराण आ ण हाद स यां
चे
शुद श ण देयाचा सार करणे
.

(2) परक य शासकां

व द जहादची भावना कायम ठे
वणे
.

(3) सवधम एक आहे

त व ते
इ लामचे
धम वरोधी नाही असे
या पं
थाचे
मत होते
.

33

परक य टशस े
व द मुलम समाजाने
सं
घ टत र या के
ले
ला अखे
रचा य न हणजे
.......

Options

फरीयाद चळवळ

वहाबी आं
दोलन

तायु
नी चळवळ

अल गढ आं
दोलन

b b

Explanation

वहाबी पं
थ 18 ा शतकात अरब दे
शां
म येथापन झाला होता. या चळवळ चा सं
थापक अ ल वहाब होता.

या पं
थाचा उ े
श इ लामची खरी व मू
ळ शकवण पु
न ज वत करणे
हा होता. याला सौद राजाचा पाठ बा होता भारतात
याचेवतक स यद अहमद शहीद हे होते
.
हे
आंदोलन इ.स. 1820 ते
1870 या काळात सुहोते
.

34

द ण भारतीय उदारवाद सं
घटने
या थापने
त खालीलपै
क कु
णाचा मह वाचा सहभाग होता ?

(अ) डॉ. ट .एम. नायर

(ब) पी. यागराज

(क) रामा वामी नायकर

(ड) आनं
द चालु

Options

के
वळ अ, ब

के
वळ क, ड

के
वळ अ, क, ड

अ, ब, क, ड

b a

Explanation

इ.स. 1917 म येपी. यागराज व डॉ. ट . एम. नायर यां

नी द ण भारतीय उदरवाद सं
घटने
ची थापना के
ली. ही एक
ा हणेर सं था होती.

या सं
घटने
चे
मु
खप ज टस होते
, हणू
न या सं
घटने
ला नं
तर या काळात ज टस पाट (प ) हणू
न ओळख यात ये
ऊ लागले
.

इ.स. 1937 म ये
या सं
घटने
या अ य पद इ. रामा वामी नायकर यां
ची नवड झाली होती.

35

खालील वधाने
ल ात या !
(अ) नरं
कारी चळवळ ची सु
रवात बाबा दयाळ दास यां
नी के
ली.

(ब) नामधारी चळवळ ची सु

रवात बालक सग यां
नी के
ली होती.

Options

वधाने
अ, ब, यो य

वधाने
अ, ब अयो य

वधन अ यो य

वधान ब यो य

unanswered a

Explanation

नरकरी चळवळ बाबा दयाळ दास यां

नी इ.स. 1840 म ये
सु
रवात के
ली होती. परमेर आकार हन व पाचा आहे
हा वचार
नरं
कारी चळवळ चा होता.

नामधारी चळवळ बालक सग यां

नी सुके
ली होती. यां
चा दे
व, मू
त पू
जा व तमा पू
जा यां
ना वरोध होता.

36

खालील सामा जक धा मक आं
दोलने
व सं
थापक यां
या यो य जो ा जु
ळवा.

आं
दोलने सं
थापक

(अ) आय समाज (i) वामी दयानं

द सर वती

(ब) अ लगढ आं
दोलन (ii) स यद अहमद खान

(क) सग सभा (iii) ठाकू

र सग सं
घवा लया
(ड) अहम दया चळवळ (iv) मझा गु
लाम मह मद

Options

अ-iv ब-iii क-ii ड-i

अ-i ब-ii क-iii ड-iv

अ-iii ब-i क-iv ड-ii

अ-ii ब-iv क-i ड-iii

b b

Explanation

सामा जक, धा मक आं
दोलने
:

अ. . आं
दोलने सं
थापक थापना वष

1 आय समाज दयानं
द सर वती इ.स. 1875

2 अ लगढ आं
दोलन अहमद खान इ.स. 1875

3 सग सभा ठाकू
र सग सं
घवा लया इ.स. 1873

4 अहम दया आं
दोलन मझा गु
लाम अहमद इ.स. 1889-90

37

रामोशां
या उठावातील ने
तृ
व व यां
ची ठकाणे
याबाबत अयो य जोडी/जो ा ओळखा.

ने
तृ
व ठकाणे

(अ) स ू
नाईक - सातारा
(ब) उमाजी नाईक - कोरे
गाव

(क) दौलतराव नाईक - पु

रदं
र

(ड) चतु
र सग नाईक - सासवड

Options

के
वळ अ, क

के
वळ अ, ब

के
वळ क, ड

अ, ब, क, ड

b d

Explanation

रामोशां
चे
उठावातील था नक ने
तृ
व पु
ढ ल माणे
:

अ. . ने
तृ
व ठकाण/ थळ

1 स ू
नाईक सासवड

2 उमाजी नाईक पु
रदं
र

3 दौलतराव नाईक कोरे

गाव

4 चतु
र सग नाईक सातारा

38

इ.स. 1824 म ये
महारा ातील कोळ समाजाने
कोणा या ने
तृ
वात उठाव के
ला होता ?

Options

a
रामजी भां
ग डया

रघु
भां
ग डया

बापू
भां
ग डया

यापै
क नाही

b a

Explanation

महारा ातील क यांचा बं

दोब त कर यासाठ कोळ समाजाचे मह वाचेथान होते. मराठे
शाही या अ तानं
तर (इ.स. 1818)
यां
चे मह व इंज राजवट त कमी झाले होते
. याचा असं
तोष यां
या मनात होता.

महारा ाती कोळ समाजाचे

तीन ट या त उठाव के
ले
.

(1) इ.स. 1824 ते

1828 (2) इ.स. 1839 (3) इ.स. 1845

को या या प ह या ट या तील उठावाचे
ने
तृ
व (इ.स. 1824) रामजी भां
ग डया यां
नी के
लेहोते
.

39

भ ल जमातीचे
कायम व पी पु
नवसन कर यासाठ ट शां
नी खालीलपै
क कोण या उपाययोजना अं
मलात आण या ?

(अ) यां
ची शासनात मह वा या पदां
वर नयु के
ली.

(ब) यां
नी था नक व ामीण शासनाचे
मह वाची पदे
देयात आली.

(क) यां
ना ामीण आ थक महसू
लात प ास ट केवाटा देयात आला.

Options

अ, ब

ब, क

अ, ब, क
d

सव अयो य

d d

Explanation

भ लां
चा ने
ता से
वाराम धसाडी या ने
तृवात इ.स. 1825 म येभ लांनी उठाव के
ला. परं
तु
ले
. ऑ मनेयाला पकडले
व
भ लां
चेसव गु हे
माफ केला. यांया पु
नवसनासाठ ट शां नी पु
ढ ल उपाय योजले
.

(1) सै
यात भरती क न घे
तले
.

(2) र ते
, खडी या बं
दोब तसाठ यां
ना ने
मले
.

