AP CG Blaan Integration

as
yon
Avenue
K to12 Gabay Pangkurikulum

ARALING
PANLIPUNAN
Baitang 1 –10
Mayo 2016
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan
BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN
K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 257

Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/. *These materials are in textbooks that have been delivered to schools
Deskripsyon
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic Education Curriculum Framework. Layon
ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and developed Filipino.” Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman,
pamantayang pangnilalalaman at pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-12 Kurikulum ng
Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga
sa mga usaping pangkasaysayan at panlipunan.
Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto
at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat, intregratibo, interdesiplinaryo at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na
mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang
kaalaman at kasanayang pang-disiplina.
Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan sa pagganap ng bawat yunit sa pitong tema: I) tao,
kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa, 4) karapatan, pananagutan at pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala,
6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang kasanayan sa iba’t-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at
matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa
kinakailangang pag-unawa at pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.
Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pampulitika,
ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at makipamuhay (Pillars of Learning). Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng
mga konsepto at terminolohiya. Bilang pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-aaralan at ang
pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang ginagalawan.
Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic Education Curriculum Framework. Layon ng
mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and developed Filipino.” Nilalayon din ng batayang edukasyon ang pangmatagalang
pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Ang istratehiya sa pagkamit ng mga pangkalahatang layuning ito ay alinsunod sa ilang teorya sa pagkatuto na konstruktibismo, magkatuwang na
pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto.

Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:
Ang Araling Panlipunan ay pag-aaral ng mga tao at grupo, komunidad at lipunan, kung paano sila namuhay at namumuhay, ang kanilang ugnayan at interaksyon sa kapaligiran at sa isa’t isa, ang kanilang
mga paniniwala at kultura, upang makabuo ng pagkakakilanlan bilang Pilipino, tao at miyembro ng lipunan at mundo at maunawaan ang sariling lipunan at ang daigidig, gamit ang mga kasanayan sa
pagsasaliksik, pagsisiyasat, mapanuri at malikhaing pag-iisip, matalinong pagpapasya, likaskayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, at mabisang komunikasyon. Layunin ng Araling Panlipunan ang paghubog
ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makabansa, at makatao, na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan, tungo sa pagpanday ng kinabukasan.
Layunin ng AP Kurikulum
Nilalayon ng AP kurikulum na makalinang ng kabataan na may tiyak na pagkakakilanlan at papel bilang Pilipinong lumalahok sa buhay ng lipunan, bansa at daigdig. Kasabay sa paglinang ng identidad at
kakayanang pansibiko ay ang pag-unawa sa nakaraan at kasalukuyan at sa ugnayan sa loob ng lipunan, sa pagitan ng lipunan at kalikasan, at sa mundo, kung paano nagbago at nagbabago ang mga ito, upang
makahubog ng indibiduwal at kolektibong kinabukasan. Upang makamit ang mga layuning ito, mahalagang bigyang diin ang mga magkakaugnay na kakayahan sa Araling Panlipunan: (i)pagsisiyasat; (ii)
pagsusuri at interpretasyon ng impormasyon; (iii) pananaliksik; (iv) komunikasyon, lalo na ang pagsulat ng sanaysay; at (v) pagtupad sa mga pamantayang pang-etika.
Tema ng AP Kurikulum
Upang tuhugin ang napakalawak at napakaraming mga paksa na nakapaloob sa Araling Panlipunan, ito ang magkakaugnay na temang gagabay sa buong AP kurikulum, na hango sa mga temang binuo
ng National Council for Social Studies (Estados Unidos). 1 Hindi inaasahan na lahat ng tema ay gagamitin sa bawat baitang ng edukasyon dahil ilan sa mga ito, katulad, halimbawa, ng ika-anim na tema,
Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo, ay mas angkop sa partikular na kurso (Ekonomiks) kaysa sa iba, bagamat tatalakayin din ang ilang mga konsepto nito sa kasaysayan ng Pilipinas, ng Asya at ng mundo.
Iaangkop ang bawat tema sa bawat baitang ngunit sa kabuuan, nasasakop ng kurikulum ang lahat ng mga tema.
1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

Ang ugnayan ng tao sa lipunan at kapaligiran ay pundamental na konsepto sa Araling Panlipunan. Binibigyang diin ng temang ito ang pagiging bahagi ng tao hindi lamang sa kanyang kinabibilangang
komunidad at kapaligiran kundi sa mas malawak na lipunan at sa kalikasan. Sa ganitong paraan, mauunawaan ng mag-aaral ang mga sumusunod:
1.1 Ang mga batayang konsepto ng heograpiya, gamit ang mapa, atlas at simpleng teknolohikal na instrumento, upang mailugar niya ang kanyang sarili at ang kinabibilangan niyang komunidad;
1.2 Ang impluwensiya ng pisikal na kapaligiran sa tao at lipunan at ang epekto ng mga gawaing pantao sa kalikasan;
1.3 Ang mobilidad (pag-usad) ng tao at populasyon, at mga dahilan at epekto ng mobilidad na ito; at
1.4 Ang pananagutan ng indibidwal bilang miyembro ng lipunan at taga-pangalaga ng kapaligiran at tapagpanatili ng likas kayang pag-unlad

2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago
Mahalagang makita ng mag-aaral ang pag-unlad ng lipunan mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan upang lalo niyang maunawaan ang kanyang sarili at bansa at sa ganoong paraan ay
makapagbuo ng identidad (pagkakakilanlan) bilang indibiduwal at miyembro ng lipunan, bansa at mundo. Sentral sa pag-aaral ng tao, lipunan at kapaligiran ang konsepto ngpanahon (time), na nagsisilbing
batayang konteksto at pundasyon ng pag-uunawa ng mga pagbabago sa buhay ng bawat isa, ng lipunang kanyang kinabibilangan, at ng kanyang kapaligiran. Ang kaisipang kronolohikal ay hindi
nangangahulugan ng pagsasaulo ng mga petsa o pangalan ng tao at lugar, bagamat mayroong mga mahahalagang historikal fact ( katotohan/ impormasyon) na dapat matutunan ng mag-aaral, kundi ang
pagkilala sa pagkakaiba ng nakaraan sa kasalukuyan, ang pagpapatuloy ng mga paniniwala, istruktura at iba pa sa paglipas ng panahon, ang pag-unawa ng konsepto ng kahalagahang pangkasaysayan
(historical significance), pagpahalaga sa konstekto ng pangyayari sa nakaraan man o sa kasalukuyan, at ang mga kaugnay na kakayahan upang maunawaan nang buo ang naganap at nagaganap.
3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

Kaugnay sa dalawang naunang tema ang konsepto ng kultura, na tumutukoy sa kabuuan ng mga paniniwala, pagpapahalaga, tradisyon, at paraan ng pamumuhay ng isang grupo o lipunan, kasama
ang mga produkto nito katulad ng wika, sining, at iba pa. Nakaangkla sa kultura ang identidad ng grupo at ng mga miyembro nito, na sa bansang Pilipinas at sa ibang bahagi ng mundo ay napakarami at iba-
iba. May mga aspeto ng kultura na nagbabago samantala ang iba naman ay patuloy na umiiral sa kasalukuyan. Sa pag-aaral ng temang ito, inaasahan na makabubuo ang mag-aaral ng sariing
pagkakakilanlan bilang kabataan, indibidwal at Pilipino, at maunawaan at mabigyang galang ang iba’t ibang kultura sa Pilipinas. Ang pagkakakilanlan bilang Pilipino ay magiging basehan ng makabansang
pananaw, na siya namang tutulong sapagbuo ng mas malawak na pananaw ukol sa mundo.
4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

Nakabatay ang kakayahang pansibiko sa pag-unawa sa papel na ginagampanan ng bawat isa bilang mamamayan at kasapi ng lipunan at sa pagkilala at pagtupad ng mga karapatan at tungkulin bilang tao at
mamamayan. Pananagutan ng mamamayan na igalang ang karapatan ng iba, anuman ang kanilang pananampalataya, paniniwalang pampulitika, kultural, kasarian, etnisidad, kulay ng balat, pananamit at
personal na pagpili. Kasama rito ang paggalang sa opinyon ng iba kahit hindi ito sangayon o katulad ng sariling pag-iisip, at respeto sa pagkatao ng sinuman sa bansa at mundo. Ang pag-unawa sa karapatang
pantao at ang pananagutang kaakibat dito ay mahalagang bahagi ng AP kurikulum upang makalahok ang magaaral nang ganap at sa makabuluhang paraan sa buhay ng komunidad, bansa at mundo.
5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

Bahagi ng pagkamamamayan ay ang pag-unawa sa konsepto ng kapangyarihan, ang paggamit nito sa bansa at sa pang-araw-araw na buhay, ang kahulugan at kahalagahan ng demokratikong pamamalakad,
at ang uri ng pamahalaan sa Pilipinas. Sakop din ng temang ito ang Saligang Batas, na nagsasaad ng mga karapatan at pananagutan ng mamamayan at ng sambayanang Pilipino. Ang pag-unawa sa konsepto
ng awtoridad at liderato sa iba-ibang antas at aspeto ng pamahalaan, kasama ang mabigat na tungkulin sa pagiging isang lider, ay tatalakayin sa AP kurikulum. Ang karanasan din ng mga bansa sa Asya at sa
ibang bahagi ng daigidig ngayon at sa nakaraan ay pinagmulan ng maraming halimbawa at aralin ukol sa temang ito.
6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Paano gagastusin ang sariling allowance o kita ng magulang? Paano palalaguin ang naipong pondo ng pamilya? Ang sagot sa mga simpleng tanong na ito ay may kinalaman sa batayang konsepto ng
pagpili (choice), pangangailangan, paggastos (expenditure), halaga at pakinabang (cost and benefit) na sakop unang-una ng Ekonomiks, ngunit ginagamit din sa pag-aaral ng kasaysayan ng Pilipinas at mga
lipunan sa rehiyon ng Asya at daigidig. Sa pag-aaral ng temang Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo, magagamit ng mag-aaral ang mga konseptong ito sa sariilng buhay at mauunawaan ang ibang
konsepto katulad ng inflation, GDP, deficit, na karaniwang nababasa sa dyaryo o naririnig sa balita sa radyo. Mahalaga ring maunawaan ng mag-aaral ang panlipunang epekto ng desisyon ng indibidwal na
konsyumer at ng mga kumpanya, katulad ng epekto ng kanilang pagpapasya sa presyo ng bilihin o ang epekto ng patakaran ng pamahalaan sa pagdebelop ng ekonomiya, gamit ang pamamaraang
matematikal. (Consumer Ed. Financial Literacy, Pag-iimpok)
7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Sinusuportahan ng temang ito ang layunin ng AP kurikulum na makabuo ang mag-aaral ng pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga pangunahing usapin sa lipunan at
mundo. Araling Asyano sa baitang 7, Kasaysayan ng Daigdig sa baitang 8, Ekonomiks sa baitang 9 at Mga Kontemporaryong Isyu sa baitang 10. Makatutulong ang kaalaman tungkol sa ibang bansa sa
pag-unawa ng lugar at papel ng Pilipinas sa rehiyon at mundo, at kung paano maaaring kumilos ang Pilipino at ang bansa sa paglutas ng mga suliranin bilang kasapi ng pandaigdigang komunidad.
Inaasahan na sa ika-11 at ika-12 na baitang ay magkakaroon ng mga elektib na kursong tatalakay sa iba’t ibang isyu (lokal, pambansa, panrehiyon, at pandaigidig) upang lumawak ang kaalaman ng mga
mag-aaral at malinang ang kanilang mga mapanuring kakayahan. Sa ganitong paraan din ay lalong mahahasa ang pagkakadalubhasa ng bawat AP na guro sa pagdisenyo ng nilalaman ng kurso at sa istratehiya
ng pagturo nito alinsunod sa pangkalahatang balangkas ng AP. Ilang halimbawa ng mga paksa ng elektib na kurso ay:
1. Mga panganib sa kapaligiran at kalikasan, ang pangangalaga nito at mga hakbang na maaaring gawin ng mga mag-aaral at ng komunidad upang matugunan ang mga panganib na ito;
2. Ang layunin at pilosopiya ng isang batas o patakarang opisyal, ang epekto nito sa tao at lipunan (at kalikasan), ang mga problema sa implementasyon at posibleng solusyon sa problema
3. Ang ugnayan ng kultura sa pagsulong ng lipunan (komunidad, bansa) at mga isyung kaugnay sa kaunlaran ng lipunan
4. Mga pandaigdigang problema sa klima, kalamidad (natural at likha ng tao), at ang paglutas ng mga suliraning ito
Mga Kakayahan
Ang mga kakayahan ng bagong AP kurikulum ay nakaugat sa mga layunin ng batayang edukasyon: ang kapaki- pakinabang (functional) na literasi ng lahat; ang paglinang ng “functionally literate
and developed Filipino;” at ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Makikita ang mga pangkalahatang layuning ito sa mga partikular na kakayahan ng AP katulad
halimbawa, ng pagsisiyasat at pagsusuri. Samakatuwid, ang AP kurikulum ay di lamang base sa nilalaman (content-based) kundi rin sa mga kakayahan (competence-based). Sadyang inisa-isa ang mga
kakayahan ng AP upang: (a) ipakita ang ugnayan nito sa mga layunin ng batayang edukasyon, at (b) bigyang diin ang mga mapanuring kakayahan na hindi malilinang sa pamamagitan ng pagsasaulo ng
impormasyon.
Sa ibaba ang kabuuan ng mga pangkalahatang kakayahan sa AP kurikulum at sa bawat kakayahan, ang mga partikular na kasanayan. Magkakaugnay ang mga kakayahan at kapwa
nagpapatibay ang mga ito sa isa’t isa. Nilalayong linangin ang mga kakahayan sa debelopmental na pamamaraan na angkop sa bawat antas ng batayang edukasyon at sa proseso ng scaffolding, upang maitatag
ang pundasyon ng mga kasanayan para sa mas malalim (at mas komplex) na kakayahan.
Kakayahan Partikular na Kasanayan

1. Natutukoy ang mga sanggunian o pinagmulan ng impormasyon
Pagsisiyasat 2. Nakagagamit ng mapa at atlas upang matukoy ang iba’t ibang lugar, lokasyon at ibang impormasyong pangheograpiya
3. Nakagagamit ng mga kasangkapang teknolohikal upang makakita o makahanap ng mga sanggunian ng impormasyon
1. Nakababasa ng istatistikal na datos
2. Nakagagamit ng pamamaraang istatistikal o matematikal sa pagsuri ng kwantitatibong impormasyon at ng datos penomenong
Pagsusuri at
pangekonomiya
interpretasyon ng datos 3. Nakababasa sa mapanuring pamamaraan upang maunawaan ang historikal na konteksto ng sanggunian at ang motibo at pananaw
ng may-akda

1. Nakauunawa ng kahulugan, uri at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa sekundaryang sanggunian
2. Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang impormasyon pagkakaiba at/o
pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan
3. Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor o manlilikha
4. Natutukoy ang pagkakaiba ng opinyon at fact
5. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor/manlilikha
6. Nakakukuha ng datos mula sa iba’t ibang primaryang sanggunian
Pagsusuri at 7. Nakahihinuha mula sa datos o ebidensya
8. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya sa sariling salita
interpretasyon ng
9. Nakauunawa ng ugnayang sanhi at epekto (cause and effect)
impormasyon 10. Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di
pagkakasundo
11. Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari
12. Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon
13. Napag-iisipan ang sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan mula sa sanggunian
14. Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi
ang dalawang kaisipanNakauunawa ng mobilidad at migrasyon ng populasyon, ang distribusyon nito, dahilan at epekto
15. Nakauunawa ng papel at epekto ng heograpiya sa pagbabagong panlipunan at pangkalikasan
Kakayahan Partikular na Kasanayan
16. Nakagagamit ng pamamaraang matematikal sa pag-unawa ng mga batayang konsepto ng Ekonomiks at sa pagsusuri ng kwantitatibong
datos
17. Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon
1. Nakasasagot ng tanong base sa angkop at sapat na ebidensya
2. Nakapag-aayos ang resulta ng pagsasaliksik sa lohikal na paraan
Pagsasaliksik
3. Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghanda ng
presentasyon ng pananaliksik
1. Nakapag-uugnay ng sari-saring impormasyon mula sa mga angkop na sanggunian
2. Naipakikilala ang sipi mula sa sanggunian at nagagamit ito nang tama
3. Naipararating sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinag-aaralan na pinatitibay ng
Komunikasyon nararapat na ebidensya o datos
4. Nakabubuo ng maikli ngunit malinaw na introduksyon at konklusyon kapag nagpapaliwanag
5. Nakasusulat ng sanaysay (na may habang 3-5 pahina sa mataas na baitang) na nagpapaliwanag ng isang pangyayari, isyu o penomeno,
gamit ang nararapat at sapat na impormasyon o ebidensiya sa angkop na pamamaraan
1. Nakauunawa ng karapatan at tungkulin bilang mamamayan upang makalahok sa makabuluhang paraan sa buhay ng pamayanan, bansa at
dagidig
Pagtupad sa 2. Naigagalang at nabibigyang kahalagahan ang pagkakaiba ng mga tao, komunidad, kultura, at paniniwala, at ang kanilang
pamantayang pang-etika karapatang pantao
3. Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon
4. Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya,
posisyon o pagtingin
5. Natutukoy ang sangguniang ginamit sa papel (reaksyon, maikling sanaysay) bilang pagkilala sa karapatan sa pag-aaring
intelektuwal ng awtor/manlilikha
Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):
Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan,
pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng iba’t ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang
pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng
pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig.
Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K–3 4–6 7 – 10
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at Naipamamalas ang mga kakayahan bilang Naipamamalas ang mga kakayahan bilang kabataang
pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan, at batang produktibo, mapanagutan at mamamayang Pilipino na mapanuri, mapagnilay, malikhain,
komunidad, at sa mga batayang konsepto ng makabansang mamamayang Pilipino gamit ang may matalinong pagpapasya at aktibong pakikilahok,
pagpapatuloy at pagbabago, kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, makakalikasan, mapanagutan,produktibo, makatao at
distansya at direksyon gamit ang mga kasanayan tungo
mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, makabansa, na may pandaigdigang pananaw gamit ang
sa malalim ng pag-unawa tungkol sa sarili at
pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t
kapaligirang pisikal at sosyo-kultural , bilang kasapi ng
sariling komunidad at ng mas malawak na lipunan paggamit ng pinagkukunang-yaman at ibang sanggunian, pagsasaliksik, mabisang komunikasyon
pakikipagtalastasan at pag-unawa sa mga at pag-unawa sa mga batayang konsepto ng heograpiya,
batayang konsepto ng heograpiya, kasaysayan, kasaysayan, ekonomiya, politika at kultura tungo sa
ekonomiya, pamamahala, sibika at kultura tungo pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para
sa bansa.
Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang
K
sosyal.
Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng
1
pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng pangkat ng lipunan.komunidad.
Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
2 pagpapatuloy at pagbabago,kapangyarihan, pamumuno at pananagutan, pangangailangan at kagustuhan, pagkakilanlan, mga simpleng konseptong
heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang-yaman at ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.
Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng bansa batay sa
3 (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at
kapaligirang pisikal at sosyal.

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipagmamalaki ang pagka- Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa paggamit ng mga
4
kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga malalaking
pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang konsepto katulad ng
5 kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang batang
mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng
tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri
6
ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon, tungo sa
pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya
7
ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa
8 kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad
at matatag na kinabukasan
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan at
9 pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya, pangkalikasan, pampolitika,
karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga
10
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong
pagpapasya

Saklaw at Daloy ng Kurikulum
Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan, paaralan at pamayanan tungo sa paghubog ng isang
mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.
Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan
K Ako at ang Aking kapwa 1-2
sa kapaligirang sosyal
Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralan tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at
1 Ako, ang Aking Pamilya at Paaralan kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon 1-3
distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at paaralan
Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
Ang Aking Komundad, Ngayon at pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng
2 1-5
Noon konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi
ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng kasaysayan
Pag-unawa sa pinagmulan at pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong
3 Ang Mga Lalawigan sa Aking Rehiyon pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan gamit ang malalim na konsepto ng 1-6
pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal
Pagpapahalaga sa pambansang pagkakakilanlan at ang mga kontribosyon ng bawat rehiyon sa
paghubog ng kulturang Pilipino at pambansang pag-unlad gamit ng mga kasanayan sa
4 Ang Bansang Pilipinas 1-6
heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga
sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng ika-20
5 Pagbuo ng Pilipinas bilang Nasyon siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical 1-6
significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy.
Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo
6 Mga Hamon at Tugon sa Pagkabansa sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa (strong nationhood) 1-6
Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan,

pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng
7 Araling Asyano 1-7
pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng
Asya

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema
Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan,
8 Kasaysayan ng Daigdig 1-7
kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at
matatag na kinabukasan.
Pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga
kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng
9 Ekonomiks 1-7
mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan,
at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya,
pangkalikasan, pampolitika, karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at
10 Mga Kontemporaryong Isyu pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga 1-7
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik,
mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya
BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year
Grade Time Allotment
1-2 30 min/day x 5 days
3-6 40 min/day x 5 days
7-10 3 hrs/week

BAITANG 1
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa sa sarili bilang Pilipino at kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal
gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi
ng komunidad.
PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

NILALAMAN
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE LEARNING MATERIALS
(Content )
(Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies)
UNANG MARKAHAN - Ak o ay Natatangi
A. Pagkilala sa Sarili Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang batayang 1. * Sibika at Kultura
impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1. 2001.
naipamamalas ang pagunawa buong pagmamalaking pp. 10, 22-26
sarili: pangalan, magulang, 2. * Pagsibol ng Lahing
sa kahalagahan ng pagkilala nakapagsasalaysay ng
kaarawan, edad, tirahan, Pilipino 2. 2003. pp. 2-
sa sarili bilang Pilipino gamit kwento tungkol sa
paaralan, iba pang 14
ang konsepto ng sariling katangian at 3. * Sibika at Kultura
pagkakakilanlan bilang pagkakakilanlan at mga
pagpapatuloy at pagbabago Batayang Aklat 3. 2000.
Pilipino sa malikhaing katangian bilang Pilipino pp. 131-141.
pamamaraan 4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1.1998.pp.220.
5. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-17.
AP1NAT-Ia- 6. * Sibika at Kultura
1 Batayang Aklat 1.
1997. pp. 1-10.
7. * Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
Aklat 1.1997.pp. 1-8.
8. * Pilipinas ang Ating
Bansa Batayang Aklat
1.1999.pp.2-4.
9. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-6.
10. * Sibika at Kultura
Batayang Aklat 1
1998.pp.2-18.

NILALAMAN
(Content )
11. * Lahing Pilipino
Batayang Aklat 1.
1997. pp.2-6.
Batayang Aklat 2.
1997.pp.2-9.
13. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat 2.
1997. pp.2-5, 8-16.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
1625.
Batayang Aklat 2.
1997. pp.4-11, 1526.
16. * Ang Bayan Kong
Mahal 2. 2000. pp.
311.
17. * Kulturang Pilipino
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 2-11.
18. * Pamayanang Pilipino
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 216.
Mahal 3. 1998. pp. 97-
109.
Pilipino Batayang Aklat
3. 1997. pp. 8895.

NILALAMAN
(Content )
3. 1999. pp. 104-115
2. Nailalarawan ang pisikal na 1. * Sibika at Kultura
katangian sa pamamagitan Batayang Aklat 1.
ng iba’t ibang malikhaing 2001. pp. 4-5.
pamamaraan 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
21-32.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
1829.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 16-21.
AP1NAT-Ia- Bayan Ko Batayang
2 Aklat 1. 1997. pp.
1013.
1. 1999. pp. 6-10.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
810.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 20-26.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 7-11
3. Nasasabi ang sariling AP1NAT-Ib- 1. * Sibika at Kultura
pagkakakilanlan sa iba’t ibang 3 Batayang Aklat 1.
pamamaraan 2001. pp. 6-7

2. Bahagi Ako ng Aking
NILALAMAN
(Content )
Pamayanan
(Philippines Nonformal
Education Project).
1998. pp. 5-8.
3. Ako, at ang Aking
Kakayahan
Education Project).
1998. pp. 6.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
144-149.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 31.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 182-188.
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 175-184.
Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
168-172
4. Nailalarawan ang pansariling AP1NAT-Ib- 1. * Sibika at Kultura
pangangailan: pagkain, 4 Batayang Aklat 1.
kasuotan at iba pa at mithiin 2001. pp. 164-167,
para sa Pilipinas 172-183
2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
144-168, 184-186.

Minamahal Batayang
NILALAMAN
(Content )
Aklat 1. 1997. pp.
124-144, 170-177,
184-193.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 182-191.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
124-126, 178-193.
1. 1999. pp. 82-87,
176.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
95100, 104-107,
134139.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 159-169.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 174-181.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 156-165.
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 156-160.

Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
206-213.
NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 130-131,
164-173.
Mahal 2. 2000. pp.
136-139.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 144-154.
5. Natatalakay ang mga AP1NAT-Ic- 1. Ako, ang Pamilya at
pansariling kagustuhan tulad 5 ang Aking Komunidad
ng: paboritong kapatid, (Philippines
pagkain, kulay, damit, laruan Nonformal Education
Project). 2001. pp.
atbp at lugar sa Pilipinas na
510.
gustong makita sa malikhaing 2. * Pilipinas: Bansang
pamamaraan Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
138.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 71.
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 153

B. Ang Aking Kwento 6. Natutukoy ang mga
mahahalagang pangyayari sa
buhay simula isilang AP1NAT-Ic-
6
hanggang sa kasalukuyang
edad gamit ang mga larawan
7. Nailalarawan ang mga personal AP1NAT-Id-
na gamit tulad ng laruan, 7
damit at iba pa mula
NILALAMAN
(Content )
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
8. Nakikilala ang timeline at ang AP1NAT-Id- * HEKASI Para Sa Mga
gamit nito sa pag-aaral ng 8 Batang Pilipino 4. 2000.
mahahalagang pangyayari sa pp. 276-277.
buhay hanggang sa kanyang
kasalukuyang edad
9. Naipakikita sa pamamagitan ng AP1NAT-Ie- * HEKASI Para Sa Mga
timeline at iba pang 9 Batang Pilipino 4. 2000.
pamamaraan ang mga pp. 276-277.
pagbabago sa buhay at mga
personal na gamit mula
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
10. Nakapaghihinuha ng konsepto
ng pagpapatuloy at
pagbabago sa pamamagitan AP1NAT-
If10
ng pagsasaayos ng mga
larawan ayon sa
pagkakasunod-sunod
11. Naihahambing ang sariling AP1NAT-
kwento o karanasan sa buhay Ig11
sa kwento at

karanasan ng mga kamag-
aral
C. Pagpapahalaga sa Sarili 12. Nailalarawan ang mga 1. PRODED Learning
pangarap o ninanais para sa Guide in Heograpiya/
sarili Kasaysayan/ Sibika:
12.1 Natutukoy ang mga Ang Mga
pangarap o ninanais AP1NATIh- Pagpapahalagang
12.2 Naipapakita ang 12 Nakatutulong at
pangarap sa Nakahahadlang sa
malikhaing Kaunlaran ng Bansa 6.
2003. pp. 1-8
pamamaraan
NILALAMAN
(Content )
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
142
13. Naipaliliwanag ang Ako, ang Pamilya at ang
kahalagahan ng AP1NAT- aking komunidad
pagkakaroon ng mga Ii13 (Philippines Nonformal
pangarap o ninanais para sa Education Project).
2001. pp. 6-9.
sarili
14. Naipagmamalaki ang sariling Ako, ang Pamilya at ang
pangarap o ninanais sa AP1NAT- aking komunidad
pamamagitan ng mga Ij14 (Philippines Nonformal
malikhaing pamamamaraan Education Project).
2001. pp. 6.
IKA LAWANG MARKAHAN – Ang Aking Pamilya
A. Pagkilala sa mga kasapi ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang konsepto ng 1. * Sibika at Kultura
Pamilya pamilya batay sa bumubuo Batayang Aklat 1.
naipamamalas ang pagunawa buong pagmamalaking nito (ie. twoparent family, 2001. pp. 132-134.
at pagpapahalaga sa sariling nakapagsasaad ng AP1PAM- 2. * Ang Bayan Kong
single-parent family, IIa-1
pamilya at mga kasapi nito at kwento ng sariling Mahal 1. 1998. pp.
extended family)
bahaging ginagampanan ng pamilya at bahaging 116-121
ginagampanan ng bawat 3. * Pilipinas: Bansang
bawat isa
kasapi nito sa malikhaing Minamahal Batayang

pamamaraan Aklat 1. 1997. pp.
104-114
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 113-115
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
112-114
1. 1999. pp. 75-78
NILALAMAN
(Content )
1. 1997. pp. 89-90 8.
* Sibika at Kultura
Batayang Aklat 1
1998. pp. 109-110
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 87-94
2. Nailalarawan ang bawat kasapi 1. * Sibika at Kultura
ng sariling pamilya sa Batayang Aklat 1.
pamamagitan ng likhang 2001. pp. 127-128.
sining 2. * Pilipinas Bayan Mo,
AP1PAM- Bayan Ko Batayang
IIa-2 Aklat 1. 1997. pp. 107,
107-111, 117119.
1. 1999. pp. 74.
3. Nailalarawan ang iba’t ibang AP1PAM- 1. * Sibika at Kultura
papel na ginagampanan ng IIa-3 Batayang Aklat 1.
bawat kasapi ng pamilya sa 2001. pp. 118-123,

iba’t ibang pamamaraan 168-172
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
104, 129, 131-133.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 108-
111.
1. 1999. pp. 90-94.
1. 1997. pp. 82-85.
NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 1
1998. pp. 124-130.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 115-120.
4. Nasasabi ang kahalagahan ng 1. * Sibika at Kultura
bawat kasapi ng pamilya Batayang Aklat 1.
2001. pp. 121-123.
AP1PAM- Batayang Aklat 1.
IIa-4 1997. pp. 138-141,
196.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 87-94
B. Ang Kwento ng Aking 5. Nakabubuo ng kwento tungkol AP1PAM-
Pamilya sa pang-araw-araw na IIb-5
gawain ng buong pamilya

6. Nailalarawan ang mga gawain 1. * Sibika at Kultura
ng mag-anak sa pagtugon ng Batayang Aklat 1.
mga pangangailangan ng 2001. pp. 128.
bawat kasapi 2. Ako, ang Pamilya at
ang aking komunidad
AP1PAM- (Philippines
IIb-6 Nonformal Education
Project). 2001. pp.
12-13.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 12, 138141.
7. Nakikilala ang “family tree” at 1. PRODED Learning
AP1PAM- Guide in Heograpiya/
ang gamit nito sa pagaaral
IIc-7 Kasaysayan/ Sibika:
ng pinagmulang lahi ng
pamilya Pagkamamamayan 6.
NILALAMAN
(Content )
2003. pp. 5-10.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 103
8. Nailalarawan ang pinagmulan Ako, ang Pamilya at ang
ng pamilya sa malikhaing AP1PAM- aking komunidad
pamamaraan IIc-8 (Philippines Nonformal
Education Project). 2001.
pp. 11-12
9. Nailalarawan ang mga * HEKASI Para Sa Mga
mahahalagang pangyayari Batang Pilipino 4. 2000.
AP1PAM-
sa buhay ng pamilya sa pp. 276-277.
IIc-9
pamamagitan ng
timeline/family tree
10. Nailalarawan ang mga AP1PAM- Ako, ang Pamilya at ang
pagbabago sa nakagawiang IId-10 aking komunidad
gawain at ang pinapatuloy (Philippines Nonformal

na tradisyon ng pamilya Education Project). 2001.
pp. 14-16.
11. Naipahahayag sa malikhaing AP1PAM-
pamamamaraan ang sariling IId-11
kwento ng pamilya
12. Naihahambing ang kwento
ng sariling pamilya at AP1PAM-
IId-12
kwento ng pamilya ng mga
kamag-aral
13. Naipagmamalaki ang kwento AP1PAM-
ng sariling pamilya. IIe-13
C. Mga Alituntunin sa Pamilya 14. Naiisa-isa ang mga alituntunin Bahagi Ako ng Aking
ng pamilya AP1PAMIIe- Pamayanan (Philippines
14 Nonformal Education
Project). 1998. pp. 17-18.
15. Natatalakay ang mga batayan
AP1PAM-
ng mga alituntunin ng
II0-15
pamilya
16. Nahihinuha na ang mga AP1PAM-
NILALAMAN
(Content )
alituntunin ng pamilya ay IIe-16
tumumutugon sa iba-ibang
sitwasyon ng pang-arawaraw
na gawain ng pamilya
17. Nakagagawa ng wastong AP1PAM-
pagkilos sa pagtugon sa mga IIf-17
alituntunin ng pamilya
18. Naihahambing ang

alituntunin ng sariling pamilya AP1PAM-
IIf-18
sa alituntunin ng pamilya ng
mga kamag-aral
D. Pagpapahalaga sa Pamilya 19. Naipakikita ang AP1PAM- Bahagi Ako ng Aking

pagpapahalaga sa pagtupad Pamayanan (Philippines
sa mga alituntunin ng IIf-19 Nonformal Education
sariling pamilya at pamilya Project). 1998. pp. 19.
ng mga kamag-aral
20. Nailalarawan ang batayang
pagpapahalaga sa sariling AP1PAM-
pamilya at nabibigyang IIg-20
katwiran ang pagtupad sa
mga ito
21. Naihahahambing ang mga AP1PAM-
pagpapahalaga ng sariling IIg-21
pamilya sa ibang pamilya
22. Natutukoy ang mga halimbawa
AP1PAM-
ng ugnayan ng sariling IIg-22
pamilya sa ibang pamilya
23. Nakabubuo ng konklusyon Bahagi Ako ng Aking

tungkol sa mabuting Pamayanan (Philippines
pakikipag-ugnayan ng sariling Nonformal Education
AP1PAM-
pamilya sa iba pang pamilya Project). 1998. pp. 20-21.
IIh-23
sa lipunang Pilipino.

NILALAMAN
(Content )
IK ATLONG MARKAHAN – A ng Aking Paaralan
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang mga batayang 1. * Sibika at Kultura
A. Pagkilala sa Aking Paaralan impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1.
naipamamalas ang pagunawa buong pagmamalaking sariling paaralan: pangalan 2001. pp. 149-152.
sa kahalagahan ng pagkilala nakapagpapahayag ng 2. * Ang Bayan Kong
nito (at bakit ipinangalan ang AP1PAA-
ng mga batayang pagkilala at Mahal 1. 1998. pp.
paaralan sa taong ito), IIIa-1
impormasyon ng pisikal na pagpapahalaga sa sariling 44.
lokasyon, mga bahagi nito,
kapaligiran ng sariling paaralan
taon ng pagkakatatag at
paaralan at ng mga taong ilang taon na ito, at mga
bumubuo dito na pangalan ng gusali o silid (at
nakakatulong sa paghubog bakit ipinangalan sa mga
ng kakayahan ng bawat taong ito)
batang mag-aaral 2. Nailalarawan ang pisikal na PRODED Learning Guide
AP1PAAIIIa-
kapaligiran ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
2
paaralan Mo 2. 2003. pp. 1-8.
3. Nasasabi ang epekto ng
pisikal na kapaligiran sa AP1PAA-
sariling pag-aaral (e.g. IIIb-3
mahirap mag-aaral kapag
maingay, etc)
4. Nailalarawan ang mga * Pilipinas ang Ating
tungkuling ginagampanan ng Bansa Batayang Aklat 1.
AP1PAA-
mga taong bumubuo sa 1999. pp. 127-130.
IIIb-4
paaralan (e.g. punong guro,
guro, mag-aaral, doktor at
nars, dyanitor, etc
B. Ang Kwento ng Aking 5. Naipaliliwanag ang kahalagahan * Pilipinas Bayan Mo,
AP1PAA- Bayan Ko Batayang Aklat
Paaralan ng paaralan sa sariling buhay
IIIc-5
at sa pamayanan o 1. 1997. pp. 156-157.
komunidad.
6. Nasasabi ang mahahalagang AP1PAA-
pangyayari sa pagkakatatag IIIc-6
ng sariling paaralan
7. Nailalarawan ang mga AP1PAA-
pagbabago sa paaralan tulad IIId-7
ng pangalan, lokasyon,
NILALAMAN
(Content )
bilang ng mag-aaral atbp
gamit ang timeline at iba
pang pamamaraan
8. Naipapakita ang pagbabago ng AP1PAA-

sariling paaralan sa IIId-8
pamamagitan ng malikhaing

pamamaraan at iba pang
likhang sining
9. Natutukoy ang mga AP1PAA-
alituntunin ng paaralan IIIe-9
10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-

pagtupad sa mga alituntunin IIIe-10
ng paaralan
11. Nasasabi ang epekto sa sarili
at sa mga kaklase ng AP1PAA-
pagsunod at hindi pagsunod IIIf-11
sa mga alituntunan ng
paaralan
C. Pagpapahalaga sa Paaralan 12. Nahihinuha ang kahalagahan
AP1PAA-
ng alituntunin sa paaralan at
IIIg-12
sa buhay ng mga mag-aaral
13. Naiisa-isa ang mga gawain at 1. * Pilipinas: Bansang
pagkilos na nagpapamalas ng Minamahal Batayang
pagpapahalaga sa sariling Aklat 1. 1997. pp.
paaralan (eg. Brigada 146.
Eskwela) AP1PAA- 2. * Pilipinas Bayan Mo,
IIIh-13 Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
204-207.
1. 1999. pp. 144-145
14. Natatalakay ang kahalagahan AP1PAA-
ng pag-aaral IIIi-j-14
NILALAMAN
(Content )
14.1 Nakapagsasaliksik ng
mga kwento tungkol
sa mga batang
nakapag-aral at hindi

nakapag-aral
14.2 Nasasabi ang maaring
maging epekto ng
nakapag-aral at hindi
nakapag-aral sa tao
IKAAPA T NA MARKAHAN – Ako a t ang Aking Kapaligiran
A. Ako at ang Aking Tahanan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakikilala ang konsepto ng 1. * HEKASI Para Sa
distansya at ang gamit nito Mga Batang Pilipino
naipamamalas ang pagunawa 1. nakagagamit ang sa pagsukat ng lokasyon 4. 2000. pp. 8-9.
sa konsepto ng distansya sa konsepto ng 2. PRODED Learning
paglalarawan ng sariling distansya sa Guide in Heograpiya/
kapaligirang ginagalawan paglalarawan ng Kasaysayan/ Sibika:
pisikal na Ang Iskala 4. 2003.
tulad ng tahanan at paaralan
kapaligirang pp. 1-4.
at ng kahalagahan ng ginagalawan 3. * Ang Bayan Kong
pagpapanatili at Mahal 1. 1998. pp.
pangangalaga nito 2. nakapagpakita ng 43, 45-52.
payak na gawain 4. * Sibika at Kultura
AP1KAP-
sa pagpapanatili Batayang Aklat 1.
IVa-1
at pangangalaga 1997. pp. 29-30.
ng kapaligirang
Bayan Ko Batayang
ginagalawan Aklat 1. 1997. pp.
2330.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 46-48
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 18-22.
Batayang Aklat 2.
NILALAMAN
(Content )

1997. pp. 18-20.
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan Ko
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 32-35.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
4851.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 46-47.
Mahal 2. 2000. pp. 21-
24.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 23-25.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 3234.
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 82-94.
Mahal 3. 1998. pp.
20-22
3. 1997. pp. 1315.
3. 1999. pp. 15-17.

NILALAMAN
(Content )

2. Nagagamit ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura
katawagan sa pagsukat ng Batayang Aklat 1.
lokasyon at distansya sa 2001. pp. 34-38.
AP1KAP-
pagtukoy ng mga gamit at IVa-2 2. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 2. 2003. pp.
lugar sa bahay (kanan,
11-15
kaliwa, itaas, ibaba, harapan
at likuran)
3. Nailalarawan ang kabuuan at PRODED Learning Guide
AP1KAP- in Sibika at Kultura: Ituro
mga bahagi ng sariling
IVb-3
tahanan at ang mga lokasyon Mo 2. 2003. pp. 6.
nito
4. Nakagagawa ng payak na mapa 1. PRODED Learning
ng loob at labas ng tahanan Guide in Sibika at
Kultura: Mga Sagisag
AP1KAPIVb- o Pananda sa Mapa 2.
4 pp. 1-6.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 52.
5. Naiisa-isa ang mga bagay at * Pilipinas: Bansang
istruktura na makikita sa AP1KAP- Minamahal Batayang
nadadaanan mula sa IVc-5 Aklat 1. 1997. pp. 103.
tahanan patungo sa
paaralan
6. Naiuugnay ang konsepto ng
lugar, lokasyon at distansya
sa pang-araw-araw na
buhay sa pamamagitan ng AP1KAP-
iba’t ibang uri ng IVc-6
transportasyon mula sa
tahanan patungo sa
paaralan
B. Ako at ang Aking Paaralan 7. Nailalarawan ang pagbabago sa
AP1KAP-
mga istruktura at bagay mula IVd-7
sa tahanan patungo sa

paaralan at natutukoy ang
NILALAMAN
(Content )
mga mahalagang istruktura
sa mga lugar na ito.
8. Nakagagawa ng payak na mapa 1. * Sibika at Kultura
mula sa tahanan patungo sa Batayang Aklat 1.
paaralan AP1KAP- 2001. pp.42.
IVd-8 2. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
103.
9. Natutukoy ang bahagi at gamit 1. PRODED Learning
sa loob ng silid-aralan/ Guide in Sibika at
paaralan at lokasyon ng mga Kultura: Ituro Mo 2.
2003. pp. 1-3, 7.
ito
Batayang Aklat 1.
AP1KAP- 1997. pp. 22.
IVe-9 3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan Ko
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 38.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 3031.
10. Nakagagawa ng payak na AP1KAP- 1. PRODED Learning
mapa ng silidaralan/paaralan IVf-10 Guide in Sibika at
Kultura: Ituro Mo 2.
2000. pp. 7.
2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
44.

11. Naipaliliwanag ang konsepto
ng distansya sa pamamagitan AP1KAPIVg-
ng nabuong mapa ng silid- 11
aralan at paaralan
NILALAMAN
(Content )
11.1 distansya ng mga
bagay sa isa’t isa sa
loob ng silid-aralan
11.2 distansya ng mga mag-
aaral sa ibang mga
bagay sa silidaralan
11.3 distansya ng silid-
aralan sa iba’t ibang
bahagi ng paaralan
12. Nakapagbigay halimbawa ng 1. * Sibika at Kultura
mga gawi at ugali na Batayang Aklat 1.
makatutulong at nakasasama 2001. pp. 75-82.
sa sariling kapaligiran: 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
tahanan at paaralan
89-98.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
AP1KAP- 6871.
IVh-12 4. * Sibika at Kultura
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 77-79, 81.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
5860, 68, 72-81, 83.
1. 1999. pp. 46-47,

67, 71.
C. Pagpapahalaga sa Kapaligiran 13. Naipakikita ang iba’t ibang 1. * Pilipinas: Bansang
pamamaraan ng Papaunlad. 2000. pp.
pangangalaga ng AP1KAP- 96-103.
kapaligirang ginagalawan IVi-13 2. * Sibika at Kultura
13.1 sa tahanan Batayang Aklat 3.
NILALAMAN
(Content )
13.2 sa paaralan 2000. pp. 91-95.
13.3 sa komunidad 3. * Pagsibol ng Lahing
69-70.
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp. 68-
71, 90-98.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 72-77, 142-
146.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
133-134, 146-150.
1. 1999. pp. 64-66,
68-70, 146-148,
184188.
1. 1997. pp. 4347,
127-131.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 79-87.
Batayang Aklat 1.

