Ap CG 1

Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
DepEd Complex, Meralco Avenue
Lungsod ng Pasig
K to12 Gabay Pangkurikulum

ARALING
PANLIPUNAN
Baitang 1 –10
Mayo 2016
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan
K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 267

Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/. *These materials are in textbooks that have been delivered to schools
BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN
Deskripsyon
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic
Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and
developed Filipino.” Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag
sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri,
mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping
pangkasaysayan at panlipunan.
Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at
pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat, intregratibo, interdesiplinaryo
at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba
pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang kaalaman at kasanayang pang-disiplina.
Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan sa pagganap ng
bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa, 4) karapatan, pananagutan at
pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang
kasanayan sa iba’t-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang
pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at
pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.
Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung pangkasaysayan,
pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at makipamuhay ( Pillars of Learning).
Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay
kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-aaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito
sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang ginagalawan.

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic
Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and
developed Filipino.” Nilalayon din ng batayang edukasyon ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Ang istratehiya sa pagkamit
ng mga pangkalahatang layuning ito ay alinsunod sa ilang teorya sa pagkatuto na konstruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong
pangkaranasan at pangkonteksto.
Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:
Ang Araling Panlipunan ay pag-aaral ng mga tao at grupo, komunidad at lipunan, kung paano sila namuhay at namumuhay, ang kanilang ugnayan at
interaksyon sa kapaligiran at sa isa’t isa, ang kanilang mga paniniwala at kultura, upang makabuo ng pagkakakilanlan bilang Pilipino, tao at miyembro ng lipunan at mundo at
maunawaan ang sariling lipunan at ang daigidig, gamit ang mga kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, mapanuri at malikhaing pag-iisip, matalinong pagpapasya, likas-
kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, at mabisang komunikasyon. Layunin ng Araling Panlipunan ang paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni,
responsable, produktibo, makakalikasan, makabansa, at makatao, na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan, tungo sa pagpanday ng kinabukasan.
Layunin ng AP Kurikulum
Nilalayon ng AP kurikulum na makalinang ng kabataan na may tiyak na pagkakakilanlan at papel bilang Pilipinong lumalahok sa buhay ng lipunan, bansa at
daigdig. Kasabay sa paglinang ng identidad at kakayanang pansibiko ay ang pag-unawa sa nakaraan at kasalukuyan at sa ugnayan sa loob ng lipunan, sa pagitan ng lipunan
at kalikasan, at sa mundo, kung paano nagbago at nagbabago ang mga ito, upang makahubog ng indibiduwal at kolektibong kinabukasan. Upang makamit ang mga
layuning ito, mahalagang bigyang diin ang mga magkakaugnay na kakayahan sa Araling Panlipunan: (i)pagsisiyasat; (ii) pagsusuri at interpretasyon ng
impormasyon; (iii) pananaliksik; (iv) komunikasyon, lalo na ang pagsulat ng sanaysay; at (v) pagtupad sa mga pamantayang pang-etika.

Tema ng AP Kurikulum
Upang tuhugin ang napakalawak at napakaraming mga paksa na nakapaloob sa Araling Panlipunan, ito ang magkakaugnay na temang gagabay sa buong AP
kurikulum, na hango sa mga temang binuo ng National Council for Social Studies (Estados Unidos). 1 Hindi inaasahan na lahat ng tema ay gagamitin sa bawat baitang ng
edukasyon dahil ilan sa mga ito, katulad, halimbawa, ng ika-anim na tema, Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo, ay mas angkop sa partikular na kurso (Ekonomiks)
kaysa sa iba, bagamat tatalakayin din ang ilang mga konsepto nito sa kasaysayan ng Pilipinas, ng Asya at ng mundo. Iaangkop ang bawat tema sa bawat baitang ngunit sa
kabuuan, nasasakop ng kurikulum ang lahat ng mga tema.
1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

Ang ugnayan ng tao sa lipunan at kapaligiran ay pundamental na konsepto sa Araling Panlipunan. Binibigyang diin ng temang ito ang pagiging bahagi ng tao hindi
lamang sa kanyang kinabibilangang komunidad at kapaligiran kundi sa mas malawak na lipunan at sa kalikasan. Sa ganitong paraan, mauunawaan ng mag-aaral ang mga
sumusunod:
1.1 Ang mga batayang konsepto ng heograpiya, gamit ang mapa, atlas at simpleng teknolohikal na instrumento, upang mailugar niya ang kanyang sarili at ang
kinabibilangan niyang komunidad;
1.2 Ang impluwensiya ng pisikal na kapaligiran sa tao at lipunan at ang epekto ng mga gawaing pantao sa kalikasan;
1.3 Ang mobilidad (pag-usad) ng tao at populasyon, at mga dahilan at epekto ng mobilidad na ito; at
1.4 Ang pananagutan ng indibidwal bilang miyembro ng lipunan at taga-pangalaga ng kapaligiran at tapagpanatili ng likas kayang pag-unlad
2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago
Mahalagang makita ng mag-aaral ang pag-unlad ng lipunan mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan upang lalo niyang maunawaan ang kanyang sarili at
bansa at sa ganoong paraan ay makapagbuo ng identidad (pagkakakilanlan) bilang indibiduwal at miyembro ng lipunan, bansa at mundo. Sentral sa pag-aaral ng
tao, lipunan at kapaligiran ang konsepto ngpanahon (time), na nagsisilbing batayang konteksto at pundasyon ng pag-uunawa ng mga pagbabago sa buhay ng bawat isa,
ng lipunang kanyang kinabibilangan, at ng kanyang kapaligiran. Ang kaisipang kronolohikal ay hindi nangangahulugan ng pagsasaulo ng mga petsa o pangalan ng tao at
lugar, bagamat mayroong mga mahahalagang historikal fact ( katotohan/ impormasyon) na dapat matutunan ng mag-aaral, kundi ang pagkilala sa pagkakaiba ng
nakaraan sa kasalukuyan, ang pagpapatuloy ng mga paniniwala, istruktura at iba pa sa paglipas ng panahon, ang pag-unawa ng konsepto ng kahalagahang
pangkasaysayan (historical significance), pagpahalaga sa konstekto ng pangyayari sa nakaraan man o sa kasalukuyan, at ang mga kaugnay na kakayahan upang
maunawaan nang buo ang naganap at nagaganap.
3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

Kaugnay sa dalawang naunang tema ang konsepto ng kultura, na tumutukoy sa kabuuan ng mga paniniwala, pagpapahalaga, tradisyon, at paraan ng
pamumuhay ng isang grupo o lipunan, kasama ang mga produkto nito katulad ng wika, sining, at iba pa. Nakaangkla sa kultura ang identidad ng grupo at ng mga
miyembro nito, na sa bansang Pilipinas at sa ibang bahagi ng mundo ay napakarami at iba-iba. May mga aspeto ng kultura na nagbabago samantala ang iba naman ay
patuloy na umiiral sa kasalukuyan. Sa pag-aaral ng temang ito, inaasahan na makabubuo ang mag-aaral ng sariing pagkakakilanlan bilang kabataan, indibidwal
at Pilipino, at maunawaan at mabigyang galang ang iba’t ibang kultura sa Pilipinas. Ang pagkakakilanlan bilang Pilipino ay magiging basehan ng makabansang
pananaw, na siya namang tutulong sapagbuo ng mas malawak na pananaw ukol sa mundo.
4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

Nakabatay ang kakayahang pansibiko sa pag-unawa sa papel na ginagampanan ng bawat isa bilang mamamayan at kasapi ng lipunan at sa pagkilala at pagtupad ng
mga karapatan at tungkulin bilang tao at mamamayan. Pananagutan ng mamamayan na igalang ang karapatan ng iba, anuman ang kanilang pananampalataya,
paniniwalang pampulitika, kultural, kasarian, etnisidad, kulay ng balat, pananamit at personal na pagpili. Kasama rito ang paggalang sa opinyon ng iba kahit hindi ito
sang- ayon o katulad ng sariling pag-iisip, at respeto sa pagkatao ng sinuman sa bansa at mundo. Ang pag-unawa sa karapatang pantao at ang pananagutang
kaakibat dito ay mahalagang bahagi ng AP kurikulum upang makalahok ang magaaral nang ganap at sa makabuluhang paraan sa buhay ng komunidad, bansa at mundo.
5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

Bahagi ng pagkamamamayan ay ang pag-unawa sa konsepto ng kapangyarihan, ang paggamit nito sa bansa at sa pang-araw-araw na buhay, ang kahulugan at
kahalagahan ng demokratikong pamamalakad, at ang uri ng pamahalaan sa Pilipinas. Sakop din ng temang ito ang Saligang Batas, na nagsasaad ng mga karapatan at
pananagutan ng mamamayan at ng sambayanang Pilipino. Ang pag-unawa sa konsepto ng awtoridad at liderato sa iba-ibang antas at aspeto ng pamahalaan, kasama ang
mabigat na tungkulin sa pagiging isang lider, ay tatalakayin sa AP kurikulum. Ang karanasan din ng mga bansa sa Asya at sa ibang bahagi ng daigidig ngayon at sa
nakaraan ay pinagmulan ng maraming halimbawa at aralin ukol sa temang ito.
6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Paano gagastusin ang sariling allowance o kita ng magulang? Paano palalaguin ang naipong pondo ng pamilya? Ang sagot sa mga simpleng tanong na ito ay may
kinalaman sa batayang konsepto ng pagpili (choice), pangangailangan, paggastos (expenditure), halaga at pakinabang (cost and benefit) na sakop unang-una ng
Ekonomiks, ngunit ginagamit din sa pag-aaral ng kasaysayan ng Pilipinas at mga lipunan sa rehiyon ng Asya at daigidig. Sa pag-aaral ng temang Produksyon, Distribusyon
at Pagkonsumo, magagamit ng mag-aaral ang mga konseptong ito sa sariilng buhay at mauunawaan ang ibang konsepto katulad ng inflation, GDP, deficit, na karaniwang
nababasa sa dyaryo o naririnig sa balita sa radyo. Mahalaga ring maunawaan ng mag-aaral ang panlipunang epekto ng desisyon ng indibidwal na kons yumer at ng mga
kumpanya, katulad ng epekto ng kanilang pagpapasya sa presyo ng bilihin o ang epekto ng patakaran ng pamahalaan sa pagdebelop ng ekonomiya, gamit ang
pamamaraang matematikal. (Consumer Ed. Financial Literacy, Pag-iimpok)
7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Sinusuportahan ng temang ito ang layunin ng AP kurikulum na makabuo ang mag-aaral ng pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga
pangunahing usapin sa lipunan at mundo. Araling Asyano sa baitang 7, Kasaysayan ng Daigdig sa baitang 8, Ekonomiks sa baitang 9 at Mga Kontemporaryong Isyu
sa baitang 10. Makatutulong ang kaalaman tungkol sa ibang bansa sa pag-unawa ng lugar at papel ng Pilipinas sa rehiyon at mundo, at kung paano maaaring kumilos ang
Pilipino at ang bansa sa paglutas ng mga suliranin bilang kasapi ng pandaigdigang komunidad.
Inaasahan na sa ika-11 at ika-12 na baitang ay magkakaroon ng mga elektib na kursong tatalakay sa iba’t ibang isyu (lokal, pambansa, panrehiyon, at pandaigidig)
upang lumawak ang kaalaman ng mga mag-aaral at malinang ang kanilang mga mapanuring kakayahan. Sa ganitong paraan din ay lalong mahahasa ang
pagkakadalubhasa ng bawat AP na guro sa pagdisenyo ng nilalaman ng kurso at sa istratehiya ng pagturo nito alinsunod sa pangkalahatang balangkas ng AP. Ilang
halimbawa ng mga paksa ng elektib na kurso ay:
1. Mga panganib sa kapaligiran at kalikasan, ang pangangalaga nito at mga hakbang na maaaring gawin ng mga mag-aaral at ng komunidad upang matugunan ang
mga panganib na ito;
2. Ang layunin at pilosopiya ng isang batas o patakarang opisyal, ang epekto nito sa tao at lipunan (at kalikasan), ang mga problema sa implementasyon at posibleng
solusyon sa problema
3. Ang ugnayan ng kultura sa pagsulong ng lipunan (komunidad, bansa) at mga isyung kaugnay sa kaunlaran ng lipunan
4. Mga pandaigdigang problema sa klima, kalamidad (natural at likha ng tao), at ang paglutas ng mga suliraning ito

Mga Kakayahan
Ang mga kakayahan ng bagong AP kurikulum ay nakaugat sa mga layunin ng batayang edukasyon: ang kapaki- pakinabang (functional) na literasi ng lahat;
ang paglinang ng “functionally literate and developed Filipino;” at ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Makikita ang
mga pangkalahatang layuning ito sa mga partikular na kakayahan ng AP katulad halimbawa, ng pagsisiyasat at pagsusuri. Samakatuwid, ang AP kurikulum ay di lamang base
sa nilalaman (content-based) kundi rin sa mga kakayahan (competence-based). Sadyang inisa-isa ang mga kakayahan ng AP upang: (a) ipakita ang ugnayan nito sa mga
layunin ng batayang edukasyon, at (b) bigyang diin ang mga mapanuring kakayahan na hindi malilinang sa pamamagitan ng pagsasaulo ng impormasyon.
Sa ibaba ang kabuuan ng mga pangkalahatang kakayahan sa AP kurikulum at sa bawat kakayahan, ang mga partikular na kasanayan. Magkakaugnay ang
mga kakayahan at kapwa nagpapatibay ang mga ito sa isa’t isa. Nilalayong linangin ang mga kakahayan sa debelopmental na pamamaraan na angkop sa bawat antas ng
batayang edukasyon at sa proseso ng scaffolding, upang maitatag ang pundasyon ng mga kasanayan para sa mas malalim (at mas komplex) na kakayahan.
Kakayahan Partikular na Kasanayan

1. Natutukoy ang mga sanggunian o pinagmulan ng impormasyon
Pagsisiyasat 2. Nakagagamit ng mapa at atlas upang matukoy ang iba’t ibang lugar, lokasyon at ibang impormasyong pangheograpiya
3. Nakagagamit ng mga kasangkapang teknolohikal upang makakita o makahanap ng mga sanggunian ng impormasyon
1. Nakababasa ng istatistikal na datos
2. Nakagagamit ng pamamaraang istatistikal o matematikal sa pagsuri ng kwantitatibong impormasyon at ng datos penomenong
Pagsusuri at
pang- ekonomiya
interpretasyon ng datos
3. Nakababasa sa mapanuring pamamaraan upang maunawaan ang historikal na konteksto ng
sanggunian at ang motibo at pananaw ng may-akda
1. Nakauunawa ng kahulugan, uri at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa sekundaryang sanggunian
2. Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang impormasyon pagkakaiba
at/o pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan
3. Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor o manlilikha
4. Natutukoy ang pagkakaiba ng opinyon at fact
5. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor/manlilikha
6. Nakakukuha ng datos mula sa iba’t ibang primaryang sanggunian
7. Nakahihinuha mula sa datos o ebidensya
Pagsusuri at
8. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya sa sariling salita
interpretasyon ng
9. Nakauunawa ng ugnayang sanhi at epekto (cause and effect)
impormasyon
10. Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at
di pagkakasundo
11. Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari
12. Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon
13. Napag-iisipan ang sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan mula sa sanggunian
14. Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi
ang dalawang kaisipanNakauunawa ng mobilidad at migrasyon ng populasyon, ang distribusyon nito, dahilan at epekto
15. Nakauunawa ng papel at epekto ng heograpiya sa pagbabagong panlipunan at pangkalikasan
Kakayahan Partikular na Kasanayan
16. Nakagagamit ng pamamaraang matematikal sa pag-unawa ng mga batayang konsepto ng Ekonomiks at sa pagsusuri ng
kwantitatibong datos
17. Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon
1. Nakasasagot ng tanong base sa angkop at sapat na ebidensya
2. Nakapag-aayos ang resulta ng pagsasaliksik sa lohikal na paraan
Pagsasaliksik
3. Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghanda ng
presentasyon ng pananaliksik
1. Nakapag-uugnay ng sari-saring impormasyon mula sa mga angkop na sanggunian
2. Naipakikilala ang sipi mula sa sanggunian at nagagamit ito nang tama
3. Naipararating sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinag-aaralan na
Komunikasyon pinatitibay ng nararapat na ebidensya o datos
4. Nakabubuo ng maikli ngunit malinaw na introduksyon at konklusyon kapag nagpapaliwanag
5. Nakasusulat ng sanaysay (na may habang 3-5 pahina sa mataas na baitang) na nagpapaliwanag ng isang pangyayari,
isyu o penomeno, gamit ang nararapat at sapat na impormasyon o ebidensiya sa angkop na pamamaraan
1. Nakauunawa ng karapatan at tungkulin bilang mamamayan upang makalahok sa makabuluhang paraan sa buhay ng pamayanan, bansa
at dagidig
2. Naigagalang at nabibigyang kahalagahan ang pagkakaiba ng mga tao, komunidad, kultura, at paniniwala, at ang kanilang
karapatang pantao
Pagtupad sa
3. Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon
pamantayang pang-etika
4. Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling
ideya, posisyon o pagtingin
5. Natutukoy ang sangguniang ginamit sa papel (reaksyon, maikling sanaysay) bilang pagkilala sa karapatan sa pag-aaring intelektuwal
ng awtor/manlilikha
Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):
Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan,
pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng iba’t ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang
pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng
pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig.

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K–3 4–6 7 – 10
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at Naipamamalas ang mga kakayahan bilang Naipamamalas ang mga kakayahan bilang kabataang
pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan, at batang produktibo, mapanagutan at mamamayang Pilipino na mapanuri, mapagnilay,
komunidad, at sa mga batayang konsepto ng makabansang mamamayang Pilipino gamit ang malikhain, may matalinong pagpapasya at aktibong
pagpapatuloy at pagbabago, kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, pakikilahok, makakalikasan, mapanagutan,produktibo,
distansya at direksyon gamit ang mga kasanayan tungo mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, makatao at makabansa, na may pandaigdigang pananaw
sa malalim ng pag-unawa tungkol sa sarili at pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng
kapaligirang pisikal at sosyo-kultural , bilang kasapi ng paggamit ng pinagkukunang-yaman at datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mabisang
sariling komunidad at ng mas malawak na lipunan pakikipagtalastasan at pag-unawa sa mga komunikasyon at pag-unawa sa mga batayang konsepto
batayang konsepto ng heograpiya, kasaysayan, ng heograpiya, kasaysayan, ekonomiya, politika at kultura
ekonomiya, pamamahala, sibika at kultura tungo tungo sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para
sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan sa bansa.
para
sa bansa.
Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):
Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang
K
sosyal.
Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng
1
pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng pangkat ng lipunan.komunidad.
Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
2 pagpapatuloy at pagbabago,kapangyarihan, pamumuno at pananagutan, pangangailangan at kagustuhan, pagkakilanlan, mga simpleng konseptong
heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang-yaman at ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.
Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng bansa batay sa
3 (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at
kapaligirang pisikal at sosyal.
Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipagmamalaki ang pagka- Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa paggamit ng mga
4
kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga malalaking
pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang konsepto katulad ng
5 kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang batang
mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan, tungo sa pagbuo
ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa
6
pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon,
tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng
7
mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa
8 kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa,
maunlad at matatag na kinabukasan
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan
9 at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya, pangkalikasan, pampolitika,
karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga
10
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong
pagpapasya

Saklaw at Daloy ng Kurikulum
Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan, paaralan at pamayanan tungo sa paghubog ng isang
mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.
Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan
K Ako at ang Aking kapwa 1-2
sa kapaligirang sosyal
Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralan tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at
1 Ako, ang Aking Pamilya at Paaralan kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon 1-3
distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at paaralan
Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
Ang Aking Komundad, Ngayon at pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng
2 1-5
Noon konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi
ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng kasaysayan
Pag-unawa sa pinagmulan at pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong
3 Ang Mga Lalawigan sa Aking Rehiyon pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan gamit ang malalim na konsepto ng 1-6
pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal
Pagpapahalaga sa pambansang pagkakakilanlan at ang mga kontribosyon ng bawat rehiyon sa
paghubog ng kulturang Pilipino at pambansang pag-unlad gamit ng mga kasanayan sa
4 Ang Bansang Pilipinas 1-6
heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga
sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng ika-20
5 Pagbuo ng Pilipinas bilang Nasyon siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical 1-6
significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy.
Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo
6 Mga Hamon at Tugon sa Pagkabansa 1-6
sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa (strong nationhood)
Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura,

lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng
7 Araling Asyano 1-7
pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng
Asya

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema
Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan,
8 Kasaysayan ng Daigdig 1-7
kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at
matatag na kinabukasan.
Pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga
kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng
9 Ekonomiks 1-7
mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan,
at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya,
pangkalikasan, pampolitika, karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at
10 Mga Kontemporaryong Isyu pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga 1-7
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik,
mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya
BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year
Grade Time Allotment

1-2 30 min/day x 5 days
3-6 40 min/day x 5 days
7-10 3 hrs/week

BAITANG 1
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa sa sarili bilang Pilipino at kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal
gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi
ng komunidad.
PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

NILALAMAN
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE LEARNING MATERIALS
(Content )
(Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies)
UNANG MARKAHAN - Ako ay Natatangi
A. Pagkilala sa Sarili Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang batayang 1. * Sibika at Kultura
impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1. 2001.
naipamamalas ang pag- buong pagmamalaking sarili: pangalan, pp. 10, 22-26
unawa sa kahalagahan ng nakapagsasalaysay ng 2. * Pagsibol ng Lahing
magulang, kaarawan,
pagkilala sa sarili bilang kwento tungkol sa Pilipino 2. 2003.
edad, tirahan, paaralan, pp. 2-14
Pilipino gamit ang konsepto sariling katangian at iba pang pagkakakilanlan
ng pagpapatuloy at pagkakakilanlan bilang 3. * Sibika at Kultura
at mga katangian bilang Batayang Aklat 3. 2000.
pagbabago Pilipino sa malikhaing Pilipino pp. 131-141.
pamamaraan
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1.1998.pp.2-
20.
5. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
AP1NAT-Ia- Aklat 1.1997.pp.2-17.
1 6. * Sibika at Kultura
Batayang Aklat
1.
1997. pp. 1-10.
7. * Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
Aklat 1.1997.pp. 1-8.
8. * Pilipinas ang Ating
Bansa Batayang
Aklat 1.1999.pp.2-4.
9. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-6.
10. * Sibika at
Kultura Batayang

Aklat 1 1998.pp.2-
18.
NILALAMAN
(Content )
11. * Lahing Pilipino
Batayang Aklat
1.
1997. pp.2-6.
Batayang Aklat
2. 1997.pp.2-9.
13. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2. 1997. pp.2-5, 8-
16.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp. 16-
25.
15. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 2.
1997. pp.4-11, 15-
26.
16. * Ang Bayan Kong
Mahal 2. 2000. pp.
3-
11.
17. * Kulturang Pilipino
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 2-11.
18. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
2-
16.

Mahal 3. 1998. pp.
97-109.
Pilipino Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 88-
95.

NILALAMAN
(Content )
Bansa Batayang Aklat
3. 1999. pp. 104-115

2. Nailalarawan ang pisikal 1. * Sibika at
na katangian sa Kultura Batayang
pamamagitan ng iba’t Aklat 1.
ibang malikhaing 2001. pp. 4-5.
pamamaraan 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
21-32.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 18-
29.
4. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1.
AP1NAT-Ia- 1997. pp. 16-21.
2 5. * Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 10-
13.
Bansa Batayang
Aklat
1. 1999. pp. 6-10.
7. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 8-
10.
8. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1
1998. pp. 20-26.
Batayang Aklat
1.
1997. pp. 7-11
3. Nasasabi ang sariling 1. * Sibika at
pagkakakilanlan sa iba’t AP1NAT-Ib- Kultura Batayang
ibang pamamaraan 3 Aklat 1.
2001. pp. 6-7
2. Bahagi Ako ng Aking

NILALAMAN
(Content )
Pamayanan
(Philippines Nonformal
Education Project).
1998. pp. 5-8.
3. Ako, at ang Aking
Kakayahan
Education Project).
1998. pp. 6.
Minamahal
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
144-149.
5. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1
1998. pp. 31.
Batayang Aklat
2.
1997. pp. 182-188.
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2. 1997. pp. 175-
184.
8. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997.
pp.
168-172
4. Nailalarawan ang 1. * Sibika at
pansariling pangangailan: Kultura Batayang
pagkain, kasuotan at iba pa Aklat 1.
at mithiin para sa Pilipinas 2001. pp. 164-167,
AP1NAT-Ib- 172-183
4 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
144-168, 184-186.
Minamahal
Batayang

NILALAMAN
(Content )

Aklat 1. 1997. pp.
124-144, 170-177,
184-193.
4. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1.
1997. pp. 182-191.
5. * Pilipinas Bayan
Mo, Bayan Ko
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
124-126, 178-193.
Bansa Batayang
Aklat
1. 1999. pp. 82-87,
176.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 95-
100, 104-107, 134-
139.
8. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1
1998. pp. 159-169.
Batayang Aklat
1.
1997. pp. 174-181.
Batayang Aklat
11. 2.
* Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2. 1997. pp. 156-
160.
12. * Pilipinas:
Bansang Maganda

Batayang Aklat 2.
2000. pp.
206-213.