(3) सरकारतफ यां

ना बी- बयाणे
व औजारे
पु
र व यात आली.

(4) पू
वापार यां
याकडे
असलेया ज मनी यां
याकडे
ठे
व यात आ या.

40

दोरा बसाई आ ण च बसाई यां

नी खालील पै
क कोण या उठावाचे
ने
तृ
व के
लेहोते
?

Options

खड

खासी

कोल

सवार

unanswered a

Explanation

अ. . आं
दोलने े वष ने
तृ
व

1 खड बं
गाल ते
त मळनाडू 1836 दोरा बसाई, च वसाई

2 खासी आसाम, मे
घ ालय 1829 तरत सह
3 कोल छोटा नागपू
र 1831 बु
दोभगत

4 सवार पा लयाखे
मद 1856 राधाकृ
ण द डसे
ना

41

खालील वधानां
पै
क यो य वधान/ने
ओळखा.

(अ) इ.स. 1879 म ये

वासु
दे
व बळवं
त फडके
यां
नी ां
तकारी से
ने
ची थापना पु
याजवळ कोरे
गाव ये
थे
केली.

(ब) वासु
दे
व बळवं
त फडके
यां
नी पू
ना ने
ट ह या सं
थेची थापना ां
तकायासाठ के
ली.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

दो ही चू
क

b d

Explanation

वासु
दे
व बळवं
त फडके
यां
नी ां
तकारी से
ने
ची थापना फेु
वारी 1879 म ये
पुयातील लोणीकं
द ये
थे
केली.

लोकजागृ
तीचेकाय कर यासाठ आ ण सरकारवर अवलं बू
न नसले
ली व रा ीय वृीचेश ण देयासाठ फडके
यां
नी
Poona Native Institution ही सं
था थापन के
ली.

42

खालीलपै
क कोण या कारणां
मळ
ुेआ दवासी बां
धवां
चे ट शां
वरोधी लढे
यश वी होऊ शकले
नाहीत?

(अ) नयोजनाचा अभाव

(ब) न त अशा ये
यां
ची एकवा यता नाही

(क) धनाचा/पै
शां
चा अभाव
(ड) तु
टपु
ं
ज साधनसं
प ी

Options

अ, क, ड

अ, ब, क

अ, ब, क, ड

यापै
क नाही

c c

Explanation

पयायातील सव कारणे
आ दवासी बां
धवां
चे
उठाव अयश वी हो यामागे
होते
.

43

यां
या उ तीसाठ के
शवचंसे
न यां
नी खालील पै
क कोणते
काय के
ली ?

(अ) ा हो बं
धु
सभा

(ब) हका समाज

(क) ा हो बो धनी प का

(ड) ह टो रया इ स ु
शन

Options

अ, ब, क
b

ब, क, ड

अ, ब

वरील सव

d d

Explanation

के
शवचंसे
न यां
नी म हलां
या उ तीसाठ खालील सं
थां
ची थापना के
ली होती.

(1) ा हो बं
धु
सभा - इ.स. 1862 - ी श णासाठ

(2) हका समाज - इ.स. 1865 - ीयां

ची सं
घटना

(3) ा बो ध न प का - इ.स. 1864 ीयां

साठ खास नयतका लक

(4) ह टो रया इ ट ु
शन - ी श ण सं
था

44

ग हनर जनरल लॉड डलहौसी याने

भारतातील जी सं
थाने ट श रा यात व लन के
ली याबाबत खालील वधाने
ल ात या !

(अ) गाद ला वारसा नाही हणू

न याने
झाशी हे
संथान खालसा के
ले
.

(ब) तै
नाती फौजे
ची वसु
ली झाली नाही हणू
न याने
खैरपू
र हे
संथान खालसा के
ले
.

Options

वधाने
अ, ब यो य

वधाने
अ, ब अयो य

के
वळ वधान अ अयो य
d

के
वळ वधान ब अयो य

b b

Explanation

लॉड डलहौसी हा भारतात इ.स. 1848 ते

1856 पयत ग हनर जनरल होता. याने
सा ा य व तारा या धाे
रणां
तगत व वध
कारणां
नी भारतीय संथाने ट श सा ा यात व लन के
ले. उदा. -

(1) गाद ला वारसा नाही - आकाट, गं

गापू
र, सं
बलपू
र

(2) तै
नाती फौजे
ची वसु
ली नाही - हैबाद नजामाचे
व हाड ां
त इ.

45

इ.स. 1857 म ये
मं
गल पां
डे
यास फाशी द यानं
तर या या सहायकाने
उठाव के
ला, दलेया पयायामधू
न यो य पयाय शोधा !

Options

ई री पां
डे

रामेर पां
डे

जतीन पां
डे

शं
कर पां
डे

a a

Explanation

29 माच 1857 म ये34 ा बटा लयनमधील शपाई मंगल पां

डेयानेबराकपूर छावणीतील साजट यु
से
नवर गोळ झाडली
आ ण उठावास सुरवात झाली. 8 ए ल 1857 म ये
मं
गल पां
डेयास फाशी देयात आली. 11 ए ल 1857 म येमं
गल पां
डे
यां
चा सहायक ई री पां
डे
याने उठाव के
ला.

46

इ.स. 1857 या उठावात ट शां

ना मदत करणारे
भारतीय रा यकत आ ण सं
थान यां
या यो य
जो ा जु
ळवा !

रा यकत सं
थान

(अ) सर दनकरराव (i) वा हे

र

(ब) सालारजं
ग (ii) हैाबाद

(क) राणी बाकाबाई (iii) नागपू

र

(ड) जं
गबहा र (iv) ने
पाळ

Options

अ-iv ब-iii क-ii ड-i

अ-i ब-ii क-iii ड-iv

अ-ii ब-iv क-i ड-iii

अ-iii ब-i क-iv ड-ii

b b

Explanation

47

खालील घटनां
चा यो य कालानुम लावा !

(अ) राजाजी योजना

(ब) शमला प रषद

(क) कॅ
बने
ट मशन

Options

अ, ब, क

ब, क, अ

अ, क, ब

क, अ, ब

b a

Explanation

राजाजी योजना - इ.स. 1944

शमला प रषद - इ.स. 1945

कॅ
बने
ट मशन/ मंी याे
जना - इ.स. 1946

48

इ.स. 1857 या उठावा या अपयशाची कारणेदलेया पयायातू

न ओळखा !

(अ) जनते
चा पा ठबा सव ठकाणी मळाला नाही.

(ब) सवसामा य ये
य, उ , काय माचा अभाव

(क) ल करी डावपे

चात कमतरता

(ड) साधनसाम ीचा अभाव

Options

a
अ, क

ब, ड

अ, क, ड

अ, ब, क, ड

d d

Explanation

इ.स. 1857 या उठावा या अपयशाची कारणे ातील सव पयाय आहे

त.