1997. pp. 63-66, 133.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 51-55.
12. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
NILALAMAN
(Content )
1997. pp. 75-85.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
109-114.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 80-81.
14. Naipakikita ang 1. * Sibika at Kultura
pagpapahalaga sa Batayang Aklat 1.
AP1KAP-
kapaligirang ginagalawan sa 2001. pp. 83-85.
IVj-14
iba’t ibang pamamaraan at 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
likhang sining.
89.
BAITANG 2
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto
ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng lokasyon
at pinagkukunang yaman at bukal ng yamang lahi, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga bakas ng
kasaysayan.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - An g Aking Komunidad

A. Pagkilala sa Komunidad Ang Mag-aaral ay… Ang Mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang konsepto 1. * Pagsibol ng Lahing
ng ‘komunidad’ Pilipino 2. 2003. pp.15-17
naipamamalas ang malikhaing 1.1 Nasasabi ang payak 2. * Araling Panlipunan
pagunawa sa nakapagpapahayag/ na kahulugan ng 2.2013.pp.2-12
AP2KOM-Ia-
kahalagahan ng nakapagsasalarawan ng ‘komunidad’ 3. * Kulturang Pilipino 2.
1
kahalagahan ng 1.2 Nasasabi ang mga 2000. pp.14-22
kinabibilangang
kinabibilangang komunidad 4. * Pilipino Ako, Pilipinas
komunidad halimbawa ng
Ang Bayan Ko 2.pp.21-28
‘komunidad’
5. * Sibika at Kultura 2.
NILALAMAN
(Content )

1997.pp.33-44
6. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp.21-28
7. Lahing Pilipino 2. 1997. pp.
13-18
Pilipono 3. 1997. Pp. 47-
51
9. Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 14-22
10. Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997. pp.2128.
Batayang Aklat 2. 1997. pp.
33-44.
12. * Ang Bayan Kong Mahal
2. 2000. pp. 14-19.
13. * Lahing Pililpino 2. 1997.
pp. 13-18.
Pilipino 1. 1997. pp. 7273.
Minamahal 1. 1997. pp. 96-
103.
16. * Pilipinas Ang Ating Bansa
1. 1999. pp. 91-95, 100-
101.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 115-
117.
18. * Sibika at Kultura 1. 1997.
pp. 102.
1. 1998. pp. 126-131,

NILALAMAN
(Content )

139.
1998. pp. 107, 111-114.
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng Lahing
kahalagahan ng ‘komunidad’ Pilipino 2. 2003.pp.25-28
AP2KOM- 2. * Araling Panlipunan
Ib-2 2.2003.pp.39-44
Pilipino 1. 1997. pp. 7578.
3. Natutukoy ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing

bumubuo ng komunidad: Pilipino 2. 2003. pp.17,22
3.1 Mga tao: mga iba’t 2. * Sibika at Kultura
ibang naninirahan sa 1.2001.pp.149-151,156-
komunidad, mga 157
pamilya o mag-anak 3. * Araling
3.2 Mga institusyon: Panlipunan2.2003.pp.8
paaralan, mga 4. * Kulturang Pilipino 2.
sentrong pamahalaan 2000.pp.58-65
5. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
o nagbibigay serbisyo,
Bayan Ko 2. 1997.
sentrong pp.168-170
pangkalusugan, AP2KOM- 6. * Sibika at Kultura 2.
pamilihan, simbahan o Ib-3 1997. pp.8-10
mosque at iba pang 7. * Lahing Pilipino 2. 1997.
pinagtitipunan ng mga pp. 59-68
kasapi ng ibang 8. * Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 58-65.
relihiyon
Bayan Ko 2. 1997.
pp. 2-6.
Batayang Aklat 2. 1997.
pp. 8-10.
11. * Lahing Pilipino 1. 1997.
pp. 87-99.
NILALAMAN
(Content )
Pilipino 1. 1997. pp. 8292,
142-150.
Minamahal 1. 1997. pp.
104-106.
1. 1999. pp. 74-81.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 106-
111, 117-118.
pp. 103, 104-105, 108,
111.
pp. 110.
4. Naiuugnay ang tungkulin at 1. * Pagsibol ng Lahing
gawain ng mga bumubuo ng Pilipino 2. 2003.pp.132-
komunidad sa sarili at 137
sariling pamilya
1.2001.pp.172-182
3. Ako, ang Pamilya at ang
Aking Komunidad
AP2KOM-Ic- Education
4 Program).2001.pp.23-24
4. My Family,My Community
and I (Philippines
Nonformal Education
Program).2001.pp.23-24
5. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.14-24
Maganda 2. 2000. pp. 123-
130, 207-227.
7. * Kulturang Pilipino 2.

NILALAMAN
(Content )
2000. Pp.23-28, 155-159.
8. * Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko 2. 1997.
pp.168-170, 168-170. 9.
* Pagsibol ng Lahing Pilipino
1. 1997. pp. 9599.
200-210.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 108-
111, 118, 121.
1997. pp. 112, 119-120.
1997. pp. 125-130.
B. Ang Aking Komunidad 5. Nasasabi na ang bawat bata 1. Ako, ang Pamilya at ang
ay may Aking Komunidad
kinabibilangang komunidad (Philippines Nonformal
Education
AP2KOM-Ic-
and I (Philippines
5
Nonformal Education
2.2003.pp.27-28
1. 1998. pp. 144-149.
6. Nasasabi ang batayang 1. PRODED Learning Guide
AP2KOM-
impormasyon tungkol sa in Sibika at Kultura
Id-6
sariling komunidad: Populasyon:Umaasa o
pangalan ng komunidad; Inaasahan 2. 2003. pp.1-
NILALAMAN
(Content )
lokasyon ( malapit sa tubig o 14
bundok, malapit sa bayan), 2. * Sibika at Kultura 1.
mga namumuno dito, 2001.pp.112
3. Ako, ang Pamilya at ang
populasyon, mga wikang
Aking Komunidad
sinasalita, atbp (Philippines Nonformal
Education
Program).2001.pp.22
and I (Philippines
Nonformal Education
Program).2001.pp.22
Maganda 2. 2000. pp.
123-130
2. 2000. pp.73-82
1997. pp.77-85
8. * Lahing Pilipino 1. pp.
105-109.
107-114.
1. 1999. pp. 102105.
pp. 113-118.
1. 1998. pp. 132-138.
pp. 115-122.
14. MISOSA 6 Lesson 2
7. Nailalarawan ang sariling AP2KOM- 1. PRODED Learning Guide in
komunidad gamit ang mga Id-e-7 Sibika at Kultura Mga

NILALAMAN
(Content )
simbolo sa payak na mapa Sagisag o Pananda sa
7.1 Nakikilala ang mga Mapa 2.2000. pp. 1-19
sagisag na ginagamit 2. PRODED Learning Guide in
sa mapa sa tulong ng Sibika at Kultura Ituro Mo
panuntunan. 2.2000.pp.1-8
7.2 Natutukoy ang lokasyon 3. * Pagsibol ng Lahing
ng mga Pilipino 2.2003.pp.33-
mahahalagang lugar 36,49-54,60-62
sa sariling komunidad 4. * Sibika at Kultura
batay sa lokasyon nito 1.2001.pp.57-65
sa sariling tahanan o 5. * Sibika at
paaralan Kultura3.2000.pp.50-69
7.3 Nailalarawan ang mga 6. * Pamana 5.1999.pp.50-
anyong lupa at tubig 52
sa sariling komunidad 7. * Pilipinas:Bansang
7.4 Nakaguguhit ng payak Papaunlad 6.2000.pp.74-
na mapa ng komunidad 77
mula sa sariling tahahan
2.2003.pp.45-55,69-86
o paaralan, na 9. * Pilipinas: Bansang
nagpapakita ng mga Maganda 2. 2000. pp.35-
mahahalagang lugar at 47
istruktura, anyong lupa 10. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
at tubig, atbp. Bayan Ko 2. 1997.
pp.31-38
1997. pp.45-52
2. 2000. pp.21-29
1997. pp.30-40
pp. 18-23
Pilipino 3. 1997. pp.15-18
16. * Sibika at Kultura: Ang
NILALAMAN
(Content )
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 13-19, 33
Bayan Ko. 3. 1999. pp. 13-
15
Pinagpala 4. 2000.pp. 26-
27
19. * Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika:
Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 32-51
4858.
2000. pp. 23-28.
3. 1998. pp. 13-19;33.
3. 1999. pp. 32-51.
24. * Lahing Pilipino 1. pp. 22-
23.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 164.
26. Sibika at Kultura 1. 1997.
pp. 110.
27. Pilot School MTBLME 2nd
Qrtr Grade 3
8. Nailalarawan ang panahon at 1. PRODED Learning Guide
kalamidad na nararanasan sa in Sibika at Kultura
sariling komunidad AP2KOM-If- Yamang-Lupa: Alagaan
8.1 Nasasabi ang iba’t ibang h-8 2.2003.pp.1-13
uri ng 2. Sibika at Kultura 3.
2000.pp.72-75

NILALAMAN
(Content )
panahong 3. Handa Ka Na Ba sa
nararanasan sa Kalamidad (Philippines
sariling komunidad Nonformal Education
(tag-ulan at tag-init) Program). 1998.pp.1-34
8.2 Natutukoy ang mga 4. Bagyo at Lindol:Paano
natural na kalamidad Paghahandaan
o sakunang madalas (Philippines Nonformal
maganap sa sariling Education
komunidad Program).1998.pp.1-40
8.3 Nakakukuha ng 5. * Araling Panlipunan
impormasyon tungkol sa 2.2003.pp.87-98
mga epekto ng kalamidad 6. OHSP Module 1
sa kalagayan ng mga 7. Pilot School MTBMLE 1st
anyong lupa, anyong Qrtr Grade 3 AP LM
tubig at sa 8. * Pagsibol ng Lahing
mga tao sa sariling Pilipino 3. 1997. pp. 35-
komunidad 46
8.4 Nasasabi ang mga 9. * Pilipinas Ang Ating Bansa
wastong gawain/ 3. 1999. pp. 35-40,
pagkilos sa tahanan at 66-70
paaralan sa panahon 10. * Sibika at Kultura: Ang
ng kalamidad Bayan Kong Mahal 3.
8.5 Nasasabi kung paano 1998. pp. 6, 43-49
ibinabagay ng mga 11. * Sibika at Kultura 3.
tao sa panahon ang 1997. pp. 36-40
kanilang kasuotan at
Bayan Ko. 3. 1999. pp. 31-
tirahan 39
Pinagpala 4. 2000. pp.
43-46, 55-65, 83
14. * Heograpiya,
1998. pp. 76-82

NILALAMAN
(Content )
6. 1999. pp. 76-82.
16. * Pilipinas: Kasaysayan at
Pamahalaan I. 2000. pp.
17-18.
1. 1998. pp. 153-154.
18. MISOSA 4 Lesson 9,10
19. Pilot School MTBLME 1st
Qrtr Grade 3
20. Pilot School MTBLME TG
1st Qrtr Grade 3
9. Nasasabi ang pagkakapareho * Araling
at pagkakaiba ng sariling AP2KOM-Ii- Panlipunan2.2003.pp.29
komunidad sa mga kaklase 9
IKALAW ANG MARKAHAN – Ang Aki ng Komunidad Ngayon at

Noon
A. Ang Kwento ng Pinagmulan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakapagsasalaysay ng 1. * Pamana.5.1999.pp.3-5
ng Aking pinagmulan ng sariling 2. * Araling Panlipunan
Komunidad naipamamalas ang 1. nauunawaan ang komunidad batay sa mga 2.2003.pp.100-108
pinagmulan at pagsasaliksik, pakikinig sa AP2KNN-
pagunawa sa kwento ng
kasaysayan ng kuwento ng mga IIa-1
pinagmulan ng sariling
komunidad batay sa komunidad nakakatanda sa komunidad,
konsepto ng pagbabago atbp
2. nabibigyang halaga ang
at pagpapatuloy at 2. Naiuugnay ang mga 1. * Sibika at Kultura
mga bagay na nagbago pagbabago sa pangalan ng 1.2001.pp.13-15
pagpapahalaga sa AP2KNN-
at nananatili sa sariling komunidad sa 2. * Araling Panlipunan
kulturang nabuo ng IIa-2
pamumuhay mayamang kuwento ng 2.2003.pp.103-105
komunidad
komunidad pinagmulan nito
3. Nasasabi ang pinagmulan at AP2KNN- 1. * Hekasi Para Sa Mga

pagbabago ng sariling IIb-3 Batang Pilipino
komunidad sa 4.2000.pp.276-277

pamamagitan ng timeline 2. * Araling Panlipunan
at iba pang graphic 2.2003.pp.105
organizers
4. Nakagagawa ng maikling AP2KNN- 1. Ipagdiwang Natin ang
NILALAMAN
(Content )
salaysay ng mga pagbabago IIc-4 Pagkakaiba ng ating
sa sariling komunidad sa iba’t Kultura (Philippines
ibang aspeto nito tulad ng uri Nonformal Education
ng transportasyon, Program).2001.pp.11-12
pananamit, 2. * Araling Panlipunan
libangan,pangalan ng mga 2.2003.pp.106-108
kalye atbp. sa
pamamagitan ng iba’tibang
sining (ei. pagguhit, paggawa
ng simpleng graf,
pagkuwento, atbp.)
5. Naiuugnay ang mga sagisag, AP2KNN- 1. PRODED Learning Guide in
natatanging istruktura, IId-5 Sibika at Kultura: Mga
bantayog ng mga bayani at Sagisag ng Pilipinas, Alam
Mo? 2.2000.pp.1-12
mga mahahalagang bagay na
matatagpuan sa komunidad 1.2001.pp.87-97
sa kasaysayan nito 3. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.107
4. Pilot School MTBMLE 2nd
Qrtr Grade 3
Maganda 2. 2000. Pp.65-
76, 228-240
2000. Pp.30-38,69-82
Bayan Ko 2. 1997.
Pp.40-52,99-112

1997. Pp.53-64,107-123
2. 2000. Pp.31-37,91-
103,123-130
1997. Pp.41-52,87-107
NILALAMAN
(Content )
11. Lahing Pilipino 2. 1997.
Pp. 24-35, 69-80, 192-
211
3. 1999. Pp. 118-
126
6576;228-240.
Ang Bayan Ko 2. 1997. pp.
40-52, 99-112.
Pilipino 1. 1997. pp. 50-68.
80-89.
1. 1999. pp. 24-31.
Bayan Ko 1. 1997. pp.
3142, 85-102.
pp. 38-52, 54-56, 57, 82-
97.
1. 1998. pp. 53-74, 99113.
1998. pp. 57-69, 91-103.

6. Nailalarawan ang dami ng tao * Pagsibol ng Lahing Pilipino
AP2KNN- 2.2003.pp.85-94
sa sariling komunidad sa
IId-6
pamamagitan ng graf
B. Ang Kultura sa Aking Naipagmamalaki ang 7. Nakabubuo ng maikling AP2KNN- * Araling Panlipunan
Komunidad kultura ng sariling salaysay tungkol samga IIe-7 2.2003.pp.94-96,127-134
1. Pamumuhay komunidad bagay na hindi nagbago sa
NILALAMAN
(Content )
2. Tradisyon/ Kaugalian komunidad(hal., pangalan,
3. Mga pagdiriwang pagkain, gusali o istruktura)
4. Sining 8. Nakasusuri ng pagkakaiba ng 1. * Sibika at Kultura
kalagayan ng kapaligiran ng AP2KNN- 3.2000.pp.61-70
sariling komunidad (ei. mga IIe-8 2. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.97,118-126
anyong lupa at tubig ngayon
at noon)
9. Nailalarawan ang 1. * Pagsibol ng Lahing
pagkakakilanlang kultural ng Pilipino 2. 2003.pp.110-
komunidad 114
9.1 Natutukoy at 2. Araling Panlipunan 1
naipaliliwanag ang mga Modyul 2 “Kapaligirang
katangiang Kultural”.pp.12-17
nagpapakilala ng sariling 3. Pilot School MTBMLE 2nd
komunidad (ie, tanyag Qrtr Grade 3
na anyong lupa o tubig, 4. * Pilipinas: Bansang
produkto, pagkain, maganda 2. 2000. Pp.184-
AP2KNN-
tanyag na kasapi ng 205
IIf-g-9
komunidad atbp.) 5. * Kulturang Pilipino 2.
9.2 Natutukoy ang iba’t ibang 2000. Pp113.124
pagdiriwang ng 6. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
komunidad Bayan Ko 2. 1997.
9.3 Natatalakay ang mga Pp.147-152
tradisyon na 7. * Sibika at Kultura 2.
nagpapakilala sa sariling 1997. Pp.143-148
komunidad 8. * Ang Bayan Kong Mhal
9.4 Natatalakay ang 2. 2000. Pp.123-129
iba’tibang uri ng sining na 1997. Pp.134-141
nagpapakilala sa sariling 10. * Lahing Pilipino 2. 1997.
komunidad (ei. Pp. 125-140
panitikan, musika, sayaw, 11. * Ang Bayan Kong Mahal
isports atbp) 5. 1999. pp. 9.
Qrtr Grade 3
NILALAMAN
(Content )
10. Naihahambing ang 1. * Pagsibol ng Lahing
katangian ng sariling Pilipino 2.2003.pp.110-115
komunidad sa iba pang 2. * Araling Panlipunan
AP2KNN- 2.2003.pp.146-148
komunidad tulad ng likas na
IIh-10
yaman, produkto at hanap-
buhay, kaugalian at mga
pagdiriwang, atbp.
11. Nasusuri ang kahalagahan ng 1. * Pagsibol ng Lahing
mga pagdriwang at Pilipino 2. 2003.pp.110-
tradisyon na nagbubuklod 115,119-123
ng mga tao sa pag-unlad 2. Pilot School MTBMLE 2nd
AP2KNN- Qrtr Grade 3
ng sariling komunidad
IIi-11 3. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp. 139-140.
1st Qrtr Grade 3
2nd Qrtr Grade 3
12. Nakakalahok sa mga proyekto
o mungkahi na AP2KNN-
nagpapaunlad o IIj-12
nagsusulong ng
natatanging
I KATLONG MARKAHAN – Pa mumuhay sa Komunidad
A. Kabuhayan sa Komunidad Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang mga AP2PSK- 1. * Pagsibol ng Lahing

produkto at mga kaugnay na Pilipino 2. 2003.pp.66-68
naipamamalas ang nakapagpapahayag ng hanapbuhay na nalilikha mula 2. Kapaligiran, Kayamanan,
kahalagahan ng pagpapahalaga sa pagsulong sa likas yaman ng komunidad Kalingain (Philippines
mabuting paglilingkod ng ng mabuting paglilingkod ng 1.1 Nailalarawan ang likas na Nonformal Education
mga namumuno sa yaman at pangunahing Program).1998.pp.5-8
mga namumuno sa
komunidad tungo sa produkto ng komunidad IIIa-1 3. Araling Panlipunan 1
pagsulong ng mga
pagtugon sa 1.2 Naiuugnay ang mga Modyul I “Kapaligirang
pangunahing Pisikal ng
pangangailangan ng mga pangunahing hanapbuhay
hanapbuhay at pagtugon kasapi ng sariling Pamayanan”.pp.6-10
ng komunidad sa likas na
sa pangangailangan ng komunidad 4. Araling Panlipunan I
mga kasapi ng sariling Modyul 3 Kayamanang
NILALAMAN
(Content )
komunidad yaman ng komunidad Pinagkukunan Likas na
Kayaman.pp.3-14
2.2003.pp.152-174
6. Pilot School MTBMLE 2nd
Qrtr grade 3
Maganda 2. 2000. pp.35-
47; 82-108
2000. pp.41-56
Bayan Ko 2. 1997.
pp.53-70
1997. pp.65-89
2. 2000. pp.61-71
1997. pp.53-74
13. * Lahing Pilipino 2.
1997.pp. 41-50
Pilipino 3. 1997. pp. 47-

65
3. 1999. pp. 19-35,
41-60
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 22-37, 51-74
1997. Pp. 23-35, 46-56
Bayan Ko. 3. 1999. pp. 17-
30, 42-65
NILALAMAN
(Content )

84-85, 79-80, 93-95, 98-
99, 101-103, 110-112,
114-115, 117-119, 126127,
129-130. 132-134,
137-138
20. * Heograpiya,
1999. pp. 57-61, 63-64,
66-67, 69-70, 72-73, 7681,
84-86, 92-94, 96-98,
101, 107-109, 111-112,
114, 117-118, 120-121,
123-124
21. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
1999. pp. 99-106
1998. pp. 22-37, 51-74.
Pilipino 1. 1997. pp. 32-39.
Minamahal 1. 1997. pp. 54-
63; 131-133.
1. 1999. pp. 35-41, 60-61.
4957, 62-67.
pp. 59-69.
1. 1998. pp. 76-88.
NILALAMAN
(Content )

1998. pp. 72-78, 82-83.
Qrtr Grade 3
1st Qrtr Grade 3
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng Lahing
pananagutan ng bawat isa sa Pilipino 2. 2003.pp.69-70
pangangalaga sa likas na 2. PRODED Learning Guide
yaman at pagpanatili ng in Sibika at Kultura
kalinisan ng sariling Yamang Tubig-Alagaan at
komunidad. Tipirin 2.2000.pp.1-12
2.1 Nasasabi ang mga sanhi 3. * Sibika at Kultura
at bunga ng pagkasira ng 1.2001.pp.75-81
likas na yaman ng 4. * Sibika at Kultura
kinabibilangang 3.2000.pp.91-94
komunidad 5. Ingatan ang Mga Anyong
2.2 Nahihinuha ang mga Tubig (Philippines
posibleng dahilan ng tao Nonformal Education
sa pagsira ng mga likas na Program).1998.pp.5-20
yaman ng kinabibilangang AP2PSK- 6. Kapaligiran, Kayamanan,
komunidad. IIIb-2 Kalingain (Philippines
2.3 Nakapagbibigay ng Nonformal Education
mungkahing paraan ng
7. Kapaligiran, Alagaan Para
pag-aalaga sa kapaligiran Sa Kinabukasan
at likas na yaman ng (Philippines Nonformal
kinabibilangang Education
komunidad Program).1998.pp.6-
10,16-21,25-29
8. Araling Panlipunan 1
Modyul 3“Kayamanang
Pinagkukunan Likas na
Kayamanan”.pp.15-18
9. Ang Pangangalaga ng
Ating mga Yamang

NILALAMAN
(Content )
Tubig(Philippines
Nonformal Education
10. Makialam at Lumahok
sa
Pagpapaunlad ng
Pamayanan(Philippines
Nonformal Education
Program).1998.pp.5-8,34-
45
11. Economic Efficiency
and
Environmental
Education.pp.68-69,73-90
12. PRODED Learning
Guide
in
Heograpiya/Kasaysayan/S
ibika Likas na Yaman
Pagyamanin 4.2003.pp.1-
11
13. MISOSA 6 Lesson
15,19,20,21,22,23
14. Pilot School MTBMLE
4th Qrtr Week 8 Grade 3
15. Pilot School MTBMLE
4th Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
17. * Pilipinas; Bansang
Maganda 2. 2000. Pp.90-
91,99-101,105,109-111
2000. Pp.46,53
Pp.75-87
1997. Pp.71-72,80-81
21. * Ang Bayan Kong Mhal
NILALAMAN
(Content )

2. 2000. Pp.54-56
1997. Pp.69-70
Pp. 51-58
Pilipino 3. 1997. Pp. 66-
70, 128-133, 181-186
Bayan Kong Mahal 3.
1998. Pp. 31
1997. Pp. 57-62, 170-175
6. 1999. Pp. 107-115, 117-
118
Batayang Aklat 3. 1997.
pp. 57-62, 170-175.
22-24.
30. * Lahing Pilipino 1. pp. 62-
65.
Pilipino 1. 1997. pp. 4348.
68-79.
1. 1999. pp. 44-49, 63-72.
58-60, 68, 71-83, 133.

NILALAMAN
(Content )

1997. pp. 53, 56-57;7281.
1. 1998. pp. 89-98.
1998. pp. 79-81, 84-89.
38. MISOSA 6 Lesson
18,19,20,21,22
Qrtr Grade 3
1st Qrtr Grade 3
B. Pamumuno at Paglilingkod sa 3. Nailalarawan kung paano 1. * Pilipinas:Bansang

Komunidad natutugunan ang Papaunlad 6.2000.pp.81-
pangangailangan ng mga tao 92
mula sa likas yaman ng
Pilipino 2.2003.pp.66-68
komunidad
2.2003.pp.163-166
AP2PSK- 4. * Pilipinas Ang Ating Bansa
IIIc-3 3. 1999. Pp. 61-66
Bayan Ko. 3. 1999. Pp. 65
3. 1998. pp. 75-86.
7. * Pagbabago Batayang
Aklat IV. 2001. pp. 47-50.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 50-

NILALAMAN
(Content )

55, 62-65.
1. 1998. pp. 78-84
4. Naiuugnay ang epekto ng 1. * Pagsibol ng Lahing
pagkakaroon ng hanapbuhay Pilipino 2.2003.pp.25-28
sa pagtugon ng 2. PRODED Learning Guide in
pangangailangan ng Sibika at Kultura
AP2PSK-
Pangunahing Hanapbuhay
komunidad at ng sariling IIId-4
3.2000.pp.1-10
pamilya 3. * Sibika at Kultura 3.2000.
pp.78-89
2000. Pp.61-63
5. Nakikilala ang mga 1.2001.pp.112
namumuno sa sariling 2. * Araling Panlipunan
komunidad at ang kanilang 2.2003.pp.179-181
kaakibat na tungkulin at 3. Pilot School MTBMLE
responsibilidad 3rdQrtr Weeks 3-5 Grade 3
5.1 Nasasabi kung paano AP2PSK- 4. MISOSA 4 Lesson 1
nagiging pinuno IIIe-f-5 5. Pilot School MTBLME TG
5.2 Nasasabi ang katangian 3rdQrtr Weeks 3-5 Grade 3
ng mabuti at di mabuting 6. MISOSA 4 Lesson 1
pinuno 7. Pilot School MTBLME TG
3rd Qrtr Weeks 3-5 Grade
3
6. Nasasabi ang kahalagahan ng 1. * Pilipinas :Bansang
mabuting pamumuno sa AP2PSK- Papaunlad 6.2000.pp.118-
pagtugon ng IIIg-6 120
pangangailangan ng mga tao 2. * Araling Panlipunan
sa komunidad. 2.2003.pp.185,196-198
7. Nakikilala ang mga taong nag- 1. * Pagsibol ng Lahing
aambag sa kapakanan at AP2PSK- Pilipino 2. 2003.pp.80-
kaunlaran ng komunidad sa IIIh-7 82,154-157
iba’t ibang aspeto at paraan 2. Pilot School MTBMLE 3rd
Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
(ei mga pribadong

NILALAMAN
(Content )
samahan (NGO) na 3. * Kulturang Pilipino 2.
tumutulong sa pag-unlad ng 2000. Pp.65-67
komunidad) 4. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 3. 1997. Pp. 144-
154
3. 1999. Pp. 175191
8. Nakapagbigay ng mga
mungkahi at dahilan upang AP2PSK-
palakasin ang tama, maayos IIIi-8
at makatwirang pamumuno
IKAAP AT NA MARKAHAN - Pagig ing Kabahagi ng Komunidad
A. Kabahagi Ako ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang 1. PRODED Learning Guide
Komunidad kahalagahan ng mga in Sibika at Kultura
naipamamalas ang nakapahahalagahan ang paglilingkod/ serbisyo ng Maunlad na Pamumuhay
pagpapahalaga sa mga paglilingkod ng komunidad upang ang Kailangan ng Bayan
kagalingang pansibiko komunidad sa sariling matugunan ang 3.2000.pp.1-8
bilang pakikibahagi sa pagunlad at nakakagawa ng pangangailangan ng mga 2. * Araling Panlipunan
mga layunin ng sariling kasapi sa komunidad. 2.2003.pp.215-221
makakayanang hakbangin
komunidad AP2PKKIVa-1 3. * Kulturang Pilipino 2.
bilang pakikibahagi sa mga 2000. Pp.83-87
layunin ng sariling 4. * Pagsibol ng Lahing
komunidad Pilipino 3. 1997. Pp. 123-
128
132,134
2. Natutukoy ang iba pang tao na AP2PKK- 1. * Pagsibol ng Lahing
naglilingkod at ang kanilang IVa-2 Pilipino 2. 2003.pp.77-
kahalagahan sa komunidad 80,104-106
(e.g. guro, pulis, brgy. tanod, 2. * Sibika at Kultura
1.2001.pp.190-191,194-
bumbero, nars, duktor,
196
tagakolekta ng basura, 3. * Araling Panlipunan

kartero, karpintero, tubero, 2.2003.pp.188-191
atbp.)
NILALAMAN
(Content )
4. Pilot School MTBMLE 3rd
Qrtr weeks 6-8 Grade 3
2000. Pp.88-98
6. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. Pp.79-84
Maganda 2. 2000. pp. 168-
177.
110114.
133-135.
1. 1999. pp. 115120, 123-
126;133-134.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 127-
131, 136, 138.
pp. 130-132, 135, 153-164.
1998. pp. 150-152, 155,
157,159-165.
pp. 131-141.
3rd Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
3. Naiuugnay ang pagbibigay AP2PKK- 1. * Hekasi Para Sa Mga

serbisyo/ paglilingkod ng IVb-d-3 Batang Pilipino

komunidad sa karapatan ng 4.2000.pp.283-288
bawat kasapi sa komunidad. 2. * Pagsibol ng Lahing
NILALAMAN
(Content )

3.1 Nasasabi na ang bawat Pilipino 2.2003.pp.126-
kasapi ay may karapatan 128
na mabigyan ng 3. * Sibika at Kultura
paglilingkod/ serbisyo 3.2000.pp.247-252
mula sa komunidad 4. * Pilipinas:Bansang
3.2 Nakapagbibigay Papaunlad 6.2000.pp.144-
halimbawa ng pagtupad 149
at hindi pagtupad ng 5. * Sibika at Kultura
karapatan ng bawat 1.2001.pp.164-166
kasapi mula sa mga 6. PRODED Learning Guide
serbisyo ng komunidad in Sibika at Kultura
3.3 Naipaliliwanag ang epekto Karapatan Ko, Ibigay
ng pagbigay serbisyo at di Ninyo 2.2003.pp.1-14
pagbigay serbisyo sa
2.2003.pp.222-225
buhay ng tao at 8. Pilot School MTBMLE 4th
komunidad Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
2000. Pp.145-154
Bayan Ko 2. 1997.
Pp.157-162
1997. Pp.146-154
Bayan Kong Mahal 3.
1997. Pp. 184-202
Bayan Ko. 3. 1999.
Pp. 176-185
Pinagpala 4. 2000. Pp.
242-244
4. 1999. pp. 225-231.

NILALAMAN
(Content )
6. 1999. pp. 171-178.
200-208.
18. * Pamana 5. 1999. pp.
23-24
134140.
171-178, 184-193.
1. 1999. pp. 162174.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 178-
194, 197.
pp. 182-193.
1. 1998. pp. 184-196.
pp. 159-168.
4th Qrtr Week 1-4 Grade 3
4. Naipaliliwanag na ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing

karapatang tinatamasa ay Pilipino 2.2003.pp.126-129
may katumbas na tungkulin 2. PRODED Learning Guide in
AP2PKK-
bilang kasapi ng komunidad Sibika at Kultura Karapatan
IVe-4
Ko, Ibigay Ninyo 2.
2000.pp.1-14
3.2000.pp.268-270

NILALAMAN
(Content )
4. * Hekasi Para Sa Mga
Batang Pilipino
4.2000.pp286-288
2.2003.pp.226,238-244
6. Pilot School MTBMLE 4th
Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
7. * Pilipinas; Bansang
Maganda 2. 2000. pp.207-
220
2000. pp. 155-160
Bayan Ko 2. 1997.
Pp.163-173
1997. pp.165-178
11. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. pp.136-146
1997. pp. 155-167
pp. 155-181
Pilipino 3. 1997. pp. 203-
208
3. 1999. pp. 208-
217
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 244-256
pp. 167-180, 114-117, 119

Ang Bayan Ko. 3. 1999.
NILALAMAN
(Content )
pp. 201-212
19. Pilipinas: Bansang
245-250
20. * Heograpiya, Kasaysayan
at Sibika: Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. Pp. 232-
236
3. 1998. pp. 244-256.
3. 1999. pp. 232-236.
6. 1999. pp. 179-180.
208-212.
25. * Pamana 5. 1999. pp. 24.
186-195.
153167.
1. 1999. pp. 175-190.
199218.
pp. 210-222.
31. Ang Bayan Kong Mahal 1.
1998. pp. 200-216.
pp. 172-182.
4th Qrtr Week 1-4 Grade 3
NILALAMAN
(Content )
5. Naisasagawa ang disiplinang 1. * Sibika at Kultura
pansarili sa pamamagitan ng 3.2000.pp.255-259
pagsunod sa mga tuntunin 2. * Araling Panlipunan
bilang kasapi ng komunidad 2.2003.pp.245-252
5.1 Natutukoy ang mga 3. * Pagsibol ng Lahing
tuntuning sinusunod ng Pilipino 3. 1997. Pp. 193-
bawat kasapi sa 202
komunidad (ei. pagsunod 4. * Pilipinas Ang Ating Bansa
sa mga babala, batas, 3. 1999. Pp. 202-
atbp) 207
5.2 Natatalakay ang 5. * Sibika at Kultura: Ang
kahalagahan ng mga Bayan Kong Mahal 3.
1998. Pp. 226-243
tuntuning itinakda para
sa ikabubuti ng lahat ng AP2PKK- Bayan Ko. 3. 1999.
kasapi IVf-5 Pp. 193-199
6. 1999. pp. 268-274.
8. * Pagpapahalaga sa Aking
Daigdig IV. 2000. pp. 6067.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 204-
216.
pp. 223-235.
1. 1998. pp. 203-214.
pp. 178.
6. Napahalagahan ang AP2PKK- 1. * Pagsibol ng Lahing
kagalingan pansibiko sa IVg-j-6 Pilipino 2. 2003.pp.98-
sariling komunidad 103,119-123,146-150
6.1 Natatalakay ang mga 2. * Araling Panlipunan
tradisyong may kinalaman 2.2003.pp.253-260

sa 3. Pilot School MTBMLE 3rd
NILALAMAN
(Content )

pagkakabuklod buklod ng Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
mga tao sa komunidad 4. Pilot School MTBMLE 4th
6.2 Naipaliliwanag ang Qrtr Week 5 Grade 3
kahalagahan ng 5. * Pilipinas; Bansang
pagtutulungansa Maganda 2. 2000.
paglutas mga suliranin Pp.178,191-196
ng komunidad 6. * Kulturang Pilipino 2.
6.3 Naipakikita ang iba’t ibang 2000. Pp. 125-139,101-108
paraan ng pagtutulungan 7. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
ng mga kasapi ng Bayan Ko 2. 1997.
komunidad sa pagbigay Pp.118-131,133-139
solusyon sa mga problema 8. * Sibika at Kultura 2.
sa komunidad 1997. Pp.149-155,133-
6.4 Nakakalahok sa mga 141
gawaing 9. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
pinagtutulungan ng mga 2000. Pp.130-131,107-
kasapi para sa ikabubuti 111,114-120
ng pamumuhay sa 10. * Pamayang Pilipino 2.
komunidad 1997. Pp. 130-133, 108-
128
Pp. 84-86, 102-124, 141-
153
3. 1999. Pp. 128-
133
Bayan Kong Mahal 3.
1998. Pp. 125-133
Bayan Ko. 3. 1999. Pp.
152-161.
112-119;125-130;136144.
NILALAMAN
(Content )

127130.
144-155.
1. 1999. pp. 136149.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 154-
164.
pp. 138-151.
1998. pp. 114;157-167.
pp. 124-140.
1stQrtr Grade 3
2ndQrtr Grade 3
25. Pilot School MTBLME TG 3rd
Qrtr Grade 3
BAITANG 3
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng
bansa batay sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,
interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.

NILALAMAN
(Content )
NILALAMAN
(Content )

UNANG MARKAHAN - Ang M ga Lalawigan Sa Aking Rehiyon
A. Ang Kinalalagyan ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naipaliliwanagi ang kahulugan 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Aking Rehiyon ng mga simbolo na Lesson 5 (Grade 3 –
naipamamalas ang nakapaglalarawan ng pisikal ginagamit sa mapa sa tulong 1st quarter)
Batayang heograpiya pangunawa sa na kapaligiran ng mga ng panuntunan (ei. 2. * Pagsibol ng Lahing
1. direksyon kinalalagyan ng mga lalawigan sa rehiyong katubigan, kabundukan, Pilipino 2.
2. relatibong lokasyon lalawigan sa rehiyong etc) 2003.pp.36-37
kinabibilangan gamit ang mga
3. distansya kinabibilangan ayon sa 3. PRODED Learning
batayang impormasyon
4. anyong tubig/ anyong katangiang Guide in Sibika at
lupa heograpikal nito tungkol sa direksiyon, Kultura 3. Direksyon.
lokasyon, populasyon at San Ba Ako?
Kagamitang mapa paggamit ng mapa 2001.pp.1-13
1. mapa ng rehiyon 4. Maps and Scales
2. demogprahic map (Philippines NonFormal
3. population map Education
AP3LAR- Project). 2001. pp.1-
Ia-1 44
5. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
24-25
1997. pp. 27
Pilipino,Batayang Aklat
3. 1997. pp. 31
2000. pp. 26-27
2. 1997. pp.
38-39
1997. pp. 19-23
2. Nakapagbabasa at 1. MISOSA 4 Lesson 2, 5
nakapagsasagawa ng AP3LAR- and 7
interpretasyon tungkol sa Ib-2 2. Pilot School MTB-MLE
kinalalagyan ng iba’t ibang Lesson 1 (Grade 3 –

NILALAMAN
(Content )
lalawigan sa rehiyon gamit 1st quarter)
ang mga batayang 3. MISOSA 6 Lesson 11-
heograpiya tulad ng 14
distansya at direksyon
2000. pp.29-41
3. Nailalarawan ang AP3LAR- 1. Pilot School MTB-MLE
kinalalagyan ng mga Ic-3 Lesson 1(Grade 3)
lalawigan ng sariling rehiyon 2. MISOSA 6 Lesson 11-
batay sa mga nakapaligid 14
dito gamit ang pangunahing 3. * Sibika at Kultura 3.
direksiyon 2000. pp.8-13
(relative location) 4. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
15-17
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
14-16
1997. pp. 20-21
Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 9-11
12-15
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
13-14
10. * Pilipinas Bansang
Pinagpala 4. 2000.
pp. 24-27
1997. pp. 29-30
12. * Kulturang Pilipino,
2. 2000. pp. 24-25

4. Naipaghahambing ang AP3LAR- 1. Pilot School MTB-MLE
NILALAMAN
(Content )
mga lalawigan sa sariling Ic-4 1st Quarter (Grade 3)
rehiyon ayon sa lokasyon, 2. MISOSA 4 Lesson 1430
direksiyon, laki at kaanyuan
5. Nailalarawan ang 1. MISOSA 6 Lesson

populasyon ng iba’t ibang 2. Learning Guide in
pamayanan sa sariling Heograpiya,
lalawigan gamit ang bar Kasaysayan at Sibika
6. Populasyon. Bakit
graph AP3LAR- Lumalaki. 2003. pp. 9
Id-5 3. PRODED Learning
Guide in Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika 6.
Distribusyon, Dami at
Kapal ng Populasyon.
2003. pp. 1-11
B. Ang Mga Lalawigan sa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 6. Naihahambing ang mga AP3LAR- 1. MISOSA 6
Aking Rehiyon lalawigan sa rehiyon ayon sa Id-6 Lesson 3
1. Mapang topograpiya naipamamalas ang 1. nakalalahok sa dami ng populasyon gamit 2. * HEKASI para
2. Hazard map pagunawa sa rehiyon pangangalaga ng mga sa mga Batang Pilipino
ang mapa ng populasyon
3. Topograpiya bilang konseptong lalawigan bunga ng 4. 2000. pp.75,171 3.
3.1 Panahon pakikibahagi sa nasabing PRODED Learning
heograpikal upang
3.2 Anyong tubig/ rehiyon Guide in Heograpiya,
mapahalagahan ang
Anyong lupa Kasaysayan at Sibika 6.
3.3 Likas yaman sariling rehiyon gamit ang 2. nagagamit ang kaalaman
Distribusyon, Dami at
4. Kahalagahan at mapa at iba pang sa kasanayang Kapal ng Populasyon.
pangangalaga kasanayang pangheograpikal sa 2003. pp. 1-11
pangheograpiya pagpapanukala ng mga 4. * Ang Bayan Kong
solusyon sa pangunahing Mahal 6. 1999. pp.
problema o isyung 14-20

pangkapaligiran ng sariling 7. Nailalarawan ang iba’t ibang 1. Pilot School MTB-MLE
pamayanan bilang isang lalawigan sa rehiyon ayon sa AP3LAR- 1st Quarter (Grade 3)
rehiyon mga katangiang pisikal at Ie-7 2. MISOSA 4 Lesson 14-
30
pagkakakilanlang heograpikal
nito gamit ang
NILALAMAN
(Content )
mapang topograpiya ng 2000. pp.42-44
rehiyon 4. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.
pp.73
Bansa 3. 1999. pp.
25-26
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp. 21
7. * Sibika at Kultura,
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 35
Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 27
31

8. Napaghahambing ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangunahing anyong 1st and 2nd Quarter
lupa at anyong tubig ng iba’t (Grade 3)
ibang lalawigan sa sariling
rehiyon
2000. pp. 50-70
4. PRODED Learning
AP3LAR- Guide in Sibika at
Ie-8 Kultura 3. Anyong
Lupa. pp. 1-9
5. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 3. Anyong
Tubig. pp. 1-11
Papaunlad 6. 2000.
pp.74-77
NILALAMAN
(Content )
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
21-38
1997. pp. 23-35
Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 17-27
21-30
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
Mahal 6. 1999. pp.
90-95

9. Natutukoy ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakaugnay-ugnay ng 1st and 2nd Quarter
mga anyong tubig at lupa (Grade 3)
sa mga lalawigan ng
sariling rehiyon
2000. pp.42-49
Papaunlad 6. 2000.
AP3LAR- pp.73-78
If-9 5. * Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 42-53
ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 53 -
70
2. 1997. pp.
56-60

NILALAMAN
(Content )
10. Nakagagawa ng payak na AP3LAR- 1.MISOSA 6 Lesson 16
mapa na nagpapakita ng If-10 and 17
mahahalagang anyong lupa 2.* Sibika at Kultura 3.
at anyong tubig ng sariling 2000. pp.4
3.* Pilipino Ako, Pilipinas
lalawigan at mga karatig na
Ang Bayan Ko 3.
lalawigan nito 1999. pp. 28

11. Natutukoy ang mga lugar na 1. Paghahanda sa mga
sensitibo sa panganib batay Kalamidad
sa lokasyon at topographiya (Philippines
nito Nonformal Education
11.1 Nasasabi o Project). 2001.pp.1-
natataluntun ang mga 38
lugar ng sariling 2. Bagyo at Lindol:
rehiyon na sensitibo Paano
sa panganib gamit ang AP3LAR- Paghahandaan?
hazard map Ig-h-11 (Philippines
11.2 Nakagagawa nang Nonformal Education
Project). 2001.pp. 1-
maagap at wastong
38
pagtugon sa mga 3. Preparing for
panganib na madalas Calamities (Philippines
maranasan ng sariling Nonformal Education
rehiyon. Project). 2001.pp. 153
12. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson

pangunahing likas na yaman 1430
ng mga lalawigan sa rehiyon 2. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6.
AP3LAR- 2000.pp.82-92
Ih-12 3. * HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
2000. pp. 73-182
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
NILALAMAN
(Content )

5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
1997. pp. 47-56
Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
76-157
Mahal 6. 1999. pp.
99-104
2. 1997. pp.
61-68
13. Natatalakay angwastong 1.Pilot School MTB-MLE
pangangasiwa ngmga likas 4th Quarter week 7
na yaman ng sariling (Grade 3)
laalwigan at rehiyon 2.MISOSA 6 Lesson 21
13.1 Nasusuri ang 3.* Pilipinas: Bansang
matalino at Papaunlad 6. 2000.
dimatalinong mga AP3LAR- pp.93-101
paraanng Ii-13 4.* Sibika at Kultura 1.
pangangasiwa ng 2001. pp. 75-81
mga likas nayaman 5.* Sibika at Kultura 3.
13.2 Nakabubuo ng 2000. pp. 91-93
konklusyon na ang 6.* Pagsibol ng Lahing
matalinongpangangas Pilipino 2. 2003.