NILALAMAN
(Content )
13. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 2.
1997. pp. 130-131,
164-173.
Mahal 2. 2000. pp.
136-139.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 144-154.
5. Natatalakay ang mga 1. Ako, ang Pamilya at
pansariling kagustuhan tulad ang Aking Komunidad
ng: paboritong kapatid, (Philippines
pagkain, kulay, damit, laruan Nonformal Education
atbp at lugar sa Pilipinas na Project). 2001. pp. 5-
gustong makita sa 10.
malikhaing pamamaraan 2. * Pilipinas: Bansang
Minamahal
AP1NAT-Ic-
Batayang Aklat 1.
5
1997. pp.
138.
3. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1
1998. pp. 71.
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2.
1997. pp. 153

B. Ang Aking Kwento 6. Natutukoy ang mga
mahahalagang pangyayari
sa buhay simula isilang AP1NAT-Ic-
hanggang sa 6
kasalukuyang
edad gamit ang mga
larawan
7. Nailalarawan ang mga AP1NAT-Id-
personal na gamit tulad ng 7
laruan, damit at iba pa mula

NILALAMAN
(Content )
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
8. Nakikilala ang timeline at AP1NAT-Id- * HEKASI Para Sa Mga
ang gamit nito sa pag-aaral 8 Batang Pilipino 4. 2000.
ng mahahalagang pp. 276-277.
pangyayari sa buhay
hanggang sa kanyang
kasalukuyang edad
9. Naipakikita sa pamamagitan AP1NAT-Ie- * HEKASI Para Sa Mga
ng timeline at iba pang 9 Batang Pilipino 4. 2000.
pamamaraan ang mga pp. 276-277.
pagbabago sa buhay at
mga personal na gamit
mula
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
10. Nakapaghihinuha ng
konsepto ng pagpapatuloy at
pagbabago sa pamamagitan AP1NAT-If-
ng pagsasaayos ng mga 10
larawan ayon sa
pagkakasunod-sunod
11. Naihahambing ang sariling
kwento o karanasan sa AP1NAT-Ig-
buhay sa kwento at 11

karanasan ng mga kamag-
aral
C. Pagpapahalaga sa Sarili 12. Nailalarawan ang mga 1. PRODED Learning
pangarap o ninanais para Guide in Heograpiya/
sa sarili Kasaysayan/ Sibika:
12.1 Natutukoy ang mga Ang Mga
pangarap o ninanais AP1NAT- Pagpapahalagang
12.2 Naipapakita ang Ih-12 Nakatutulong at
pangarap sa Nakahahadlang sa
malikhaing Kaunlaran ng Bansa
pamamaraan 6. 2003. pp. 1-8

NILALAMAN
(Content )
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
142
13. Naipaliliwanag ang Ako, ang Pamilya at ang
kahalagahan ng AP1NAT-Ii- aking komunidad
pagkakaroon ng mga 13 (Philippines Nonformal
pangarap o ninanais para sa Education Project).
sarili 2001. pp. 6-9.
14. Naipagmamalaki ang sariling Ako, ang Pamilya at ang
pangarap o ninanais sa AP1NAT-Ij- aking komunidad
pamamagitan ng mga 14 (Philippines Nonformal
malikhaing pamamamaraan Education Project).
2001. pp. 6.
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Pamilya
A. Pagkilala sa mga kasapi ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang konsepto 1. * Sibika at
Pamilya ng pamilya batay sa Kultura Batayang
naipamamalas ang pag- buong pagmamalaking bumubuo nito (ie. two- Aklat 1.
unawa at pagpapahalaga sa nakapagsasaad ng parent family, single- 2001. pp. 132-134.
sariling pamilya at mga kwento ng sariling parent family, extended 2. * Ang Bayan Kong
kasapi nito at bahaging pamilya at bahaging family) Mahal 1. 1998. pp.
ginagampanan ng bawat isa ginagampanan ng bawat 116-121
kasapi nito sa malikhaing 3. * Pilipinas: Bansang
pamamaraan Minamahal

AP1PAM- Batayang Aklat 1.
IIa-1 1997. pp.
104-114
4. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1.
1997. pp. 113-115
Mo, Bayan Ko
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
112-114
Bansa Batayang
Aklat
1. 1999. pp. 75-78
Pilipino Batayang Aklat

NILALAMAN
(Content )
1. 1997. pp. 89-90
8. * Sibika at Kultura
Batayang Aklat 1
1998. pp. 109-110
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 87-94

2. Nailalarawan ang bawat 1. * Sibika at
kasapi ng sariling pamilya Kultura Batayang
sa pamamagitan ng likhang Aklat 1.
sining 2001. pp. 127-128.
AP1PAM-
Mo, Bayan Ko
IIa-2
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
107, 107-111, 117-
119.
1. 1999. pp. 74.
3. Nailalarawan ang iba’t 1. * Sibika at
ibang papel na Kultura Batayang
ginagampanan ng bawat Aklat 1.
kasapi ng pamilya sa iba’t 2001. pp. 118-123,
ibang pamamaraan 168-172
Minamahal
Batayang Aklat 1.
AP1PAM- 1997. pp.
IIa-3 104, 129, 131-133.
Mo, Bayan Ko
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
108-111.
Bansa Batayang
Aklat
1. 1999. pp. 90-94.
Pilipino Batayang Aklat
1. 1997. pp. 82-85.

NILALAMAN
(Content )

Batayang Aklat 1
1998. pp. 124-130.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 115-120.
4. Nasasabi ang kahalagahan 1. * Sibika at
ng bawat kasapi ng pamilya Kultura Batayang
Aklat 1.
2001. pp. 121-123.
AP1PAM- 2. * Sibika at
IIa-4 Kultura Batayang
Aklat 1.
1997. pp. 138-141,
196.
Batayang Aklat
2.
1997. pp. 87-94
B. Ang Kwento ng Aking 5. Nakabubuo ng kwento AP1PAM-
Pamilya tungkol sa pang-araw-araw IIb-5
na gawain ng buong pamilya
6. Nailalarawan ang mga 1. * Sibika at
gawain ng mag-anak sa Kultura Batayang
pagtugon ng mga Aklat 1.
pangangailangan ng bawat 2001. pp. 128.
kasapi 2. Ako, ang Pamilya at
AP1PAM- ang aking komunidad
IIb-6 (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp.
12-13.
3. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1.
1997. pp. 12, 138-
141.

7. Nakikilala ang “family tree” 1. PRODED Learning
AP1PAM-
at ang gamit nito sa pag- Guide in Heograpiya/
IIc-7
aaral ng pinagmulang lahi Kasaysayan/ Sibika:
ng Pagkamamamayan 6.
pamilya

NILALAMAN
(Content )
2003. pp. 5-10.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 103
8. Nailalarawan ang Ako, ang Pamilya at ang
pinagmulan ng pamilya AP1PAM- aking komunidad
sa malikhaing IIc-8 (Philippines Nonformal
pamamaraan Education Project). 2001.
pp. 11-12
9. Nailalarawan ang mga * HEKASI Para Sa Mga
mahahalagang Batang Pilipino 4.
AP1PAM-
pangyayari sa buhay ng 2000.
IIc-9
pamilya sa pamamagitan pp. 276-277.
ng
timeline/family tree
10. Nailalarawan ang mga Ako, ang Pamilya at ang
pagbabago sa nakagawiang AP1PAM- aking komunidad
gawain at ang pinapatuloy IId-10 (Philippines Nonformal
na tradisyon ng pamilya Education Project). 2001.
pp. 14-16.
11. Naipahahayag sa malikhaing AP1PAM-
pamamamaraan ang sariling IId-11
kwento ng pamilya
12. Naihahambing ang kwento
AP1PAM-
ng sariling pamilya at
IId-12
kwento ng pamilya ng
mga
kamag-aral
13. Naipagmamalaki ang kwento AP1PAM-
ng sariling pamilya. IIe-13

C. Mga Alituntunin sa Pamilya 14. Naiisa-isa ang mga Bahagi Ako ng Aking
alituntunin ng pamilya AP1PAM- Pamayanan (Philippines
IIe-14 Nonformal Education
Project). 1998. pp. 17-18.
15. Natatalakay ang mga
AP1PAM-
batayan ng mga alituntunin
II0-15
ng pamilya
16. Nahihinuha na ang mga AP1PAM-

NILALAMAN
(Content )
alituntunin ng pamilya ay IIe-16
tumumutugon sa iba-ibang
sitwasyon ng pang-araw-
araw na gawain ng pamilya
17. Nakagagawa ng wastong AP1PAM-
pagkilos sa pagtugon sa mga IIf-17
alituntunin ng pamilya
18. Naihahambing ang

AP1PAM-
alituntunin ng sariling
IIf-18
pamilya sa alituntunin ng
pamilya ng mga kamag-aral
D. Pagpapahalaga sa Pamilya 19. Naipakikita ang Bahagi Ako ng Aking
pagpapahalaga sa pagtupad AP1PAM- Pamayanan (Philippines
sa mga alituntunin ng IIf-19 Nonformal Education
sariling pamilya at pamilya Project). 1998. pp. 19.
ng mga kamag-aral
20. Nailalarawan ang batayang
pagpapahalaga sa sariling AP1PAM-
pamilya at nabibigyang IIg-20
katwiran ang pagtupad sa
mga ito
21. Naihahahambing ang mga AP1PAM-
pagpapahalaga ng sariling IIg-21
pamilya sa ibang pamilya

22. Natutukoy ang mga
AP1PAM-
halimbawa ng ugnayan ng
IIg-22
sariling pamilya sa ibang
pamilya
23. Nakabubuo ng konklusyon Bahagi Ako ng Aking
tungkol sa mabuting Pamayanan (Philippines
pakikipag-ugnayan ng Nonformal Education
AP1PAM-
sariling pamilya sa iba pang Project). 1998. pp. 20-21.
IIh-23
pamilya sa lipunang Pilipino.

NILALAMAN
(Content )
IKATLONG MARKAHAN – Ang Aking Paaralan
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang mga batayang 1. * Sibika at
A. Pagkilala sa Aking Paaralan impormasyon tungkol sa Kultura Batayang
naipamamalas ang pag- buong pagmamalaking sariling paaralan: pangalan Aklat 1.
unawa sa kahalagahan ng nakapagpapahayag ng nito (at bakit ipinangalan 2001. pp. 149-152.
pagkilala ng mga batayang pagkilala at ang paaralan sa taong ito), AP1PAA- 2. * Ang Bayan Kong
impormasyon ng pisikal na pagpapahalaga sa lokasyon, mga bahagi nito, IIIa-1 Mahal 1. 1998. pp.
kapaligiran ng sariling sariling paaralan taon ng pagkakatatag at 44.
paaralan at ng mga taong ilang taon na ito, at mga
bumubuo dito na pangalan ng gusali o silid (at
nakakatulong sa paghubog bakit ipinangalan sa mga
ng kakayahan ng bawat taong ito)
batang mag-aaral 2. Nailalarawan ang pisikal PRODED Learning Guide
AP1PAA-
na kapaligiran ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
IIIa-2
paaralan Mo 2. 2003. pp. 1-8.
3. Nasasabi ang epekto ng
pisikal na kapaligiran sa AP1PAA-
sariling pag-aaral (e.g. IIIb-3
mahirap mag-aaral kapag
maingay, etc)
4. Nailalarawan ang mga * Pilipinas ang Ating
tungkuling ginagampanan Bansa Batayang Aklat 1.
AP1PAA-
ng mga taong bumubuo sa 1999. pp. 127-130.
IIIb-4
paaralan (e.g. punong guro,

guro, mag-aaral, doktor at
nars, dyanitor, etc
B. Ang Kwento ng Aking 5. Naipaliliwanag ang * Pilipinas Bayan Mo,
AP1PAA-
Paaralan kahalagahan ng paaralan Bayan Ko Batayang Aklat
IIIc-5
sa 1. 1997. pp. 156-157.
sariling buhay at sa
pamayanan o komunidad.
6. Nasasabi ang AP1PAA-
mahahalagang pangyayari IIIc-6
sa pagkakatatag
ng sariling paaralan
7. Nailalarawan ang mga AP1PAA-
pagbabago sa paaralan IIId-7
tulad
ng pangalan, lokasyon,

NILALAMAN
(Content )
bilang ng mag-aaral atbp
gamit ang timeline at iba
pang pamamaraan
8. Naipapakita ang pagbabago

ng sariling paaralan sa AP1PAA-
pamamagitan ng IIId-8
malikhaing pamamaraan at
iba pang
likhang sining
9. Natutukoy ang mga AP1PAA-
alituntunin ng paaralan IIIe-9
10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-

pagtupad sa mga alituntunin IIIe-10
ng paaralan
11. Nasasabi ang epekto sa sarili
at sa mga kaklase ng AP1PAA-
pagsunod at hindi pagsunod IIIf-11
sa mga alituntunan ng
paaralan
C. Pagpapahalaga sa Paaralan 12. Nahihinuha ang kahalagahan
AP1PAA-
ng alituntunin sa paaralan at
sa buhay ng mga mag-aaral IIIg-12
13. Naiisa-isa ang mga gawain 1. * Pilipinas: Bansang
at pagkilos na Minamahal
nagpapamalas ng Batayang Aklat 1.
pagpapahalaga sa sariling 1997. pp.
paaralan (eg. Brigada AP1PAA- 146.
Eskwela) IIIh-13 2. * Pilipinas Bayan
Mo, Bayan Ko
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
204-207.
1. 1999. pp. 144-145
14. Natatalakay ang AP1PAA-
kahalagahan ng pag-aaral IIIi-j-14

NILALAMAN
(Content )
14.1 Nakapagsasaliksik ng
mga kwento tungkol
sa mga batang
nakapag-aral at
hindi nakapag-aral
14.2 Nasasabi ang maaring
maging epekto ng
nakapag-aral at
hindi nakapag-aral
sa tao
IKAAPAT NA MARKAHAN – Ako at ang Aking
Kapaligiran
A. Ako at ang Aking Tahanan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakikilala ang konsepto ng 1. * HEKASI Para Sa
distansya at ang gamit Mga Batang
naipamamalas ang pag- 1. nakagagamit nito sa pagsukat ng Pilipino
unawa sa konsepto ng ang konsepto ng lokasyon 4. 2000. pp. 8-9.
distansya sa paglalarawan distansya sa 2. PRODED Learning
ng sariling kapaligirang paglalarawan ng Guide in Heograpiya/
ginagalawan tulad ng pisikal na Kasaysayan/ Sibika:
tahanan at paaralan at ng kapaligirang Ang Iskala 4. 2003.
kahalagahan ng ginagalawan pp. 1-4.
pagpapanatili at 3. * Ang Bayan Kong
pangangalaga nito 2. nakapagpakita ng Mahal 1. 1998. pp.
payak na gawain 43, 45-52.
AP1KAP-
sa pagpapanatili at 4. * Sibika at
IVa-1
pangangalaga ng Kultura Batayang
kapaligirang Aklat 1.
ginagalawan 1997. pp. 29-30.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 23-
30.
6. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1
1998. pp. 46-48
Batayang Aklat
1.
1997. pp. 18-22.
Batayang Aklat
2.

NILALAMAN
(Content )
1997. pp. 18-20.
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2. 1997. pp. 32-35.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp. 48-
51.
11. * Sibika at

Kultura Batayang
Aklat 2.
1997. pp. 46-47.
Mahal 2. 2000. pp.
21-24.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 23-25.
14. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp. 32-
34.
15. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 3.
1997. pp. 82-94.
Mahal 3. 1998. pp.
20-22
Pilipino Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 13-
15.
Bansa Batayang
Aklat
3. 1999. pp. 15-17.

NILALAMAN
(Content )
2. Nagagamit ang iba’t ibang 1. * Sibika at
katawagan sa pagsukat ng Kultura Batayang
lokasyon at distansya sa AP1KAP- Aklat 1.
pagtukoy ng mga gamit at IVa-2 2001. pp. 34-38.
lugar sa bahay (kanan, 2. * Pagsibol ng
kaliwa, itaas, ibaba, harapan Lahing Pilipino 2.
at likuran) 2003. pp.

11-15
3. Nailalarawan ang kabuuan PRODED Learning Guide
AP1KAP-
at mga bahagi ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
IVb-3
tahanan at ang mga Mo 2. 2003. pp. 6.
lokasyon nito
4. Nakagagawa ng payak na 1. PRODED Learning
mapa ng loob at labas ng Guide in Sibika at
tahanan Kultura: Mga Sagisag
AP1KAP- o Pananda sa Mapa
IVb-4 2.
pp. 1-6.
Minamahal
Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 52.
5. Naiisa-isa ang mga bagay * Pilipinas: Bansang
at istruktura na makikita sa AP1KAP- Minamahal Batayang
nadadaanan mula sa IVc-5 Aklat 1. 1997. pp. 103.
tahanan patungo sa
paaralan
6. Naiuugnay ang konsepto
ng lugar, lokasyon at
distansya sa pang-araw-
AP1KAP-
araw na buhay sa
IVc-6
pamamagitan ng
iba’t ibang uri ng
transportasyon mula sa
tahanan patungo sa
paaralan
B. Ako at ang Aking Paaralan 7. Nailalarawan ang
AP1KAP-
pagbabago sa mga
IVd-7
istruktura at bagay mula sa
tahanan patungo sa
paaralan at natutukoy ang

NILALAMAN
(Content )
mga mahalagang istruktura
sa mga lugar na ito.
8. Nakagagawa ng payak 1. * Sibika at
na mapa mula sa Kultura Batayang
tahanan patungo sa AP1KAP- Aklat 1.
paaralan IVd-8 2001. pp.42.
Minamahal
Batayang Aklat 1.
1997. pp.
103.
9. Natutukoy ang bahagi at 1. PRODED Learning
gamit sa loob ng silid- Guide in Sibika at
aralan/ paaralan at lokasyon Kultura: Ituro Mo
ng mga ito 2. 2003. pp. 1-3,
7.
AP1KAP- Batayang Aklat
IVe-9 1.
1997. pp. 22.
3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2. 1997. pp. 38.
4. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp. 30-
31.
10. Nakagagawa ng payak na 1. PRODED Learning
mapa ng silid- Guide in Sibika at
aralan/paaralan Kultura: Ituro Mo
AP1KAP-
2. 2000. pp. 7.
IVf-10
2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
44.
11. Naipaliliwanag ang konsepto
ng distansya sa
AP1KAP-
pamamagitan ng nabuong
IVg-11
mapa ng silid-aralan at
paaralan

NILALAMAN
(Content )
11.1 distansya ng mga
bagay sa isa’t isa
sa loob ng silid-
aralan
11.2 distansya ng mga
mag-aaral sa ibang
mga bagay sa silid-
aralan
11.3 distansya ng silid-
aralan sa iba’t ibang
bahagi ng paaralan
12. Nakapagbigay halimbawa ng 1. * Sibika at
mga gawi at ugali na Kultura Batayang
makatutulong at Aklat 1.
nakasasama sa sariling 2001. pp. 75-82.
kapaligiran: tahanan at 2. * Ang Bayan Kong
paaralan Mahal 1. 1998. pp.
89-98.
Minamahal Batayang
AP1KAP- Aklat 1. 1997. pp. 68-
IVh-12 71.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 77-79, 81.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 58-
60, 68, 72-81, 83.
Bansa Batayang
Aklat
1. 1999. pp. 46-47,
67, 71.

C. Pagpapahalaga sa 13. Naipakikita ang iba’t 1. * Pilipinas: Bansang
Kapaligiran ibang pamamaraan ng Papaunlad. 2000.
pangangalaga ng AP1KAP- pp.
kapaligirang ginagalawan IVi-13 96-103.
13.1 sa tahanan 2. * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 3.

NILALAMAN
(Content )
13.2 sa paaralan 2000. pp. 91-95.
13.3 sa komunidad 3. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 2.
2003. pp.
69-70.
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
68-71, 90-98.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 72-77,
142-146.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
133-134, 146-150.
Bansa Batayang
Aklat
1. 1999. pp. 64-66,
68-70, 146-148, 184-
188.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 43-
47, 127-131.
Batayang Aklat 1

1998. pp. 79-87.
Batayang Aklat
1.
1997. pp. 63-66, 133.
Batayang Aklat
2.
1997. pp. 51-55.
12. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat
2.

NILALAMAN
(Content )
1997. pp. 75-85.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
109-114.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 80-81.
14. Naipakikita ang 1. * Sibika at
pagpapahalaga sa Kultura Batayang
AP1KAP-
kapaligirang ginagalawan sa Aklat 1.
IVj-14
iba’t ibang pamamaraan at 2001. pp. 83-85.
likhang sining. 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
89.
BAITANG 2
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang
konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng
lokasyon at pinagkukunang yaman at bukal ng yamang lahi, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga bakas

ng kasaysayan.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Komunidad
A. Pagkilala sa Komunidad Ang Mag-aaral ay… Ang Mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang 1. * Pagsibol ng Lahing
konsepto ng ‘komunidad’ Pilipino 2. 2003. pp.15-17
naipamamalas ang pag- malikhaing 1.1 Nasasabi ang payak 2. * Araling
unawa sa kahalagahan nakapagpapahayag/ na kahulugan ng Panlipunan
AP2KOM-Ia-
ng kinabibilangang nakapagsasalarawan ng ‘komunidad’ 2.2013.pp.2-12
1
komunidad kahalagahan ng 1.2 Nasasabi ang mga 3. * Kulturang Pilipino 2.
kinabibilangang komunidad halimbawa ng 2000. pp.14-22
‘komunidad’ 4. * Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko 2.pp.21-28
5. * Sibika at Kultura 2.

NILALAMAN
(Content )

1997.pp.33-44
6. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp.21-28
7. Lahing Pilipino 2. 1997.
pp. 13-18
Pilipono 3. 1997. Pp. 47-
51
9. Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 14-22
10. Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997. pp.21-
28.
Batayang Aklat 2.
1997.
pp. 33-44.
12. * Ang Bayan Kong Mahal
2. 2000. pp. 14-19.
13. * Lahing Pililpino 2. 1997.
pp. 13-18.
Pilipino 1. 1997. pp. 72-
73.
Minamahal 1. 1997.
pp.
96-103.
16. * Pilipinas Ang Ating
Bansa 1. 1999. pp. 91-95,
100-101.
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
115-117.
1997. pp. 102.
1. 1998. pp. 126-131,

NILALAMAN
(Content )
139.
1998. pp. 107, 111-114.
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng Lahing
kahalagahan ng Pilipino 2. 2003.pp.25-28
‘komunidad’ 2. * Araling
AP2KOM-
Panlipunan
Ib-2
2.2003.pp.39-44
78.
3. Natutukoy ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
bumubuo ng komunidad: Pilipino 2. 2003. pp.17,22
3.1 Mga tao: mga iba’t 2. * Sibika at Kultura
ibang naninirahan 1.2001.pp.149-151,156-
sa komunidad, mga 157
pamilya o mag-anak 3. * Araling
3.2 Mga institusyon: Panlipunan2.2003.pp.8
paaralan, mga 4. * Kulturang Pilipino
sentrong 2. 2000.pp.58-65
pamahalaan o 5. * Pilipino Ako, Pilipinas
nagbibigay serbisyo, Ang Bayan Ko 2.
sentrong 1997. pp.168-170
pangkalusugan, AP2KOM- 6. * Sibika at Kultura 2.
pamilihan, simbahan Ib-3 1997. pp.8-10
o mosque at iba 7. * Lahing Pilipino 2. 1997.
pang pinagtitipunan pp. 59-68
ng mga kasapi ng 8. * Kulturang Pilipino 2.
ibang relihiyon 2000. pp. 58-65.
9. * Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko 2. 1997.
pp. 2-6.
Batayang Aklat 2.
1997.
pp. 8-10.
11. * Lahing Pilipino 1. 1997.
pp. 87-99.

NILALAMAN
(Content )
92, 142-150.
Minamahal 1. 1997.
pp.
104-106.
Bansa 1. 1999. pp. 74-81.
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
106-111, 117-118.
1997. pp. 103, 104-105,
108, 111.
1998. pp. 110.
4. Naiuugnay ang tungkulin at 1. * Pagsibol ng Lahing
gawain ng mga bumubuo Pilipino 2. 2003.pp.132-
ng komunidad sa sarili at 137
sariling pamilya 2. * Sibika at Kultura
1.2001.pp.172-182
3. Ako, ang Pamilya at ang
Aking Komunidad
AP2KOM-Ic- Education
4 Program).2001.pp.23-24
4. My Family,My
Community and I
Education
Program).2001.pp.23-24
5. * Araling
Panlipunan
2.2003.pp.14-24
Maganda 2. 2000.
pp.
123-130, 207-227.
7. * Kulturang Pilipino 2.

NILALAMAN
(Content )
2000. Pp.23-28, 155-159.
Ang Bayan Ko 2.
1997.
pp.168-170, 168-170.
99.
Minamahal 1. 1997.
pp.
200-210.
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
108-111, 118, 121.
1997. pp. 112, 119-120.
1998. pp. 125-130.
B. Ang Aking Komunidad 5. Nasasabi na ang bawat 1. Ako, ang Pamilya at ang
bata ay may Aking Komunidad
kinabibilangang (Philippines Nonformal
komunidad Education
2. My Family,My
AP2KOM-Ic-
Community and I
5
Education

3. * Araling
Panlipunan
2.2003.pp.27-28
1. 1998. pp. 144-149.
6. Nasasabi ang batayang 1. PRODED Learning Guide
AP2KOM-
impormasyon tungkol sa in Sibika at Kultura
Id-6
sariling komunidad: Populasyon:Umaasa o
pangalan ng komunidad; Inaasahan 2. 2003. pp.1-

NILALAMAN
(Content )
lokasyon ( malapit sa tubig 14
o bundok, malapit sa 2. * Sibika at Kultura
bayan), mga namumuno 1. 2001.pp.112
dito, populasyon, mga 3. Ako, ang Pamilya at
wikang sinasalita, atbp ang Aking Komunidad
Education
Program).2001.pp.22
4. My Family,My
Community and I
Education
Program).2001.pp.22
Maganda 2. 2000.
pp.
123-130
2. 2000. pp.73-82
1997. pp.77-85
8. * Lahing Pilipino 1. pp.
105-109.
Minamahal 1. 1997.
pp.
107-114.
Bansa 1. 1999. pp.
102-
105.
1997. pp. 113-118.
1. 1998. pp. 132-138.
1998. pp. 115-122.
14. MISOSA 6 Lesson 2
7. Nailalarawan ang sariling AP2KOM- 1. PRODED Learning Guide
komunidad gamit ang mga Id-e-7 in Sibika at Kultura Mga

NILALAMAN
(Content )
simbolo sa payak na mapa Sagisag o Pananda sa
7.1 Nakikilala ang mga Mapa 2.2000. pp. 1-19
sagisag na 2. PRODED Learning Guide
ginagamit sa mapa in Sibika at Kultura
sa tulong ng Ituro Mo 2.2000.pp.1-8
panuntunan. 3. * Pagsibol ng Lahing
7.2 Natutukoy ang Pilipino 2.2003.pp.33-
lokasyon ng mga 36,49-54,60-62
mahahalagang lugar 4. * Sibika at
sa sariling Kultura
komunidad batay sa 1.2001.pp.57-65
lokasyon nito sa 5. * Sibika at
sariling tahanan o Kultura3.2000.pp.50-69
paaralan 6. * Pamana 5.1999.pp.50-
7.3 Nailalarawan ang 52
mga anyong lupa 7. * Pilipinas:Bansang
at tubig sa sariling Papaunlad 6.2000.pp.74-
komunidad 77
7.4 Nakaguguhit ng 8. * Araling Panlipunan
payak na mapa ng 2.2003.pp.45-55,69-86
komunidad mula sa 9. * Pilipinas: Bansang

sariling tahahan o Maganda 2. 2000. pp.35-
paaralan, na 47
nagpapakita ng mga 10. * Pilipino Ako, Pilipinas
mahahalagang lugar Ang Bayan Ko 2.
at istruktura, 1997. pp.31-38
anyong lupa at 11. * Sibika at Kultura 2.
tubig, atbp. 1997. pp.45-52
2. 2000. pp.21-29
1997. pp.30-40
pp. 18-23
Pilipino 3. 1997. pp.15-18
16. * Sibika at Kultura: Ang

NILALAMAN
(Content )
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 13-19, 33
Ang Bayan Ko. 3.
1999.
pp. 13-15
Pinagpala 4. 2000.pp. 26-
27
19. * Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika:
Ang Bayan Kong Mahal
4. 1999. pp. 32-51
Maganda 2. 2000. pp. 48-
58.
2000. pp. 23-28.
3. 1998. pp. 13-19;33.
4. 1999. pp. 32-51.
22-23.
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
164.
26. Sibika at Kultura 1. 1997.
pp. 110.
27. Pilot School MTBLME
2nd Qrtr Grade 3
8. Nailalarawan ang 1. PRODED Learning
panahon at kalamidad na Guide in Sibika at
nararanasan sa sariling AP2KOM-If- Kultura Yamang-Lupa:
komunidad h-8 Alagaan 2.2003.pp.1-13
8.1 Nasasabi ang iba’t 2. Sibika at Kultura
ibang uri ng 3. 2000.pp.72-75

