Unique Tests STI Science Ans 2020

Welcome sunil.
andhare01
Your Test Results
Back
Test Summary
Marks Rank
-15.75 46
Test SCIENCE-05
Subject GS
Test Duration 01:00:00
Max. Marks 100.00
Correct Answers 0
Wrong Answers 1
Attempted/Not Attempted Count Attempted : 1
Not Attempted : 99
Positive Marks 0.00
Negative Marks 0.25
Obtained Marks -0.25
Percentage -0.25 %
Test Information in Detail

Question No. 1
Question
खालील वधानांचा वचार करा.
(अ) मोनेरा (Monera) सृ ीमधील ा यांम ये पेशीम ये क क (Nucleus) DNA म ये असते व यां याम ये क कामधील
(Nucleus) ह टोन थने (Histone Protein) आढळतात.
(ब) सायनोबॅ टे रीया (Cyanobacteria), युबॅ टे रीया (Eubacteria) हे या सृ ीम ये (kingdom) आढळतात.
(क) या सृ ीमधील ाणी वखंडन (Fission) कवा क लकायन (budding) या पद्धत नी जनन (Reproduction) करतात.
Options
a अ, ब यो य
b ब, क यो य
c अ, क यो य
d वरील सव यो य
Your Answer d
Correct Answer b
Explanation
मोनेरा सृ ीमधील ाणीपेशी ही आ दक क (Prokaryotic) आहे.
आ दक क पेश म ये क क नसते व यातील जनुक य घटक (Genetic Material) हे पेशी ा या (Protoplasm)
संपकाम ये असते.
या ा यां या DNA म ये ह टोन थने आढळत.
हे ाणी अल गक जनन वखंडन (Fission) कवा क लकाचन (Budding) या पद्धतीने होते.
हे ाणी ल गक जनन दशवत नाहीत.
उदा. सायनोबॅ टे रया (Cynobacteria), युबॅ टे रया, आ कबॅ टे रया.

Question No. 2
Question
लटमस (litmus) पेपर कोण या कार या लायचेन (lichen) पासून बनतात.
(अ) रोसेला (Rocella) (ब) ऑरसीन (Orcein)
(क) लेसालीया (lasallia) (ड) लेडोनीया (Cladonia)
Options
a अ, ब
b ब, क
c क, ड
d अ, क
Your Answer unanswered
Correct Answer d
Explanation
‘ हीटाकरला’ पंचसृ ी वग करणाम ये (5 Kingdom classification) लायकेन ना थान दे ता आले नाही.
लायकेन या अलगे आ ण कवक (Fungus) ा दो ह चे गुणधम दाखवतात.
ा वन पती षणदश (Pollution Indicator) हणून सु ा मदत करतात.
ा वन पत चा वापर औषधे, अ पदाथ, सुगंधी े तयार कर यासाठ केला जातो.
रोसेला, लासालीया या कारांचा वापर लटमस तयार कर यासाठ केला जातो.
ऑरसीनचा वापर Stain हणून केला जातो.
लेडोनीया या लायकेनचा वापर पारा तयार कर यासाठ केला जातो.
Question No. 3
Question
खालीलपैक कोणते जीव (Organism) वाढत नाहीत, अ खात नाहीत आ ण सन (Respiration) करत नाहीत.
Options
a जवाणू (Bacteria)
b वषाणू (Virus)
c कवक (Fungs)
d वरीलपैक नाही

Correct Answer c
Explanation
वषाणू (Virus) अपेशीय (Acellular), असून रोग नमाण करणारे असतात.
यांचा आकार साधारणपणे (10nm : 2000nm) असतो.
हे वषाणू अ खात नाहीत, सन करत नाहीत व वाढतपण नाहीत.
हे वत:चे वभाजन (Division) फ एखा ा सजीवा या शरीराम ये क शकतात.
वषाणूंनासु ा हीटाकरने यां या पंचसृ ीवग करणाम ये थान दले नाही.
हे जीव वातावरणाम ये अजीव (Nonliving) असतात.
eg - H1N1, HIV, पो लओ वषाणू.
Question No. 4
Question
लाल शैवाल (Red algae) म ये खालीलपैक कोणता कार (type) येत नाही ?
(अ) गे ल डयम (Gelidium)
(ब) क स (Chondrus)
(क) कारा (Chara)
(ड) पॉली ायकम (Poly trichum)
Options
a अ, ब, क
b अ, क, ड
c क, ड
d वरील सव
Correct Answer c
Explanation
थॅलोफायटा (Thalophyta) / शैवाल (Algae) ा जलचर (aquatic) वन पती आहेत.
यांची रचना पो यासारखे (Saclike) असते.
ा काशसं ेषण करणा या वन पती आहेत. ा काशसं ेषण करणा या वन पती आहेत.
ा वन पती ल गक व अल गक असे जननाचे दो ही कार दशवतात.या वन पती ामु याने 3 गटांम ये वभागले या
आहेत.
(1) लोरो फसी हणजेच हरवे शैवाल उदा. पायरोगायरा, काटा
(2) फायो फसी हणजेच Brown शैवाल उदा. सारगॅ मस, युकस.
(3) होडो फसी हणजेच लाल शैवाल उदा. क स, गेलीडीयम
(पॉली ायकम ही उभयचर वन पती आहे)
Question No. 5
Question
खालील वधानांपैक यो य वधान/ने ओळखा.
(अ) ह टोन (Histone), झेयीन (Zein) सोपी थने (Simple Proteins) यांचा कार आहेत.
(ब) इ सुलीन, मायोसीन ही वाहक थने (Transport Protein) चा कार आहेत.
(क) कॅरेट न (Keratin), इला ट न (Elastin) हे संरचना मक थनां (Strutural Protcins) चा कार आहेत.
Options
Correct Answer c
Explanation
शरीरा या वाढ साठ व शरीरा या बांधणीसाठ थनांचा वापर केला जातो.
‘बरझेलीयस’ या शा ाने (Protein) हे नाव दले होते. थनांचे वग करण -
(1) सोपी थने (Simple Proteins), eg - ह टोन, झेयीन (म याम ये)
(2) वकर थने - eg अमायलेज
(3) सं ेरक थने - इ सुलीन, वाढ चे सं ेरक
(4) संरचना मक थने (Structural proteins) eg - कॅरॅ टन, लायपो ोट न
(5) नायूंमधील थने eg - मायोसीन
(6) वाहक थने (Transport protein) हमो लोबीन, मायो लोबीन
(7) शरीराचे संर ण करणारी थने - इ यूनो लो यूलीन.
Question No. 6
Question
खालील जो ांपैक अयो य जाेडी ओळखा.
Options
a चुषक मुळे (Sucking Roots) - डॉडर (Dodder)

b सन करणारी मुळे (Respiratory roots) - वॅ डा (Vanda)
c आधार मुळे (Stilt roots) - केवडा (Kewda)
d सहारा मुळे (Prop roots) - वड (Banyan)
Correct Answer b
Explanation
वन पत म ये काही व श कारे मुळांचे बदल गरजेनुसार घडू न येतात.
अ साठ व यासाठ , सनासाठ कवा आधार दे यासाठ मुळांम ये बदल घडू न येतात.
(1) चूषक मुळे यांना हॉ टोरीया हणतात. परजीवी वन पती पोषण ा त कर यासाठ ा मुळांचा वापर करतात. उदा. डॉडर
/ क कुटा / अमरवेल.
(2) सन करणारी मुळे : यांना युमॅटोफोर हणले जाते. दलदली या भागाम ये कवा खारफुट वने यां याम ये ही मुळे
दसतात.
(3) आधारमुळे (Stilt roots) : ब तांशी ही मुळे एकबीजप ी वन पत म ये याचे खोड नाजूक असते यां याम ये
आढळतात. उदा. ऊस, वारी, मका
(4) सहारामुळे (Prop roots) ही मुळे ामु याने वडा या झाडाला दसून येतात. (Banyan tree) ही मुळे फां ापासून
उगवून सरळ जमीनीम ये घुसतात या यामुळे आकाराने मो ा झाडाला आधार मळतो. (वॅ डा हे इ पफायट क वन पतीचे
उदा. आहे.)
Question No. 7
Question
खालील वधानांचा वचार क न अयो य वधान/ने ओळखा.
(अ) एकदल (Monocots) वन पतीम ये आ ण मुळांम ये थूलकोन ऊती (Collenchyma) आढळत नाहीत.
(ब) थूलकोन ऊती (Collenchyma) या पेशी भ कांवर (Cell wall) ल नीन (Lignin) चा थर असतो.
(क) थूलकोन ऊती (Collenchyma) ा मृत पेश नी (Dead cells) बनले या असून झाडाला मजबुती (Rigidity) दे तात.
Options
a अ, ब अयो य
b ब, क अयो य
c अ, क अयो य
d वरील सव अयो य
Correct Answer b
Explanation
थूलकोनऊती (Collenchyma) ा थायी (Permanent) ऊती असून यां यामधील पेशी जवंत असतात.
या पेशी लांबट (Elongated) असतात व यां या कोप याम ये पॅकट न अ◌ा ण ल नीन यांचा जाड थर असतो.
यामुळे थूलकोनऊती जा त ताठ मजबूत (Rigid) असतात. या पेशी एका बजप ी वन पती
(Monocots) म ये कवा झाडां या मुळांम ये आढळत नाहीत.
या ऊती झाडाला लवचीकता व आधार दो ही दे यास मदत करतात.
Question No. 8
Question
सहपेशी (Companion cells) या चाळणपेश वर (Seive tubes) नय ण (Control) ठे वतात या कोण या वन पत म ये आढळत
नाहीत ?
(अ) अनावृ ी बजी (Gymnosperms)
(ब) आवृ ी बजी (Angiosperms)
(क) शैवाल (Algae)
(ड) नेचाभ (Pteridophytes)
Options
a अ, ब म ये आढळतात.
b क, ड म ये आढळत नाहीत.
c अ सोडू न बाक सवाम ये आढळत नाहीत.
d ब सोडू न बाक सवाम ये आढळत नाहीत.
Correct Answer d
Explanation
ज टल थायी ऊतीम ये (Complex Permanent tissue) जलवा हनी (Xylem) आ ण रसवा हनी (Phloem) असे
दोन ऊत चे कार येतात.
रसवा हनीम ये चाळणपेशी (Seive cells), सहपेशी (companion cells) रसवा हनी मूलऊती
रसवा हनी तंतू या चार पेशीपासून तयार होते.
यामधील सहपेशी (Companion cells) हे चाळणपेश या कायावर नयं ण करतात.
या पेशी फ आवृ ी बजी (Angiosperms) म येच आढळतात. या पेशी अनावृ ी बजी व नेचोद्बीती
(Pteridophytes) वन पतीम ये आढळत नाहीत.
चाळणपेशीम ये क क नस यामुळे यां यावर नयं ण सहपेशीमधील क कद्वारे केले जाते.
Question No. 9
Question
कोणकोण या पोषक घटकां या (Essential nutrients) कमतरतेमुळे वन पत म ये ‘केवडा’ (Chlorosis) हा रोग होतो ?
(अ) नाय ोजन (Nitrogen)
(ब) स फर (Sulphur)
(क) लोह (Iron)
(ड) मॅ ने शअम (Magnesium)
(क) मँगनीज (Manganese)
Options
a अ, ब, क, ड
b ब, क, ड, इ
c ब आ ण क
d वरीलपैक सव
Correct Answer d
Explanation
केवडा (Chlorosis) हा वन पती राेग पोषक घटकां या कमतरतेमुळे वन पतीम ये तयार होतो.
या रोगाम ये वन पत या पानाम ये कमी माणाम ये ह रत (Chlorophyll) तयार होेते.
कमी माणाम ये ह रत तयार झा याने वन पत ची पाने पवळ पडतात व यांची काशसं ेषण कर याची मता कमी
होते.
कधी कधी मुळे न झा यास कवा ारयु ज मनीम ये वन पती उगव यास हा रोग होते.
नाय ोजन, स फर, मॅ ने शअम, लोह (Iron), मगनीज, ज त (Zinc) या पोषक घटका या कमतरतेमुळे हा रोग होतो.
Question No. 10
Question
(अ) न थरीकरणासाठ (N2 Fixation) ऑ सीजन वरहीत वातावरणाची गरज नसते.
(ब) मु पणे (Freely) राहणा या सायनोबॅ टे रीया (Cynobacteria) यां याम ये हेटरोसी ट (Hetrocyst) नावा या ासपेशी न
थरीकरण (N2 Fixation) कर यास मदत करतात.
Options
a अ अयो य ब यो य
b अ यो य ब अयो य
c दो ही यो य
d दो ही अयो य
Correct Answer a
Explanation
वन पतीवाढ साठ लागणारे N2 वन पत ना ‘नाय े ट’ व पाम येच वापरता येते.
या नाय ाेजनचे नाय े ट म ये पांतर कर यासाठ जवाणूंची (Bacteria) मदत लागते. हे जवाणू शगावग य वन पत या
मुळांम ये (legiminous) कवा मु पणे रा न N2 थरीकरणाचे (N2 Fixation) काय करतात.
या N2 थरीकरणासाठ ‘नाय ोजनेज’ नावाचे वकर उपयोगी पडते. हे वकर (Enzyme) O2 या संपकाम ये आ यास न
होते.
यामुळे N2 थरीकरणासाठ O2 वरहीत वातावरण लागते.
सायनोबॅ टे रीया हे मु तपणे N2 थरीकरण करतात. या याम ये असले या हेटरोसी ट नावा या पेशी O2 वरहीत वातावरण
तयार क न N2 थरीकरणासाठ काय करतात.
Question No. 11
Question
अवेना कवचर चाचणी (Avena Curvature test) कोण या वन पती सं ेरका या (Plant Harmone) अ यासासाठ केली गेली ?
Options
a ऑ सीन (Auxin)
b ज बरे लन (Gibberelins)
c सायटोकायनीन (Cytokinin)
d इ थ लन (Ethylene)
Correct Answer a
Explanation
एफ. ड लू वॅ ट (M.F.W. Vent 28) याने ऑ सीन या सं ेरकाचे अ त व दाख व यासाठ ही चाचणी केली.
याने हे ऑ सीन सं ेरक ‘ओट’ (अवेना सट वा) ा वन पतीमधून IAA या व पाम ये घेतले.
याने ऑ सीन असले या आ◌ेट वन पतीची टोके अ यासासाठ वापरली व पाहीले क या वन पती वशी काराने वाढ
दाखवत आहेत.
याव न याने न कष काढला क वाढ साठ वन पत म ये ऑ सीन असते. या चाचणीला अवेना कवचर चाचणी हणतात.
Question No. 12
Question
(अ) पो रफेरा (Porifera) संघातील (Phylum) ा यांम ये ऊती व अवयवसं था दसून येत नाहीत. (tissue & organ system
cannot be seen)
(ब) या संघामधील ाणी फ अल गक जनन (Asexual Reproduction) करतात.
(क) या संघातील ा यांम ये पुनजनन मता (Regeneration Capacity) असते.
Options
a फ अ अयो य
b फ ब अयो य
c फ क अयो य
d वरील सव याे य
Correct Answer b
Explanation
स छ दे ह असले या ा यांना पो रफेरा हणतात. अ तशय सोपी आ ण साधी शरीररचना असणारे हे ाणी जलचर आहेत.
या ा यांचे शरीर दोन तरांनी (bilayered) बनलेले असते.
या ा यां या शरीरावरील छो ा छ ांना ऑ ट या तर मोठया छ ांना ऑ युलम हणतात.
या संघातील ा यांमधे ऊती कवा अवयवसं था दसून येत नाही.
हे ाणी अल गक जनन क लकायन या प दतीने (Budding) तर ल गक जनन यु मक (Gamate) तयार क न करतात.
या संघातील ा यांमधे पुनजनन मता असते.
उदाहरण - पंज, प◌ाजीला, सायकाॅन.
Question No. 13
Question
(अ) मानवा या शरीराम ये चार कार या का थ (Cartilage) आढळते.
(ब) हॅलायीन का थ (Hayline Cartilage) हे गभाव थेम ये (Foeutous) अंत:कंकालाम ये (endoskeleton) असते.
(क) हॅलायीन का थचे पांतर मोठे पणी (oldage) कॅ सीफाईड (calcified) का थीम ये (Cartilage) होते, यापासून मानवी
अ थीसं था (Skeletal System) बनते.
Options
a अ अयो य ब, क यो य
b अ यो य ब, क, अयो य
Correct Answer c
Explanation
या कणा असले या (Vertebraes) ा या या अंतकंकालाम ये (endoskeleon) आढळतात.
मानवा या शरीराम ये चार कार या का थी आढळतात.
(1) हॅलायीन का थी : ा लांब हाडां या टोकांशी, बरग ा याम ये, गभाव थेम ये अंत:कंकालाम ये, नाका या शडयाला व
वरयं ाम ये आढळते.
(2) इलॅ टक का थी : ासन लकेम ये आढळते. ही इलॅ टक तंतूनी बनलेली असते.
(3) फाय ोकाट लेज : ही सवात मजबूत व ताठ (rigid) का थी असते. मण यां याम ये (Intervertebral disc) कंबरे या
हडांम ये ही आढळते.
(4) कॅ सफायीड का थी : ा कारची का थी ार साठ यानी होते ामुळे का थीचा लवचीकपणा नघून जाताे. ही
वृ दपणाम ये होते यामुळे सां याची हालचाल कठ ण होते.
Question No. 14
Question
लेना रया (Planaria) ा ा याम ये भरपूर पुनजनन मता असते, हा ाणी उभय लगी / द लगी असतो.
Options
a फ पूवाध यो य
b फ उ राध यो य
c पूण वधान यो य
d पूण वधान अयो य
Correct Answer c
Explanation
लॅना रचा हा ाणी लॅ टहे म थीस संघाम ये येतो.
या संघातील ाणी मु जवी (Free living) कवा अंत:पर जवी (Endoparesite) असतात.
् (suckers) कवा कने पचनसं थेम ये चकटतात.
हे ाणी चूषकांदवारे
अंत:पर जवी ा याम ये ब तांशी पचन सं था दसत नाही आ ण अस यास अपूण असते.
लॅ टहे मीथीस संघामधील ाणी द लगी (Hermaphrodites) असतात व यां याम ये पुनजनन मता असते.
लॅनारीम ये खूप जा त माणाम ये पुनजनन मता असते.
Question No. 15
Question
(अ) कंकाल नायू (skeletal muscles) हे अनै छक नायू (Involuntary muscles) असतात.
(ब) कंकाल नायू हे एकक क (uninucleated) आ ण प क य (striated) असतात.
(क) कंकाल नायू हे शाक य (Branched) असून, सनसं थे या नायूंम ये (Respiratory muscles) आढळतात.
Options
Correct Answer d
Explanation
नायू ऊती ा तीन कार या असतात ऐ छ क (Voluntary) अनै छक (Involuntary) आ ण दयाचे नायू.
ऐ छक नायूंना कंकाल नायू (Skeletal musecle) हणतात हे नायू आप या इ छे नुसार काय करतात.
हे नायू ब क क य (Multinucleated) अ◌ा ण प क य (Striated) असतात.
कंकाल नायू अशाक य असतात व ते हातापायां या ठकाणी जेथे ऐ छक काय घडू न येते तेथे आढळतात.
अनै छक नायू एकक क असतात तर ाचे नायू शाक य असतात.
Question No. 16
Question
(अ) झुरळाम ये (cockroach) 13 कट यांचे दय असते.
(ब) यां याम ये हमो लफ नावाचे र (Blood) असते.
(क) हमो लफ हे मानवी र ा माणे झुरळांम ये O2 वा न ने यास मदत करते.
Options
a फ अ अयो य
b फ ब अयो य
Correct Answer c
Explanation
झुरळा या शरीरा या पोकळ ला हमोसील (Haemocoel) हणतात.
ती हमो लक नावा या र ाने भरलेली असते. झुरळाम ये खुली र ा भसरण सं था आढळू न येते.
यां याम ये दय लांबट असून 13 क यांचे बनलेले असते.
हमो लफ हे ऑ सजन वहनासाठ मदत करत नाही कारण यां याम ये O2 वा न ने यासाठ आव यक घटक नसतात.
Question No. 17
Question
यो य जोडी/जो ा ओळखा.