NILALAMAN
(Content )
iwa ng likas na yaman pp.69-70
ay maykinalaman sa 7. Kapaligiran, Alagaan
pag-unlad ng sariling para sa Kinabukasan
(Philippines
lalawigan at rehiyon
Nonformal Education
Project). 1998. pp.1-
31
8. Kapaligiran,
Kayamanan, Kalingain
(Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp.1-
31
Bansa 3. 1999. pp.
72-76
66-68
Mahal 6. 1999. pp.
107-116
1997. pp. 43-48
Minamahal 1. 1997.
pp. 68-71
Mahal4. 1999. pp. 89-
94
1997. pp. 72-76
16. * Pilipinas: Bayan Mo,
71-83
17. * Pilipino Ako,
NILALAMAN
(Content )
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 75-84
2. 1997. pp.
69-71
1997. pp. 51-54
20. BALS Video- Pagligtas
sa Yamang Lupa
14. Nakabubuo ng AP3LAR- 1. MISOSA 4 Lesson 18,
interprestayon ng Ii-14 21,26,27,28, 29, 30
kapaligiran ng sariling (for specific regions)
lalawigan at karatig na mga 2. * HEKASI para sa mga
lalawigan ng rehiyon Batang Pilipino
gamit ang mapa 4. 2000. pp. 75-171
2000. pp. 45
76-15
IKALAWANG MARKAHAN - A ng Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Rehiyon

A. Ang mga Kwento ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang kasaysayan 1. * HEKASI para sa mga
Rehiyon ng Batang Pilipino
naipapamalas ang nakapagpapamalas ang mga kinabibilangang rehiyon 4. 2000. pp. 196-
1. Pinagmulan at mga pangunawa at mag-aaral ng pagmamalaki sa 1.1 Naisalaysay ang 201, 276-277
Pagbabago pagpapahalaga ng iba’t iba’t ibang kwento at sagisag pinagmulan ng sariling 2. * PAMANA 5. 1999.
2. Makasaysayang pook at ibang kwento and mga lalawigan at mga karatig pp. 2-29
na naglalarawan ng sariling
pangyayari sa Iba’t Ibang sagisag na naglalarawan na lalawigan sa AP3KLR- 3. * Sibika at Kultura.
lalawigan at mga karatig
Lalawigan ng sariling lalawigan at pamamagitan ng IIa-b-1 2000. pp. 101-103
lalawigan sa kinabibilangang
3. Simbolo ng mga mga karatig lalawigan sa malikhaing pagpapahayag
Lalawigan kinabibilangang rehiyon rehiyon at iba pang likhang sining
4. Mga Bayani ng mga 1.1.1 Natutukoy ang
Lalawigan kasaysayan ng
pagbuo ng
sariling lalawigan

NILALAMAN
(Content )

ayon sa batas
1.1.2 Naisasalaysay ang
mga
pagbabago ng
sariling lalawigan at
mga karatig na
lalawigan sa
rehiyon tulad ng
laki nito, pangalan,
lokasyon,
populasyon, mga
istruktura at iba pa
1.2 Nakabubuo ng timeline ng
mga makasaysayang
pangyayari sa rehiyon sa
iba’t ibang malikhaing
pamamaraan
1.3 Nasasabi ang mga paraan
ng
pagtutulungan ng mga
lalawigan sa rehiyon noon
at sa kasalukuyan
B. Pagpapahalaga sa mga 2. Natatalakay ang mga

Sagisag ng Kinabibilangang pagbabago at nagpapatuloy AP3KLR-
Lalawigan at Rehiyon sa sariling lalawigan at IIc-2
kinabibilangang rehiyon
3. Naisasalaysay o naisasadula 1. * Pagsibol ng Lahing

ang kwento ng mga Pilipino 2. 2003. pp.
makasaysayang pook o AP3KLR- 41-44
IId-3 2. * Lahing Pilipino 1.
pangyayaring nagpapakilala
1997. pp. 32-44, 55-
sa sariling lalawigan at mga
66
karatig nito sa rehiyon 3. * Kulturang Pilipino 2.
NILALAMAN
(Content )

2000. pp. 30-38
ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 39-46
5. *Pamayanang Pilipino
2. 1997. pp. 42-49
1997. pp. 24-32
4. Natatalakay ang kahulugan ng 1.* Pagsibol ng Lahing
ilang simbolo at sagisag ng Pilipino 2. 2003. pp.
sariling lalawigan at rehiyon 85-94
2.PRODED Learning Guide
in Sibika at Kultura 2.
Mga Sagisag ng
Pilipinas:
Alam mo ba? 2000.
AP3KLR- pp. 1-12
IIe-4 3.* Lahing Pilipino 1.
1997. pp. 70-79, 92-
102
4.* Pilipinas Ang Ating
Bansa 1. 1999. Pp. 24-
29
5.BALS Video- Mga
Sagisag ng Ating
Bansa
5. Naihahambing ang ilang 1.* Pagsibol ng Lahing
simbolo at sagisag na Pilipino 2. 2003. pp.
nagpapakilala ng iba’t ibang 85-94
AP3KLR- 2.Learning Guide in Sibika
lalawigan sa sariling rehiyon
IIf-5 at Kultura 2.
Mga Sagisag ng
Pilipinas: Alam mo ba?.
2000. pp. 1-12
6. Natatalakay ang kahulugan ng AP3KLR- * HEKASI para sa mga
“official hymn” at iba IIg-6 Batang Pilipino 4. 2000.

NILALAMAN
(Content )
pang sining na nagpapakilala pp.290-297
ng sariling lalawigan at
rehiyon
7. Naipagmamalaki ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
bayani ng sariling lalawigan Pilipino 2. 2003. pp.
at rehiyon 160-162
7.1 Nakikilala ang mga bayani 2. Bayani: Magigiting sa
ng mga sariling lalawigan Likod ng Kalayaan
at rehiyon (Philippines NonFormal
7.2 Napahahalagahan ang Education
pagpupunyagi ng mga Project). 1998. pp.1-
bayani ng sariling 36
lalawigan at rehiyon sa 3. Huwag Kalimutan,
malikhaing Bayani ng Bayan
pamamaraan (Philippines NonFormal
7.3 Nakalilikha ng anumang Education
sining tungkol sa bayani Project). 1998. pp. 1-
ng lalawigan o rehiyon na AP3KLR- 36
nais tularan IIh-i-7 4. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
118-124
1997. pp. 94-98
108-118
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
220-223
2000. pp. 168-178
9. BALS Video- Heroes
Then and Now
8. Nakasusulat ng payak na AP3KLR- Ipinagmamalaki kong
kwento/ 1-2 talata tungkol sa IIj-8 Ako’y Pilipino

lalawigan sa (Philippines Nonformal
NILALAMAN LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE
(Content ) MATERIALS
kinabibilangang rehiyon na Education Project).
naging katangi-tangi para sa 2001. pp. 6
sarili.
IKATLONG MARKAHAN - Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Rehiyon
Ang
A. Ang Kultura ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naibibigay ang kahulugan ng AP3PKR- * HEKASI para sa mga
Lalawigan at sariling kultura at mga IIIa-1 Batang Pilipino 4. 2000.
Kinabibilangang Rehiyon naipapamalas ang nakapagpapahayag ng may kaugnay na konsepto pp.207-213
pagunawa at pagmamalaki at pagkilala sa 2. Naipaliliwanag na ang mga AP3PKR- 1. Pilot School MTB-MLE
1. Mga Tao pagpapahalaga sa nabubuong kultura ng mga salik heograpikal katulad ng IIIa-2 1st Quarter (Grade 3)
2. Panahanan pagkakakilanlang kultural lalawigan sa kinabibilangang lokasyon at klima ay naka 2. MISOSA 4 Lesson 9-
3. Dialekto at Wika ng
rehiyon iimpluwensiya sa pagbuo at 11
4. Paniniwala at Tradisyon kinabibilangang rehiyon
paghubog ng uri ng 3. * HEKASI para sa
5. Pagdiriwang
pamumuhay ng mga mga Batang Pilipino
6. Katutubong Sining
lalawigan at rehiyon 4. 2000. pp.57-62
(tula/awit/ sayaw/laro)
7. Bagay Pang-kultura
Papaunlad 6. 2000.
(pagkain, produkto,
pp.71-72
atbp)
8. Katawagan
2000. pp.72-80
Bansa 3. 1999. pp.
61-68
1997. pp. 55-56
41-43
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
39-48
Mahal 6. 1999. pp. 82

3. Nailalarawan ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakakilanlang kultural ng AP3PKR- 2nd Quarter (Grade 3)
kinabibilangang rehiyon IIIb-c-3 2. * Pilipinas: Bansang
3.1 Nailalarawan ang Papaunlad 6. 2000.
NILALAMAN
(Content )
pagkakakilanlang kultura pp. 24-32
ng sariling lalawigan 3. Ang Magandang
3.2 Naiisa-isa ang mga Daigdig ng Ating mga
pangkat ng mga tao sa Katutubong
sariling lalawigan at Kapatid (Philippines
rehiyon Nonformal Education
3.3 Nakapagbibigay ng mga Project). 1998. pp.
halimbawang salita mula 1-44
sa mga wika at diyalekto 4. * Pilipinas: Ang Ating
sa sariling lalawigan at Bansa 3. 1999. pp.
rehiyon 101-115
3.4 Nailalarawan ang mga 5. * Ang Bayan Kong
kaugalian, paniniwala at Mahal 6. 1999. pp.
tradisyon ng sariling 51-52
6. BALS Video- Ito ang
lalawigan at ng rehiyon.
Aking Kultura
B. Pagpapahalaga sa 4. Naipaliliwanag ang AP3PKR- * Pagsibol ng Lahing
Pagkakakilanlang Kultural ng kahalagahan ng mga IIId-4 Pilipino 2. 2003. pp.41-44
Sariling Lalawigan at makasaysayan lugar at ang
Rehiyon mga saksi nito sa
pagkakakilanlang kultura ng
sariling lalawigan at rehiyon

5. Naihahambing ang 1.Pilot School MTB-MLE
pagkakatulad at pagkakaiba 1st Quarter (Grade 3)
ng mga kaugalian, 2.* Pilipinas: Bansang
paniniwala at tradisyon sa AP3PKR- Papaunlad 6. 2000.
sariling lalawigan sa karatig IIIe-5 pp.24-33
lalawigan sa 3.* Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon at sa Papaunlad 6. 2000.
ibang lalawigan at rehiyon Pp. 39-40
6. Nasusuri ang papel na 1.Pilot School MTB-MLE

ginagampanan ng kultura sa AP3PKR- 1st Quarter (Grade 3)
pagbuo ng IIIf-6 2.* Pilipinas: Bansang
pagkakakilanlan ng sariling Papaunlad 6. 2000.
NILALAMAN
(Content )
lalawigan at rehiyon, at sa pp. 44-54
Pilipinas 3.* Sibika at Kultura 3.
2000.pp.131-140
4.Ang Magandang Daigdig
ng Ating mga
Katutubong Kapatid
(Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 1-
44
5.* Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
101-115
7. Napahahalagahan ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangkat ng tao sa 1st Quarter (Grade 3)
lalawigan at rehiyon 2. * Pilipinas: Bansang
AP3PKR- Papaunlad 6. 2000. pp.
IIIf-7 24-32
3. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
36-50
8. Napapahalagahan ang mga AP3PKR- 1. Pilot School MTB-MLE

sining (tula/awit/ sayaw) na 1st Quarter (Grade 3)
nagpapakilala sa lalawigan at 2. * Pilipinas: Bansang
rehiyon sa pamamagitan ng Papaunlad 6. 2000. pp.
IIIg-8 35
pakikilahok sa mga gawain na
3. * HEKASI para sa mga
nagsusulong ng
Batang Pilipino 4.
pagpapahalaga sa mga sining
2000. pp. 297
sa lalawigan
9. Naipapakita sa iba’t-ibang 1. Pilot School MTB-
sining ang pagmamalaki sa MLE 1st Quarter
mga natatanging kaugalian, (Grade 3)
AP3PKR-
paniniwala at tradisyon ng 2. * Pilipinas: Bansang
IIIh-9
iba’t ibang lalawigan sa Papaunlad 6. 2000.
kinabibilangang rehiyon pp. 24-35
3. * HEKASI para sa
NILALAMAN
(Content )
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 297
4. Mga Katutubong
Kaalaman at
Paniniwala
(Philippines
Nonformal
Education Project).
1998. pp. 8-26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66
10. Natutukoy ang mga * Sibika at Kultura 3.
katawagan sa iba’t ibang AP3PKR- 2000. pp.131-140
layon sa kinabibilanagng IIIi-10
rehiyon (e.g. paggalang,
paglalambing, pagturing)
11. Nakagagawa ng isang payak 1.Pilot School MTB-MLE
AP3PKR-
na mapang kultural na 1st Quarter (Grade 3)
IIIj-11
2.* Pilipinas: Bansang
nagpapakilala ng kultura ng Papaunlad 6. 2000.
ibat ibang lalawigan sa pp.25
rehiyon
IKAAPAT NA KARKHAN - Eko nomiya At Pamamahala

A. Ang Ekonomiya ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naiuugnay ang kapaligiran sa 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Rehiyon uri ng pamumuhay ng 1st Quarter (Grade 3)
naipamamalas ang nakapagpapakita ng aktibong kinabibilangang lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
pangunawa sa mga pakikilahok sa mga gawaing Papaunlad 6. 2000.
1. Kabuhayan at gawaing pangkabuhayan panlalawigan tungo sa pp. 24-35
pinagkukunanng yaman at bahaging ikauunlad ng mga lalawigan sa 3. * HEKASI para sa mga
AP3EAPIVa-
2. Produkto kinabibilangang rehiyon Batang Pilipino 4.
ginagampanan ng 1
3. Industriya 2000. pp. 297
4. Kalakalan pamahalaan at ang mga 4. Mga Katutubong
5. Negosyo kasapi nito, mga pinuno at Kaalaman at
iba pang naglilingkod Paniniwala
tungo sa pagkakaisa,
kaayusan at
NILALAMAN
(Content )
6. Inprastraktura kaunlaran ng mga (Philippines
7. Uri ng Empleyo lalawigan sa Nonformal Education
kinabibilangang rehiyon Project). 1998. pp. 8-
26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66

2. Naipapaliwanag ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pakinabang pang 1st Quarter (Grade 3)
ekonomiko ng mga likas 2. * HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4. 2000.
yaman ng lalawigan at
pp. 73-193
kinabibilangang rehiyon
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
AP3EAPIVa-
2
Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
76-157
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
3. Natatalakay ang 1. MISOSA Lesson 31
pinanggalingan ng produkto (Grade IV)
ng kinabibilagang lalawigan AP3EAPIVb- 2. * HEKASI para sa mga
3 Batang Pilipino 4.
2000. pp. 73-193
NILALAMAN
(Content )
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70

Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
4. Naiisa-isa ang mga produkto at 1.MISOSA 4 Lesson 14-
kalakal na matatagpuan sa 30
kinabibilangang rehiyon 2.* HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4.* Ang Bayan Kong Mahal
3. 1998. pp.
AP3EAPIVb- 51-70
4 5.* Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 42-62
6.* Pagsibol ng Lahing
52-60
7.* Pilipinas Bansang
76-157
8.* Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
NILALAMAN
(Content )
55-124
5. Naipakikita ang ugnayan ng AP3EAP- 1.MISOSA 4 Lesson 14-
kabuhayan ng mga lalawigan IVc-5 30
sa 2.* HEKASI para sa mga
kinabibilangang rehiyon at sa Batang Pilipino 4.

ibang rehiyon 2000. pp. 73-193
6. Naiuugnay ang MISOSA 4 Lesson 2, 31
pakikipagkalakalan sa and 37
pagtugon ng mga AP3EAP-
pangangailangan ng sariling IVc-6
lalawigan at mga karatig na
lalawigan sa rehiyon at ng
bansa.
7. Natutukoy ang inprastraktura 1. MISOSA 4 Lesson 31
(mga daanan, palengke) ng and 37
mga lalawigan at AP3EAPIVd- 2. * Sibika at Kultura 3.
naipaliliwanag ang 7 2000. pp.16-48
kahalagahan nito sa
kabuhayan
8. Naipaliliwanag ang iba’t ibang MISOSA 4 Lesson 31 and
aspeto ng ekonomiya 37
(pangangailangan,
AP3EAPIVd-
produksyon, kalakal,
8
insprastraktura, atbp.) sa
pamamagitan ng isang
graphic organizer
9. Natutukoy na ang rehiyon ay 1.Pilot School MTB-MLE
binibuo ng mga lalawigan na 3rd Quarter week 3-5
may sariling (Grade 3)
pamunuan AP3EAP- 2.* HEKASI para sa mga
IVe-9 Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-285
Papaunlad 6. 2000.
pp.117-119
B. Ang Pamamahala sa mga 10. Natutukoy na ang rehiyon AP3EAP- 1. Pilot School MTB-MLE
NILALAMAN
(Content )

Lalawigan ng ay binibuo ng mga lalawigan IVe-10 3rd Quarter week 3-5
Kinabibilangang Rehiyon na may sariling (Grade 3)
pamunuan 2.HEKASI para sa mga
1. Mga Pinuno ng mga Batang Pilipino 4.
Lalawigan sa Rehiyon 2000. pp. 280-285
2. Pamamahala at 3.Pilipinas: Bansang
Programa/ Proyekto/ Papaunlad 6. 2000.
Serbisyo pp.117-119
3. Karapatan at Tungkulin
11. Natutukoy ang mga tungkulin 1. Pilot School MTB-MLE
at pananagutan ng mga 3rd Quarter week 3-5
namumuno sa mga (Grade 3)
lalawigan ng 2. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6. 2000.
pp.119, 125-131
Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-284
2000. pp.241-243
AP3EAPIVf- Bansa 3. 1999. pp.
11 175-190
Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 177-183
172-185
1997. pp. 199-202
9. BALS Video-
Government
10. BALS Video –
Basic Education
12. Natatalakay ang mga paraan AP3EAPIVf- 1.MISOSA 6 Lesson 35
ng pagpili ng pinuno 12 2.* Pilipinas: Bansang

NILALAMAN
(Content )
ng mga lalawigan Papaunlad 6. 2000.
pp.114-119
13. Naipapaliwang ang 1.Pilot School MTB-MLE
kahalagahan ng pagkakaroon 3rd Quarter week 3-4
ng pamahalaan sa bawat (Grade 3)
lalawigan sa AP3EAP- 2.MISOSA 6 Lesson 25
kinabibilangang rehiyon IVg-13 3.* Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.
pp.119-120
4.* Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 165-166
14. Naipaliliwanag ang dahilan ng 1.Pilot School MTB-MLE
paglilingkod ng pamahalaan 3rd Quarter week 3-4
ng mga lalawigan sa mga (Grade 3)
AP3EAP-
2.MISOSA 6 Lesson 25
kasapi nito. IVg-14
Bansa 3. 1999. pp.
175-190
15. Natutukoy ang iba’t ibang 1.Pilot School MTB-MLE
paraan sa pakikiisa sa mga 4th Quarter week 1-5
proyekto ng pamahalaan ng (Grade 3)
2.* Sibika at Kultura 3.
mga lalawigan sa
2000. pp.255-259
kinabibilangang rehiyon 3.* Pilipinas: Bansang
AP3EAP- Papaunlad 6. 2000.
IVh-15 pp.162-163
Bansa 3. 1999. pp.
155-158, 175-190,
196-198
3. 1998. pp.
213-217, 244-257
16. Nakalalahok sa mga gawaing AP3EAP- 1. Pilot School MTB-MLE

nakatutulong sa IVi-16 4th Quarter week 1-5
NILALAMAN
(Content )
pagkakaisa, kaayusan at (Grade 3)
kaunlaran ng sariling 2.* Pilipinas: Bansang
lalawigan at kinabibilangang Papaunlad 6. 2000.
pp.177
rehiyon
3.* Sibika at Kultura 3.
2000. pp.260
BAITANG 4
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipagmamalaki ang pagka-Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa
paggamit ng mga kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga
mithiin ng bansang Pilipinas.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Ak ing Bansa
A. Pagkilala sa Bansa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang konsepto
ng bansa
naipamamalas ang naipapaliwanag na ang 1.1 Nakapagbibigay ng AP4AAB-Ia-
pagunawa sa konsepto ng Pilipinas ay isang bansa halimbawa ng bansa 1
bansa. 1.2 Naiisa-isa ang mga
katangian ng bansa
2. Nakapagbubuo ng kahulugan AP4AAB-Ib-
ng bansa 2
3. Naipapaliwanag na ang AP4AAB-Ib-
Pilipinas ay isang bansa 3
B. Ang Kinalalagyan ng Naipamamalas ang Naipamamalas ang 4. Natutukoy ang relatibong AP4AAB-Ic- 1. MISOSA Lesson 1, 2, 5, 7
Aking Bansa pangunawa sa kasanayan sa paggamit ng lokasyon (relative location) 4 (Grade IV)
pagkakakilanlan ng bansa mapa sa pagtukoy ng iba’t ng Pilipinas batay sa mga 2. MISOSA 6 Lesson 11- 14
Batayang heograpiya ayon sa mga katangiang 3. * Hekasi: Para sa mga
ibang lalawigan at rehiyon nakapaligid dito gamit ang
1. direksyon heograpikal gamit ang Batang Pilipino 4. 2000. pp.

2. relatibong lokasyon mapa. ng bansa pangunahin at pangalawang 35-37, 53-55
3. distansya direksyon 4. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000. pp. 59-
NILALAMAN
(Content )
Uri ng mapa 61
1. mapa ng Pilipinas sa 5. * Sibika at Kultura 3. 2000.
mundo pp. 27
2. mapa ng mga lalawigan 6. * Pilipinas: Bansang
at rehiyon Pinagpala 4. 2000. P.53
3. mapa ng populasyon 7. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 31-32
1999. pp. 72-75
Pp. 20-23
10. * Pilipino Ako, Pilipinas ang
Bayan Ko 3. 1999. Pp.9-11
11. * Pilipinas ang Ating bansa
3. 1999. Pp. 13-17
Pilipino 3. 1997. Pp 11-15
5. Natutukoy sa mapa ang 1. OHSP Module 1a (1st
kinalalagyan ng bansa sa Quarter)
rehiyong Asya at mundo 2. MISOSA 4 Lesson 1 and 7 3.
* Pilipinas: Bansang
AP4AAB-Ic-
5 Papaunlad 6. 2000. pp. 59-
63
4. * Ang Mundo Ayon sa Mapa
Pp. 7-23

6. Nakapagsasagawa ng 1. MISOSA Lesson 1,5,7-8
interpretasyon tungkol sa (Grade IV)
kinalalagyan ng bansa 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
gamit ang mga batayang AP4AAB-Id-
30-33, 39-41
heograpiya tulad ng iskala, 6
3. EASE I MODULE 2
distansya at direksyon 4. Maps And Scales (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp. 2-35
NILALAMAN
(Content )
1999. pp. 7-15
6. * Pilipinas: bansang
Pinagpala 4. 2000. pp. 5-18
7. Natatalunton ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 11,13 and
hangganan at lawak ng 14
teritoryo ng Pilipinas gamit 2. EASE I Module 2
AP4AAB-Id-
ang mapa 3. * Pilipinas: Bansang
7
Papaunlad 6. 2000. pp. 64-
67

8. Naiuugnay ang klima at 1. MISOSA Lesson 9-11
panahon sa lokasyon ng (GRADE IV)
bansa sa mundo. 2. Pilot School MTB-MLE
8.1 Nakikilala na ang Lesson 1 (Grade 3 – 1st
Pilipinas ay isang quarter)
bansang tropikal 3. * Hekasi: Para sa mga
8.2 Natutukoy ang iba Batang Pilipino 4. 2000. pp.
pang salik 57-60, 63-66
(temperatura, dami ng 4. * Pilipinas: Bansang
ulan) na may Papaunlad 6. 2000. pp. 69-
kinalaman sa klima ng 72
bansa 5. * Sibika at Kultura 3. 2000.
AP4AAB-Ie-
8.3 Nailalarawan ang pp. 72-75
f-8
klima sa iba’t ibang 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
bahagi ng bansa sa 1999. 33-48
tulong ng mapang 7. * Pilipinas: Bansang
pangklima Pinagpala 4. 2000. pp. 55-
8.4 Naipapaliwanag na ang 65
klima ay may
1999. pp. 79-82
kinalaman sa uri
ngmga pananim at 1998. Pp. 42-46
hayop sa Pilipinas 10. * Sibika at Kultura 3. 1997.
Pp. 36-40, 48-56
NILALAMAN
(Content )
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 31-
39
12. * Pilipinas ang Ating Bansa
3. 1999. Pp. 35-39
Pilipino 3. 1997. Pp. 35-43
9. Naipaliliwanag ang katangian AP4AAB-Ig- 1. MISOSA 6 Lesson 13
ng Pilipinas bilang bansang 9 2. * Pilipinas: Bansang
maritime o insular Papaunlad 6. 2000. p. 63

C. Ang Katangiang Pisikal ng 10. Nailalarawan ang bansa ayon 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
Aking Bansa sa mga katangiang pisikal at 2. EASE I Module 2
pagkakakilanlang heograpikal 3. * Pilipinas: Bansang
Uri ng Mapa nito Papaunlad 6. 2000. pp. 3-4,
1. Mapang pisikal 10.1 Napaghahambing ang 67-92
2. Mapang pangklima iba’t ibang pangunahing 4. * Hekasi: Para sa mga
3. Mapang topograpiya anyong lupa at anyong Batang Pilipino 4. 2000 pp.
3.1 lokasyon tubig ng bansa 185-189
3.2 klima/ panahon 10.2 Natutukoy ang mga 5. * Sibika at Kultura 3. 2000
3.3 anyong tubig/ anyong pangunahing likas na pp. 47-48, 50-63
lupa yaman ng bansa 6. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
10.3 Naiisa-isa ang mga AP4AABIg-h- 2. 2003. pp. 49-62
magagandang 7. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
10
tanawin at lugar pasyalan 1999. pp. 91-95, 99-1104
bilang yamang likas ng 8. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 22-39
bansa
9. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
10.4 Naihahambing ang
3. 1997. pp. 20-31
topograpiya ng iba’t ibang 10. * Pilipinas, Ang ating Bansa
rehiyon ng bansa gamit 3. 1999. Pp. 20-31
ang mapang 11. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
topograprapiya Bayan Ko 3. 1999. Pp. 16-
10.5 Naihahambing ang 31
12. * Ang lahing Pilipino 1.
1997. Pp. 31-45, 51-66
NILALAMAN
(Content )

iba’t ibang rehiyon ng 13. * Sibika at Kultura 1. 1998.
bansa ayon sa Pp. 19-27, 32-42
populasyon gamit ang 14. * Pilipinas: Bansang
mapa ng populasyon Minamahal 1. 1997. Pp. 33-
44, 55-70
15. * Pilipinas: Ang Ating Bansa
1. 1999. Pp. 36-41, 50-57
16. * Ang bayan Kong Mahal 1.
1998. Pp. 53-68, 76-95
Pp. 24-32, 41-53
18. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 41-53, 53-68
19. * Ang bayan Kong Mahal 2.
1998. Pp. 31-35, 42-54
Pp. 53-59, 65-80
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 39-
46, 54-70
22. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp. 68-75, 83-109
11. Nailalarawan ang kalagayan EASE I Module 2
ng Pilipinas na nasa “Pacific
AP4AAB-Ii11
Ring of Fire” at ang
implikasyon nito.
12. Nakagagawa ng mga 1. Paghahanda sa Kalamidad
mungkahi upang (Philippines Nonformal
mabawasan ang masamang Education Project). 2001. pp.
epekto dulot ng kalamidad 4-51
12.1 Natutukoy ang mga AP4AABIi-j- 2. Preparing For Calamities
lugar sa Pilipinas na 12 (Philippines Nonformal
sensitibo sa panganib Education Project). 2001. pp.
gamit ang hazard map 4-51
12.2 Nakagagawa ng nang 3. Bagyo At Lindol: Paano
Paghahandaan? (Philippines

NILALAMAN
(Content )
maagap at wastong Nonformal Education
pagtugon sa mga Project). 1998. pp. 1-42
panganib 4. Handa Ka Na Ba Sa
Kalamidad? (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 1-40
Pinagpala 4. 2000. pp. 60
1999. pp. 49-50
13. Nakapagbibigay ng 1. MISOSA 6 Lesson 37
konlusyon tungkol sa 2. EASE I Module 2
kahalagahan ng mga 3. * Hekasi: Para sa mga
Batang Pilipino 4. 2000. pp.
katangiang pisikal sa
68-69
pagunlad ng bansa
AP4AAB-Ij13 4. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 51-52
Pinagpala 4. 2000. pp. 69
1999. p. 76
IKALAWANG MARKAHAN - Li punan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa
A. Gawaing Pangkabuhayan ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang mga AP4LKE- 1. MISOSA 4 Lesson 2, 14-20,
Bansa gawaing pangkabuhayan sa IIa-1 22-25, 28-31 and 37
1. Likas yaman nasusuri ang mga iba’t nakapagpapakita ng iba’t ibang lokasyon ng bansa 2. * Hekasi: Para sa mga
2. Kahalagahan at ibang mga gawaing pagpapahalaga sa iba’t 1.1 Naiuugnay ang Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
pangangalaga pangkabuhayan batay sa ibang hanapbuhay at kapaligiran sa uri ng 74-78, 81-81, 87-90
3. Kabuhayan at heograpiya at mga gawaing pangkabuhayan hanap buhay 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
pinagkukunang yaman oportunidad at hamong na nakatutulong sa 1.2 Naihahambing ang Pp. 78-90
kaakibat nito tungo sa pagkakakilanlang Pilipino mga produkto at 4. * Pilipinas: Bansang
Uri ng Mapa likas kayang pag-unlad. at likas kayang pag-unlad kalakal na Papaunlad 6. 2000. pp. 85-
1. mapang pisikal ng bansa. 88
matatagpuan sa iba’t
2. mapang pangklima 5. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
ibang lokasyon ng Bayan Ko 3. 1999. pp. 42-50
3. mapa ng mga produkto
bansa (Hal: 6. * Pilipinas Ang Ating Bansa3.

pangingisda, 1999. pp. 41-60
paghahabi,
pagdadaing,
pagsasaka, atbp.)
NILALAMAN
(Content )
1.3 Nabibigyang-katwiran ang 7. * Pagsibol ng lahing Pilipino
pang-aangkop na ginawa 3. 1997. pp. 47-64
ng mga tao sa kapaligiran 8. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 51-70
upang matugunan ang
kanilang
pp. 46-55
pangangailangan
2. Naipaliliwanag ang iba’t ibang AP4LKE- 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
pakinabang pang ekonomiko IIb-2 2. * Hekasi: Para sa mga
ng mga likas yaman ng Batang Pilipino 4. 2000. pp.
bansa 191-193

3. Nasusuri ang kahalagahan 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ng matalinong pagpapasya 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
sa pangangasiwa ng mga pp. 75-86
likas na yaman ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang
3.1 Natatalakay ang ilang mga Papaunlad 6. 2000. pp. 96-
isyung 102
pangkapaligiran ng bansa 4. * Sibika at Kultura 3. 2000.
3.2 Naipaliliwanag ang pp. 91-95
matalino at di-matalinong 5. PRODED Learning Guide in
mga paraanng Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
pangangasiwa ng mga ka: Likas na Yaman: Gamitin
likas nayaman ng bansa AP4LKEIIb- at Ingatan 6. 2003. pp. 3
3.3 Naiuugnay ang matalinong d-3 6. Ingatan Ang Mga Anyong
pangangasiwa ng likas na Tubig (Philippines
yaman sa pag-unlad ng Nonformal Education
bansa Project). 1998. pp. 5-25
3.4 Natatalakay ang mga 7. Ang Pangangalaga Ng Ating
pananagutan ng bawat Mga Yamang Tubig
kasapi sa pangangasiwa at (Philippines Nonformal
pangagalaga ng Education Project). 2001.
pinagkukunang yaman ng pp. 4-40
bansa 8. * Sibika at Kultura 3. 1997.
3.5 Nakapagbibigay ng Pp.57-60
mungkahing paraan ng 9. * Pagsibol ng Lahing

NILALAMAN
(Content )
wastong pangangasiwa ng Pilipino 3. 1997. Pp. 66-68
likas yaman ng bansa 10. * Pilipinas ang Ating Bansa
3. 1999. Pp. 71-76
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 66-
72
1999. Pp. 107-116
13. * Pagsibol ng lahing Pilipino
1. 1997. Pp. 43-49

Pp. 62-65
Pp. 79-86
Minamahal 1. 1997. Pp.68-
79
1998. Pp. 89-95
18. Sibika at Kultura 1. 1997.
Pp. 72-75
Maganda 2. 2000. Pp. 90-
91, 99-100, 109-110
2000. P. 46, 53
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 75-
84
Pp.71-72, 80-81
1998. Pp. 54-55, 66-67
24. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 69-71
25. Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.
NILALAMAN
(Content )
51-55
4. Naiuugnay ang kahalagahan 1. MISOSA 6 Lesson 19 -21
ng pagtangkilik sa 2. PRODED Learning Guide in
sariling produkto sa AP4LKE- Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
pagunlad at pagsulong ng IId-4 ka: Pinoy Gising: Tangkilikin
bansa Sariling Atin 6. 2003. P.3
5. Natatalakay ang mga hamon AP4LKE- Mga Ideya Tungkol Sa Mga
at oportunidad sa mga IId-5 Proyektong Mapagkakakitaan
gawaing pangkabuhayan ng (Philippines Nonformal

bansa. Education Project). 2001. pp.
4-30
6. Nakalalahok sa mga gawaing 1. MISOSA 6 Lesson 24
lumilinang sa pangangalaga, 2. * Hekasi: Para sa mga
at nagsusulong ng likas Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
kayang pag-unlad AP4LKE- 188- 189
(sustainable development) IIe-6
ng mga likas yaman ng
bansa
B. Pagkakilanlang Kultural Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 7. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14- 34 and
pagkakakilanlang kultural ng 41
Uri ngmapang kakailanganin naipamamalas ang naipagmamalaki ang Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
1. relihiyon pagunawa sa pagkakakilanlang kultural 7.1 Natutukoy ang ilang Papaunlad 6. 2000. pp. 24-
2. panahanan pagkakilanlang Pilipino ng Pilipino batay sa halimbawa ng kulturang 32
3. Katutubong Pamayanan Pilipino sa iba’t ibang 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
batay sa pagpapahalaga pagunawa, pagpapahalaga
(indigenous peoples/ rehiyon ng Pilipinas pp.112-120, 121-140
Indigenous Cultural sa pagkakaiba-iba ng at pagsusulong ng
(tradisyon, relihiyon, AP4LKE- 4. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
Community) mga pamayanang pangkat kultural, pangkat
kaugalian, paniniwala, IIe-f-7 2. 2003. pp. 2-11,
4. pangkat etno- pangkultural. etnolinggwistiko at iba kagamitan, atbp.) 41-45
linggwistiko pang pangkat panlipunan 7.2 Natatalakay ang 5. EASE I MODULE 4
5. Kaugalian, tradisyon, na bunga ng migrasyon at 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
kontribusyon ng mga
paniniwala “inter-marriage”. 1999. pp. 217-220
iba’t ibang pangkat
6. Pamanang Pook
(pangkat etniko,
pangkat etno-linguistiko
at iba pang pangkat
NILALAMAN
(Content )
panlipunan na bunga ng
migrasyon at
“intermarriage”) sa
kulturang Pilipino
7.3 Natutukoy ang mga
pamanang pook bilang
bahagi ng
pagkakakilanlang

kulturang Pilipino
7.4 Nakagagawa ng
mungkahi sa
pagsusulong at
pagpapaunlad kulturang
Pilipino
8. Nasusuri ang papel na * Hekasi: Para sa mga Batang
AP4LKE-
ginagampanan ng kultura sa Pilipino 4. 2000. pp. 218-221
IIg-8
pagbuo ng
pagkakakilanlang Pilipino
9. Naipapakita ang kaugnayan ng MISOSA 6 Lesson 13 and 14
heograpiya, kultura at
AP4LKE-
pangkabuhayang gawain sa
IIg-9
pagbuo ng pagkakilanlang
Pilipino
10. Natatalakay ang kahulugan 1.MISOSA 6 Lesson 35

ng pambansang awit at 2.* Pagsibol ng Lahing Pilipino
watawat bilang mga sagisag 2. 2003. pp. 85-95
ng bansa 3.* Sibika at Kultura 1. 2001.
Pp. 87-98
AP4LKE-
4.* Sibika at Kultura 1. 1998.
IIh-10
Pp. 92-93
5.* Lahing Pilipino 1. 1997. Pp.
71-74
Pp. 83
NILALAMAN
(Content )

Minamahal 1. 1997. Pp. 80-
83
8. * Pilipinas, Bayan Mo, Bayan
Ko 1. 1997. Pp. 85-90
9. * Pilipinas: Ang ating Bansa
1. 1999. Pp. 25-27
10.* Lahing Pilipino 2. 1997.
Pp.70-72
11.* Pamayanang Pilipino 2.
1997. Pp. 88-91
12.* Ang Bayan Kong Mahal 2.
1998. Pp. 92-95
Pp. 108-110
14.* Pilipino Ako, pilipinas ang
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 100-
105
15.* Kulturang Pilipino 2.
2000. Pp. 70-72
11. Nakabubuo ng plano na * Hekasi: Para sa mga Batang
magpapakilala at Pilipino 4. 2000. pp. 194
AP4LKE-
magpapakita ng
IIi11
pagmamalaki sa kultura ng
mga rehiyon sa malikhaing
paraan.
12. Nakasusulat ng sanaysay na 1. Pagsibol ng Lahing
tumatalakay sa Pilipino
pagpapahalaga at AP4LKE- 2. 2003. pp. 95
pagmamalaki ng kulturang IIj12 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
Pilipino pp. 107
Papaunlad 6. 2000. pp. 54
IKATLONG MARKAHAN – Ang Pamamahala Sa Aking Bansa
A. Ang Pambansang Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang kahulugan at 1. MISOSA Lesson 26
AP4PAB-
Pamahalaan kahalagahan ng (GRADE VI)
IIIa-1
1. Balangkas naipamamalas ang nakapagpapakita ng pambansang pamahalaan 2. * Pilipinas: Bansang
2. Mga Kapangyarihan ng pangunawa sa bahaging aktibong pakikilahok at Papaunlad 6. 2000. pp.

NILALAMAN
(Content )
mga Sangay ginagampanan ng pakikiisa sa mga proyekto 107, 119
3. Sagisag ng bansa pamahalaan sa lipunan, at gawain ng pamahalaan 3. * Ang Bayan Kong Mahal
mga pinuno at iba pang at mga pinuno nito tungo 6. 1999. p. 120, 130
naglilingkod sa pagkakaisa, sa kabutihan ng lahat 2. Nasusuri ang balangkas o 1. MISOSA Lesson 27-28, 35
(common good) istruktura ng pamahalaan ng (Grade VI)
kaayusan at kaunlaran ng
Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
bansa
2.1 Natatalakay ang Papaunlad 6. 2000. pp.
kapangyarihan ng 117-118
tatlong sangay ng 3. * Ang Bayan Kong Mahal
pamahalaan 6. Pp. 124-126
(ehekutibo,
lehislatura at
hudikatura)
2.2 Natatalakay ang AP4PAB-
antas ng pamahalaan IIIa-b-2
(pambansa at lokal)
2.3 Natutukoy ang mga
namumuno ng bansa
2.4 Natatalakay ang
paraan ng pagpili at
ang kaakibat na
kapangyarihan ng
mga namumuno ng
bansa
3. Nasusuri ang mga ugnayang 1. MISOSA 6 Lesson 27 and

kapangyarihan ng tatlong 28
sangay ng pamahalaan 2. * Pilipinas: Bansang
3.1 Naipaliliwanag ang Papaunlad 6. 2000. pp.
“separation of AP4PABIIIc- 114-117
powers” ng tatlong 3
sangay ng
pamahalaan
3.2 Naipaliliwanag ang

NILALAMAN
(Content )
“check and balance”
ng kapangyarihan sa
bawat isang sanga
B. Ang Pamahalaan at Serbisyong Naipapaliwanag ang 4. Natatalakay ang epekto ng MISOSA 6 Lesson 29 and 30
AP4PLR-
Panlipunan tungkulin ng pamahalaan mabuting pamumuno sa
IIId-4
na itaguyod ang karapatan pagtugon ng
pangangailangan ng bansa
ng mga mamamayan
5. Natatalakay ang kahulugan ng AP4PAB- MISOSA 6 Lesson 28
ilang simbolo at sagisag ng IIId-5
kapangyarihan ng
pamahalaan (ei. executive,
legislative, judiciary)

6. Nasusuri ang mga 1. MISOSA Lesson 29 (Grade
paglilingkod ng pamahalaan VI)
upang matugunan ang 2. * Hekasi: Para sa mga
pangangailangan ng bawat Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
mamamayan 280-284
6.1 Naiisa isa ang mga 3. * Pilipinas: Bansang
programang Papaunlad 6. 2000. pp.125-
pangkalusugan 131
6.2 Nasasabi ang mga 4. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
pamamaraan sa 1999. Pp. 131-138, 148-153
pagpapaunlad ng AP4PAB-
edukasyon sa bansa IIIf-g-6
6.3 Nakakapagbigay
halimbawa ng mga
programa
pangkapayapaan
6.4 Nasasabi ang mga
paraan ng
pagtataguyod ng
ekonomiya ng bansa
6.5 Nakakapag bigay
halimbawa ng mga
NILALAMAN
(Content )
programang
panginprastraktura
atbp ng pamahalaan

7. Nasusuri ang tungkulin ng 1. MISOSA 6 Lesson 31 2. *
pamahalaan na itaguyod Pagsibol ng Lahing Pilipino
ang karapatan ng bawat 2. 2003. Pp. 126-
mamamayan 129
pp. 248-252, 268-272
AP4PAB- 4. * PRODED Learning Guide
IIIh-7 in Sibika at Kultura:
Karapatan Ko, Ibigay Ninyo
2. 2003. pp. 5-10
242-250
4. 1999. pp. 225-235
8. Nasusuri ang mga MISOSA 6 Lesson 29
proyekto at iba pang
AP4PAB-
gawain ng pamahalaan sa
IIIi-8
kabutihan ng lahat o
nakararami
9. Nasusuri ang iba’t ibang 1. MISOSA 6 Lesson 40
paraan ng pagtutulungan 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
ng pamahalaang 2. 2003. pp. 98-106
AP4PAB- 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
pambayan, pamahalaang
IIIj-9 pp. 179-180
panlalawigan at iba pang
tagapaglingkod ng
pamayanan
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ka bahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa
Mga Karapatan at Tungkulin ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Natatalakay ang konsepto 1. PRODED Learning Guide in
Mamamayang Pilipino ng pagkamamamayan Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
naipamamalas ng nakikilahok sa mga 1.1. Natutukoy ang AP4KPBIVa- ka: Pagkamamamayan 6.
1. Kagalingang pansibiko magaaral ang pang- gawaing pansibiko na batayan ng pagka b-1 2003. pp. 5-8
2. Karapatang Panlipunan unawa at pagpapahalaga nagpapakita ng pagganap mamamayang Pilipino 2. * Pilipinas: Bansang
sa
NILALAMAN
(Content )

3. Karapatang Pantao kanyang mga karapatan at sa kanyang tungkulin 1.2. Nasasabi kung sino Papaunlad 6. 2000. pp.
4. Karapatang pambansa tungkulin bilang bilang mamamayan ng ang mga mamamayan 140-142
mamamayang Pilipino bansa at pagsasabuhay ng ng bansa 3. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
1999. Pp. 164-168
kanyang karapatan.
2. Natatalakay ang 1. MISOSA 6 Lesson 33 and 35
konsepto ng karapatan at 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
tungkulin pp. 164-172
2.1 Natatalakay ang mga 3. * Pagsibol ng Lahing
karapatan ng Pilipino 2. 2003. Pp. 132-
mamamayang Pilipino 138
2.2 Natatalakay ang 4. * Pilipinas: Bansang
tungkulin ng Pinagpala 4. 2000. p. 243-
mamamayang Pilipino 247
5. Ang Bayan Kong Mahal 4. *
1999. pp. 226-230
6. Ang Bayan Kong Mahal 6. *
AP4KPB- 1999. Pp. 171-185
IVc-2 7. Pagsibol ng Lahing Pilipino
3. 1997. Pp. 172-185, 193-
197
8. * Pilipinas ang Ating Bansa
3, 1999. Pp. 214-216
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 176-
183
Pp. 142-154
1998. Pp. 184-187, 249-
256, 265-267
3. Natatalakay ang mga 1. * Sibika at Kultura 3. 2000.
tungkuling kaakibat ng pp. 255-260
AP4KPB-
bawat karapatang 2. * Hekasi: Para sa mga
IVc-3
tinatamasa. Batang Pilipino 4. 2000. pp.
286-287

NILALAMAN
(Content )
1999. pp. 232-236
Pinagpala 4. 2000. p. 249
1998. Pp. 265-267
Pp. 167-180
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 200-
210
Pilipino 3. 1997. Pp 203-206
4. Natatalakay ang 1. MISOSA Lessons 44-48
kahalagahan ng mga (Grade VI)
gawaing pansibiko ng 2. * Sibika at Kultura 3. 2000.
bawat isa bilang kabahagi pp. 165-172, 261-266
ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang
4.1 Naibibigay ang kahulugan Papaunlad 6. 2000. pp.
ng 164166
kagalingang pansibiko
(civic efficacy)
4.2 Natatalakay ang mga
gawaing nagpapakita ng AP4KPBIVd-
kagalingan pansibiko ng e-4
isang kabahagi ng bansa
(hal. Pagtangkilik ng
produktong Pilipino,
pagsunod sa mga batas
ng bansa, tumulong sa
paglilinis ng kapaligiran).
4.3 Nahihinuha ang epekto
ng kagalingang pansibiko
sa pag-unlad ng bansa.
5. Nabibigyang halaga ang AP4KPB- 1. MISOSA 6 Lessons 44-48
bahagingginagampanan ng IVf-g-5 2. * Sibika at Kultura 3.
2000.