NILALAMAN
(Content )
panahong 3. Handa Ka Na Ba sa
nararanasan sa Kalamidad (Philippines
sariling komunidad Nonformal Education
(tag-ulan at tag-init) Program). 1998.pp.1-34
8.2 Natutukoy ang mga 4. Bagyo at Lindol:Paano
natural na Paghahandaan
kalamidad o (Philippines Nonformal
sakunang madalas Education
maganap sa sariling Program).1998.pp.1-40
komunidad 5. * Araling
8.3 Nakakukuha ng Panlipunan
impormasyon 2.2003.pp.87-98
tungkol sa mga 6. OHSP Module 1
epekto ng kalamidad 7. Pilot School MTBMLE 1st
sa kalagayan ng Qrtr Grade 3 AP LM
mga anyong lupa, 8. * Pagsibol ng Lahing
anyong tubig at sa Pilipino 3. 1997. pp. 35-

mga tao sa sariling 46
komunidad 9. * Pilipinas Ang Ating
8.4 Nasasabi ang mga Bansa 3. 1999. pp. 35-40,
wastong gawain/ 66-70
pagkilos sa 10. * Sibika at Kultura:
tahanan at Ang Bayan Kong Mahal
paaralan sa 3. 1998. pp. 6, 43-49
panahon ng 11. * Sibika at Kultura 3.
kalamidad 1997. pp. 36-40
8.5 Nasasabi kung 12. * Pilipino Ako, Pilipinas
paano ibinabagay Ang Bayan Ko. 3.
ng mga tao sa 1999.
panahon ang pp. 31-39
kanilang kasuotan at 13. * Pilipinas: Bansang
tirahan Pinagpala 4. 2000.
pp.
43-46, 55-65, 83
14. * Heograpiya,
4. 1999. pp. 76-82

NILALAMAN
(Content )
6. 1999. pp. 76-82.
16. * Pilipinas: Kasaysayan
at Pamahalaan I. 2000.
pp. 17-18.
1. 1998. pp. 153-154.
18. MISOSA 4 Lesson 9,10
1st Qrtr Grade 3
TG 1st Qrtr Grade 3

9. Nasasabi ang * Araling
pagkakapareho at AP2KOM-Ii- Panlipunan2.2003.pp.29
pagkakaiba ng sariling 9
komunidad sa mga kaklase
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Komunidad Ngayon at
Noon
A. Ang Kwento ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakapagsasalaysay ng 1. * Pamana.5.1999.pp.3-5
Pinagmulan ng Aking pinagmulan ng sariling 2. * Araling
Komunidad naipamamalas ang pag- 1. nauunawaan ang komunidad batay sa mga Panlipunan
AP2KNN-
unawa sa kwento ng pinagmulan at pagsasaliksik, pakikinig 2.2003.pp.100-108
IIa-1
pinagmulan ng sariling kasaysayan ng sa kuwento ng mga
komunidad batay sa komunidad nakakatanda sa
konsepto ng pagbabago komunidad, atbp
at pagpapatuloy at 2. nabibigyang halaga 2. Naiuugnay ang mga 1. * Sibika at
pagpapahalaga sa ang mga bagay na pagbabago sa pangalan ng Kultura
AP2KNN-
kulturang nabuo ng nagbago at sariling komunidad sa 1.2001.pp.13-15
IIa-2
komunidad nananatili sa mayamang kuwento ng 2. * Araling
pamumuhay pinagmulan nito Panlipunan
komunidad 2.2003.pp.103-105
3. Nasasabi ang pinagmulan 1. * Hekasi Para Sa
at pagbabago ng sariling Mga Batang Pilipino
komunidad sa AP2KNN- 4.2000.pp.276-277
pamamagitan ng timeline IIb-3 2. * Araling
at iba pang graphic Panlipunan
organizers 2.2003.pp.105
4. Nakagagawa ng maikling AP2KNN- 1. Ipagdiwang Natin ang

NILALAMAN
(Content )

salaysay ng mga IIc-4 Pagkakaiba ng ating
pagbabago sa sariling Kultura (Philippines
komunidad sa iba’t ibang Nonformal Education
aspeto nito tulad ng uri ng Program).2001.pp.11-12
transportasyon, pananamit, 2. * Araling Panlipunan
libangan,pangalan ng mga 2.2003.pp.106-108
kalye atbp. sa
pamamagitan ng iba’t-
ibang sining (ei. pagguhit,
paggawa ng simpleng graf,
pagkuwento, atbp.)
5. Naiuugnay ang mga 1. PRODED Learning Guide
sagisag, natatanging in Sibika at Kultura: Mga
istruktura, bantayog ng Sagisag ng Pilipinas, Alam
mga bayani at mga Mo? 2.2000.pp.1-12
mahahalagang bagay na 2. * Sibika at
matatagpuan sa komunidad Kultura
sa kasaysayan nito 1.2001.pp.87-97
3. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.107
4. Pilot School MTBMLE
2nd Qrtr Grade 3
AP2KNN- 5. * Pilipinas: Bansang
IId-5 Maganda 2. 2000.
Pp.65-
76, 228-240
2000. Pp.30-38,69-82
Ang Bayan Ko 2.
1997. Pp.40-52,99-112
1997. Pp.53-64,107-123
2. 2000. Pp.31-37,91-
103,123-130
1997. Pp.41-52,87-107

NILALAMAN
(Content )
11. Lahing Pilipino 2. 1997.
Pp. 24-35, 69-80, 192-
211
Bansa 3. 1999. Pp.
118-
126
Maganda 2. 2000. pp.
65-
76;228-240.
pp.
40-52, 99-112.
Pilipino 1. 1997. pp. 50-68.
Minamahal 1. 1997.
pp.
80-89.
Bansa 1. 1999. pp. 24-
31.
Bayan Ko 1. 1997. pp.
31-
42, 85-102.
1997. pp. 38-52, 54-56,
57, 82-97.
1. 1998. pp. 53-74, 99-
113.
1998. pp. 57-69, 91-103.

6. Nailalarawan ang dami ng * Pagsibol ng Lahing
AP2KNN-
tao sa sariling komunidad Pilipino 2.2003.pp.85-94
IId-6
sa pamamagitan ng graf
B. Ang Kultura sa Naipagmamalaki ang 7. Nakabubuo ng maikling AP2KNN- * Araling Panlipunan
Aking Komunidad kultura ng sariling salaysay tungkol samga IIe-7 2.2003.pp.94-96,127-134
1. Pamumuhay komunidad bagay na hindi nagbago sa

NILALAMAN
(Content )
2. Tradisyon/ Kaugalian komunidad(hal., pangalan,
3. Mga pagdiriwang pagkain, gusali o istruktura)
4. Sining 8. Nakasusuri ng pagkakaiba 1. * Sibika at
ng kalagayan ng kapaligiran AP2KNN- Kultura
ng sariling komunidad (ei. IIe-8 3.2000.pp.61-70
mga anyong lupa at tubig 2. * Araling Panlipunan
ngayon at noon) 2.2003.pp.97,118-126
9. Nailalarawan ang 1. * Pagsibol ng Lahing
pagkakakilanlang kultural Pilipino 2. 2003.pp.110-
ng komunidad 114
9.1 Natutukoy at 2. Araling Panlipunan 1
naipaliliwanag ang mga Modyul 2
katangiang “Kapaligirang
nagpapakilala ng Kultural”.pp.12-17
sariling komunidad (ie, 3. Pilot School MTBMLE
tanyag na anyong lupa 2nd Qrtr Grade 3
o tubig, produkto, 4. * Pilipinas: Bansang
pagkain, tanyag na maganda 2. 2000.
kasapi ng komunidad Pp.184-
atbp.) 205
9.2 Natutukoy ang iba’t 5. * Kulturang Pilipino 2.
AP2KNN-
ibang pagdiriwang 2000. Pp113.124
IIf-g-9
ng komunidad 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
9.3 Natatalakay ang mga Ang Bayan Ko 2.
tradisyon na 1997. Pp.147-152
nagpapakilala sa sariling 7. * Sibika at Kultura 2.
komunidad 1997. Pp.143-148
9.4 Natatalakay ang iba’t- 8. * Ang Bayan Kong Mhal
ibang uri ng sining na 2. 2000. Pp.123-129

nagpapakilala sa sariling 9. * Pamayanang Pilipino 2.
komunidad (ei. 1997. Pp.134-141
panitikan, musika, 10. * Lahing Pilipino 2. 1997.
sayaw, isports atbp) Pp. 125-140
5. 1999. pp. 9.
1st Qrtr Grade 3

NILALAMAN
(Content )
10. Naihahambing ang 1. * Pagsibol ng Lahing
katangian ng sariling Pilipino 2.2003.pp.110-115
komunidad sa iba pang 2. * Araling Panlipunan
AP2KNN-
komunidad tulad ng likas 2.2003.pp.146-148
IIh-10
na yaman, produkto at
hanap-buhay, kaugalian
at
mga pagdiriwang, atbp.
11. Nasusuri ang kahalagahan 1. * Pagsibol ng Lahing
ng mga pagdriwang at Pilipino 2. 2003.pp.110-
tradisyon na nagbubuklod 115,119-123
ng mga tao sa pag-unlad 2. Pilot School MTBMLE
ng sariling komunidad AP2KNN- 2nd Qrtr Grade 3
IIi-11 3. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp. 139-140.
TG 1st Qrtr Grade 3
TG 2nd Qrtr Grade 3
12.
Nakakalahok sa mga
proyekto o mungkahi na AP2KNN-
nagpapaunlad o IIj-12
nagsusulong ng
natatanging
IKATLONG MARKAHAN – Pamumuhay sa Komunidad
A. Kabuhayan sa Komunidad Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing

produkto at mga kaugnay Pilipino 2. 2003.pp.66-68
naipamamalas ang nakapagpapahayag ng na hanapbuhay na nalilikha 2. Kapaligiran,
kahalagahan ng pagpapahalaga sa mula sa likas yaman ng Kayamanan, Kalingain
mabuting paglilingkod pagsulong ng mabuting komunidad (Philippines Nonformal
ng mga namumuno sa paglilingkod ng mga 1.1 Nailalarawan ang likas AP2PSK- Education
pagsulong ng mga namumuno sa komunidad na yaman at IIIa-1 Program).1998.pp.5-8
pangunahing tungo sa pagtugon sa pangunahing produkto 3. Araling Panlipunan 1
hanapbuhay at pangangailangan ng mga ng komunidad Modyul I
pagtugon sa kasapi ng sariling 1.2 Naiuugnay ang “Kapaligirang Pisikal
pangangailangan ng komunidad mga pangunahing ng Pamayanan”.pp.6-
mga kasapi ng sariling hanapbuhay ng 10
komunidad sa likas na 4. Araling Panlipunan I
Modyul 3
Kayamanang

NILALAMAN
(Content )
komunidad yaman ng komunidad Pinagkukunan Likas
na Kayaman.pp.3-14
5. * Araling
Panlipunan
2.2003.pp.152-174
6. Pilot School MTBMLE 2nd
Qrtr grade 3
Maganda 2. 2000. pp.35-
47; 82-108
2000. pp.41-56
Ang Bayan Ko 2.
1997. pp.53-70
1997. pp.65-89
2. 2000. pp.61-71
1997. pp.53-74

13. * Lahing Pilipino 2.
1997.pp. 41-50
65
Bansa 3. 1999. pp. 19-35,
41-60
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 22-37, 51-74
1997. Pp. 23-35, 46-56
Ang Bayan Ko. 3.
1999.
pp. 17-30, 42-65

NILALAMAN
(Content )
Pinagpala 4. 2000.
pp.
84-85, 79-80, 93-95, 98-
99, 101-103, 110-112,
114-115, 117-119, 126-
127, 129-130. 132-134,
137-138
20. * Heograpiya,
4. 1999. pp. 57-61, 63-
64,
66-67, 69-70, 72-73, 76-
81, 84-86, 92-94, 96-98,
101, 107-109, 111-112,
114, 117-118, 120-121,
123-124
6. 1999. pp. 99-106
3. 1998. pp. 22-37, 51-74.
Pilipino 1. 1997. pp. 32-39.
Minamahal 1. 1997.
pp.
54-63; 131-133.
Bansa 1. 1999. pp. 35-
41,
60-61.
49-
57, 62-67.
1997. pp. 59-69.
1. 1998. pp. 76-88.

NILALAMAN
(Content )
1998. pp. 72-78, 82-83.
1st Qrtr Grade 3
TG 1st Qrtr Grade 3
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng Lahing
pananagutan ng bawat isa Pilipino 2. 2003.pp.69-70
sa pangangalaga sa likas na 2. PRODED Learning Guide
yaman at pagpanatili ng in Sibika at Kultura
kalinisan ng sariling Yamang Tubig-Alagaan at
komunidad. Tipirin 2.2000.pp.1-12
2.1 Nasasabi ang mga sanhi 3. * Sibika at

at bunga ng pagkasira Kultura
ng likas na yaman ng 1.2001.pp.75-81
kinabibilangang 4. * Sibika at
komunidad Kultura
2.2 Nahihinuha ang mga 3.2000.pp.91-94
posibleng dahilan ng 5. Ingatan ang Mga
tao sa pagsira ng mga Anyong Tubig
likas na yaman ng AP2PSK- (Philippines Nonformal
kinabibilangang IIIb-2 Education
komunidad. Program).1998.pp.5-20
2.3 Nakapagbibigay ng 6. Kapaligiran, Kayamanan,
mungkahing paraan ng Kalingain (Philippines
pag-aalaga sa kapaligiran Nonformal Education
at likas na yaman ng Program).1998.pp.16-23
kinabibilangang 7. Kapaligiran, Alagaan
komunidad Para Sa Kinabukasan
Education
Program).1998.pp.6-
10,16-21,25-29
8. Araling Panlipunan 1
Modyul
3“Kayamanang
Pinagkukunan Likas na
Kayamanan”.pp.15-18
9. Ang Pangangalaga
ng Ating mga
Yamang

NILALAMAN
(Content )
Tubig(Philippines
Nonformal Education
10. Makialam at Lumahok sa
Pagpapaunlad ng
Pamayanan(Philippines
Nonformal Education

Program).1998.pp.5-8,34-
45
11. Economic Efficiency and
Environmental
Education.pp.68-69,73-90
12. PRODED Learning Guide
in
Heograpiya/Kasaysayan/S
ibika Likas na Yaman
Pagyamanin 4.2003.pp.1-
11
13. MISOSA 6 Lesson
15,19,20,21,22,23
14. Pilot School MTBMLE 4th
Qrtr Week 8 Grade 3
Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
17. * Pilipinas; Bansang
Maganda 2. 2000.
Pp.90-
91,99-101,105,109-111
2000. Pp.46,53
Ang Bayan Ko 2.
1997. Pp.75-87
1997. Pp.71-72,80-81
21. * Ang Bayan Kong Mhal

NILALAMAN
(Content )
2. 2000. Pp.54-56
1997. Pp.69-70
Pp. 51-58
Pilipino 3. 1997. Pp. 66-
70, 128-133, 181-186
Bayan Kong Mahal 3.
1998. Pp. 31
1997. Pp. 57-62, 170-175
6. 1999. Pp. 107-115, 117-
118
Batayang Aklat 3.
1997.
pp. 57-62, 170-175.
29. * Pilipinas: Kasaysayan at
Pamahalaan I. 2000. pp.
22-24.
62-65.
48.
Minamahal 1. 1997.
pp.
68-79.
Bansa 1. 1999. pp. 44-49,
63-72.
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
58-60, 68, 71-83, 133.

NILALAMAN
(Content )
1997. pp. 53, 56-57;72-
81.
1. 1998. pp. 89-98.
1998. pp. 79-81, 84-89.
38. MISOSA 6 Lesson
18,19,20,21,22
1st Qrtr Grade 3
40. Pilot School MTBLME TG
1st Qrtr Grade 3
4th Qrtr Week 7 Grade 3
4th Qrtr Week 8 Grade
3
B. Pamumuno at Paglilingkod 3. Nailalarawan kung paano 1. * Pilipinas:Bansang
sa Komunidad natutugunan ang Papaunlad 6.2000.pp.81-
pangangailangan ng mga 92
tao mula sa likas yaman ng 2. * Pagsibol ng Lahing
komunidad Pilipino 2.2003.pp.66-68
3. * Araling
Panlipunan
2.2003.pp.163-166
AP2PSK-
IIIc-3
Bansa 3. 1999. Pp. 61-66
Ang Bayan Ko. 3.
1999.
Pp. 65
3. 1998. pp. 75-86.
7. * Pagbabago Batayang
Aklat IV. 2001. pp. 47-
50.
50-

NILALAMAN
(Content )
55, 62-65.
1. 1998. pp. 78-84
4. Naiuugnay ang epekto ng 1. * Pagsibol ng Lahing
pagkakaroon ng hanapbuhay Pilipino 2.2003.pp.25-28
sa pagtugon ng 2. PRODED Learning Guide
pangangailangan ng in Sibika at Kultura
AP2PSK-
komunidad at ng sariling Pangunahing
IIId-4
pamilya Hanapbuhay 3.2000.pp.1-
10
3.2000. pp.78-89
2000. Pp.61-63
1. * Sibika at
5. Nakikilala ang mga Kultura
namumuno sa sariling 1.2001.pp.112
komunidad at ang 2. * Araling
kanilang kaakibat na Panlipunan
tungkulin at responsibilidad 2.2003.pp.179-181
5.1 Nasasabi kung paano AP2PSK- 3. Pilot School MTBMLE
nagiging pinuno IIIe-f-5 3rdQrtr Weeks 3-5 Grade
5.2 Nasasabi ang katangian 3
ng mabuti at di 4. MISOSA 4 Lesson 1
mabuting pinuno 5. Pilot School MTBLME TG
3rdQrtr Weeks 3-5 Grade
3
3rd Qrtr Weeks 3-5 Grade
3
6. Nasasabi ang kahalagahan 1. * Pilipinas :Bansang
ng mabuting pamumuno sa AP2PSK- Papaunlad 6.2000.pp.118-
pagtugon ng IIIg-6 120
pangangailangan ng mga 2. * Araling Panlipunan
tao sa komunidad. 2.2003.pp.185,196-198
7. Nakikilala ang mga taong 1. * Pagsibol ng Lahing
nag-aambag sa kapakanan AP2PSK- Pilipino 2. 2003.pp.80-
at kaunlaran ng IIIh-7 82,154-157
komunidad sa iba’t ibang 2. Pilot School MTBMLE 3rd
aspeto at Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
paraan (ei mga pribadong

NILALAMAN
(Content )
samahan (NGO) na 3. * Kulturang Pilipino 2.
tumutulong sa pag-unlad ng 2000. Pp.65-67
komunidad) 4. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 3. 1997. Pp.
144-
154
Bansa 3. 1999. Pp.
175-
191
8. Nakapagbigay ng mga
mungkahi at dahilan upang AP2PSK-
palakasin ang tama, maayos IIIi-8
at makatwirang pamumuno
IKAAPAT NA MARKAHAN - Pagiging Kabahagi ng Komunidad
A. Kabahagi Ako ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang 1. PRODED Learning Guide
Komunidad kahalagahan ng mga in Sibika at Kultura
naipamamalas ang nakapahahalagahan ang paglilingkod/ serbisyo ng Maunlad na
pagpapahalaga sa mga paglilingkod ng komunidad upang Pamumuhay ang
kagalingang pansibiko komunidad sa sariling pag- matugunan ang Kailangan ng Bayan
bilang pakikibahagi sa unlad at nakakagawa ng pangangailangan ng 3.2000.pp.1-8
mga layunin ng sariling makakayanang hakbangin mga kasapi sa 2. * Araling
AP2PKK-
komunidad bilang pakikibahagi sa mga komunidad. Panlipunan
IVa-1
layunin ng sariling 2.2003.pp.215-221
komunidad 3. * Kulturang Pilipino 2.
2000. Pp.83-87
Pilipino 3. 1997. Pp.
123-

128
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
132,134
2. Natutukoy ang iba pang tao 1. * Pagsibol ng Lahing
na naglilingkod at ang Pilipino 2. 2003.pp.77-
kanilang kahalagahan sa 80,104-106
AP2PKK-
komunidad (e.g. guro, pulis, 2. * Sibika at Kultura
IVa-2
brgy. tanod, bumbero, nars, 1.2001.pp.190-191,194-
duktor, tagakolekta ng 196
basura, kartero, karpintero, 3. * Araling
tubero, atbp.) Panlipunan
2.2003.pp.188-191

NILALAMAN
(Content )
4. Pilot School MTBMLE 3rd
Qrtr weeks 6-8 Grade 3
2000. Pp.88-98
6. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. Pp.79-84
Maganda 2. 2000. pp.
168-177.
Pilipino 1. 1997. pp.
110-
114.
Minamahal 1. 1997.
pp.
133-135.
Bansa 1. 1999. pp.
115-
120, 123-126;133-134.

Bayan Ko 1. 1997.
pp.
127-131, 136, 138.
1997. pp. 130-132, 135,
153-164.
1. 1998. pp. 150-152,
155, 157,159-165.
1998. pp. 131-141.
3rd Qrtr Weeks 6-8 Grade
3
3. Naiuugnay ang pagbibigay 1. * Hekasi Para Sa
serbisyo/ paglilingkod ng AP2PKK- Mga Batang Pilipino
komunidad sa karapatan ng IVb-d-3 4.2000.pp.283-288
bawat kasapi sa komunidad. 2. * Pagsibol ng Lahing

NILALAMAN
(Content )
3.1 Nasasabi na ang bawat Pilipino 2.2003.pp.126-
kasapi ay may 128
karapatan na mabigyan 3. * Sibika at Kultura
ng paglilingkod/ serbisyo 3.2000.pp.247-252
mula sa komunidad 4. * Pilipinas:Bansang
3.2 Nakapagbibigay Papaunlad
halimbawa ng 6.2000.pp.144- 149
pagtupad at hindi 5. * Sibika at Kultura
pagtupad ng karapatan 1.2001.pp.164-166
ng bawat kasapi mula 6. PRODED Learning
sa mga serbisyo ng Guide in Sibika at
komunidad Kultura Karapatan Ko,
3.3 Naipaliliwanag ang epekto Ibigay Ninyo
ng pagbigay serbisyo at 2.2003.pp.1-14
di pagbigay serbisyo sa 7. * Araling
buhay ng tao at Panlipunan

komunidad 2.2003.pp.222-225
2000. Pp.145-154
Ang Bayan Ko 2.
1997. Pp.157-162
1997. Pp.146-154
12. * Sibika at Kultura:
3. 1998. Pp. 184-202
Ang Bayan Ko. 3.
1999.
Pp. 176-185
Pinagpala 4. 2000.
Pp.
242-244
4. 1999. pp. 225-231.

NILALAMAN
(Content )
6. 1999. pp. 171-178.
pp. 200-208.
18. * Pamana 5. 1999. pp.
23-24
134-
140.
Minamahal 1. 1997.
pp.
171-178, 184-193.
Bansa 1. 1999. pp.
162-
174.
Bayan Ko 1. 1997.
pp.
178-194, 197.
1997. pp. 182-193.
1. 1998. pp. 184-196.
1998. pp. 159-168.
4th Qrtr Week 1-4
Grade
3
4. Naipaliliwanag na ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
karapatang tinatamasa ay Pilipino 2.2003.pp.126-129
may katumbas na tungkulin 2. PRODED Learning Guide
AP2PKK-
bilang kasapi ng komunidad in Sibika at Kultura
IVe-4
Karapatan Ko, Ibigay
Ninyo 2. 2000.pp.1-14
3.2000.pp.268-270

NILALAMAN
(Content )
4. * Hekasi Para Sa
Mga Batang Pilipino
4.2000.pp286-288
5. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.226,238-244

7. * Pilipinas; Bansang
Maganda 2. 2000.
pp.207-
220
2000. pp. 155-160
Ang Bayan Ko 2.
1997. Pp.163-173
1997. pp.165-178
11. * Ang Bayan Kong Mhal
2. 2000. pp.136-146
1997. pp. 155-167
pp. 155-181
203-
208
Bansa 3. 1999. pp.
208-
217
3. 1998. pp. 244-256
17. * Sibika at Kultura 3. 1997.
pp. 167-180, 114-117, 119
Ang Bayan Ko. 3.
1999.

NILALAMAN
(Content )
pp. 201-212

19. Pilipinas: Bansang
Pinagpala 4. 2000. pp.
245-250
20. * Heograpiya, Kasaysayan
at Sibika: Ang Bayan
Kong Mahal 4. 1999. Pp.
232-
236
3. 1998. pp. 244-256.
4. 1999. pp. 232-236.
6. 1999. pp. 179-180.
pp. 208-212.
25. * Pamana 5. 1999. pp. 24.
186-195.
153-
167.
28. * Pilipinas Ang Ating Bansa
1. 1999. pp. 175-190.
199-
218.
pp. 210-222.
31. Ang Bayan Kong Mahal 1.
1998. pp. 200-216.
pp. 172-182.
4th Qrtr Week 1-4 Grade
3

NILALAMAN
(Content )
5. Naisasagawa ang disiplinang 1. * Sibika at Kultura
pansarili sa pamamagitan ng 3.2000.pp.255-259
pagsunod sa mga tuntunin 2. * Araling
bilang kasapi ng komunidad Panlipunan
5.1 Natutukoy ang mga 2.2003.pp.245-252
tuntuning sinusunod ng 3. * Pagsibol ng Lahing
bawat kasapi sa Pilipino 3. 1997. Pp.
komunidad (ei. 193-
pagsunod sa mga 202
babala, batas, atbp) 4. * Pilipinas Ang Ating
5.2 Natatalakay ang Bansa 3. 1999. Pp.
kahalagahan ng mga 202-
tuntuning itinakda para 207
sa ikabubuti ng lahat 5. * Sibika at Kultura:
ng kasapi AP2PKK- Ang Bayan Kong Mahal
IVf-5 3. 1998. Pp. 226-243
Ang Bayan Ko. 3.
1999.
Pp. 193-199
6. 1999. pp. 268-274.
8. * Pagpapahalaga sa
Aking Daigdig IV. 2000.
pp. 60-
67.
204-216.
1997. pp. 223-235.
1. 1998. pp. 203-214.
1998. pp. 178.