ाणी उ सजन अवयव (Excretion)
(अ) गांडूळ (Earthworm) - ने डया (Nephridia)
(ब) जळू (leech) - मा फ जीयन ूब (Malphigian tubes)
(क) पला (pila) - बोजैनस अंग (Organ of Bojanus)
(ड) जंत (ascaris) - वृ क (kidney)
Options
a अ, क यो य
b ब, ड यो य
c अ, ब यो य
d क, ड यो य
Correct Answer a
Explanation
गांडूळ हा ॲनी लडा (Annelida) संघामधील ाणी आहे. संघामधील ाणी ने ाडीया नावाचे अवयव उ सजनासाठ
(Excretion) वापरतात.
जळू हा ाणी ॲनीलीडा संघाम येच येत अस यामुळे यांचे उ सजन अवयव ने डीया आहेत.
पला (Pila) हा ाणी मॉलु का या संघाम ये येताे या संघातील ाणी बोजैनास अवयव (Organ of Bojanis) यांचा वापर
उ सजनासाठ करतात.
जंत हे नमॅटोहे म थीस या संघामधील ाणी असून हे ाणी ोटोने डीया या अवयवाचा वापर उ सजनासाठ करतात.
Question No. 18
Question
यकृत खालीलपैक कोणते काय (Function) करते ?
(अ) लाल र पेशी (RBC) न करणे.
(ब) टायलीन (Ptyalin) वकर (Enzyme) वणे (Secretion)
(क) अ मनो आ लांचे (Ammo acids) अमो नयाम ये (ammonia) पांतर (convert) करणे.
(ड) ह टा मन (Histamine) वणे (Secretion)
Options
a फ अ, ब
b फ क, ड
c फ अ, क
Correct Answer d
Explanation
यकृत ही मानवी शरीरामधील सवात मोठ ंथी असून ती बा ावी (Exocrine) ंथी आहे.
ही ंथी प (Bile) व याचे काय करते.
ही अ त र लूकोज लायकोजेन या व पाम ये साठवून ठे वते.
ती अ मनो आ लांचे पांतर अमो नयाम ये घडवते.
A, D, K, B12 जीवनस वे तयार करते.
लहान मुलाम ये यकृत RBC तयार कर यास मदत करते.
यकृतामधील ‘कफर’ (Kupffer) पेशी RBC पच व याचे कऱ याचे काय करतात.
टायलीन हे लाळ ंथीम ये तयार होते.
ह टामीन WBC (पांढ या पेशी) कडू न वले जाते.
Question No. 19
Question
खालील वधानांचा वचार क न अयो य पयाय ओळखा.
(अ) म युलर ड ोफ (Muscular dystrophy) हा आनुवं शक आजार आहे.
(ब) हा आजार शरीरातील अनै छक नायूवंर (Involuntary Muscles) प रणाम करतो.
(क) या आजारालाच माय थेनीया ेवीस (Mysthenia Gravis) हणतात.
Options
Correct Answer b
Explanation
म युलर ड ोफ (Muscular dystrophy) हा आनुवं शक, नायू न करणारा आझार आहे.
याम ये कंकाल नायू (skeletal muscle) ऐ छक नायू यां यावर प रणाम होतो.
या रोगाम ये अनै छ क नायू (Involuntary) यां यावर प रणाम होत नाही.
या आजाराला माय थेनीया हणत नाहीत.
माय थेनीया ेवीस या आजाराम ये चेह या या नायूंची हालचाल कमी होते व यामुळे दस यात, चाव यात, गळ यासाठ
ास होतो.
Question No. 20
Question
खालील वधानांचा वचार क न यो य वधान/ने ओळखा.
(अ) मडलने आप या अनुवं शकते या (heritance) अ यासासाठ पसम स टवम (Pisum sativulm) ा वन पतीचा वापर केला.
(ब) ही वा षक (annual) रोप (plant) असून यांचे नैसग क परागीकरण (Natural pollination) होते.
(क) आप या चाचणी (test) साठ याने पवळा सुरकुतले या बयांचा (Yellow wrinkled seeds) आ ण हरवी गोल बया (Green
Round Seeds) असणा या वन पत चा वापर केला.
Options
Correct Answer a
Explanation
ीगार मडेल या शा ाने अनुवं शकतेवर अ यास केला. ीगार मडेल या शा ाने अनुवं शकतेवर अ यास केला.
याने आप या अ यासासाठ ‘पायसम स टवम’ (वाटाणा) या वन पतीचा वापर केला.
याने वाटा याची वन पती खालील व श वै श यांमुळे वापरली.
(1) ही वा षक वन पती असून याचे जीवनच 3-4 म ह याम ये पूण हाेते यामुळे वषभराम ये 3 प ा (Genertion)
अ यासता येतात.
व वध वै श ये असले या वन पत चे भरपूर कार आढळतात.
ही नैस गक परागीकरण (Natural Pollination) होणारी वन पती आहे.
यां याम ये कृ म परागीकरण घडवून आणता येऊ शकते.
याने आप या संशोधनासाठ पवळे आ ण गोल बया असलेले माद (Female) वन पती आ ण हर ा आ ण सुरकुतले या
(wrinkeled) बया असले या नर (Male) वाटाणा वन पत चा वापर केला.
Question No. 21
Question
(अ) जै वक सुपोषण (Biofortification) ही प त अ धा याची पोषण मता (Nutritional value) वाढव यासाठ वापरली
जाणारी प त आहे.
(ब) गॉ डन राइस (Golden rice) हे सुपोषणाचे (Fortification) उदाहरण असून याम ये अर व नया जवाणू (bacterium
Erwinia) ा या गुणसू ांचा (Genes) वापर केला जातो.
(क) ही गुणसू े तां ळाम ये बटा-कॅरोट न (ß Carotene) तयार कर यास मदत करतात.
Options
Correct Answer d
Explanation
जै वक सुपोषण (Biofortification) ही प दत अ धा याची पोषण मता (Nutritional Value) वाढव यासाठ वापरली
जाते.
भारताम ये भरपूर माणाम ये भाताचे पीक घेतले जाते; यामधून लाेकांना B - कॅरोट न मळू न
यामधून यांची जीवनस व - अ ची गरज पूण हो यासाठ याचे सुपोषण (Fortification) केले जाते.
मानवी शरीराम ये कॅरोट नचा उपयोग जीवनस व - अ तयार कर यासाठ केला जातो.
Vitamin-A चा ीराेग आ ण वचाराेग र कर यास मदत होते.
B कॅरोट न मुळे या तांदळाला ‘गो डन राइस’ हणले जाते.
या तांदळाम ये B कॅरोट न तयार हो यासाठ अर व नया जवाणू ची व डॅफोडील वन पतीमधील गुणसू ांचा वापर केला
जाताे.
Question No. 22
Question
(अ) होमो इरे टस यांना प हले य मानव (True man) असे हणतात.
(ब) हे मानव यां या आढळ या या ठकाणाव न जावामॅन (Javaman) आ ण पे कग मॅन (Pecking Man) ओळखले जातात.
(क) जावामॅन या कवट ची मता (Cranial capacity) ही पे कग मानवा या कवट या मतेपे ा (Cranial Capacity) जा त
होती.
Options
Correct Answer a
Explanation
होमो इरे टस याला प हला य मानव (True man) असे हणतात.
हा मानव जावा आ ण पे कग या ठकाणी रहात होता.
जावा मानवा या कवट ची मता (Cranial Capacity) 940cc होती. या मानवाने अ◌ागीची वापर केला असे समजले
जाते.
या मानवाची जीवा म (Fossils) पे कग (china) म ये प ह यांदा सापडली.
या मानवा या कवट ची मता 850 - 1200cc हाेती.
हे दो ही मानव साधारणपणे 5,00,000 वषापूव रहात होते.
Question No. 23
Question
खालील जो ांमधील अयो य जोडी ओळखा.
Options
a नाय ोजनयु पदाथ (Nitrogen base) कार (Type)