49

इ.स. 1857 चा उठाव व या या व पा वषयी असले

ली मते
याबाबत यो य जोडी/जो ा ओळखा.

मते

(अ) न.र. फाटक - शपायां

चे
बं
ड

(ब) अशोक मे
हता - वातं
य यु
द

(क) ट. अार. हो मस - वां

शक सं
घष

(ड) मु
जु
मदार - सं
म जाती

Options

अ, क

ब, ड

अ, ब, क, ड

सव अयो य
a c

Explanation

इ.स. 1857 चा उठाव आ ण व प पु

ढ ल माणे
:

अ. . व प

1 शपायां
चे
बं
ड न. र. फाटक, जॉन लॉरे
स

2 वातं
य यु
द सावरकर, अशोक मे
हता

3 वां
शक सं
घष हो मस, जे
. जी. मडले

4 सं
म जाती मु
जु
मदार, एस. एन. से
न

50

इ.स. 1853 या चाटर काय ा या न वनीकरणावे

ळ ट श इं
डया असो सएशनने
खालीलपै
क कोण या माग या केया
हो या ?

(अ) लोक य प दतीचे

कायदे
मड
ंळ असावे
.

(ब) कायकारी मं
डळ आ ण यायमं
डळ यां
चे
काय े वतंअसावे
.

(क) उ चपदां
चे
वे
तन कमी कर यात यावे
.

(ड) मुा कर समा त कर यात यावे

.

Options

अ, ब, क, ड

ब, क, ड

अ, क

यापै
क नाही

b a

Explanation
 ट श इं
डया असो सएशनची थापना इ.स. 1851 म ये
कर यात आली.

या सं
घटने
ची थापना लॅ
डहो डस सोसायट आ ण बं
गाल ट श इं
डया सोसायट यां
या व ल नकरणातू
न कर यात आली.

या सं
थेचे
संथापक दे
व नाथ टागोर आ ण राधाकां
त दे
व होते
.

ातील सव पयायां
ची मागणी यां
नी इ.स. 1853 या काय ा या न व नकरणावे
ळ के
ली होती.

51

खालील वधानां
पै
क अयो य वधान/नेनवडा !

(अ) ज मनदार असो सएशन या सं

थेची थापना एको णसा ा शतका या उ राधात झाली.

(ब) ट श इं
डया सोसायट या सं
थेची थापना एको णसा ा शतका या पू
वाधात झाली.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

अ, ब यो य

d a

Explanation

ज मनदार असो सएशन या सं थे

ची थापना एको णसा ा शतका या पूवाधात हणजे च इ.स. 1838 म ये
कर यात आली.
जमीनदारां या हतसबं धा या र णासाठ या संथेची थापना कर यात आली होती. या सं
घटने या थापने
त दारकानाथ
टागोर यां
ची मह वाची भूमका होती.

ट श इं डया सोसायट ची थापना लं

डन ये
थे
एको णसा ा शतका या पूवाधात हणजे
च इ.स. 1839 म ये
कर यात आली
होती. या संथेया थापनेत ॲड स आ ण थॉ पसन यां
ची मह वाची भू
मका होती.

52

खालील राजक य सं
थां
चा यां
या थापने
नस
ुार यो य कालानुम लावा !

(अ) बाॅ
बेअसो सएशन
(ब) ई ट इं
डया असो सएशन

(क) पु
णे
सावज नक सभा

(ड) इं
डयन लग

Options

ब, क, अ, ड

अ, ब, क, ड

ड, क, अ, ब

क, अ, ड, ब

c b

Explanation

बॉ बे
असो सएशनची थापना - इ.स. 1852

ई ट इं
डया असो सएशनची थापना - इ.स. 1866

पु
णे
सावज नक सभे
ची थापना - इ.स. 1870

इं
डयन लग सं
घटने
ची थापना - इ.स. 1875

53

खालीलपै
क कोण या सं
घटने
ची थापना भारतीय रा ीय काँे
स या थापनावषानी समान आहे
?

Options

बाॅ
बेे
सीडे
सी असो सएशन
b

इ ट इं
डया असो सएशन

इं
डयन लीग

यापै
क नाही

a a

Explanation

भारतीय रा ीय काँे
सची थापना इ.स. 1885 म ये
झाली याच वष बॉ बेे
सीडे
सी असो सएशन या सं
घटने
ची थापना
कर यात आली.

या सं
थेया थापने
त फरोजशहा मे
हता, या. के
. ट . ते
लं
ग, ब न त यबजी, दनशा वा छा इ. चा मह वाचा सहभाग होता.

54

खालील वधानां
पै
क अयो य वधान/नेनवडा !

(अ) बाँ
बेअसो सएशन या सं
घटने
या थापने
नं
तर या सं
घटने
ची सव मा हती ट श सरकारला देयात आली न हती.

(ब) सरकार या वतीने

सं
घटने
स मदत कर याचे
आ ासन देयात आले
होते
.

Options

अ, ब

के
वळ ब

के
वळ अ

अ, ब, अयो य

d a

Explanation
बॉ बे
असो सएशनची थापना इ.स. 1852 म ये
कर यात आली. थापने
नं
तर या सं
घटने
ची सव मा हती ट श सरकारला
देयात आली होती.

सरकारने
या सं
घटने
स मदत कर याची वनं
ती सं
घटने
या वतीने
सरकारला कर यात आली होती.

55

खालील वधाने
ल ात या !

वधान A : बॉ बे
असो सएशन या सं
घटने
त सवसामा यां
चा सहभाग होता.

प ीकरण R : या सं
घटने
ला सवसामा य जनते
चा जनाधार होता.

Options

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण आहे
.

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण नाही.

वधाने
A, R यो य

वधाने
A, R अयो य

d d

Explanation

बॉ बे
असो सएशन या सं
घटने
त मुयत: उ च-म यमवग य लोकां
चा सहभाग होता. सवसामा य जनते
चा या सं
घटने
त सहभाग
न हता यामु
ळे
च तला जनाधार मळाला न हात.

56

गणे
श वासु
दे
व जोशी यां
यानं
तर पु
णे
सावज नक सभे
चा कारभार कोण बघत असे
?

(अ) सीताराम चपळू

णकर

(ब) शवराम हरी साठे

(क) गोपाळकृ
ण गोखले
(ड) म. गो. रानडे

Options

अ, ब, ड

ब, क, ड

अ, ब, क, ड

यापै
क नाही

a c

Explanation

पु
णे सावज नक सभे या थापने त ग. वा. जोशी यां
चा मह वाचा सहभाग होता या सभे
ची थापना इ.स. 1870 म येयां
नी
केली होती. ग. वा. जोशी यां या नधनानं तर (इ.स. 1880) या सभे
चेकाय सीताराम हरी चपळूणकर, शवराम हरी साठे
,
गोपाळकृ ण गोखले , या. रानडेइ. मं
डळ बघत असत.