6. Napahalagahan ang 1. * Pagsibol ng Lahing
kagalingan pansibiko sa Pilipino 2. 2003.pp.98-
sariling komunidad AP2PKK- 103,119-123,146-150
6.1 Natatalakay ang IVg-j-6 2. * Araling
mga tradisyong may Panlipunan
kinalaman sa 2.2003.pp.253-260
3. Pilot School MTBMLE 3rd

NILALAMAN
(Content )
pagkakabuklod buklod Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
ng mga tao sa 4. Pilot School MTBMLE
komunidad 4th Qrtr Week 5 Grade
6.2 Naipaliliwanag ang 3
kahalagahan ng 5. * Pilipinas;
pagtutulungansa Bansang Maganda
paglutas mga suliranin 2. 2000.
ng komunidad Pp.178,191-196
6.3 Naipakikita ang iba’t 6. * Kulturang Pilipino 2.
ibang paraan ng 2000. Pp. 125-139,101-108
pagtutulungan ng mga 7. * Pilipino Ako, Pilipinas
kasapi ng komunidad sa Ang Bayan Ko 2.
pagbigay solusyon sa 1997. Pp.118-131,133-
mga problema sa 139
komunidad 8. * Sibika at Kultura 2.
6.4 Nakakalahok sa mga 1997. Pp.149-155,133-
gawaing 141
pinagtutulungan ng 9. * Ang Bayan Kong Mhal
mga kasapi para sa 2. 2000. Pp.130-131,107-
ikabubuti ng 111,114-120
pamumuhay sa 10. * Pamayang Pilipino 2.
komunidad 1997. Pp. 130-133, 108-
128
Pp. 84-86, 102-124, 141-
153
Bansa 3. 1999. Pp.
128-
133
3. 1998. Pp. 125-133
Ang Bayan Ko. 3.
1999.
Pp. 152-161.
112-119;125-130;136-
144.

NILALAMAN
(Content )
Pilipino 1. 1997. pp. 127-
130.
Minamahal 1. 1997.
pp.
144-155.
Bansa 1. 1999. pp.
136-
149.
154-164.
1997. pp. 138-151.
1. 1998. pp. 114;157-167.
1998. pp. 124-140.
TG 1stQrtr Grade 3
TG 2ndQrtr Grade 3
TG 3rd Qrtr Grade 3
BAITANG 3
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng
bansa batay sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,
interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.

NILALAMAN LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE
(Content ) MATERIALS

NILALAMAN LEARNING
UNANG MARKAHAN - Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon
A. Ang Kinalalagyan ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naipaliliwanagi ang 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Aking kahulugan ng mga Lesson 5 (Grade 3 –
Rehiyon naipamamalas ang pang- nakapaglalarawan ng pisikal simbolo na ginagamit sa 1st quarter)
unawa sa kinalalagyan na kapaligiran ng mga mapa sa tulong ng 2. * Pagsibol ng
Batayang heograpiya ng mga lalawigan sa lalawigan sa rehiyong panuntunan (ei. Lahing Pilipino 2.
1. direksyon rehiyong kinabibilangan kinabibilangan gamit ang katubigan, kabundukan, 2003.pp.36-37
2. relatibong lokasyon ayon sa katangiang mga batayang impormasyon etc) 3. PRODED Learning
3. distansya heograpikal nito tungkol sa direksiyon, Guide in Sibika at
4. anyong tubig/ lokasyon, populasyon at Kultura 3. Direksyon.
anyong lupa paggamit ng mapa San Ba Ako?
2001.pp.1-13
Kagamitang mapa 4. Maps and Scales
1. mapa ng rehiyon (Philippines Non-
2. demogprahic map Formal Education
3. population map AP3LAR- Project). 2001. pp.1-
Ia-1 44
5. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 3. 1999.
pp.
24-25
1997. pp. 27
Pilipino,Batayang
Aklat 3. 1997. pp.
31
2000. pp. 26-27
9. * Pamayanang
38-39
1997. pp. 19-23
2. Nakapagbabasa at 1. MISOSA 4 Lesson 2, 5
nakapagsasagawa ng AP3LAR- and 7
interpretasyon tungkol sa Ib-2 2. Pilot School MTB-MLE
kinalalagyan ng iba’t ibang Lesson 1 (Grade 3 –


NILALAMAN LEARNING
lalawigan sa rehiyon gamit 1st quarter)
ang mga batayang 3. MISOSA 6 Lesson 11-
heograpiya tulad ng 14
distansya at direksyon 4. * Sibika at Kultura 3.
2000. pp.29-41
3. Nailalarawan ang 1. Pilot School MTB-MLE
kinalalagyan ng mga Lesson 1(Grade 3)
lalawigan ng sariling 2. MISOSA 6 Lesson 11-
rehiyon batay sa mga 14
nakapaligid dito gamit ang 3. * Sibika at Kultura 3.
pangunahing direksiyon 2000. pp.8-13
(relative location) 4. * Pilipinas: Ang
pp.
15-17
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
14-16
AP3LAR-
1997. pp. 20-21
Ic-3
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 9-
11
8. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
12-15
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
13-14
10. * Pilipinas
Bansang Pinagpala
4. 2000.
pp. 24-27

1997. pp. 29-30
12. * Kulturang Pilipino,
2. 2000. pp. 24-25
4. Naipaghahambing ang AP3LAR- 1. Pilot School MTB-MLE

NILALAMAN LEARNING
mga lalawigan sa sariling Ic-4 1st Quarter (Grade 3)
rehiyon ayon sa lokasyon, 2. MISOSA 4 Lesson 14-
direksiyon, laki at 30
kaanyuan
5. Nailalarawan ang 1. MISOSA 6 Lesson
populasyon ng iba’t ibang 2. Learning Guide in
pamayanan sa sariling Heograpiya,
lalawigan gamit ang bar Kasaysayan at Sibika
graph 6. Populasyon. Bakit
AP3LAR- Lumalaki. 2003. pp. 9
Id-5 3. PRODED Learning
Guide in Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika
6. Distribusyon, Dami
at Kapal ng
Populasyon. 2003.
pp. 1-11
B. Ang Mga Lalawigan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 6. Naihahambing ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 3
sa Aking Rehiyon lalawigan sa rehiyon 2. * HEKASI para sa
1. Mapang topograpiya naipamamalas ang pag- 1. nakalalahok sa ayon sa dami ng mga Batang
2. Hazard map unawa sa rehiyon bilang pangangalaga ng mga populasyon gamit ang Pilipino
3. Topograpiya konseptong heograpikal lalawigan bunga ng mapa ng populasyon 4. 2000. pp.75,171
3.1 Panahon upang mapahalagahan pakikibahagi sa nasabing 3. PRODED Learning
AP3LAR-
3.2 Anyong tubig/ ang sariling rehiyon rehiyon Guide in Heograpiya,
Id-6
Anyong lupa gamit ang mapa at iba Kasaysayan at Sibika
3.3 Likas yaman pang kasanayang 2. nagagamit ang kaalaman 6. Distribusyon, Dami
4. Kahalagahan at pangheograpiya sa kasanayang at Kapal ng
pangangalaga pangheograpikal sa Populasyon. 2003.
pagpapanukala ng mga pp. 1-11
solusyon sa pangunahing 4. * Ang Bayan Kong

problema o isyung Mahal 6. 1999. pp.
pangkapaligiran ng 14-20
sariling pamayanan 7. Nailalarawan ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
bilang isang rehiyon ibang lalawigan sa rehiyon AP3LAR- 1st Quarter (Grade 3)
ayon sa mga katangiang Ie-7 2. MISOSA 4 Lesson 14-
pisikal at pagkakakilanlang 30
heograpikal nito gamit ang 3. * Sibika at Kultura 3.

NILALAMAN LEARNING
mapang topograpiya ng 2000. pp.42-44
rehiyon 4. * Pilipinas:
Bansang Papaunlad
6. 2000. pp.73
5. * Pilipinas: Ang
pp.
25-26
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
21
7. * Sibika at Kultura,
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 35
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 27
9. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
31
8. Napaghahambing ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangunahing 1st and 2nd Quarter
anyong lupa at anyong (Grade 3)
tubig ng 2. MISOSA 4 Lesson 14-
iba’t ibang lalawigan sa 30
sariling rehiyon 3. * Sibika at Kultura 3.
2000. pp. 50-70
4. PRODED Learning
AP3LAR- Guide in Sibika at
Ie-8 Kultura 3.
Anyong
Lupa. pp. 1-9
5. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 3.
Anyong
Tubig. pp. 1-11
6. * Pilipinas:
Bansang Papaunlad
6. 2000.
pp.74-77

NILALAMAN LEARNING
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
21-38
1997. pp. 23-35
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 17-27
10. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
21-30
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
Mahal 6. 1999. pp.
90-95

9. Natutukoy ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakaugnay-ugnay ng 1st and 2nd Quarter
mga anyong tubig at (Grade 3)
lupa sa mga lalawigan ng 2. MISOSA 4 Lesson 14-
sariling rehiyon 30
2000. pp.42-49
4. * Pilipinas:
AP3LAR- Bansang Papaunlad
If-9 6. 2000. pp.73-78
2000. pp. 42-53
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 53 -
70
7. * Pamayanang
56-60

NILALAMAN LEARNING
10. Nakagagawa ng payak na 1. MISOSA 6 Lesson 16
mapa na nagpapakita ng and 17
mahahalagang anyong AP3LAR- 2. * Sibika at Kultura 3.
lupa at anyong tubig ng If-10 2000. pp.4
sariling lalawigan at mga 3. * Pilipino Ako,
karatig na lalawigan nito Pilipinas Ang Bayan
Ko 3.
1999. pp. 28
11. Natutukoy ang mga 1. Paghahanda sa mga
lugar na sensitibo sa Kalamidad
panganib batay sa (Philippines
lokasyon at topographiya Nonformal
nito Education Project).
11.1 Nasasabi o 2001.pp.1- 38
natataluntun ang 2. Bagyo at Lindol:
mga lugar ng sariling Paano
rehiyon na sensitibo AP3LAR- Paghahandaan?
sa panganib gamit (Philippines
ang hazard map Ig-h-11 Nonformal
11.2 Nakagagawa nang Education Project).
maagap at wastong 2001.pp. 1-
pagtugon sa mga 38
panganib na 3. Preparing for
madalas maranasan Calamities
ng sariling rehiyon. (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001.pp. 1-
53
12. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14-
pangunahing likas na 30
yaman ng mga lalawigan 2. * Pilipinas:
sa rehiyon Bansang
AP3LAR- Papaunlad 6.
Ih-12 2000.pp.82-92
3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 73-182
4. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
41-70

NILALAMAN LEARNING
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
1997. pp. 47-56
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
8. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
52-60
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
10. * Pilipinas
Bansang Pinagpala
4. 2000.
pp. 76-157
Mahal 6. 1999. pp.
99-104
12. * Pamayanang
61-68
13. Natatalakay angwastong 1. Pilot School MTB-MLE
pangangasiwa ngmga 4th Quarter week 7
likas na yaman ng sariling (Grade 3)
laalwigan at rehiyon 2. MISOSA 6 Lesson 21
13.1 Nasusuri ang 3. * Pilipinas: Bansang
matalino at di- Papaunlad 6.
AP3LAR-
matalinong mga 2000. pp.93-101
Ii-13
paraanng 4. * Sibika at Kultura 1.
pangangasiwa ng 2001. pp. 75-81
mga likas nayaman 5. * Sibika at Kultura 3.
13.2 Nakabubuo ng 2000. pp. 91-93
konklusyon na 6. * Pagsibol ng Lahing
ang Pilipino 2. 2003.
matalinongpangangas

NILALAMAN LEARNING
iwa ng likas na pp.69-70
yaman ay 7. Kapaligiran, Alagaan
maykinalaman sa para sa Kinabukasan
pag-unlad ng (Philippines
sariling lalawigan at Nonformal Education
rehiyon Project). 1998. pp.1-
31
8. Kapaligiran,
Kayamanan,

Kalingain (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp.1-
31
Bansa 3. 1999. pp.
72-76
66-68
Mahal 6. 1999. pp.
107-116
1997. pp. 43-48
13. * Pilipinas:
Bansang
Minamahal 1. 1997.
pp. 68-71
Mahal4. 1999. pp. 89-
94
1997. pp. 72-76
16. * Pilipinas: Bayan
Mo, Bayan Ko 1.
1997.
pp. 71-83
17. * Pilipino Ako,

NILALAMAN LEARNING
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 75-84
18. * Pamayanang
69-71
1997. pp. 51-54
20. BALS Video-
Pagligtas sa Yamang
Lupa
14. Nakabubuo ng AP3LAR- 1. MISOSA 4 Lesson 18,
interprestayon ng Ii-14 21,26,27,28, 29, 30
kapaligiran ng sariling (for specific regions)
lalawigan at karatig na 2. * HEKASI para sa
mga lalawigan ng rehiyon mga Batang
gamit ang mapa Pilipino
4. 2000. pp. 75-171
2000. pp. 45
4. * Pilipinas Bansang
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-15
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Rehiyon
A. Ang mga Kwento ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang 1. * HEKASI para sa
Aking Rehiyon kasaysayan ng mga Batang
naipapamalas ang pang- nakapagpapamalas ang kinabibilangang Pilipino
1. Pinagmulan at unawa at pagpapahalaga mga mag-aaral ng rehiyon 4. 2000. pp. 196-
mga Pagbabago ng iba’t ibang kwento pagmamalaki sa iba’t ibang 1.1 Naisalaysay ang 201, 276-277
2. Makasaysayang pook and mga sagisag na kwento at sagisag na pinagmulan ng sariling 2. * PAMANA 5. 1999.
at pangyayari sa Iba’t naglalarawan ng sariling naglalarawan ng sariling lalawigan at mga pp. 2-29
AP3KLR-
Ibang Lalawigan lalawigan at mga karatig lalawigan at mga karatig karatig na lalawigan sa 3. * Sibika at Kultura.
IIa-b-1
3. Simbolo ng lalawigan sa lalawigan sa kinabibilangang pamamagitan ng 2000. pp. 101-103
mga Lalawigan kinabibilangang rehiyon rehiyon malikhaing
4. Mga Bayani ng pagpapahayag at iba
mga Lalawigan pang likhang sining
1.1.1 Natutukoy ang
kasaysayan ng
pagbuo ng
sariling lalawigan

NILALAMAN LEARNING
ayon sa batas
1.1.2 Naisasalaysay
ang mga

pagbabago ng
sariling lalawigan
at mga karatig na
lalawigan sa
rehiyon tulad ng
laki nito,
pangalan,
lokasyon,
populasyon, mga
istruktura at iba
pa
1.2 Nakabubuo ng timeline
ng mga makasaysayang
pangyayari sa rehiyon
sa iba’t ibang malikhaing
pamamaraan
1.3 Nasasabi ang mga
paraan ng
pagtutulungan ng
mga
lalawigan sa rehiyon
noon at sa kasalukuyan
B. Pagpapahalaga sa mga 2. Natatalakay ang mga
Sagisag ng Kinabibilangang pagbabago at AP3KLR-
Lalawigan at Rehiyon nagpapatuloy sa sariling IIc-2
lalawigan at
kinabibilangang rehiyon
3. Naisasalaysay o 1. * Pagsibol ng Lahing
naisasadula ang kwento Pilipino 2. 2003. pp.
ng mga makasaysayang AP3KLR- 41-44
pook o pangyayaring IId-3 2. * Lahing Pilipino 1.
nagpapakilala sa sariling 1997. pp. 32-44, 55-
lalawigan at mga karatig 66
nito sa rehiyon 3. * Kulturang Pilipino 2.

NILALAMAN LEARNING

2000. pp. 30-38
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 39-46
5. *Pamayanang Pilipino
2. 1997. pp. 42-49
1997. pp. 24-32
4. Natatalakay ang kahulugan 1.* Pagsibol ng Lahing
ng ilang simbolo at sagisag Pilipino 2. 2003. pp.
ng sariling lalawigan at 85-94
rehiyon 2. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 2. Mga
Sagisag ng Pilipinas:
Alam mo ba? 2000.
AP3KLR- pp. 1-12
IIe-4 3. * Lahing Pilipino 1.
1997. pp. 70-79, 92-
102
Bansa 1. 1999. Pp.
24-
29
5. BALS Video- Mga
Sagisag ng
Ating
Bansa
5. Naihahambing ang ilang 1.* Pagsibol ng Lahing
simbolo at sagisag na Pilipino 2. 2003. pp.
nagpapakilala ng iba’t 85-94
ibang lalawigan sa sariling AP3KLR- 2.Learning Guide in
rehiyon IIf-5 Sibika at Kultura 2.
Mga Sagisag ng
Pilipinas: Alam mo
ba?. 2000. pp. 1-12
6. Natatalakay ang kahulugan AP3KLR- * HEKASI para sa mga
ng “official hymn” at iba IIg-6 Batang Pilipino 4. 2000.

NILALAMAN LEARNING
pang sining na pp.290-297
nagpapakilala ng sariling
lalawigan at rehiyon
7. Naipagmamalaki ang 1. * Pagsibol ng Lahing
mga bayani ng sariling Pilipino 2. 2003. pp.
lalawigan at rehiyon 160-162
7.1 Nakikilala ang mga 2. Bayani: Magigiting
bayani ng mga sa Likod ng Kalayaan
sariling lalawigan at (Philippines Non-
rehiyon Formal Education
7.2 Napahahalagahan ang Project). 1998. pp.1-
pagpupunyagi ng mga 36
bayani ng sariling 3. Huwag Kalimutan,
lalawigan at rehiyon Bayani ng Bayan
sa malikhaing (Philippines Non-
pamamaraan Formal Education
7.3 Nakalilikha ng Project). 1998. pp. 1-
anumang sining AP3KLR- 36
tungkol sa bayani ng IIh-i-7 4. * Pilipinas: Ang
lalawigan o rehiyon na Ating Bansa 3. 1999.
nais tularan pp.
118-124
1997. pp. 94-98
6. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
108-118
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
220-223
2000. pp. 168-178
9. BALS Video- Heroes
Then and Now

8. Nakasusulat ng payak na Ipinagmamalaki kong
AP3KLR-
kwento/ 1-2 talata tungkol Ako’y Pilipino
IIj-8
sa lalawigan sa (Philippines Nonformal

NILALAMAN LEARNING
kinabibilangang rehiyon na Education Project).
naging katangi-tangi para 2001. pp. 6
sa sarili.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Rehiyon
A. Ang Kultura ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naibibigay ang kahulugan AP3PKR- * HEKASI para sa mga
Lalawigan at ng sariling kultura at mga IIIa-1 Batang Pilipino 4. 2000.
Kinabibilangang naipapamalas ang pag- nakapagpapahayag ng may kaugnay na konsepto pp.207-213
Rehiyon unawa at pagpapahalaga pagmamalaki at pagkilala sa 2. Naipaliliwanag na ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
sa pagkakakilanlang nabubuong kultura ng mga salik heograpikal katulad ng 1st Quarter (Grade 3)
1. Mga Tao kultural ng lalawigan sa kinabibilangang lokasyon at klima ay naka 2. MISOSA 4 Lesson 9-
2. Panahanan kinabibilangang rehiyon rehiyon iimpluwensiya sa pagbuo at 11
3. Dialekto at Wika paghubog ng uri ng 3. * HEKASI para sa
4. Paniniwala at Tradisyon pamumuhay ng mga mga Batang
5. Pagdiriwang lalawigan at rehiyon Pilipino
6. Katutubong Sining 4. 2000. pp.57-62
(tula/awit/ sayaw/laro) 4. * Pilipinas: Bansang
7. Bagay Pang-kultura Papaunlad 6. 2000.
(pagkain, produkto, pp.71-72
atbp) AP3PKR- 5. * Sibika at Kultura 3.
8. Katawagan IIIa-2 2000. pp.72-80
Bansa 3. 1999. pp.
61-68
1997. pp. 55-56
41-43
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
39-48

Mahal 6. 1999. pp.
82
3. Nailalarawan ang 1. Pilot School MTB-
pagkakakilanlang kultural AP3PKR- MLE 2nd Quarter
ng kinabibilangang IIIb-c-3 (Grade 3)
rehiyon 2. * Pilipinas:
3.1 Nailalarawan ang Bansang Papaunlad
6. 2000.

NILALAMAN LEARNING
pagkakakilanlang pp. 24-32
kultura ng sariling 3. Ang Magandang
lalawigan Daigdig ng Ating
3.2 Naiisa-isa ang mga mga Katutubong
pangkat ng mga tao Kapatid (Philippines
sa sariling lalawigan at Nonformal Education
rehiyon Project). 1998. pp.
3.3 Nakapagbibigay ng 1-44
mga halimbawang 4. * Pilipinas: Ang
salita mula sa mga Ating Bansa 3. 1999.
wika at diyalekto sa pp. 101-115
sariling lalawigan at 5. * Ang Bayan Kong
rehiyon Mahal 6. 1999. pp.
3.4 Nailalarawan ang mga 51-52
kaugalian, paniniwala 6. BALS Video- Ito ang
at tradisyon ng Aking Kultura
sariling
lalawigan at ng
rehiyon.
B. Pagpapahalaga sa 4. Naipaliliwanag ang * Pagsibol ng Lahing
Pagkakakilanlang Kultural kahalagahan ng mga Pilipino 2. 2003. pp.41-
AP3PKR-
ng Sariling Lalawigan at makasaysayan lugar at ang 44
IIId-4
Rehiyon mga saksi nito sa
pagkakakilanlang kultura ng
sariling lalawigan at rehiyon
5. Naihahambing ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakatulad at 1st Quarter (Grade 3)

pagkakaiba ng mga 2. * Pilipinas: Bansang
kaugalian, paniniwala at Papaunlad 6.
tradisyon sa sariling AP3PKR- 2000. pp.24-33
lalawigan sa karatig IIIe-5 3. * Pilipinas: Bansang
lalawigan sa Papaunlad 6.
kinabibilangang rehiyon at 2000.
sa ibang lalawigan at Pp. 39-40
rehiyon
6. Nasusuri ang papel na 1. Pilot School MTB-MLE
ginagampanan ng kultura AP3PKR- 1st Quarter (Grade 3)
sa pagbuo ng IIIf-6 2. * Pilipinas: Bansang
pagkakakilanlan ng sariling Papaunlad 6.
2000.

NILALAMAN LEARNING
lalawigan at rehiyon, at sa pp. 44-54
Pilipinas 3. * Sibika at Kultura 3.
2000.pp.131-140
4. Ang Magandang
Daigdig ng Ating
mga Katutubong
Kapatid (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 1-
44
Bansa 3. 1999. pp.
101-115
7. Napahahalagahan ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangkat ng tao sa 1st Quarter (Grade 3)
lalawigan at rehiyon 2. * Pilipinas:
AP3PKR- Bansang Papaunlad
IIIf-7 6. 2000.
pp. 24-32
3. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
36-50

8. Napapahalagahan ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
sining (tula/awit/ sayaw) na 1st Quarter (Grade 3)
nagpapakilala sa lalawigan 2. * Pilipinas:
AP3PKR-
at rehiyon sa pamamagitan Bansang Papaunlad
IIIg-8
ng pakikilahok sa mga 6. 2000.
gawain na nagsusulong ng pp. 35
pagpapahalaga sa mga 3. * HEKASI para sa
sining sa lalawigan mga Batang
Pilipino
4. 2000. pp. 297
9. Naipapakita sa iba’t-ibang 1. Pilot School MTB-
sining ang pagmamalaki MLE 1st Quarter
sa mga natatanging (Grade 3)
AP3PKR-
kaugalian, paniniwala at 2. * Pilipinas: Bansang
IIIh-9
tradisyon ng iba’t ibang Papaunlad 6. 2000.
lalawigan sa pp. 24-35
kinabibilangang 3. * HEKASI para sa
rehiyon

NILALAMAN LEARNING
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 297
4. Mga Katutubong
Kaalaman at
Paniniwala
(Philippines
Nonformal
Education Project).
1998. pp. 8-26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66
10. Natutukoy ang mga * Sibika at Kultura 3.
katawagan sa iba’t ibang AP3PKR- 2000. pp.131-140
layon sa kinabibilanagng IIIi-10
rehiyon (e.g. paggalang,
paglalambing, pagturing)

11. Nakagagawa ng isang 1. Pilot School MTB-MLE
payak na mapang kultural 1st Quarter (Grade 3)
na nagpapakilala ng 2. * Pilipinas: Bansang
AP3PKR-
kultura ng ibat ibang Papaunlad 6.
IIIj-11
lalawigan sa rehiyon 2000. pp.25
IKAAPAT NA KARKHAN - Ekonomiya At Pamamahala

A. Ang Ekonomiya ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naiuugnay ang 1. Pilot School MTB-MLE
mga Lalawigan sa kapaligiran sa uri ng 1st Quarter (Grade 3)
Rehiyon naipamamalas ang pang- nakapagpapakita ng pamumuhay ng 2. * Pilipinas: Bansang
unawa sa mga gawaing aktibong pakikilahok sa mga kinabibilangang lalawigan Papaunlad 6. 2000.
pangkabuhayan at gawaing panlalawigan pp. 24-35
AP3EAP-
1. Kabuhayan at bahaging ginagampanan tungo sa ikauunlad ng mga 3. * HEKASI para sa
IVa-1
pinagkukunanng ng pamahalaan at ang lalawigan sa kinabibilangang mga Batang
yaman mga kasapi nito, mga rehiyon Pilipino
2. Produkto pinuno at iba pang 4. 2000. pp. 297
3. Industriya naglilingkod tungo sa 4. Mga Katutubong
4. Kalakalan pagkakaisa, kaayusan at Kaalaman at
5. Negosyo Paniniwala

NILALAMAN LEARNING
6. Inprastraktura kaunlaran ng mga (Philippines
7. Uri ng Empleyo lalawigan sa Nonformal Education
kinabibilangang rehiyon Project). 1998. pp. 8-
26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66
2. Naipapaliwanag ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pakinabang pang 1st Quarter (Grade 3)
ekonomiko ng mga likas 2. * HEKASI para sa
yaman ng lalawigan at mga Batang
kinabibilangang rehiyon Pilipino
4. 2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.

41-70
4. * Ang Bayan Kong
AP3EAP- Mahal 3. 1998. pp.
IVa-2 51-70
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
6. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
52-60
7. * Pilipinas
Bansang Pinagpala
4. 2000.
pp. 76-157
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
3. Natatalakay ang 1. MISOSA Lesson 31
pinanggalingan ng produkto (Grade IV)
ng kinabibilagang lalawigan AP3EAP- 2. * HEKASI para sa
IVb-3 mga Batang
Pilipino
4. 2000. pp. 73-193

NILALAMAN LEARNING
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
6. * Pagsibol ng
Lahing Pilipino 3.
1997. pp.
52-60
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
4. Naiisa-isa ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14-
produkto at kalakal na 30
matatagpuan sa 2. * HEKASI para sa
kinabibilangang rehiyon mga Batang Pilipino
4.
2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
AP3EAP- Mahal 3. 1998. pp.
IVb-4 51-70
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3.
1999. pp. 42-62
Pilipino 3. 1997.
pp.
52-60
Pinagpala 4.
2000.
pp. 76-157
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.