ॲ ड नन - यु रनॲ ड नन - यु रन

b नाय ोजनयु पदाथ (Nitrogen base) कार (Type)

थायमीन - परी मडीन
c नाय ोजनयु पदाथ (Nitrogen base) कार (Type)

सायटो सन - परी म डन
d नाय ोजनयु पदाथ (Nitrogen base) कार (Type)

युरॅ सल - यु रन
Correct Answer d
Explanation
मानवी DNA हा ामु याने ‘3’ मुख घटकांनी बनलेला असताे.
(1) पॅ टोज शकरा (Pentose sugar)
(2) नाय ोजन बेस
(3) फॉ फॅट प ु
DNA हा हेरी बंधाने (Double stranded) बनलेला असतो.
या दो ही बंधाना एक ठे व याचे काय नाय ोज बेस करत असतात.
नाय ोजन बेस दोन कारचे असतात.
(1) युरीन :- अ◌ॅडनीन, वानीन हे दोन काबन + नाय ोजन रगने बनलेले असतात.
(2) परीमीडीन - थायमीन, सायटोसीन हे एक काबन - नाय ोजन रगने बनलेले असतात.(थायमीन, सायरोसीन हे DNA
म ये असतात.) RNA म ये थायमीन या ऐवजी युरॅसील आढळते.
DNA म ये कायम एक युरीन आ ण पट मीडीन एक येतात
A=T,C=G
A, T म ये हेरी बंध असतो; C, G म ये तहेरी बंध असतो.
Question No. 24
Question
यो य जो ा जुळवा.
शकरेचे वग करण उदाहरणे
(classification of saccharides) (Examples)
(अ) एकवा रक शकरा (Monosaccharide) (i) लायकोजेन
(ब) डायसॅकराईड (Disaccharide) (ii) इरो ोज (Erythrose)
(क) ब वा रक शकरा (Polysaccharide) (iii) मा टोज (Maltose)
Options
a अ-i, ब-ii, क-iii

b अ-ii, ब-iii, क-i
c अ-i, ब-iii, क-ii
d अ-iii, ब-ii, क-i
Correct Answer b
Explanation
कब दकाचे (Carbohydrate) :- वग करण यां याम ये असले या शकरां या सं येवर ठरते. यांना सॅकराइड असे हणले
जाते.
(1) एकवा रक शकरा (Monosaccharide) :- एकवा रक शकरा हणजे अशा शकरा यं◌ाचे पुढे आणखी छो ा
व पाम ये पांतर करता येत नाही. उदा. लूकोज, ु टोज, इरी ोज.
(2) डायसॅकराइड :- दोन एकवारी शकरा एक आ याने डायसॅकराइड बनतात. यांचे मोनोसॅकराइड म ये पांतर करता
येते.eg - मा टोज, लॅ टोज, सुकरोज.
(3) पॉलीसॅकराइड (ब वा रक शकरा) :- भरपूर माणाम ये एकवा रक शकरा एक येऊन पॉ लसॅकराइड बनतात. हे
ब तांशवेळा बनचवीचे आ ण वरघळणारे असतात.eg - लायकाेजेन, से यूलोज, टाच
Question No. 25
Question
खालील जो ांपैक अयो य जोडी/जो ा ओळखा.
थनांचे वग करण उदाहरणे
(Classification of Proteins) (Examples)
(अ) साधी थने (Simple protein) - ह टोन (Histone)
(ब) सं ेरक थने (Hormonal Protein) - बीन (thrombin)
(क) संरचना मक थने (Structural Protein) - ॲ ट न (Actin)
(ड) संकोची थने (Contractile Protein) - मायो सन (Myosin)
Options
c क, ड अयो य
d सव यो य
Correct Answer b
Explanation
थने ही अ मनो आ लांपासून बनलेली असतात.
बझ लायस या शा ाने ‘ ोट न’ ही संक पना मांडली.
थने ही पेश चा संरचना मक (structural) भाग असतात.
थनांचे वग करण पुढ ल माणे होते.
साधी थने हे पूणपणे अ मनो अ◌ा लांनी बनलेली असतात.
उदा. ह टोन, झेयीनसंयु मते थनांचे वग करण.
(1) वकर (enzymes) : eg. अमायलेज.
(2) सं ेरके (Hormones) : eg. इ सुलीन, वाढ चे सं ेरक (Growth Hormone)
(3) संरचना मक थने (Structural Protein) : eg. केरॅट न, इले ट न, लायपो ोट
(4) संकोची थने (Contractile Protein) : eg. मायोसीन C ही थने नायूंम ये आढळतात.
(5) संवाहक थने (transport protein) : eg. हमो लोबीन.
(6) र क थने (Defence proteins) : eg. बीन - इ यूनो लो यूलीन
Question No. 26
Question
कोणकोणते प रणाम रायबो लेवीन (Riboflavin) या कमतरतेमुळे होतात ?
(अ) अरायबो ले वनोसीस (ariboflavinosis)
(ब) पॅरेसथे सया (Paraesthesia)
(क) लॉसायट स (Glossitis)
(ड) युलर चलायट स (Angular Chelitis)
Options
a अ, ब, क
b ब, क, ड
c अ, क, ड
Correct Answer c
Explanation
जीवनस व B याचे 12 कार पडतात. या सवात एक तपणे B-compleχ गट हणले जाते.
Vit B2 ाला रायबो लेवीन हणतात. हे जीवनस व शरीरा या वाढ साठ , जननासाठ अ तशय उपयु आहे.
Vit B2 या कमतरतेमुळे खालीलपैक रोग होतात.
एरायबो लेवीनोसीस (Ariboflavinosis) : याम ये वेगवेगळे वचारोग दसून येतात.
लॉसायट स : याम ये जीभ सूजते, तचा रंग बदलतो, यामुळे अ खाताना वेदना होतात.
ॲ यूलर चलायट स : याम ये ओठ सुजतात व ओठाचे कोपरे फाट यास सु होते व तेथे जखम हाेताे, यामुळे णाला
त ड उघडताना वेदना होतात.
Question No. 27
Question
ार ख नजे (Mineral salts) काय
(अ) फॉ फरस (i) एनॅमल तयार कर यासाठ (Formation of enamel)
(ब) मॅ ने शअम (ii) म व चेतासं था वाढ साठ (Development of brain Nerve)
(क) लोरीन (iii) DNA, RNA तयार कर यासाठ (Formation of DNA, RNA)
(ड) आयो डन (iv) ATP रेणू या न मतीम ये (Formation of ATP)
Options
a अ-iii, ब-iv, क-i, ड-ii

b अ-iv, ब-i, क-iii ड-ii
c अ-ii, ब-i, क-iii ड-iv
d अ-i, ब-ii, क-iii ड-iv
Correct Answer a
Explanation
शरीरासाठ व वध कायासाठ ारख नजांची गरज पडते.
(1) फॉ फरस : अ थ या व दातां या वकासासाठ गरजेचे.
पेशीतील DNA-RNA तयार हो यासाठ गरज पडते.
(2) मॅ ने शअम : याचा उपयोग ATP रेणू या न मतीम ये व अ थ या वाढ साठ होतो.
(3) लो रन : ऍनेमल व डट न हे तयार हो यासाठ व दातां या आरो यासाठ गरजेच.े
लो रन अ त माणाम ये झा यास दात व हाडे ठसूळ होतात.
(4) आयो डन : हा घटक शरीराम ये म या वाढ साठ अ तशय उपयोगी असतो.
हा घटक अवटू (thyroid) ंथी या वाढ साठ अ तशय उपयोगी आहे.
आयो डन या कमतरतेमुळे गलगंड (Goitre) होतो.
Question No. 28
Question
(अ) सामा य थतीम ये होणा या सनात दे वाण-घेवाण झाले या हवे या माणाला टायडल हॉ युम (Tidal Volume) हणतात.
(ब) वेगाने ास घेत यानंतर शरीरातून बाहेर गेले या हवेचे एकूण माण हणजे हायटल कपॅसीट (Vital Capacity).
Options
a अ यो य
b ब यो य
Correct Answer c
Explanation
सना या येम ये के या जाणा या सनप त व घेतले या वायू या माणामधून सना या येम ये के या जाणा या
सनप त व घेतले या वायू या माणामधून हे वग करण होते.
(1) Tidal Volume (TV) : सामा य थतीम ये झाले या ा छो ासा या (Respiration) माणाला Tidal Volume
हणतात. (500 ml)
(2) Inspiratory Reserve Volume (IRV) : वेगाने सन के यास आत घेत या जाणा या हवेचे माण (2500-3000
m)
(3) Expiratory Reserve Volume : वेगाने सन के यास शरीरातून बाहेर गेले या हवेचे माण (1000 ml)
(4) Residual Volume (RV) : वेगाने उ वास के याने फु फुसांम ये व सनन लकेत श लक रा हले या हवेचे माण
(1000 ml)
(5) Vital Capacity (VC) : वेगाने ास घेत यानंतर शरीरातून बाहेर गेले या हवेचे एकूण माण(हे माण ERV, TV, IRV
यां या इतके असते.)
Question No. 29
Question
(अ) लफोसायीट आ ण मोनोसायीट ांना कणयु पेशी (Granulocytes) हणतात.
(ब) बॅसो फ स यांना अँट - ह टॅ माईन हणतात.
(क) बॅसो फल हे हपॅरीन नावाचे रसायन तयार करतात.
Options
Correct Answer a
Explanation
पांढ या र पेशी (WBC) ांचे ामु याने दोन कारांम ये वग करण होते.
ॅ युलोसायीट (कणयु ) : यु ो फल, इयोसीनोफोल, बॅसे फल.
अ ॅ युलोसायीट ( बन कणयु ) : मॉनोसाचीट, लफोसायीट
(1) यु ो फल : ा पेशी फॅगोसायटोसीस ( गळं कृत क न) शरीराचे जवाणूंपासून, कवकांपासून संर ण करतात.
(2) इयो सनो फल (Eosinophil) : यांची सं या ॲलज म ये वाढते. तसेच यांना अँट - ह टा म नक हणतात.
(3) बॅसीडोफ स (Basidophils) : या पेशी ह टामीन वतात याचबरोबर ा पेशी हपॅट न वतात; जे र
गोठ यापासून रोखते. याला ट कोॲ युलंट हणतात.
(4) लफोसायीट (Lymphocyte) : या पेशी अँट बॉडीज तयार करतात यामुळे या शरीराची तकार मता (Immunity)
वाढवतात.
(5) मोनोसायीट (Monocytes) : WBC मधील आकाराने सवात मोठ पांढरी पेशी या पेशीभ ण (फॅगोसायटोसीस) व
त ांची न मती क न सू मजीवां या संसगापासून र ण करतात.
Question No. 30
Question
कोणकोण या झडपा (Valves) ्दया या उज ा बाजूशी संबं धत असतात (Related to Right side of Heart)
(अ) यु टॅ शअन झडप (Eustasian valve)
(ब) दल झडप (Tricuspid valve)
(क) म ल झडप (Mitral valve)
(ड) थेबे सयन झडप (Thebesian valve)
Options
a अ, ब, क
b ब, क, ड
c क, ड, अ
d अ, ब, ड
Correct Answer d
Explanation
मानवी दयाम ये अनेक झडपा (valves) असतात. मानवाचे दय पंपचे काम करत
अस याने याम ये उ च दाबाम ये र ाचे वहन होत असते. अशा नलयामधून (Ventricle) र उलटे आ लदाम ये
(Atrium) र जाऊ नये हणून झडपा मदत करतात.
दयाची उजवी बाजू अशु (Deoxygenated) र ाशी संबं धत असते. उज ा आ लदाम ये (Atrium) अधोमहाशीर
(Inferior vencava)
उ वमहाशीर (Superior vena cava) आ ण कोरोनरी सायनस यां याकडू न र आणले जाते.
हे र अ तशय दाबाम ये असते.
अधोमहाशीर आ ण उज ा आ लदाम ये यु टॅ शअन (Eustasian) झडप असते.
अधोमहाशीरे या तळाशी थीबेशीयन (Thebesian) झडप असते.
दल झडप (tricuspidvalve) ही उज ा आ लद आ ण नलयाम ये असते.
दल झडपेलाच म ल झडप महणतात. ही झडप डा ा आ लद आ ण नलयाम ये असते.
Question No. 31
Question
खालील जो ापैक अयो य जोडी/जो ा ओळखा.
(अ) र गट A - त A (Antibody - A)
(ब) र गट B - तजन B (Antigen - B)
(क) र गट AB - त AB (Antibody - AB)
(ड) र गट AB - तजन AB (Antigen - AB)
Options
c अ, ब अयो य
d ब, ड अयो य
Correct Answer c
Explanation
मानवांम ये 4 कारचे र गट असतात A, B, AB, O. हे र गट लाल र पेशीम ये असले या तजन (Antigen) आ ण
त (Antibody) वर ठरतात.
ामु याने तजनाव न (Antigen) र गट ठरतो.
काल लँड टे नर या शा ाने र गटांचा शोध लावला.
र गट A - तजन (Antigen) A - त (Antibody) B
र गट B - तजन (Antigen) B - त (Antibody) A
र गट AB - तजन (Antigen) AB - त (Antibody) नसते.
र गट O - तजन (Antigen) - त (Antibody) AB नसतात.
याचबरोबर र ाम ये Rh र गटसमूह असतो. याम ये या या र ाम ये तजन (Antigen) D असते तो Rh-
positive असतो. याम ये नसते तो Rh-negative असतो.
Question No. 32
Question
(अ) ॲ नमो फली (i) फुलपाख (Butterfly)
(ब) च रपटे रो फली (Chiropterophilia) (ii) मुं या (Ant)
(क) ममको फली (iii) वारा (Wind)
(ड) सायको फली (iv) वटवाघूळ (Bat)
Options
a अ-iii, ब-iv, क-ii, ड-i