57

गो वद बाबाजी जोशी यां

नी खालीलपै
क कोण या सं
घटनां
ची थापना के
ली होती ?

(अ) वरार असो सएशन

(ब) वसई असो सएशन

(क) ठाणे
असो सएशन

(ड) वडाळा असो सएशन

Options

a
अ, ब

ब, क

क, ड

अ, ब, क, ड

c b

Explanation

गो वद बाबाजी जोशी यां

नी इ.स. 1862 म ये
वसई असो सएशन आ ण इ.स. 1868 म ये ठाणेअसो सएशन या सं घटनां
ची
थापना केली. परं
तु
पैशाचा अभाव, सभासदांची अना था इ. कारणां
मळ
ुेया सं
घटनां
चे
काम 1870 नं
तर बं
द पडले.

58

ई ट इं
डया असो सएशन या सं
घटने
या वतीने
I.C.S परी ां
साठ कोण या माग या कर यात आ या हो या ?

(अ) ही परी ा भारतात तीन मुय क ावर घे

यात यावी.

(ब) परी े
या बस या या वयोमयादे
त वाढ कर यात यावी.

(क) परी े
या अ यास मात भारतीय वषयां
चा समावे
श असावा.

Options

के
वळ अ, क

के
वळ ब, क

के
वळ अ, ब

अ, ब, क

c c
Explanation

दादाभाई नौरोजी यां

नी ई ट इं
डया असो सएशन या सं
घटने
या वतीने
I. C. S. परी ां
साठ पु
ढ ल माग या ट श सं
सदे
कडे
केया होता.

(1) I.C.S. ची परी ा इं

लं
ड माणे
भारतातही घे
यात यावी.

(2) I.C.S. या परी ल

ेा बस यासाठ वयामयादे
त वाढ कर यात यावी.

(3) I.C.S ची परी ा भारतात कोलक ा, मु

ब
ंई व म ास या तीन क ावर घे
यात यावी.

(4) भारतीय लोकां

ना मु
लक व सनद से
वे
त वे
श देयात यावा.

59

खालील ये
य/उ े
कोण या राजक य सं
घटने
चे
हाे
ते
?

(अ) दे
शात बळ लोकमत तयार करणे
.

(ब) समान राजक य हतसं

बं
धानी एक घड वणे
.

(क) ह - मुलमां
त ए कची भावना जागृ
ती.

(ड) सावज नक चळवळ त सामा य नागरीकां

ना सहभागी क न घे
ण.े

Options

स यशोधक समाज

इं
डयन असो सएशन

आय समाज

यापै
क नाही

b b

Explanation

इ.स. 1876 म येकलक ा येथेसुर नाथ बॅ

नज व आनं दमोहन बोस यां
नी इं
डयन असो सएशन या सं
घटने
ने
I.C.S. परी च
ेी
वयोमयादा 21 व न 19 कर या या ट शां या नणया वरोधात आंदोलन उभारले
.
या सं
थेम ाफत ‘बं
गाली’ हे
वृप सु
र नाथ बॅ
नज यां
नी सुके
ले
.

60

खालील शपथ कोण या सं

थेचे
सभासद हो यापू
व यावी लागत असे
.

घटने
‘सं नेदले
ले
कोणते
ही काम वश नु
सार न: पृ
हपणे
आ ण भे
दभाव न वीकारता पार पाडीन’.

Options

स यशोधक समाज

पु
णे
सावज नक सभा

इं
डयन लीग

आय समाज

b b

Explanation

61

भारतीय रा ीय काँे
स या प ह या अ धवे
शनात I-C-S परी ल
ेा बस यासाठ कती वय वाढवा याचा ठराव सं
मत कर यात
आला होता ?

Options

वयोमयादा 19 व न 23

वयोमयादा 17 व न 21

वयोमयादा 18 व न 22
d

वयोमयादा 21 व न 24

a a

Explanation

भारतीय रा ीय काँे
सचेप हले
अ धवे
शन इ.स. 1885 म ये मु
ब
ंई ये
थेघेयात आले होते. या अ धवे
शनात I.C.S. परी ा
भारतात हावी व या परी स
ेबस याची वयामयादा 19 व न 23 पयत वाढवावी असा ठराव पास कर यात आला होता.

62

खालील वधानां
पै
क अयो य वधान/ने
ओळखा !

(अ) इ.स. 1861 या कौ सल ॲ टनु

सार ग हनर जनरल या कायकारी मं
डळाची सद य संया सहा न त कर यात आली.

(ब) ग हनर जनरल या कायकारी मं

डळातील सव सद यां
ना भारतात कमीत-कमी दहा वष कं
पनी या अगर टश
राजस े या से
वे
त रा हले
लेअसावेत.

Options

अ, ब

के
वळ ब

के
वळ अ

अ, ब यो य

d c

Explanation

इ.स. 1861 या कौ सल ॲ ट नु
सार ग हनर जनरल या कायकारी मं
डळाची सद य संया पाच न त कर यात आली.

या पाच पै
क तीन सद य भारतात कमीत कमी दहा वष कं
पनी या अगर ट श राजस े
या से
वे
त रा हले
ले
असावेत, तसे
च
यापैक एक सद य ल करी सेवे
तील असावा आ ण एक सद य अथत असावा असेन त कर यात आले होते
.

63

खालील वधाने
ल ात या !
वधान A : भारतीय रा ीय काँे
सचे
प हले
अ धवे
शन मु
ब
ंई ये
थे
भर व यात आले
होते
.

प ीकरण R : पु
णे
सावज नक सभे
ने
पुयात काँे
स या अ धवे
शन भर व यास वरोध दश वला होता.

Options

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण आहे
.

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण नाही.

वधान A यो य, R अयो य

वधान A अयो य, R यो य

c c

Explanation

भा.रा.कॉ. प हलेअ धवे

शन पुणे
या ठकाणी भर व यात ये
णार होते
. परं
तुया ठकाणी कॉल याची साथ आ यामु
ळे
हे
अ धवे शन पु याऐवजी मु
ब
ंई ये
थे
भर व यात आले होते
.

64

खालील वधानां
पै
क यो य वधान/नेनवडा !

(अ) थऑसॉ फकल सोसायट ची थापना म ास ये

थे
हो यापू
व ते
थे
कोण याही समाज सु
धारणे
चे
काय सुझाले
न हते
.

(ब) ॲनी बे
झं
ट यां
ना भारतात ये
याचेनमंण गो. ग. आगरकर यां
नी दले
होते
.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब
d

दो ही अयो य

c d

Explanation

थओसो फकल सोसायट ची थापना म ास येथे हो यापू

व इ.स. 1878 म येवरे
श लगम पं
तलू
यां
नी ‘राजमु
ंसोशल
रफ स’ या समा जक सं
थेची थापना के
ली होती.

बे
झं
ट यां
ना भारतात ये
याचेनमंण वामी ानं
द सर वती यां
नी दले
होते
.