NILALAMAN
(Content )
mga mamamayan pp. 200-205
sapagtataguyod ng 3. * Pilipinas: Bansang
kaunlaran ng bansa Papaunlad 6. 2000. pp.
5.1 Naipaliliwanag kung 169-174
paano itinataguyod ng
mgamamamayan ang
kaunlaran ng bansa
5.2 Naipaliliwanag kung
paano makatutulong sa
pagunlad at pagsulong
ng bansa ang
pagpapaunlad sa
sariling kakayahan at
kasanayan
5.3 Naibibigay ang
kahulugan at katangian
ng pagiging
produktibong
mamamayan
6. Napahahalagahan ang mga AP4KPBIVh- 1. PRODED Learning Guide in
pangyayari at kontribusyon 6 Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
ng mga Pilipino sa iba’tibang ka: Ano ang
panig ng daigdig tungo sa Pagpapahalaga? 6. 2003.
kaunlaran ng bansa (hal. pp. 1-7
2. The Filipino Workers- World
OFW)
Class: Pride of the Country
pp. 5-43
3. OFW’s: Mga Pinoy sa
Ibayong
Dagat: Ang Bagong
Bayani (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 4-39

7. Naipakikita ang pakikilahok sa AP4KPB- 1. Know Your Rights
mga programa at IVi-7 (Philippines Nonformal
NILALAMAN
(Content )
proyekto ng pamahalaan na Education Project). 2001.
nagtataguyod ng mga Pp. 3-31
karapatan ng mamamayan 2. Alamin Mo Ang Iyong
Karapatan (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp. 4-33
3. Karapatan Mo, Alamin Mo
pp. 4
4. Mga Karapatan ng
Manggagawa (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 4-30
8. Nakapagsusulat ng sanaysay 1. PRODED Learning Guide in
tungkol sa pagkaPilipino at Sibika at Kultura: Ako Ay
sa Pilipinas bilang bansa Pilipino 2. 2000. pp. 1-8
2. PRODED Learning Guide in
Sibika at Kultura: Pilipinas,
AP4KPB-
Saan Ka? 3. 2000. pp. 3-5
IVj-8
Pilipino 2. 2003. pp. 12
pp. 143
Papaunlad 6. 2000. pp. 35
BAITANG 5
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga malalaking pagbabagong pang-
ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang konsepto katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical
significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang batang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo,
makakalikasan, makatao at makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa
bansa.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Pin agmulan ng Lahing Pilipino
A. Ang Kinalalagyan ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang lokasyon 1. MISOSA 4 Lessons
Bansa ng Pilipinas sa mapa 1,2,3,6,8
naipamamalas ang naipamamalas ang 1.1 Natutukoy ang 2. MISOSA 6 Lesson 11-
Batayang heograpiya mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa nabuong kinalalagyan ng Pilipinas 14
1. Absolute na lokasyon gamit at kaalaman sa kabihasnan ng mga sinaunang sa mundo gamit ang 3. Pilot School MTB-MLE
ang mapa kasanayang Pilipinogamit ang kaalaman sa mapa batay sa ”absolute (Grade 3 –2nd quarter)
1.1 Prime meridian, pangheograpiya, ang mga kasanayang pangheograpikal location” nito (longitude 4. Pilot School MTB-MLE
International Date Line, teorya sa pinagmulan ng at mahahalagang konteksto at latitude) Lesson 1 (Grade 3 –
Equator, North and lahing Pilipino upang ng kasaysayan ng lipunan at 1.2 Natutukoy ang relatibong 1st quarter)
South Poles, Tropics of mapahahalagahan ang bansa kabilang ang mga lokasyon (relative 5. EASE I Module 2
Cancer and konteksto ng lipunan/ teorya ng pinagmulan at location) ng Pilipinas 6. * Sibika at Kultura 3.
Capricorn at Arctic and pamayanan ng mga pagkabuo ng kapuluan ng batay sa karatig bansa 2000. pp.25-27
Antarctic Circles sinaunang Pilipino at ang Pilipinas at ng lahing Pilipino na nakapaligid dito gamit 7. * HEKASI para sa mga
1.2 Likhang guhit kanilang ambag sa ang pangunahin at Batang Pilipino 4.
2. Relatibong lokasyon pagbuo ng kasaysayan ng pangalawang direksyon 2000. pp.1-53
3. Klima at panahon 8. * Pilipinas: Bansang
Pilipinas
AP5PLP- Papaunlad 6. 2000.
Ia-1 pp.59-68
9. PRODED Learning
Kasaysayan at Sibika.
Mga Guhit Latitud 4.
2001. pp. 1-21
10. PRODED Learning
Ang Grid 4. 2001. pp.1-
21
Mahal 6. 1999. pp. 72-
76
pp. 9-11

NILALAMAN
(Content )
Bansa 3. 1999. pp. 3
Pilipino, Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 3,
13-15
Mahal 4. 1999. pp. 13-
14, 31-32
Papaunlad 4. 2000. pp.
55-65
2. Nailalarawan ang klima ng 1. MISOSA 4 Lesson 9-11
Pilipinas bilang isang 2. Pilot School MTB-MLE
bansang tropikal ayon Lesson 1 (Grade 3 –
salokasyon nito sa mundo 1st quarter)
2.1 Natutukoy ang mga salik 3. EASE I Module 2
na may kinalaman sa 4. * HEKASI para sa mga
klima ng bansa tulad ng Batang Pilipino 4.
temperatura, dami ng 2000. pp.57-60
ulan, humidity 5. * Pilipinas:Bansang
2.2 Naipaliliwanag ang Papaunlad 6. 2000.
pagkakaiba ng panahon pp.69-72
at klima sa iba’t ibang AP5PLP- 6. * Ang Bayan Kong
bahagi ng mundo Ib-c-2 Mahal 6. 1999. pp. 76-
2.3 Naiugnay ang uri ng 82
klima at panahon ng 7. * Pilipino Ako, Pilipinas
bansa ayon sa lokasyon Ang Bayan Ko 3. 1999.
pp. 31-33
nito sa mundo
Bansa 3. 1999. pp. 36-
39
37-43

NILALAMAN
(Content )
Mahal 3. 1998. pp. 43-
46
1997. pp. 36-40
Mahal 4. 1999. pp. 32-
48
3. Naipaliliwanag ang katangian 1. EASE I Module 2.
ng Pilipinas bilang bansang 2. * Pilipinas:Bansang
archipelago Papaunlad 6. 2000.
pp.64-68
Batang Pilipino 4.
2000. pp.53-54
4. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura: Kapuluan 3.
2000. pp.1-10
5. PRODED Learning
AP5PLP-
Guide in Sibika at
Ic-3
Kultura. Pulo at
Kapuluan, Mahalaga 3.
2000. pp.1-13
6. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura. Pulo 3. 2000.
pp.1-7
Ang Bayan Ko,
Batayang Aklat 3.
1999. pp. 2-3
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp. 3
B. Pinagmulan ng Pilipinas at mga 4. Naipaliliwanag ang teorya sa AP5PLP- 1. * Pilipinas, Isang Sulyap
Sinaunang Kabihasnan pagkakabuo ng kapuluan at Id-4 at Pagyakap I.
pinagmulan ng Pilipinas 2006. pp.7-9

NILALAMAN
(Content )
Teorya ng pagkabuo ng Pilipinas batay sa teoryang 2. * Ang Bayan Kong Mahal
Bulkanismo at “Continental 4. 1999. pp.
Shelf” 141-142
5. Nakabubuo ng pansariling 1. MISOSA 4 Lesson
paninindigan sa 37,43
pinakapanipaniwalang 2. OHSP Module 22
teorya ng pinagmulan ng 3. EASE I Module 3
lahing Pilipino batay sa mga 4. * Pamana 5. 1999. pp.
ebidensiya 3-7
5.1 Natatalakay ang teorya 5. * Sibika at Kultura 3.
ng pandarayuhan ng tao 2000. pp. 104-107
mula sa rehiyong 6. * HEKASI para sa mga
Austronesyano Batang Pilipino4. 2000.
5.2 Natatalakay ang iba pang pp. 196-199
AP5PLP-
mga teorya tungkol sa 7. * Pilipinas:Bansang
Ie-5
pinagmulan Papaunlad 6. 2000.
ng mga unang tao sa pp.20-22
Pilipinas 8. * Pagbabago I.1999.
5.3 Nakasusulat ng maikling pp.
sanaysay (1-3 talata) 32-37
ukol sa mga teoryang 9. * Pilipino Ako, Pilipinas
natutunan Ang Bayan Ko 3. 1999.
pp. 77-80
163-170
C. Mga Sinaunang Lipunang 6. Naipagmamalaki ang lipunan 1. MISOSA 5 Lesson 1, 4 2.
Pilipino ng sinaunang Pilipino * Pamana 5. 1999. pp.8-37
1. Organisasyong 6.1 Natatalakay ang 3. * HEKASI para sa mga
panlipunan: barangay at mga uri Batang Pilipino 4.
sultanato, mga uring ng lipunan sa iba’t ibang 2000. pp. 214-216
panlipunan bahagi ng Pilipinas AP5PLP-If6 4. * Pilipinas: Ang Ating
2. Kabuhayan at kalakalan, 6.2 Naipaliliwanag ang Bansa 5. 2000. pp. 2-
mga kagamitan, konsepto ugnayan ng mga tao 12, 17-31
ng pagmamay- sa iba’t ibang antas 5. * Pilipinas: Ang Ating
ari ng lupa, na bumubuo ng Bansa 5. 2000. pp. 4-

3. Kultura: paniniwala, sinaunung lipunan
6.3 Natatalakay ang
papel
NILALAMAN
(Content )
tradisyon, iba’t ibang uri ng batas sa kaayusang 9, 17-31
at anyo ng sining at panlipunan 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
arkitektura ang Bayan
4. Kagawiang panlipunan: Ko(Patnubay ng Guro)
pag-aaral, panliligaw, 5. 1999. pp. 1-11, 17-
kasal, ugnayan sa 23
pamilya 7. * Pamana 5. 1999. pp.
8-36
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
146-160
Malaya 5. 1999. pp.
515

7. Nasusuri ang kabuhayan ng 1. MISOSA 4 Lesson 3
sinaunang Pilipino 2. MISOSA 5 Lesson 8
7.1 Natatalakay ang 3. EASE I Module 4
kabuhayan sa 4. * Pamana 5.1999. pp.
sinaunang panahon 8-37
kaugnay sa 5. * HEKASI para sa mga
kapaligiran, ang mga Batang Pilipino 4.
kagamitan sa iba’t 2000. pp. 214-216
ibang kabuhayan, at 6. * Pilipinas: Ang Ating
mga produktong Bansa 5. 2000. pp. 25-
pangkalakalan 28
AP5PLPIg-7
7.2 Natatalakay ang 7. * Ang Bayan Kong
kontribusyon ng Mahal 5. 2000. pp. 24-
35
kabuhayan sa pagbuo
ng sinaunang ang Bayan
kabihasnan Ko(Patnubay ng Guro)
5. 1999. pp. 21-22
180-181
NILALAMAN
(Content )
Ang Bayan
Ko(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 25-32
Malaya 5. 1999. pp.
30-40

8. Naipaliliwanag ang mga 1. MISOSA 5 Lesson 7
sinaunang paniniwala at 2. * HEKASI para sa mga
tradisyon at ang Batang Pilipino 4.
impluwensiya nito sa 2000. pp. 214-216
3. * Pamana 5.1999. pp.
pangaraw-araw na buhay
8-11
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 4-9
AP5PLP-
Ig-8
Ang Bayan
Ko(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 3-8
6. * Ang Bayan Kong
Mahal, Batayang Aklat
3. 1998. pp. 97-100
174-178
9. Naihahambing ang mga MISOSA 5 Lesson 7
paniniwala noon at ngayon
upang maipaliwanag ang AP5PLP-
mga nagbago at Ih-9
nagpapatuloy hanggang sa
kasalukuyan
10.
11. Natatalakay ang paglaganap 1.MISOSA 5 Lesson 7
ng relihiyong Islam sa ibang AP5PLP- 2.EASE I Module 4
bahagi ng bansa. Ii10 3.Pamana 5.1999. pp. 37-
40
4.PRODED Learning Guide
NILALAMAN
(Content )

in Heograpiya,
Ang Paglaganap ng
Relihiyong Islam 5.
2003. pp. 1-11
Bansa 5. 2000. pp. 9-
12, 15-16
ang Bayan Ko, Patnubay
ng Guro 5.
1999. pp. 12-13
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 11-14
12. Nasusuri ang 1.* Pamana 5.1999. pp.14-
pagkakapareho at AP5PLP- 36
pagkakaiba ng kagawiang Ii11 2.* Sibika at Kultura 3.
2000. pp. 112-116
panlipunan ng sinaunang
Pilipino sa kasalukuyan
13. Nakakabuo ng konklusyon * Pilipinas: Bansang
tungkol sa kontribusyon ng AP5PLP- Papaunlad 6. 2000. pp.22
sinaunang kabihasnan sa Ij12
pagkabuo ng lipunang at
pagkakakilanlang Piliipino
IKALAWANG MARKAHAN - Pa munuang Kolonyal ng Espanya (ika16 hangang ika 7 siglo)
1
A. Konteksto at Dahilan ng Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng kritikal 1. Natatalakay ang kahulugan ng 1. EASE I Module 5
Pananakop sa Bansa mapanuring pag-unawa na pagsusuri at kolonyalismo at ang 2. * Pamana5.1999.pp.
pagpapahalaga sa konteksto konteksto nito kaugnay sa AP5PKE- 66-70
sa konteksto,ang IIa-1
1. Kahulugan at layunin ng at dahilan ng kolonyalismong pananakop ng Espanya sa 3. * Pilipinas: Bansang
bahaging ginampanan ng
kolonyalismo Espanyol at ang epekto ng Pilipinas Papaunlad 6. 2000.
simbahan sa, layunin at
2. Paghahati ng mundo sa mga paraang pananakop sa pp.219-220
mga paraan ng katutubong populasyon
pagitan ng Portugal at 2. Naipapaliwanag ang mga AP5PKE- 1. MISOSA 5 Lesson 15
pananakopng Espanyolsa
Espanya at mga dahilan at layunin ng IIa-2 2. EASE Module 5
Pilipinas at ang epekto ng
paglalakbay ng Espanya kolonyalismong Espanyol 3. * Pamana 5.1999. pp.
mga ito sa lipunan.

NILALAMAN
(Content )
3. Mga dahilan ng Espanya sa 60-63
pananakop ng 4. * HEKASI para sa mga
Pilipinas Batang Pilipino 4.
2000. pp. 223-226
5. Babae: Gumising Ka!
(Philippines Non
Formal Education
Project). 1998.pp.6
3. Nakabubuo ng timeline ng mga * HEKASI para sa mga
paglalakbay ng Espanyol sa Batang Pilipino 4. 2000. pp.
Pilipinas hanggang sa AP5PKE- 75-171
IIb-3
pagkakatatag ng Maynila at
mga unang engkwentro ng
mga Espanyol at Pilipino
B. Mga Paraan ng Pananakop 4. Nasusuri ang iba-ibang * HEKASI para sa mga
AP5PKE- Batang Pilipino 4. 2000.
perspektibo ukol sa
1. Kristiyanisasyon IIb-4 pp. 244-245
pagkakatatag ng kolonyang
2. Paglipat ng mga
Espanyol sa Pilipinas
komunidad (reduccion)
3. Tributo sa 5. Natatalakay ang mga paraan 1.MISOSA Lessons #14, 15
ng pagsasailalim ng (Grade V)
pamamagitan ng
katutubong populasyon sa 2.EASE I Module 5 and 7
encomienda
kapangyharihan ng Espanya 3.* Pamana5.1999. pp. 82-
4. Sapilitang paggawa
5.1 proseso ng 85
(forced labor)
Kristiyanisasyon 4.* HEKASI para sa mga
5.2 Reduccion Batang Pilipino 4.
5.3 Tributo at encomienda 2000. pp. 228-230
AP5PKE-
5.4 Sapilitang paggawa 5.PRODED Learning Guide
IIc-d-5
in Heograpiya,
Polo Y Servicios:
Pahirap 5. 2003. pp.1-
9
Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 37-51

NILALAMAN
(Content )
5. 1999. pp. 39-47
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp.43-46
6. Nasusuri ang relasyon ng 1.EASE I Module 7
mga paraan ng pananakop 2.* Pamana 5. 1999. pp.
ng Espanyol sa mga 74-84
katutubong populasyon sa 3.* Pilipinas: Isang Sulyap
bawat isa. at Pagyakap I. 2006.
6.1 Naiuugnay ang pp.95-104
Kristiyanisasyon sa 4.PRODED Learning Guide
reduccion in Heograpiya,
6.2 Natatalakay ang Kasaysayan at Sibika.
konsepto ng Polo Y Servicios:
encomienda at mga Pahirap. 2003. pp.1-9
AP5PKE-
kwantitatibong datos 5.* Pilipinas: Ang Ating
IIe-f-6
ukol sa tributo, kung Bansa 5. 2000. pp. 37-
saan ito kinolekta, at 51
ang halaga ng mga
tributo
6.3 Nasusuri ang mga
patakaran, papel at
kahalagahan ng
sapilitang paggawa sa
pagkakatatag ng
kolonya sa Pilipinas
C. Ugnayan ng Simbahan at 7. Nasusuri ang naging reaksyon 1. MISOSA 5 Lesson 15
Pamahalaang Kolonyal ng mga Pilipino sa 2. EASE I Module 6
Kristiyanismo 3. PRODED Learning
1. Ang Pilipinas sa AP5PKE-
IIg-7
Pamamahala ng mga Kasaysayan at Sibika.
Prayle Reaksyon ng
(Conquistador) Katolisismo 5. 2003.
2. Gampanin (Role) ng pp.1-10

NILALAMAN
(Content )
mga Prayle 4. * HEKASI para sa mga
3. Reaksyon ng mga Batang Pilipino 4.
Pilipino sa 2000. pp.234-236
Pamamahala ng mga 5. * Pilipinas: Ang Ating
Prayle Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 53-55 6.
* Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 53
8. Natatalakay ang 1. MISOSA 5 Lesson 14
kapangyarihang Patronato MISOSA 5 Lesson 14
Real and 15
8.1 Nasusuri ang 2. EASE I Module 6
pamamalakad ng mga 3. PRODED Learning
prayle sa pagpapaunlad Guide in Heograpiya,
ng sinaunang Pilipino Kasaysayan at Sibika.
8.2 Natutukoy ang mga AP5PKE- Mga Paaralang Itinatag
tungkulin o papel ng IIg-h-8 ng mga Paring
mga prayle sa ilalim ng Misyonero 5. 2003. pp.
Patronato Real 1-9
8.3 Naipaliliwanang ang mga 4. * Pamana 5. 1999.
naging reaksyon ng mga pp.79
Pilipino sa pamamahala
ng mga prayle.
9. Nakapagbibigay ng sariling 1.MISOSA 5 Lesson 14 and
AP5PKE- 15
pananaw tungkol sa naging
IIi-9 2.* Pamana 5. 1999.pp. 90
epekto sa lipunan ng
pamamahala ng mga prayle
IKATLONG MARKAHAN - Pagb abagong Kultural sa Pa mamahalang Kolonyal ng a Espanyol
mg
A. Pagbabago sa Lipunan sa Naipamamalas ang Nakakapagpakita ng 1. Nasusuri ang pagbabago sa AP5KPK- 1. MISOSA Lessons 4-10,
Ilalim ng Pamahalaang mapanuring pag-unawa pagpapahalaga at panahanan ng mga Pilipino sa IIIa-1A 13 (Grade 5)
Kolonyal sa mga pagbabago sa pagmamalaki sa panahon ng Español (ei 2. EASE I Module 7
pagkakaroon ng 3. * Pilipinas: Ang Ating
lipunan ng sinaunang pagpupunyagi ng mga Pilipino
1. Pamamahala organisadong poblasyon, uri Bansa 5. 2000. pp. 47-
1.1 Pamahalaang sentral Pilipino kabilang ang sa panahon ng
ng tahanan, nagkaroon ng 48
pagpupunyagi ng ilang
1.2 Pamahalaang local pangkat na mapanatili kolonyalismong Espanyol mga sentrong 4. * Ang Bayan Kong
NILALAMAN
(Content )
1.3 Tungkulin ng mga ang kalayaan sa pangpamayanan, at iba pa.) Mahal 5. 1999. pp. 43-
opisyales Kolonyalismong Espanyol 46
2. Antas ng Katayuan ng at ang impluwensya nito 5. * Pilipinas: Bansang
mga Pilipino sa kasalukuyang Malaya 5. 1999. pp.
3. Uri ng edukasyon panahon. 59-64
2. Napaghahambing ang antas 1. MISOSA Lesson 5
ng katayuan ng mga Pilipino (Grade 5)
sa lipunan bago dumating 2. * Pamana 5. 1999.
ang mga Espanyol at sa pp.92-95
Panahon ng Kolonyalismo 3. * Pilipinas: Ang Ating
2.1 Napaghahambing ang Bansa 5. 2000. pp. 59-
mga tradisyunal at 60
ditradisyunal na papel AP5KPK-
ng babae sa lipunan ng IIIb-2
sinaunang Pilipino at sa
panahon ng
kolonyalismo
2.2 Natatalakay ang
pangangailangan sa
pagpapa-buti ng
katayuan ng mga babae
3. Nasusuri ang pagbabago sa AP5KPK- 1. EASE I Module 7
kultura ng mga Pilipino sa IIIc-3 2. * Pamana 5. 1999.
Panahon ng Espanyol pp.97-100
3.1 Naipaliliwanag ang 3. * HEKASI para sa mga
inpluwensya ng kulturang Batang Pilipino 4.
Espanyol sa kulturang 2000.pp.228-242
Pilipino 4. * Pilipinas: Ang Ating
3.2 Natatalakay ang Bansa 5. 2000. pp. 61-
bahaging ginagampanan 65
ng Kristianismo sa kultura 5. * Ang Bayan Kong
at tradisyon ng mga Mahal 5.1999. pp. 59-
Pilipino 60
3.3 Nasusuri ang ginawang 6. * Ang Bayan Kong
pag-aangkop ng mga Mahal 4. 1999. pp.

Pilipino sa kulturang 185-190
NILALAMAN
(Content )
ipinakilala ng Espanyol 7. * Pilipinas: Bansang
208-210
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 63-65
4. Nasusuri ang mga 1.EASE I Module 7

pagbabagong pampulitika at 2.* Pamana 5. 1999. pp.74-
ekonomiya na ipinatupad ng 77
kolonyal na pamahalaan 3.* HEKASI para sa mga
4.1 Naipaghahambing ang Batang Pilipino 4.
istruktura ng 2000.pp.228-229
pamahalaang kolonyal 4.* Pilipinas: Ang Ating
sa uri pamamahala ng Bansa 5. 2000. pp. 68-
mga sinaunang Pilipino 71
4.2 Naipaghahambing ang AP5KPK- 5.* Ang Bayan Kong Mahal
sistema ng kalakalan ng IIId-e-4 5.1999. pp. 67-70
mga sinaunang Pilipino 6.* Pilipino Ako, Pilipinas
at sa panahon ng Ang Bayan
kolonyalismo Ko(Batayang Aklat) 5.
4.3 Natatalakay ang epekto 1999. pp. 69-73
ng mga pagbabago sa
Malaya 5. 1999. pp.
pamamahala ng mga
70-7*6
Espanyol sa mga
sinaunang Pilipino
5. Nakapagbibigay ng sariling * HEKASI para sa mga
pananaw tungkol sa naging AP5KPK- Batang Pilipino 4. 2000.pp.
epekto ng kolonyalismo sa IIIf-5 232-233
lipunan ng sinaunang Pilipino
B. Pagpupunyagi ng Katutubong 6. Naipaliliwanag ang di AP5KPK- 1. EASE I Module 5 and 7

Pangkat na matagumpay na pananakop IIIg-i6 2. PRODED Learning Guide
Mapanatili ang Kalayaan sa sa mga katutubong pangkat in Heograpiya,

Kolonyal na Pananakop ng kolonyalismong Espanyol Kasaysayan at Sibika.
NILALAMAN
(Content )
6.1 Nasusuri ang mga Reaksyon sa mga
1. Pananakop sa Cordillera paraang armado ng Patakarang
2. Pananakop sa mga pananakop ng mga Pangkabuhayan ng mga
bahagi ng Mindanao Espanyol Espanyol 5.
6.2 Natalakay ang iba’t ibang 2003.pp. 1-9
reaksyon ng mga 3. * Pilipinas: Ang Ating
katutubong pangkat sa Bansa 5. 2000. pp. 80-
armadong pananakop 83
6.3 Natatalakay ang mga 4. * Pamana 5. 1999. pp.
isinagawang rebelyon ng 103-107
mga katutubong pangkat 5. * Pilipinas: Bansang
6.4 Natataya ang sanhi at Papaunlad 4. 2000. pp.
bunga ng mga rebelyon 204-206
at iba pang reaksiyon
ng mga katutubong
Pilipino sa kolonyalismo
6.5 Nakakabuo ng
konklusyon tungkol sa
mga dahilan ng di
matagumpay na
armadong pananakop
ng mga Espanyol sa
ilang piling katutubong
pangkat
7. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE I Module 7
kolonyalismong Espanyol sa AP5KPK- 2. * Pamana 5. 1999. pp.
pagkabansa at IIIi-7 88-91
pagkakakilanlan ng mga
Pilipino
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mg a Pagbabago sa Kolonya at Pag-usbong ng Pakikiba ka ng Bayan (ika-18 dantaon nggang 1815 )
ha
A. Konteksto ng Reporma Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang mga lokal AP5PKBIVa- 1. EASE I Module 7
mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa na mga pangyayari tungo sa b-1 2. * Pamana 5. 1999.
1. Lokal na pangyayari sa bahaging ginampanan pagpupunyagi ng mga pag-usbong ng pakikibaka ng pp.82-84

1.1 Monopolya ng tabako ng kolonyalismong makabayang Pilipino sa gitna bayan 3. * Pilipino Ako, Pilipinas
Espanyol at ng kolonyalismong Espanyol 1.1 Reporma sa ekonomiya Ang Bayan Ko
NILALAMAN
(Content )
1.2 Kilusang Agraryo pandaigdigang koteksto at sa mahalagang papel na at pagtatatag ng (Batayang Aklat) 5.
1.3 Pag-aalsa sa estadong ng reporma sa ginagampanan nito sa monopolyang tabako 1999. pp. 37-40
kolonyal pagusbong ng pagusbong ng kamalayang 1.2 Mga pag-aalsa sa loob ng
1.4 Okupasyon ng estadong kolonyal
kamalayang pambansa pambansa tungo sa pagkabuo
Maynila 1.3 Kilusang Agraryo ng
attungo sa pagkabuo ng Pilipinas bilang isang
1745
2. Pandaigdigang pangyayri ng Pilipinas bilang isang nasyon 1.4 Pag-aalsa ng Kapatiran ng
2.1 Paglipas g nasyon San Jose
merkantilismo 1.5 Okupasyon ng Ingles sa
2.2 Kaisipang “La Maynila
Ilustracion” 2. Natatalakay ang mga * Pamana 5. 1999. pp.
pandaigdigang pangyayari 109-112
bilang konteksto ng
malayang kaisipan tungo sa
pag-usbong ng pakikibaka
ng bayan AP5PKBIVd
2.1 Paglipas ng -2
merkantilismo bilang
ekonomikong batayan
ng kolonyalismo
2.2 Paglitaw ng kaisipang
“La Ilustracion”
B. Pag-usbong ng Malayang 3. Nasusuri ang mga naunang AP5PKBIVe- 1. * Pamana 5. 1999. pp.
Kaisipan at Naunang Pagaalsa pag-aalsa ng mga 3 102-107
makabayang Pilipino 2. * Pilipinas: Isang
1. Mga reaksyon sa 3.1 Natatalakay ang sanhi at Sulyap at Pagyakap I.
kolonyalismo bunga ng mga rebelyon 2006.pp. 119-122
2. Partisipasyon at iba pang reaksiyon ng 3. * Pilipinas: Ang Ating
3. Implikasyon ng mga mga Pilipino sa Bansa 5. 2000. pp. 81-
Naunang Pag-aalsa kolonyalismo 89
(halimbawa: pagtutol 4. * Ang Bayan Kong
ng mga katutubong Mahal, Batayang Aklat
Pilipino laban sa 4. 1999. pp. 191-196
Kristyanismo, 5. * Pilipino Ako, Pilipinas

pagmamalabis ng mga Ang Bayan
Espanyol) Ko(Batayang Aklat) 5.
NILALAMAN
(Content )
3.2 Naipaliliwanag ang 1999. pp. 82-87
pananaw at paniniwala 6. * Pilipinas: Bansang
ng mga Sultanato Malaya 5. 1999. pp.
90-94
(Katutubong Muslim) sa
pagpapanatili ng
kanilang kalayaan
4. Natataya ang partisipasyon ng 1. OHSP Module 1 (2nd
iba’t-ibang rehiyon at sektor AP5PKB- Quarter)
(katutubo at kababaihan) sa IVf-4 2. * Pamana 5. 1999. pp.
pakikibaka ng bayan 102-107
5. Natatalakay ang kalakalang 1.EASE I Module 7

galyon at ang epektonito sa 2.* Pamana 5. 1999. pp.
bansa AP5PKBIVg 83-84
-5 3.* Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.pp.
219-220
6. Nababalangkas ang pagkakaisa 1.EASE I Module 8
o pagkakawatak 2.* Pamana 5. 1999. Pp.
watak ng mga Pilipino sa 109-122
mga mahahalagang AP5PKB-
IVh-6
pangyayari at mga epekto
nito sa naunang mga
pagaalsa laban sa
kolonyalismong Espanyol
7. Nakapagbibigay-katuwiran sa OHSP Module 1 (3rd
mga naging epekto ng mga Quarter)
unang pag-aalsa ng mga AP5PKB-
makabayang Pilipino sa IVi-7
pagkamit ng kalayaaan na
tinatamasa ng mga
mamamayan sa

kasalukuyang panahon
8. Naipapahayag ang saloobin sa AP5PKB- 1. * HEKASI para sa mga
kahalagahan ng pagganap IVj-8 Batang Pilipino 4.
ng sariling 2000.pp.86-87
NILALAMAN
(Content )
tungkulin sa pagsulong ng 2. * Pilipinas: Bansang
kamalayang pambansa tungo Papaunlad 6. 2000.pp.
sa pagkabuo ng Pilipinas 160-163
bilang isang nasyon 3. * Sibika at Kultura 3.
2000.pp. 255-259
\
BAITANG 6
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa
kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng
Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang
panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content ) ( Learning Competencies) MATERIALS
(Content Standard) (Performance Standard)
UNANG MARKAHAN - Kinal alagyan Ng Pilipinas At Ang Malayang Kaisipan Sa Mundo

A. Kinalalagyan ng Pilipinas at Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natutukoy ang kinalalagyan ng Pilipinas 1. MISOSA 4 Lesson
Paglaganap ng Malayang sa mundo sa globo at mapa batay sa 2, 5 and
Kaisipan sa naipamamalas ang naipamamalas ang ”absolute location” nito 7
Mundo mapanuring pag-unawa at pagpapahalaga sa (longitude at latitude) 2. MISOSA 6 Lesson
kaalaman sa bahagi ng kontribosyon ng Pilipinas sa 11- 14
Batayang heograpiya Pilipinas sa globalisasyon isyung pandaigdig batay sa 3. * Pilipinas:
AP6PMK-Ia-1
1. Absolute na lokasyon lokasyon nito sa mundo Bansang
batay sa lokasyon nito sa
gamit ang mapa at Papaunlad 6.
globo mundo gamit ang mga 2000. Pp 59-63
2. Relatibong lokasyon kasanayang 4. PRODED
pangheograpiya at ang Learning Guide
ambag ng malayang
kaisipan sa pag-usbong in Sibika at
ng nasyonalismong Kultura: Pilipinas,
Teritoryo ng Pilipinas Pilipino Saan ka? 3. 2000.
1. Batay sa mapang Pp.1-4
political 5. * HEKASI para sa
2. Batay sa kasaysayan mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.53-55
6. * Pilipinas Isang
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.27-30
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 4.
1999. pp. 30
8. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala 5.
1999. pp. 53

2. Nagagamit ang grid sa globo at mapang 1. MISOSA 4 Lesson
politikal sa pagpapaliwanag ng 11-14
pagbabago ng hangganan at lawak ng 2. MISOSA 4 Lesson
teritoryo ng Pilipinas batay sa 2, 5 and
7
kasaysayan
3. * Pilipinas:
Bansang
AP6PMK-Ia-2 Papaunlad 6.
200. Pp.63-67
4. PRODED Learning
Guide in
Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang Grid
4. 2003. Pp.114
5. * HEKASI Para sa
mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.23-27
3. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng 1. MISOSA Lesson
lokasyon ng Pilipinas sa ekonomiya #13-14 (Grade
at politika ng Asya at mundo VI)
2. * Sibika at
Kultura 3
(Batayang
Aklat). 2000.
AP6PMK-Ia-3 Pp.16-17
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. P. 58
4. * HEKASI para sa
mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.68-69,238

4. Nasusuri ang konteksto ng pagusbong 1. EASE I Modyul
ng liberal na ideya tungo sa pagbuo 8
ng kamalayang nasyonalismo 2. * Pamana 5.
4.1 Natatalakay ang epekto ng 1999. Pp.109-
pagbubukas ng mgadaungan ng 112,90-94
bansa sa pandaigdigang kalakalan 3. * Pilipinas Isang
4.2 Naipaliliwanag ang ambag ng pag- Sulyap at
usbong ng uring mestizo at ang Pagyakap I.
AP6PMK-Ib-4
2006. P.123
pagpapatibay ng dekretong
4. * Asya
edukasyon ng 1863
Pagusbong ng
Kabihasnan.
2008. Pp.315-
216
5. * Asya Noon,
Ngayon at sa

Hinaharap.
2000. Pp. 315-
316
6. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
Batayang Aklat
4. 2000. pp. 95-
96
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 43-51, 60-
61
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 47,
56-57, 75
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 57-
59, 75-76
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko, 5.
1999. pp. 56-60
B. Kilusang Propaganda, 5. Nasusuri ang mga ginawa ng mga 1. EASE I Modyul
Katipunan at Himagsikan makabayang Pilipino sa pagkamit ng 8
(1815-1901) kalayaan 2. * Pilipinas:
5.1 Natatalakay ang kilusan para sa Bansang
Rebolusyong Pilipino ng AP6PMK-Ic-5 Papaunlad6.
sekularisasyon ng mga parokya
1896 at ang Cavite Mutiny (1872) 2000. Pp.179-
1. Ang Deklarasyon ng 5.2 Naipaliliwanag ang ambag ng 183,218-220
Kalayaan sa Kawit Kilusang Propaganda sa 3. * Pilipinas Isang

2. Ang Lupang Hinirang pagpukaw ng damdaming Sulyap at
3. Ang Pambansang Bandila makabayan ng mga Pilipino Pagyakap
4. Ang Pambansang Bayani (hal. La Liga Filipina, Asociacion (Batayang
5. Ang Republika ng Malolos Hispano Filipino) Aklat) I. 2006.
6. Ang Saligang Batas ng 5.3 Natatalakay ang pagtatag at Pp. 123-
Malolos paglaganap ng Katipunan 126,130-159
7. Ang Simbahang Iglesia 5.4 Nahihinuha ang implikasyon ng 4. * HEKASI para sa
Filipina Independiente kawalan ng pagkakaisa sa mga Batang
himagsikan/kilusan at pagbubuo Pilipino 4. 2000.
Pp.244-245
ng Pilipinas bilang isang bansa
5. * Pamana 5.
1999. Pp.114-
118
6. Ang Unang
Republika ng
Pilipinas
(Philippines
Nonformal
Education
Program) 1998.
Pp. 9-16
7. Huwag Kalimutan
Bayani ng
Bayan
(Philippines
Nonformal
Education
Program). 1998.
Pp.8-11
8. * Ang Bayan
Kong Mahal4.
1999. 194-196
9. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,

(Batayang Aklat)
4. 2000.
pp. 206-207
10. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 97-
102
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 65-68
12. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 77-82
13. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 76-
78, 80-
90
14. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat
5. 1999. pp.
8289
6. Nasusuri ang mga pangyayari sa 1. EASE I Modyul
himagsikan laban sa kolonyalismong 9
Espanyol 2. * Pamana
6.1 Sigaw sa Pugad-Lawin AP6PMK-Id-6 (Batayang
6.2 Tejeros Convention Aklat) 5. 1999.
6.3 Kasunduan sa Biak-na-Bato Pp.117118,120-
121

3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad
(Batayang
Aklat) 6. 2000.
Pp.181-185
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp. 160-
169
5. * Pilipinas
Bansang
Malaya(Batayan g
Aklat) 4.
2000. pp. 102-
107
6. * Ang Bayan
Kong Mahal
(Batayang
Aklat) 5 . 1999.
pp. 82-85
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000.
pp. 90-92
7. Natatalakay ang mga ambag ni Andres 1. EASE I Modyul 9
Bonifacio, ang Katipunan at 2. * Pilipinas Isang
Himagsikan ng 1896 sa pagbubuo ng Sulyap at
Pilipinas bilang isang bansa AP6PMK-Ie-7 Pagyakap I.
2006. Pp.144-
166
3. * Pilipinas:
Bansang

Papaunlad 6.
2000. Pp.182-
183
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 89
8. Natatalakay ang partisipasyon ng mga 1. EASE I Modyul

kababaihan sa rebolusyon 9
Pilipino 2. MISOSA 5 lesson
17
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.155-
AP6PMK-Ie-8 158
4. PRODED Learning
Guide in
Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika:
Kababaihan
Noon at Ngayon
6. 2003. Pp.113
9. Napapahalagahan ang pagkakatatag ng 1. EASE I Modyul

Kongreso ng Malolos at ang 10
deklarasyon ng kasarinlan ng mga 2. * Pilipinas Isang
Pilipino Sulyap at
AP6PMK-If-9
Pagyakap I.
2006. Pp. 176-
174
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.

2000. Pp.186-
189
4. * Pilipinas
Bansang
Malaya,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 116-
117
C. Panghihimasok ng 10. Nasusuri ang mga mahahalagang 1. MISOSA Lessons
Amerikano pangyayari sa pakikibaka ng mga 19-
1. “Battle of Manila Bay at Pilipino sa panahon ng Digmaang 21(Grade V)
Mock Battle of Manila” Pilipino-Amerikano 2. EASE I Modyul
2. Negosasyon at 10.1 Natutukoy ang mga 11-12
Pagpapatibay ng pangyayaring nagbigay daan sa 3. * HEKASI para sa
Kasunduan sa Paris digmaan ng mga Pilipino laban mga Batang
3. Pagpapahayag ng sa Estados Unidos Pilipino 4. 2000.
Benevolent 10.2 Napapahalagahan ang Pp.248-249
Assimilation pangyayari sa Digmaang 4. * Pilipinas:
Proclamation Pilipino-Amerikano Hal: Bansang
4. Pagsisimula ng o Unang Putok sa panulukan ng Papaunlad 6.
digmaang Silencio at Sociego, Sta. 2000. Pp. 189-
PilipinoAmerikano sa Mesa o Labanan sa AP6PMK-Ig10 194
Kalye Tirad Pass o Balangiga 5. * Pamana 5.
Sociego at Kalye Massacre 1999. Pp.131-
Silencio 134
10.3 Natatalakay ang Kasunduang
Bates (1830-1901) at ang
Sulyap at
motibo ng pananakop ng Pagyakap I.
Amerikano sa bansa sa 2006. Pp.180-
panahon ng paglawak ng 187
kanyang “polical empire” 7. * Ang Bayan
Kong Mahal,
(Batayang
Aklat) 4. 1999.
196-197
8. * Pilipinas
Bansang
Malaya, 5.
1999. pp.
118120, ,
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 73-74
10.* Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
1999. pp.
97-99
11. Nabibigyang halaga ang mga 1. EASE I Modyul
kontribosyon ng mga Natatanging 9,12
Pilipinong nakipaglaban para sa 2. * Pilipinas Isang
kalayaan Sulyap at
Hal: Emilio Aguinaldo o Pagyakap I.
Gregorio del Pilar o 2006. Pp.180-
Miguel Malvar 186
AP6PMK-Ih11
o Iba pang bayaning Pilipino 3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.191-
194
4. * Pamana 5.
1999. Pp.131-
133
IKALAWANG MARKAHAN - P agpupunyagi sa Panaho n ng Kolonyalismong Ameri kano at Ikalawang Digmaang Pandaig dig (1899-1945)
A. Pamamahala ng mga Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Nasusuri ang mga pagbabago sa 1.MISOSA 5 Lesson
Amerikano sa Pilipinas mapanuring pag-unawa sa kritikal na pagsusuri at lipunan sapanahon ng mga Amerikano 22-24
pamamahala at mga pagpapahalaga sa 1.1 Natatalakay ang sistema ng AP6KDP-IIa- 2.EASE I Modyul 12
1. Pagbabago ng patakaran pagbabago sa lipunang konteksto,dahilan, epekto at edukasyong ipinatutupad ng mga 1 3. * Pamana 5.
ng kalakal, Pilipino sa panahon ng Amerikano at ang epekto 1999. Pp.151-
pagbabago sa lipunan ng
transportasyon, sistema 155,165-168
kolonyalismong kolonyalismong Amerikano
ng edukasyon Amerikano at ng at ng pananakop ng mga nito 4. * Pilipinas Isang
2. Free Trade pananakop ng mga Hapon Hapon at ang pagmamalaki 1.2 Natatalakay ang kalagayang Sulyap at
3. Pagsupil sa Nasyonalismo at ang pagpupunyagi ng sa kontribusyon ng pangkalusugan ng mga Pilipino sa Pagyakap I.
4. Pilipinisasyon mga Pilipino na makamtan pagpupunyagi ng mga panahon ng mga Amerikano 2006. Pp.194-
5. Mga batas na may ang kalayaan tungo sa Pilipino namakamit ang 1.3 Natatalakay ang pag-unlad ng 195
kinalaman sa pagsasarili pagkabuo ng kamalayang ganap na kalayaan tungo sa transportasyon atkomunikasyon at 5. * Ang Bayan
5.1 “Philippine Organic pagsasarili at pagkabuo ng kamalayang epekto nito sa pamumuhay ng Kong Mahal 4.
Act of 1902” pagkakakilanlang malayang pagsasarili at mgaPilipino 1999. 198-200
(Batas Pilipinas ng pagkakakilanlang malayang 6. * Pilipinas
nasyon at estado
1902) nasyon at estado Bansang Malaya5.
5.2 “Philippine 1999. pp. 121-
Autonomy Act of 127,
1916” (Batas Jones) 139-143
5.3 “Philippine 7. * Pilipino Ako,
Independence Act Pilipinas ang
of 1934” (Batas Bayan Ko
Tydings-Mc (Patnubay ng
Duffie) Guro) 5. 1999.
pp. 83-97
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 113-
132
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000.
pp. 114-131
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 111-
117
2. Nasusuri ang pamahalaang kolonyal ng AP6KDP-IIb- 1. MISOSA 5 Lesson
mga Amerikano 2 24

2.1 Natatalakay ang mga Patakarang 2. EASE I Modyul
Pasipikasyon at 12-13
Kooptasyon ng pamahalaang 3. * Pamana 5.
Amerikano 1999. Pp. 139-
2.2 Nailalarawan ang sistema at 142,158-163
balangkas ng Pamahalaang 4. * Pilipinas Isang
Kolonyal Sulyap at
2.3 Nasusuri ang mga patakaran ng Pagyakap I.
malayangkalakalan (free trade) na 2006. Pp.189-
pinairal ng mga Amerikano 195
2.4 Natatalakay ang epekto ng 5. * Pilipinas
malayang kalakalan(free trade) Bansang Malaya5.
Hal: 1999. pp.132-135
− Kalakalan ng Pilipinas at U.S. − 6. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
Pananim at Sakahan
1999. pp. 92-
101
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000.
pp. 126-127
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 119-
124
3. Natutukoy ang mahahalagang 1. EASE I Modyul
pangyayaring may kinalaman sa unti- 12
unting pagsasalin ng AP6KDP-IId- 2. * Pilipinas Isang
kapangyarihan sa mga Pilipino tungo 3 Sulyap at
sa pagsasarili Pagyakap I.
2006. Pp.196-
201
3. * Pamana 5.