b अ-iii, ब-ii, क-iv, ड-i
c अ-iv, ब-iii, क-i, ड-ii
d अ-iv, ब-ii, क-i, ड-iii
Correct Answer a
Explanation
परागीभवन (Pollination) जे हा वेगवेग या ा यांपासून, क टकांपासून होते ते हा मा यमानुसार याचे वेगवेगळे कार
पडतात.
(1) ॲ नमो फली - वारा
(2) ए टोमो फली - क टक
(3) ममको फली - मुं या
(4) हाय ो फली - पाणी
(5) सायको फली - फुलपाख
(6) च र टे रो फली - वटवाघूळ
(7) ऑ नथोफ ली - प ी
Question No. 33
Question
खालील वधानांपैक यो य वधान/ने ओळखा.
(अ) म या कडेने (Brain) चार कारचे म त कावरण (Meninges) असतात.
(ब) ्दय माणेच (Heart) म म ये नलये (Ventricles) असतात.
(क) म त क मे व (Cerebrospinal fluid) यामुळे म यवत चेतासं थेचे (Central Nervous System) पोषण घडू न येत.े
Options
d फ अ यो य
Correct Answer b
Explanation
म यवत चेतासं था (CNS) ही म व चेतार जू (Spinal cord) ने बनलेली असते.
म या भोवती कवट चे (Skull) संर ण असते. तसेच चेतार जू भोवती मण यांचे संर ण असते.
म या भोवती म ती कावरण (Meninges) चे 3 थर असतात व यां याम ये म ती कावरण (Meningeal fluid)
असते.
म या म ये दया या माणेच म ती क नलये (Ventricles) असते. व याम ये म त क मे (Cerebrospinal
fluid) असते.
या ामुळे म यवत चेतासं थेचे पोषण घडू न येते व शॉकअ◌ॅबसॉबरचे काम करते.
Question No. 34
Question
(अ) अवटु (Thyroid) (i) लुकॅगॉन
(ब) अ धवृ क ंथी (Adrenal glands) (ii) यु टनाय झग सं ेरक (Leutinising Hormone)
(क) वा पड (Pancreas) (iii) कॅ सटोनीन
(ड) पयु षका (Parotid) (iv) ॲ ीनॅ लन
Options
a अ-i, ब-ii, क-iii, ड-iv

b अ-ii, ब-iii, क-i, ड-iv
c अ-iii, ब-iv, क-ii, ड-i
d अ-iii, ब-iv, क-i, ड-ii
Correct Answer d
Explanation
मानवी शरीराम ये 2 कार या ंथी असतात.
(1) अंत: ावी ंथी (Endocrine glands)
(2) बा ावी ंथी (Exocrine glands)
अंत: ावी ंथी यांची सं ेरके थेट र ाम ये सोडतात व बाहय ावी ंथी आपली वकरे न लकांदवारे ् नेतात.
(1) अवटु (thyroid) - मानेम ये असलेली ही ंथी थायरॉ झीन, कॅ सीटोनीन ही सं ेरके वते. शरीराची वाढ, चयापचय
या (Metabolism) व कॅ शअमचे र ाम ये नयं ण ावर काय करते.
(2) अ धवृ क ंथी (Adrenal glands) - ही वृ कां या वर (Kidney) असते. ही ॲ नॅलीन व नॉरॲ नॅलीन वते.
(3) वा पड (Pancreas) - ही ंथी म ंथी आहे. ही लुकॅगॉन, इ सुलीन, साेमॅटो टॅ टन, पॅ याट क वकरे वतो.
(4) पयु षका (Pituitary) ाला मा टस ंथी हणतात. ही ंथी वृ सं ेरक (Growth Hormone), अ धवृ क ंथी
सं ेरक, ोलॅ ट न, ऑ सटोसीन, युट नायझ ग सं ेरक इ. सं ेरके वते.
Question No. 35
Question
अयो य जोडी जो ा ओळखा.
(अ) स हायकल मणके (Cervical vertebre) - 07
(ब) लंबार मणके (Lumbar Vertebra) - 12
(क) सॅ म (Sacrum) - 04
(ड) काॅ क स (Coccyx) - 04
Options
a अ, ब
b ब, क
c क, ड
d अ, ड
Correct Answer b
Explanation
मानवी अ थसं थेम ये ौढांम ये 206 अ थी आढळतात. आपली अ थसं था (1) क य अ थसं था (2) उपांगे
अ थसं था अशी वभागली जाते.
क य अ थसं थेम ये कवट , छातीचा पजरा आ ण मणके हे भाग येतात.
क य अ थसं थेम ये 80 हाडे असतात.
यापैक कवट म ये 22 हाडे असतात.
पाठ चा कणा (मणके) हा 33 अ थंपासून बनलेला असतो.
स हायकल मणके - 7
यातील 1st मण याला Atlas आ ण स या मण याला Axis हणतात.
थोरॅ सक मणके (छाती) T1 -T12 मणके. - 12
छाती या बरग ा मागे ा मण यांना जोडले या असतात.
लंबर मणके L1 ते L5 = 05 मणके हे शरीरातील आकाराने सवात मोठे मणके असतात व शरीराचा
भार पेल यासाठ मह वाचे असतात.
सॅ म ( का थी) S1 - S5, = 05 मणके
कॉ क स (Coccyx) - 04 मणके
कॉ क सलाच - 'Tailbone' पण हणतात.
Question No. 36
Question
(अ) कॅपो सस साक मा (Kaposis Sarcooma) हा वचारोग ककरोग (Cancer) हा एड् स (AIDS) झाले या म ये दसतो.
(ब) हाट (HAART) ही उपचारपद्धती एड् स झाले या ना दे यात येत.े
(क) वडाल चाचणी (Widal test) एड् ससाठ केली जाते.
Options
d सव यो य
Correct Answer a
Explanation
एड् स (AIDS) हा वत: रोग नसून तो रोगांचा समूह आहे. (AIDS - Acquired Immuno deficiency syndrome)
हा HIV वषाणूमुळे होतो या वषाणूला ‘रे ो हायरस’ हणतात.
एड् सम ये भूक मंदावणे, वजनाम ये घट होणे, इतर रोगाची लागण होणे ही ल णे दसतात.
याचबरोबर एड् स झाले या म ये ‘कॅपोसीस साक मा’ (Kaposi's sarcoma) हा वचा रोग दसून येतो.
एड् स झाले या ना HAART ची उपचार प ती दली जाते. (HAART - Highly Active Anti
Retrieval Therapy)
याम ये एबॅकवीर, लॅमी ूडीन, झीडो ूडीन, रेटोनावीर ही औषधे दली जातात.
एड् ससाठ ELISA, वॅ टन लॉट या चाच याचा वापर केला जातो.
(ELISA - Enzyme Linked Immune Sorbent Assay)
(Widal चाचणी टायफॉइडसाठ वापरली जाते.)
Question No. 37
Question
(अ) ले मानीयासीस (leishmaniasis) (i) से- से माशी
(ब) फलारीयासीस (Filariasis) (ii) ए डज इ ज ती
(क) चकुनगुनीया (Chikungunia) (iii) युले स डास
(ड) पॅनोसोमीयासीस (Trypanosomiasis) (iv) सँड लाय
Options
a अ-ii, ब-i, क-iv, ड-iii

b अ-i, ब-ii, क-iii, ड-iv
c अ-iii, ब-ii, क-i, ड-iv
d अ-iv, ब-iii, क-ii, ड-i
Correct Answer d
Explanation
काही क टक काही व श रोगांसाठ वाहकाचे काय करतात.
(1) ले मानीयासीस (leishmaniasis) - ले मानीया डोनोवनी या आ दजीवीमुळे (Protoza) ले मा नया (kala azar) हा
रोग होतो.
हा रोग ामु याने यकृतावर प रणाम करतो. हा ादे शक (Regional) रोग आहे.
सँड लाय या माशीमुळे तो पसरतो.
(2) फला रयासीस (Filariasis) : गोल कृमीमुळे हा रोग होतो. बु चेरीया बॅन ो ट , ुगीया टमोरी या कृम मुळे हा रोग
होतो.
हा एक ादे शक रोग असून हा आप या शरीरामधील लफ नोड या अवयवांवर प रणाम करतो.
ाच रोगाला ह ीरोग हणतात.
हा रोग युले स डासामुळे पसरतो.
(3) चकुनगुनीया : हा चकुनगु नया वषाणूमुळे होतो.
या रोगाम ये सां यांना सूज येते यामुळे हालचाल करता येत नाही. हो रोग इ डपस इ ज ती डासामुळे पसरतो.
(4) पॅनोसोमीयासीस : हा रोग पॅनोसोमा ुसी गँबीनीस या आ दजीवीमुळे होतो. यालाच African sleeping
sickness हणतात. हा रोग से - से माशीमुळे (tse-tse Fly) पसरतो.
Question No. 38
Question
मधुमेहाम ये (Diabetes) कोणती ल णे (Symptoms) दसून येतात ?
(अ) पॉ ल ड सीया (Polydipsia)
(ब) पॉलीयुरीया (Polyurea)
(क) पॉ लफॅ जया (Polyphagia)
(ड) पॉलीसायथेमीया (Polycythemia)
Options
a अ, ब, क
b ब, क, ड
c अ, क, ड
d वरीलपैक सव
Correct Answer a
Explanation
डायबेट ज हा रोग आनुवं शक, जनुक य दोष कवा वा पडाम ये असले या दोषामुळे होतो.
डायबेट सचे दोन कार असतात.
(1) मलायटस (मधुमेह)
(2) इ सी पडसयाम ये
इ सुलीनचे माण कमी होते व यामुळे पेशी लुकोजचा उपयोग क शकत नाही.
याम ये पेशंटम ये -
(1) पॉ ल ड सीया (Polydipsia) - तहानेचे माण वाढणे.
(2) पॉलीयु रया - युरीन हो याचे माण वाढते.
(3) पॉ लफॅ जया - भुकेचे माण वाढणे
याचबरोबर याम ये कटोनयुरीया दसून येते.
मधुमेहाम ये लाजकोजयुरीया हणजेच युरीनम ये लुकोज (Sugar) आढळू न येते.
डायबीट स इ सी पडस - या रोगाम ये पॉ ल ड सीया, पॉ लयुरीया ही ल णे दसतात पण लयकोजयुरीया दसत नाही.
(पॉ लसायथेमीया याम ये Hb ( हमो लोबीनचे) माण जा त असते.
Question No. 39
Question
खालील जो ांपैक अयो य जोडी/जो ा ओळखा.
(अ) से वाइया से प हरे स (Sequoia Sempervirens) -
- जगातील सवात ऊंच अवृ ीबीजी (Angiosperm) वन पती (Plant)
(ब) झा मया प मीया (Zamia Pygmea) -
- सवात लहान (Smallest) अनावृ ीबीजी (Gymnosperm) वन पती
(क) हे लया थस ॲ युस (Helianthus annuus) -
- दद्ल (Dicotyledon) अनावृ ीबीजी (Gymnosperm)
Options
d सव यो य
Correct Answer c
Explanation
वन पती वग करणाम ये अनावृ ी बजी आ ण आवृ ी बजी या सवात वक सत वन पती आहेत.
अनावृ ी बजी वन पती - या वन पत या बयांभोवती आवरण नसते (Nakedseeds) यांना
अनावृ ी बजी हणतात.
या सदाह रत वन पती असतात व यां याम ये फुले, फळे दसून येत नाहीत.
से वाइया से प हरे स (sequoia sempervirens) हणजेच Redwood. ही जगातील सवात ऊंच
अनावृ ीबीजी (Gymnosperm) वन पती आहे.
झा मया प मीया : या सवात लहान अनावृ ी बजी वन पती आहे.
आवृ बजी वन पती (Angiosperms) - वन पती वगामधील सवात वक सत वन पती आहेत.
यां याम ये फळे , फुले दसून येतात. यां या बयां या भोवती आवरण असते.
या वन पतीचे - एकदल, दल असे दोन कार असतात.
वू फ या - ही सवात लहान आवृ ी बजी आहे.
नीलगीर (Eucalyptus) सवात मोठ आवृ ी बजी.
हॅ लया यस ॲ यूस (sunflower) ही ददल (Dicotyledm) आवृ ीबीजी वन पती आहे.