65

खालील पै
क कोण या वष काँे
सचे
वा षक अ धवे
शन झाले
नाही ?

Options

इ.स. 1921

इ.स. 1924

इ.स. 1932

इ.स. 1930

c d

Explanation

माच 1930 म ये
स वनय कायदे
भंगाची चळवळ सुअस यामु
ळे
काँे
सचे
वा षक अ धवे
शन होऊ शकले
नाही.

1921 - अहमदाबाद - हक म

1924 - बे
ळगाव - म. गां
धी

1932 - द ली - आर. डी. अमृ

तलाल

66

भारतीय रा ीय काँे
समधील इ.स. 1985 ते
1905 हा कालखं
ड मवाळ काळखं
ड हणू
न ओळख यात ये
तो. या काळात
मवाळां
चे
काय दलेया पयायातू
न नवडा !

(अ) लोकजागृ
ती घडवू
न आणली.

(ब) शासनातील सहभागासाठ य न के

ला.

(क) राजक य ह कां

ची मागणी के
ली.

(ड) सं
पू
ण वातं
याची मागणी के
ली.

Options

के
वळ अ, ब, क

के
वळ ब, क, ड

के
वळ ब, ड

अ, ब, क, ड

a a

Explanation

काँेस अं
तगत इ.स. 1885 ते 1905 हा कालखं ड मवाळ काळखंड हणू न ओळख यात ये तो कारण या काळात मवाळवाद
वचारसरणी या ने यां
चा काँे
सवर ताबा होता या नेयां
म येफरोजशहा मे
हता, म.गो. रानडे
, गो. कृ
. गोखले
, के
.ट . ते
लं
ग इ.
चा समावे
श होता.

भारतासाठ सं
पू
ण वातं
याची मागणी महा मा गां
धी यां
या ने
तृ
वातील इ.स. 1929 म ये
कर यात आली होती.

67

वधान A : या. चं
दावरकर यां
या काँे
स अ य पदाव न वाद नमाण झाला होता.

प करण R : या. चदावरकर यां

नी एकाही काँे
स या अ धवे
शनाला हजे
र ी लावली न हती.

Options

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण आहे
.
b

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण नाही.

वधान A यो य, R अयो य

वधान A अयो य, R यो य

unanswered c

Explanation

या. चं
दावरकर हेभा.रा.काँ
. या इ.स. 1900 या लाहोर ये
थील काँे
सचे
अ य होते
. यां
या अ य पदाव न वाद नमाण
झालेहोतेकारण.

(1) सरकारी नोकरीतील ला काँे

सचे
अ य पद दे
ऊ नये
असा पायं
डा काँे
सम ये
पडला होता.

(2) सु
रवातीचे
काही वष वगळता या. चं
दावरकर 10 वष काँे
स या अ धवे
शनास उप थत न हते
.

68

भारत छोडो आं
दोलना दर यान म. गां
धी यां
नी समाजातील व वध गटां
ना सू
चना द या हो या खलीलपै
क गट व अयो य
सू
चना कोण या हो या.

गट सू
चना

(अ) सरकारी कमचारी - सरकारी नोकरीचा राजीनामा ावा.

(ब) सै
नक - सै
यातील नोकरीचा याग करावा.

(क) व ाथ - सरकारी शाळा, कॉले

ज सोडावे
.

Options

अ, ब

b
ब, क

अ, ब, क

अ, ब, क यो य

d c

Explanation

म. गां
धी यां
नी 1942 या आं
दोलनात समाजातील व वध गट व यां
ना दलेया सू
चना पु
ढ ल माणे
-

(1) सरकारी कमचारी - राजीनामे

दे
ऊ नये
पण काँे
स ती न ा कट करावी.

(2) सै
नक - सै
य सोडू
नये
पण आप या लोकां
वर गोळ बार क नये
.

(3) व ाथ - खं
बीर असाल तरच अ यास, शाळा व कॉले
ज सोडा.

69

वधान A : भारतीय रा ीय काँे

स या पाच ा अ धवे
शनाचे
अ य पद ब न तै
यबजी यां
ना देयात आले
.

प करण R : भारतीय रा ीय काँे

स या प ह या चार अ धवे
शनां
म ये
मुलम त नध ची संया मो ा माणात होती.

Options

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण आहे
.

वधाने
A, R यो य, R हे
A चेप ीकरण नाही.

वधान A यो य, R अयो य

वधान A, R अयो य

unanswered d

Explanation
ब न तै यबजी हे
भा.रा.काँया तस या अ धवे
शनाचेअ य होतेव ते
भा.रा.काँ
चे प हलेमुलम अ य होते . काँे
स या
प ह या दोन अ धवे
शानाम येमुलम त नध ची संया नग य अस याने (2,33) व इंजांची फोडा व झोडा या
राजकारणास बगल देया या उ ेशानेब न तै यबजी यां
ची अ य हणून नयु कर यात आली होती.

70

खालील वधाने
ल ात या आ ण अयो य वधान/नेनवडा.

(अ) काँे
स या इ.स. 1890 मधील अ धवे
शनात कादंबनी गां
गल
ुी या म हले
ने
सं
बोधन के
ले
.

(ब) या अ धवे
शनाचे
अ य दादाभाई नौरोजी हे
होते
.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

अ, ब यो य

b b

Explanation

भारतीय रा ीय काँे
स या इ.स. 1890 या कलक ा ये
थील अ धवे
शनास काद बनी गां
गल
ुी या म हले
ने
सं
बो धत के
ले
.
यावेळ या अ धवे शनाचे
अ य फरोजशहा मे हता हे
होते
.

71

काँे
स अं
तगत जहालवाद गटाची त वेदलेया पयायातू
न नवडा !

(अ) ट शां
या रा यकारभारावर व ास.

(ब) ह इ तहास व सं
कृतीचा अ भमान.

(क) ‘इंजी राजवट कोण याही ई री सं

के
तानु
सार आप यावर रा य करीत नाही.

(ड) पा ातीकरणाला वरोध

Options
a

अ, ब, क, ड

अ, ब, क

ब, क, ड

अ, ड, क

c c

Explanation

काँेस अंतगत इ.स. 1905 ते 1920 हा कालखं

ड जहालमतवादाचा कालखंड हणू
न ओळख यात ये तो. मवाळ काँे
स या
काम गरीब ल नाराजी, इ.स. 1892 या काय ानेके
ले
ली नराशा, कझनची दडपशाही इ. कारणे
जहालवादा या उदयाची
होती यां
ची त वे
खालील माणे होती.

(1) ह इ तहास व सं
कृतीचा अ भमान

(2) इंजी राजवट कोण याही ई री सं

के
तानु
सार रा य करीत नाही.

(3) पा तीकरणाला वरोध

(4) अज वनं
या ऐवजी लोकजागृ
ती, लोकसं
घटनां
ना मह व इ. त वे
जहाल मतवा ां
ची होती.