1999. Pp. 146-
150
4. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.194-
199
5. * HEKASI para sa
mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.251-254
6. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 136-
139,
145-150
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 96-
104
8. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 102-
108,
134-143
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 105-
106
B. Ang Pamahalaang Komonwelt 4. Nasusuri ang kontribusyon ng AP6KDP-IId- 1. MISOSA 5 Lesson
pamahalaang Komonwelt 4 24
4.1 Natatalakay ang mga programa 2. EASE I modyul

ng pamahalaan sa panahon ng 13
pananakop (hal. Katarungang 3. MISOSA Lessons
Panlipunan, Patakarang 26-29 (GRADE
Homestead, pagsulong ng V)
pambansang wika, pagkilala sa 4. * Pilipinas:
karapatan ng kababaihan sa Bansang
pagboboto) Papaunlad 6.
4.2 Nabibigyang katwiran ang 2000. Pp.200-
ginawang paglutas sa mga 201
suliraning panlipunan at 5. * Pilipinas Isang
pangkabuhayan sa panahon ng Sulyap at
Komonwelt Pagyakap I.
2006. Pp.201-
208
6. * Pamana 5.
1999. Pp. 189-
203
7. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999.
pp. 154-161
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 98-115
9. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 133-
154
10.* Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
Batayang Aklat
5. 2000. pp.
134-152

11. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat 5.
1999. pp.
128-148
C. Pananakop ng mga Hapon at 5. Natatalakay ang mga mahahalagang 1. EASE I Modyul
ang Ikalawang Digmaang pangyayari sa pananakop ng mga 14
Pandaigdig Hapones Hal: 2. * Pamana 5.
− Labanan sa Bataan 1999. Pp. 206-
Pakikibaka para sa kalayaan sa − Death March 211
Pananakop ng Hapon 3. * Pilipinas:
− Labanan sa Corregidor
1. “Fall of Bataan” Bansang
2. “Fall of Corregidor” Papaunlad 6.
1999. Pp.200-
3. “Death March”
202
4. Pagbabalangkas
Pagpapatibay ng
Sulyap at
Saligang
Pagyakap I.
5. Batas ng 1943 AP6KDP-IIe-
2006. Pp.212-
6. USAFFE, HukBaLaHap at 5
216
iba pang kilusang Gerilya
5. * Ang Bayan
7. Makapili at Kempetai
Kong Mahal,
Pamamahala ng
(Batayang
Kolonyalismong Hapon
Aklat) 4. 1999.
1. Sistema at Balangkas
201-205
ng Pamahalaang
6. * Pilipinas
Kolonyal
Bansang
2. Pagtatatag ng
Pinagpala,
Ikalawang Republika ng
Batayang Aklat 4.
Pilipinas
2000. pp.
3. Mga Patakaran at Batas
212-214, 164-
na may kinalaman sa 168
7. * Pilipino Ako,

Pagsasarili Pilipinas ang
3.1 Pagtatatag ng KALIBAPI Bayan Ko,
3.2 Pagtatatag ng (Patnubay ng
“Preparatory Guro) 5. 1999.
Commission in pp. 116-118
Preparation for 8. * Ang Bayan
Independence” Kong Mahal 5.
4. Mga Resulta ng mga 1999. pp. 165166
Pagbabagong Politikal 9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
Pp. 152-154
6. Naipaliliwanag ang motibo ng 1. EASE I Modyul

pananakop ng Hapon sa bansa 15
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.212-
214
AP6KDP-IIf-6 3. * Pamana 5.
1999. pp.206
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 117
7. Nasusuri ang sistema ng pamamahala 1. EASE I Modyul
sa panahon ng mga 15
Hapones 2. MISOSA Lessons
7.1 Nailalarawan ang sistema at AP6KDP-IIfg-7 30-32
balangkas ng pamahalaang (GRADE V)
kolonyal ng mga Hapones 3. * Pamana 5.

7.2 Naipaliliwanag ang Mga Patakaran 1999. Pp. 217-
at Batas Pangekonomiya gaya ng 219
War 4.* Pilipinas Isang
Economy at Economy of Survival Sulyap at
at ang mga resulta nito. Pagyakap I.
7.3 Naipaliliwanag ang kontribosyon 2006. Pp.216-
ng pagtatag ng Ikalawang 218
Republika ng Pilipinas at mga 5.* Sibika at Kultura/
patakarang may kinalaman sa Heograpiya,
pagsasarili Kasaysayan at
Sibika
(Teaching Guide
on Financial Literacy)
pp.178-180 6. * Ang
Bayan Kong Mahal,
Batayang Aklat
4. 1999. 203-
205
7.* Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999.
pp. 169-175
8.* Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 116-123
9.* Ang Bayan Kong
Mahal 5.
1999. pp. 158-
164, 170-176
10. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
Batayang Aklat 5.
2000. pp.
154-164, 165-
172
8. Nasusuri ang pakikibaka ng mga Pilipino 1. EASE I Modyul 15
para sa kalayaan sa pananakop ng 2. * Pamana 5.
mga Hapon (hal., USAFFE, 1999. Pp. 212-
213
HukBaLaHap, iba pang kilusang
3.* HEKASI para sa
Gerilya)
mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp. 269- 270
4.* Pilipinas Isang
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.218-
AP6KDP-IIg- 219
8 5.* Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999.
pp. 176-179
6.* Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 123-124
7.* Ang Bayan Kong
Mahal 5.
1999. pp. 162164
9. Nagkapagbibigay ng sariling pananaw AP6KDP-IIh- 1. * Pamana 5.
tungkol sa naging epekto sa mga 9 1999. 220
Pilipino ng pamamahala sa mga 2. * HEKASI para sa
mga Batang
dayuhang mananakop.
Pilipino 4. 2000.

P.275
IKATLONG MARKAHAN - Pa gtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinl an ng Bansa (1946-1972)
A. Mga Hamon sa Nagsasariling Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng 1. Nasusuri ang mga pangunahing 1. EASE I Modyul
Bansa malalim na pag-unawa at pagmamalaki sa suliranin at hamon sa kasarinlan 12-13
(Ikatlong Republika ng pagpapahalaga sa kontribosyon ng mga pagkatapos ng Ikalawang Digmaang 2. * Pilipinas Isang
Pilipinas) Pandaigdig Sulyap at
pagpupunyagi ng mga nagpunyaging mga Pilipino
1.1 Natatalakay ang suliraning Pagyakap I.
Pilipino tungo sa pagtugon sa pagkamit ng ganap na
pangkabuhayan pagkatapos ng 2006. Pp.221-
Mga Hamon sa Kasarinlan sa mga suliranin, isyu at kalayaan at hamon ng digmaan at ang naging pagtugon 224
1. “colonial mentality” hamon ng kasarinlan kasarinlan sa mga suliranin 3. * Pilipino Ako,
2. mga di-pantay na 1.2 Natatalakay ang ugnayang Pilipinas ang
kasunduan at pagsandal sa Pilipino-Amerikano sa konteksto Bayan Ko,
US ng kasunduang militar na Patnubay ng
AP6SHK-IIIab- Guro 5. 1999.
3. base militar ng US sa Pinas nagbigay daan sa pagtayo ng
base militar ng Estados Unidos sa 1 pp. 135-142,
4. “parity rights” at ang
ugnayang pangkalakal Pilipinas 150-156
5. iba pang suliranin 1.3 Natatalakay ang “parity rights” at 4. * Ang Bayan
ang ugnayang kalakalan sa Kong Mahal 5.
Estados Unidos 1999. pp. 184-
1.4 Naipaliliwanag ang epekto ng 185, 209-210
5. * Pilipinas: Ang
“colonial mentality” pagkatapos
Ating Bansa,
ng Ikalawang Digmaang
(Batayang Aklat)
Pandaigdig.
5. 2000. pp. 197-
204
2. Nasusuri ang iba’t ibang reaksyon ng 1. EASE I Modyul
mga Pilipino sa mga epekto sa 12
AP6SHK-IIIc2 2. * Sibika at
pagsasarili ng bansa na
ipinapahayag ng ilang di-pantay na Kultura/
kasunduan tulad ng Philippine Heograpiya,
Rehabilitation Act, parity rights at Kasaysayan at
Kasunduang Base Militar Sibika
(Teaching Guide
on Financial
Literacy) p.246
3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 152-154
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 184-
185, 209-213
3. Nauunawaan ang kahalagahan ng 1. MISOSA Lessons
pagkakaroon ng soberanya sa 35-42
pagpapanatili ng kalayaan ng isang (Grade VI)
bansa 2. EASE I Modyul
3.1 Nabibigyang-konklusyon na ang 20
isang bansang malaya ay may 3. * Pilipinas:
soberanya Bansang
3.1.1 Naipalilliwanag ang Papaunlad 6.
kahalagahan ng panloob AP6SHK-IIId- 2000. Pp.207-
nasoberanya (internal 3 213
sovereignty) ng bansa
3.1.2 Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng panlabas
nasoberanya (external
sovereignty) ng bansa
3.2 Nabibigyang halaga ang mga
karapatang tinatamasa ng isang
malayang bansa
4. Nabibigyang katwiran ang pagtanggol AP6SHK-IIIe- * Pilipinas:
ng mga mamamayan ang kalayaan 4 Bansang Papaunlad
athangganan ng 6. 2000. P.66-67
teritoryo ng bansa

B. Mga Patakaran at 5. Napahahalagahan ang pamamahala ng 1. EASE I Modyul 16
Programa Bilang Pagtugon mga naging pangulo ng bansa mula 2. * Pilipinas Isang
sa mga Hamon sa 1946 hanggang 1972 Sulyap at
Kasarinlan (1946-1972) 5.1 Nasusuri ang mga patakaran at Pagyakap I.
1. Manuel A. Roxas programa ng pamahalaan upang 2006. Pp.227-
(1946-1948) matugunan ang mga suliranin at 237
2. Elpidio E. Quirino hamon sa kasarinlan at 3. * Pamana 5.
(1948-1953) pagkabansa ng mga Pilipino 1999. Pp. 222-
3. Ramon F. Magsaysay 5.2 Naiisa-isa ang mga kontribosyon 231
(1953-1957) ng bawat pangulo na 4. * Pilipinas
4. Carlos P. Garcia nakapagdulot ng kaulanran sa Bansang Malaya
AP6SHK-IIIeg-
(1957-1961) lipunan at sa bansa (Batayang Aklat)
5. Diosdado P. Macapagal 5
5.3 Nakabubuo ng konklusyon tungkol 5. 1999.
(1961- sa pamamahala ng mga nasabing pp. 188-213
1965) pangulo 5. * Ang Bayan
6. Ferdinand E. Marcos 5.4 Nakasusulat ng maikling sanaysay Kong Mahal 5.
(1965-1972) tungkol sa mga patakaran ng 1999. pp. 183-
piling pangulo at ang ambag nito 194
6. * Pilipinas: Ang
sa pag-unlad ng lipunan at bansa
Ating Bansa 5.
2000. pp.
175182, 185-193,
197-202
6. Naiuugnay ang mga suliranin, isyu at 1.MISOSA Lessons
hamon ng kasarinlan noong panahon 33-36 (GRADE
ng Ikatlong Republika sa kasalukuyan 5)
2.EASE I Modyul 16
na nakakahadlang ng pag-unlad ng
AP6SHK-IIIg- 3.* Pamana 5.
bansa 6 1999. Pp.233-
236
4.* Ang Bayan Kong
Mahal 5.
1999. pp. 203212
7. Nakapagbibigay ng sariling pananaw AP6SHK-IIIh- * Pamana 5. 1999.

tungkol samga pagtugon ng mga 7 pp. 236
Pilipino sa patuloy na mga suliranin,
isyu at hamon ng kasarinlan sa
kasalukuyan.
IKAAPAT NA MARKAHAN - T ungo sa Pagkamit ng Tunay na Demokrasya at Kaunlaran (1972-kasalukuyan)
A. Suliranin at hamon sa Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng aktibong 1. Nasusuri ang mga suliranin at hamon 1. MISOSA Lesson
kalayaan at karapatang malalim na pag-unawa at pakikilahok sa gawaing sa kasarinlan at pagkabansa ng mga 37 (Grade V)
pantao ng Batas Militar pagpapahalaga sa patuloy makatutulong sa pag-unlad Pilipino sa ilalim ng Batas Militar 2. EASE I Modyul
1. Programa at patakaran na pagpupunyagi ng mga ng bansa bilang pagtupad ng 1.1 Naiisa-isa ang mga pangyayari na 17
2. Epekto sa pagkabansa sariling tungkulin na siyang nagbigay-daan sa pagtatakda ng 3. * Pamana 5.
Pilipino tungo sa pagtugon 1999. Pp.
3. Mga reaksyon at Aral kaakibat na pananagutan sa Batas Militar
ng mga hamon ng 1.2 Nakabubuo ng konklusyon ukol sa 238-
pagtamasa ng mga karapatan
nagsasarili at umuunlad bilang epekto ng Batas Militar sa politika, 242
na bansa isang malaya at maunlad na 4. * Pilipinas Isang
pangkabuhayan at pamumuhay ng
Pilipino Sulyap at
mga Pilipino
Pagyakap I.
AP6TDK-IVa- 2006. Pp.239-
1 242
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 157-164
6. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp.
216218
B. Pakikibaka tungo sa ganap 2. Natatalakay ang mga pangyayari sa 1. EASE I Modyul
na Kalayaan (1972- bansa na nagbigay wakas sa 18
1986) Diktaturang Marcos 2. * Pilipinas Isang
1. Hamon ng 2.1 Naiisa-isa ang mga karanasan ng Sulyap at
AP6TDK-IVb-
Diktaturyang Marcos mga piling taumbayan sa panahon Pagyakap I.
2
1.1 Pambansang halalan ng Batas Militar (Hal., Aquino Jr., 2006. pp.243-
ng 1981 1.2 Pagpaslang Salonga, Lopez, 246
kay Diokno, Lino Brocka, Cervantes) 3. * Pamana 5.
Benigno Aquino, 2.2 Natatalakay ang mga pagtutol sa 1999. Pp.248-
Jr. Batas Militar na nagbigay daan sa 251

1.3 Krisis pagbuo ng samahan laban sa 4. The 1986 Edsa
pangekonomiya Diktaturang Marcos Revolution
1.4 “Snap Election” ng 2.3 Naiisa-isa ang mga pangyayari na (Philippine
1985 nagbigay-daan sa pagbuo ng Nonformal
2. “EDSA People Power 1” “People Power 1” Education
bilang mapayapang Program) 2001.
Pp150
paraan ng pagbabago
5. Ang
Rebolusyong
Edsa 1986
Nonformal
Education
Program) 2001.
Pp.1-51
6. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999.
pp. 220-221
7. Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 172-177
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 232-
233, 244-
248,251-254
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 215,
227-234
3. Nabibigyang halaga ang AP6TDK-IVb- 1. MISOSA

kontribusyon ng “People Power 1” sa 3 Lessons 41-45
muling pagkamit ng kalayaan at (Grade V)
kasarinlan sa mapayapang paraan 2. * Pamana 5.
1999. Pp.254-
256
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.264
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 180-181
5. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 251-
255
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 242
C. Patuloy na Pagtugon sa 4. Nasisiyasat ang mga programa ng 1. MISOSA Lesson
Hamon ng Kasarinlan at pamahalaan sa pagtugon ng mga 46 (Grade V)
Pagkabansa (1986- hamon sa pagkabansa ng mga 2. * Pilipinas Isang
kasalukuyan) Pilipino mula 1986 hanggang sa Sulyap at
1. Corazon C. kasalukuyan Pagyakap I.
Aquino(1986-1992) 4.1 Nasusuri ang mga patakaran at AP6TDKIVc-d- 2006. Pp.250-
2. Fidel V. Ramos programa ng pamahalaan tungo 4 269
(1992-1998) sa pag-unlad ng bansa 3. * Pamana 5.
3. Joseph E. Estrada 4.2 Naiisa-isa ang mga kontribosyon 1999. Pp.254-
(1998-2001) ng bawat pangulo na 266
4. Gloria M. Arroyo 4. * Pilipinas
nakapagdulot ng kaulanran sa
(2001-2010 Bansang
lipunan at sa bansa

5. Benigno Simeon C. 4.3 Nakasusulat ng maikling sanaysay Malaya(Batayan g
Aquino III tungkol sa mga patakaran ng Aklat) 5.
(2010kasalukuyan) piling pangulo at ang ambag nito 1999. pp. 227245
sa pag-unlad ng lipunan at bansa 5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 191-199
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 244266
5. Natatalakay ang mga mungkahi 1. MISOSA Lesson

tungo sa pagbabago sa ilang #31 (Grade VI)
probisyon ng Saligang Batas 1987 2. EASE I Modyul
5.1 Natatalakay ang mga karapatang 20
tinatamasa ng mamayan ayon sa 3. * Pilipinas
Saligang Batas ng 1987 Bansang
5.2 Naiisa-isa ang mga kaakibat na Pinagpala
tungkulin na binibigyang diin ng (Batayang Aklat)
Saligang Batas ng 1987 AP6TDK-IVd- 4. 2000.
e-5 pp. 227-232
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 255
5. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 246
6. Nasusuri ang mga kontemporaryong AP6TDK-IVe- 1. * Pilipinas:
isyu ng lipunan f-6 Bansang
tungo sa pagtugon sa mga hamon Papaunlad 6.

ng malaya at maunlad na bansa 2000. Pp.213-
6.1 Pampulitika (Hal., usaping 214
pangteritoryo sa Philippine Sea, 2. * Pilipinas
korupsyon, atbp) Bansang Malaya
6.2 Pangkabuhayan (Hal., open trade, (Batayang Aklat)
globalisasyon, atbp) 5. 1999.
6.3 Panlipunan (Hal., OFW, gender, pp. 253-267
drug at child abuse, atbp) 3. * Ang Bayan
6.4 Pangkapaligiran (climate change, Kong Mahal 5.
atbp) 1999. pp.
260272
7 Nabibigyang halaga ang bahaging 1. MISOSA Lessons
ginagampanan ng bawat 43-48
mamamayan sa pagtataguyod ng (GRADE VI)
kaunlaran ng bansa sa malikhaing 2. * Pilipinas:
paraan Bansang
7.1 Naiuugnay ang kahalagahan ng Papaunlad 6.
pagtangkilik sa sariling produkto 2000. Pp.258-
sa pag-unlad at pagsulong ng 269
bansa 3. PRODED
7.2 Naipaliliwanag ang kahalagahan Learning Guide
ng pagpapabuti at pagpapaunlad in Heograpiya/
ng uri ng produkto o kalakal ng AP6TDK-IVg- Kasaysayan/
bansa sa pag-unlad ng h-7 Sibika: Pinoy
kabuhayan nito Gising:
7.3 Naipakikita ang kaugnayan ng Tangkilikin
pagtitipid sa enerhiya sa Sariling Atin 6.
pagunlad ng bansa 2003. Pp.1-8
7.4 Naipapaliwanag ang kahalagahan 4. PRODED
ng pangangalaga ng kapaligiran Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang
Buwis at Ang
Kaunlaran ng
Bayan 6. 2003.

Pp.1-11
8. Naipapahayag ang saloobin na ang
aktibong pakikilahok ay mahalagang AP6TDK-IVi-8
tungkulin ng bawat mamamayan
tungo sa pag-unlad ng bansa
BAITANG 7
ARALING ASYANO
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon
tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya.
PAMANTAYANG PAMANTAYAN BLAAN IKSP

PANGNILALAMAN SA PAGGANAP Integration CODE
UNANG MARKAHAN - Heogra piya ng Asya
A. Katangiang Pisikal ng Asya Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. EASE II Module
1. Napapahalagahan ang ugnayan 2
1. Konsepto ng Asya naipamamalas ng mag- malalim na ng tao at kapaligiran sa paghubog 2. * Asya:
2. Katangiang Pisikal aaral ang pag-unawa sa nakapaguugnay-ugnay ng kabihasnang Asyano Pagusbong ng
AP7HAS-Ia-1 Kabihasnan II.
ugnayan ng kapaligiran at sa bahaging
tao sa paghubog ng ginampanan ng 2008. Pp.108-
122
sinaunang kabihasnang kapaligiran at tao sa
Asyano. paghubog ng sinaunang

kabihasnang Asyano 1. EASE II Module
2. Naipapaliwanag ang konsepto ng 1
Asya tungo sa paghahating – 2. * Asya:
heograpiko: Silangang Asya, Pagusbong ng
Timog-Silangang Asya, TimogAsya, Kabihasnan II.
AP7HAS-Ia-
Kanlurang Asya, Hilagang 2008. Pp.2-10
1.1
Asya at Hilaga/ Gitnang Asya 3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-4,9-
12
3. Nailalarawan ang mga katangian 3. Nailalarawan ang 1. EASE II Module
ng kapaligirang pisikal sa mga mga katangian ng 1
rehiyon ng Asya katulad ng kapaligirang pisikal sa 2. * Asya: Noon,
mga rehiyon ng Asya Ngayon at sa
kinaroroonan, hugis, sukat, anyo,
katulad ng Hinaharap II.
klima at “vegetation cover” kinaroroonan, hugis, AP7HAS-Ib- 2000. Pp.3-9,
(tundra, taiga, grasslands, desert, sukat, anyo, klima at 1.2 12-19
tropical forest, mountain lands) “vegetation cover” 3. * Asya:
(tundra, taiga,( Bato) Pagusbong ng
grasslands,( Kalon) Kabihasnan II.
desert, tropical forest, 2008. Pp.23-29
mountain lands)
4. Nakapaghahambing ng kalagayan 1. EASE II Module
ng kapaligiran sa iba’t ibang 1
bahagi ng Asya AP7HAS-Ic- 2. * Asya:
1.3 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
5. Nakakagawa ng pangkalahatang 1. EASE II Module
profile ng heograpiya ng Asya 1
2. * Asya:
AP7HAS-Id- Pagusbong ng
1.4 Kabihasnan II.
2008. Pp.3-
9,20-23
3. * Asya: Noon,

Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-19
4. Ang Mundo
Ayon sa Mapa
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp.18-21
5. The World
According to
the Map
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp.18-21
B. Mga Likas na Yaman ng Asya 6. Nailalarawan ang mga yamang 6. Nailalarawan ang 1. EASE II Module
likas ng Asya mga yamang likas ng 1
Blaan 2. * Asya:
Pagusbong ng
AP7HAS-Ie- Kabihasnan II.
1.5 2008. Pp.36-42
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.19-39
7. Natataya ang mga implikasyon ng 7.Natataya ang mga AP7HAS-If- 1. EASE II Module
kapaligirang pisikal at yamang implikasyon ng 1.6 1
likas ng mga rehiyon sa kapaligirang pisikal 2. * Asya:
pamumuhay ng mga Asyano noon at yamang likas ng Pagusbong ng
at ngayon sa larangan ng: mga rehiyon sa Kabihasnan II.
7.1 Agrikultura pamumuhay ng mga 2008. Pp.36-42
7.2 Ekonomiya Blaan noon at 3. * Asya: Noon,
ngayon sa larangan
ng:
7.3 Agrikultura
Ekonomiya

-Noon Mahak sila,
ngayon track tora na
ang ginamit.
7.3 Pananahanan Ngayon at sa
7.4 Kultura Hinaharap II.
2000. Pp.19-43
4. Kapaligiran,
Kayamanan
Kalingain
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.5-20
8. Naipapahayag ang kahalagahan 1. EASE II Module
ng pangangalaga sa timbang na 1 and 2
kalagayang ekolohiko ng rehiyon AP7HAS-Ig- 2. * Asya:
1.7 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
C. Yamang Tao 9. Napapahalagahan ang yamang tao 1. EASE II Module
1. Yamang tao at Kaunlaran ng Asya 2
2.Mga Pangkat-Etniko sa Asya at AP7HAS-Ih- 2. * Asya:
kani-kanilang wika at kultura 1.8 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.88-89
10. Nasusuri ang kaugnayan ng AP7HAS-Ii- 1. EASE II Module
yamang-tao ng mga bansa ng 1.9 2
Asya sa pagpapaunlad ng 2. * Asya:
kabuhayan at lipunan sa Pagusbong ng
kasalukuyang panahon batay sa: Kabihasnan II.
10.1 dami ng tao 2008. Pp.90-
10.2 komposisyon ayon sa 104
gulang, 3. * Ang Pilipino at
10.3 inaasahang haba ng mga Kaibigang
buhay, Asyano
10.4 kasarian, (Philippine
10.5 bilis ng paglaki ng Nonformal
populasyon,
10.6 uri ng hanapbuhay, Education
10.7 bilang ng may Project). 1998.
hanapbuhay, Pp.17-20
10.8 kita ng bawat tao, 4. * Asya: Noon,
10.9 bahagdan ng marunong Ngayon at sa
bumasa at sumulat, at Hinaharap II.
10.10 migrasyon 2000. Pp.45-59
11. Nailalarawan ang komposisyong 1. EASE II Module
etniko ng mga rehiyon sa Asya 2
2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.60-70
AP7HAS-Ij- 3. Ang Pilipino at
1.10 mga Kaibigang
Asyano
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.4-14
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
paglinang ng wika sa paghubog 2
ng kultura ng mga Asyano AP7HAS-Ij- 2. * Asya:
1.11 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.62-63
IKALAWANG MARKAHAN - Sin aunang Kabihasnan sa AsyaHanggang sa Ika-16 na Siglo
A. Paghubogng Sinaunang Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang mga 1. Napapahalagahan AP7KSA-IIa- 1. EASE II Module
Kabihasnan sa Asya kaisipang Asyano, pilosopiya at ang mga j-1 3-4
1. Kalagayan, pamumuhay naipamamalas ng kritikal na relihiyon na nagbigay-daan sa kaisipang Blaan, 2. * Asya: Noon,
at development ng mga magaaral ang pag- nakapagsusuri sa mga paghubog ng sinaunang pilosopiya at Ngayon at sa
sinaunang pamayanan ( unawa sa mga kaisipang kaisipang Asyano, kabihasnang sa Asya at sa relihiyon na Hinaharap II.
ebolusyong kultural ) Asyano, pilosopiya at pilosopiya at relihiyon pagbuo ng pagkakilanlang nagbigay-daan sa 2000. Pp.91-98

2. Kahulugan ng konsepto relihiyon na nagbigay- na nagbigaydaan sa Asyano paghubog ng 3. * Asya:
ng kabihasnan at ang daan sa paghubog ng paghubog ng sinaunang sinaunang Pagusbong ng
sinaunang kabihasnan sa kabihasnang sa
Asya at sa
pagbuo ng
pagkakilanlang
Asyano
mga katangian nito kabihasnan sa Asya at Asya at sa pagbuo ng Kabihasnan II.
3. Mga sinaunang sa pagbuo ng pagkakilanlang Asyano 2008. Pp.144-
kabihasnan sa Asya pagkakakilanlang 153
(Sumer, Indus, Tsina) Asyano 4. Maraming
4. Mga bagay at kaisipang Relihiyon:
pinagbatayan: Iisang layon
(sinocentrism, divine (Philippine
origin, devajara) sa Nonformal
pagkilala sa Education
sinaunang Project). 1998.
kabihasnan Pp.4-14
2. Nasusuri ang paghubog, pagunlad 1. EASE II Module
at kalikasan ng mga mga 3
pamayanan at estado 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
AP7KSA-IIa-
2000. Pp.78-89
1.1
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.122-
125
3. Nakakabuo ng mga kongklusyon 3. Nakakabuo ng AP7KSA-IIa- 1. EASE II Module
hinggil sa kalagayan, mga kongklusyon 1.2 3
pamumuhay at development ng hinggil sa 2. * Asya: Noon,
mga sinaunang pamayanan kalagayan, Ngayon at sa
pamumuhay at Hinaharap II.
development ng 2000. Pp.78-89
mga sinaunang 3. * Asya:
pamayanan Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.122-
125
4. Nabibigyang kahulugan ang 1. EASE II Module
AP7KSA-IIb- 3-4
konsepto ng kabihasnan at
1.3 2. * Asya: Pag-
nailalahad ang mga katangian
nito usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.128-
130
5. Napaghahambing ang mga 1. EASE II Module
sinaunang kabihasnan sa Asya 3
(Sumer, Indus, Tsina) 2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.130-
137
AP7KSA-IIc- 3. * Asya: Noon,
1.4 Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000.
Pp.99100,105,109-
113
4. * Kasaysayan ng
Daigdig III. 2000.
Pp.59-64
6. Napahahalagahan ang mga bagay AP7KSA-IId- 1. EASE II Module
at kaisipang pinagbatayan 1.5 3
(sinocentrism, divine origin, 2. * Asya:
Pagusbong ng
devajara) sa pagkilala sa
Kabihasnan II.
sinaunang kabihasnan
2008. Pp.144-
151
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.

2000. Pp.94-98
B. Sinaunang Pamumuhay 7. Nabibigyang kahulugan ang mga 7. Nabibigyang 1. EASE II Module
1. Kahulugan ng mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya kahulugan ang mga 3
konsepto ng tradisyon, at relihiyon konsepto ng AP7KSA-IIe- 2. * Asya:
pilosopiya at relihiyon tradisyon, pilosopiya 1.6 Pagusbong ng
2. Mga mahahalagang at relihiyon Kabihasnan II.
katutubong Blaan
pangyayari mula sa 2008.
sinaunang kabihasnan Pp.128129,147-
hanggang sa ika-16 na 152,218-
siglo sa : 228,232-244
2.1 Pamahalaan 8. Nasusuri ang mga mahahalagang 1. EASE II Module
2.2 Kabuhayan pangyayari mula sa sinaunang 3-4
2.3 Teknolohiy kabihasnan hanggang sa ika-16 2. * Asya:
2.4 Lipunan na siglo sa : Pagusbong ng
2.5 Edukasyon 20.1 pamahalaan, Kabihasnan II.
2.6 Paniniwal 20.2 kabuhayan, 2008. Pp.156-
2.7 Pagpapahalaga, 20.3 teknolohiya, 168, 172-
AP7KSA-IIf-
at 20.4 lipunan, 188,192-
1.7
2.8 Sining at Kultura 20.5 edukasyon, 198,202-214
3. Impluwensiya ng mga 20.6 paniniwala, 3. * Asya: Noon,
paniniwala sa kalagayang 20.7 pagpapahalaga, at Ngayon at sa
panlipunan,sining at 20.8 sining at kultura Hinaharap II.
kultura ng mga Asyano 2000. Pp.99128
4. Bahaging ginampanan ng
mga pananaw,
paniniwala at tradisyon sa 9. Natataya ang impluwensiya ng 1. EASE II Module
paghubog ng kasaysayan mga paniniwala sa kalagayang 3-4
ng mga Asyano panlipunan,sining at kultura ng 2. * Asya:
AP7KSA-IIf-
5. Mga kalagayang legal at mga Asyano Pagusbong ng
1.8
tradisyon ng mga Kabihasnan II.
kababaihan sa iba’t ibang 2008. Pp.128-
uri ng pamumuhay 141
10. Nasusuri ang bahaging EASE II Module 4
6. Bahaging ginampanan ng ginampanan ng mga pananaw, AP7KSA-IIf-
kababaihan sa paniniwala at tradisyon sa 1.9
pagtataguyod at
pagpapanatili ng mga paghubog ng kasaysayan ng
Asyanong pagpapahalaga. mga Asyano
11. Nasusuri ang mga kalagayang 1. EASE II Module 4
7. Ang mga kontribusyon ng legal at tradisyon ng mga 2. * Asya:
mga sinaunang lipunan at AP7KSA-IIg-
kababaihan sa iba’t ibang uri ng Pagusbong ng
1.10
pamumuhay Kabihasnan II.
komunidad sa Asya 2008. Pp.252-
255
12. Napapahalagahan ang bahaging EASE II Module 4
ginampanan ng kababaihan sa
AP7KSA-IIh-
pagtataguyod at pagpapanatili
1.11
ng mga Asyanong
pagpapahalaga.
13. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module 4
kontribusyon ng mga sinaunang 2. * Asya:
lipunan at komunidad sa Asya Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.258-
AP7KSA-IIh- 266
1.12 3. * Kasaysayan ng
Daigdig III.
2012. Pp.100-
101
IKATLONG MARKAHAN - Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon AP7TKA- 1. EASE II Module 6
sa Timog at Kanlurang Asya ng mga Asyano sa mga hamon IIIa- 2. * Asya:
naipamamalas ng nakapagsasagawa ng pagbabago, pag-unlad at j-1 Pagusbong ng
1. Mga Dahilan, Paraan at magaaral ang pag- ng kritikal na Kabihasnan II.
pagpapatuloy sa Timog at
Epekto ng Kolonyalismo unawa sa pagbabago, pagsusuri sa 2008. Pp.268-
Kanlurang Asya sa Transisyonal
at Imperyalismo sa Timog pag-unlad at pagbabago, pagunlad 332
at Kanlurang Asya pagpapatuloy sa Timog at at Makabagong Panahon (ika-16 3. * Kasaysayan ng
2. Papel ng Kolonyalismo at at pagpapatuloy sa hanggang ika-20 siglo) Daigdig III.
Imperyalismo sa Kanlurang Asya sa Timog at Kanlurang 2012. Pp.240-
Kasaysayan ng Timog at Transisyonal at Asya sa Transisyonal 248
Kanlurang Asya Makabagong Panahon at Makabagong 4. * Asya: Noon,
3. Ang mga Nagbago at ( ika-16 hanggang ika- Panahon (ika-16 Ngayon at sa
Nanatili sa Ilalim ng 20 hanggang ika-20 Hinaharap II.
Kolonyalismo siglo) siglo) 2000. Pp.136-
4. Epekto ng kolonyalismo 152
sa Timog at Kanlurang
Asya 2. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE II Module
5. Transpormasyon ng mga paraan ng kolonyalismo at 6
pamayanan at estado sa imperyalismo ng mga Kanluranin 2. * Asya: Noon,
Timog at Kanlurang Asya sa unang yugto (ika-16 at ika-17 Ngayon at sa
sa pagpasok ng mga siglo) pagdating nila sa Timog at Hinaharap II.
kaisipan at Kanlurang Asya 2000. Pp.136-
impluwensiyang 141
AP7TKA-
kanluranin sa larangan ng 3. * Kasaysayan ng
IIIa-
5.1 Pamamahala Daigdig III.
1.1
5.2 Kabuhayan 2012. Pp.240-
5.3 Teknolohiya 248
5.4 Lipunan 4. * Asya:
5.5 Paniniwala Pagusbong ng
5.6 Pagpapahalaga, Kabihasnan II.
at 2008. Pp.270-
5.7 Sining at Kultura. 287
6. Ang mga Karanasan sa 3. Nabibigyang halaga ang papel ng AP7TKA- 1. EASE II Module
Timog at Kanlurang Asya kolonyalismo at imperyalismo sa IIIa- 6-7
sa ilalim ng kolonyalismo kasaysayan ng Timog at 1.2 2. * Asya: Noon,
at imperyalismong Kanlurang Asya Ngayon at sa
kanluranin Hinaharap II.
2000. Pp.141
3. * Kasaysayan ng
Daigdig III.
2012. Pp.240-
248
4. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.269-
276,278-288
4. Naipapaliwanag ang mga nagbago 1. EASE II Module
at nanatili sa ilalim ng AP7TKA- 7
kolonyalismo IIIb- 2. * Asya:
1.3 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.146-
152
5. Natataya ang mga epekto ng 5. Natataya ang mga 1. EASE II Module
kolonyalismo sa Timog at epekto ng 7
Kanlurang Asya kolonyalismo sa 2. * Asya: Noon,
Timog at Ngayon at sa
Kanlurang Asya at Hinaharap II.
AP7TKA-
mga katutubong Blaan 2000. Pp.146-
IIIb-
152
1.4
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298
6. Nasusuri ang transpormasyon ng AP7TKA- 1. EASE II Module
mga pamayanan at estado sa IIIb- 7
Timog at Kanlurang Asya sa 1.5 2. * Asya:
pagpasok ng mga kaisipan at Pagusbong ng
impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan II.
larangan ng 2008. Pp.290-
6.1 pamamahala, 298
6.2 kabuhayan,
6.3 teknolohiya,
6.4 lipunan,
6.5 paniniwala,
6.6 pagpapahalaga, at
6.7 sining at kultura
7. Naihahambing ang mga karanasan 1. EASE II Module
sa Timog at Kanlurang Asya sa AP7TKA-IIIc- 7
ilalim ng kolonyalismo at 1.6 2. * Asya:
imperyalismong Pagusbong ng
kanluranin Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298
B. Ang Nasyonalismo at 8. Nabibigyang-halaga ang papel ng 1. EASE II Module
Paglaya ng mga bansa sa nasyonalismo sa pagbuo ng mga 8
Timog at Kanlurang Asya bansa sa Timog at AP7TKA- 2. * Asya:
1. Ang Papel ng Kanlurang Asya IIIc- Pagusbong ng
nasyonalismo sa pagbuo 1.7 Kabihasnan II.
ng mga bansa sa Timog 2008. Pp.308-
at Kanlurang Asya 320
2. Ang mga salik at 9. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
pangyayaring nagbigay pangyayaring nagbigay daan sa 8
daan sa pag-usbong at pag-usbong at pag-unlad ng AP7TKA- 2. * Asya:
pag-unlad ng IIId- Pagusbong ng
nasyonalismo
nasyonalismo 1.8 Kabihasnan II.
3. Iba’t ibang 2008. Pp.308-
manipestasyon ng 320
nasyonalismo sa Timog at 10. Naipapaliwanag ang iba’t ibang 1. EASE II Module
Kanlurang Asya manipestasyon ng nasyonalismo 8-9
4. Bahaging Ginampanan ng sa Timog at Kanlurang Asya AP7TKA- 2. * Asya:
Nasyonalismo sa Timog IIId- Pagusbong ng
at Kanlurang Asya Tungo 1.9 Kabihasnan II.
sa Paglaya ng mga Bansa 2008. Pp.308-
Mula sa Imperyalismo 320
5. Epekto ng nasyonalismo 11. Naipapahayag ang AP7TKA- 1. EASE II Module
sa sigalot etniko sa Asya pagpapahalaga sa bahaging IIId- 8-9
katulad ng partisyon/ ginampanan ng nasyonalismo sa 1.10 2. * Asya:
paghahati ng India at Pagusbong ng
Timog at Kanlurang Asya tungo
Pakistan Kabihasnan II.
6. Mga Pamamaraang sa paglaya ng mga bansa mula
2008. Pp.308-
Ginamit sa Timog at sa imperyalismo 320
Kanlurang Asya sa 12. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II Module
Pagtatamo ng Kalayaan nasyonalismo sa sigalot etniko sa AP7TKA- 9
mula sa Kolonyalismo Asya katulad ng IIIe- 2. * Asya:
7. Epekto ng mga Digmaang partisyon/paghahati ng India at 1.11 Pagusbong ng
Pandaidig sa Pag-aangat Pakistan Kabihasnan II.
ng mga Malawakang 2008. Pp.308-
Kilusang nasyonalista 320
( hal: epekto ng Unang 13. Nasusuri ang mga pamamaraang 1. EASE II Module
Digmaang Pandaigdig sa ginamit sa Timog at Kanlurang 9
pagtatag ng sistemang Asya sa pagtatamo ng kalayaan AP7TKA- 2. * Asya:
mandato sa Kanlurang IIIe- Pagusbong ng
mula sa kolonyalismo
Asya) 1.12 Kabihasnan II.
8. Iba’t ibang 2008. Pp.308-
ideolohiya( ideolohiya ng 320
malayang demokrasya, 14. Nasusuri ang matinding epekto ng 1. EASE II Module
sosyalismo at komunismo) mga digmaang pandaidig sa pag- 9
sa mga malawakang aangat ng mga malawakang 2. * Asya:
kilusang nasyonalista Pagusbong ng
kilusang nasyonalista ( hal:
9. Epekto ng mga Kabihasnan II.
epekto ng Unang Digmaang AP7TKA-
Samahang Kababaihan at 2008. Pp.308-
Pandaigdig sa pagtatag ng IIIe-
ng mga Kalagayang 320
sistemang mandato sa Kanlurang 1.13
Panlipunan sa buhay ng 3. * Asya: Noon,
kababaihan tungo sa Asya) Ngayon at sa
pagkakapantay-pantay, Hinaharap II.
pagkakataong 2000. Pp.163-
pangekonomiya at 164
karapatang pampolitika AP7TKA-IIIf- 1. EASE II Module
10. Bahaging Ginampanan ng 15. Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t 1.14 9
Nasyonalismo sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng 2. * Asya: Noon,
Pagbibigay Wakas sa malayang demokrasya, Ngayon at sa
Imperyalismo sosyalismo at komunismo) sa Hinaharap II.
mga malawakang kilusang 2000. Pp.154-
nasyonalista 163
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.