Question No. 40
Question
(अ) हपॅट सीये (Hepaticae) आ ण मु क (Musci) ही ायोफायटा वभागाचे (Bryophyta Division) वग करण आहे.
(ब) युना रया हे हपॅ टसीसचे उदाहरण आहे.
Options
a अ यो य
b ब यो य
Correct Answer a
Explanation
ायोफायटा या वन पत ना वन पतीजगातील उभयचर (Amphibian) हणतात.
या वन पतीम ये पान, मूळ, खोड असे अवयव दसून येत नाहीत पण यां याम ये मुळांसारखे मुलाभ (Rhizoids) असतात.
यां याम ये संवहनीसं था (Vasular system) नसते.
या वन पत चे दोन गट पडतात -
(1) हपॅट सीचे ( ल हरवोट) हपॅ टसीचे उदा. र सीया, मकनशीया etc.
(2) म क (मॉस) - उदा. युनारीया, पॉली ायकम
Question No. 41
Question
(अ) टनीया सो लयम (Taenia Solium) (i) जंत (Round worms)
(ब) फॅसीओला हपॅट का (Fasciola Hepatica) (ii) पन वम
(क) ए टे री बयस हम युलेरीस (Enterobius Vermiularis) (iii) टे प वम
(ड) अ कॅरीस लुं ीकोयीड (Ascaris Lumbricoids) (iv) ल हर लूक
Options
a अ-i, ब-ii, क-iii, ड-iv

b अ-iii, ब-iv, क-ii, ड-i
c अ-iii, ब-ii, क-iv, ड-i
d अ-i, ब-iii, क-ii, ड-iv
Correct Answer b
Explanation
ाणी वग करणाम ये कृमी (worms) चे दोन संघ आहेत.
(1) लॅट हे म थीस : या संघातील कृम ना चप ा कृमी (Flatworm) हणतात.
या संघातील ा यांम ये पुनजनन मता असते.
या ा यांम ये पचन सं था नसते. आ ण अस यास वक सत नसते.उदा.

(1) ल हर लूक-फॅसीओला हपॅ टका (2) टे पवम - टनीया सोलीयम

(2) नमॅटोहे म थीस/ॲ केहे म थीस :
या संघातील कृम ना गोल कृमी हणतात.
यां याम ये पचनसं था वक सत असते.
कृमी एक लगी असतात. उदा. -

(1) जंत (ॲ केरीस लुं ीकोयीड) (2) पनवम - ए टे टोबीयस हम युलेरीस
Question No. 42
Question
खालीलपैक कोणते वै श य (Characteristic) ॲ न लडा या संघाचे नाही ?
(अ) हे ाणी वचे दारे सन करतात.
(ब) मा फ जयन ट् यूब (Malphigian) यांचा वापर उ सजनासाठ (Excretion) केला जातो.
(क) हे ाणी अ नषेक फलना ारे (Parthenogenesis) जनन करतात.
(ड) या संघातील ने रस (Neris) हा ाणी द लगी (Hermaphrodite) आहे.
Options
a अ, ब, क
b ब, क, ड
c अ, क, ड
d फ क
Correct Answer b
Explanation
ॲ न लडा या संघातील ा यांना खंडीभूत शरीर असणारे ाणी (segmented body) हणले जाते.
या संघातील ाणी पाणी कवा ओलावा असले या ठकाणी राहतात.
हे ाणी वचे ारे सन करतात.
हे ाणी उ सजनासाठ (Excretion) ने डीया (Nephridia) हे अवयव वापरतात. (मा फ जीयन ूब हे अवयव
क टकांकडू न उ सजनासाठ वापरले जातात.)
या संघातील ाणी द लगी असतात. या संघाचे चार वग पडतात.
(1) पॉ ल चटा : उदा. नेरीस हा ाणी एक लगी आहे.
(2) ऑलीगो चटा : उदा. गांडूळ - द लगी
(3) ह डना : उदा. जळू - द लगी
(4) आकॲ न लडा : उदा. पॉ लगोडस
Question No. 43
Question
अयो य जोडी/जो ा ओळखा.
(अ) ु टे शीया - जळू (leech)
(ब) चलोपोडा - गोम (centipede)
(क) इ से टा - झुरळ (cockroach)
(ड) ॲरे नीड - फुलपाख (Butterfly)
Options
a अ, ब, क
b ब, क, ड
c अ, ड
d ब, क
Correct Answer c
Explanation
अ ोपोडा हा संघ ाणी वग करणामधला सवात माेठा संघ आहे. या संघाचे वग खालील माणे

(1) ु टे शीया - या वगातील ा या या शरीराभवती कॅ शयमचे आवरण असते. उदा. झगे, खेकडा

(2) चलोपोडा - शंभर पायां या जो ा असणा या ा यांना चलोपोडा हणतात. ा वगातील ा यांम ये पाया या प ह या जो ा
वष ंथीम ये वक सत झाले या असतात. उदा. गोम

(3) इ से टा - हा अ ोपोडा वगातील सवात मोठा वग आहे. या ा याम ये तीन पायां या जो ा, दोन पंखां या जो ा असतात.
शरीराचे वभाजन हेड, ॲबडोमेन, थॉरे स या तीन भागांम ये झालेले असते. उदा. झुरळ

(4) अरॅ नीडा - या संघातील ा यांना पाच पायां या जो ा असतात. या संघातील ा यांचे शरीराचे दोन भागात वभाजन असते.
यातील ा यांम ये वष ंथी, रेषीम तयार करणा या ंथी वक सत असतात.
उदा. कोळ (spider), वचू.
वचू हा ाणी प लांना ज म दे तो.
Question No. 44
Question
(अ) अपोडा (Apoda) (i) सॅलेमडर (Salamander)
(ब) युरोडेला (Urodela) (ii) हायला (Hyla)
(क) अ युरा (Anura) (iii) इ थीयोपीस (Icthyopis)
Options

b अ-ii, ब-i, क-iii
c अ-iii, ब-ii, क-i
d अ-iii, ब-i, क-ii
Correct Answer d
Explanation
ह ट ेट (vertebrate) म ये ॲ फ बीया (उभयचर) वग आहे. ा वगामधील ाणी वकासानंतर भूचर बनतात पण
ज मासाठ यांना पा याची गरज पडते.
हे ाणी अ◌ायु या या सु वातीला क यां ारे सन करतात.
हे ाणी समाधीअव था (Hybernation) म ये जातात यावेळ हे ाणी वचे ारे सन करतात.
या वगाचे पुढे 3 गणांम ये (order) वभाजन होते.
(1) अपोडा - पाय नसलेले उभयचर उदा. इ थीयोफ स
(2) युरोडेला - या मधील ा यांना पायाबरोबर शेपूट असते. या ा यांम ये पुनजनन मता असते.यामधील काही ाणी
प लांना ज म दे तात उदा. सॅलेमडर
(3) अ युरा - या ा यांना पाय असतात पण शेपूट नसते. उदा. हायला (tree frog), बेडूक, टोड.
Question No. 45
Question
(अ) र पट का (Platelets) ा अ थीम जेम ये (Bone Marrow) मॅगाकॅरीओसायीट (Megakaryocyte) ा पेश पासून तयार
होतात.
(ब) बीन, ो बो ला ट न, फ ीन हे घटक र गो यासाठ मदत करतात (Blood clotting).
(क) ह डीन हा र न गोठू दे णारा घटक (Anticoagulant) मानवा या शरीराम ये पांढ या पेश कडू न (WBC) तयार केला जाातो.
Options
Correct Answer a
Explanation
र प का (Platelets) ा दब हव (Biconvex) असून तबकडी या आकारा या असतात.
यांची न मती अ थीम जेतील मॅगाकॅ रओसायीटस या पेश पासून होते.
मानवाम ये साधारणपणे 2.5-4.5 लाख र प का असतात.
यांचे आयु य साधारणपणे 5-10 दवस असते.
या पेशी बीन, बो ला ट न, फाय ीन हे घटक र गोठ यासाठ वतात.
( हपॅरीन हा घटक र गोठ यापासून रोखतो) हा घटक WBC पांढ या र पेश कडू न वला जातो.
ह डीन हे र गोठू न दे णारा घटक जळू म ये आढळतो.
Question No. 46
Question
अधसू ी वभाजन (Meosis) म ये कोण या अव थेम ये गुणसू ांचे वभाजन घडू न येते ?
(अ) मेटाफेज i
(ब) ॲनाफेज i
(क) मेट फज ii
(ड) ॲनाफेज ii
Options
a अ, ब
b ब, क
c अ, क
d ब, ड
Correct Answer d
Explanation
पेशी वभाजनाचे दोन कार आहेत.
(1) गुणसू ी वभाजन (Mitosis) - या वभाजन प तीम ये एका पेशीपासून दोन तयार होतात. पण या वभाजनाम ये
पेश म ये गुणसू ांची सं या बदलत नाही. हे वभाजन चार भागांम ये होते - ोफेज, मेटाफेज, ॲनाॅफेज, टलोफॅन या
वभाजन प तीम ये गुणसू ी वभाजन ॲनाॅफेजम ये घडते.
अधगुणसू ी वभाजन (Meosis) - या वभाजना या शेवट 4 पेशी तयार होतात.
या चारपेश म ये गुणसू ांची सं या मूळ पेशीपे ा अध असते. (46 गुणसू ां या ठकाणी 23)
ही अशी वभाजन प त यांम ये अंडाशय व पु षांम ये वृषणांम ये (Testis) म ये होते.
याम ये 1 या - ोफेज I, मॅटाफॅज I, ॲनाफेज - I, टलो फज - I असते.
याम ये ॲनाफेज - I, म ये गुणसू ी वभाजन होऊन गुणसू सं या 1/2 होते.
(2) येम ये - ोफेज - II, मेटाफेज II, ॲनाफेज - II, टलोफेज - II असते.
अनेाफॅज - II म ये अधगुणसू ांचे 4 पेश म ये समान गणसू वभाजन होते.
Question No. 47
Question
ारा या कमतरतेमुळे होणा या रोगांची यो य जोडी ओळखा.
(अ) तांबे (Copper) - एझे थीमा (Exanthema)
(ब) ज त (Zinc) - खैरा (Khaira)
(क) मॉलीबीडनम - माश पॉट
(ड) कॅ शयम - सँड ाऊन
Options
a अ, ब
b ब, क
c क, ड
d अ, ड
Correct Answer a
Explanation
वन पती पोषणासाठ वन पत ना थूूल व लघु पोषक घटकांची गरज असते.
(1) तांबे (copper) - हे वन पतीम ये ऑ सी डकरण आ ण रण येम ये उपयोगी असते. याची वन पतीला
कमतरता झा यास-ए झे थीया, डायबॅक/ र लेमेशन डसइज असे रोग होतात.
(2) ज त (zinc) - याचा उपयोग वन पतीम ये ऑ सीन सं ेरक तयार कर यासाठ होतो. ाची कमी नमाण झा यास
भातावर खैरा रोग दसून येतो.
(3) मॉलीबीडनम - हे नाय ोजन या वापरासाठ वन पतीला मदत करते. या या कमतरतेमुळे ‘ हीपटे ल’ रोग होतो.
(4) कॅ शयम - हे गुणसू ी वभाजनासाठ व पेशी पटला या (callmembrane) कायासाठ मह वाचे ठरते.
माश पॉट हा मँगनीज कमतरतेमुळे होतो.
सँड ाऊन हा मॅ ने शअम या कमी मुळे होतो.
Question No. 48
Question
खालील वधानांचा वचार क न अयो य वधान/ने ओळखा.
(अ) C4 काशसं ेषण (Photosynthesis) दश वणा या वन पती जा त कोरडे वातावरण
(Dry condition) सहन क शकत नाहीत.
(ब) कणीस (Maize), ऊस या वन पती C4 काशसंले षण (Photosynthesis) करतात.
(क) वाळवंट दे शाम ये CAM वन पती आढळतात.
Options
a अ, क अयो य
c अ, ब अयो य
d सव अयो य