NILALAMAN LEARNING
55-124

5. Naipakikita ang ugnayan ng 1. MISOSA 4 Lesson 14-
kabuhayan ng mga AP3EAP- 30
lalawigan sa IVc-5 2. * HEKASI para sa mga
kinabibilangang rehiyon at Batang Pilipino 4.
sa ibang rehiyon 2000. pp. 73-193
6. Naiuugnay ang MISOSA 4 Lesson 2, 31
pakikipagkalakalan sa and 37
pagtugon ng mga AP3EAP-
pangangailangan ng sariling IVc-6
lalawigan at mga karatig na
lalawigan sa rehiyon at ng
bansa.
7. Natutukoy ang 1. MISOSA 4 Lesson 31
inprastraktura (mga and 37
daanan, palengke) ng mga AP3EAP- 2. * Sibika at Kultura 3.
lalawigan at naipaliliwanag IVd-7 2000. pp.16-48
ang kahalagahan nito sa
kabuhayan
8. Naipaliliwanag ang iba’t MISOSA 4 Lesson 31 and
ibang aspeto ng ekonomiya 37
(pangangailangan,
AP3EAP-
produksyon, kalakal,
IVd-8
insprastraktura, atbp.) sa
pamamagitan ng isang
graphic organizer
9. Natutukoy na ang rehiyon 1. Pilot School MTB-
ay binibuo ng mga MLE 3rd Quarter
lalawigan na may sariling week 3-5 (Grade 3)
pamunuan AP3EAP- 2. * HEKASI para sa
IVe-9 mga Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-285
Papaunlad 6.
2000.
pp.117-119
B. Ang Pamamahala sa mga 10. Natutukoy na ang rehiyon AP3EAP- 1.Pilot School MTB-MLE

NILALAMAN LEARNING
Lalawigan ng ay binibuo ng mga IVe-10 3rd Quarter week 3-5
Kinabibilangang Rehiyon lalawigan na may sariling (Grade 3)
pamunuan 2.HEKASI para sa mga
1. Mga Pinuno ng mga Batang Pilipino 4.
Lalawigan sa 2000. pp. 280-285
Rehiyon 3.Pilipinas: Bansang
2. Pamamahala at Papaunlad 6.
Programa/ 2000. pp.117-119
Proyekto/ Serbisyo 11. Natutukoy ang mga 1. Pilot School MTB-
3. Karapatan at Tungkulin tungkulin at pananagutan MLE 3rd Quarter
ng mga namumuno sa mga week 3-5 (Grade 3)
lalawigan ng 2. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6.
2000.
pp.119, 125-131
3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-284
2000. pp.241-243
AP3EAP- 5. * Pilipinas: Ang Ating
IVf-11 Bansa 3. 1999. pp.
175-190
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3.
1999. pp. 177-183
Pilipino 3. 1997.
pp.
172-185
1997. pp. 199-202
9. BALS Video-
Government
10. BALS Video – Basic
Education
12. Natatalakay ang mga AP3EAP- 1. MISOSA 6 Lesson 35
paraan ng pagpili ng pinuno IVf-12 2. * Pilipinas: Bansang

NILALAMAN LEARNING
ng mga lalawigan Papaunlad 6.
2000. pp.114-119
13. Naipapaliwang ang 1. Pilot School MTB-
kahalagahan ng MLE 3rd Quarter
pagkakaroon ng week 3-4 (Grade 3)
pamahalaan sa bawat AP3EAP- 2. MISOSA 6 Lesson 25
lalawigan sa IVg-13 3. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6.
2000. pp.119-120
2000. pp. 165-166
14. Naipaliliwanag ang dahilan 1. Pilot School MTB-
ng paglilingkod ng MLE 3rd Quarter
pamahalaan ng mga week 3-4 (Grade 3)
AP3EAP-
lalawigan sa mga kasapi 2. MISOSA 6 Lesson 25
IVg-14
nito.
Bansa 3. 1999. pp.
175-190
15. Natutukoy ang iba’t ibang 1. Pilot School MTB-
paraan sa pakikiisa sa mga MLE 4th Quarter
proyekto ng pamahalaan ng week 1-5 (Grade 3)
mga lalawigan sa 2. * Sibika at Kultura 3.
kinabibilangang rehiyon 2000. pp.255-259
AP3EAP- Papaunlad 6.
IVh-15 2000. pp.162-163
Bansa 3. 1999. pp.
155-158, 175-190,
196-198
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
213-217, 244-257
16. Nakalalahok sa mga AP3EAP- 1.Pilot School MTB-MLE
gawaing nakatutulong sa IVi-16 4th Quarter week 1-5


NILALAMAN LEARNING
pagkakaisa, kaayusan at (Grade 3)
kaunlaran ng sariling 2. * Pilipinas: Bansang
lalawigan at kinabibilangang Papaunlad 6.
rehiyon 2000. pp.177
2000. pp.260
BAITANG 4
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipagmamalaki ang pagka-Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa
paggamit ng mga kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga
mithiin ng bansang Pilipinas.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Bansa
A. Pagkilala sa Bansa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang
konsepto ng bansa
naipamamalas ang pag- naipapaliwanag na ang 1.1 Nakapagbibigay ng AP4AAB-Ia-
unawa sa konsepto ng Pilipinas ay isang bansa halimbawa ng 1
bansa. bansa
1.2 Naiisa-isa ang mga
katangian ng
bansa
2. Nakapagbubuo ng AP4AAB-Ib-
kahulugan ng bansa 2
3. Naipapaliwanag na ang AP4AAB-Ib-
Pilipinas ay isang bansa 3
B. Ang Kinalalagyan ng Naipamamalas ang pang- Naipamamalas ang 4. Natutukoy ang relatibong 1. MISOSA Lesson 1, 2, 5, 7
Aking Bansa unawa sa kasanayan sa paggamit lokasyon (relative location) (Grade IV)
pagkakakilanlan ng ng mapa sa pagtukoy ng ng Pilipinas batay sa mga 2. MISOSA 6 Lesson 11- 14
AP4AAB-Ic-
Batayang heograpiya bansa ayon sa mga iba’t ibang lalawigan at nakapaligid dito gamit ang 3. * Hekasi: Para sa mga
4
1. direksyon katangiang heograpikal rehiyon ng bansa pangunahin at pangalawang Batang Pilipino 4. 2000.
2. relatibong lokasyon gamit ang mapa. direksyon pp.
3. distansya 35-37, 53-55
Papaunlad 6. 2000. pp. 59-

NILALAMAN
(Content )
Uri ng mapa 61
1. mapa ng Pilipinas 5. * Sibika at Kultura 3. 2000.
sa mundo pp. 27
2. mapa ng mga 6. * Pilipinas: Bansang
lalawigan at rehiyon Pinagpala 4. 2000.
3. mapa ng populasyon P.53
7. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 31-32
1999. pp. 72-75
Pp. 20-23
ang Bayan Ko 3. 1999.
Pp.9-11
11. * Pilipinas ang Ating bansa
3. 1999. Pp. 13-17
Pilipino 3. 1997. Pp 11-15
5. Natutukoy sa mapa ang 1. OHSP Module 1a (1st
kinalalagyan ng bansa sa Quarter)
rehiyong Asya at mundo 2. MISOSA 4 Lesson 1 and 7
AP4AAB-Ic-
5
63
4. * Ang Mundo Ayon sa Mapa
Education Project). 2001.
Pp. 7-23

6. Nakapagsasagawa ng 1. MISOSA Lesson 1,5,7-8
interpretasyon tungkol sa (Grade IV)
kinalalagyan ng bansa 2. * Hekasi: Para sa mga
gamit ang mga batayang Batang Pilipino 4. 2000.
AP4AAB-Id-
heograpiya tulad ng iskala, pp.
6
distansya at direksyon 30-33, 39-41
3. EASE I MODULE 2
4. Maps And Scales (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp. 2-35

NILALAMAN
(Content )
1999. pp. 7-15
6. * Pilipinas: bansang
Pinagpala 4. 2000. pp. 5-
18
7. Natatalunton ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 11,13
hangganan at lawak ng and 14
teritoryo ng Pilipinas gamit 2. EASE I Module 2
AP4AAB-Id-
ang mapa 3. * Pilipinas: Bansang
7
67
8. Naiuugnay ang klima at 1. MISOSA Lesson 9-

panahon sa lokasyon 11 (GRADE IV)
ng bansa sa mundo. 2. Pilot School MTB-MLE
8.1 Nakikilala na ang Lesson 1 (Grade 3 – 1st
Pilipinas ay quarter)
isang bansang 3. * Hekasi: Para sa mga
tropikal Batang Pilipino 4. 2000.
8.2 Natutukoy ang iba pp.
pang salik 57-60, 63-66
(temperatura, dami 4. * Pilipinas: Bansang
ng ulan) na may Papaunlad 6. 2000. pp. 69-
kinalaman sa klima 72
AP4AAB-Ie-
ng bansa 5. * Sibika at Kultura 3. 2000.
f-8
pp. 72-75
8.3 Nailalarawan ang 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
klima sa iba’t ibang 1999. 33-48
bahagi ng bansa 7. * Pilipinas: Bansang
sa tulong ng Pinagpala 4. 2000. pp. 55-
mapang pangklima 65
8.4 Naipapaliwanag 8. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
na ang klima ay 1999. pp. 79-82
may kinalaman sa 9. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
uri ngmga 1998. Pp. 42-46
pananim at hayop 10. * Sibika at Kultura 3. 1997.
sa Pilipinas Pp. 36-40, 48-56
11. * Pilipino Ako, Pilipinas ang

NILALAMAN
(Content )
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 31-
39
12. * Pilipinas ang Ating Bansa
3. 1999. Pp. 35-39
Pilipino 3. 1997. Pp. 35-43
9. Naipaliliwanag ang 1. MISOSA 6 Lesson 13
katangian ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
AP4AAB-Ig-
bilang bansang maritime o Papaunlad 6. 2000. p.
9
insular 63
C. Ang Katangiang Pisikal 10. Nailalarawan ang bansa 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ng Aking Bansa ayon sa mga katangiang 2. EASE I Module 2
pisikal at 3. * Pilipinas: Bansang
Uri ng Mapa pagkakakilanlang Papaunlad 6. 2000. pp. 3-4,
1. Mapang pisikal heograpikal nito 67-92
2. Mapang pangklima 10.1 Napaghahambing ang 4. * Hekasi: Para sa mga
3. Mapang topograpiya iba’t ibang Batang Pilipino 4. 2000 pp.
3.1 lokasyon pangunahing anyong 185-189
3.2 klima/ panahon lupa at anyong tubig 5. * Sibika at Kultura 3. 2000
3.3 anyong tubig/ ng bansa pp. 47-48, 50-63
anyong lupa 10.2 Natutukoy ang mga 6. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
pangunahing likas 2. 2003. pp. 49-62
AP4AAB-
na yaman ng bansa 1999. pp. 91-95, 99-1104
10.3 Naiisa-isa ang mga Ig-h-10 8. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
magagandang 1998. pp. 22-39
tanawin at lugar 9. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
pasyalan bilang 3. 1997. pp. 20-31
yamang likas ng 10. * Pilipinas, Ang ating Bansa
bansa 3. 1999. Pp. 20-31
10.4 Naihahambing ang 11. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
topograpiya ng Bayan Ko 3. 1999. Pp. 16-
iba’t ibang rehiyon 31
ng bansa gamit ang 12. * Ang lahing Pilipino 1.
mapang 1997. Pp. 31-45, 51-66
topograprapiya
10.5 Naihahambing ang

NILALAMAN
(Content )
iba’t ibang rehiyon ng 13. * Sibika at Kultura 1. 1998.
bansa ayon sa Pp. 19-27, 32-42
populasyon gamit ang 14. * Pilipinas: Bansang
mapa ng populasyon Minamahal 1. 1997. Pp. 33-
44, 55-70
15. * Pilipinas: Ang Ating Bansa
1. 1999. Pp. 36-41, 50-57
16. * Ang bayan Kong Mahal
1. 1998. Pp. 53-68, 76-95
Pp. 24-32, 41-53
18. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 41-53, 53-68
19. * Ang bayan Kong Mahal
2. 1998. Pp. 31-35, 42-54
Pp. 53-59, 65-80
ang Bayan Ko 2. 1997.
Pp. 39-
46, 54-70
22. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp. 68-75, 83-109
11. Nailalarawan ang kalagayan EASE I Module 2
ng Pilipinas na nasa “Pacific AP4AAB-Ii-
Ring of Fire” at ang 11
implikasyon nito.
12. Nakagagawa ng mga 1. Paghahanda sa Kalamidad
mungkahi upang (Philippines Nonformal
mabawasan ang Education Project). 2001.
masamang epekto dulot ng pp. 4-51
kalamidad AP4AAB- 2. Preparing For Calamities
12.1 Natutukoy ang mga Ii-j-12 (Philippines Nonformal
lugar sa Pilipinas na Education Project).
sensitibo sa 2001.
panganib gamit ang pp. 4-51
hazard map 3. Bagyo At Lindol: Paano
12.2 Nakagagawa ng nang Paghahandaan? (Philippines

NILALAMAN
(Content )
maagap at wastong Nonformal Education
pagtugon sa mga Project). 1998. pp. 1-42
panganib 4. Handa Ka Na Ba Sa
Kalamidad? (Philippines
Nonformal Education
40
60
1999. pp. 49-50
13. Nakapagbibigay ng 1. MISOSA 6 Lesson 37
konlusyon tungkol sa 2. EASE I Module 2
kahalagahan ng mga 3. * Hekasi: Para sa mga
katangiang pisikal sa pag- Batang Pilipino 4. 2000.
unlad ng bansa pp.
AP4AAB-Ij-
68-69
13

1999. pp. 51-52
69
1999. p. 76
IKALAWANG MARKAHAN - Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa
A. Gawaing Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 2, 14-20,
Pangkabuhayan ng gawaing pangkabuhayan 22-25, 28-31 and 37
Bansa nasusuri ang mga iba’t nakapagpapakita ng sa iba’t ibang lokasyon ng 2. * Hekasi: Para sa mga
1. Likas yaman ibang mga gawaing pagpapahalaga sa iba’t bansa Batang Pilipino 4. 2000.
2. Kahalagahan pangkabuhayan batay sa ibang hanapbuhay at 1.1 Naiuugnay ang Pp.
at heograpiya at mga gawaing pangkabuhayan kapaligiran sa uri 74-78, 81-81, 87-90
pangangalaga oportunidad at hamong na nakatutulong sa ng hanap buhay AP4LKE- 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
3. Kabuhayan at kaakibat nito tungo sa pagkakakilanlang Pilipino 1.2 Naihahambing ang mga IIa-1 Pp. 78-90
pinagkukunang likas kayang pag-unlad. at likas kayang pag-unlad produkto at kalakal na 4. * Pilipinas: Bansang
yaman ng bansa. matatagpuan sa iba’t Papaunlad 6. 2000. pp.
ibang lokasyon ng 85-
Uri ng Mapa bansa (Hal: 88
1. mapang pisikal pangingisda, paghahabi, 5. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
2. mapang pangklima pagdadaing, Bayan Ko 3. 1999. pp. 42-
3. mapa ng mga produkto pagsasaka, atbp.) 50
Bansa3. 1999. pp. 41-60

NILALAMAN
(Content )
1.3 Nabibigyang-katwiran 7. * Pagsibol ng lahing Pilipino
ang pang-aangkop na 3. 1997. pp. 47-64
ginawa ng mga tao sa 8. * Ang Bayan Kong Mahal
kapaligiran upang 3. 1998. pp. 51-70
matugunan ang kanilang 9. * Sibika at Kultura 3. 1997.
pangangailangan pp. 46-55
2. Naipaliliwanag ang iba’t 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ibang pakinabang pang 2. * Hekasi: Para sa mga
AP4LKE-
ekonomiko ng mga Batang Pilipino 4. 2000.
IIb-2
likas yaman ng bansa pp.
191-193

3. Nasusuri ang kahalagahan 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ng matalinong 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
pagpapasya sa pp. 75-86
pangangasiwa ng mga 3. * Pilipinas: Bansang
likas na yaman ng bansa Papaunlad 6. 2000. pp. 96-
3.1 Natatalakay ang ilang 102
mga isyung 4. * Sibika at Kultura 3. 2000.
pangkapaligiran ng pp. 91-95
bansa 5. PRODED Learning Guide in
3.2 Naipaliliwanag ang Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
matalino at di- ka: Likas na Yaman:
matalinong mga Gamitin at Ingatan 6. 2003.
AP4LKE-
paraanng pangangasiwa pp. 3
IIb-d-3
ng mga likas nayaman 6. Ingatan Ang Mga
ng bansa Anyong Tubig
3.3 Naiuugnay ang (Philippines Nonformal
matalinong Education Project). 1998.
pangangasiwa ng likas pp. 5-25
na yaman sa pag-unlad 7. Ang Pangangalaga Ng Ating
ng bansa Mga Yamang Tubig
3.4 Natatalakay ang mga (Philippines Nonformal
pananagutan ng bawat Education Project). 2001.
kasapi sa pangangasiwa pp. 4-40
at pangagalaga ng 8. * Sibika at Kultura 3.
pinagkukunang yaman 1997. Pp.57-60
ng bansa 9. * Pagsibol ng Lahing
3.5 Nakapagbibigay ng
mungkahing paraan
ng

NILALAMAN
(Content )
wastong pangangasiwa Pilipino 3. 1997. Pp. 66-68
ng likas yaman ng bansa 10. * Pilipinas ang Ating
Bansa
3. 1999. Pp. 71-76
ang Bayan Ko 3. 1999. Pp.

66-
72
1999. Pp. 107-116
13. * Pagsibol ng lahing Pilipino
1. 1997. Pp. 43-49
Pp. 62-65
Pp. 79-86
Minamahal 1. 1997. Pp.68-
79
1998. Pp. 89-95
18. Sibika at Kultura 1. 1997.
Pp. 72-75
Maganda 2. 2000. Pp. 90-
91, 99-100, 109-110
2000. P. 46, 53
21. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 75-
84
Pp.71-72, 80-81
1998. Pp. 54-55, 66-67
24. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 69-71
25. Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.

NILALAMAN
(Content )
51-55
4. Naiuugnay ang 1. MISOSA 6 Lesson 19 -21
kahalagahan ng 2. PRODED Learning Guide in
pagtangkilik sa AP4LKE- Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
sariling produkto sa pagka: Pinoy Gising:
unlad at pagsulong ng IId-4 Tangkilikin Sariling Atin 6.
bansa 2003. P.3
5. Natatalakay ang mga Mga Ideya Tungkol Sa Mga
hamon at oportunidad sa Proyektong Mapagkakakitaan
AP4LKE-
mga gawaing (Philippines Nonformal
IId-5
pangkabuhayan ng bansa. Education Project). 2001.
pp.
4-30
6. Nakalalahok sa mga 1. MISOSA 6 Lesson 24
gawaing lumilinang sa 2. * Hekasi: Para sa mga
pangangalaga, at Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
nagsusulong ng likas AP4LKE- 188- 189
kayang pag-unlad IIe-6
(sustainable development)
ng mga likas yaman ng
bansa
B. Pagkakilanlang Kultural Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 7. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14- 34
pagkakakilanlang and 41
Uri ngmapang kakailanganin naipamamalas ang pag- naipagmamalaki ang kultural ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
1. relihiyon unawa sa pagkakakilanlang kultural 7.1 Natutukoy ang ilang Papaunlad 6. 2000. pp. 24-
2. panahanan pagkakilanlang Pilipino ng Pilipino batay sa pag- halimbawa ng 32
3. Katutubong batay sa pagpapahalaga unawa, pagpapahalaga at kulturang Pilipino sa 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
Pamayanan sa pagkakaiba-iba ng pagsusulong ng pangkat iba’t ibang rehiyon ng pp.112-120, 121-140
(indigenous peoples/ mga pamayanang pang- kultural, pangkat etno- Pilipinas (tradisyon, AP4LKE- 4. * Pagsibol ng Lahing
Indigenous Cultural kultural. linggwistiko at iba pang relihiyon, kaugalian, IIe-f-7 Pilipino 2. 2003. pp. 2-
Community) pangkat panlipunan na paniniwala, kagamitan, 11,
4. pangkat etno- bunga ng migrasyon at atbp.) 41-45
linggwistiko “inter-marriage”. 7.2 Natatalakay ang 5. EASE I MODULE 4
5. Kaugalian, kontribusyon ng 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
tradisyon, paniniwala mga iba’t ibang 1999. pp. 217-220
6. Pamanang Pook pangkat (pangkat
etniko,
pangkat etno-linguistiko
at iba pang pangkat

NILALAMAN
(Content )

panlipunan na bunga
ng migrasyon at “inter-
marriage”) sa kulturang
Pilipino
7.3 Natutukoy ang mga
pamanang pook bilang
bahagi ng
pagkakakilanlang
kulturang Pilipino
7.4 Nakagagawa ng
mungkahi sa
pagsusulong at
pagpapaunlad kulturang
Pilipino
8. Nasusuri ang papel na * Hekasi: Para sa mga Batang
AP4LKE-
ginagampanan ng kultura Pilipino 4. 2000. pp. 218-221
IIg-8
sa pagbuo ng
pagkakakilanlang Pilipino
9. Naipapakita ang kaugnayan MISOSA 6 Lesson 13 and 14
ng heograpiya, kultura at
AP4LKE-
pangkabuhayang gawain sa
IIg-9
pagbuo ng pagkakilanlang
Pilipino
10. Natatalakay ang kahulugan 1. MISOSA 6 Lesson 35

ng pambansang awit at 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
watawat bilang mga 2. 2003. pp. 85-95
sagisag ng bansa 3.* Sibika at Kultura 1. 2001.
Pp. 87-98
AP4LKE-
4.* Sibika at Kultura 1. 1998.
IIh-10
Pp. 92-93
5.* Lahing Pilipino 1. 1997. Pp.
71-74
6.* Sibika at Kultura 1. 1997.
Pp. 83
7.* Pilipinas: Bansang

NILALAMAN
(Content )
Minamahal 1. 1997. Pp. 80-
83
8. * Pilipinas, Bayan Mo,
Bayan Ko 1. 1997. Pp. 85-
90
9. * Pilipinas: Ang ating Bansa
1. 1999. Pp. 25-27
Pp.70-72
1997. Pp. 88-91
1998. Pp. 92-95
Pp. 108-110
14. * Pilipino Ako, pilipinas ang
Bayan Ko 2. 1997. Pp.
100-
105
2000. Pp. 70-72
11. Nakabubuo ng plano na * Hekasi: Para sa mga Batang
magpapakilala at Pilipino 4. 2000. pp. 194
AP4LKE-IIi-
magpapakita ng
11
pagmamalaki sa kultura ng
mga rehiyon sa malikhaing
paraan.
12. Nakasusulat ng sanaysay 1. Pagsibol ng Lahing Pilipino
na tumatalakay sa 2. 2003. pp. 95
AP4LKE-IIj-
pagpapahalaga at 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
12
pagmamalaki ng kulturang pp. 107
Pilipino 3. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000. pp.
54
IKATLONG MARKAHAN – Ang Pamamahala Sa Aking Bansa
A. Ang Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang 1. MISOSA Lesson 26
AP4PAB-
Pambansang kahulugan at kahalagahan (GRADE VI)
naipamamalas ang pang- nakapagpapakita ng IIIa-1
Pamahalaan ng pambansang 2. * Pilipinas: Bansang
1. Balangkas unawa sa bahaging aktibong pakikilahok at pamahalaan Papaunlad 6. 2000.
2. Mga Kapangyarihan ng pp.