2008. Pp.347-
359,308-320
16. Natataya ang epekto ng mga * Asya: Pagusbong
AP7TKA–IIIf- ng
samahang kababaihan at ng mga
1.15 Kabihasnan II.
kalagayang panlipunan sa buhay
ng kababaihan tungo sa 2008. Pp.332-342
pagkakapantay-pantay,
pagkakataong pang-ekonomiya
at karapatang pampolitika
17. Naipapahayag ang 1. EASE II Module
pagpapahalaga sa bahaging 9
ginampanan ng nasyonalismo sa AP7TKA- 2. * Asya:
pagbibigay wakas sa IIIh- Pagusbong ng
imperyalismo sa Timog at 1.16 Kabihasnan II.
Kanlurang Asya 2008. Pp.308-
320
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 18. Nasusuri ang balangkas ng mga 1. EASE II Module
at Kanlurang Asya pamahalaan sa mga bansa sa 12,18
1. Balangkas ng mga Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya:
AP7TKA-
Pamahalaan sa mga Pagusbong ng
IIIh-
bansa sa Timog at Kabihasnan II.
1.17
2. Mga palatuntunang 359
agtataguyod sa Karapatan
ng mamamayan sa 19. Natataya ang mga palatuntunang 1. EASE II Module
Pangkalahatan, at ng nagtataguyod sa karapatan ng 12,18
mga Kababaihan, mga mamamayan sa pangkalahatan, 2. Asya: Pagusbong
Grupong Katutubo, mga at ng mga kababaihan, mga AP7TKA-IIIi- ng Kabihasnan
kasapi ng caste sa India 1.18 II.
grupong katutubo, mga kasapi
at Iba Pang Sektor ng 2008. Pp.346-
Lipunan ng caste sa India at iba pang 398
3. Ang Kalagayan at Papel sektor ng lipunan
ng Kababaihan sa Iba’t 20. Napaghahambing ang kalagayan 1. EASE II Module
AP7TKA-
ibang Bahagi ng Timog at at papel ng mga kababaihan sa 20
IIIg-
Kanlurang Asya at Ang iba’t ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya:
1.19
Pagusbong ng
Kanilang Ambag sa Bansa Kanlurang Asya at ang kanilang Kabihasnan II.
at Rehiyon ambag sa bansa at rehiyon 2008. Pp.363-
4. Ang Kinalaman ng 366
Edukasyon sa 21. Natataya ang kinalaman ng AP7TKA- 1. EASE II Module 13
Pamumuhay ng mga edukasyon sa pamumuhay ng IIIg-
1.20
Asyano sa Timog at mga Asyano 2. * Asya: Pagusbong
Kanlurang Asya ng Kabihasnan II.
5. Bahaging Ginampanan ng 2008. Pp.368-
Relihiyon sa Iba’t ibang 376
aspekto ng pamumuhay
6. Mga kasalukuyang 22. Natataya ang bahaging AP7TKA- EASE II Module 14
pagbabagong ginampanan ng relihiyon sa iba’t IIIg-
pangekonomiya na ibang aspekto ng pamumuhay 1.21
naganap/nagaganap sa 23. Naiuugnay ang mga kasalukuyang 1. EASE II Module
kalagayan ng mga bansa 15
pagbabagong pang-ekonomiya na
7. Pagkakaiba-iba ng antas AP7TKA- 2. * Asya:
naganap/nagaganap sa
ng pagsulong at pagunlad IIIh- Pagusbong ng
ng Timog at Timog- kalagayan ng mga bansa
1.22 Kabihasnan II.
8. Mga Anyo at Tugon sa 398
Neokolonyalismo sa 24. Natataya ang pagkakaiba-iba ng AP7TKA- 1. EASE II Module
Timog at Kanlurang Asya IIIh- 15
antas ng pagsulong at pag-unlad
9. Epekto ng Kalakalan sa 1.23 2. * Asya:
Pagbabagong ng Timog at Timog-Kanlurang
Pagusbong ng
Pangekonomiya at Asya gamit ang estadistika at
Kabihasnan II.
Pangkultura ng mga kaugnay na datos.
2008. Pp.398-
bansa sa Timog at 404

Kanlurang Asya 25. Nasusuri ang mga anyo at tugon 1. EASE II Module
10. Kontribusyon ng Timog at sa neokolonyalismo sa Timog at 10,15
Kanlurang Asya sa Kanlurang Asya 2. Open high school
larangan ng Sining, Modyul
Humanidades at 20
Palakasan 3. * Asya: Noon,
AP7TKA-
11. Pagkakakilanlan ng Ngyon at sa
IIIh-
kulturang Asyano batay Hinaharap II.
1.24
sa mga kontribusyong 2000. Pp.175-
nito 189
4. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.398-
404
26. Natataya ang epekto ng kalakalan EASE II Module 15
sa pagbabagong pangekonomiya AP7TKA-IIIi-
at pangkultura ng mga bansa sa 1.25
Timog at Kanlurang Asya
27. Napapahalagahan ang mga AP7TKA-IIIj- 1. EASE II Module
kontribusyon ng Timog at 1.25 16
Kanlurang Asya sa larangan ng 2. * Asya:
Pagusbong ng
sining, humanidades at
Kabihasnan II.
palakasan
2008. Pp.406-
412
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
266

28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II Module
ng kulturang Asyano batay sa 16
mga kontribusyong ito 2. * Asya:
AP7TKA-IIIj-
Pagusbong ng
1.25
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
IKAAPAT NA MARKAHAN - An g Silangan at Timog-Silanga ng Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 ha nggang ika-20 s iglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang Mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon 1. EASE II Module
sa Silangan at Timog Silangang ng mga Asyano sa mga hamon 17
Asya napapahalagahan ang nakapagsasagawa nang ng pagbabago, pag-unlad at 2. * Asya:
1. Mga dahilan, paraan at pagtugon ng mga Asyano kritikal na pagsusuri sa pagpapatuloy ng Silangan at Pagusbong ng
epekto ng kolonyalismo sa mga hamon ng pagbabago, pag-unlad Timog-Silangang Asya sa Kabihasnan II.
AP7KIS-IVa-
at Imperyalismo sa pagbabago, pag-unlad at at pagpapatuloy ng Transisyonal at Makabagong 2008. Pp.268-
j-1
Silangan at Timog pagpapatuloy ng Silangan Silangan at Timog Panahon ika-16 hanggang ika-20 332
Silangang Asya at Timog- Silangang Asya sa Siglo) 3. *Kasaysayan ng
2. Transpormasyon ng mga Silangang Asya sa Transisyoal at Daigdig III.
Transisyonal at
Makabagong
Pamayanan at Estado sa Panahon (ika-16 hanggang Makabagong Panahon 2012. Pp.240-
Silangan at Timog- ika-20 Siglo) (ika-16 hanggang ika-20 248
Silangang Asya sa siglo) 4. * Asya: Noon,
Pagpasok ng mga Isipan Ngayon at sa
at Impluwensiyang Hinaharap II.
kanluranin sa larangan ng 2000. Pp.136-
2.1 pamamahala 152
2.2 kabuhayan 2. Nasusuri ang mga dahilan, paraan AP7KIS-IVa- 1. EASE II Module
2.3 teknolohiya at epekto ng pagpasok ng mga 1.1 17
2.4 lipunan Kanlurang bansa hanggang sa 2. * Asya:
2.5 paniniwala pagtatag ng kanilang mga Pagusbong ng
2.6 pagpapahalaga, at 2.7 kolonya o kapangyarihan sa Kabihasnan II.
sining at kultura. Silangan at 2008. Pp.290-
3. Ang Mga Nagbago at Timog-Silangang Asya 298
Nanatili sa Ilalim ng 3. * Asya: Noon,
Kolonyalismo Ngayon at sa
4. Epekto ng Kolonyalismo Hinaharap II.
sa Silangan at
TimogSilangang Asya 2000. Pp.136-
5. Ang mga Karanasan sa 153
Silangan at 3. Nasusuri ang transpormasyon ng 1. EASE II Module
TimogSilangang Asya sa mga pamayanan at estado sa 17
ilalim ng kolonyalismo at Silangan at Timog-Silangang Asya 2. * Asya:
sa pagpasok ng mga isipan at Pagusbong ng
imperyalismong
impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan II.
kanluranin
larangan ng: 2008. Pp.268-
AP7KIS-Iva-
3.1 pamamahala, 332
1.2
3.2 kabuhayan, 3. * Asya: Noon,
3.3 teknolohiya, Ngayon at sa
3.4 lipunan, Hinaharap II.
3.5 paniniwala, 2000. Pp.136-
3.6 pagpapahalaga, at 153
3.7 sining at kultura
4. Naipapaliwanag ang mga nagbago 1. EASE II Module
at nanatili sa ilalim ng AP7KIS-IVa- 7
kolonyalismo 1.3 2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.141-
153
5. Natataya ang mga epekto ng EASE II Module 7
AP7KIS-IVb-
kolonyalismo sa Silangan at
1.4
Timog-Silangang Asya
6. Naihahambing ang mga karanasan AP7KIS-IVb- 1. EASE II Module
sa Silangan at TimogSilangang 1.5 7
Asya sa ilalim ng kolonyalismo at 2. * Asya:
Pagusbong ng
imperyalismong kanluranin
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-

299
B. Ang Nasyonalismo at 7. Nabibigyang-halaga ang papel ng 1. EASE II Module

Paglaya ng mga bansa nasyonalismo sa pagbuo ng mga 8
sa Silangan at Timog- bansa sa Silan6gan at 2. * Asya:
AP7KIS-IVc-
Silangang Asya Timog-Silangang Asya Pagusbong ng
1.6
1. Ang Papel ng Kabihasnan II.
Nasyonalismo sa Pagbuo 2008. Pp.308-
ng mga Bansa sa 320
Silangan at Timog- 8. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
Silangang Asya pangyayaring nagbigay –daan sa 8-9
2. Ang mga Salik at pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya:
Pangyayaring Nagbigay AP7KIS-IVc-
nasyonalismo sa Silangan at Pagusbong ng
Daan sa Pag-usbong at 1.7
Timog Silangang Asya Kabihasnan II.
Pag-unlad ng 2008. Pp.308-
nasyonalismo 320
3. Iba’t ibang Manipestasyon 9. Naipapaliwanag ang mga iba’t 1. EASE II Module
AP7KIS-IVc- 8
ng Nasyonalismo sa ibang manipestasyon ng
1.8 2. * Asya: Pag-
Silangan at Timog- nasyonalismo sa Silangan at
Silangang Asya Timog-Silangang Asya usbong ng
4. Bahaging ginampanan ng Kabihasnan
nasyonalismo sa Silangan II.2008.
at Timog-Silangang Asya Pp.308-320
tungo sa paglaya ng mga 10. Naihahayag ang pagpapahalaga 1. EASE II Module
bansa mula sa sa bahaging ginampanan ng 8-9
imperyalismo nasyonalismo sa Silangan at 2. * Asya:
AP7KIS-IVd-
5. Epekto ng Nasyonalismo Pagusbong ng
Timog-Silangang Asya tungo sa 1.9
sa Sigalot Etniko sa Asya Kabihasnan II.
6. Mga Pamamaraang paglaya ng mga bansa mula sa
2008. Pp.308-
Ginamit sa Silangan at imperyalismo 320
Timog-Silangang Asya sa 11. Nasusuri ang epekto ng AP7KIS-IVd- 1. EASE II Module
pagtatamo ng Kalayaan nasyonalismo sa sigalot etniko sa 1.10 8-9
mula sa Kolonyalismo 2. * Asya:
Asya
7. Epekto ng mga Digmaang Pagusbong ng
Pandaidig sa Pag-aangat Kabihasnan II.
ng mga malawakang 2008. Pp.308-

kilusang nasyonalista 319
( hal: epekto ng Unang
Digmaang Pandaigdig sa 12. Nasusuri ang mga pamamaraang 1. EASE II Module
pagtatag ng sistemang ginamit sa Silangan at 8-9
mandato sa Silangang TimogSilangang Asya sa 2. * Asya:
AP7KIS -IVd-
Asya) Pagusbong ng
pagtatamo ng kalayaan mula sa 1.11
8. Iba’t ibang ideolohiya Kabihasnan II.
kolonyalismo
(ideolohiya ng malayang 2008. Pp.308-
demokrasya, sosyalismo 319
at komunismo) sa mga 13. Nasusuri ang matinding epekto ng 1. EASE II Module
malawakang kilusang mga digmaang pandaidig sa pag- 8-9
nasyonalista aangat ng mga malawakang 2. * Asya: Noon,
9. Epekto ng mga samahang Ngayon at sa
kilusang nasyonalista ( hal:
kababaihan at ng mga Hinaharap II.
epekto ng Unang Digmaang
kalagayang panlipunan sa AP7KIS-IVe- 2000. Pp.163-
Pandaigdig sa pagtatag ng 1.12 173
buhay ng kababaihan
sistemang mandato sa Silangan at 3. * Asya:
tungo sa
Timog-Silangang Asya ) Pagusbong ng
pagkakapantaypantay, Kabihasnan II.
pagkakataong pang-
ekonomiya at
karapatang pampolitika 2008. Pp.322-
10. Bahaging Ginampanan ng 330
Nasyonalismo sa 14. Nasusuri ang kaugnayan sa iba’t 1. EASE II Module
pagbibigay wakas sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng 9
imperyalismo 2. * Asya:
malayang demokrasya, AP7KIS-IVe-
Pagusbong ng
sosyalismo at komunismo) sa 1.13
Kabihasnan II.
mga malawakang kilusang
2008. Pp.308-
nasyonalista 319

15. Nasusuri ang epekto ng mga 1. EASE II Module
samahang kababaihan at ng mga 20
kalagayang panlipunan sa buhay 2. * Asya:
Pagusbong ng
ng kababaihan tungo sa
Kabihasnan II.
pagkakapantay-pantay,
2008. Pp.332-
pagkakataong pang-ekonomiya at AP7KIS-IVe- 342
karapatang pampolitika 1.14 3. Karapatan Mo,
Alamin
Mo(Philippines
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.13-15
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 16. Naipapahayag ang 1. EASE II Modyul 9
at Kanlurang Asya pagpapahalaga sa bahaging 2. * Asya:
1. Mga Pagbabago sa mga ginampanan ng nasyonalismo sa Pagusbong ng
Bansang Bumubuo sa pagbibigay wakas sa Kabihasnan II.
Silangan at Timog- 2008. Pp.308-
imperyalismo AP7KIS-IVf-
Silangang Asya 319
2. Balangkas ng pamahalaan 1.15 3. * Asya: Noon,
ng mga bansa sa Silangan Ngayon at sa
at Timog- Hinaharap II.
Silangang Asya 2000. Pp.154-
3. Mga Palatuntunang 173
Nagtataguyod sa
17. Naihahambing ang mga AP7KIS-IV- 1. EASE II
karapatan ng
mamamayan sa pagbabago sa mga bansang 1.16 Modyul 10,17
pangkalahatan, at ng mga bumubuo sa Silangan at 2. * Asya: Pagusbong
kababaihan, mga grupong TimogSilangangn Asya ng Kabihasnan II.
katutubo, iba pang sektor 2008. Pp.386-
ng lipunan 396

4. Ang Kalagayan at Papel 18. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II Modyul
ng Kababaihan sa Iba’t balangkas ng pamahalaan ng mga 12,18
ibang bahagi ng Silangan bansa sa Silangan at Timog- 2. * Asya:
at Timog-Silangang Asya Silangangn Asya Pagusbong ng
at ang Kanilang Ambag sa Kabihasnan II.
Bansa at Rehiyon 2008. Pp.347-
AP7KIS-IVg-
5. Ang Kinalaman ng 358
1.17
Edukasyon sa 3. * Asya: Noon,
Pamumuhay ng mga Ngayon at sa
Asyano sa Silangan at Hinaharap II.
Timog-Silangang Asya 2000. Pp.191-
6. Bahaging Ginampanan ng 206
Relihiyon sa Iba’t ibang
aspekto ng pamumuhay 19. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II Modyul
7. Mga Kasalukuyang mga palatuntunang nagtataguyod 12,18
Pagbabagong sa karapatan ng mamamayan sa 2. * Asya:
PangEkonomiya na pangkalahatan, at ng mga Pagusbong ng
naganap/ nagaganap sa Kabihasnan II.
kababaihan, mga grupong
kalagayan ng mga bansa 2008. Pp.362-
katutubo, mga kasapi ng caste sa 366
sa Silangan at Timog- AP7KIS-IVg-
Silangang Asya India at iba pang sektor ng 3. Women’s Rights
lipunan 1.18
8. Pagkakaiba-iba ng antas and
ng pagsulong at pagunlad Responsibilities
ng Timog at Timog- (Philippines
Silangang Asya. Nonformal
9. Mga Anyo at Tugon sa Education
Neokolonyalismo sa Project). 2001.
Timog at Kanlurang Asya Pp.17-33
10. Epekto ng Kalakalan sa 20. Naihahambing ang kalagayan at AP7KIS-IVg- 1. EASE II
Pagbabagong papel ng kababaihan sa iba’t 1.19 Modyul 20
pangEkonomiya at
Pangkultura ng mga bansa ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya:
sa Silangan at Timog Kanlurang Asya at ang kanilang Pagusbong ng
Silangang Asya ambag sa bansa at rehiyon Kabihasnan II.
11. Kontribusyon ng Silangan 2008. Pp.332-
at Timog-Silangang Asya 342,362-366

sa Larangan ng Sining, 3. Babae, Gumising
Humanidades at palakasan ka!
12. Pagkakakilanlan ng (Philippines
Kulturang Asyano Batay Nonformal
sa mga Kontribusyong nito Education
Project). 1998.
Pp.4-11
21. Nasusuri ang kinalaman ng 1. EASE II Modyul
edukasyon sa pamumuhay ng 13
mga Asyano 2. * Asya:
AP7KIS-IVh-
Pagusbong ng
1.20
Kabihasnan II.
2008. Pp.368-
376
22. Natataya ang bahaging 1. EASE II Modyul
ginampanan ng relihiyon sa iba’t 14
ibang aspekto ng pamumuhay 2. * Asya:
AP7KIS-IVh-
Pagusbong ng
1.21
Kabihasnan II.
2008. Pp.378-
382
23. Naiuugnay ang mga kasalukuyang 1. EASE II Modyul 15
pagbabagong pang-ekonomiya na 2. * Asya:
naganap/ nagaganap sa Pagusbong ng
kalagayan ng mga bansa sa Kabihasnan II.
Silangan at Timog- AP7KIS-IVh- 2008. Pp.386-
Silangang Asya 1.22 396
3. Mga
Pangunahing
Relihiyon sa
Buong Mundo
(Philippines
Nonformal
Education
Project). 2001.

Pp. 3-20
24. Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng 1. EASE II Modyul
antas ng pagsulong at pag-unlad 15
ng Timog at Timog-Silangang 2. * Asya:
AP7KIS-IVi-
Asya gamit ang estadistika at Pagusbong ng
1.23
Kabihasnan II.
kaugnay na datos.
2008. Pp.386-
396
25. Nasusuri ang mga anyo at tugon 1. EASE II Modyul
sa neokolonyalismo sa Silangan 15
at Timog-Silangang Asya 2. Open high school
Modyul
AP7KIS-IVi- 20
1.24 3. * Asya: Noon,
Ngyon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.183-
189
1. EASE II Modyul
26. Natataya ang epekto ng 15
kalakalan sa pagbabagong 2. * Asya:
pangekonomiya at pangkultura ng Pagusbong ng
mga bansa sa Silangan at Timog Kabihasnan II.
Silangang Asya AP7KIS-IVj- 2008. Pp.398-
1.25 404
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.190-
206
27. Napapahalagahan ang mga AP7KIS-IVj- 1. EASE II

kontribusyon ng Silangan at 1.26 Modyul 16
Timog-Silangang Asya sa larangan 2. * Asya:
ng sining, humanidades at Pagusbong ng
Kabihasnan II.
palakasan
2008. Pp.406-
413
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
267
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II Modyul
ng kulturang Asyano batay sa 16
mga kontribusyong nito 2. * Asya:
AP7KIS-IVj-
Pagusbong ng
1.27
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
BAITANG 8
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon, at pag-
unawa sa kasaysayan, politika, ekonomiya, kultura, at lipunan ng Daigdig mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan.
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
NILALAMAN (Content ) PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Heograp iya at Mga Sinaunang Kabih asnan sa Daigdig

Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III Modyul
1. Nasusuri ang katangiang pisikal
A. Heograpiya ng Daigdig AP8HSK-Id-4 1
naipamamalas ang pag- nakabubuo ng ng daigdig
2. * Kasaysayan

1. Heograpiyang Pisikal unawa sa interaksiyon ng tao panukalang proyektong ng Daigdig
1.1 Limang Tema ng sa kaniyang kapaligiran na nagsusulong sa (Batayang
Heograpiya nagbigay-daan sa pag- pangangalaga at Aklat) III. 2000.
1.2 Lokasyo usbong ng mga sinaunang preserbasyon ng mga pp. 3-15
1.3 Topograpiya kabihasnan na nagkaloob ng pamana ng mga 3. * Kasaysayan
1.4 Katangiang Pisikal ng mga pamanang humubog sa sinaunang kabihasnan sa ng Daigdig
Daigdig (anyong lupa, pamumuhay ng Daigdig para sa (Manwal ng
anyong tubig, klima, at kasalukuyang henerasyon kasalukuyan at sa Guro) III. 2012.
yamang likas) susunod na henerasyon pp. 2-10
2. Heograpiyang Pantao 2.1 4. * Kasaysayan
Natatanging Kultura ng mga ng Daigdig
Rehiyon, Bansa at (Batayang
Mamamayan sa Daigdig (lahi, Aklat) III. 2012.
pangkat- etniko, wika,at pp. 3-22
relihiyon sa daigdig ) 1. EASE III
2. Napahahalagahan ang Modyul 2
natatanging kultura ng mga 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
rehiyon, bansa at mamamayan sa
AP8HSK-Ie-5 (Batayang
daigdig (lahi, pangkat-
Aklat) III. 2000.
etnolingguwistiko, at relihiyon sa pp. 64-
daigdig) 69,128133
B. Ang Pagsisimula ng mga 3. Nasusuri ang kondisyong

Kabihasnan sa Daigdig heograpiko sa panahon ng mga AP8HSK-Ie-4
(Preshistoriko- 1000 BCE) unang tao sa daigdig
1. Kondisyong Heograpiko sa
4. Naipaliliwanag ang uri ng
Panahon ng mga Unang
Tao sa Daigdig pamumuhay ng mga unang tao sa AP8HSK-Ie-5
2. Pamumuhay ng mga Unang daigdig
Tao sa Daigdig 1. EASE III Modyul
2
3. Mga Yugto sa Pag-unlad ng 5. Nasusuri ang yugto ng pag-unlad 2. EASE III Modyul
Kultura sa Panahong ng kultura sa panahong AP8HSK-If-6 2
Prehistoriko prehistoriko 3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang

Aklat) III. 2012.
pp. 32-40.
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp.12-15.
5. * Kasaysayan ng
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp.25-27.
1. EASE III Modyul
1
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
6. Naiuugnay ang heograpiya sa pp. 11-15
3. * Kasaysayan
pagbuo at pag-unlad ng mga AP8HSK-Ig-6
ng Daigdig
sinaunang kabihasnan sa daigdig (Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 6-9
4. * Kasaysayan
ng(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 19-20
1. EASE III Modyul
3
2. * Kasaysayan
7. Nasusuri ang pag-usbong ng mga ng Daigdig
sinaunang kabihasnan sa daigdig: AP8HSK-Ih-7 (Batayang
pinagmulan, batayan at katangian Aklat) III. 2012.
pp. 22-32
3. * Kasaysayan
ng Daigdig

(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 10-12
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 16-24
1. EASE III
Modyul 3
8. Nasusuri ang mga sinaunang 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
kabihasnan sa daigdig batay sa
AP8HSK-Ii-8 Kasaysayan ng
politika, ekonomiya, kultura, Daigdig
relihiyon, paniniwala, at lipunan (Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 28-64.
1. EASE III Modyul
3
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig
9. Napahahalagahan ang mga
(Batayang
kontribusyon ng mga sinaunang AP8HSK-Ij10
Aklat) III. 2012.
kabihasnan sa daigdig pp. 96-103.
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 33-37
IKALAWANG MARKAHAN - An g Daigdig sa Klasiko at Transisyonal na Panahon
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nasusuri ang kabihasnang Minoan AP8DKT-IIa- 1. EASE AP III
A. Pag-usbong at Pag-unlad ng at Mycenean 1 Modyul 4

mga Klasikong Lipunan sa naipapamalas ang pagunawa nakabubuo ng 2. * Kasaysayan
Europa sa kontribusyon ng mga adbokasiya na ng Daigdig
1. Kabihasnang Klasiko sa pangyayari sa Klasiko at nagsusulong ng (Batayang
Europa (Kabihasnanang Transisyunal na Panahon sa pangangalaga at Aklat) III. 2012.
Minoan at Mycenean) pagpapahalaga sa mga pp. 106-112
pagkabuo at pagkahubog ng
2. Kabihasnang klasiko ng natatanging 3. * Kasaysayan
Greece (Athens, Sparta at pagkakakilanlan ng mga ng Daigdig
kontribusyon ng Klasiko
mga city-states) bansa at rehiyon sa daigdig at Transisyunal na (Manwal ng
3. Kabihasnang klasiko ng Panahon na nagkaroon Guro) III. 2012.
Rome (mula sa Sinaunang ng malaking pp. 38-41
Rome hanggang sa tugatog impluwensya sa 2. Nasusuri ang kabihasnang klasiko 1. EASE III Modyul
at pagbagsak ng Imperyong pamumuhay ng tao sa ng Greece. 4
Romano) kasalukuyan 2. * Kasaysayan
4. Pag-usbong at Pag-unlad ng ng
mga Klasiko na Daigdig(Bataya
Lipunan sa Africa, ng Aklat) III.
America, at mga Pulo sa 2012. pp. 114-
Pacific 124
5. Kabihasnang Klasiko sa AP8DKT-IIab- 3. * Kasaysayan
Africa (Mali at Songhai) ng Daigdig
2
6. Kabihasnang Klasiko sa (Batayang
America Aklat) III. 2000.
7. Kabihasnang Klasiko sa pulo pp. 70-89.
ng Pacific 4. Kasaysayan ng
8. Kontribusyon ng Daigdig
Kabihasnang Klasiko sa (Manwal ng
Daigdig Noon at Ngayon Guro). 2012. pp.
42-48.
3. Naipapaliwanag ang 1. EASE III Modyul
mahahalagang pangyayari sa 5
kabihasnang klasiko ng Rome 2. * Kasaysayan ng
(mula sa sinaunang Rome AP8DKT-IIc- Daigdig
hanggang sa tugatog at 3 (Batayang
pagbagsak ng Imperyong Aklat) III. 2012.
Romano) Pp. 126-146
3. * Kasaysayan

ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 90-104
4. Nasusuri ang pag-usbong at 1. EASE III Modyul
pagunlad ng mga Klasiko na 6-7
Lipunan sa Africa, America, at 2. * Kasaysayan ng
Daigdig(Bataya
mga Pulo sa Pacific
ng Aklat) III.
2012. pp. 156-
164
3. * Kasaysayan ng
AP8DKT-IId- Daigdig
4 (Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 105-127
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 59-63
5. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE III Modyul
kaganapan sa mga klasikong 6
kabihasnan sa Africa (Mali at 2. * Kasaysayan ng
Daigdig
Songhai).
(Batayang
Aklat) III. 2012.
AP8DKT-IId- pp. 157-159.
5 3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 59-60
4. * Kasaysayan ng
Daigdig

(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 111-115
6. Nasusuri ang mga kaganapan 1. EASE III
sa kabihasnang klasiko ng Modyul
America. 7
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 117-123
AP8DKT-IIe- 3. * Kasaysayan
6 ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 29-33
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 84-93
7. Nasusuri ang kabihasnang klasiko AP8DKT-IIe- 1. EASE III
B. Ang Daigdig sa Panahon ng ng pulo sa Pacific. 7 Modyul
Transisyon 7
1. Mga pangyayaring 2. * Kasaysayan
nagbigay-daan sa ng Daigdig
pagusbong ng Europa sa (Batayang
Gitnang Panahon Aklat) III. 2000.
2. Ang paglakas ng pp. 123-127
Simbahang Katoliko bilang 3. * Kasaysayan
isang institusyon sa ng Daigdig
Gitnang Panahon (Batayang
3. Ang Holy Roman Empire Aklat) III. 2012.
4. Ang Paglunsad ng mga pp. 161-164
Krusada 4. * Kasaysayan
5. Ang buhay sa Europa ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
noong Gitnang Panahon: pp. 59-63
Piyudalismo Manoryalismo, 8. Naipapahayag ang
at Pagusbong ng mga pagpapahalaga sa mga
Bayan at Lungsod
kontribusyon ng kabihasnang AP8DKT-IIf-8
6. Epekto at kontribusyon ng
klasiko sa pag-unlad ng
ilang mahahalagang
pandaigdigang kamalayan
pangyayari sa Europa sa
9. Nasusuri ang mga pangyayaring * Kasaysayan ng
pagpapalaganap ng
nagbigay-daan sa Pag-usbong Daigdig (Batayang
pandaigdigang kamalayan. AP8DKT-IIf-9
ng Europa sa Gitnang Panahon Aklat) III. 2000. pp.
138-159.
10. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE III
bunga ng paglakas ng Modyul
Simbahang Katoliko bilang 8
isang institusyon sa Gitnang 2. * Kasaysayan
Panahon ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 178-189.
3. * Kasaysayan
AP8DKT-IIg10 ng Daigdig
(Manwal ng
Guro)III. 2012.
pp. 69-73
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 144-147.
11. Nasusuri ang mga kaganapang 1. * Kasaysayan
nagbigay-daan sa pagkakabuo ng Daigdig
ng “Holy Roman Empire” (Batayang
AP8DKT-IIg11 Aklat)III. 2000.
pp. 142-143
2. * Kasaysayan

ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 173-175
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 66-68.
12. Naipapaliwanag ang mga dahilan 1. EASE III Modyul
at bunga ng mga Krusada sa 8
Gitnang Panahon 2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 147-149.
3. * Kasaysayan ng
Daigdig III
AP8DKT-IIh12
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 181-184
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 71-72
13. Nasusuri ang buhay sa Europa 1. EASE III

noong Gitnang Panahon: Modyul
Manoryalismo, Piyudalismo, at 9
2. * Kasaysayan
ang pag-usbong ng mga
ng Daigdig
bagong bayan at lungsod AP8DKT-IIi13
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 150-159
3. * Kasaysayan

ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 192-206
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 73-80
14. Natataya ang epekto at
kontribusyon ng ilang
mahahalagang pangyayari sa AP8DKT-IIj13
Europa sa pagpapalaganap ng
pandaigdigang kamalayan.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pag-usbong ng Makabagong Daigdig: Ang Transpormasyon tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan
A. Paglakas ng Europa Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nasusuri ang pag-usbong ng AP8PMD- 1. EASE III
bourgeoisie, merkantilismo, IIIa-b-1 Modyul
1. Pag-usbong at Naipamamalas ng mag-aaral kritikal na nakapagsusuri National monarchy, 10,12
kontribusyon ng ang pag-unawa sa naging sa naging implikasyon sa Renaissance, Simbahang 2. * Kasaysayan
bourgeoisie, transpormasyon tungo sa kaniyang bansa, Katoliko at Repormasyon ng Daigdig
merkantilismo, National (Batayang
makabagong panahon ng komunidad, at sarili ng
monarchy, Renaissance, Aklat) III. 2000.
mga bansa at rehiyon sa mga pangyayari sa
Simbahang Katoliko at pp. 161-179
Repormasyon daigdig bunsod ng panahon ng 3. * Kasaysayan
paglaganap ng mga kaisipan transpormasyon tungo sa ng Daigdig
sa agham, politika, at makabagong panahon. (Batayang
ekonomiya tungo sa pagbuo Aklat) III. 2012.
ng pandaigdigan kamalayan pp. 208-238
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 82-122

1. EASE III
Modyul
2. Napahahalagahan ang mga 10,12
kontribusyon ng bourgeoisie, 2. * Kasaysayan
merkantilismo, National AP8PMD- ng Daigdig
monarchy, Renaissance, IIIc-d-3 (Batayang
Simbahang Katoliko at Aklat) III. 2000.
Repormasyon sa daigdig. pp.
162,164168,176-
179
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 212-214,
216, 221-224,
233-234, 236-
237
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 84,8788,91-
92;95,98-
99,102-103,
106-107

B. Paglawak ng 1. EASE III
Kapangyarihan ng Modyul
Europa 14
2. * Kasaysayan
1. Unang Yugto ng ng Daigdig
Imperyalismo at (Batayang
Kolonisasyon Aklat) III. 2000.
2. Dahilan at Epekto ng 3. Nasusuri ang unang yugto ng pp. 180-190
unang yugto ng AP8PMD- 3. * Kasaysayan
imperyalismo at kolonisasyon
Imperyalismo at IIIe-4 ng Daigdig
Kolonisasyon sa Europa. (Batayang
3. Kaganapan at Epekto Aklat) III. 2012.
ng Enlightenment pati pp. 240-248
ng Rebolusyong 4. * Kasaysayan
Siyentipiko at ng Daigdig
Industriyal. (Manwal ng
4. Ikalawang Yugto ng Guro) III. 2012.
Kolonyalismo at pp. 111-114
Imperyalismo 4. Natataya ang mga dahilan at 1. EASE III Modyul
AP8PMD-IIIf- 14
epekto ng unang yugto ng
5 2. * Kasaysayan
imperyalismo at kolonisasyon
5. Dahilan at Epekto ng sa Europa. ng Daigdig
Ikalawang Yugto ng (Batayang
Imperyalismo Aklat) III. 2000.
pp. 180-181,
186-190
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 241-242,
246-248
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.

pp. 111,113
1. EASE III
Modyul
13
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 187-193
5. Nasusuri ang kaganapan at 3. * Kasaysayan
epekto ng Enlightenment pati AP8PMD- ng Daigdig
ng Rebolusyong Siyentipiko at IIIg-6 (Batayang
Industriyal. Aklat) III. 2012.
pp. 250-260,
276-284
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 115-123,
128-132
6. Naipaliliwanag ang Ikalawang AP8PMD- 1. * Kasaysayan
Yugto ng Kolonyalismo at IIIh-7 ng Daigdig
Imperyalismo (Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 205-215
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 286-294
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 133-137

1. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 206, 211-
215
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
7. Nasusuri ang mga dahilan at
AP8PMD- (Batayang
epekto ng ikalawang Yugto ng
IIIh-8 Aklat) III. 2012.
Imperyalismo at Kolonisasyon.
pp. 287-
288,294
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 133,136
C. Pagkamulat 8. Naipapaliwanag ang kaugnayan 1. EASE III Modyul

1. Kaugnayan ng ng Rebolusyong 15
Rebolusyong AP8PMD-IIIi9 2. * Kasaysayan ng
Pangkaisipan sa Rebolusyong
Pangkaisipan sa Daigdig
Pranses at Amerikano.
Rebolusyong Pranses at (Batayang
Amerikano Aklat) III. 2000.
2. Pag-usbong ng pp. 194-204
Nasyonalismo sa Europa at 3. * Kasaysayan
iba’t ibang bahagi ng ng Daigdig
(Batayang
daigdig.
Aklat)III. 2012.
pp. 262-273
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 123-127

1. EASE III
Modyul
16
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2000.
9. Naipapahayag ang pp. 216-247
pagpapahalaga sa pag-usbong AP8PMD- 3. * Kasaysayan
ng Nasyonalismo sa Europa at IIIi10 ng Daigdig
iba’t ibang bahagi ng daigdig. (Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 296-305
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 137-141
IKAAPAT NA MARKAHAN - An g Kontemporanyong Daigdig (ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan): Mga Suliranin at Hamon tungo sa Pandaigdigang
Kapayapaan, Pagkakaisa, Pagt utulungan, at Kaunlaran
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III Modyul
A. Ang Unang Digmaang 1. Nasusuri ang mga dahilang AP8AKD-IVa- 17
Pandaigdig naipamamalas ng mag-aaral aktibong nakikilahok sa nagbigay-daan sa Unang 1 2. * Kasaysayan
1. Mga Dahilang ang pag-unawa sa mga gawain, programa, Dimaan Pandaidig ng Daigdig
nagbigay-daan sa kahalagahan ng proyekto sa antas ng (Batayang
Unang Digmaang pakikipagugnayan at sama- komunidad at bansa na Aklat) III. 2000.
Pandaigdig. samang nagsusulong ng pp. 248-249
2. Mahahalagang pagkilos sa 3. * Kasaysayan
rehiyonal at
pangyayaring naganap kontemporanyong daigdig ng Daigdig
pandaigdigang
sa Unang Digmaang tungo sa pandaigdigang (Batayang
Pandaigdig kapayapaan, pagkakaisa, Aklat) III. 2012.
kapayapaan, pagkakaisa,
3. Epekto ng Unang pagtutulungan, at pp. 308-311
pagtutulungan, at kaunlaran
Digmaang kaunlaran 4. * Kasaysayan
Pandaigdig ng Daigdig
4. Pagsisikap ng mga (Manwal ng
bansa na makamit ang Guro) III. 2012.

kapayapaang pp. 141-142
pandaigdig 2. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III
5. Ang Ikalawang pangyayaring naganap sa Modyul
Digmaang Unang Digmaang Pandaigdig 17
Pandaigdig 2. * Kasaysayan
6. Mga Dahilang nagbigay- ng Daigdig
daan sa Ikalawang (Batayang
Digmaang Pandaigdig. Aklat) III. 2000.
7. Mahahalagang pp. 249-252
pangyayaring naganap AP8AKD-IVb- 3. * Kasaysayan
sa Ikalawang Digmaang 2 ng Daigdig
Pandaigdig (Batayang
8. Epekto ng Ikalawang Aklat) III. 2012.
Digmaang Pandaigdig pp. 311-312
9. Pagsisikap ng mga 4. * Kasaysayan
bansa na makamit ang ng Daigdig
kapayapaang (Manwal ng
pandaigdig Guro) III. 2012.
10. Mga Ideolohiya, Cold pp. 143
War, at 3. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE III
Neokolonyalismo Unang Dimaang Pandadig Modyul
11. Mga Pandaigdigang 17
Organisasyon, Pangkat, AP8AKD-IVc-
2. * Kasaysayan
3
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2000.
at Alyansa pp. 252-255
11.1 Mga organisasyon at 3. * Kasaysayan
alyansa ng Daigdig
(Europaan Union (Batayang
(EU), Aklat) III. 2012.
Organization of pp. 312-315

American States 4. Nasusuri ang pagsisikap ng mga 1. EASE III Modyul
(OAS), bansa na makamit ang 21-24
Organization of kapayapaang pandaigdig at 2. Open High School
Islamic Countries, Modyul
kaunlaran
ASEAN, at iba pa) 21
11.2 Mga 3. * Kasaysayan ng
pangekonomikon Daigdig
g organisasyon at (Batayang
trading blocs Aklat) III. 2000.
(GATT, World AP8AKD-IVd- pp. 253-255
Trade, IMF/World 4 4. * Kasaysayan ng
Bank, APEC, Daigdig
ASEAN Economic (Batayang
Community, OAS, Aklat) III. 2012.
NAFTA, AFTA, pp. 315-319
OPEC, at iba pa) 5. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 144-145
5. Nasusuri ang mga dahilan na 1. EASE III Modyul
nagbigay-daan sa Ikalawang 17
Digmaang Pandaidig. 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
AP8AKD-IVe5
Aklat) III.
2000. pp. 256-
257
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp. 322-
324
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
145146
6. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III
pangyayaring naganap sa Modyul 17
Ikalawang Digmaang 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
Pandaigdig.
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 257-
262
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
AP8AKD-IVf- (Batayang
6
Aklat) III.
2012. pp.
324-
333
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
146147
7. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE III
Ikalawang Digmaang Modyul 17
Pandaigdig. AP8AKD-IVg- 2. * Kasaysayan
7 ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 263-
265
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.

pp. 333-334
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
148151
8. Natataya ang pagsisikap ng mga 1. * Kasaysayan
bansa na makamit ang ng Daigdig
kapayapaang pandaigdig at (Batayang
kaunlaran. Aklat) III.
2000. pp. 264-
AP8AKD-IVh- 265
8 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
331332
9. Nasusuri ang mga 1. EASE III
ideolohiyang politikal at Modyul 18
ekonomiko sa hamon ng 2. * Kasaysayan
estabilisadong institusyon ng ng Daigdig
lipunan. (Batayang
AP8AKD-IVi-
Aklat)III. 2000.
9
pp. 266-276
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.

2012. pp. 336-
345
Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp.
152156
10. Natataya ang epekto ng mga 1. EASE AP III

ideolohiya, ng Cold War at ng Modyul 19-20
Neo-kolonyalismo sa iba’t ibang 2. Open High
bahagi ng daigdig. School. Modyul
19-20
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 277-
288
4. * Kasaysayan
AP8AKD-IVi10
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
348-
362
5. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
157167
11. Nasusuri ang bahaging Open High School.
ginampanan ng mga AP8AKD- Modyul 17
pandaidigang organisasyon sa IVi-11
pagsusulong ng
pandaigdigang kapayapaan,

pagkakaisa, pagtutulungan, at
kaunlaran.
BAITANG 9
EKONOMIKS
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks at pambansang pag-unlad gamit ang mga kasanayan at
pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan, at
makataong mamamayan ng bansa at daigdig.
UNANG MARKAHAN - Mga Pang unahing Konsepto ng Eko nomiks: Batayan ng Matalinong Paggamit ng Pinagkuknang Yaman sa gkamit ng
tungo Pa
Kaunlaran
A. Kahulugan ng Ekonomiks Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 1
pag-unawa: 2. * Ekonomiks Mga
1. Nailalapat ang kahulugan ng Konsepto at
sa mga pangunahing naisasabuhay ang ekonomiks sa pang-arawaraw Aplikasyon
konsepto ng Ekonomiks pagunawa sa mga na pamumuhay bilang isang (Manwal ng Guro)
bilang batayan ng pangunahing konsepto IV. 2012. pp. 1-6.
mag-aaral, at kasapi ng
matalino at maunlad na 3. * Ekonomiks Mga
ng Ekonomiks bilang pamilya at lipunan
Konsepto at
pang-araw-araw na batayan ng matalino at
Aplikasyon
pamumuhay maunlad na pangaraw-
(Batayang
araw na pamumuhay
AP9MKE-Ia- Aklat)IV. 2012.
1 pp.3-17.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8 10
2. Natataya ang kahalagahan ng 1. EASE IV Modyul 1

ekonomiks sa pang-arawaraw 2. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ia-
na pamumuhay ng bawat Konsepto at
2
Aplikasyon
pamilya at ng lipunan
(Batayang Aklat)

IV. 2012. pp. 14-
17
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 1516.
Kakapusan 3. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3

B. Konsepto ng Kakapusan at kakapusan sa pang-araw- 2. * Ekonomiks Mga
1. ang Kaugnayan nito sa araw na pamumuhay Konsepto at
Pang- arawaraw na Aplikasyon
Pamumuhay (Batayang Aklat)
Palatandaan ng Kakapusan IV. 2012. pp. 6066.
2. sa Pang- arawaraw na 3. * Ekonomiks Mga
Buhay AP9MKE-Ia- Konsepto at
Kakapusan Bilang 3 Aplikasyon
3. Pangunahing Suliranin sa (Manwal ng Guro)
Pang- araw-araw na IV. 2012. pp. 2023.
Pamumuhay 4. * Ekonomiks
Mga Paraan upang (Batayang Aklat)
4. Malabanan ang Kakapusan IV. 2000. pp. 66.
sa Pang- arawaraw na
Pamumuhay
4. Natutukoy ang mga 1. EASE IV Modyul 3
palatandaan ng kakapusan sa 2. * Ekonomiks Mga
pang-araw-araw na buhay. Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.6066.
AP9MKE-Ib- 3. * Ekonomiks Mga
4 Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2023.
4. * Ekonomiks

(Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 6668.
5. Nakakabuo ang konklusyon na 1. EASE IV Modyul 3

ang kakapusan ay isang 2. * Ekonomiks Mga
pangunahing suliraning Konsepto at
Aplikasyon
panlipunan
2012. pp.6466.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ib- Konsepto at
5 Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2023.
4. * Ekonomiks
2000. pp.7172.
1. EASE IV Modyul 3
6. Nakapagmumungkahi ng mga AP9MKE-Ic- 2. * Ekonomiks Mga
paraan upang malabanan ang 6 Konsepto at
kakapusan Aplikasyon
2012. pp.6566.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2023.
C. Pangangailangan at 7. Nasusuri ang kaibahan ng AP9MKE-Ic- 1. EASE IV Modyul 3 2. *

Kagustuhan kagustuhan (wants) sa Ekonomiks
1. Pagkakaiba ng pangangailangan (needs) (Batayang Aklat) IV.
Pangangailangan at 7
bilang batayan sa pagbuo ng 2000. pp. 7475.
Kagustuhan
matalinong desisyon
2. Ang Kaugnayan ng
Personal 8. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3 2. *
na Kagustuhan at personal na kagustuhan at AP9MKE-Id- Ekonomiks (Batayang
Pangangailangan sa pangangailangan sa suliranin 8 Aklat) IV. 2000. pp.81.
Suliranin ngKakapusan ng kakapusan
3. Hirarkiya ng 9. Nasusuri ang hirarkiya ng 1. EASE IV Modyul 3
Pangangailangan pangangailangan. 2. * Ekonomiks Mga
4. Batayan ng Personal na Konsepto at
Pangangailangan at Aplikasyon
Kagustuhan (Batayang Aklat) IV.
5. Salik na 2012. pp.7880.
nakakaimpluwensiya sa 3. * Ekonomiks Mga
Pangangailangan at Konsepto at
AP9MKE-Id-
Kagustuhan Aplikasyon
9
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2832.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 7577.
10. Nakabubuo ng sariling 1. EASE IV Modyul 3

pamantayan sa pagpili ng mga 2. * Ekonomiks Mga
pangangailangan batay sa mga Konsepto at
Aplikasyon
hirarkiya ng pangangailangan
AP9MKE-Ie10
2012. pp.7984.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.2832.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 7577.
11. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 3

nakakaimpluwensiyasa 2. * Ekonomiks Mga
pangangailangan at Konsepto at
Aplikasyon
kagustuhan
2012. pp.7884.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MKE-Ie11 Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2832.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8081
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3

D. Alokasyon alokasyon sa kakapusan at 2. * Ekonomiks Mga
1. Kaugnayan ng Konsepto ng pangangailangan at Konsepto at
Alokasyon sa Aplikasyon
kagustuhan
Kakapusan at (Batayang Aklat) IV.
Pangangailangan at 2012. pp.7076.
AP9MKE-If12
Kagustuhan 3. * Ekonomiks Mga
2. Kahalagahan ng Paggawa Konsepto at
ng Tamang Desisyon Upang Aplikasyon
Matugunan ang (Manwal ng Guro)
Pangangailangan IV. 2012. pp. 25-
3. Iba’t- Ibang Sistemang
Pang- ekonomiya 28.