72

जहाल रा वादा या न मतीत वृप ां

ची भू
मका मह वाची होती, खालीलपै
क कोण या वृप ां
चा यात सहभाग होता.

(अ) यू
न

(ब) इं
डयन फ ड

(क) नवगोपाळ

(ड) द नॅ
शनल पे
पर
Options

अ, ब

क, ड

अ, क

अ, ब, क, ड

c d

Explanation

यु
न हे
लाला लजपतराय यां
चे
प होते
.

इं
डयन फ ड आ ण द नॅ
शनल पे
पर हे
प कशोरचं म यां
नी सुके
लेहोते
.

नवगोपाळ हेगरीशचंघोष यां

नी सुके
लेहोते
.

73

आ ं
डले
स मती खालीलपै
क कशाशी सं
बं
धीत होती ?

Options

शासक य प दतीत सु
धारणा सु
च व यासाठ .

था नक वरा य सं
थाचा वकासासाठ

व ापीठ तरीय श णात सु

धारणां
साठ

यापै
क नाही

a a
Explanation

मोल - मटो सु
धारणा काय ा या आधी च लत शासक य प दतीत कोण या सु
धारणा करा ा यासाठ सरकारला स ला
देयासाठ ऑग ट 1906 म ये सर आ ंडले
स मती ने
म यात आली होती.

74

ट श शासनाने
बं
गाल फाळणीची घोषणा काे
ठू
न के
ली होती ?

Options

समला

द ली

कलक ा

पटणा

a a

Explanation

जु
लै1905 म ये
भारत मं
याने
बं
गाल या फाळणीला सं
मती दली. सरकारने
फाळणीची घोषणा शम या न के
ली. ऑ टोबर
1905 म ये
फाळणी य ात अंमलात आणली गेली.

75

वदे
श बां
धव स मतीची थापना खालीलपै
क कोणी के
ली होती ?

Options

अ नकु
मार द

अर वद घोष

c
ब पनचंपॉल

लाला लजपत रॉय

unanswered a

Explanation

वं
गभंग आंदोलनादर यान वदे
शीचा सार कर यासाठ अ नीकु मार द यां नी बारीसाल ये
थेवदे
श बां
धव स मतीची
थापना के
ली. बारीसाल ज ात या स मती या 159 शाखा हो या. स मती या वतीने काळ आ ण रोगराई या काळात
मदतकायाचे काम कर यात आले होते
.

76

इ.स. 1909 या सु
धारणा काय ानेां
तक वधी मं
डळाम ये त नध या संये
त झाले
ले
बदल व ां
त यां
या यो य जो ा
जवळा !

ां
त संया

(अ) बं
गाल (1) 52

(ब) पं
जाब (2) 25

(क) हदे
श (3) 16

(ड) मु
ब
ंई (4) 47

Options

अ-i ब-ii क-iii ड-iv

अ-iv ब-iii क-ii ड-i

अ-ii ब-iv क-i ड-iii

d
अ-iii ब-i क-iv ड-ii

unanswered a

Explanation

इ.स. 1909 या मोल म टो काय ानेां

तय व धमं
डळातील सद य संये
त वाढ कर यात आली, ती खालील माणे
-

(1) बं
गाल - 52 पू
व 21

(2) पं
जाब - 25 पू
व 10

(3) हदे
श - 16 पू
व 10

(4) मं
◌बु
ई - 47 पू
व 16

(5) म ास - 47 पू
व 16

(6) वाय ां
त - 47 पू
व 16

77

ॲनी बे
झं
ट यां
या होम ल लीगचे
सद य दलेया पयायामधू
न नवडा !

(अ) मोतीलाल ने
ह

(ब) जमनादार दारकादास

(क) भु
लाभाई दे
साई

(ड) महं
मद अली ज हा

Options

अ, ब, क, ड

ब, क, ड

अ, क, ड
d

यापै
क नाही

unanswered c

Explanation

ॲनी बेझंट यां

नी स टबर 1916 म येहोम ल लीगची थापना के
ली. तर टळकां
नी ए ल 1916 म ये
लीगची थापना के
ली.
या दोघां
चेसहकारी व ेवे गळेहोते
. तेखालील माणे-

टळकां
या लीगचे
सद य बे
झं
ट यां
या लीगचे
सद य

जमनादास दारकादास मोतीलाल ने

ह

शं
करलाल बॅ
कर जवाहरलाल ने
ह

इंलाल या क इ. भु
लाभाई दे
साई

सी. आर. दास

ते
जबहा र स ु
इ.

78

लखनौ कराराचे
मुेदलेया पयायातू
न ओळखा !

(अ) लं
डनमधील भारतमं
याचे
इं
डया कॉ सल बरखा त कर यात यावे
.

(ब) ां
ताना वाय शासनाचे
अ धकार असावे
त.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

दो ही चू
क

c c
Explanation

डसबर 1916 म ये लखनौ येथेकाँे

सचे अ धवे
शन भरलेयाचे
अ य अं बकाचरण मु
जूमदार होते
. याम ये
काँे
सव
मुलम लीग यां
नी मा य के
ले
ली योजना लखनौ कारार हणू
न स द आहे
. या योजने
चे
दोन भाग हाते.

(1) राजक य माग या

(2) व धमं
डळातील मुलमां
चे त न ध व

79

पण सू
‘उजाडले य कोठे
आहे
? हा अ ले
ख कशाशी सं
बं
धत होता ?

Options

मॉटफोड अहवाल

1919 चा कायदा

1909 चा कायदा

होम ल लीग

c a

Explanation

1919 चा कायदा माॅ

टफोड अहवालावर आधा रत होता. जु
लै
1818 म ये स द झालेया मॉटफोड अहवालावर टळकां
नी
खालील शषकाचे तीन अ लेख लहीले.

(1) उजाडले
पण सू
य कोठे
आहे

(2) जनाब दे
हली तो बहोत र है

(3) कबु
ल वा नाकबु
ल

80

लखनौ कराराचे
मह व दलेया पयायातू
न नवडा !

(अ) ह मुलम ऐ य साध यात यश

(ब) जहाल-मवाळ गटात सं
घष सुझाला.

(क) ह मुलमां
चे
राजक य ये
य समान झाले
.

Options

अ, ब

ब, क

अ, क

अ, ब, क

c c

Explanation

लखनौ कराराचे
मह व पु
ढ ल माणे
सां
गता ये
ईल -

(1) करारानेभं
गले
ली काँे
स एक त झाली.

(2) ह - मुलम ऐ य साध यात यश.

(3) ट शां
या ‘फोडा झोडा’ त वाला बगल.

(4) ह आ ण मुलमां
चे
राजक य ये
य समान झाले
.

81

स ल ह कॉले
जची थापना खालीलपै
क कोठे
कर यात आली होती ?