NILALAMAN
(Content )
mga Sangay ginagampanan ng pakikiisa sa mga proyekto 107, 119
3. Sagisag ng bansa pamahalaan sa lipunan, at gawain ng pamahalaan 3. * Ang Bayan Kong Mahal
mga pinuno at iba pang at mga pinuno nito tungo 6. 1999. p. 120, 130
naglilingkod sa sa kabutihan ng lahat 2. Nasusuri ang balangkas 1. MISOSA Lesson 27-28, 35
pagkakaisa, kaayusan at (common good) o istruktura ng (Grade VI)
kaunlaran ng bansa pamahalaan ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
2.1 Natatalakay ang Papaunlad 6. 2000.
kapangyarihan ng pp.
tatlong sangay 117-118
ng pamahalaan 3. * Ang Bayan Kong Mahal
(ehekutibo, 6. Pp. 124-126
lehislatura at
hudikatura)
2.2 Natatalakay ang
AP4PAB-
antas ng
IIIa-b-2
pamahalaan
(pambansa at lokal)
2.3 Natutukoy ang
mga namumuno ng
bansa
2.4 Natatalakay ang
paraan ng pagpili at
ang kaakibat na
kapangyarihan ng
mga namumuno ng
bansa
3. Nasusuri ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 27 and
ugnayang 28
kapangyarihan ng 2. * Pilipinas: Bansang
tatlong sangay ng Papaunlad 6. 2000.
pamahalaan AP4PAB- pp.
3.1 Naipaliliwanag ang IIIc-3 114-117
“separation of
powers” ng
tatlong sangay ng

pamahalaan
3.2 Naipaliliwanag ang

NILALAMAN
(Content )
“check and
balance” ng
kapangyarihan sa
bawat isang sanga
B. Ang Pamahalaan at Naipapaliwanag ang 4. Natatalakay ang epekto MISOSA 6 Lesson 29 and 30
AP4PLR-
Serbisyong Panlipunan tungkulin ng pamahalaan ng mabuting pamumuno
IIId-4
na itaguyod ang sa pagtugon ng
karapatan ng mga pangangailangan ng bansa
mamamayan 5. Natatalakay ang kahulugan MISOSA 6 Lesson 28
ng ilang simbolo at sagisag AP4PAB-
ng kapangyarihan ng IIId-5
pamahalaan (ei.
executive, legislative,
judiciary)
6. Nasusuri ang mga 1. MISOSA Lesson 29
paglilingkod ng (Grade VI)
pamahalaan upang 2. * Hekasi: Para sa mga
matugunan ang Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
pangangailangan ng bawat 280-284
mamamayan 3. * Pilipinas: Bansang
6.1 Naiisa isa ang Papaunlad 6. 2000.
mga programang pp.125-
pangkalusugan 131
6.2 Nasasabi ang mga 4. * Ang Bayan Kong Mahal
pamamaraan sa 6. 1999. Pp. 131-138, 148-
AP4PAB-
pagpapaunlad ng 153
IIIf-g-6
edukasyon sa
bansa
6.3 Nakakapagbigay
halimbawa ng
mga programa
pangkapayapaan
6.4 Nasasabi ang mga

paraan ng
pagtataguyod ng
ekonomiya ng
bansa
PAMANTAYANG PAMANTAYAN 6.5 Nakakapag bigay
PAMANTAYAN SA
NILALAMAN
(Content )
programang pang-
inprastraktura atbp
ng pamahalaan
7. Nasusuri ang tungkulin 1. MISOSA 6 Lesson 31
ng pamahalaan na 2. * Pagsibol ng Lahing
itaguyod ang karapatan Pilipino 2. 2003. Pp. 126-
ng bawat mamamayan 129
pp. 248-252, 268-272
AP4PAB- 4. * PRODED Learning Guide
IIIh-7 in Sibika at Kultura:
Karapatan Ko, Ibigay
Ninyo
2. 2003. pp. 5-10
242-250
4. 1999. pp. 225-235
8. Nasusuri ang mga MISOSA 6 Lesson 29
proyekto at iba pang
AP4PAB-
gawain ng pamahalaan
IIIi-8
sa
kabutihan ng lahat
o nakararami
9. Nasusuri ang iba’t ibang 1. MISOSA 6 Lesson 40
paraan ng 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
pagtutulungan ng 2. 2003. pp. 98-106
AP4PAB-
pamahalaang pambayan, 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
IIIj-9
pamahalaang pp. 179-180
panlalawigan at iba pang
tagapaglingkod ng

pamayanan
IKAAPAT NA MARKAHAN - Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa
Mga Karapatan at Tungkulin ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Natatalakay ang 1. PRODED Learning Guide in
Mamamayang Pilipino konsepto ng Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
AP4KPB-
naipamamalas ng mag- nakikilahok sa mga pagkamamamayan ka: Pagkamamamayan 6.
IVa-b-1
1. Kagalingang pansibiko aaral ang pang-unawa at gawaing pansibiko na 1.1. Natutukoy ang 2003. pp. 5-8
2. Karapatang Panlipunan pagpapahalaga sa nagpapakita ng pagganap batayan ng pagka 2. * Pilipinas: Bansang
mamamayang Pilipino

NILALAMAN
(Content )
3. Karapatang Pantao kanyang mga karapatan sa kanyang tungkulin 1.2. Nasasabi kung sino Papaunlad 6. 2000. pp.
4. Karapatang pambansa at tungkulin bilang bilang mamamayan ng ang mga 140-142
mamamayang Pilipino bansa at pagsasabuhay mamamayan ng 3. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
ng kanyang karapatan. bansa 1999. Pp. 164-168
2. Natatalakay ang 1. MISOSA 6 Lesson 33 and 35
konsepto ng karapatan at 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
tungkulin pp. 164-172
2.1 Natatalakay ang mga 3. * Pagsibol ng Lahing
karapatan ng Pilipino 2. 2003. Pp.
mamamayang 132-
Pilipino 138
2.2 Natatalakay ang 4. * Pilipinas: Bansang
tungkulin ng Pinagpala 4. 2000. p.
mamamayang 243-
Pilipino 247
5. Ang Bayan Kong Mahal 4. *
AP4KPB- 1999. pp. 226-230
IVc-2 6. Ang Bayan Kong Mahal 6. *
1999. Pp. 171-185
7. Pagsibol ng Lahing Pilipino
3. 1997. Pp. 172-185, 193-
197
Bansa 3, 1999. Pp. 214-
216

176-
183
Pp. 142-154
3. 1998. Pp. 184-187, 249-
256, 265-267
3. Natatalakay ang mga 1. * Sibika at Kultura 3. 2000.
tungkuling kaakibat pp. 255-260
AP4KPB-
ng bawat karapatang 2. * Hekasi: Para sa mga
IVc-3
tinatamasa. Batang Pilipino 4. 2000.
pp.
286-287

NILALAMAN
(Content )
1999. pp. 232-236
Pinagpala 4. 2000. p.
249
1998. Pp. 265-267
Pp. 167-180
200-
210
Pilipino 3. 1997. Pp 203-206
4. Natatalakay ang 1. MISOSA Lessons 44-48
kahalagahan ng mga (Grade VI)
gawaing pansibiko ng 2. * Sibika at Kultura 3. 2000.
bawat isa bilang pp. 165-172, 261-266
kabahagi ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang
4.1 Naibibigay ang Papaunlad 6. 2000. pp.
kahulugan ng 164-
kagalingang 166
pansibiko (civic
efficacy)
4.2 Natatalakay ang mga
gawaing nagpapakita ng AP4KPB-
kagalingan pansibiko ng IVd-e-4
isang kabahagi ng bansa
(hal. Pagtangkilik ng
produktong Pilipino,
pagsunod sa mga batas
ng bansa, tumulong sa
paglilinis ng kapaligiran).
4.3 Nahihinuha ang
epekto ng kagalingang
pansibiko sa pag-unlad
ng bansa.
5. Nabibigyang halaga ang AP4KPB- 1. MISOSA 6 Lessons 44-48
bahagingginagampanan ng IVf-g-5 2. * Sibika at Kultura 3. 2000.

NILALAMAN
(Content )
mga mamamayan pp. 200-205
sapagtataguyod ng 3. * Pilipinas: Bansang
kaunlaran ng bansa Papaunlad 6. 2000. pp.
5.1 Naipaliliwanag kung 169-174
paano itinataguyod
ng mgamamamayan
ang kaunlaran ng
bansa
5.2 Naipaliliwanag kung
paano makatutulong
sa pagunlad at
pagsulong ng bansa
ang pagpapaunlad sa
sariling kakayahan at
kasanayan
5.3 Naibibigay ang
kahulugan at
katangian ng pagiging

produktibong
mamamayan
6. Napahahalagahan ang mga 1. PRODED Learning Guide in
pangyayari at kontribusyon Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
ng mga Pilipino sa iba’t- ka: Ano ang
ibang panig ng daigdig Pagpapahalaga? 6. 2003.
tungo sa kaunlaran ng pp. 1-7
bansa (hal. OFW) 2. The Filipino Workers-
World Class: Pride of the
AP4KPB-
Country (Philippines
IVh-6
Nonformal Education
Project). 2001.
pp. 5-43
3. OFW’s: Mga Pinoy sa
Ibayong Dagat: Ang
Bagong Bayani (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998.
pp. 4-39
7. Naipakikita ang AP4KPB- 1. Know Your Rights
pakikilahok sa mga IVi-7 (Philippines Nonformal
programa at

NILALAMAN
(Content )
proyekto ng pamahalaan na Education Project). 2001.
nagtataguyod ng mga Pp. 3-31
karapatan ng mamamayan 2. Alamin Mo Ang Iyong
Karapatan (Philippines
Nonformal Education
33
3. Karapatan Mo, Alamin Mo
Education Project). 1998.
pp. 4
4. Mga Karapatan ng
Manggagawa

Education
Project). 1998. pp. 4-30
8. Nakapagsusulat ng 1. PRODED Learning Guide
sanaysay tungkol sa in Sibika at Kultura: Ako
pagka- Pilipino at sa Ay Pilipino 2. 2000. pp. 1-
Pilipinas bilang bansa 8
AP4KPB-
in Sibika at Kultura:
IVj-8
Pilipinas, Saan Ka? 3.
2000. pp. 3-5
12
pp. 143
35
BAITANG 5
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga
malalaking pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang
konsepto katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto
tungo sa paglinang ng isang batang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at
makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na
kinabukasan para sa bansa.


NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino
A. Ang Kinalalagyan ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang 1. MISOSA 4 Lessons
Aking Bansa lokasyon ng Pilipinas sa 1,2,3,6,8
naipamamalas ang naipamamalas ang mapa 2. MISOSA 6 Lesson 11-
Batayang heograpiya mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa nabuong 1.1 Natutukoy ang 14
1. Absolute na lokasyon at kaalaman sa kabihasnan ng mga kinalalagyan ng Pilipinas 3. Pilot School MTB-MLE
gamit ang mapa kasanayang sinaunang Pilipinogamit ang sa mundo gamit ang (Grade 3 –2nd quarter)
1.1 Prime meridian, pangheograpiya, ang kaalaman sa kasanayang mapa batay sa 4. Pilot School MTB-MLE
International Date mga teorya sa pangheograpikal at ”absolute location” nito Lesson 1 (Grade 3 –
Line, Equator, North pinagmulan ng lahing mahahalagang konteksto ng (longitude at latitude) 1st quarter)
and South Poles, Pilipino upang kasaysayan ng lipunan at 1.2 Natutukoy ang 5. EASE I Module 2
Tropics of Cancer and mapahahalagahan ang bansa kabilang ang mga relatibong lokasyon 6. * Sibika at Kultura 3.
Capricorn at Arctic konteksto ng lipunan/ teorya ng pinagmulan at (relative location) ng 2000. pp.25-27
and Antarctic Circles pamayanan ng mga pagkabuo ng kapuluan ng Pilipinas batay sa 7. * HEKASI para sa
1.2 Likhang guhit sinaunang Pilipino at ang Pilipinas at ng lahing Pilipino karatig bansa na mga Batang Pilipino 4.
2. Relatibong lokasyon kanilang ambag sa nakapaligid dito gamit 2000. pp.1-53
3. Klima at panahon pagbuo ng kasaysayan ang pangunahin at 8. * Pilipinas:
ng Pilipinas pangalawang direksyon AP5PLP- Bansang Papaunlad
Ia-1 6. 2000. pp.59-68
9. PRODED Learning
Kasaysayan at Sibika.
Mga Guhit Latitud 4.
2001. pp. 1-21
10. PRODED Learning
Ang Grid 4. 2001.
pp.1-21
Mahal 6. 1999. pp. 72-
76
pp. 9-11

NILALAMAN
(Content )
13. * Pilipinas: Ang
pp. 3
Pilipino, Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 3,
13-15
Mahal 4. 1999. pp. 13-
14, 31-32
55-65
2. Nailalarawan ang klima 1. MISOSA 4 Lesson 9-11
ng Pilipinas bilang isang 2. Pilot School MTB-MLE
bansang tropikal ayon Lesson 1 (Grade 3 –
salokasyon nito sa mundo 1st quarter)
2.1 Natutukoy ang mga 3. EASE I Module 2
salik na may kinalaman 4. * HEKASI para sa mga
sa klima ng bansa tulad Batang Pilipino 4.
ng temperatura, dami 2000. pp.57-60
ng ulan, humidity 5. * Pilipinas:Bansang
2.2 Naipaliliwanag ang Papaunlad 6.
pagkakaiba ng 2000. pp.69-72
panahon at klima sa AP5PLP- 6. * Ang Bayan Kong
iba’t ibang bahagi ng Ib-c-2 Mahal 6. 1999. pp. 76-
mundo 82
2.3 Naiugnay ang uri ng 7.* Pilipino Ako, Pilipinas
klima at panahon ng Ang Bayan Ko 3.
bansa ayon sa 1999.
lokasyon nito sa mundo pp. 31-33
8.* Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp. 36-
39
9.* Pagsibol ng Lahing
Pilipino 3. 1997.

pp.
37-43

NILALAMAN
(Content )
Mahal 3. 1998. pp. 43-
46
1997. pp. 36-40
Mahal 4. 1999. pp. 32-
48
3. Naipaliliwanag ang 1. EASE I Module 2.
katangian ng Pilipinas 2. * Pilipinas:Bansang
bilang bansang archipelago Papaunlad 6.
2000. pp.64-68
3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino 4.
2000. pp.53-54
4. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura: Kapuluan 3.
2000. pp.1-10
5. PRODED Learning
AP5PLP-
Guide in Sibika at
Ic-3
Kultura. Pulo at
Kapuluan, Mahalaga 3.
2000. pp.1-13
6. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura. Pulo 3. 2000.
pp.1-7
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko, Batayang Aklat 3.
1999. pp. 2-3
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
3
B. Pinagmulan ng Pilipinas at 4. Naipaliliwanag ang teorya AP5PLP- 1. * Pilipinas, Isang
mga Sinaunang Kabihasnan sa pagkakabuo ng kapuluan Id-4 Sulyap at Pagyakap I.
at pinagmulan ng Pilipinas 2006. pp.7-9

NILALAMAN
(Content )
Teorya ng pagkabuo ng Pilipinas batay sa teoryang 2. * Ang Bayan Kong
Bulkanismo at “Continental Mahal 4. 1999. pp.
Shelf” 141-142
5. Nakabubuo ng pansariling 1. MISOSA 4 Lesson
paninindigan sa 37,43
pinakapanipaniwalang 2. OHSP Module 22
teorya ng pinagmulan ng 3. EASE I Module 3
lahing Pilipino batay sa 4. * Pamana 5. 1999. pp.
mga ebidensiya 3-7
5.1 Natatalakay ang teorya 5. * Sibika at Kultura 3.
ng pandarayuhan ng 2000. pp. 104-107
tao mula sa rehiyong 6. * HEKASI para sa mga
Austronesyano Batang Pilipino4.
5.2 Natatalakay ang iba AP5PLP- 2000.
pang mga teorya Ie-5 pp. 196-199
tungkol sa pinagmulan 7.* Pilipinas:Bansang
ng mga unang tao sa Papaunlad 6.
Pilipinas 2000. pp.20-22
5.3 Nakasusulat ng 8.* Pagbabago I.1999. pp.
maikling sanaysay (1-3 32-37
talata) ukol sa mga 9.* Pilipino Ako, Pilipinas
teoryang natutunan Ang Bayan Ko 3.
1999.
pp. 77-80
163-170
C. Mga Sinaunang 6. Naipagmamalaki ang lipunan 1. MISOSA 5 Lesson 1, 4
Lipunang Pilipino ng sinaunang Pilipino 2. * Pamana 5.
1. Organisasyong 6.1 Natatalakay ang mga 1999. pp.8-37
panlipunan: barangay at uri ng lipunan sa iba’t 3. * HEKASI para sa

sultanato, mga uring ibang bahagi ng AP5PLP-If- mga Batang Pilipino 4.
panlipunan Pilipinas 6 2000. pp. 214-216
2. Kabuhayan at kalakalan, 6.2 Naipaliliwanag ang 4. * Pilipinas: Ang Ating
mga kagamitan, ugnayan ng mga tao Bansa 5. 2000. pp. 2-
konsepto ng sa iba’t ibang antas na 12, 17-31
pagmamay- ari ng lupa, bumubuo ng sinaunung 5. * Pilipinas: Ang Ating
3. Kultura: paniniwala, lipunan Bansa 5. 2000. pp. 4-
6.3 Natatalakay ang papel

NILALAMAN
(Content )
tradisyon, iba’t ibang uri ng batas sa kaayusang 9, 17-31
at anyo ng sining at panlipunan 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
arkitektura ang Bayan
4. Kagawiang panlipunan: Ko(Patnubay ng Guro)
pag-aaral, panliligaw, 5. 1999. pp. 1-11, 17-
kasal, ugnayan sa 23
pamilya 7. * Pamana 5. 1999. pp.
8-36
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
146-160
Malaya 5. 1999. pp.
5-
15

7. Nasusuri ang kabuhayan 1. MISOSA 4 Lesson 3
ng sinaunang Pilipino 2. MISOSA 5 Lesson 8
7.1 Natatalakay ang 3. EASE I Module 4
kabuhayan sa 4. * Pamana 5.1999. pp.
sinaunang panahon 8-37
kaugnay sa kapaligiran, 5. * HEKASI para sa
ang mga kagamitan sa mga Batang Pilipino 4.
iba’t ibang kabuhayan, 2000. pp. 214-216
at mga produktong 6. * Pilipinas: Ang Ating
pangkalakalan Bansa 5. 2000. pp. 25-
7.2 Natatalakay ang AP5PLP- 28
kontribusyon ng Ig-7 7. * Ang Bayan Kong
kabuhayan sa Mahal 5. 2000. pp. 24-
pagbuo ng sinaunang 35
kabihasnan 8. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko(Patnubay ng Guro)
5. 1999. pp. 21-22
180-181

NILALAMAN
(Content )
Ang Bayan
Ko(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 25-32
Malaya 5. 1999. pp.
30-40
8. Naipaliliwanag ang mga 1. MISOSA 5 Lesson 7
sinaunang paniniwala at 2. * HEKASI para sa
tradisyon at ang mga Batang Pilipino 4.
impluwensiya nito sa pang- 2000. pp. 214-216
araw-araw na buhay 3. * Pamana 5.1999. pp.
8-11
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 4-9
AP5PLP- 5. * Pilipino Ako,
Ig-8 Pilipinas Ang Bayan
1999. pp. 3-8
6. * Ang Bayan Kong
Mahal, Batayang
Aklat
3. 1998. pp. 97-100
174-178
9. Naihahambing ang mga MISOSA 5 Lesson 7
paniniwala noon at ngayon
upang maipaliwanag ang AP5PLP-
mga nagbago at Ih-9
nagpapatuloy hanggang sa
kasalukuyan
10.
11. Natatalakay ang paglaganap 1. MISOSA 5 Lesson 7
ng relihiyong Islam sa ibang AP5PLP-Ii- 2. EASE I Module 4
bahagi ng bansa. 10 3. Pamana 5.1999. pp. 37-
40

NILALAMAN
(Content )
in Heograpiya,
Ang Paglaganap ng
Relihiyong Islam 5.
2003. pp. 1-11
Bansa 5. 2000. pp. 9-
12, 15-16
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko, Patnubay ng
Guro 5. 1999. pp.
12-13
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko (Batayang Aklat)
5.
1999. pp. 11-14
12. Nasusuri ang 1. * Pamana 5.1999.
pagkakapareho at AP5PLP-Ii- pp.14-36
pagkakaiba ng kagawiang 11 2. * Sibika at Kultura
panlipunan ng sinaunang 3. 2000. pp. 112-
Pilipino sa kasalukuyan 116
13. Nakakabuo ng konklusyon * Pilipinas: Bansang
tungkol sa kontribusyon ng AP5PLP-Ij- Papaunlad 6. 2000. pp.22
sinaunang kabihasnan sa 12
pagkabuo ng lipunang at
pagkakakilanlang Piliipino
IKALAWANG MARKAHAN - Pamunuang Kolonyal ng Espanya (ika16 hangang ika 17 siglo)
A. Konteksto at Dahilan ng Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang kahulugan 1. EASE I Module 5
Pananakop sa Bansa mapanuring pag-unawa kritikal na pagsusuri at ng kolonyalismo at ang 2. * Pamana5.1999.pp.
AP5PKE-
sa konteksto,ang pagpapahalaga sa konteksto konteksto nito kaugnay sa 66-70
IIa-1
1. Kahulugan at layunin bahaging ginampanan at dahilan ng pananakop ng Espanya sa 3. * Pilipinas: Bansang
ng kolonyalismo ng simbahan sa, layunin kolonyalismong Espanyol at Pilipinas Papaunlad 6.
2. Paghahati ng mundo at mga paraan ng ang epekto ng mga paraang 2000. pp.219-220
sa pagitan ng Portugal pananakopng pananakop sa katutubong 2. Naipapaliwanag ang mga AP5PKE- 1. MISOSA 5 Lesson 15
at Espanya at mga Espanyolsa Pilipinas at populasyon dahilan at layunin ng IIa-2 2. EASE Module 5
paglalakbay ng Espanya ang epekto kolonyalismong Espanyol 3. * Pamana 5.1999. pp.
ng mga ito sa lipunan.

NILALAMAN
(Content )
3. Mga dahilan ng Espanya 60-63
sa pananakop ng 4. * HEKASI para sa
Pilipinas mga Batang Pilipino 4.
2000. pp. 223-226
5. Babae: Gumising Ka!
(Philippines Non
Formal Education
Project). 1998.pp.6
3. Nakabubuo ng timeline ng * HEKASI para sa mga

mga paglalakbay ng Batang Pilipino 4. 2000.
Espanyol sa Pilipinas AP5PKE- pp. 75-171
hanggang sa pagkakatatag IIb-3
ng Maynila at mga unang
engkwentro ng mga
Espanyol at Pilipino
B. Mga Paraan ng Pananakop 4. Nasusuri ang iba-ibang * HEKASI para sa mga
AP5PKE-
perspektibo ukol sa Batang Pilipino 4. 2000.
IIb-4
1. Kristiyanisasyon pagkakatatag ng kolonyang pp. 244-245
2. Paglipat ng mga Espanyol sa Pilipinas
komunidad 5. Natatalakay ang mga paraan 1. MISOSA Lessons #14, 15
(reduccion) ng pagsasailalim ng (Grade V)
3. Tributo sa katutubong populasyon sa 2. EASE I Module 5 and 7
pamamagitan ng kapangyharihan ng Espanya 3. * Pamana5.1999. pp. 82-
encomienda 5.1 proseso ng 85
4. Sapilitang paggawa Kristiyanisasyon 4. * HEKASI para sa mga
(forced labor) 5.2 Reduccion Batang Pilipino 4.
5.3 Tributo at encomienda 2000. pp. 228-230
AP5PKE-
5.4 Sapilitang paggawa 5. PRODED Learning Guide
IIc-d-5
in Heograpiya,
Polo Y Servicios:
Pahirap 5. 2003. pp.1-
9
Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 37-51

NILALAMAN
(Content )
7.* Ang Bayan Kong Mahal
5. 1999. pp. 39-47
8.* Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp.43-46

6. Nasusuri ang relasyon ng 1. EASE I Module 7
mga paraan ng 2. * Pamana 5. 1999. pp.
pananakop ng Espanyol sa 74-84
mga katutubong 3. * Pilipinas: Isang Sulyap
populasyon sa bawat isa. at Pagyakap I. 2006.
6.1 Naiuugnay ang pp.95-104
Kristiyanisasyon 4. PRODED Learning Guide
sa reduccion in Heograpiya,
6.2 Natatalakay ang Kasaysayan at Sibika.
konsepto ng Polo Y Servicios:
encomienda at mga AP5PKE- Pahirap. 2003. pp.1-9
kwantitatibong IIe-f-6 5. * Pilipinas: Ang Ating
datos ukol sa Bansa 5. 2000. pp. 37-
tributo, kung saan 51
ito kinolekta, at ang
halaga ng mga
tributo
6.3 Nasusuri ang mga
patakaran, papel at
kahalagahan ng
sapilitang paggawa sa
pagkakatatag ng
kolonya sa Pilipinas
C. Ugnayan ng Simbahan 7. Nasusuri ang naging 1. MISOSA 5 Lesson 15
at Pamahalaang Kolonyal reaksyon ng mga Pilipino sa 2. EASE I Module 6
Kristiyanismo 3. PRODED Learning
AP5PKE-
1. Ang Pilipinas sa Guide in Heograpiya,
IIg-7
Pamamahala ng Kasaysayan at Sibika.
mga Prayle Reaksyon ng
(Conquistador) Katolisismo 5. 2003.
2. Gampanin (Role) ng pp.1-10

NILALAMAN
(Content )
mga Prayle 4. * HEKASI para sa
3. Reaksyon ng mga mga Batang Pilipino 4.
Pilipino sa 2000. pp.234-236
Pamamahala ng 5. * Pilipinas: Ang Ating

mga Prayle Bansa, Batayang
Aklat
5. 2000. pp. 53-55
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 53
8. Natatalakay ang 1. MISOSA 5 Lesson 14
kapangyarihang MISOSA 5 Lesson 14
Patronato Real and 15
8.1 Nasusuri ang 2. EASE I Module 6
pamamalakad ng mga 3. PRODED Learning
prayle sa Guide in Heograpiya,
pagpapaunlad ng Kasaysayan at Sibika.
sinaunang Pilipino AP5PKE- Mga Paaralang Itinatag
8.2 Natutukoy ang mga IIg-h-8 ng mga Paring
tungkulin o papel ng Misyonero 5. 2003. pp.
mga prayle sa ilalim 1-9
ng Patronato Real 4. * Pamana 5.
8.3 Naipaliliwanang ang 1999. pp.79
mga naging
reaksyon ng mga
Pilipino sa
pamamahala ng mga
prayle.
9. Nakapagbibigay ng sariling 1. MISOSA 5 Lesson 14 and
AP5PKE-
pananaw tungkol sa naging 15
IIi-9
epekto sa lipunan ng 2. * Pamana 5. 1999.pp. 90
pamamahala ng mga prayle
IKATLONG MARKAHAN - Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang Kolonyal ng mga Espanyol
A. Pagbabago sa Lipunan Naipamamalas ang Nakakapagpakita ng 1. Nasusuri ang pagbabago sa 1. MISOSA Lessons 4-10,
sa Ilalim ng mapanuring pag-unawa pagpapahalaga at panahanan ng mga Pilipino 13 (Grade 5)
Pamahalaang Kolonyal sa mga pagbabago sa pagmamalaki sa sa panahon ng Español (ei AP5KPK- 2. EASE I Module 7
lipunan ng sinaunang pagpupunyagi ng mga pagkakaroon ng IIIa-1 3. * Pilipinas: Ang Ating
1. Pamamahala Pilipino kabilang ang Pilipino sa panahon ng organisadong poblasyon, uri Bansa 5. 2000. pp. 47-
1.1 Pamahalaang sentral pagpupunyagi ng ilang kolonyalismong Espanyol ng tahanan, nagkaroon ng 48
1.2 Pamahalaang local pangkat na mapanatili mga sentrong 4. * Ang Bayan Kong

NILALAMAN
(Content )

1.3 Tungkulin ng mga ang kalayaan sa pangpamayanan, at iba pa.) Mahal 5. 1999. pp. 43-
opisyales Kolonyalismong Espanyol 46
2. Antas ng Katayuan ng at ang impluwensya nito 5. * Pilipinas: Bansang
mga Pilipino sa kasalukuyang Malaya 5. 1999. pp.
3. Uri ng edukasyon panahon. 59-64
2. Napaghahambing ang antas 1. MISOSA Lesson 5
ng katayuan ng mga (Grade 5)
Pilipino sa lipunan bago 2. * Pamana 5.
dumating ang mga 1999. pp.92-95
Espanyol at sa Panahon ng 3. * Pilipinas: Ang Ating
Kolonyalismo Bansa 5. 2000. pp. 59-
2.1 Napaghahambing ang 60
mga tradisyunal at di- AP5KPK-
tradisyunal na papel ng IIIb-2
babae sa lipunan ng
sinaunang Pilipino at
sa panahon ng
kolonyalismo
2.2 Natatalakay ang
pangangailangan
sa pagpapa-buti ng
katayuan ng mga babae
3. Nasusuri ang pagbabago 1. EASE I Module 7
sa kultura ng mga Pilipino 2. * Pamana 5.
sa Panahon ng Espanyol 1999. pp.97-100
3.1 Naipaliliwanag ang 3. * HEKASI para sa
inpluwensya ng mga Batang Pilipino 4.
kulturang Espanyol 2000.pp.228-242
sa kulturang Pilipino 4. * Pilipinas: Ang Ating
AP5KPK-
3.2 Natatalakay ang Bansa 5. 2000. pp. 61-
IIIc-3
bahaging 65
ginagampanan ng 5. * Ang Bayan Kong
Kristianismo sa kultura Mahal 5.1999. pp. 59-
at tradisyon ng mga 60
Pilipino 6. * Ang Bayan Kong
3.3 Nasusuri ang Mahal 4. 1999. pp.
ginawang pag- 185-190
aangkop ng mga
Pilipino sa kulturang

NILALAMAN
(Content )
ipinakilala ng Espanyol 7. * Pilipinas: Bansang
208-210
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 63-65
4. Nasusuri ang mga 1. EASE I Module 7

pagbabagong pampulitika at 2. * Pamana 5.
ekonomiya na ipinatupad ng 1999. pp.74-77
kolonyal na pamahalaan 3. * HEKASI para sa mga
4.1 Naipaghahambing ang Batang Pilipino 4.
istruktura ng 2000.pp.228-229
pamahalaang kolonyal 4. * Pilipinas: Ang Ating
sa uri pamamahala ng Bansa 5. 2000. pp. 68-
mga sinaunang Pilipino 71
AP5KPK-
4.2 Naipaghahambing ang 5. * Ang Bayan Kong Mahal
IIId-e-4
sistema ng kalakalan 5.1999. pp. 67-70
ng mga sinaunang 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
Pilipino at sa panahon Ang Bayan
ng kolonyalismo Ko(Batayang Aklat) 5.
4.3 Natatalakay ang 1999. pp. 69-73
epekto ng mga 7. * Pilipinas: Bansang
pagbabago sa Malaya 5. 1999.
pamamahala ng mga pp. 70-7*6
Espanyol sa mga
sinaunang Pilipino
5. Nakapagbibigay ng sariling * HEKASI para sa mga
pananaw tungkol sa naging AP5KPK- Batang Pilipino 4.
epekto ng kolonyalismo sa IIIf-5 2000.pp. 232-233
lipunan ng sinaunang
Pilipino

B. Pagpupunyagi ng 6. Naipaliliwanag ang di 1. EASE I Module 5 and 7
Katutubong Pangkat na matagumpay na pananakop AP5KPK- 2. PRODED Learning
Mapanatili ang Kalayaan sa sa mga katutubong pangkat IIIg-i6 Guide in Heograpiya,
Kolonyal na Pananakop ng kolonyalismong Espanyol Kasaysayan at Sibika.