4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.101
13. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 3
paggawa ng tamang desisyon 2. * Ekonomiks Mga
upang matugunan ang Konsepto at
Aplikasyon
pangangailangan
2012. pp.7984.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-If13 Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 31.
4. Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 98
1. * Ekonomiks Mga
14. Nasusuri ang mekanismo ng AP9MKE-Ig14 Konsepto at
alokasyon sa iba’t-ibang Aplikasyon
sistemang pang-ekonomiya (Batayang Aklat) IV.
2012. pp.7275.
bilang sagot sa kakapusan
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2528.
3. * Ekonomiks
2000. pp. 103105.
E. Pagkonsumo 15. Naipaliliwanag ang konsepto AP9MKE-Ig15 1. EASE IV Modyul 5 2.
1. Konsepto ng Pagkonsumo ng pagkonsumo Ekonomiks (Batayang
2. Salik sa Pagkonsumo Aklat

3. Pamantayan sa Matalinong IV. 2000. pp. 84.
Pamimili 16. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 5
4. Karapatan at Tungkulin nakakaapekto sa pagkonsumo. 2. * Ekonomiks Mga
Bilang Isang Mamimili Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.9199.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MKE-Ih16 Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 3942.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8587
17. Naipamamalas ang talino sa 1. EASE IV Modyul 5

pagkonsumo sa pamamagitan 2. * Ekonomiks Mga
ng paggamit ng pamantayan Konsepto at
Aplikasyon
sa pamimili
2012. pp. 9293.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ih17 Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 3639.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 9192

18. Naipagtatanggol ang mga 1. EASE IV Modyul 5
karapatan at nagagampanan 2. * Ekonomiks Mga
ang mga tungkulin bilang Konsepto at
Aplikasyon
isang mamimili
2012. pp. 99103.
3. Mahusay na
Mamimili
(Philippines Non
Formal Education
Project. 2000. pp. 1-
AP9MKE-Ih18 61.
4. Wise Ka Bang
Mamimili.
(Philippines Non
Formal Education
Project. 2000. pp. 1-
38.
5. * Ekonomiks
2000. pp.
93.94.
F. Produksyon 19. Naibibigay ang kahulugan ng 1. EASE IV Modyul 4

1. Kahulugan at Proseso ng produksyon 2. * Ekonomiks Mga
Produksyon at ang Konsepto at
Pagtugon nito sa Pang- Aplikasyon
araw araw na Pamumuhay (Batayang Aklat) IV.
2. Salik (Factors) ng AP9MKE-Ii19 2012. pp. 106107.
Produksyon at ang 3. * Ekonomiks Mga
Implikasyon nito sa Pang- Konsepto at
araw araw na Pamumuhay Aplikasyon
3. Mga Organisasyon ng (Manwal ng Guro)
Negosyo

IV. 2012. pp. 3942.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 120.
21. Napahahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 4

salik ng produksyon at ang 2. * Ekonomiks Mga
implikasyon nito sa pang- Konsepto at
arawaraw na pamumuhay Aplikasyon
2012. pp. 108112.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MKE-Ii19 Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 3942.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 123124.
1. EASE IV Modyul 4
22. Nasusuri ang mga tungkulin ng 2. * Ekonomiks Mga
iba’t- ibang organisasyon ng Konsepto at
negosyo Aplikasyon
(Batayang
Aklat)IV. 2012. pp.
134-137
AP9MKE-Ij20
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 4247.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)

IV. 2000. pp.
137142
IKALAWANG MARKAHAN - May kroekonomiks
Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 6
A. Demand pag-unawa 1. Nailalapat ang kahulugan ng 2. * Ekonomiks
kritikal na demand sa pang araw-araw (Batayang Aklat)
1. Kahulugan ng ”Demand” sa mga pangunahing nakapagsusuri sa mga na pamumuhay ng bawat IV. 2000. pp. 151.
2. Mga Salik na Nakakapekto sa kaalaman sa ugnayan ng pangunahing kaalaman pamilya 3. * Ekonomiks Mga
Demand pwersa ng demand at sa ugnayan ng pwersa Konsepto at
3. Elastisidad ng Demand ng demand at suplay, at Aplikasyon
suplay, at sa sistema ng
AP9MYK- (Manwal ng Guro)
pamilihan bilang batayan ng sistema ng pamilihan IIa-1 IV. 2012. pp. 5256.
matalinong pagdedesisyon bilang batayan ng 4. * Ekonomiks Mga
ng sambahayan at bahay- matalinong Konsepto at
kalakal tungo sa pagdedesisyon ng Aplikasyon
pambansang kaunlaran sambahayan at (Batayang Aklat)
bahaykalakal tungo sa IV. 2012. pp.
pambansang kaunlaran 141143
2. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 6 2. *

nakaaapekto sa demand Ekonomiks
2000. pp. 154155.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
IIa-2 IV. 2012. pp. 5256.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.174-
178

3. matalinong nakapagpapasya sa 1. EASE IV Modyul 6
pagtugon sa mga pagbabago 2. * Ekonomiks
ng salik na nakaaapekto sa (Batayang Aklat) IV.
demand 2000. pp.151.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
IIb-3 IV. 2012. pp. 5256.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 148149.
4. naiuugnay ang elastisidad ng 1. EASE IV Modyul 6 2. *

demand sa presyo ng kalakal Ekonomiks
at paglilingkod (Batayang Aklat) IV.
2000. pp.161164.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
IIb-4 IV. 2012. pp.6468.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 175181.
B. Supply” (Suplay) 5. nailalapat ang kahulugan ng AP9MYK- 1. EASE IV Modyul 6

suplay batay sa pang-araw- IIc-5 2. * Ekonomiks

1. Kahulugan ng Suplay araw na pamumuhay ng bawat (Batayang Aklat) IV.
2. Mga Salik ng Nakakapekto pamilya 2000. pp.156.
sa Suplay 3. * Ekonomiks Mga
3. Elastisidad ng Suplay Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 5660.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.152
6. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 6

nakaaapekto sa suplay 2. * Ekonomiks
2000. pp.159160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
IIc-6 IV. 2012. pp. 5660.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
157158
7. Matalinong nakapagpapasya sa 1. EASE IV Modyul 6 2. *

pagtugon sa mga pagbabago Ekonomiks
ng salik na nakaaapekto sa AP9MYK- (Batayang Aklat) IV.
IId-7 2000. pp. 159160.
suplay
3. * Ekonomiks Mga

Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 5660.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 159.
C. Interaksyon ng Demand at 8. Naiuugnay ang elastisidad ng 1. EASE IV Modyul 6 2. *

Suplay demand at suplay sa presyo ng Ekonomiks
1. Interaksyon ng demand at kalakal at paglilingkod (Batayang Aklat) IV.
suplay sa kalagayan ng 2000. pp. 160166.
presyo at ng pamilihan 3. * Ekonomiks Mga
2. ”Shortage”at”Surplus” Konsepto at
3. Mga Paraan ng Aplikasyon
pagtugon/kalutasan sa mga AP9MYK- (Manwal ng Guro)
suliraning dulot ng IId-8 IV. 2012. pp. 6468.
4. * Ekonomiks Mga
kakulangan at kalabisan sa
Konsepto at
pamilihan Aplikasyon
2012. pp.174189.
9. Naipapaliwanag ang
interaksyon ng demand at AP9MYK-
suplay sa kalagayan ng IIe-9
presyo at ng pamilihan
10. Nasusuri ang mga epekto ng 1. EASE IV Modyul 6
shortage at surplus sa presyo 2. * Ekonomiks
AP9MYK-IIf-
at dami ng kalakal at (Batayang Aklat) IV.
9
paglilingkod sa pamilihan 2000. pp. 167172.

3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 6468.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.162171.
11. Naimumungkahi ang paraan ng 1. EASE IV Modyul 3 2. *

pagtugon/kalutasan sa mga Ekonomiks
suliraning dulot ng kakulangan (Batayang Aklat) IV.
at kalabisan 2000. pp. 179181.
AP9MYK- 3. * Ekonomiks Mga
IIg-10 Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 162171.
D. Pamilihan 12. Napapaliwanag ang kahulugan 1. EASE IV Modyul 7

1. Konsepto ng Pamilihan ng pamilihan 2. * Ekonomiks
2. Iba’t ibang Istraktura ng (Batayang Aklat) IV.
Pamilihan 2000. pp. 172176.
3. Gampanin ng Pamahalaan 3. * Ekonomiks Mga
sa mga Gawaing AP9MYK- Konsepto at
Pangkabuhayan sa Iba’t IIh-11 Aplikasyon
Ibang Istraktura ng (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 73-
Pamilihan
77
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 190.
13. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 7 2. *
Istraktura ng Pamilihan Ekonomiks
2000. pp. 172176.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MYK-IIi12 IV. 2012. pp. 69-
72
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 191195.
14. Napangangatwiranan ang 1. EASE IV Modyul 7 2. *

kinakailangang pakikialam at Ekonomiks
regulasyon ng pamahalaan sa (Batayang Aklat) IV.
mga gawaing pangkabuhayan 2000. pp. 177178.
3. * Ekonomiks Mga
sa iba’t ibang istraktura ng
Konsepto at
pamilihan upang matugunan Aplikasyon
ang pangangailangan ng mga (Manwal ng Guro)
AP9MYK-IIj13
mamamayan IV. 2012. pp. 7377.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 207-
209
IKATLONG MARKAHAN - Makro ekonomiks

A. Paikot na Daloy ng Ekonomiya Ang mag-aaral ay 1. Nailalalarawan ang paikot na 1. Ekonomiks Batayang
1. Bahaging ginagampanan ng Naipamamalas ng magaaral nakapagmumungkahi ng daloy ng ekonomiya Aklat
mga bumubuo sa paikot na ang pag-unawa sa mga mga pamamaraan kung Para sa Ikaapat na
daloy ng ekonomiya pangunahing kaalaman paanong ang Taon. 2000. pp.
2. Ang kaugnayan sa isa’t isa ng tungkol sa pambansang pangunahing kaalaman 184-186.
mga bahaging bumubuo sa ekonomiya bilang kabahagi tungkol sa pambansang 2. * Ekonomiks Mga
paikot na daloy ng sa pagpapabuti ng ekonomiya ay Konsepto at
pamumuhay ng kapwa nakapagpapabuti sa AP9MAK- Aplikasyon
ekonomiya
mamamayan tungo sa pamumuhay ng kapwa IIIa-1 (Batayang Aklat) IV.
pambansang kaunlaran mamamayan tungo sa 2012. pp. 212220.
pambansang kaunlaran 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 80, 83.
2. Natataya ang bahaging 1. * Ekonomiks

ginagampanan ng mga (Batayang Aklat) IV.
bumubuo sa paikot na daloy 2000. pp. 186187.
ng ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MAK- 2012. pp. 212.220.
IIIa-2 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 8182.
3. Nasusuri ang ugnayan sa AP9MAK- 1. * Ekonomiks


isa’t isa ng mga bahaging IIIa-3 (Batayang Aklat) IV.
bumubuo sa paikot na daloy ng 2000. pp. 187191.
ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 212220.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 81.
B. Pambansang Kita 4. Nasusuri ang pambansang 1. EASE II Modyul 15 2.

1. Pambansang produkto produkto (Gross National * Ekonomiks (Batayang
(Gross National Product- Product-Gross Domestic Aklat) IV. 2000. pp.191.
Gross Domestic Product) 3. * Ekonomiks Mga
Product) bilang panukat ng
bilang panukat ng kakayahan Konsepto at
kakayahan ng isang ekonomiya
ng isang ekonomiya Aplikasyon
2. Mga pamamaraan sa pagsukat AP9MAK- (Batayang Aklat) IV.
ng pambansang produkto IIIb-4 2012. pp. 222228.
3. Kahalagahan ng pagsukat ng 4. * Ekonomiks Mga
pambansang kita sa ekonomiya Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 85.
1. * Ekonomiks
5. Nakikilala ang mga pamamaraan (Batayang Aklat) IV.
sa pagsukat ng pambansang AP9MAK- 2000. pp. 191202.
produkto IIIb-5 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

2012. pp. 228232.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 85.
6. Nasusuri ang kahalagahan ng 1. * Ekonomiks Mga

pagsukat ng pambansang kita Konsepto at
sa ekonomiya Aplikasyon
AP9MAK- 2012. pp. 232236.
IIIc-6 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 86.
7. Naipapahayag ang kaugnayan 1. EASE IV Modyul 5

C. Ugnayan ng Kita, Pag- ng kita sa pagkonsumo at 2. * Sibika at
iimpok, at Pagkonsumo pag-iimpok Kultura/Heograpiy
AP9MAK- a, Kasaysayan at
1. Kaugnayan ng kita sa IIIc-6 Sibika Teaching
pagkonsumo at pag- Guide on Financial
iimpok Literacy. pp. 3142.
2. Katuturan ng
consumption at savings 8. Nasusuri ang katuturan ng * Sibika at
sa pag-iimpok consumption at savings sa Kultura/Heograpiya,
pag-iimpok Kasaysayan at Sibika
AP9MAK-
Teaching Guide on
IIIc-7
Financial Literacy. pp.
10-26, 209-216;263270.
D. Implasyon 9. Nasusuri ang konsepto at AP9MAK- 1. EASE IV Modyul 9

1. Konsepto ng Implasyo palatandaan ng Implasyon IIId-8 2. * Ekonomiks Mga

2. Mga Dahilan ng Konsepto at
Implasyon Aplikasyon
3. Mga Epekto ng (Batayang Aklat) IV.
Implasyon 2012. pp. 245248.
4. Paraan ng Paglutas ng 3. * Ekonomiks Mga
Implasyon Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 8889.
10. Natataya ang mga dahilan sa 1. EASE IV Modyul 9

pagkaroon ng implasyon 2. * Ekonomiks
2000. pp. 202203.
AP9MAK- 3. * Ekonomiks Mga
IIId-9 Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
245248
11. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 9 2. *

epekto ng implasyon Ekonomiks
2000. pp. 203204.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MAK- Aplikasyon
IIIe-10 (Batayang Aklat) IV.
2012. pp. 248258.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 8990.
12. Napapahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 9 2. *

paraan ng paglutas ng Ekonomiks
implasyon (Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 204206.
IIIe-11 Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 250252.
13. Aktibong nakikilahok sa EASE IV Modyul 9

AP9MAK-
paglutas ng mga suliraning
IIIf-12
kaugnay ng implasyon
E. Patakarang Piskal 14. Naipaliliwanag ang layunin ng 1. * Ekonomiks
1. Layunin ng Patakarang patakarang piskal (Batayang Aklat) IV.
Piskal 2000. pp. 204206.
2. Kahalagahan ng Papel 2. * Ekonomiks Mga
na Ginagampanan ng Konsepto at
Pamahalaan kaugnay ng Aplikasyon
mga Patakarang Piskal na (Batayang Aklat) IV.
Ipinapatupad nito AP9MAK- 2012. pp. 254255.
3. Patakaran sa IIIf-13 3. * Ekonomiks Mga
Pambansang Konsepto at
Badyet at ang Kalakaran Aplikasyon
ng Paggasta ng (Manwal ng Guro)
Pamahalaan IV. 2012. pp. 9394.
Halimbawa:
- Policy on Priority
Assistance Development 15. Napahahalagahan ang papel na 1. * Ekonomiks
AP9MAK- (Batayang Aklat)
Fund ginagampanan ng pamahalaan
IIIg-14 IV. 2000. pp. 204-
kaugnay ng mga

-Policy on the patakarang piskal na 206.
Privatization of ipinatutupad nito 2. * Ekonomiks Mga
GOCCs Konsepto at
-Policy on Conditional Aplikasyon
Cash Transfer (Batayang Aklat) IV.
-Patakaran sa 2012. pp. 256264.
Wastong 3. * Ekonomiks Mga
Pagbabayad ng Konsepto at
Buwis Aplikasyon
(VAT EVAT/ RVAT) (Manwal ng Guro)
4. Mga Epekto ng IV. 2012. pp. 9394.
Patakarang
Piskal sa Katatagan ng
Pambansang Ekonomiya 16. Nasusuri ang badyet at ang 1. EASE I Modyul 22
kalakaran ng paggasta ng 2. * Ekonomiks
pamahalaan (Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 206208.
IIIg-15 Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 265270.
17. Nakababalikat ng 1. EASE IV Modyul 18

pananagutan bilang 2. * Ekonomiks Mga
mamamayan sa wastong Konsepto at
AP9MAK-
Aplikasyon
pagbabayad ng buwis IIIg-16
2012. pp. 258260.
18. Naiuuugnay ang mga epekto * Ekonomiks Mga

ng patakarang piskal sa Konsepto at
AP9MAK-
katatagan ng pambansang Aplikasyon (Batayang
IIIh-17
Aklat) IV. 2012. pp.
ekonomiya
255-256.

F.Patakarang Pananalapi 19. Naipaliliwanag ang layunin ng 1. EASE IV Modyul 14 2.
(Monetary Policy) patakarang pananalapi: * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
1. Layunin ng Patakarang IV. 2000. pp. 208
Pananalapi 3. * Ekonomiks Mga
2. Kahalagahan ng Pag- Konsepto at
iimpok at Pamumuhunan Aplikasyon
bilang isang salik sa AP9MAK- (Batayang Aklat) IV.
Ekonomiya IIIh-18 2012. pp. 272274.
3. Mga Bumubuo sa Sektor ng 4. * Ekonomiks Mga
Pananalapi Konsepto at
4. Ang Papel na Ginagampan Aplikasyon
ng Bawat Sektor ng (Manwal ng Guro)
Pananalapi IV. 2012. pp. 9798.
5. Mga Paraan at Patakaran ng
Bangko Sentral ng Pilipinas
(BSP) upang 20. Naipahahayag ang 1. OHSP Modyul 14
mapatatag ang halaga ng kahalagahan ng pag-iimpok 2. * Ekonomiks Mga
salapi at pamumuhunan bilang Konsepto at
AP9MAK-
- Money Laundering Aplikasyon
isang salik ng ekonomiya IIIi-19
- Easy and Tight (Batayang Aklat) IV.
Monetary Policy 2012. pp. 274284.
21. Natataya ang bumubuo ng 1. EASE IV Modyul 14

sektor ng pananalapi 2. * Ekonomiks
2000. pp. 208212.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MAK- Konsepto at
IIIi-20 Aplikasyon
2012. pp. 286294;
303-308.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 9798,
100-111.
22. Nasusuri ang mga patakarang 1. EASE IV Modyul 17
pang-ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa patakarang AP9MSP- Konsepto at
panlabas ng bansa sa buhay IVj-21 Aplikasyon (Manwal
ng nakararaming Pilipino ng Guro) IV. 2012.
pp. 99.
23. Natitimbang ang epekto ng 1. EASE IV Modyul 17
mga patakaran pangekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa patakarang Konsepto at
AP9MSP-
Aplikasyon
panlabas ng bansa sa buhay IVj-22
(Manwal ng Guro)
ng nakararaming Pilipino
IV. 2012. pp. 9798.
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga Patakarang Pang-Ekonomiya Nito

A. Konsepto at Palatandaan ng Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 1. Nakapagbibigay ng sariling 1. EASE IV Modyul 16 2.
Pambansang Kaunlaran pag-unawa aktibong nakikibahagi pakahulugan sa pambansang * Ekonomiks
1. Pambansang Kaunluran sa mga sektor ng sa maayos na kaunlaran AP9MSP- (Batayang Aklat) IV.
2. Mga palatandaan ng ekonomiya at mga pagpapatupad at IVa-1 2000. pp. 312315.
Pambansang kaunlaran patakarang pangekonomiya pagpapabuti ng mga
3. Iba’t ibang gampanin ng nito sa harap ng mga sektor ng ekonomiya at
mamamayang Pilipino hamon at pwersa tungo sa mga patakarang
upang makatulong sa pambansang pangekonomiya nito 2. Nasisiyasat ang mga 1. EASE IV Modyul 16
pambansang kaunlaran pagsulong at pag-unlad tungo sa pambansang palatandaan ng 2. * Ekonomiks
AP9MSP-
4. Sama-sama Pagkilos para pagsulong at pag-unlad pambansang kaunlaran (Batayang Aklat) IV.
IVa-2
sa Pambansang Kaunlaran 2000. pp. 316318.
3. Natutukoy ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 16

gampanin ngmamamayang 2. * Sibika at
Pilipino upang makatulong sa AP9MSP- Kultura/Heograpiy a,
pambansang kaunlaran IVb-3 Kasaysayan at Sibika
Teaching
Guide on Financial
Literacy. pp.

241244.
1. EASE IV Modyul 18 2.
4. Napahahalagahan ang sama- * Sibika at
samang pagkilos ng Kultura/Heograpiy a,
mamamayang Pilipino para AP9MSP- Kasaysayan at Sibika
sa pambansang kaunlaran IVb-4 Teaching
Guide on Financial
Literacy. pp.
241244.
5. Nakapagsasagawa ng isang 1. EASE IV Modyul 18 2.
pagpaplano kung paano AP9MSP- * Ekonomiks
makapag-ambag bilang IVc-5 (Batayang Aklat) IV.
mamamayan sa pag-unlad 2000. pp. 320322.
ng bansa
1. EASE IV Modyul 12 2.
B. Sektor ng Agrikultura * Ekonomiks
1. Ang bahaging 6. Nasusuri ang bahaging (Batayang Aklat) IV.
ginagampanan ng ginagampanan ng 2000. pp. 224227.
agrikultura, pangingisda at agrikultura, pangingisda, at 3. * Ekonomiks Mga
paggugubat sa ekonomiya paggugubat sa ekonomiya at Konsepto at
at sa bansa Aplikasyon
sa bansa
2. Mga dahilan at epekto ng (Batayang Aklat)
suliranin ng sektor ng AP9MSP- IV. 2012. pp.
agrikultura, pangingisda,at IVc-6 320323, 334-336,
paggugubat sa bawat 341-342.
Pilipino 4. * Ekonomiks Mga
3. Mga patakarang pang Konsepto at
Ekonomiya nakatutulong sa Aplikasyon
sektor ng agrikultura (Manwal ng Guro)
(industriya ng IV. 2012. pp.
agrikultura,pangingisda,at 113115, 117.
paggugubat) Halimbawa:
- Comprehensive Agrarian 1. EASE IV Modyul 12 2.
AP9MSP-
7. Nasusuri ang mga dahilan at * Ekonomiks
Reform Law IVd-7
epekto ng suliranin ng (Batayang Aklat)

- Policy on Importation of sektor ng agrikultura, IV. 2000. pp.
Rice pangingisda, at paggugubat 228229.
- Policy on Drug Prevention sa bawat Pilipino 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 323-
328, 336-340, 342.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 115
and 118.
8. Nabibigyang-halaga ang mga 1. EASE IV Modyul 12 2.
patakarang pangekonomiya * Ekonomiks
nakatutulong sa sektor ng (Batayang Akla) IV.
agrikultura (industriya ng 2000. pp. 229239.
3. * Ekonomiks Mga
agrikultura, pangingisda, at
Konsepto at
paggugubat) Aplikasyon
AP9MSP- (Batayang Aklat) IV.
IVd-8 2012. pp. 328332,
340-344.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 113,
118-119.
C. Sektor ng Industriya 9. Nasusuri ang bahaging 1. EASE IV Modyul 12
1. Bahaging ginampanan ng ng ginagampanan ng sektor ng 2. * Ekonomiks
sektor ng industriya, tulad AP9MSP- (Batayang Aklat) IV.
industriya, tulad ng
IVe-9 2000. pp. 242246.
ng pagmimina, tungo sa pagmimina, tungo sa isang
isang masiglang masiglang ekonomiya

ekonomiya 3. * Ekonomiks Mga
2. Ang pagkakaugnay ng Konsepto at
sektor agrikultural at Aplikasyon
industriya tungo sa (Batayang Aklat) IV.
pagunlad ng kabuhayan 2012. pp. 346354.
3. Mga patakarang pang- 4. * Ekonomiks Mga
ekonomiya nakatutulong Konsepto at
sa sektor industriya Aplikasyon
- Filipino First Policy (Manwal ng Guro)
- Oil Deregulation Law IV. 2012. pp.
- Policy on Microfinancing 121124.
- Policy on Online
Businesses 10. Nasusuri ang pagkakaugnay 1. EASE IV Modyul 12 2.
ng sektor agrikultural at * Ekonomiks
industriya tungo sa pagunlad (Batayang Aklat)
ng kabuhayan IV. 2000. pp. 251-
260
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MSPIVe-
(Batayang Aklat)
10 IV. 2012. pp. 356-
358
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.
125128.
11. Nabibigyang-halaga ang mga 1. EASE IV Modyul 12
patakarang 2. * Ekonomiks Mga
pangekonomiyang AP9MSPIVe- Konsepto at
Aplikasyon
nakatutulong sa sektor ng 11
industriya
2012. pp. 359362.

12. Nasusuri ang bahaging 1. * Ekonomiks
D. Sektor ng Paglilingkod ginagampanan ng sektor ng (Batayang Aklat) IV.
paglilingkod 2000. pp. 262264.
1. Ang bahaging 2. * Ekonomiks Mga
ginagampanan Konsepto at
ng sektor ng paglilingkod Aplikasyon
sa pambansang ekonomiya (Batayang Aklat) IV.
2. Mga patakarang pang- AP9MSP- 2012. pp. 378383.
ekonomiya na nakakatulong IVf-12 3. * Ekonomiks Mga
sa sektor ng paglilingkod Konsepto at
3. Batas na Nagbibigay Aplikasyon
Proteksyon at (Manwal ng Guro)
Nangangalaga sa mga IV. 2012. pp.
Karapatan ng Mangggawa 132136.
- Contractualization and Labor
Outsourcing
- Salary Standardization Law 13. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga
patakarang pang-ekonomiya Konsepto at
AP9MSP-
na nakakatulong sa sektor Aplikasyon (Batayang
IVf-13
Aklat) IV. 2012. pp.
ng paglilingkod
384-386.
1. * Ekonomiks
14. Nakapagbibigay ng sariling AP9MSPIVg- (Batayang
pakahulugan sa konsepto ng 14 Aklat)IV. 2000. pp.
impormal na sektor 216-217.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
Batayang Aklat sa
Araling Panlipunan
Ikaapat na Taon.
2012. pp. 388-391.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon IV
Manwal ng Guro.
2012. pp. 138.

15. Nasusuri ang mga dahilan ng 1. * Ekonomiks
E. Impormal na Sektor pagkakaroon ng impormal na (Batayang Aklat) IV.
sector 2000. pp. 217219.
1. Mga Dahilan at Anyo ng AP9MSPIVg- 2. * Ekonomiks Mga
Impormal na Sektor ng Konsepto at
15
Ekonomiya Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
2. Mga epekto ng impormal IV. 2012. pp. 138.
na sektor ng ekonomiya 3.
Mga Patakang Pang- 1. * Ekonomiks
ekonomiya na may 16. Natataya ang mga epekto ng (Batayang Aklat) IV.
kaugnayan impormal na sector ng 2000. pp. 219221.
sa Impormal na Sektor ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
- Counterfeiting Aplikasyon
- Black Market (Batayang Aklat) IV.
AP9MSPIVh- 2012. pp. 392395.
16 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.
138140.
17. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga

patakarang pang-ekonomiya AP9MSPIVh- Konsepto at
na nakakatulong sa sektor Aplikasyon
17
ng paglilingkod
2012. pp. 386-387.
F. Kalakalang Panlabas 18. Natataya ang kalakaran ng 1. EASE II Modyul 21
1. Ang Kalakaran sa Kalakalang kalakalang panlabas ng bansa 2. * Ekonomiks
AP9MSP-
Panlabas ng (Batayang Aklat)
IVi-18
Pilipinas IV. 2000. pp.
2. Ang ugnayan ng Pilipinas 280292
para sa kalakalang 3. * Ekonomiks Mga
panlabas nito sa mga Konsepto at

samahan ng tulad ng Aplikasyon
World Trade Organization (Batayang Aklat)
at Asia Pacific Economic IV. 2012. pp. 400-
Cooperation tungo sa 409
patas na kapakinabangan 4. * Ekonomiks Mga
ng mga mamamayan ng Konsepto at
daigdig Aplikasyon
3. Mga Kontribusyon ng (Manwal ng Guro)
Kalakalang Panlabas sa IV. 2012. pp.
Pag-unlad ng Ekonomiya 142143.
ng Pilipinas 19. Nasusuri ang ugnayan ng 1. EASE II Modyul 21
4. Mga patakaran pang- Pilipinas para sa 2. * Ekonomiks Mga
ekonomiya na kalakalang panlabas nito sa Konsepto at
nakakatulong sa mga samahan tulad ng World Aplikasyon
patakarang panlabas ng Trade Organization at (Batayang Aklat) IV.
bansa sa buhay ng Asia-Pacific Economic AP9MSP- 2012. pp. 408-409.
nakararaming Pilipino IVi-19 3. * Ekonomiks Mga
Cooperation tungo sa patas
-Policy on ASEAN Konsepto at
na kapakinabangan ng mga
Economic Community Aplikasyon (Manwal
2015 mamamayan ng daigdig
ng Guro) IV. 2012.
-Policy on Trade
Liberalization pp. 151-153.
20. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 17
kontribusyon ng kalakalang 2. * Ekonomiks Mga
panlabas sa pag-unlad Konsepto at
Aplikasyon
ekonomiya ng bansa AP9MSP-
IVi-20
2012. pp. 408-409.
3. * Ekonomiks
2000. pp. 303-305.
21. Nasusuri ang mga 1. EASE IV Modyul 17
patakarang pang-ekonomiya AP9MSP- 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa patakarang IVj-21 Konsepto at
panlabas ng Aplikasyon
bansa sa buhay ng (Batayang Aklat) IV.
nakararaming Pilipino
2012. pp. 407-409.
22. natitimbang ang epekto ng
mga patakaran 1. EASE IV Modyul 17
pangekonomiya na AP9MSP- 2. * Ekonomiks
nakakatulong sa patakarang IVj-22 (Batayang Aklat) IV.
panlabas ng bansa sa buhay 2000. pp. 292-294.
ng nakararaming Pilipino
BAITANG 10
MGA KONTEMPORARYONGISYU
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga isyu at hamong pangkapaligiran, pang-ekonomiya, pampulitika, karapatang pantao,
pang-edukasyon, at pananagutang pansibiko na kinahaharap ng mga bansa sa kasalukuyan, gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang
sanggunian, pananaliksik, mapanuring pag-iisip,mabisang komunikasyon, pagiging makatarungan, at matalinong pagpapasya.
UNANG MARKAH AN - Mga Isyung Pangk apaligiran at Pang-ekonomiya
Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
A. Kahalagahan ng Pag-aaral ng pag-unawa:
mga Kontemporaryong Isyu AP10IPE-Ia-1
sa sanhi at implikasyon ng nakabubuo ng programang 1. Naipaliliwanag ang konsepto ng
mga lokal at pandaigdigang pangkabuhayan Konteporaryong Isyu
isyung pang-ekonomiya tungo (livelihood project) batay 2. Nasusuri ang kahalagahan ng
sa pagkamit ng pambansang sa mga pinagkukunang pagiging mulat sa mga
yaman na matatagpuan sa AP10IPE-Ia-2
kaunlaran kontemporaryong isyu sa
pamayanan upang lipunan at daigdig
B. Mga Suliraning makatulong sa paglutas sa 3. Naipaliliwanag ang iba’t ibang uri 1. Paghahanda sa
Pangkapaligiran mga suliraning ng kalamidad na nararanasan Kalamidad
1. Disaster Risk Mitigation 2. pangkabuhayan na sa komunidad at sa bansa AP10IPE-Ib-3 (Philippines
Climate Change kinakaharap ng mga Non-Formal
(Aspektong Politikal, Education
Pang-ekonomiya, at mamamayan Projects).

Panlipunan) 2001. pp. 42-
3. Mga Suliraning 47
Pangkapaligiran sa 2. BALS Video –
Sariling Pamayanan Preparing For
Calamities
Halimbawa: waste 4. Naiuugnay ang gawain at
management, mining, desisyon ng tao sa
quarrying, AP10IPE-Ib-4
pagkakaroon ng mga
deforestation, at
kalamidad
flashflood
1. Bagyo at Lindol:
4. Natutukoy ang mga paghahanda Paano
na nararapat gawin sa harap ng Paghahandaan
mga kalamidad ? (Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
1998. pp. 5-40
2. Preparing for
Calamities
(Philippines
Non-Formal
AP10IPE-Ib-5 Education
Projects).
2001. pp. 4-43
3. Paghahanda sa
Kalamidad
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
2001. pp. 4-43
4. Handa ka na ba
sa Kalamidad?
(Philippines

Non-Formal
Education
Projects).
2001. pp. 4-43
5. BALS Video –
Preparing For
Calamities
5. Natutukoy ang mga ahensiya ng
pamahalaan na responsable sa
kaligtasan ng mamamayan sa AP10IPE-Ic-6
panahon ng kalamidad
6. Napahahalagahan ang
pagkakaroon ng disiplina at
kooperasyon sa pagitan ng mga AP10IPE-Ic-7
mamamayan at pamahalaan sa
panahon ng kalamidad
7. Naipaliliwanag ang aspektong

politikal, pang-ekonomiya, at AP10IPE-Ic-8
panlipunan ng Climate Change
8. Natatalakay ang iba’t ibang
programa, polisiya, at patakaran
ng pamahalaan at ng mga AP10IPE-Id-9
pandaidigang samahan tungkol
sa Climate
Change
9. Natataya ang epekto ng Climate
Change sa kapaligiran, lipunan, AP10IPE-Id10
at kabuhayan ng tao sa bansa at
sa daigdig
10. Natutukoy ang mga suliraning
pangkapaligiran na nararanasan AP10IPE-Ie11
sa sariling
pamayanan
11. Natatalakay ang mga hakbang AP10IPE-Ie-

ng pamahalaan sa pagharap sa 12
mga sulliraning pangkapaligiran
sa sariling pamayanan
12. Nakagagawa ng case study

tungkol sa sanhi at epekto ng
mga suliraning pangkapaligiran AP10IPE-If13
na
nararanasan sa sariling
pamayanan
C. Mga Isyung Pang-Ekonomiya 13. Naipaliliwanag ang mga dahilan Krisis sa
ng pagkakaroon ng Ekonomiya
1. Unemployment unemployment (Philippines
2. Globalisasyon 3. AP10IPE-If14 NonFormal
Sustainable Education Projects).
Development 1998. pp. 1-19
* Ekonomiks,
14. Natataya ang implikasyon ng Batayang Aklat IV,
unemployment sa pamumuhay AP10IPE-Ig15 2000. pp. 132-133
at sa pag-unlad ng ekonomiya
ng bansa
15. Nakabubuo ng mga mungkahi
upang malutas ang sulliranin ng AP10IPE-Ig16
unemployment
16. Naipaliliwanag ang konsepto ng 1. * Ekonomiks:
globalisasyon Mga Konsepto at
Aplikasyon,
Batayang Aklat
IV. 2012. pp.
AP10IPE-Ig17 420-421
2. * Kasaysayan ng
Daigdig,
Batayang Aklat
III. 2012. pp.
398-399
17. Naipaliliwanag ang * Ekonomiks: Mga
pangkasaysayan, pampulitikal, Konsepto at
pang-ekonomiya, at AP10IPE-Ih18 Aplikasyon,
Batayang Aklat IV.
sosyokultural na pinagmulan ng
2012. pp. 421-430
globalisasyon
18. Nasusuri ang mga pangunahing 1. * Kasaysayan ng
institusyon na may bahaging Daigdig,
ginagampanan sa globalisasyon Batayang Aklat
(pamahalaan, paaralan, mass III. 2012. pp.
399-400
media, multinational na AP10IPE-Ih19
2. * Pilipinas:
korporasyon, NGO at mga Isang Sulyap at
internasyonal na organisasyon) Pagyakap I.
2006. pp.
306307
Open high school
19. Naipaliliwanag ang konsepto ng AP10IPE-Ih20 Modyul 16
sustainable development
20. Natatalakay ang kasaysayan ng AP10IPP-Ii21 Open high school
pagkabuo ng konsepto ng Modyul 16
sustainable development
21. Naipaliliwanag ang kaugnayan
ng mga gawain at desisyon ng
AP10IPE-Ii22
tao sa pagbabagong
pangkapaligiran
22. Nasusuri ang mga kasalukuyang Open high school
hamon sa pagtamo ng Modyul 16
sustainable development (hal.:
AP10IPE-Ii23
consumerism, energy
sustainability, poverty, at health
inequalities)
23. Napaghahambing ang iba’t Open high school
ibang istratehiya at polisiya na AP10IPE-Ij24 Modyul 16
may kaugnayan sa pagtamo ng
sustaibale development na
ipinatutupad sa loob at labas
ng bansa
24. Nakasusulat ng isang case Open high school
study na nakatuon sa pagtamo Modyul 16
ng sustainable development ng AP10IPE-Ij25
kinabibilangang pamayanan
IKALAWANG M ARKAHAN - Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan
C. Mga Isyung Politikal Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Ekonomiks:
1. Migration (Migrasyon) pag-unawa: Mga Konsepto at
2. Territorial and border nakapagpapanukala ng Aplikasyon,
conflicts sa sanhi at epekto ng mga 1. Natutukoy ang mga dahilan ng AP10IPP-IIa1 Batayang Aklat
mga paraan na
3. Political dynasties isyung pampulitikal sa nagpapakita ng aktibong migrasyon sa loob at labas ng IV. 2012. pp. 412
4. Graft and corruption pagpapanatili ng katatagan ng pakikilahok sa mga isyung bansa
pamahalaan at maayos na pampulitikal na 2. Naipaliliwanag ang epekto ng * Ekonomiks:
ugnayan ng mga bansa sa nararanasan sa migrasyon sa aspektong Mga Konsepto at
AP10IPP-Iib-
daigdig panlipunan, pampulitika, at Aplikasyon,
pamayanan at sa bansa -2
Batayang Aklat IV.
pangkabuhayan
2012. pp.
412-417
12. Natatalakay ang mga dahilan
ng mga suliraning teritoryal at
AP10IPP-IIb3
hangganan (territorial and
border conflicts)
13. Nasusuri ang epekto mga AP10IPP-IIc4 * Pilipinas:

suliraning teritoryal at Bansang
hangganan (territorial and Papaunlad,
Batayang Aklat 6.
border conflicts) sa aspektong
2000. pp. 68-69
panlipunan, pampulitika,
pangkabuhayan, at
pangkapayapaan ng mga
mamayan

14. Naipaliliwanag ang konsepto ng AP10IPP-IIc5
political dynasties
15. Nasusuri ang sanhi at epekto ng
political dynasties sa AP10IPP-IId6
pagpapanatili ng malinis at
matatag na pamahalaan
16. Naipaliliwanag ang konsepto, uri AP10IPP-Iid7

at pamamaraan ng graft and
corruption
17. Natataya ang epekto ng graft * Pilipinas: Isang
and corruption sa pagtitiwala at Sulyap at
AP10IPP-IIe8 Pagyakap I.
partisipasyon ng mga mamayan
sa mga programa ng 2006. pp. 256258
pamahalaan
18. Nasusuri ang kaugnayan ng graft
and corruption sa aspektong AP10IPP-IIe9
pangkabuhayan at panlipunan
19. Nakapagmumungkahi ng mga

AP10IPP-
paraan upang maiwasan ang
Iif-10
graft and corruption sa lipunan
IKATLONG M ARKAHAN - Mga Isyu sa Karapang Pantao at Gender
A. Mga Isyu sa Karapatang Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: AP10IKP- * Kasaysayan ng
Pantao pag-unawa: IIIa-1 Daigdig, Batayang
nakapagpaplano ng 1. Nakapagpaplano ng symposium Aklat III. 2000. pp.
1. Anyo ng paglabag sa sa kahalagahan ng karapatang symposium na tumatalakay na tumatalakay sa kaugnayan ng 315-317
karapatang pantao pantao sa pagsusulong ng sa kaugnayan ng karapatang pantao at pagtugon
2. Epekto ng paglabag sa pagkapantay-pantay at respeto karapatang pantao at sa responsibilidad bilang
karapatang pantao pagtugon sa mamamayan tungo sa
sa tao bilang kasapi ng
3. Mga halimbawa ng responsibilidad bilang pagpapanatili ng isang
pamayanan, bansa, at daidig
paglabag sa karapatang mamamayan tungo sa pamayanan at bansa na
pantao sa pamayanan, pagpapanatili ng isang kumikilala sa karapatang
pamayanan at bansa na pantao
bansa, at daigdig kumikilala sa karapatang 2. Nasusuri ang epekto ng paglabag * Kasaysayan ng
pantao sa karapatang pantao AP10IKP- Daigdig, Batayang
IIIa-2 Aklat III. 2000. pp.
320-321
3. Nasusuri ang mga halimbawa ng 1. * Asya: Noon,
paglabag sa karapatang pantao sa Ngayon at sa
pamayanan, bansa, at daigdig Hinaharap,
Batayang Aklat II.
2000. pp.
AP10IKPIIIb-3 299-301
2. * Kasaysayan ng
Daigdig,
Batayang Aklat
III. 2012. pp.
390-393
4. Nakapagmumungkahi ng ng mga * Kasaysayan ng
pamamaraan sa pangangalaga Daigdig,
ng karapatang pantao AP10IKPIIIb-4 Batayang Aklat III.
2000. pp.321-326
6. Nakapagmumungkahi ng mga * Kasaysayan ng

paran ng paglutas sa mga Daigdig, Batayang
AP10IKP-
paglabag ng karapatang pantao IIIc-5 Aklat III. 2012. pp.
394-395
B. Mga Isyu na may Kaugnayan Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
sa Kasarian pag-unawa: 1. Nakabubuo ng dokyumentaryo na
(Gender) nakabubuo ng nagsusulong ng paggalang sa AP10IKP-
1. Gender & Sexuality sa kahalagahan ng pagtanggap dokyumentaryo na karapatan ng mga mamamayan sa IIIc-6
2. Reproductive Health Law at paggalang sa iba’t ibang nagsusulong ng paggalang pagpili ng kasarian at sekswalidad
3. Same-sex Marriage perspektibo na may kaugnayan sa karapatan
4. Prostitusyon at sa samu’t saring isyu sa gender ng mga mamamayan sa 2. Nasusuri ang iba’t ibang salik na
AP10IKP-
Pangaabuso pagpili ng nagiging dahilan ng pagkakaroon IIId-7
kasarian at sekswalidad ng diskriminasyon sa kasarian
3. Natataya ang bahaging AP10IKP-

ginagampanan ng
IIId-8
kasarian(gender roles) sa iba’t
bang larangan at institusyong
panlipunan (trabaho, edukasyon,
pamilya, pamahalaan, at
relihiyon)
4. Napaghahambing ang
katatayuan ng kababaihan, AP10IKP-
IIIe-9
lesbians, gays, bisexuals, at
transgendern sa iba’t ibang
bansa at rehiyon
AP10IKPIIIg-
mahahalagang probisyon ng
10
Reproductive Health Law
6. Naipapahayag ang sariling
AP10IKPIIIh-
saloobin sa Reproductive
11
Health Law
7. Nasusuri ang epekto ng samesex
marriage sa mga bansang AP10IKP-IIIi12
pinahihintulutan ito
8. Naipapahayag ang pananaw sa
AP10IKPIIIh-
pagpapahintulot ng samesex
13
marriage sa bansa
9. Natatalakay ang dahilan ng AP10IKP-IIIi14
prostitusyon at pang-aabuso
10. Nasusuri ang epekto ng AP10IKP-
prostitusyon at pang-aabuso sa IIIj-15
buhay ng tao sa pamayanan at
bansa