Correct Answer c
Explanation
C4 कार या काशसं ेषणा या (photosynthesis) प तीला Hatch - slack pathway असे हणतात.
या वन पती जा त ऊन व कोरडेपणा सहन क शकतात.
ब तांश एकदल वन पती (monocots) हे C4 प तीने काशसं ेषण करतात.
उदा. मका, ऊस, जवार.
या कार या वन पती आ थक ा मह वा या असतात.
ा कार या वन पती जा त काळासाठ आप या पणरं ी बंद क शकतात (stomata) व पा याचे
बा पीभवन कमी क शकतात.
CAM - ही काशसं ेषणाची प त वाळवंट झाडांम ये दसून येते.
या वन पत या पणरं ी दवसा उघडत नाहीत यामुळे ा वन पती बा पो सजन (transpiration) कमी करतात. उदा.
कॅ टस, अननस.
Question No. 49
Question
ऑ सीन हे सं ेरक कोणते काय करत नाही ?
(अ) 2, 4 - D हे ऑ सीन द बजप ी वन पती (Dicotyledons) वर तणनाषक (Herbicide) हणून प रणाम करत नाही.
(ब) ऑ सीन हे सं ेरक बयां वरहीत फळे तयार कर यासाठ वापरले जाते.
(क) ऑ सीन सं ेरकाला े स सं ेरक (Stress Hormone) हणतात.
Options
a अ, ब
b ब, क
c अ, क
d फ अ
Correct Answer c
Explanation
ऑ सीन हे वन पती वाढ चे सं ेरक आहे.
हे सं ेरक झाडां या टोकाशी तयार होते व झाडाची उंची वाढ व यासाठ मदत करते.
IAA, IBA हे नैस गक र या आढळणारे ऑ सीन आहेत.
AA, 2, 4-D, 2, 4, 5 - T हे कृ म ऑ सी स आहेत.
हे सं ेरक बी वरहीत (सीडलेस) फळे , भा या तयार कर यासाठ वापरले जाते.
या सीडलेस प तीला अ नषेकफलन (Parthenocarpy) हणतात.
हे सं ेरक पेश ची लांबी वाढ व यासाठ मदत करते. (cell elongation)
2, 4-D हे सं ेरक तणनाषक (Herbicide) हणून वापरले जाते. हे तणनाषक द बजप ी
(Dicotyledon) तणांवर प रणाम करते.
हे 2, 4-D एकबीजप ी वन पतीवर प रणाम करत नाही. (ॲबसीसीक आ लाला ताण सं ेरक (Stress
Hormone) हणतात.
Question No. 50
Question
(अ) मानवी मू ाला पवळा रंग हा हमॅटो ोम (Haematochrome) ा रंग ामुळे (Colour pigment) येतो.
(ब) मानवा या वृ कांमधील (Kidney) गाळण येम ये (Ultrafiltration) 150-180 litre गाळण (Filtrate) तयार होते.
(क) ऑन थीन सायकल (Ornithine cycle) ही युरीया तयार कर याची या (Formation Process) आहे.
Options
a अ, ब
b ब, क
c फ क
d फ अ
Correct Answer b
Explanation
वृ क (kidney) ही मानवी शरीरामधील मुख उ सजन (excretion) अवयव आहे.
वृ कांचा (संरचना मक आ ण काया मक (Structuraly Function) एकक ने ोन असतो.
वृ कांम ये उ सजनाची या पुढ ल माणे होते.
गाळण - (Ultrafiltration)
पुन:शोषण - (Reabsorption)
वण - (Secretion)
उ सजन - (Excretion)
यामधील गाळणाची या लोमे स म ये घडू न येते. याम ये 150-180 lit ती दन गाळण
वृ कांम ये तयार केले जाते.
मानवी मू ाला (urine) पवळा रंग हा युरो ोम नावा या रंग ामुळे येतो.
यु रया हा घटक वृ कांकडू न (kidney) शरीरा या बाहेर टाकला जात असला तरी तो यकृताम ये (liver) तयार होतो.
या यु रया तयार हो या या येला ‘ऑन थीन सायकल’ (ornithine cycle) हणतात.
Question No. 51
Question
(अ) नाभीय अंतरात आव यकतेनुसार बदल कर या या मतेला ‘समायोजन श ’ हणतात.
(ब) अंतव भगाचे नाभीय अंतर ऋण असते.
(क) वृ ता यात डो याची समायोजन श कमी होते.
Options
a सव चूक
b अ, ब बरोबर
c सव बरोबर
d अ, क बरोबर
Correct Answer c
Explanation
भगाचे दोन कार (अ) अंतव भग (ब) ब हव भग
अंतव भग -
या भगाचे दो ही पृ भाग आतील बाजूस गोलाकार असतात यांना ‘अंतव भग’ असे हणतात.
हे भग काश करणांचे अपसरण (Divergence) करते. भगा या नाभीय अंतरात आव यकतेनुसार
बदल कर या या मतेला समायोजन श (Power of accomodation) हणतात.
वृ ता -
सवसाधारणपणे वय वाढ यामुळे डो या या भगाची समायोजन श कमी होते, व वयोवृ माणसांत
र ता व नकट ता हे दो ही दोष एकाचवेळ जाणवतात.
Question No. 52
Question
इं धनु य न मतीत खालीलपैक कोण या घटनांचा समावेश होतो ?
(अ) अपवतन
(ब) अप करण
(क) परावतन
(ड) व करण
Options
a अ, ब
b अ, ब, क
c ब, क, ड
d ड आ ण अ
Correct Answer b
Explanation
अपवतन - काशाचे एका पारदशक मा यमातून स या पारदशक मा यमात जाताना दशा बदल या या नैस गक घटनेला
‘अपवतन’ हणतात.
परावतन - काश करणांचे माग मण होत असताना मागात अडथळा आ यास काश करण माघारी पळ या या येला
‘परावतन’ असे हणतात.
अप करण - काशाचे अंगभूत रंगांत वभ करण हो या या येला काशाचे ‘अप करण’ हणतात.
इं धनु य न मतीम ये काश करण पावसा या छो ा थबावर पडू न वरील त ही या घडतात.
Question No. 53
Question
भारत सरकार ....... हा दवस ‘रा ीय व ान दन’ हणून साजरा करते.
Options
a 28 जानेवारी
b 28 माच
c 25 फे वारी
d यापैक नाही
Correct Answer d
Explanation
भारताम ये रा ीय व ान दवस हा दरवष 28 फे ुवारी या दवशी साजरा केला जातो. भारतीय भौ तकशा सी. ही.
रमन यांनी केले या कायाची न द घेत हा दवस नवडला गेला.
Question No. 54
Question
अयो य पयाय नवडा.
(अ) अपवतन - स तरंगांची वणपं
(ब) व करण - आकाशाचा नळा रंग
(क) रा ीय व ान दवस - 28 जानेवारी
Options
a अ, क
b फ क
c ब, क
Correct Answer a
Explanation
काशाचे अपवतन - काशाचे अंगभूत रंगात वभ करण होणे. (स त रंगांची वणपं )
काशाचे व करण - लहान कणांव न काश वेगवेग या दशांना व े पत होणे (आकाशांचा नळा रंग)
रा ीय व ान दवस हा सी. ही. रमन यां या काया या उ े शामुळे 28 फे ुवारी रोजी साजरा केला जातो.

Question No. 55
Question
वधाने वाचा -
(अ) अंतव आरशामुळे काशाचे अ भसरण होते.
(ब) ब हव आर यामुळे काशाचे अपसरण होते.
(क) अंतव भगामुळे काशाचे अ भसरण होते.
Options
a फ क चूक
b फ अ चूक
c फ ब चूक
d सव चूक
Correct Answer a
Explanation
आरसा हणजे परावत त पृ भाग होय.आरसा हणजे परावत त पृ भाग होय.
सपाट आरसा
व आरसा (1) अंतव आरसा (Concave) (2) ब हव आरसा (Convex)
(1) अंतव आरसा - गोलाकार पृ भागाचा आतील भाग चकचक त असून या ारे काशा या करणांचे परावतन होऊन
एका ब त याचे अ भसरण होते हणून याला अ भसारी आरसा हणतात.
(2) ब हव आरसा - गोलाकार पृ भागाचा बाहेरील भाग चकचक त असून या ारे काशा या करणांचे परावतन होऊन
काशाचे अपसरण होते यालाच अपसारी आरसा हणतात.
भग - भग हे दोन पृ भागांनी बनलेले पारदशक मा यम असते याचा कमीत कमी एक पृ भाग गोलाकार असतो.(1)
अंतव भग - अपसारी भग(2) ब हव भग - अ भसारी भग
Question No. 56
Question
व ुतधारा नमाण कर यासाठ वापर यात येणा या उपकरणास ....... हणतात.

Options
a ॲमीटर
b हो टमीटर
c गॅ हानोमीटर
d जनरेटर
Correct Answer d
Explanation
व ुतधारा याम ये वेगवेग या संक पना आहेत. जसे रोध, वभवांतर, व त
ु धारा इ.
या सवाचे मोजमाप कर यासाठ वेगवेगळे मीटर वापरतात. उदाहरणाथ व त ु धारा मोज यासाठ ॲमीटर इ.
मा , जनरेटर हे उपकरण व ुतधारा न मतीसाठ वापर यात येते.
Question No. 57
Question
यो य पयाय नवडा.
(अ) ऋण वरण - एक कार सु वातीला वराम अव थेतून 50 sec. ते 20 km/hr वेग गाठते.
(ब) धन वरण - एक वाहन 30 m/sec ग तमान आहे.
(क) शू य वरण - एक गाडी 10 m/sec वेगाने जान 5 sec त थांबते.
Options
a अ
b ब
c क
d एकही नाही
Correct Answer d
Explanation
वरण - वेग बदला या दरास वरण असे हणतात. वरणाचे खालील तीन कार -

(1) धन वरण - जर एखा ा व तू या वेगात वाढ होत असेल तर या वरणास धन वरण हणतात.
(2) ऋण वरण - जर एखा ा व तू या वेगात घट होत असेल तर या वरणास ऋण वरण हणतात.
(3) शू य वरण - जर व तू या वेगात बदल होत नसेल तर शू य वरण असते.
Question No. 58
Question
खालीलपैक जड वाचा नयम कोणता ?
Options
a यूटनचा ग त वषयक 1 ला नयम

b यूटनचा ग त वषयक 2 रा नयम
c यूटनचा ग त वषयक 3 रा नयम
Correct Answer a
Explanation
जड व - व तूने वत: या वराम अथवा एकसमान ग तमान अव थेतून स या अव थेत जा यास केलेला वरोध हणजे या
व तूचे जड व होय.
यूटनचा ग त वषयक प हला नयम (जड वाचा नयम) - जर एखा ा व तूवर कोणतेही बा असंतु लत बल काय करत
नसेल तर, या व तू या वराम अथवा एकसमान गती या अव थेत सात य राहते.
Question No. 59
Question
काशाचे अंगभूत रंगाम ये वभ करण कर या या नैस गक घटनेस काशाचे ....... हणतात.
Options
a वणपंवती
b अपवतन
c परावतन
Correct Answer d
Explanation
काश खालील वेगवेगळे गुणधम दश वतो.
(1) अपवतन - काश करण एका पारदशक मा यमातून स या पारदशक मा यमात जाताना वत: या मागात बदल करतो.
(2) परावतन - काश करण पराव तत पृ भागाव न माघारी वळ या या नैस गक घटनेस परावतन हणतात.
(3) अप करण - कारशाचे अंगभूत रंगांम ये वभ करण हो यास उप करण असे हणतात.
Question No. 60
Question
खालील वधानांपैक अयो य वधान ओळखा.
(अ) ऋण वरणात व तूचा वेग थर असतो.
(ब) धन वरणात व तूचा वेग कमी होतो.
(क) वरणाचा व तू या वेगाशी संबंध नसतो.
Options
a अ, ब
b ब
c क
d अ, ब, क
Correct Answer d
Explanation
वरण - वेग बदला या दरास वरण असे हणतात. धन वरणात व तूचा वेग वाढ जातो तर ऋण वरणात तो कमी होते. जर
व तूचा वेग थर झा यास शू य वरण असते.
Question No. 61
Question
एका व तूचे व तुमान 600 kg असून यावर 300 N बल यु होत अस यास नमाण झालेले वरण ....... होय.
Options
a 0.5 m/s2
b 0.5 m/s
c 0.7 m/s
d 0.7 m/s2
Correct Answer a
Explanation
Question No. 62
Question
यो य जो ा लावा.
‘अ’ तंभ ‘ब’ तंभ
(अ) यूटनचा ग त वषयक 1 ला नयम (i) अ नबाण
(ब) यूटनचा ग त वषयक 3 रा नयम (ii) उंच उडी मार यानंतर खेळाडू जाड थरावर पडत/तो
(क) यूटनचा ग त वषयक 2 रा नयम (iii) दोन स गट एकावर एक असतील व ाईकर तळात या स गट आढळतो ते हा
फ तळाची स गट सरकते.
Options

b अ-iii, ब-i, क-ii
c अ-ii, ब-i, क-iii
d अ-i, ब-iii, क-ii
Correct Answer b
Explanation
या ठकाणी यूटन या ग त वषयक तीन नयमांचे ावहा रक उपयोग दलेले आहेत.
(1) यूटनचा ग त वषयक प हला नयम -उदा. कप ावरची धूळ झटकणे.दोन स ग ा एकावर एक असतील व ाईकर
तळाशी आदळतो ते हा फ तळाची स गट सरकते.
(2) यूटनचा ग त वषयक सरा नयम -उदा. चडू झेलताना हात खाली ओढावा लागतो.उंच उडी मार यानंतर खेळाडू जाड
थरावर पडतो.
(3) यूटनचा गती वषयक तसरा नयम -उदा. बं क तून गोळ झाड यावर खांदा मागे जातो. अ नबाण
Question No. 63
Question
खालीलपैक कशाची गु व वरणाची कमत जा त असते ?
(अ) माऊंट ए हरे ट (ब) दळणवळण उप ह
(क) अंतराळयानाची क ा (ड) पृ वीचा पृ भाग

Options
a अ
b ब
c ड
d क
Correct Answer c
Explanation
या ठकाणी गु व वरण ‘9’ या या वेगवेग या ठकाण या कमती दले या आहेत.