NILALAMAN
(Content )
6.1 Nasusuri ang mga Reaksyon sa mga
1. Pananakop sa Cordillera paraang armado ng Patakarang
2. Pananakop sa mga pananakop ng mga Pangkabuhayan ng
bahagi ng Mindanao Espanyol mga Espanyol 5.
6.2 Natalakay ang iba’t 2003.pp. 1-9
ibang reaksyon ng 3. * Pilipinas: Ang Ating
mga katutubong Bansa 5. 2000. pp. 80-
pangkat sa armadong 83
pananakop 4. * Pamana 5. 1999. pp.
6.3 Natatalakay ang mga 103-107
isinagawang rebelyon 5. * Pilipinas: Bansang
ng mga katutubong Papaunlad 4. 2000. pp.
pangkat 204-206
6.4 Natataya ang sanhi at
bunga ng mga
rebelyon at iba pang
reaksiyon ng mga
katutubong Pilipino sa
kolonyalismo
6.5 Nakakabuo ng
konklusyon tungkol sa
mga dahilan ng di
matagumpay na
armadong pananakop
ng mga Espanyol sa
ilang piling katutubong
pangkat
7. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE I Module 7
kolonyalismong AP5KPK- 2. * Pamana 5. 1999. pp.
Espanyol sa pagkabansa IIIi-7 88-91
at pagkakakilanlan ng

mga
Pilipino
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Pagbabago sa Kolonya at Pag-usbong ng Pakikibaka ng Bayan (ika-18 dantaon hanggang 1815)
A. Konteksto ng Reporma Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang mga lokal 1. EASE I Module 7
mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa na mga pangyayari tungo 2. * Pamana 5.
AP5PKB-
1. Lokal na pangyayari sa bahaging pagpupunyagi ng mga sa pag-usbong ng 1999. pp.82-84
IVa-b-1
1.1 Monopolya ng ginampanan ng makabayang Pilipino sa gitna pakikibaka ng bayan 3. * Pilipino Ako,
tabako kolonyalismong ng kolonyalismong Espanyol 1.1 Reporma sa ekonomiya Pilipinas Ang Bayan Ko
Espanyol at

NILALAMAN
(Content )
1.2 Kilusang Agraryo pandaigdigang koteksto at sa mahalagang papel na at pagtatatag ng (Batayang Aklat) 5.
1.3 Pag-aalsa sa ng reporma sa pag- ginagampanan nito sa pag- monopolyang tabako 1999. pp. 37-40
estadong usbong ng kamalayang usbong ng kamalayang 1.2 Mga pag-aalsa sa
kolonyal pambansa attungo sa pambansa tungo sa loob ng estadong
1.4 Okupasyon ng pagkabuo ng Pilipinas pagkabuo ng Pilipinas bilang kolonyal
Maynila bilang isang nasyon isang nasyon 1.3 Kilusang Agraryo
ng 1745
2. Pandaigdigang 1.4 Pag-aalsa ng Kapatiran
pangyayri ng San Jose
2.1 Paglipas g 1.5 Okupasyon ng Ingles
merkantilismo sa Maynila
2.2 Kaisipang “La 2. Natatalakay ang mga * Pamana 5. 1999. pp.
Ilustracion” pandaigdigang pangyayari 109-112
bilang konteksto ng
malayang kaisipan tungo
sa pag-usbong ng
pakikibaka ng bayan AP5PKB-
2.1 Paglipas ng IVd-2
merkantilismo bilang
ekonomikong
batayan ng
kolonyalismo
2.2 Paglitaw ng
kaisipang “La
Ilustracion”
B. Pag-usbong ng Malayang 3. Nasusuri ang mga 1. * Pamana 5. 1999. pp.

Kaisipan at Naunang Pag- naunang pag-aalsa ng mga 102-107
aalsa makabayang Pilipino 2. * Pilipinas: Isang
3.1 Natatalakay ang sanhi Sulyap at Pagyakap
1. Mga reaksyon at bunga ng mga I. 2006.pp. 119-122
sa kolonyalismo rebelyon at iba pang 3. * Pilipinas: Ang Ating
2. Partisipasyon reaksiyon ng mga AP5PKB- Bansa 5. 2000. pp. 81-
3. Implikasyon ng Pilipino sa kolonyalismo IVe-3 89
mga Naunang Pag- (halimbawa: pagtutol 4. * Ang Bayan Kong
aalsa ng mga katutubong Mahal, Batayang
Pilipino laban sa Aklat
Kristyanismo, 4. 1999. pp. 191-196
pagmamalabis ng mga 5. * Pilipino Ako,
Espanyol) Pilipinas Ang Bayan

NILALAMAN
(Content )
3.2 Naipaliliwanag ang 1999. pp. 82-87
pananaw at paniniwala 6. * Pilipinas: Bansang
ng mga Sultanato Malaya 5. 1999. pp.
(Katutubong Muslim) sa 90-94
pagpapanatili ng
kanilang kalayaan
4. Natataya ang partisipasyon 1. OHSP Module 1 (2nd
ng iba’t-ibang rehiyon at AP5PKB- Quarter)
sektor (katutubo at IVf-4 2. * Pamana 5. 1999. pp.
kababaihan) sa pakikibaka 102-107
ng bayan
5. Natatalakay ang kalakalang 1. EASE I Module 7
galyon at ang epektonito 2. * Pamana 5. 1999. pp.
sa bansa AP5PKB- 83-84
IVg-5 3. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.pp.
219-220

6. Nababalangkas ang 1. EASE I Module 8
pagkakaisa o pagkakawatak 2. * Pamana 5. 1999. Pp.
watak ng mga Pilipino sa 109-122
AP5PKB-
mga mahahalagang
IVh-6
pangyayari at mga epekto
nito sa naunang mga pag-
aalsa laban sa
kolonyalismong Espanyol
7. Nakapagbibigay-katuwiran OHSP Module 1 (3rd
sa mga naging epekto ng Quarter)
mga unang pag-aalsa ng
AP5PKB-
mga makabayang Pilipino
IVi-7
sa pagkamit ng kalayaaan
na tinatamasa ng mga
mamamayan sa
kasalukuyang panahon
8. Naipapahayag ang saloobin AP5PKB- 1. * HEKASI para sa mga
sa kahalagahan ng IVj-8 Batang Pilipino 4.
pagganap ng sariling 2000.pp.86-87

NILALAMAN
(Content )
tungkulin sa pagsulong ng 2. * Pilipinas: Bansang
kamalayang pambansa Papaunlad 6. 2000.pp.
tungo sa pagkabuo ng 160-163
Pilipinas bilang isang 3. * Sibika at Kultura 3.
nasyon 2000.pp. 255-259
\
BAITANG 6
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa
kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na
pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita,

awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na
siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content ) ( Learning Competencies) MATERIALS
(Content Standard) (Performance Standard)
UNANG MARKAHAN - Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Malayang Kaisipan Sa Mundo
A. Kinalalagyan ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natutukoy ang kinalalagyan ng 1. MISOSA 4
Pilipinas at Paglaganap Pilipinas sa mundo sa globo at mapa Lesson 2, 5 and
ng Malayang Kaisipan naipamamalas ang naipamamalas ang batay sa ”absolute location” nito 7
sa Mundo mapanuring pag-unawa pagpapahalaga sa (longitude at latitude) 2. MISOSA 6
at kaalaman sa bahagi kontribosyon ng Pilipinas sa Lesson 11- 14
Batayang heograpiya ng Pilipinas sa isyung pandaigdig batay sa AP6PMK-Ia-1 3. * Pilipinas:
1. Absolute na globalisasyon batay sa lokasyon nito sa mundo Bansang
lokasyon gamit ang lokasyon nito sa mundo Papaunlad 6.
mapa at globo gamit ang mga 2000. Pp 59-63
2. Relatibong lokasyon kasanayang 4. PRODED
pangheograpiya at ang Learning Guide
ambag ng malayang

kaisipan sa pag-usbong in Sibika at
ng nasyonalismong Kultura:
Teritoryo ng Pilipinas Pilipino Pilipinas, Saan
1. Batay sa ka? 3. 2000.
mapang political Pp.1-4
2. Batay sa kasaysayan 5. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4.
2000. Pp.53-55
6. * Pilipinas Isang
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.27-30
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 4.
1999. pp. 30
8. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala 5.
2000. pp. 53
2. Nagagamit ang grid sa globo at 1. MISOSA 4
mapang politikal sa pagpapaliwanag Lesson 11-14
ng pagbabago ng hangganan at 2. MISOSA 4
lawak ng teritoryo ng Pilipinas batay Lesson 2, 5 and
sa kasaysayan 7
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
AP6PMK-Ia-2
200. Pp.63-67
4. PRODED
Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang Grid
4. 2003. Pp.1-
14
5. * HEKASI Para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.23-27
3. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng 1. MISOSA Lesson
lokasyon ng Pilipinas sa ekonomiya #13-14 (Grade
at politika ng Asya at mundo VI)
2. * Sibika at
Kultura 3
(Batayang
Aklat). 2000.
AP6PMK-Ia-3 Pp.16-17
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. P. 58
4. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4.
2000.
Pp.68-69,238
4. Nasusuri ang konteksto ng pag- 1. EASE I
usbong ng liberal na ideya tungo Modyul 8
sa pagbuo ng kamalayang 2. * Pamana 5.
nasyonalismo 1999. Pp.109-
4.1 Natatalakay ang epekto ng 112,90-94
pagbubukas ng mgadaungan 3. * Pilipinas Isang
ng bansa sa pandaigdigang Sulyap at
kalakalan Pagyakap I.
AP6PMK-Ib-4
4.2 Naipaliliwanag ang ambag ng 2006. P.123
pag-usbong ng uring mestizo at 4. * Asya Pag-
ang pagpapatibay ng usbong ng
dekretong edukasyon ng 1863 Kabihasnan.
2008. Pp.315-
216
5. * Asya Noon,
Ngayon at sa

Hinaharap.
2000. Pp. 315-
316
6. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
Batayang Aklat
4. 2000. pp. 95-
96
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 43-51, 60-
61
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 47,
56-57, 75
9. * Pilipinas:
Ang Ating
Bansa 5.
2000. pp. 57-
59, 75-76
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko, 5.
1999. pp. 56-60
B. Kilusang Propaganda, 5. Nasusuri ang mga ginawa ng mga 1. EASE I
Katipunan at makabayang Pilipino sa pagkamit Modyul 8
Himagsikan (1815-1901) ng kalayaan 2. * Pilipinas:
5.1 Natatalakay ang kilusan para Bansang
AP6PMK-Ic-5
Rebolusyong Pilipino ng sa sekularisasyon ng mga Papaunlad6.
1896 parokya at ang Cavite Mutiny 2000. Pp.179-
1. Ang Deklarasyon (1872) 183,218-220
ng Kalayaan sa 5.2 Naipaliliwanag ang ambag
Kawit ng Kilusang Propaganda sa
2. Ang Lupang Hinirang pagpukaw ng damdaming Sulyap at
3. Ang makabayan ng mga Pilipino Pagyakap
Pambansang (hal. La Liga Filipina, Asociacion (Batayang
Bandila Hispano Filipino) Aklat) I. 2006.
4. Ang 5.3 Natatalakay ang pagtatag at Pp. 123-
Pambansang paglaganap ng Katipunan 126,130-159
Bayani 5.4 Nahihinuha ang implikasyon ng 4. * HEKASI para
5. Ang Republika kawalan ng pagkakaisa sa sa mga Batang
ng Malolos himagsikan/kilusan at pagbubuo Pilipino 4.
6. Ang Saligang Batas ng Pilipinas bilang isang bansa 2000. Pp.244-
ng Malolos 245
7. Ang Simbahang 5. * Pamana 5.
Iglesia Filipina 1999. Pp.114-
Independiente 118
6. Ang Unang
Republika ng
Pilipinas
(Philippines
Nonformal
Education
Program)
1998.
Pp. 9-16
7. Huwag
Kalimutan
Bayani ng
Bayan
(Philippines
Nonformal
Education
Program).
1998. Pp.8-11
8. * Ang Bayan

Kong Mahal4.
1999. 194-196
9. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
(Batayang
Aklat) 4. 2000.
pp. 206-207
10. * Pilipinas
Bansang
Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 97-102
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 65-68
12. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 77-82
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 76-78, 80-
90
14.* Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat
5. 1999. pp. 82-
89

6. Nasusuri ang mga pangyayari sa 1. EASE I Modyul
himagsikan laban sa 9
kolonyalismong Espanyol 2. * Pamana
6.1 Sigaw sa Pugad-Lawin AP6PMK-Id-6 (Batayang
6.2 Tejeros Convention Aklat) 5. 1999.
6.3 Kasunduan sa Biak-na-Bato Pp.117-
118,120-121
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad
(Batayang
Aklat) 6. 2000.
Pp.181-185
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp. 160-
169
5. * Pilipinas
Bansang
Malaya(Batayan
g Aklat) 4.
2000. pp. 102-
107
6. * Ang Bayan
Kong Mahal
(Batayang
Aklat) 5 .
1999.
pp. 82-85
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 90-92

7. Natatalakay ang mga ambag ni 1. EASE I
Andres Bonifacio, ang Katipunan at Modyul 9
Himagsikan ng 1896 sa pagbubuo 2. * Pilipinas Isang
ng Pilipinas bilang isang bansa Sulyap at
AP6PMK-Ie-7
Pagyakap I.
2006. Pp.144-
166
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.182-
183
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 89

8. Natatalakay ang partisipasyon ng 1. EASE I Modyul
mga kababaihan sa rebolusyon 9
Pilipino 2. MISOSA 5
lesson 17
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.155-
AP6PMK-Ie-8 158
4. PRODED
Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika:
Kababaihan
Noon at Ngayon
6. 2003. Pp.1-
13
9. Napapahalagahan ang pagkakatatag 1. EASE I
ng Kongreso ng Malolos at ang Modyul 10
deklarasyon ng kasarinlan ng mga 2. * Pilipinas Isang
Pilipino Sulyap at
AP6PMK-If-9
Pagyakap I.
2006. Pp. 176-
174
3. * Pilipinas:
Bansang

Papaunlad 6.
2000. Pp.186-
189
4. * Pilipinas
Bansang
Malaya,
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 116-117
C. Panghihimasok ng 10. Nasusuri ang mga mahahalagang 1. MISOSA
Amerikano pangyayari sa pakikibaka ng mga Lessons 19-
1. “Battle of Manila Pilipino sa panahon ng Digmaang 21(Grade V)
Bay at Mock Battle Pilipino-Amerikano 2. EASE I
of 10.1 Natutukoy ang mga Modyul 11-12
Manila” pangyayaring nagbigay daan 3. * HEKASI para
2. Negosasyon at sa digmaan ng mga Pilipino sa mga Batang
Pagpapatibay ng laban sa Estados Unidos Pilipino 4.
Kasunduan sa 10.2 Napapahalagahan ang 2000. Pp.248-
Paris pangyayari sa 249
3. Pagpapahayag Digmaang Pilipino- 4. * Pilipinas:
ng Benevolent Amerikano Bansang
Assimilation Hal: Papaunlad 6.
AP6PMK-Ig-
Proclamation o Unang Putok sa panulukan 2000. Pp. 189-
10
4. Pagsisimula ng ng Silencio at Sociego, 194
digmaang Pilipino- Sta. 5. * Pamana 5.
Amerikano sa Mesa 1999. Pp.131-
Kalye Sociego at o Labanan sa Tirad Pass 134
Kalye Silencio o Balangiga Massacre 6. * Pilipinas Isang
10.3 Natatalakay ang Sulyap at
Kasunduang Bates (1830- Pagyakap I.
1901) at ang motibo ng 2006. Pp.180-
pananakop ng Amerikano sa 187
bansa sa panahon ng 7. * Ang Bayan
paglawak ng kanyang Kong Mahal,
“polical empire” (Batayang
Aklat) 4. 1999.
196-197

8. * Pilipinas
Bansang
Malaya, 5.
1999. pp. 118-
120, ,
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 73-74
10.* Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 97-99
11. Nabibigyang halaga ang mga 1. EASE I Modyul
kontribosyon ng mga Natatanging 9,12
Pilipinong nakipaglaban para sa 2. * Pilipinas Isang
kalayaan Sulyap at
Hal: Emilio Aguinaldo Pagyakap I.
o Gregorio del Pilar 2006. Pp.180-
o Miguel Malvar AP6PMK-Ih- 186
o Iba pang bayaning Pilipino 11 3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.191-
194
4. * Pamana 5.
1999. Pp.131-
133
IKALAWANG MARKAHAN - Pagpupunyagi sa Panahon ng Kolonyalismong Amerikano at Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1899-1945)
A. Pamamahala ng mga Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Nasusuri ang mga pagbabago 1. MISOSA 5 Lesson
Amerikano sa mapanuring pag-unawa kritikal na pagsusuri at sa lipunan sapanahon ng mga 22-24
Pilipinas sa pamamahala at mga pagpapahalaga sa Amerikano AP6KDP-IIa- 2. EASE I Modyul 12
pagbabago sa lipunang konteksto,dahilan, epekto 1.1 Natatalakay ang sistema ng 1 3. * Pamana 5.
1. Pagbabago ng Pilipino sa panahon ng at pagbabago sa lipunan ng edukasyong ipinatutupad ng 1999. Pp.151-
patakaran ng kalakal, kolonyalismong kolonyalismong Amerikano mga Amerikano at ang epekto 155,165-168
transportasyon, sistema
ng edukasyon Amerikano at ng at ng pananakop ng mga nito 4. * Pilipinas Isang
2. Free Trade pananakop ng mga Hapon at ang pagmamalaki 1.2 Natatalakay ang kalagayang Sulyap at
3. Pagsupil sa Hapon at ang sa kontribusyon ng pangkalusugan ng mga Pilipino Pagyakap I.
Nasyonalismo pagpupunyagi ng mga pagpupunyagi ng mga sa panahon ng mga 2006. Pp.194-
4. Pilipinisasyon Pilipino na makamtan Pilipino namakamit ang Amerikano 195
5. Mga batas na may ang kalayaan tungo sa ganap na kalayaan tungo 1.3 Natatalakay ang pag-unlad ng 5. * Ang Bayan
kinalaman sa pagkabuo ng sa pagkabuo ng transportasyon atkomunikasyon Kong Mahal 4.
pagsasarili kamalayang pagsasarili kamalayang pagsasarili at at epekto nito sa pamumuhay 1999. 198-200
5.1 “Philippine Organic at pagkakakilanlang pagkakakilanlang malayang ng mgaPilipino 6. * Pilipinas
Act of 1902” malayang nasyon at nasyon at estado Bansang
(Batas Pilipinas ng estado Malaya5. 1999.
1902) pp. 121-127,
5.2 “Philippine 139-143
Autonomy Act 7. * Pilipino Ako,
of 1916” (Batas Pilipinas ang
Jones) Bayan Ko
5.3 “Philippine (Patnubay ng
Independence Guro) 5. 1999.
Act of 1934” pp. 83-97
(Batas Tydings- 8. * Ang Bayan
Mc Duffie) Kong Mahal 5.
1999. pp. 113-
132
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 114-131
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang
Aklat) 5.
1999.
pp. 111-117
2. Nasusuri ang pamahalaang kolonyal AP6KDP-IIb- 1.MISOSA 5 Lesson
ng mga Amerikano 2 24
2.1 Natatalakay ang mga 2. EASE I Modyul
Patakarang Pasipikasyon at 12-13
Kooptasyon ng 3. * Pamana 5.
pamahalaang Amerikano 1999. Pp. 139-
2.2 Nailalarawan ang sistema 142,158-163
at balangkas ng 4. * Pilipinas Isang
Pamahalaang Kolonyal Sulyap at
2.3 Nasusuri ang mga patakaran Pagyakap I.
ng malayangkalakalan (free 2006. Pp.189-
trade) na pinairal ng mga 195
Amerikano 5. * Pilipinas
2.4 Natatalakay ang epekto ng Bansang
malayang kalakalan(free Malaya5. 1999.
trade) Hal: pp.132-135
– Kalakalan ng Pilipinas at U.S. 6. * Ang Bayan
– Pananim at Sakahan Kong Mahal 5.
1999. pp. 92-
101
7. * Pilipinas:
Ang Ating
Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 126-127
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang
Aklat) 5.
1999.
pp. 119-124

3. Natutukoy ang mahahalagang 1. EASE I Modyul
pangyayaring may kinalaman 12
sa unti-unting pagsasalin ng AP6KDP-IId- 2. * Pilipinas Isang
kapangyarihan sa mga Pilipino tungo 3 Sulyap at
sa pagsasarili Pagyakap I.
2006. Pp.196-
201
3. * Pamana 5.
1999. Pp. 146-
150
4. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.194-
199
5. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4.
2000. Pp.251-
254
6. * Pilipinas
Bansang
Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 136-139,
145-150
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 96-
104
8. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.

pp. 102-108,
134-143
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang
Aklat) 5.
1999.
pp. 105- 106
B. Ang Pamahalaang 4. Nasusuri ang kontribusyon ng AP6KDP-IId- 1. MISOSA 5
Komonwelt pamahalaang Komonwelt 4 Lesson 24
4.1 Natatalakay ang mga 2. EASE I
programa ng pamahalaan sa modyul 13
panahon ng pananakop (hal. 3. MISOSA Lessons
Katarungang Panlipunan, 26-29 (GRADE
Patakarang Homestead, V)
pagsulong ng pambansang 4. * Pilipinas:
wika, pagkilala sa karapatan ng Bansang
kababaihan sa pagboboto) Papaunlad 6.
4.2 Nabibigyang katwiran ang 2000. Pp.200-
ginawang paglutas sa mga 201
suliraning panlipunan at 5. * Pilipinas Isang
pangkabuhayan sa panahon Sulyap at
ng Komonwelt Pagyakap I.
2006. Pp.201-
208
6. * Pamana 5.
1999. Pp. 189-
203
7. * Pilipinas
Bansang
Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 154-161

8. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 98-115
9. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 133-
154
10.* Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
Batayang Aklat
5. 2000. pp.
134-152
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat
5. 1999. pp.
128-148
C. Pananakop ng mga 5. Natatalakay ang mga 1. EASE I Modyul
Hapon at ang Ikalawang mahahalagang pangyayari sa 14
Digmaang Pandaigdig pananakop ng mga Hapones 2. * Pamana 5.
Hal: 1999. Pp. 206-
Pakikibaka para sa kalayaan sa – Labanan sa Bataan 211
Pananakop ng Hapon – Death March 3. * Pilipinas:
1. “Fall of Bataan” – Labanan sa Corregidor Bansang
2. “Fall of Corregidor” Papaunlad 6.
3. “Death March” 2000. Pp.200-
4. Pagbabalangkas 202
Pagpapatibay 4. * Pilipinas Isang
ng Saligang Sulyap at
5. Batas ng 1943 Pagyakap I.
AP6KDP-IIe-
6. USAFFE, HukBaLaHap 2006. Pp.212-
5
at iba pang kilusang 216
Gerilya 5. * Ang Bayan
7. Makapili at Kempetai Kong Mahal,
Pamamahala ng (Batayang
Kolonyalismong Hapon Aklat) 4. 1999.
1. Sistema at Balangkas 201-205
ng Pamahalaang 6. * Pilipinas
Kolonyal Bansang
2. Pagtatatag ng Pinagpala,
Ikalawang Batayang Aklat
Republika ng 4. 2000. pp.
Pilipinas 212-214, 164-
3. Mga Patakaran at 168
Batas na may 7. * Pilipino Ako,
kinalaman sa
Pagsasarili Pilipinas ang
3.1 Pagtatatag ng Bayan Ko,
KALIBAPI (Patnubay ng
3.2 Pagtatatag ng Guro) 5. 1999.
“Preparatory pp. 116-118
Commission 8. * Ang Bayan
in Preparation Kong Mahal 5.
for 1999. pp. 165-
Independence” 166
4. Mga Resulta ng mga 9. * Pilipino Ako,
Pagbabagong Politikal Pilipinas ang
Bayan Ko
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
Pp. 152-154
6. Naipaliliwanag ang motibo ng 1. EASE I
pananakop ng Hapon sa bansa Modyul 15
2. * Pilipinas
Isang Sulyap
at Pagyakap I.
2006. Pp.212-
214
3. * Pamana 5.
AP6KDP-IIf-6 1999. pp.206
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5.
1999.
pp. 117
7. Nasusuri ang sistema ng 1. EASE I Modyul
pamamahala sa panahon ng 15
mga Hapones AP6KDP-IIf- 2. MISOSA
7.1 Nailalarawan ang sistema g-7 Lessons 30-32
at balangkas ng (GRADE V)
pamahalaang 3.* Pamana 5.
kolonyal ng mga Hapones
7.2 Naipaliliwanag ang Mga 1999. Pp. 217-
Patakaran at Batas Pang- 219
ekonomiya gaya ng War 4.* Pilipinas Isang
Economy at Economy of Survival Sulyap at
at ang mga resulta nito. Pagyakap I.
7.3 Naipaliliwanag ang kontribosyon 2006. Pp.216-
ng pagtatag ng Ikalawang 218
Republika ng Pilipinas at mga 5.* Sibika at
patakarang may kinalaman sa Kultura/
pagsasarili Heograpiya,
Kasaysayan at
Sibika
(Teaching
Guide on
Financial
Literacy)
pp.178-180
6.* Ang Bayan
Kong Mahal,
Batayang Aklat
4. 1999. 203-
205
7.* Pilipinas
Bansang
Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 169-175
8.* Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 116-123
9.* Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 158-
164, 170-176
Ating Bansa,
Batayang Aklat
5. 2000. pp.
154-164, 165-
172