11. Nakapagmumungkahi ng mga 1. Babae, Gumising
paraang tungo sa ikalulutas ang Ka!
suliranin ng prostitusyon at (Philippines
pang-aabuso sa sariling NonFormal
AP10IKP-
pamayanan at bansa Education
IIIj-16
Project). 1998.
pp. 25-26
2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan.
2008. pp.
339340
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Isyun g Pang-Edukasyon at Pan sibiko at Pagkamamamayan (Civics and Citizenship)
A. Mga Isyung Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 5. Nasusuri ang sistema ng * Asya: Pagusbong
Pangedukasyon pag-unawa: edukasyon sa bansa AP10ICC-IVa- ng Kabihasnan.
1. Access sa Edukasyon nakagagawa ng case study 2008. pp. 374375
1
2. Kalidad ng Edukasyon sa kahalagahan ng edukasyon na tumatalakay sa mga
tungo sa ikabubuti ng kalidad solusyon tungkol sa mga
ng pamumuhay ng tao, 6. Nasusuri ang mga programa ng
suliraning kinakaharap ng
pagpapanatili ng kaayusang pamahalaan na nagsusulong ng AP10ICC-IVa-
sistema ng edukasyon sa
panlipunan, at pag-unlad ng pagkakapantay-pantay sa 1
bansa
bansa edukasyon
7. Nasusuri ang mga programa ng
pamahalaan na nagsusulong ng
pagkakapantay-pantay sa AP10ICC-IVa-
edukasyon 2
8. Nasusuri ang kalidad ng AP10ICC-

edukasyon sa bansa IVb-3
9. Natatalakay ang mga suliraning

AP10ICC-IVc-
kinakaharap ng sektor ng 4
edukasyon sa bansa

10. Nakapagmumungkahi ng mga
pamamaraan na makakatulong
sa pagpapataas ng kalidad ng AP10ICCIVd-5
edukasyon sa pamayanan at
bansa
B. Pansibiko at Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 11. Matutukoy ang mga katangian
Pagkamamamayan pag-unawa: AP10ICC-IVe-
na dapat taglayin ng isang
(Civics and Citizenship) 6
aktibong mamamayan na
1. Pakikilahok sa mga sa kahalagahan ng nakagagawa ng nakikilahok sa mga gawain at
gawaing pansibiko (Civic pagkamamayan at pakikilahok pananaliksik tungkol sa usaping pansibiko
Engagement) sa mga gawaing pansibiko kalagayan ng pakikilahok 12. Natatalakay ang iba’t ibang
2. Pakikilahok sa mga tungo sa pagkakaroon ng isang sa mga gawaing gawaing pansibiko sa
Gawaing Politikal pansibiko at pulitikal ng AP10ICC-IVf7
pamayanan at bansang pamayanan at bansa
(Political Socialization) mga mamamayan sa
maunlad, mapayapa, at may
kanilang sariling 13. Nasusuri ang epekto ng
pagkakaisa
pamayanan pakikilahok ng mamamayan sa AP10ICC-IVg-
mga gawaing pansibiko sa 8
kabuhayan, pulitika, at lipunan
14. Nasusuri ang epekto ng
pakikilahok ng mamamayan sa
mga gawain at usapin AP10ICCIVh-9
pampulitika

kahalagahan ng pagkakaroon
ng kooperasyon ng
mamamayan at pamahalaan sa AP10ICC-IVi10
paglutas sa mga suliraning
panlipunan

16. Naipapahayag ang saloobin sa
mahahalagang isyung
pampulitika na kinakaharap ng AP10ICCIVj-11
sariling pamayanan at bansa
Talasalitaan
Absolute advantage – ganap na kalamangan ng isang bansa sa isang produkto kapag mas mababa ang halaga ng produksiyon nito kaysa halaga ng produksiyon ng ibang bansa
Absolute monarchy – Uri ng monarkiya na ang kapangyarihan ng hari ay hindi nalilimitahan ng sinuman
Acid Rain – polusyong dulot ng sulfur dioxide at nitrogen oxide na pumapailanlang sa himpapawid at sumasama sa water vapor at bumabagsak sa anyong ulan, hamog, o niyebe
Acropolis – ang burol at pinakamataas na lugar sa gitna ng lungsod-estado ng Athens at iba pang lungsod-estado ng Greece
Agham panlipunan– isang sangay ng kaalaman na ang pinag-aaralan ay ang mga pag-uugali ng tao habang siya ay nakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at sa kapaligiran
Agora – ang gitna ng lungsod-estado ng isang bukas na lugar kung saan maaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao sa Greece Ahimsa– hango sa relihiyong Jainism na may
kahulugan na mapayapang pamamaraan ng pakikibaka o ang hindi paggamit ng dahas
Allied Powers – mga bansang nagsanib-puwersa, kinabibilangan ng United States, Great Britain, at dating Soviet Union, upang labanan ang Axis Powers Allocative role– tumutukoy sa masinop na
paggamit ng mga pinagkukunang-yaman
Alokasyon–isang mekanismo ng pamamahagi ng mga pinagkukunang-yaman sa iba’t ibang gamit upang sagutin ang mga pangunahing katanungan ng isang lipunan sa suliranin ng kakapusan
Alyansa – pagbubuo ng grupo o lupon ng mga makapangyarihang bansa sa Europe

Akulturasyon – prosesong pinagdaraanan isang lipunan sa pagtanggap ng elemento, katangian, o impluwensiya ng kultura ng iba pang lipunan
Apollo 11 – sasakyang panghimpapawid na mula sa United States, na siyang unang sasakyang nakarating sa buwan
Astrolabe – instrumento sa paglalayag na ginagamit upang malaman ang latitudo layo ng barko
Archipelago / Kapuluan – pangkat ng mga pulo
Armistice – kasunduan na pansamantalang pagtigil ng labanan o digmaan

Axis Powers – mga bansang nagsanib, kabilang ang Germany, Italy, at Japan, upang kalabanin ang Allies noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig
B
Batas ng Demand –batas sa ekonomiya na nagsasaad ng hindi direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity demanded.
Batas ng Supply – batas sa ekonomiya na nagsasaad na mayroong direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity supplied.
Bayaring nalilipat – bayarin ng pamahalaan sa sambahayan tulad ng pensiyon ng mga nagretiro, benepisyong pangkalusugan,at pangkalahatang kapakanan para sa mga pamilyang mahihirap
Beleaguered forests – inabusong mga kagubatan

Biodiversity – ang pagkakaiba-iba at pagiging katangi-tangi ng lahat ng anyo ng buhay na bumubuo sa natural na kalikasan
Bourgeoise- mga mangangalakal at banker na bagaman may salapi ay hindi nabibilang sa mga lipi ng maharlika at kaparian
Brain drain – pagkaubos na mga propesyonal na may angkin kasanayan o talento dulot ng kanilang pangingibang-bayan upang maghanap ng mas magandang oportunidad sa paghahanapbuhay
Bulkan – bundok na may butas sa pinakatuktok na nilalabasan ng maiinit na bato, lava, putik, lahar, at abo
Bulubundukin – hanay ng mga bundok na magkakadikit
Bundok – mataas na anyong lupa na nagtataglay ng mga bato at lupa
C Calligraphy – Sistema ng pagsulat ng mga Tsino
Caste – pagkakahati-hati ng tao sa lipunang Hindu.
Ceteris Paribus – other things being equal; ang hinuha na walang pagbabago maliban sa salik na pinag-aaralan. Sa paggamit ng ceteris paribus, nagagawang simple ang pagpapaliwanag sa mga ugnayan na
nais suriin.
Climate Change – ito ay ang pagbabago sa klima ng mundo; kinapapalooban ito ng pagbabago sa temparatura, wind pattern, pagbuhos ng ulan, lalo na ang pagbabago sa temperature ng mundo bunga ng
pagtaas ng mga partikular na gas lalo ng carbon dioxide.
Cold War – labanan ng ideolohiya, na hindi ginagamitan ng dahas

Command economy– ang ekonomiya ay nasa ilalim ng komprehensibong kontrol at regulasyon ng pamahalaan
Comparative advantage – ang espesyalisasyon at kalakalan ay makakabuti sa mga bansa kahit na may mga bansang hindi episyente sa paggawa nito Coniferous – tumutukoy sa mga punong cone
bearing
Confucianism – Isang pilosopiya na nakatuon sa pagpapabuti ng ugali sa pamamagitan ng pagtataguyod sa mga virtue ng kagandahang loob, tamang pag-uugali, at pagkamagalang
Cooperative – kooperatiba; isang samahan na nabuo at pinatatakbo para sa benepisyo ng mga kasapi
Core– pinakamalalim na bahagi ng daigdig; binubuo ng inner core at outer core; halos 1380 milya ang kapal ng outer core
Cost and Benefit Analysis–ang pag-aanalisa ng gastos at pakinabang na makukuha mula sa gagawing pagpapasya

Cross elasticity– ang pagsukat kung papaano tumutugon ang quantity demand ng produkto X sa pagbabago ng presyo ng produkto Y
Crust– pinakaibabaw na bahagi ng daigdig; matigas at mabatong bahagi ng planeta
Cuneiform – unang nabuong sistema ng pagsusulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan nang may 600 pananda sa pagbubuo ng mga salita o ideya. Sistema ng pagsulat
na imbensiyon ng mga Sumerian.
D
Death March - isang uri ng pagpaparusang ipinataw ng mga Hapon sa Pilipinas laban sa mga sumukong sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan Deforestation – pagkaubos at pagkawala ng mga
punongkahoy sa mga gubat
Demand– tumutukoy sa parehong kakayahan at kagustuhanng isang taong bumili ng isang produkto at serbisyo
Demand curve– kurba na nagpapakita ng magkasalungat na relasyon sa pagitan ng presyo at quantity demanded
Demand function – matematikong paglalarawan sa ugnayan ng presyo at quantity demanded
Demand schedule – talaan na nagpapakita ng dami ng demand sa iba’t ibang presyo
Demokrasya – uri ng pamahalaang ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga mamamayan upang pumili ng kanilang kinatawan sa pamahalaan
Desertification – ang pagkasira ng lupain sa mga rehiyong bahagyang tuyo o lubhang tuyo
Dinastiya – pamumuno ng isang angkan sa isang imperyo o kaharian sa loob ng mahabang panahon
Disaster risk mitigation– isang sistematikong paraang ng pagtukoy, pagtataya, at pagbabawas ng panganib ng trahedya o kalamidad
Disincentives– ang pagbabayad ng multa o kawalan (losses) na matatamo sa hindi episyenteng pagpapasya
Diskriminasyon – ang hindi pantay na pagtingin sa karapatan, lahi, kulay, o kultura ng isang tao Disyerto – rehiyong may malawak na tuyong
lupa at buhangin
Diverse habitat – Iba-ibang panahanan o tirahan

Divine origin –paniniwala ng mga Hapones sa kabanalan at buhay na simbolo ng panginoon sa kanilang mga hari
Demography – pag-aaral sa antas ng populasyon na nakatuon sa kapanganakan, pag-aasawa, kamatayan, at mga sakit
Downsizing –pagbabawas ng manggagawa ng bahay kalakal sa panahon ng bust perid upang makatipid sa gastusin ng produksyon
E
Ecological balance – balanseng ugnayan sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ang kanilang kapaligiran
Ecosystem – masalimuot na sistema ng interaksiyon sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ng mga bagay na walang buhay sa pisikal na kapaligiran
Eco-tourism – gawaing pang-turismo gamit ang kalikasan
Ekonomiks– pag-aaral ng pakikipagsapalaran ng tao sa kapaligirang kanyang ginagalawan. Ito ay nauukol sa pagpapasyang ginagawa ng tao at ng lipunan kung paano gamitin at ipamahagi ang limitadong
pinagkukunang-yaman upang matugunan ang kanyang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan.
Ekwilibriyo– isang sitwasyon na nagkakasundo ang mga mamimili (sa panig ng demand) at nagbibili (sa panig ng supply)
Enlightenment– kilusang intelektwal na naglalayong gamitin ang agham sa pagsagot sa mga suliraning ekonomikal, pulitikal, at maging kultural Entreprenyur – indibidwal na nagsasaayos,
nangangasiwa, at nakikipagsapalaran sa isang negosyo
Equator – itinatakda bilang zero degree latitude at humahati sa globo sa hilaga at timog na hemisphere o hemispero
Etnisidad – mistulang kamag-anakan;kapag kinikilala ng isang grupong tao ang mga sarili at ang isa’t isa bilang kasapi ng isang grupong etnolingguwistiko
Etnolingguwistiko – tumutukoy sa pagkakapareho at pagkakaiba ng mga tao sa isang bansa ayon sa kultura, wika, at etnisidad
Exploitation – pananamantala sa iba para sa sariling kapakanan
Export – pagluluwas ng mga produkto palabas ng isang bansa patungo sa iba’t ibang panig ng mundo
F
Fascism– ideolohiyang ipinalaganap ni Benito Mussolini, na tumututol sa anumang uri ng oposisyon sa pamahalaan
Fief- lupang ipinagkakaloob ng lord sa vassal
Footbinding – Sinaunang tradisyon sa China na kung saan sadyang binabali apagbabali ng arko ng paa upang hindi ito lumaki nang normal, tinatawag ang ganitong klase ng mga paa na lotus feet o lily feet.
French Revolution- Rebolusyong pinasimulan ng mga Pranses na naglalayong magkaroon ng pagkakapantay-pantay, pagkakaisa, at kalayaan
G
Genocide – malawakang pagpatay na ginawa noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig lalo na laban sa mga Hudyo
Geocentrism- paniniwala noong panahong Medieval na ang Daigdig (Earth) ay ang sentro ng solar system
Glasnost - Isang salitang Ruso na nangangaghulugan ng openness o pagiging bukas kung saan ,may malayang napag-usapan ang mga suliranin ng bansa sa pamamagitan ng malayang pamamahayag
Global climate change – pagbabago ng pandaigdigan o rehiyonal na klima na maaaring dulot ng likas na pagbabago sa daigdig o ng mga gawain ng tao
Globalisasyon– ang kaparaanan kung paano nagiging global o pangbuong mundo ang mga lokal o pampook o kaya pambansang mga gawi o paraan sa aspeto ng ekonomiya at kalakalan, teknolohiya, politika,
at kalinangan o kultura
Gross Domestic Product –sumusukat sa kabuuang pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa isang takdang panahon sa loob ng isang bansa
Gross National Product (Gross National Income) – kabuuang pampamilihang halaga ng mga produkto at serbisyo na nagawa ng mga mamamayan ng isang bansa
Guild- samahan ng mga taong nagtatrabaho sa magkatulad na hanapbuhay
H Habitat – tirahan ng mga hayop at iba pang
mga bagay
Hanging amihan – hilagang-silangang monsoon; umiihip nang salungat sa unang hangin mula Oktubre hanggang Abril mula sa Siberia patungong karagatan
Hanging habagat – timog-kanlurang monsoon; umiihip mula Mayo hanggang Setyembre na may dalang napakalakas na ulan mula sa karagatan

Heliocentrism– paniniwala na ang araw ang sentro ng solar system
Hellenes– tawag ng mga Greek sa kanilang sarili na hango sa salitang Hellas, isang lugar sa hilagang-kanluran ng Greece
Heograpiya – nauukol sa pag-aaral ng mundo at mga taong naninirahan dito, na sumasakop din sa pag-aaral sa katangiang pisikal nito, iba’t ibang anyong lupa, at anyong tubig, klima, at likas na yaman ng
isang pook
Heograpiyang pantao – sangay ng heograpiya na tumutukoy sa pag-aaral ng wika, relihiyon, lahi, at pangkat-etniko sa iba’t ibang bahagi ng daigdig
Hinterlands– malayong lugar, malayo sa mga urbanisadong lugar ngunit apektado ng mga pangyayari sa teritoryong sakop ng lungsod Hinuha – kaisipang hindi direktang
isinasaad; isang konklusyong hango sa impormasyon
Hominid – miyembro ng pamilya ng mga mammal na may kakayahang tumayo sa dalawang paa kabilang ang tao, gorilya, chimpanzee, at orangutan
Humanidades – Kabuuan ng mga kaalaman tungkol sa mga sining na biswal tulad ng musika, arkitektura, pintura, sayaw, dula, at panitikan. Sa pamamagitan ng mga tekstong ito, naipahahayag ng sumulat
ang kaniyang nadarama, adhikain, pangarap, pag-asa, o pangamba.
Humanismo –isang kilusang intelektuwal noong Renaissance na naniniwalang dapat pagtuunan ng pansin ang klasikal na sibilisasyon ng Greece at Rome.Humanista ang taong tumatangkilik sa ideyang ito.
I
Incentives– maaaring pinansyal o parangal na maaring matamo mula sa pagpupunyagi sa araw-araw
Income elasticity - panukat kung gaano tumutugon ang quantity demand sa pagbabago ng kita
Income per capita – sinusukat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga mamamayan ng isang bansa. Makukuha ito kung hahatiin ang Gross Domestic Product sa kabuuang populasyon ng bansa.
Industriyalisasyon – pagbabagong pang-ekonomiya na unang naranasan sa England na gumamit ng mga makinarya kaya naman nagkaroon ng mabilisang produksyon
Imperyalismo – isangpatakarano paraan ng pamamahala na ang malalaki o makapangyarihang mga bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop o
paglulunsad ng mga pagtaban o kontrol na pangkabuhayan at pampulitika sa ibang mga bansa
Impormal na sektor (Underground Economy) – sektor na nagtataglay ng malawak na katangian na binubuo ng mga yunit na nagsasagawa ng pagbuo ng produkto at serbisyo na ang pangunahing mithiin
ay makalikha ng empleyo at kita ang mga taong lumalahok dito. Ang mga gawain ng na yunit ay naisasakatuparan sa pamamagitan ng mababang antas ng organisasyon na walang pagsunod sa
itinatadhanang kapital, pamantayan, at paraan ng pagsasagawa nito sa napakaliit na
antas ng produksiyon. Ang mga katuwang sa pagsasagawa ng gawain ay kadalasang mga kamag-anak at malalapit na kaibigan na walang pormal na pagsunod sa mga patakarang itinakda ng
pamahalaan.
Import – pag-aangkat ng mga produkto mula sa ibang bansa patungo sa loob ng isang bansa
Isolationism –patakaran na ipinatutupad ng isang bansa na inihihiwalay o isinasara nito ang bansa mula sa impluwensiya at pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan

K
Kabihasnan – pamumuhay na kinagawian at pinipino ng maraming pangkat
Kagustuhan - ang mga bagay na nakatutulong sa tao upang mapagaan ang kanyang buhay
Khanate – estadong nasa hurisdiksyon ng isang khan (pinunong lokal ng ilang bansa sa gitnang Asya)
Kalakalan – anumang transaksiyon sa pagitan ng dalawang tao o sa pagitan ng mga bansa na kabilang sa isang pamilihan
Kapaligirang pisikal – katangian ng daigdig na binubuo ng anyong lupa, klima, anyong tubig, wildlife, buhay-hayop, vegetation, at mineral Kapatagan – malawak na lupang pantay o
patag
Kapital – mga makinarya, kagamitan, o imprastraktura na ginagamit bilang salik ng produksiyon

Kanluranin – pangkalahatang tawag sa mamamayan ng Europe na nanakop ng lupain sa Asya noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo. Ginagamit din ang salitang Europeo bilang kasingkahulugan ng
kanluranin.
Kapapahan– tungkulin, panahon ng panunungkulan, at kapangyarihang panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng simbahang Katoliko, gayundin sa kapangyarihang pampulitika bilang pinuno ng Estado ng Vatican
Katipunan – isang rebolusyonaryong samahan. Tinatawag din itong KKK o Kataas-taasang Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan. Isinusulong nito ang ganap na kalayaan ng Pilipinas mula sa
mga Español. Kung anuman ang ating mga nagawa noon ay siyang naghubog kung ano tayo ngayon.
Kartel – tumutukoy sa samahan ng oligopolista na sama-samang kumikilos upang itaas ang presyo ng mga produkto o serbisyo sa pamilihan
Kasunduan sa Versailles – kasunduang opisyal na nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig, naganap noong Hunyo 28, 1919, sa pagitan ng Allies at Germany Kaunlaran– ang pagbabago mula sa mababa
tungo sa mataas na antas ng pamumuhay
Khyber Pass – landas na matatagpuan sa kabundukan ng Hindu Kush na sa loob ng libu-libong taon ito ay tinahak at ginamit ng mangangalakal at manlalakbay sa kasaysayan papunta at palabas ng India
Kilusang Propaganda – samahang itinatag ng mga ilustrado sa Pilipinas noong ika-19 na siglo. Layunin nito na maisulong ang reporma sa bansa sa ilalim ng pamahalaang kolonyal ng Spain.
Klima – ang karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang lugar sa loob ng ilang buwan, ng isang taon, o mahaba-habang panahon na kinapapalooban ng mga elemento tulad ng
temperatura, ulan, at hangin
Kolonyalismo –ang tuwirang pananakop ng isang bayan sa iba pa upang mapagsamantalahan ang yaman nito o makuha rito angiba pang pangangailangan ng mangongolonya
Komplementaryo – mga produktong magkasabay o magkasamang kinukonsumo

Komunismo - ideolohiyang nagsusulong ng pagkakapantay-pantay ng mga mamamayan sa lipunan Konsepto – ideya o kaisipan
Konsyumer – mamimili; gumagamit ng mga produkto at serbisyo

Kontemporaryong isyu- Isyung may partikular na kahalagahan sa kasalukuyang panahon
Kontinente – pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig
Kontra-repormasyon– kilusang pangrelihiyon ng Simbahang Katoliko na naglalayong panumbalikin ang tiwala ng mga sa Kristyanismo partikular sa Katolisismo
Kowtow – pagyuko ng mga Tsino sa kanilang Emperador nang tatlong beses na ang noo ay humahalik sa semento
Krusada– ekspedisyong militar na inilunsad ng mga Kristiyanong Europeo laban sa mga Turkong Muslim upang mabawi ang Jerusalem sa kamay ng mga ito
L
Laissez faire– kaisipang nagbibigay-diin sa malayang daloy ng ekonomiya, na hindi nararapat na pakialaman ng pamahalaan Lambak – lupain patag na makikita sa
pagitan ng mga bundok o sa gilid ng mga ilog
Latitude – mga distansyang angular na natutukoy sa hilaga o timog ng equator o ekwador

Lay investiture– isang seremonya kung saan binibigyan ng mga hari ang Obispo ng singsing at tauhan para sa kanyang opisina
Liberalisasyon – patakaran na nagbunsod sa paggiging malaya o pagbubukas ng kalakalan ng bansa sa pandaigdigang kalakalan
Life expectancy – inaasahang haba ng buhay
Liga ng mga Bansa (League of Nations) – itinatag ng 42 bansa noong Enero 10, 1920, na ang pangunahing layunin ay tapusin ang digmaan sa pamamagitan negosasyon at diplomasya
Literacy rate o Antas ng kamuwangan– bahagdan ng tao sa isang partikular na bansa na may kakayahang bumasa at sumulat
Longitude – mga distansyang angular na natutukoy sa silangan at kanluran ng prime meridian
Lundayan – kinalalagyan o pinagmulan
Lupa – sa ekonomiks, tumutukoy ito sa salik ng produksiyon na yamang likas
M
Makroekonomiks– ang pag-aaral sa kabuuang galaw ng ekonomiya; pinag-aaralan dito ang interaksyon ng sambahayan, kumpanya, pamahalaan, at pandaigdigang pamilihan.
Makroekonomikong ekilibriyo –kung ang kita sa panig ng sambahayan ay katumbas ng pagkonsumo o kaya sa panig ng bahay- kalakal, ang kita sa produksiyon ay katumbas ng pagkonsumo
Mandate system – pagpapasailalim sa isang bansang naghahanda na maging isang malaya at nagsasariling bansa sa patnubay ngisang bansang Europeo
Manor– sentrong pangkabuhayan na pinamumunuan ng panginoong nakatira sa kastilyo
Mantle– binubuo ng makakapal at maiinit na tunaw na bato; halos 1800 milya ang kapal
Marginal thinking– pagsaalang-alang ng karagdagang benepisyo o pakinabang na matatamo sa bawat karagdagang gastusin
Market economy– ang mekanismo ng malayang pamilihan na ginagabayan ng isang sistema ng malayang pagtatakda ng halaga
Marxism – teoryang politikal at ekonomiko ni Karl Marx na nagsasaad na ang kilos ng tao ay bunga ng kapaligiran at uri ng kanyang kinabibilangan
Mein Kampf (My Struggle)– akda ni Hitler na pinagbatayan ng ideolohiyang Nazism, unang lumabas noong 1925
Merkantilismo –prinsipyong pang-ekonomiya na ang batayan ng kayamanan ng bansa ay ang dami ng ginto at pilak na mayroon ito

Mesoamerica– nangangahulugan ang katagang meso ng “gitna”; ang Mesoamerica ay rehiyon mula sa gitnang Mexico hanggang Gitnang America
Middle class – tumutukoy sa panggitnang uri ng tao sa lipunan. Sila ay nasa pagitan ng mga pinakamayayaman at mahihirap na grupo ng tao. Kadalasang batayan ng pagiging middle class ay ang
pagkakaroon ng kayamanan at kapangyarihan sa lipunan na kinabibilangan.
Migrasyon –ang pag-alis ng tao mula sa ibang bansa o lokalidad patungo sa iba
Mikroekonomiks – ay ang pag-aaral sa maliliit na yunit ng ekonomiya. Pinag-aaralan nito ang kilos, gawi at ang mga ginagawang pagpapasya ng sambahayan at kumpanya
Militarismo – pagpapalakas ng pwersang militar

Mine tailing– dumi o mga materyales na latak mula sa proseso ng pagmimina at pagsasala mula sa malalaking minahan
Mixed economy– isang sistema na kinapapalooban ng elemento ng market economy at command economy
Monarchy– uri ng pamahalaan ng pinamumunuan ng hari, reyna, at mga kauri nito
Monopolistikong kumpetisyon – uri ng pamilihan na maraming mamimili at bahay-kalakal subalit may kaunting kapangyarihan dahil sa ibinebentang produkto na similar but not exactly identical
Monopolyo –isang istraktura ng pamilihan na may malakas na puwersang itinakda ang presyo at dami ng ibebenta nag-iisa lamang ang prodyuser na nagbebenta ng produkto at serbisyo sa maraming
mamimili
Monopsonyo– Isang istraktura ng pamilihan na maraming nais magkaloob ng produkto at serbisyo subalit iisa lamang ang. Ito ay may lubos na kapangyarihan na kontrolin ang presyo.
Monsoon – mga hanging nagtataglay ng ulan

Multiculturalism– lipunan na binubuo ng iba’t ibang kultura
N
Nagbibili– ang nagbebenta ng mga produkto at serbisyo sa pamilihan
Napoleonic Wars– Digmaang pinangunahan ni Napoleon Bonaparte na naglalayong pag-isahin ang buong Europa
Nasyonalismo – kadalasan, tumutukoy ito sa masidhing pagmamahal sa bayan. Subalit maliban dito, ang nasyonalismo ay nangangahulugan din ng pagkakatanto ng isang nilalang o lahi na mahalagang
ipagtanggol ang kaniyang bansa laban sa panlulupig ng mga banyaga.
Nation-state– terminong pampulitika na tumutukoy sa isang teritoryo na pinananahanan ng mga mamamayan na may magkakatulad na wika, kultura, relihiyon, at kasaysayan, at napasasailalim sa isang
pamahalaan
Natural capital – likas na puhunan

Nazism – ideolohiyang ipinalaganap ni Adolf Hitler na nagsasaad ng pagiging superyor ng lahing Aryan, na siyang kinabibilangan ng mga German Negosyo – tumutukoy sa anumang gawain na
pang-ekonomiya na may layuing kumita o tumubo

Net Factor Income from Abroad – tinatawag ring NetPrimary Income. Makukuha ito kapag ibinawas ang gastos ng mga mamamayang nasa ibang bansa sa gastos ng mga dayuhang nasa loob ng bansa
Nomarch– pinuno ng nome

Nome– malalayang pamayanan ng sinaunang Egypt
Normative economics– paraan ng pagpapahayag na sumasalamin sa pagpapahalaga o value judgment ng isang tao sa isang pangyayaring pangkabuhayan o economic phenomenon. Ito ay pansariling
pananaw/opinyon na naglalahad ng sariling paninindigan.
O
Oasis – lugar sa disyerto na nagtataglay ng matabang lupa at tubig na maaaring makabuhay ng mga halaman at hayop
Obsidian– isang maitim at kristal na baton a nabuo mula sa tumigas na lava na ginamit sa Teotihuacan sa paggawa ng kagamitan, salamin, at talim ng kutsilyo
Oligopolyo –istruktura ng pamilihan kung saan may maliit na bilang ng bahay-kalakal na nagbebenta ng magkakatulad o magkakaugnay na produkto
Olmec – kauna-unahang kabihasnang sa Central America: nangangahulugan ang salitang Olmec na “rubber people” dahil sila ang kauna-unahang gumamit ng dagta ng mga punong rubber o goma
Oracle bone– tawag sa mga tortoise shell at cattle bone na ginagamit upang mabatid ang mensahe o saloobin ng mga diyos ng mga Tsino.
Opportunity cost– ang halaga ng bagay na handang isuko o bitawan upang makamit ang isang bagay
Overgrazing – sanhi ng pagkasira ng lupa at vegetation na nagaganap kung ang kapasidad ng damuhan ay hindi sapat sa laki ng kawan ng hayop
Ozone layer– isang suson sa stratosphere na naglalaman ng maraming konsentrasyon ng ozone
P
Pacific Ring of Fire – isang malawak na sona sa Pasipiko na nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan
Paggawa – oras at lakas na ginagamit ng tao sa produksiyon
Pagkonsumo – paggamit o pagbili ng mga produkto at serbisyo
Pag-iimpok – bahagi ng kita na hindi ginagasta at sa halip ay inilalagak sa bangko para sa pangangailangan sa hinaharap
Paikot na daloy – dayagram na nagpapakita ng kitang tinatanggap at bayaring ginagawa ng bawat sektor sa ekonomiya
Pamilihan – ang lugar/mekanismo para ang mamimili at nagbebenta ay nagkakaroon ng transaksiyon upang magkaroon ng bentahan
Pananaw – saloobin o opinyon ng isang tao batay sa kaniyang paniniwala
Pangangailangan – ang mga bagay na dapat ay mayroon ang tao tulad ng pagkain, damit, at tirahan upang mabuhay
Peninsula / Tangway – bahagi ng pulo o kontinenteng nakaungos sa tubig
Perestroika– tumutukoy sa pagsasaayos ng ekonomiya ng dating USSR upang manaig angpwersang pampamilihan
Philosophes– grupo ng mga intelektwal sa panahon ng Enlightenment na naniniwala na ang reason o katwiran ay magagamit sa lahat ng aspeto ng buhay
Physiocrats– mga taong naniniwala at nagpalalaganap ng ideyang ang lupa ang tanging pinagmumulan ng yaman o nakatutulong sa pagpapayaman
Pictogram–sistema ng pagsulat na gumagamit ng larawan sa mga sinaunang kabihasnang
Pilosopiya – ang mapagkilatis na pag-aaral sa mga pinakamalalim na katanungan na maaaring itanong ng sangkatauhan. Nagmula ang salitang pilosopiya sa mga salitang griyego na philo at sophia. Ang philo
ay nangangahulugang "pagmamahal" at ang sophia naman ay "karunungan". Kung pagsasamahin, ito ay "pagmamahal sa karunungan".
Piyudalismo– isang sistemang pulitikal, sosyo-ekonomiko, at militar na nakabase sa pagmamay-ari ng lupa

Political dynasty – ang pananatili sa pamamahala ng isang pamilya sa isang estado sa paglipas ng mga taon
Populasyon – tumutukoy sa kabuuang bilang ng tao sa takdang lugar at panahon
Population boom – biglaang pagdami ng mga taong nakatira sa isang lugar
Population growth rate – antas/bahagdan ng pagdami ng tao
Prairie – lupaing may damuhang mataas na malalim ang ugat o deeply rooted tall grasses
Price index – sumusukat sa average na pagbabago sa presyo ng mga produkto at serbisyo
Presyo –ang halagang ipinambabayad sa isang tiyak na dami at uri ng isang kalakal o paglilingkod
Presyong elastisidad ng demand – sumusukat kung gaano ka sensitibo ang quantity demand sa pagbabago ng presyo
Prime Meridian – itinatalaga bilang zero degree longitude na nasa Greenwich sa England
Protectorate – isang rehiyon na may sariling pamahalaan subalit nasa ilalim ng kontrol ng isang panlabas na kapangyarihan Pulo – masa ng lupang napapaligiran ng
tubig
R
Rebolusyon –ang mabilis, agaran, at radikal na pagbabago sa isang lipunan
Red Tide – sanhi ng dinoflagellates na lumulutang sa ibabaw ng dagat
Reinkarnasyon – paniniwalang ang kaluluwa ay muling mabubuhay sa mas mataas o mababang kalagayan sa lipunan batay sa kabuuang pagkilos ng tao
Renaissance– tumutukoy sa muling pagsilang o rebirth the kulturang klasikal ng Greece na sumibol sa bansang Italya
Repormasyon– kilusang pangrelihiyon na naglalayong manghingi ng reporma sa Simbahang Katoliko. Ito ay katawagan din sa mga kaganapan na yumanig sa Kakristyanuhan mula ika-14 hanggang ika-17 na
dantaon na humantong sa pagkakahati ng simbahang Kristyano.
Responsible Parenthood and Reproductive Health Act of 2012 – batas na nagbibigay garantiya sa pagtamo ng mgapamamaraan tulad ngcontraception,fertility control, sex education, at maternal care
Replenish – muling punuan o tustusan

S
Salinization – proseso ng paglitaw ng asin sa ibabaw ng lupa o kaya naman ay inaanod ng tubig papunta sa lupa
Sambahayan – sektor na binubuo ng lahat ng tao na nagnanais na matugunan ang kanilang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan
Satrap – gobernador o pinuno ng satrapy

Satrapy – lalawigan ng Imperyong Persian
Savanna– lupain ng pinagsamang mga damuhan at kagubatan
Satyagraha – ang paglalabas ng katotohanan kasama ang pagdarasal, meditasiyon, at pag-aayuno
Scribe –mga tagatala ng pangyayari at kasaysayan sa panahon ng sinaunang kabihasnan
Shortage– isang sitwasyon na mas malaki ang dami na demanded kaysa sa dami ng produkto na isinusupply Sibilisasyon – masalimuot na pamumuhay sa
lungsod
Siltation – parami at padagdag na deposito ng banlik na dala ng umaagos na tubig sa isang lugar
Sinocentrism –ang pananaw ng mga Tsino na sila ang superiyor sa lahat
Soil degradation – pagkasira ng lupa o pagbaba nang kapakinabangan nito
Son of Heaven o “Anak ng Langit”– ang emperador ay pinili ng langit upang mamuno na may itinakdang kasaganaan at kapayapaan n noong sinaunang kabihasnan Sputnik – kauna-unahang space
satellite sa kasaysayan na inilunsad ng dating USSR
Statistical discrepancy – ang anumang kakulangan o kalabisan sa pagkuwenta na hindi malaman kung saan ibibilang. Ito ay nagaganap sapagkat may mgatransaksiyong hindi sapat ang mapagkukunan ng
datos o impormasyon.
Steppe – malawak na damuhang lupain na may kakaunting puno; matatagpuan sa silangang Europe at Asya
Stewardship – wastong pagkalinga at pangangalaga ng mga bagay tulad ng kalikasan
Strained – sobra o labis na nagamit
Sturgeon– malalaking isdang likas sa Hilagang Asya na pinagkukuhanan ng caviar (itlog) na isa sa mga produktong panluwas ng rehiyon
Surplus– isang sitwasyon na mas malaki ang dami ng produkto na isinusuplay kaysa sa dami na demand
Sustainability – kakayahang magpanatili ng isang estado o kalagayan
T
Taiga – mataas na kagubatang coniferous at mabato na matatagpuan sa Hilagang Asya, partikular na sa Siberia
Talampas – mataas na lupang patag na patag sa ibabaw
Teotihuacan – nangangahulugan ang katagang ito na “tirahan ng diyos” at isa ito sa mga unang kabihasnang nabuo sa Valley of Mexico Terorismo – sistematiko paggamit ng malaking
takot, madalas marahas, lalo na bilang isang paraan ng pagpipigil
Terra-Cotta – anumang bagay (tulad ng banga, pigurin, o estatwa) na yari sa pinainitang luwad
Territorial and border conflict – suliraning dulot ng hindi pagkakaunawaan o pagtatalo ng mga bansa sa teritoryo at hangganan

The White Man’s Burden – tulang isinulat ni Rudyard Kipling, isang British. Una itong nailathala noong 1889. Ipinahayag ni Kipling ang pagsuporta niya sa imperyalismong kanluranin sa pamamagitan ng
tulang ito.
Third Reich – panahon sa Germany mula 1933–1945 na napasailalim ang bansa sa kontrol ng ideolohiyang totalitarian
Third World – mga bansang papaunlad pa lamang tulad ng Pilipinas
Triple Alliance – kilala sa tawag na Central Powers na kinabibilangan ng Germany, Austria, Hungary, at Italy mula 1882- 1915.
Triple Entente – tawag sa alyansang France, Great Britain at Russia, kilala bilang Allies mula 1882- 1915.
Think tank – pangkat ng mga dalubhasa na nagpupulong upang gumawa ng pagsusuri sa isang suliranin at magmungkahi ng pamamaraan sa paglutas nito
Tonle Sap – lawa sa Cambodia na nakararanas ng siltationaat kinikilalang pinakamalaking freshwater lake sa Southe East Asia
Topograpiya – tumutukoy sa mga katangiang pisikal na nasa ibabaw ng daigdig na gaya ng anyong lupa at anyong tubig Tropikal – uri ng klimang may katamtamang
init
Tsar – tawag sa pinuno ng Russia hanggang sa rebolusyon noong 1917

Tundra – lupaing kadalasang walang puno na matatagpuan sa Russia, malapit sa baybayin ng Arctic Ocean
U
Unemployment rate – bahagdan ng walang hanapbuhay
Urbanisasyon – pagsasa-lungsod ng isang lugar o paglipat ng malaking bahagdan ng populasyon sa mga lungsod upang dito mamuhay at manirahan
V
Vassal– taong tumatanggap ng lupa mula sa lord
Vedas – sagradong aklat para sa mga Hindu; binubuo ng mga himnong pandigma, ritwal, at mga salaysay
Vegetation–uri o dami ng mga halaman sa isang lugar; uri ng kapaligiran batay sa tumutubong halamanan
Volatile – biglaang nagbabago
Vulnerable – madaling mapinsala
Y
Yamang likas – mga bagay na nagmumula sa kalikasan tulad ng lupa, kabundukan, kagubatan, karagatan, mga ilog, lawa, at mga depositong mineral
Z
Ziggurat –templo ng mga sinaunang Mesopotamia tulad ng Sumerian na pinaniniwalang pinaninirahan ng mga diyos
Zoroastrianismo – ang tawag sa relihiyon ng mga persyano, itinatag at ipinalaganap ni Zoroaster ang kaniyang mga turo, na naniniwalang may dalawang pwersang naglalaban upang makuha ang kaluluwa ng
tao. Ayon sa kaniya, huhusgahan ang tao batay sa kaniyang ginawa at kung kaninong pangkat siya sumanib.

CODE BOOK LEGEND
Sample: AP5KPK-IIIf-5
LEGEND SAMPLE
Learning Area and Strand/ Subject or

Araling Panlipunan
Specialization
First Entry AP5

Grade Level Baitang 5
Domain/Content/ Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang

Uppercase Letter/s KPK
Component/ Topic Kolonyal ng mga Espanyol

Roman Numeral
Quarter Ikatlong Markahan III
*Zero if no specific quarter
Lowercase Letter/s
*Put a hyphen (-) in between letters to indicate more Week Ika-anim na linggo f
than a specific week
-
Nakapagbibigay ng sariling pananaw tungkol

Arabic Number Competency sa naging epekto ng kolonyalismo sa lipunan 5
ng sinaunang Pilipino
DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE

Heograpiya at Mga Sinaunang
Ako ay Natatangi NAT Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino PLP HSK
Kabihasnan sa Daigdig
Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal
Ang Aking Pamilya PAM Pamunuang Kolonyal ng Espanya PKE DKT
na Panahon
Pagbabagong Kultural sa
Ang Pag-usbong ng Makabagong
Ang Aking Paaralan PAA Pamamahalang Kolonyal ng mga KPK PMD
Daigdig
Espanyol
Mga Pagbabago sa Kolonya at
Ako at ang Aking Kapaligiran KAP PKB Ang Kontemporanyong Daigdig AKD
Pagusbong ng Pakikibaka ng Bayan
Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Mga Pangunahing Konsepto ng
Ang Aking Komunidad KOM Malayang Kaisipan Sa Mundo PMK Ekonomiks MKE
Pagpupunyagi sa Panahon ng
Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon KNN Kolonyalismong Amerikano at KDP Maykroekonomiks MYK
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at
Pamumuhay sa Komunidad PSK SHK Makroekonomiks MAK
Hamon sa Kasarinlan ng Bansa
Pagiging Kabahagi ng Komunidad PKK Tungo sa Pagkamit ng Tunay na TDK Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga MSP

Demokrasya at Kaunlaran Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
Mga Isyung Pangkapaligiran at
Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon LAR Heograpiya ng Asya HAS IPE
Pangekonomiya
Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Sinaunang Kabihasnan sa
KLR KSA Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan IPP
Rehiyon AsyaHanggang
Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Ang Timog at Kanlurang Asya sa Mga Isyu sa Karapang Pantao at
Rehiyon PKR Transisyonal at Makabagong Panahon TKA Gender IKP
Ang Silangan at Timog-Silangang Asya Mga Isyung Pang-Edukasyon at

Ekonomiya At Pamamahala EAP sa Transisyonal at Makabagong KIS Pansibiko at Pagkamamamayan (Civics CC
Panahon and Citizenship)
Ang Aking Bansa AAB
Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa LKE
Ang Pamamahala Sa Aking Bansa PAB
Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa KPB
REFERENCES
Bureau of Elementary Education, 2002 Basic Education Curriculum, (Pasig City: Department of Education, 2002)
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Basic Education Curriculum .Pasig City,2002.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sport. Desired Learning Competencies New Secondary Education Curriculum. Pasig City, 1991.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sports. Desired Learning Competencies Philippine Secondary Schools Learning Competencies. Pasig City, 1998.
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Secondary Education Curriculum. Pasig City, 2010.
Connecticut State Department of Education, Division of Teaching and Learning, Social Studies Curriculum Framework, (USA: Connecticut State Department of Education, 1998)
Council for the Welfare of Children, The Filipino Child of the Millennium: National Plan of Action for Child 2005-2010, (Quezon City: Council for the Welfare of Children, 2005)
Department of Education, New Elementary School Curriculum (NESC): Program for Decentralized Education Development, (Manila: Department of Education, 1982)
Olivia Caoili, The Social Sciences in the Philippines: a Retrospective View, in L. Samson and C. Jimenez. Eds. First national social science congress: toward excellence in social science in the Philippines,
(Quezon City: University of the Philippines Press, 1983)

“United Nations Convention on the Rights of the Child,” last modified 2012, http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx


AP CG Blaan Integration

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AP CG Blaan Integration

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

as

K to12 Gabay Pangkurikulum

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 257

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 3ng 257

1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 4ng 257

2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Kakayahan Partikular na Kasanayan

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 6ng 257

Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 8ng 257

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 9ng 257

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 10ng 257

Saklaw at Daloy ng Kurikulum

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan,

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 11ng 257

Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

Grade Time Allotment

1-2 30 min/day x 5 days

3-6 40 min/day x 5 days

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 12ng 257

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 13ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 14ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 15ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 16ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 17ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 18ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 19ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 20ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 21ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 22ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 23ng 257

18. Naihahambing ang

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 24ng 257

23. Nakabubuo ng konklusyon Bahagi Ako ng Aking

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

8. Naipapakita ang pagbabago ng AP1PAA-

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 26ng 257

10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 27ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 28ng 257

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 29ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 30ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 31ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 32ng 257

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 33ng 257

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 34ng 257