(1) पृ वीचा पृ भाग → 9.83 m/s2
(2) माऊंट ए हरे ट → 9.8 m/s2
(3) अंतराळ यानाची क ा → 8.7 m/s2
(4) दळणवळण उप ह → 0.225 m/s2
Question No. 64
Question
(अ) व तूचे वजन हे पृ वीवर कोण याही ठकाणी एकच असते.
(ब) व तूचे व तुमान मा सव ठकाणी बदलते.
Options
a अ बरोबर ब चूक
b अ चूक ब बराेबर
c अ आ ण ब बरोबर
d अ आ ण ब चूक
Correct Answer d
Explanation

Question No. 65
Question
लावक बल ....... वर अवलंबून असते.
Options
a व तूचे आकारमान
b वाची घनता
c व तूची उंची
d 1 व 2 दो ही
Correct Answer c
Explanation
लावक बल - व तू वात बुड वली असता ते व व तूवर वर या दशेने बल यु करते यामुळे ती व तू वात हलक होते
या बलास ‘ लावक बल’ असे हणतात. हे लावक बल व तूचे आकारमान व वाची घनता या दोह वर अवलबूंन असते.
Question No. 66
Question
जो ा जुळवा.
(अ) दाब (i) व तुमान/आकारमान
(ब) घनता (ii) उ ला वता/ े फळ
(क) वातावरणीय दाब (iii) एकक नाही
(ड) सापे घनता (iv) पा कल
Options
a अ-iv, ब-ii, क-iii, ड-i

b अ-ii, ब-i, क-iv, ड-iii
c अ-i, ब-ii, क-iii, ड-iv
d अ-ii, ब-iv, क-i, ड-iii
Correct Answer b
Explanation
Question No. 67
Question
वधाने -
(अ) 1 kw ही श हणजे 1000 J दर सेकंद या माणे केलेले काय.
(ब) 1 अ श = 764 वॅट
(क) 1 Kw hr = 3.6 x 106 J
Options
a फ ब चूक
b फ अ चूक
c फ क चूक
d अ आ ण क चूक
Correct Answer a
Explanation
Question No. 68
Question
वनीचा वेग मा यमानुसार उतरता म लावा.
(अ) ॲ यु म नअम
(ब) लोखंड
(क) हे लअम
Options
a अ > ब > क
b ब > अ > क
c क > ब > अ
d सांगता येत नाही
Correct Answer a
Explanation
वनीचा वेग हा मा यमावर अवलंबून असतो. मा यमातील कण जेवढे एकमेकांलगत असतील तेवढा वनीचा वेग जा त
असतो. हणूनच थायू मा यमात वनीचा वेग हा वापे ा जा त असतो तर वात हा वायू या तुलनेत जा त राहतो.
तसेच, ॲ यु म नअमम ये हा लोखंडापे ा जा त असतो तर लोखंडाम ये हे लअमपे ा जा त असतो.
Question No. 69
Question
वधाने -
(अ) ातीत वनी हा मानवास ऐकू येत नाही.
(ब) 20000 HZ पे ा कमी वारंवारता हणजे ातीत वनी
(क) नसगात कु े, बेडूक या कारचा वनी नमाण करतात.
Options
a अ आ ण ब चूक
b ब आ ण क चूक
c क चूक
d सव चूक

Correct Answer b
Explanation
मानवी वण मयादा - मानवी कानास 20 Hz ते 20000 Hz यामधील वारंवारतेतीलच वनी ऐकू येतो.
20 Hz पे ा कमी वारंवारते या वनीला अव ा वनी हणतात.
20000 Hz पे ा जा त वारंवारते या वनीला ातीत वनी हणतात.
Question No. 70
Question
(अ) लावक बल व तू या वजनापे ा जा त अस यास व तू तरंगते.
(ब) लावक बल व तू या वजनापे ा कमी अस यास व तू बुडते.
(क) लावक बल व तू या वजनाइतके अस यास व तू वा या आतम ये तरंगते.
Options
a अ, ब, क स य
b अ, ब, क अस य
c अ, ब स य
d फ ब स य
Correct Answer a
Explanation
एखाद व तू वात बुड वली असता ते व या व तूवर वर या दशेने जे बल यु करते यास लावक बल हणतात.
(1) लावक बल > व तूचे वजन → तरंगते
(2) लावक बल = व तूचे वजन आतम ये → तरंगते
(3) लावक बल < व तूचे वजन → बुडते.
Question No. 71
Question
500 gm व तुमानाचा चडू 20 m/s या ग तने जात आहे. तर याम ये कती ग तज उजा आहे ?
Options
a 1 KJ
b 100 J
c 10 J
d 10 KJ
Correct Answer b
Explanation
Question No. 72
Question
खालीलपैक वेग-काल संबंधाचे समीकरण ओळखा.
Options
a V = u+ at
b S = u+ + 1/2 at2
c V2 = u2 + 2as
d एकही नाही
Correct Answer a
Explanation

Question No. 73
Question
एक खेळाडू वतुळाकार मागाव न धावताना 25 sec. 400 m अंतर जाऊन पु हा सु वाती या ठकाणी परततो. याची सरासरी चाल व
सरासरी वेग अनु मे
Options
a 0 m/s, 15 m/s
b 15. m/s, 0 m/s
c 0 m/s, 16 m/s
d 16 m/s, 0 m/s
Correct Answer d
Explanation

Question No. 74
Question
मानवी डो यासंदभात काय खोटे आहे ?
(अ) नरोगी मानवी डो यासाठ सु प ीचे लघु म अंतर 25 cm असते.
(ब) डो यातील समायोजन श वाढ याने व तू सु प दसत नाहीत.
(क) मानवी डो यातील बुबुळाचा ास हा 1 cm असतो.
(ड) जवळ या व तू बघताना डो या या भगाचे नाभीय अंतर कमी होते.
Options
a अ, ड
b ब, क
c ब, क, ड
d अ, क

Correct Answer b
Explanation
मानवी डोळा हा पारपटल, बुबूळ, बा ली, भग, ीपटल या भागांनी बनलेला असतो.
डो या या बा ली या लगेच पाठ मागे असणा या दब हव फ टकमय भागास भग हणतात, जे नाभीय अंतरात सू म
बदल करते.
रवर या व तूंसाठ हे नाभीय अंतर जा त असते, तर जवळ या व तूंसाठ मा ते कमी असते.
नाभीय अंतरात आव यकतेनुसार बदल कर या या भगा या मतेला ‘समायोजन श ’ हणतात.
नरोगी डो यापासून या कमीत कमी अंतरावर व तू असाताना सु प पणे व डो यावर ताण न येता
दसू शकते यास सु प ीचे लघु म अंतर हणतात व हे नरोगी डो यासाठ 25cm असते, बुबूळाचा साधारणत: ास
2.3cm असतो.
Question No. 75
Question
खालील ांचा या या उतर या अपवतनांकानुसार म लावा.
(अ) बफ (ब) पाणी (क) अ कोहोल (ड) केरो सन
Options
a ड, क, ब, अ
b ड, क, अ, ब
c अ, ब, क, ड
d ब, अ, क, ड

Correct Answer a
Explanation
Question No. 76
Question
वधाने :
(अ) मूल ा या संयोग पाव या या मतेला संयुजा हणतात.
(ब) सो डअमची संयुजा 1 आहे तर लोरीनची 2 आहे.
Options
a दो ही वधाने चूक

b दो ही वधाने बरोबर
c वधान अ पूण बरोबर मा ब चा उ राध बरोबर
d वधान अ पूण बरोबर मा ब चा पूवाध बरोबर
Correct Answer d
Explanation
संयुजा - मूल ा या संयोग पाव या या मतेला मूल ाची संयुजा हणतात.
उदा. सो डअमचा अणुअंक 11 आहे हणजेच याचे इले ॉन सं पण (2, 8, 1) असते हणून सो डअमची संयुजा ही + 1
असते तर लो रनचा अणुअंक 17 अस यामुळे (2, 8, 7) लो रनची दे खल संयुजा - 1 असते.
Question No. 77
Question
जर ावणाचा pH हा 8 पासून 10 पयत वाढ व यास यातील हाय ोजनची ती ता ....... .
Options
a वाढते
b कमी होते
c दो ही बरोबर
d सव चूक
Correct Answer b
Explanation
pH Potenz Hydrogen
pH हे एखा ा ावणात H+ आयनांची संहती दश वणारे एकक असते. जेवढ pH ची सं या कमी तेवढ H+ आयनांची
सं या जा त.
उदा. pH = 1 असेल तर 10-1 = 0.1 H+ आयन असतात.
Question No. 78
Question
खा या या सो ाचे रेणूसू सांगा.
Options
a NaHCO3
b Na2CO3
c Na2HCO3
d NaCO3
Correct Answer a
Explanation
काही मह वाचे ार व यांची रेणूसू े पुढ ल माणे -
(1) वरंजक चूण ( लच ग पावडर) - CaOCI2
(2) सो डयम बायकाब नेट (खा याचा सोडा) - NaHCO3
(3) साधे मीठ - NaCl
(4) सो डयम काब नेट (धु याचा सोडा) = Na2CO3
Question No. 79
Question
अयो य जोडी ओळखा.
(अ) असंतृ त हाय ोकाबन - अ काइन
(ब) संतृ त हाय ोकाबन - अ केन
(क) अ क न - G1HZN-2
Options
a अ, ब
b फ क
c ब, क
Correct Answer b
Explanation
अ केन - हाय ोकाब समध या काबन-काबन एकेरी बंधाने बनले या हाय ोकाबनला अ केन हणतात.
साधारण सू - CnH2n+2 उदा. मथेन (CH4)
अ क न - या हाय ोकाबनम ये काबन-काबन हेरी बंध असतो यांना अ क न हणतात.
सवसाधारण सू - CnH2n उदा. ोपीन (C3H6)
वरीलपैक फ अ केन संतृ त हाय ोकाबन आहे तर अ क न व अ काइन हे असंतृ त हाय ोकाब स आहेत.
Question No. 80
Question
आधु नक आवतसारणीत कशाचा वापर केला ?
Options
a मूल ांचा अणुअंक

b मूल ांचा अणुव तुमानांक
c मूल ातील इले ॉनची सं या
d पयाय 1 व 3

Correct Answer d
Explanation
मूल ाचा अणुअंक - अणूम ये असणा या इले ॉन कवा ोटॉन या सं येला अणुअंक असे हणतात.
मूल ाचा अणुव तुमानांक - अणू या क कात असणा या ोटॉन व यू ॉन या एक त सं येला अणुव तुमानांक असे
संबोधतात. आधु नक आवतसारणीत मूल ां या अणु मांका या चढ या माने मांडणी केली.
Question No. 81
Question
खालील धातूंपैक कशाची घनता जा त आहे ?
(अ) शसे (ब) सोने (क) तांब े (ड) लॅ टनम
Options
a ब
b अ
c क
d ड
Correct Answer d
Explanation
घनता - पदाथाचे व तुमान व आकारमान यां या गुणो रास घनता असे हणतात. उदा. -
(1) लॅ टनम - 21500 kg/m3
(2) सोने - 19300 kg/m3
(3) पारा - 13600 kg/m3
(4) तांबे - 8960 kg/m3
Question No. 82
Question
सं लवन या हणजे -

Options
a थायूतून वात जाणे

b वातून थायूत जाणे
c वातून वायूत जाणे
Correct Answer d
Explanation
पदाथा या वेगवेग या अव था असतात जसे थायू, व, वायू या अव थेतून वेग या अव थेत पांतर होते यास अव थांतरण
हणतात.
(1) युजन - थायूचे तापमान वाढ मुळे वात पांतर
(2) ढ भवन - वाचे तापमान कमी के यामुळे थायूत पांतर
(3) बा पीभवन - वाचे तापमान वाढ मुळे मा उ कलन ब या खालील तापमानास वायूत पांतर
(4) संघनन - वाफेला थंडावा मळा यास वात पांतर
(5) सं लवन - थायूचे पांतर थेट वायूत होते.
Question No. 83
Question
‘अ’ गट ‘ब’ गट
(अ) चॅड वक (i) यू ॉ स
(ब) थॉमसन (ii) इले ॉन
(क) दरफोड (iii) व करण योग
Options

b अ-ii, ब-iii, क-i
c अ-i, ब-iii, क-ii
d अ-ii, ब-i, क-iii
Correct Answer a
Explanation
शा लावलेला शोध
(1) चॅड वक → यू ॉ स
(2) थॉमसन → इले ॉन
(3) दरफोड → व करण योग
Question No. 84
Question
अयो य जोडी ओळखा.
Options
a ॲ यु म नअम ऑ साइड - Al2O3

b कॉपर स फेट - CuSo4
c पोटॅ शअम परमँगनेट - K2Cr2O7
d पाणी - H2O
Correct Answer c
Explanation
व वध पदाथाचे सू खालील माणे -
(1) ॲ यु म नअम ऑ साइड - AI2 03
(2) कॉपर स फेट - CuSO4
(3) पोटॅ शअम परमँगनेट - KMnO4
(4) पाणी - H2O
Question No. 85
Question
खालील वधाने वाचा.
(अ) टे नलेस ट ल हे लोखंड, काबन, ो मअम आ ण नकेल यांचे सं म आहे.
(ब) काबनमुळे चकाक येते तर ो मअम व नकेलमुळे का ठ य ा त होते.
Options
a फ ब बरोबर
b फ अ बरोबर
c दो ही बरोबर
d फ अ व ब चूक

Correct Answer b
Explanation
सं म - दोन कवा यापे ा जा त धातू कवा अधातू एक येऊन जे म ण तयार होते याला सं म हणतात.
उदा. टे नलेस ट ल हे लोखंड, काबन, ोमीअम, नकेल इ. बनते. याम ये नकेल व ो मअममुळे चकाक तर काबनमुळे
का ठ य ा त होते.
Question No. 86
Question
खालील अणूंचा यां या अणु मांका या चढ या पद्धतीने म लावा.
(अ) अरगॉन (ब) नऑन (क) सो डअम (ड) काबन
Options
a ड, ब, क, अ
b क, अ, ड, ब
c ब, ड, क, अ
d अ, ब, क, ड

Correct Answer a
Explanation
अणुअंक - अणूम ये असणा या ाेटॉन कवा इले टॉन या सं येला अणुअंक हणतात.
उदा. अरगॉन (18), नऑन (10), सो डअम (11), काबन (6).