Options

ह र दार

बनारस

c
लखनौ

पु
णे

b b

Explanation

इ.स. 1898 म ये
अॅनी बे
झं
ट यां
नी बनारस ये
थे
संल ह कॉले
जची थापना के
ली होती.

82

म. गां
धी यां
या स या हाची वै
श ेदलेया पयायामधू
न नवडा !

(अ) दयप रवतन कर यावर भर (ब) अ हसे

चा माग आव यक

(क) स या ह हे
नैतक श आहे
. (ड) तो य कृ
तीचा माग आहे
.

Options

अ, ब, ड

ब, क

ब, क, ड

अ, ब, क, ड

d d

Explanation

महा मा गां
धी यां
या स या हाची वै
श े
खालील माणे
सां
गता ये
तील.

(1) दयप रवतनावर भर

(2) य कृ
तीचा माग आहे

(3) अ हसे
चा माग आव यक

(4) स या ह नै
तक श आहे
स या हा या साधनां
म ये
-

(1) असहाकर (2) हरताळ (3) सं

प (4) उपोषण इ. समावे
श होता.

83

महा मा गां
धी यां
नी साबरमती या आ मात खालील पै
क कोणास सं
गीत शक व यासाठ मुाम ठे
वू
न घे
तले
होते
?

Options

नारायण राव खरे

दगं
बर कु
लकण

राजाराम जोशी

हनु
मत
ंराव कु
लकण

unanswered a

Explanation

महा मा गां
धी यां
ना सं
गीताची आवड होती, हणू
न यां
नी साबरमती या रा ीय शाळे
त नारायणराव खरे
यां
ना सं
गीत
शक व यासाठ ठे वू
न घे
तले होते
.

84

महा मा गां
धी यां
नी अहमदाबाद ये
थील गरणी कामगारां
चा लढा लढ वला, खालील पै
क कोणता या ल ाशी सं
बं
धत
होता ?

Options

ले
ग बोनस देयात यावा

कामगारां
चे
सुचेदवस न त करावे
त.

c
कामगारां
चे
कामाचे
तास न त करावे
त

यापै
क सव

b a

Explanation

महा मा गां
धी यां
नी भारतात प ह यां
दा भू
क हरताळ हा माग अहमदाबाद ये
थील कामगारां
या ल ात वापरला.

ले
गची साथ बं
द झा यावरही ले
ग बोनस देयात यावा ही कामगरां
ची मागणी गरणी मालकां
ना मा य न हती.

हा लढा यश वी झाला कारण कामगार लवादाने

35 ट केवाढ मं
जू
र के
ली.

85

खालील घटनां
चा यो य कालानुम लावा !

(अ) स या ह सभे
ची थापना

(ब) रौले
ट ॲ ट वधे
यक कायदे
मड
ंळात सं
मत

(क) जा लयनवाला बाग ह याकां

ड

Options

अ, ब, क

ब, अ, क

क, अ, ब

एकही पयाय यो य नाही

a b

Explanation

स या ह सभे
ची थापना - माच 1919
रौले
ट ॲ ट वधे
यक कायदे
मड
ंळात सं
मत - फेु
वारी 1919

जा लयन वाला बाग ह याकां

ड - ए ल 1919

86

असहकार काय मात कोण या बाबी वीकार यात आ या हो या ?

(अ) सरकारी पद ां
चा याग.

(ब) सरकारी शाळा कॉले

जां
वर ब ह कार टाकणे

(क) रा ीय शाळां
ची थापना करणे
.

(ड) सरकारी कायालयां

वर ब ह कार टाकणे
.

Options

अ, ब, क, ड

ब, क, ड

अ, क, ड

यापै
क नाही

a a

Explanation

काँे
स या 1920 मधील नागपू
र ये
थील अ धवेशनात असहकाराचा ठराव मां
ड यात आला हा ठराव सी.आर. दास यां
नी
मां
डला असहकारा या काय मात पयायातील सव काय मां
चा समावेश कर यात आला होता.

87

असहकार चळवळ दर यान यायालयां

वर ब ह कार टाक यात आला यात महारा ातील वक ल व यां
ची ठकाणे
यां
या यो य
जोडया ओळखा !

(अ) वासु
दे
वराव दा ताने (1) सातारा

(ब) अ पुे (2) भु

सावळ
(क) नानासाहे
ब दे
वधे
कर (3) बीड

Options

अ, ब

ब, क

अ, ब, क

अ, ब, क अयो य

unanswered d

Explanation

असहकार आं
दोलनादर यान महारा ातील वक ल व यां
चेथान खालील माणे
-

वासु
दे
वराव दा ताने
- भु
सावळ

अ पुे
- सातारा

नानासाहे
ब दे
वधे
कर - उं
बरगाव

रामचंराजवाडे
- सोलापू
र

88

खालील वधानां
पै
क अस य वधान/ने
ओळखा !

(अ) असहकार दर यान सी.आर. दास यां

ना 18 म ह या या करावासाची श ा देयात आली.

(ब) असहकार दर यान जवाहरलाल ने

ह यां
ना सहा म ह यां
या कारावासाची श ा ठोठाव यात आली.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब
c

अ, ब

अ, ब स य

d c

Explanation

असहकार दर यान सी.आर. दास यां

ना दोषी ठरवू
न सहा म ह यां
या तु
ंगवासाची श ा देयात आली, तर पं
डत
जवाहरलाल ने
ह यांना 18 म ह यां
चा कठाेर तुं
गवासाची श ा देयात आली.

89

इ.स. 1921 म येच पटातील पोशाख आ ण वतन गां

धीज शी साध य सां
गणारे
अस याने ट शां
नी या च पटावर बं
द
आणली होती.

Options

भ व र

यू
आर दे
अर

भ हाद

भ कबीर

unanswered a

Explanation

1921 म ये
भ व र या च पटातील व र हे
पा पोशाख आ ण वतन याबाबत गां
धीज शी साध य अस यानेच पटावर
बं
द आण यात आली.

90

स वनय कायदे
भग
ंआं
दोलनादर यान जनसहभागाचेकार काे
णते
होते
?

(अ) भात फेया

(ब) झडा मरवणू
क

(क) रा ीय गीते

(ड) ह त प के

(इ) सावज नक सभा

Options

अ, ब, क

ब, क, इ

क, ड, इ

वरील सव

a d

Explanation

91

ट श काळातील खालील ग हनर जनरल यां

चा यो य कालानुम लावा !

(अ) चा स मे
टकाफ

(ब) लॉड ऑकलॅ

ड
(क) लॉड एले
नबरो

(ड) लॉड डलहौसी

Options

ब, ड, अ, क

अ, ब, क, ड

ड, क, ब, अ

क, ड, अ, ब

unanswered b

Explanation

चा स मे
टकाफ - इ.स. 1835 - 1836

लॉड ऑकलँ
ड - इ.स. 1936 - 1842

लॉड एले
नबरो - इ.स. 1842 - 1844

लॉड डलहौसी - इ.स. 1846 - 1856

92

खालील घटना कोण या हॉईसराॅ

य या काळातील आहे
त, दलेया पयायातू
न ओळखा !

(अ) भारतीय वृप कायदा र

(ब) प हला फॅ कायदा

(क) हं
टर क मशनची थापना

Options

a
लॉड नॉथ ु
क

लॉड लटन

लॉड रपन

लॉड डफ रन

c b

Explanation

लॉड रपन यां

चा कायकाळ इ.स. 1880 ते
1854 पयत होता. या या कायकाळात पु
ढ ल घटना घड या.

(1) भारतीय वृप कायदा र कर यात आला.

(2) प हला कं
पनी कायदा पा रत कर यात आला.

(3) श णासाठ हं
टर आयोगाची थापना कर यात आली.

93

भारताची राजधानी कलक या न द ली ही कोण या हाईसरॉय यां

या काळात झाली.

Options

लॉड आय वन

लॉड हाड ग

लॉड चे
सफोड

लॉड व ल डन

b b

Explanation
इ.स. 1911 म ये भारताची राजधानी कोलक या न द ली या ठकाणी हल व यात आली. यावे
ळ भारताचा हॉईसरॉय लॉड
हाड ग (इ.स. 1910-1916) होता.

94

ट श काळात काळाबाबत कर यात आलेया आयोगां

चा यो य कालानुम लावा !

(अ) मथ आयोग

(ब) कॅपबे
ल आयोग

(क) ॅ
ची आयोग

(ड) मॅ
कडोनल आयोग

Options

ब, क, ड, अ

अ, ब, क, ड

ड, क, अ, ब

क, अ, ड, ब

b b

Explanation

ट श काळात काळ नवारणासाठ व वध आयोगां

ची थापना कर यात आली होती. ते
खालील माणे
.

(1) मथ आयोग - इ.स. 1860 - कॅ

नग

(2) जॉज कॅपबे

ल - इ.स. 1866 - जाॅ
न लॉरे
स
(3) ँ
ची आयोग - इ.स. 1878 - लटन

(4) मॅ
कडोनल आयोग - इ.स. 1900 - लॉड कझन

95

डॉ. बाबासाहे
ब आं
बे
डकर यां
या मते
लोकशाही या उ णवा कोण या हो या ? दलेया पयायातू
न ओळखा !

(अ) सा ह णु
ते
चा अभाव

(ब) जाती व था

(क) उदार वचार

(ड) सं
घषाची तयारी नाही

Options

अ, ब, क, ड

ब, क, ड

अ, ब, ड

यापै
क नाही

c c

Explanation

डॉ. बाबासाहे
ब आं
बे
डकर यां
या मते
भारतीय लोकशाही या उ णवा पु
ढ ल माणे
हो या.

(1) वभू
तीपू
जा (2) स ह णु
ते
चा अभाव

(3) जा त व था (4) आ थक - सामा जक यायाची आव यकता

(5) सं
घषाची तयारी नाही. इ.
96

र व नाथ टागोर यां

नी खालीलपै
क कोण या लघु
कथां
चे
ले
खन के
लेहोते
?

(अ) गोरा

(ब) वसजन

(क) काबु
लीवाला

(ड) राशा

Options

अ, ब, क

क, ड

ब, क, ड

वरील सव

d b

Explanation

र व नाथ टागोर (इ.स. 1861 - 1941) हे भारतातील प हले होतेयां

ना इ.स. 1913 म ये
सा ह यासाठ नोबे
ल
पा रतो षक मळाले होते. यां
चा बं
गाली भाषे
तील गीतां
जली या का संहासाठ मळाले होते
.

टागोरां
नी - काबु
लीवाला, राशा, जु
ना व कार इ. लघु
कथा ल ह या हो या.

गाे
र ा आ ण वसजन या यां
या कादं
ब या हो या.

97

खानदे
शचे
गां
धी हणू
न कोणास ओळखले
जाते
?
Options

अ पासाहे
ब पटवधन

बाळकृ
ण ल मीदास मे
हता

उ मराव पाट ल

यापै
क नाही

a b

Explanation

अ पासाहे
ब पटवधन यां
ना कोकणाचे
गां
धी हणू
न ओळखले
जाते
.

बाळकृ
ण ल मीदास मे
हता यां
ना खानदे
शचे
गां
धी हणू
न ओळखले
जाते
.

खान अ ल ग फार खान यां

ना सरह गां
धी हणू
न ओळखले
जाते
.

98

वातं
यो र भारतात थलां
तरा या व थे
साठ खालीलपै
क कोणती स मती थापन कर यात आली होती ?

Options

इं
डयन म लटरी इ हॅयु
एशन ऑगनायझशन

इं
डयन सोशल इ हॅयु
एशन ऑगनायझशन

नॅ
शनल सोशल इ हॅयु
एशन ऑगनायझशन

नॅ
शनल रहॅ
बीटे
शन क मशन

unanswered a
Explanation

वातं
यानं
तर पा क तानतू
न आलेलेसु
म ारे
60 लाख लोकां
चे
पु
नवसन कर यासाठ इं
डयन म लटरी इ हॅ
यूएशन
ऑगनायझे
शन ही स मती थाप यात आली होती.

मानवी इ तहासातील हे
सवात मोठेथलां
तर मान यात ये
ते
.

99

खालीलपै
क कोणतें
थ आगरकरां
नी ल हले
होते
?

(अ) वकार वल त

(ब) गु
लाम गरीचे
शा

(क) वा या चे
पृथकरण

(ड) वा य मीमां
सा

Options

अ, ब

क, ड

अ, क

अ, ब, क, ड

d d

Explanation

गोपाळ गणे
श आगरकरां
नी खालील ं
थ ल हली होती.

(1) वकार वल सत
(2) ड गरी या तु
ंगातील आमचे
101 दवस.

(3) शे
ठ माधवदास व रघू
नाथदास व बाई धनकु
वरबाई यां
चे
पु
न ववाह च र .

(4) गु
लाम गरीचे
श

(5) वा य मीमां
सा

(6) वा या चे
पृथकरण

(7) सु
धारकातील ले
ख इ.

100

खालील वधानां
पै
क अयो य वधान/ने
ओळखा !

(अ) मुलम लीगची थापना डसबर 1905 म ये

ढाका या ठकाणी झाली.

(ब) मोह मद अली ज हा यां

या अ य ते
खाली मुलम लीगची थापना कर यात आली.

Options

के
वळ अ

के
वळ ब

अ, ब

अ, ब यो य

d c

Explanation

डसबर 1906 म ये
ढाका ये
थे
नवाब सलीमु
ला आ ण सर आगाखान यां
या ने
तृ
वात मु
लीम लीगची थापना कर यात
आली होती.