Question No. 87
Question
(अ) साधे मीठ (i) CaCo3
(ब) सो डअम बायकाब नेट (ii) Na2Co3
(क) वरंजक चूण (iii) NaCl
(ड) सो डअम काब नेट (iv) NaHco3
Options
a अ-iii, ब-ii, क-i, ड-iv

b अ-iv, ब-i, क-ii, ड-iii
c अ-iii, ब-iv, क-i, ड-ii
d अ-iii, ब-iv, क-ii, ड-i
Correct Answer c
Explanation
काही मह वाचे ार व यांची रेणूसू े पुढ ल माणे -
(1) वरंजक चूण ( ल चग पावडर) - CaOCI2
(2) सो डअम बायकाब नेट - NaHCO3
(3) साधे मीठ - NaCl
(4) सो डअम काब नेट - Na2CO3
Question No. 88
Question
खालील वधाने ल ात वाचा.
(अ) पा याचे रेणूसू H2O आहे.
(ब) पा याचे गुणधम हाय ोजन व ऑ सजन या गुणधमासारखे असतात.
Options
a वधान अ बरोबर तर ब हे अ चे कारण आहे.

b फ अ बरोबर, ब चूक
c वधान ब बरोबर व अ हे ब चे कारण आहे.
d सांगता येत नाही.
Correct Answer b
Explanation
संयुग - दोन कवा अ धक मूल ां या वजनी माणात आ ण रासाय नक संयुगाने बनलेला पदाथ हणजे संयुग-संयुगाचे
वभाजन रासय नक प तीनने संयुगे वभागली जाऊ शकत नाही.
संयुगाचे गुणधम हे या यात असले या मूल ापे ा वेगळे असतात.
उदा. पाणी (H2O) हे H व O या अणूंनी बनते, H हा वलनशील असून, O वलनाला मदत करतो मा पा यात हे दो हीही
गुणधम नसतात.
Question No. 89
Question
(अ) सो डअम बायकाब नेटचा वापर फेन पाणी सुफेन कर यासाठ वापरतात.
(ब) साधारणपणे फेन पाणी Ca व Mg या लोराइड् स व स फेट या अ त वामुळे असते.
Options
a दो ही वधाने चुक ची आहेत

b फ वधान अ चूक
c फ अ बरोबर
d दो ही बरोबर
Correct Answer d
Explanation
नसगाम ये वेगवेगळे पदाथ व श उपयोगांसाठ वापरले जातात. यांचा उपयोग हा याम ये असणा या घटकांवर अवलंबून
असते.
उदा. सो डअम बायकाब नेट (NaHCO3) - चा वापर फेन पाणी सुफेन कर यासाठ होतो. यालाचा खा याचा सोडा
हणतात. फेन पाणी हणजे पा यात Ca व Mg चे लोराइड् स व स फेटचे अ त व होय.
Question No. 90
Question
धातू व अधातू संदभात यो य पयाय नवडा.
(अ) ोमीन हा अधातू असून व अव थेत सापडतो.
(ब) ॅफाइट अधातू व ुत वहन करतो.
(क) पारा अधातू असून तो व अव थेत असतो.
Options
a सव चूक
b सव बरोबर
c फ क चूक
d फ अ चूक
Correct Answer c
Explanation
धातू - या मूल ांचे अणू इले ॉन गमावून अ क थती ा त करतात व धन आयन नमाण करतात यांना धातू असे
हणतात.
क तापमानाला धातू हे थायू असतात.
अपवाद - पारा व गॅ लअम हे धातू असून व अव थेत असतात.
अधातू - या मूल ाचे अणू इले ॉन कमाव यामुळे ऋण आयन नमाण करतात यांना अधातू हणतात साधारणपणे
अधातू हे थायू कवा वायू अव थेत आढळतात परंतु ोमीन हा अधातू व पात आढळतो.
Question No. 91
Question
खालीलपैक अ तशय रणकारी व वाफाळणारा व ओळखा.
Options
a आ ल प
b आ लराज
c साय क आ ल
Correct Answer b
Explanation
आ लराज - आ लराज हे नाय क ॲ सड व हाय ो लो रक ॲ सड यांचे म ण असते. हे 1 : 3 या माणात तयार होते तर
ते सोने व लॅ टनम यांसार या धातूंना दे खील वरघळवते. हे जा त माणात वाफ बाहेर सोडते हणूनच याला रणकारी व
वाफाळणारा व हणून ओळखतात.
Question No. 92
Question
धना ीकरणात काय होते ?
Options
a तांब,े ॲ यु म नअम यांसार या धातूंवर यां या ऑ साइडचा पातळ थर दे तात.

b दोन कवा अ धक धातू यांचे म ण क न सं म मळ वतात.

c एका धातूवर स या धातूचा थर दे तात.

Correct Answer a
Explanation
धना ीकरण - याम ये ॲ यु म नअम, तांबे यांसार या धातूंवर व ुत अपघटना ारे यां या ऑ साइडचा पातळ मजबूत लेप
दे तात. हा लेप धातूचे रण हो यापासून संर ण करतो.
Question No. 93
Question
अणुव तुमानांक हणजे अणूमधील ....... होय.
Options
a ोटॉनची सं या
b यू ॉनची सं या
c इले ॉनची सं या
d 1व2

Correct Answer d
Explanation
अणुअंक - अणूम ये असणा या इले ॉन कवा ोटॉनच सं येला या मूल ाचा अणुअंक हणतात.
अणुव तुमानांक - अणू या क कात असणा या ोटॉन व यू ॉन या सं येला या मूल ाचा अणुव तुमानांक असे हणतात.
Question No. 94
Question
खालील वधाने वाचा.
(अ) संयुगातील घटक मूल ांचे वजनी माण नेहमी थर असते.
(ब) वधान (अ) याला थर माणाचा नयम असे हणतात व तो शा आन वान लॅ हा झए याने मांडला.
Options
a दो ही वधाने बरोबर

b वधान (अ) पूण बरोबर मा वधान (ब) पूवाध बरोबर
c फ वधान (अ) बरोबर
d दो ही चूक
Correct Answer b
Explanation
संयुग - दोन कवा अ धक मूल ां या वजनी माणात आ ण रासाय नक संयुगाने बनलेला पदाथ हणजे संयुग होय.
संयुगाम ये थर माणाचा नयम पाळला जातो जो जोसेफ ाऊ ट या शा ाने मांडला.
संयुगाचे वभाजन हे रासाय नक प तीने करता येते मा भौ तक कारे करता येत नाही.
उदा. पाणी (H2O) : याम ये हाय ोजन व ऑ सजन हे 2 : 1 या वजनी माणातच असतात.
Question No. 95
Question
लॅ टर ऑफ पॅ रस ब ल काय खरे आहे ?
(अ) पा यात मसळ यास ज सम तयार होते.
(ब) याचा वापर दं तवै कशा ात केला जातो.
Options
a वधान अ बरोबर
b वधान ब बरोबर

c दो ही चूक
d दो ही बरोबर
Correct Answer d
Explanation

Question No. 96
Question
Options
a संयोग अ भ या
b व थापन अ भ या
c अपघटन अ भ या
d पण अ भ या
Correct Answer c
Explanation

Question No. 97
Question
मथेनचे रेणूसू काय आहे ?
Options
a CH2
b CH3
c CH4
d CH3 - CH3
Correct Answer c
Explanation

Question No. 98
Question
वधाने वाचा -
(अ) संतृ त हाय ोकाबन हणजे काबन-काबन हेरी बंध.
(ब) असंतृ त हाय ोकाबन हणजे काबन-काबन एकेरी बंध.
Options
a दो ही चूक
b दो ही बरोबर
c फ अ चूक
d फ ब चूक
Correct Answer a
Explanation
संतृ त हाय ोकाबन - Saturated Hydrocarbon
या हाय ोकाबनम ये काबन - काबन एकेरी बंध असतो. यांना संतृ त हाय ोकाबन हणतात.
उदा. सव अ केन
असंतृ त हाय ोकाबन (Unsaturated Hydrocarbon) -
या हाय ोकाबनम ये काबन-काबन हेरी कवा तहेरी बंध असतो यांना असंतृ त हाय ोकाबन
हणतात. उदा. सव अ क न व अ काइन.
Question No. 99
Question
खालीलपैक कटो सचे सामा य सू ओळखा.
Options
a 0
!!
R - C - R

b R-CHO
c R-OH
d R-COOH

Correct Answer a
Explanation

Question No. 100

Question
स य वधाने नवडा.
(अ) Li, Na, K ही डाेबरायनर के आहेत.
(ब) यूलॅडसने अणुअंका या चढ या माने मांडणी केली.
(क) मड ल हने अणुव तुमाना या चढ या माने मांडणी केली.
Options
a फ अ, क
b फ ब
c सव
d फ क
Correct Answer a
Explanation
डोबेरायनरची के - सन 1817 म ये गुणधमात सा य असणारी काही मूल ांचे गट आढळले यांनाच के हणतात.
याम ये मध या मूल ाचे अणुव तुमान हे साधारणपणे अ य दोन मूल ा या अणुव तुमाना या सरासरी एवढे असते.
उदा. Li, Na, K.
यूलँड्साची अ के - यूलँड्सने याकाळ ात असणा या 56 मूल ांची मांडणी अणुव तुमाना या चढ या माने केली, व
येक आठ ा मूल ाचे गुणधम हे प ह या मूल ासारखे होते.
मडे ल हची आवतसारणी - मडे ल हने अणुव तुमानां या चढ या माने याकाळ जात असणा या 63 मूल ांची मांडणी
क न ख या अथाने आवतसारणीचा पाया घातला.
About Us
The Unique Academy is a leading Institue empowering the civil services aspirants to realise their
dreams.
Contact Us
Email : info@theuniqueacademy.co.in
Contact : 7620 44 66 44
Social Media :
   
Quick Links
About Us (about.php)
Contact Us (contact.php)
Terms and Conditions (uniterms.php)
Privacy Policy (uniprivacy.php)

Refund Policy (unirefund.php)
Disclaimer Policy (unidisclaimer.php)
(https://play.google.com/store/apps/details?
id=com.uniqueacademy.android)
(https://apps.apple.com/in/app/the-unique-
academy/id1481698588)

Unique Tests STI Science Ans 2020

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Unique Tests STI Science Ans 2020

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Welcome sunil.

Test Information in Detail

खालील वधानांचा वचार करा.

(ब) सायनोबॅ टे रीया (Cyanobacteria), युबॅ टे रीया (Eubacteria) हे या सृ ीम ये (kingdom) आढळतात.

(अ) रोसेला (Rocella) (ब) ऑरसीन (Orcein)

(क) लेसालीया (lasallia) (ड) लेडोनीया (Cladonia)

Your Answer unanswered

Your Answer unanswered

(अ) गे ल डयम (Gelidium)

(क) कारा (Chara)

(ड) पॉली ायकम (Poly trichum)

Your Answer unanswered

खालील वधानांपैक यो य वधान/ने ओळखा.

(ब) इ सुलीन, मायोसीन ही वाहक थने (Transport Protein) चा कार आहेत.

Your Answer unanswered

खालील जो ांपैक अयो य जाेडी ओळखा.

a चुषक मुळे (Sucking Roots) - डॉडर (Dodder)

Your Answer unanswered

Your Answer unanswered

(अ) अनावृ ी बजी (Gymnosperms)

(ब) आवृ ी बजी (Angiosperms)

(क) शैवाल (Algae)

(ड) नेचाभ (Pteridophytes)

Your Answer unanswered

(अ) नाय ोजन (Nitrogen)

(क) लोह (Iron)

(ड) मॅ ने शअम (Magnesium)

(क) मँगनीज (Manganese)

Your Answer unanswered

(अ) न थरीकरणासाठ (N2 Fixation) ऑ सीजन वरहीत वातावरणाची गरज नसते.

Your Answer unanswered

खालील वधानांचा वचार करा.

(ब) या संघामधील ाणी फ अल गक जनन (Asexual Reproduction) करतात.

(क) या संघातील ा यांम ये पुनजनन मता (Regeneration Capacity) असते.

Your Answer unanswered

खालील वधानांचा वचार करा.

(अ) मानवा या शरीराम ये चार कार या का थ (Cartilage) आढळते.

Your Answer unanswered

Your Answer unanswered

खालील वधानांचा वचार करा.

(ब) कंकाल नायू हे एकक क (uninucleated) आ ण प क य (striated) असतात.

Your Answer unanswered

खालील वधानांचा वचार करा.

(अ) झुरळाम ये (cockroach) 13 कट यांचे दय असते.

(ब) यां याम ये हमो लफ नावाचे र (Blood) असते.

(क) हमो लफ हे मानवी र ा माणे झुरळांम ये O2 वा न ने यास मदत करते.

Your Answer unanswered

ाणी उ सजन अवयव (Excretion)

(अ) गांडूळ (Earthworm) - ने डया (Nephridia)

(ब) जळू (leech) - मा फ जीयन ूब (Malphigian tubes)

(क) पला (pila) - बोजैनस अंग (Organ of Bojanus)

(ड) जंत (ascaris) - वृ क (kidney)

Your Answer unanswered

यकृत खालीलपैक कोणते काय (Function) करते ?

(अ) लाल र पेशी (RBC) न करणे.

(ब) टायलीन (Ptyalin) वकर (Enzyme) वणे (Secretion)

(ड) ह टा मन (Histamine) वणे (Secretion)

Your Answer unanswered

(अ) म युलर ड ोफ (Muscular dystrophy) हा आनुवं शक आजार आहे.

(ब) हा आजार शरीरातील अनै छक नायूवंर (Involuntary Muscles) प रणाम करतो.

(क) या आजारालाच माय थेनीया ेवीस (Mysthenia Gravis) हणतात.

Your Answer unanswered

Your Answer unanswered