8. Nasusuri ang pakikibaka ng mga 1. EASE I Modyul 15
Pilipino para sa kalayaan sa 2. * Pamana 5.
pananakop ng mga Hapon (hal., 1999. Pp. 212-
USAFFE, HukBaLaHap, iba pang 213
kilusang Gerilya) 3. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp. 269- 270
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.218-
219
AP6KDP-IIg-
5. * Pilipinas
8
Bansang
Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 176-179
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 123-124
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 162-
164
9. Nagkapagbibigay ng sariling 1. * Pamana 5.
pananaw tungkol sa naging epekto 1999. 220
sa mga Pilipino ng pamamahala sa AP6KDP-IIh- 2. * HEKASI para
mga dayuhang mananakop. 9 sa mga Batang
Pilipino 4.
2000. P.275

IKATLONG MARKAHAN - Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa (1946-1972)
A. Mga Hamon sa Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng 1. Nasusuri ang mga pangunahing 1. EASE I
Nagsasariling Bansa malalim na pag-unawa at pagmamalaki sa suliranin at hamon sa kasarinlan Modyul 12-13
(Ikatlong Republika pagpapahalaga sa kontribosyon ng mga pagkatapos ng Ikalawang 2. * Pilipinas Isang
ng Pilipinas) pagpupunyagi ng mga nagpunyaging mga Pilipino Digmaang Pandaigdig Sulyap at
Pilipino tungo sa sa pagkamit ng ganap na 1.1 Natatalakay ang suliraning Pagyakap I.
pagtugon sa mga kalayaan at hamon ng pangkabuhayan pagkatapos 2006. Pp.221-
Mga Hamon sa Kasarinlan suliranin, isyu at hamon kasarinlan ng digmaan at ang naging 224
1. “colonial mentality” ng kasarinlan pagtugon sa mga suliranin 3.* Pilipino Ako,
2. mga di-pantay na 1.2 Natatalakay ang ugnayang Pilipinas ang
kasunduan at Pilipino-Amerikano sa Bayan Ko,
pagsandal sa US konteksto ng kasunduang Patnubay ng
AP6SHK-IIIa-
3. base militar ng US militar na nagbigay daan sa Guro 5.
b-1
sa Pinas pagtayo ng base militar ng 1999.
4. “parity rights” at ang Estados Unidos sa Pilipinas pp. 135-142,
ugnayang 1.3 Natatalakay ang “parity 150-156
pangkalakal rights” at ang ugnayang 4.* Ang Bayan
5. iba pang suliranin kalakalan sa Estados Unidos Kong Mahal 5.
1.4 Naipaliliwanag ang epekto ng 1999. pp. 184-
“colonial mentality” 185, 209-210
pagkatapos ng Ikalawang 5.* Pilipinas: Ang
Digmaang Pandaigdig. Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5.
2000.
pp. 197-204
2. Nasusuri ang iba’t ibang reaksyon ng 1. EASE I
mga Pilipino sa mga epekto sa AP6SHK-IIIc- Modyul 12
pagsasarili ng bansa na 2 2. * Sibika at
ipinapahayag ng ilang di-pantay na Kultura/
kasunduan tulad ng Philippine Heograpiya,
Rehabilitation Act, parity rights at Kasaysayan at
Kasunduang Base Militar Sibika
(Teaching
Guide on

Financial
Literacy) p.246
3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 152-154
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 184-
185, 209-213
3. Nauunawaan ang kahalagahan ng 1. MISOSA
pagkakaroon ng soberanya sa Lessons 35-42
pagpapanatili ng kalayaan ng (Grade VI)
isang bansa 2. EASE I Modyul
3.1 Nabibigyang-konklusyon na ang 20
isang bansang malaya ay may 3. * Pilipinas:
soberanya Bansang
3.1.1 Naipalilliwanag ang Papaunlad 6.
kahalagahan ng AP6SHK-IIId- 2000. Pp.207-
panloob nasoberanya 3 213
(internal sovereignty)
ng bansa
3.1.2 Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng
panlabas nasoberanya
(external sovereignty)
ng bansa
3.2 Nabibigyang halaga ang mga
karapatang tinatamasa ng
isang
malayang bansa
4. Nabibigyang katwiran ang AP6SHK-IIIe- * Pilipinas:
pagtanggol ng mga mamamayan 4 Bansang
ang kalayaan athangganan ng Papaunlad
6. 2000. P.66-67

teritoryo ng bansa
B. Mga Patakaran at 5. Napahahalagahan ang pamamahala 1.EASE I Modyul 16
Programa Bilang ng mga naging pangulo ng bansa 2. * Pilipinas Isang
Pagtugon sa mga Hamon mula 1946 hanggang 1972 Sulyap at
sa Kasarinlan (1946-1972) 5.1 Nasusuri ang mga patakaran at Pagyakap I.
1. Manuel A. programa ng pamahalaan 2006. Pp.227-
Roxas (1946- upang matugunan ang mga 237
1948) suliranin at hamon sa kasarinlan 3. * Pamana 5.
2. Elpidio E. at pagkabansa ng mga Pilipino 1999. Pp. 222-
Quirino (1948- 5.2 Naiisa-isa ang mga 231
1953) kontribosyon ng bawat pangulo 4. * Pilipinas
3. Ramon F. na nakapagdulot ng kaulanran Bansang
AP6SHK-IIIe-
Magsaysay (1953- sa lipunan at sa bansa Malaya
g-5
1957) 5.3 Nakabubuo ng konklusyon (Batayang
4. Carlos P. tungkol sa pamamahala ng Aklat) 5. 1999.
Garcia (1957- mga nasabing pangulo pp. 188-213
1961) 5.4 Nakasusulat ng maikling 5. * Ang Bayan
5. Diosdado P. sanaysay tungkol sa mga Kong Mahal 5.
Macapagal (1961- patakaran ng piling pangulo at 1999. pp. 183-
1965) ang ambag nito sa pag-unlad ng 194
6. Ferdinand E. lipunan at bansa 6. * Pilipinas: Ang
Marcos (1965-1972) Ating Bansa 5.
2000. pp. 175-
182, 185-193,
197-202
6. Naiuugnay ang mga suliranin, isyu at 1.MISOSA Lessons
hamon ng kasarinlan noong 33-36 (GRADE
panahon ng Ikatlong Republika sa 5)
kasalukuyan na nakakahadlang ng 2. EASE I Modyul 16
pag-unlad ng bansa AP6SHK-IIIg- 3. * Pamana 5.
6 1999. Pp.233-
236
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 203-
212
7. Nakapagbibigay ng sariling pananaw AP6SHK-IIIh- * Pamana 5. 1999.
tungkol samga pagtugon ng mga 7 pp. 236
Pilipino sa patuloy na mga suliranin,
isyu at hamon ng kasarinlan sa
kasalukuyan.
IKAAPAT NA MARKAHAN - Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Demokrasya at Kaunlaran (1972-kasalukuyan)
A. Suliranin at hamon sa Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng aktibong 1. Nasusuri ang mga suliranin at 1. MISOSA Lesson
kalayaan at malalim na pag-unawa at pakikilahok sa gawaing hamon sa kasarinlan at 37 (Grade V)
karapatang pantao ng pagpapahalaga sa makatutulong sa pag-unlad pagkabansa ng mga Pilipino sa 2. EASE I Modyul
Batas Militar patuloy na pagpupunyagi ng bansa bilang pagtupad ilalim ng Batas Militar 17
1. Programa at ng mga Pilipino tungo sa ng sariling tungkulin na 1.1 Naiisa-isa ang mga pangyayari 3. * Pamana 5.
patakaran pagtugon ng mga hamon siyang kaakibat na na nagbigay-daan sa pagtatakda 1999. Pp. 238-
2. Epekto sa pagkabansa ng nagsasarili at pananagutan sa pagtamasa ng Batas Militar 242
3. Mga reaksyon at Aral umuunlad na bansa ng mga karapatan bilang 1.2 Nakabubuo ng konklusyon 4. * Pilipinas Isang
isang malaya at maunlad na ukol sa epekto ng Batas Militar Sulyap at
Pilipino sa politika, pangkabuhayan at Pagyakap I.
pamumuhay ng mga Pilipino AP6TDK-IVa- 2006. Pp.239-
1 242
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 157-164
6. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 216-
218
B. Pakikibaka tungo sa 2. Natatalakay ang mga pangyayari 1. EASE I
ganap na Kalayaan (1972- sa bansa na nagbigay wakas sa Modyul 18
1986) Diktaturang Marcos 2. * Pilipinas Isang
1. Hamon ng 2.1 Naiisa-isa ang mga karanasan Sulyap at
AP6TDK-IVb-
Diktaturyang ng mga piling taumbayan sa Pagyakap I.
2
Marcos panahon ng Batas Militar (Hal., 2006. pp.243-
1.1 Pambansang Aquino Jr., Salonga, Lopez, 246
halalan ng 1981 Diokno, Lino Brocka, Cervantes) 3. * Pamana 5.
1.2 Pagpaslang kay 2.2 Natatalakay ang mga pagtutol sa 1999. Pp.248-
Benigno Aquino,
Jr. Batas Militar na nagbigay daan 251
1.3 Krisis pang- sa pagbuo ng samahan laban 4. The 1986 Edsa
ekonomiya sa Diktaturang Marcos Revolution
1.4 “Snap Election” 2.3 Naiisa-isa ang mga pangyayari (Philippine
ng 1985 na nagbigay-daan sa pagbuo ng Nonformal
2. “EDSA People Power “People Power 1” Education
1” bilang Program)
mapayapang paraan 2001. Pp150
ng pagbabago 5. Ang
Rebolusyong
Edsa 1986
Nonformal
Education
Program)
2001. Pp.1-51
6. * Pilipinas
Bansang
Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 220-221
7. Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 172-177
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 232-
233, 244-
248,251-254
9. * Pilipinas:
Ang Ating

Bansa 5.
2000. pp. 215,
227-234
3. Nabibigyang halaga ang AP6TDK-IVb- 1. MISOSA
kontribusyon ng “People Power 1” 3 Lessons 41-45
sa muling pagkamit ng kalayaan at (Grade V)
kasarinlan sa mapayapang paraan 2. * Pamana 5.
1999. Pp.254-
256
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.264
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 180-181
5. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 251-
255
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 242
C. Patuloy na Pagtugon sa 4. Nasisiyasat ang mga programa 1.MISOSA Lesson
Hamon ng Kasarinlan ng pamahalaan sa pagtugon ng 46 (Grade V)
at Pagkabansa (1986- mga hamon sa pagkabansa ng 2.* Pilipinas Isang
kasalukuyan) mga Pilipino mula 1986 Sulyap at
1. Corazon C. hanggang sa kasalukuyan Pagyakap I.
Aquino(1986-1992) 4.1 Nasusuri ang mga patakaran at AP6TDK- 2006. Pp.250-
2. Fidel V. programa ng pamahalaan IVc-d-4 269
Ramos (1992- tungo sa pag-unlad ng bansa 3. * Pamana 5.
1998) 4.2 Naiisa-isa ang mga 1999. Pp.254-
3. Joseph E. kontribosyon ng bawat pangulo 266
Estrada (1998- na nakapagdulot ng kaulanran 4. *
2001) sa Pilipinas
4. Gloria M. lipunan at sa bansa Bansang
Arroyo (2001-
2010
5. Benigno Simeon C. 4.3 Nakasusulat ng maikling Malaya(Batayan
Aquino III (2010- sanaysay tungkol sa mga g Aklat) 5.
kasalukuyan) patakaran ng piling pangulo at 1999. pp. 227-
ang ambag nito sa pag-unlad ng 245
lipunan at bansa 5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 191-199
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 244-
266

5. Natatalakay ang mga mungkahi 1. MISOSA Lesson
tungo sa pagbabago sa ilang #31 (Grade VI)
probisyon ng Saligang Batas 1987 2. EASE I
5.1 Natatalakay ang mga Modyul 20
karapatang tinatamasa ng 3. * Pilipinas
mamayan ayon sa Saligang Bansang
Batas ng 1987 Pinagpala
5.2 Naiisa-isa ang mga kaakibat na (Batayang
tungkulin na binibigyang diin ng AP6TDK-IVd- Aklat) 4. 2000.
Saligang Batas ng 1987 e-5 pp. 227-232
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 255
5. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 246
6. Nasusuri ang mga AP6TDK-IVe- 1. * Pilipinas:
kontemporaryong isyu ng lipunan f-6 Bansang
tungo sa pagtugon sa mga hamon Papaunlad 6.
ng malaya at maunlad na bansa 2000. Pp.213-
6.1 Pampulitika (Hal., usaping 214
pangteritoryo sa Philippine 2. * Pilipinas
Sea, korupsyon, atbp) Bansang
6.2 Pangkabuhayan (Hal., Malaya
open trade, globalisasyon, (Batayang
atbp) Aklat) 5. 1999.
6.3 Panlipunan (Hal., OFW, pp. 253-267
gender, drug at child abuse, 3. * Ang Bayan
atbp) Kong Mahal 5.
6.4 Pangkapaligiran (climate change, 1999. pp. 260-
atbp) 272

7 Nabibigyang halaga ang bahaging 1.
MISOSA
ginagampanan ng bawat Lessons 43-48
mamamayan sa pagtataguyod ng (GRADE VI)
kaunlaran ng bansa sa 2. * Pilipinas:
malikhaing paraan Bansang
7.1 Naiuugnay ang kahalagahan ng Papaunlad 6.
pagtangkilik sa sariling 2000. Pp.258-
produkto sa pag-unlad at 269
pagsulong ng bansa 3. PRODED
7.2 Naipaliliwanag ang kahalagahan Learning Guide
ng pagpapabuti at in Heograpiya/
pagpapaunlad ng uri ng AP6TDK-IVg- Kasaysayan/
produkto o kalakal ng bansa sa h-7 Sibika: Pinoy
pag-unlad ng kabuhayan nito Gising:
7.3 Naipakikita ang kaugnayan Tangkilikin
ng pagtitipid sa enerhiya sa Sariling Atin 6.
pag- unlad ng bansa 2003. Pp.1-8
7.4 Naipapaliwanag ang 4. PRODED
kahalagahan ng pangangalaga Learning Guide
ng kapaligiran in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang
Buwis at Ang
Kaunlaran ng
Bayan 6. 2003.
Pp.1-11
8. Naipapahayag ang saloobin na ang
aktibong pakikilahok ay AP6TDK-IVi-8
mahalagang
tungkulin ng bawat mamamayan
tungo sa pag-unlad ng bansa

BAITANG 7
ARALING ASYANO
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan,
pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-
unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya.
UNANG MARKAHAN - Heograpiya ng Asya
A. Katangiang Pisikal ng Asya Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. EASE II Module
1. Napapahalagahan ang ugnayan 2
1. Konsepto ng Asya naipamamalas ng mag-aaral malalim na ng tao at kapaligiran sa 2. * Asya: Pag-
2. Katangiang Pisikal ang pag-unawa sa ugnayan nakapaguugnay-ugnay paghubog ng kabihasnang AP7HAS-Ia-1 usbong ng
ng kapaligiran at tao sa sa bahaging ginampanan Asyano Kabihasnan
paghubog ng sinaunang ng kapaligiran at tao sa II. 2008.
kabihasnang Asyano. paghubog ng sinaunang Pp.108-
122

kabihasnang Asyano 1. EASE II Module
2. Naipapaliwanag ang konsepto ng 1
Asya tungo sa paghahating – 2. * Asya: Pag-
heograpiko: Silangang Asya, usbong ng
Timog-Silangang Asya, Timog- Kabihasnan
AP7HAS-Ia-
Asya, Kanlurang Asya, Hilagang II. 2008.
1.1
Asya at Hilaga/ Gitnang Asya Pp.2-10
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-4,9-
12
3. Nailalarawan ang mga katangian 1. EASE II Module
ng kapaligirang pisikal sa mga 1
rehiyon ng Asya katulad ng 2. * Asya: Noon,
kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, Ngayon at sa
klima at “vegetation cover” Hinaharap II.
AP7HAS-Ib-
(tundra, taiga, grasslands, 2000. Pp.3-9,
1.2
desert, tropical forest, mountain 12-19
lands) 3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.23-29
4. Nakapaghahambing ng kalagayan 1. EASE II Module
ng kapaligiran sa iba’t ibang 1
bahagi ng Asya AP7HAS-Ic- 2. * Asya: Pag-
1.3 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
5. Nakakagawa ng pangkalahatang 1. EASE II Module
profile ng heograpiya ng Asya 1
2. * Asya: Pag-
AP7HAS-Id- usbong ng
1.4 Kabihasnan
II. 2008.
Pp.3-
9,20-23
3. * Asya: Noon,

Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-19
4. Ang Mundo
Ayon sa Mapa
(Philippine
Nonformal
Education
Project).
2001. Pp.18-
21
5. The World
According to
the Map
(Philippine
Nonformal
Education
Project).
2001. Pp.18-
21
B. Mga Likas na Yaman ng Asya 6. Nailalarawan ang mga yamang 1. EASE II Module
likas ng Asya 1
2. * Asya: Pag-
usbong ng
AP7HAS-Ie- Kabihasnan II.
1.5 2008. Pp.36-42
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.19-39

7. Natataya ang mga implikasyon 1. EASE II Module
ng kapaligirang pisikal at yamang 1
likas ng mga rehiyon sa 2. * Asya: Pag-
AP7HAS-If-
pamumuhay ng mga Asyano usbong ng
1.6
noon at ngayon sa larangan ng: Kabihasnan II.
7.1 Agrikultura 2008. Pp.36-42
7.2 Ekonomiya 3. * Asya: Noon,
7.3 Pananahanan Ngayon at sa
7.4 Kultura Hinaharap II.
2000. Pp.19-43
4. Kapaligiran,
Kayamanan
Kalingain
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.5-20
8. Naipapahayag ang kahalagahan 1. EASE II Module
ng pangangalaga sa timbang na 1 and 2
kalagayang ekolohiko ng rehiyon AP7HAS-Ig- 2. * Asya: Pag-
1.7 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
C. Yamang Tao 9. Napapahalagahan ang yamang 1. EASE II Module
1. Yamang tao at Kaunlaran tao ng Asya 2
2. Mga Pangkat-Etniko sa AP7HAS-Ih- 2. * Asya: Pag-
Asya at kani-kanilang wika at 1.8 usbong ng
kultura Kabihasnan II.
2008. Pp.88-89
10. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
yamang-tao ng mga bansa ng 2
Asya sa pagpapaunlad ng 2. * Asya: Pag-
kabuhayan at lipunan sa usbong ng
kasalukuyang panahon batay Kabihasnan
sa: II. 2008.
10.1 dami ng tao Pp.90-
10.2 komposisyon ayon AP7HAS-Ii- 104
sa gulang, 1.9 3. * Ang Pilipino
10.3 inaasahang haba at mga
ng buhay, Kaibigang
10.4 kasarian, Asyano
10.5 bilis ng paglaki ng (Philippine
populasyon, Nonformal
10.6 uri ng hanapbuhay, Education
10.7 bilang ng may Project).
hanapbuhay, 1998. Pp.17-
10.8 kita ng bawat tao, 20
10.9 bahagdan ng 4. * Asya: Noon,
marunong bumasa at Ngayon at sa
sumulat, at Hinaharap II.
10.10 migrasyon 2000. Pp.45-59
11. Nailalarawan ang komposisyong 1. EASE II Module
etniko ng mga rehiyon sa Asya 2
2. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.60-70
AP7HAS-Ij- 3. Ang Pilipino at
1.10 mga Kaibigang
Asyano
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.4-14
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
paglinang ng wika sa paghubog 2
ng kultura ng mga Asyano AP7HAS-Ij- 2. * Asya: Pag-
1.11 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.62-63
IKALAWANG MARKAHAN - Sinaunang Kabihasnan sa AsyaHanggang sa Ika-16 na Siglo
A. Paghubogng Sinaunang Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module
Kabihasnan sa Asya kaisipang Asyano, pilosopiya at 3-4
1. Kalagayan, pamumuhay naipamamalas ng mag- kritikal na nakapagsusuri relihiyon na nagbigay-daan sa 2. * Asya: Noon,
at development ng mga aaral ang pag-unawa sa sa mga kaisipang paghubog ng sinaunang AP7KSA-IIa- Ngayon at sa
sinaunang pamayanan ( mga kaisipang Asyano, Asyano, pilosopiya at kabihasnang sa Asya at sa j-1 Hinaharap II.
ebolusyong kultural ) pilosopiya at relihiyon na relihiyon na nagbigay- pagbuo ng pagkakilanlang 2000. Pp.91-98
2. Kahulugan ng nagbigay-daan sa daan sa paghubog ng Asyano 3. * Asya: Pag-
konsepto ng paghubog ng sinaunang sinaunang kabihasnan sa usbong ng
kabihasnan at ang
mga katangian nito kabihasnan sa Asya at sa Asya at sa pagbuo ng Kabihasnan II.
3. Mga sinaunang pagbuo ng pagkakilanlang Asyano 2008. Pp.144-
kabihasnan sa Asya pagkakakilanlang Asyano 153
(Sumer, Indus, Tsina) 4. Maraming
4. Mga bagay at Relihiyon:
kaisipang Iisang layon
pinagbatayan: (Philippine
(sinocentrism, divine Nonformal
origin, devajara) sa Education
pagkilala sa Project). 1998.
sinaunang Pp.4-14
kabihasnan 2. Nasusuri ang paghubog, pag- 1. EASE II Module
unlad at kalikasan ng mga mga 3
pamayanan at estado 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
AP7KSA-IIa-
2000. Pp.78-89
1.1
3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.122-
125
3. Nakakabuo ng mga kongklusyon 1. EASE II Module
hinggil sa kalagayan, 3

pamumuhay at development ng 2. * Asya: Noon,
mga sinaunang pamayanan Ngayon at sa
AP7KSA-IIa- Hinaharap II.
1.2 2000. Pp.78-89
3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.122-
125
4. Nabibigyang kahulugan ang 1. EASE II Module
AP7KSA-IIb-
konsepto ng kabihasnan at 3-4
1.3
nailalahad ang mga katangian 2. * Asya: Pag-
nito usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.128-
130
5. Napaghahambing ang mga 1. EASE II Module
sinaunang kabihasnan sa Asya 3
(Sumer, Indus, Tsina) 2. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.130-
AP7KSA-IIc- 137
1.4 3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.99-
100,105,109-
113
4. * Kasaysayan
ng Daigdig III.
2000. Pp.59-64
6. Napahahalagahan ang mga 1. EASE II Module

bagay at kaisipang 3
pinagbatayan (sinocentrism, 2. * Asya: Pag-
divine origin, devajara) sa usbong ng
pagkilala sa sinaunang AP7KSA-IId- Kabihasnan
kabihasnan 1.5 II. 2008.
Pp.144-
151
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.94-98
B. Sinaunang Pamumuhay 7. Nabibigyang kahulugan ang mga 1. EASE II Module
1. Kahulugan ng mga konsepto ng tradisyon, 3
AP7KSA-IIe-
konsepto ng pilosopiya at relihiyon 2. * Asya: Pag-
1.6
tradisyon, pilosopiya usbong ng
at relihiyon Kabihasnan II.
2. Mga mahahalagang
pangyayari mula sa 2008. Pp.128-
sinaunang kabihasnan 129,147-
hanggang sa ika-16 na 152,218-
siglo sa : 228,232-244
2.1 Pamahalaan 8. Nasusuri ang mga 1. EASE II Module
2.2 Kabuhayan mahahalagang pangyayari mula 3-4
2.3 Teknolohiy sa sinaunang kabihasnan 2. * Asya: Pag-
2.4 Lipunan hanggang sa ika-16 na siglo sa usbong ng
2.5 Edukasyon : Kabihasnan
2.6 Paniniwal 20.1 pamahalaan, II. 2008.
2.7 Pagpapahalaga, 20.2 kabuhayan, Pp.156-
AP7KSA-IIf-
at 20.3 teknolohiya, 168, 172-
1.7
2.8 Sining at Kultura 20.4 lipunan, 188,192-
3. Impluwensiya ng mga 20.5 edukasyon, 198,202-214
paniniwala sa 20.6 paniniwala, 3. * Asya: Noon,
kalagayang 20.7 pagpapahalaga, at Ngayon at sa
panlipunan,sining at 20.8 sining at kultura Hinaharap II.
kultura ng mga Asyano 2000. Pp.99-

4. Bahaging ginampanan ng 128
mga pananaw, 9. Natataya ang impluwensiya ng 1. EASE II
paniniwala at tradisyon mga paniniwala sa kalagayang Module 3-4
sa paghubog ng panlipunan,sining at kultura 2. * Asya: Pag-
AP7KSA-IIf-
kasaysayan ng mga ng mga Asyano usbong ng
1.8
Asyano Kabihasnan
5. Mga kalagayang legal II. 2008.
at tradisyon ng mga Pp.128-
kababaihan sa iba’t ibang 141
uri ng pamumuhay 10. Nasusuri ang bahaging EASE II Module 4
ginampanan ng mga pananaw,
AP7KSA-IIf-
6. Bahaging ginampanan paniniwala at tradisyon sa
1.9
ng kababaihan sa paghubog ng kasaysayan ng
pagtataguyod at mga Asyano
pagpapanatili ng mga 11. Nasusuri ang mga kalagayang 1. EASE II
Asyanong legal at tradisyon ng mga Module 4
AP7KSA-IIg-
pagpapahalaga. kababaihan sa iba’t ibang uri ng 2. * Asya: Pag-
1.10
pamumuhay usbong ng
7. Ang mga kontribusyon ng Kabihasnan II.
mga sinaunang lipunan at
komunidad sa Asya 2008. Pp.252-
255
12. Napapahalagahan ang bahaging EASE II Module 4
ginampanan ng kababaihan sa
AP7KSA-IIh-
pagtataguyod at pagpapanatili
1.11
ng mga Asyanong
pagpapahalaga.
13. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II
kontribusyon ng mga sinaunang Module 4
lipunan at komunidad sa Asya 2. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
AP7KSA-IIh- II. 2008.
1.12 Pp.258-
266

3. * Kasaysayan
ng Daigdig III.
2012. Pp.100-
101
IKATLONG MARKAHAN - Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon 1. EASE II
sa Timog at Kanlurang Asya ng mga Asyano sa mga hamon Module 6
naipamamalas ng mag- nakapagsasagawa ng ng pagbabago, pag-unlad at 2. * Asya: Pag-
1. Mga Dahilan, Paraan at aaral ang pag-unawa sa kritikal na pagsusuri pagpapatuloy sa Timog at usbong ng
Epekto ng Kolonyalismo pagbabago, pag-unlad at sa pagbabago, pag- Kanlurang Asya sa Transisyonal Kabihasnan
at Imperyalismo sa pagpapatuloy sa Timog at unlad at at Makabagong Panahon (ika-16 II. 2008.
Timog at Kanlurang Asya Kanlurang Asya sa pagpapatuloy sa hanggang ika-20 siglo) Pp.268-
2. Papel ng Kolonyalismo Transisyonal at Timog at Kanlurang AP7TKA-IIIa- 332
at Imperyalismo sa Makabagong Panahon Asya sa Transisyonal j-1 3. * Kasaysayan
Kasaysayan ng Timog at ( ika-16 hanggang ika-20 at Makabagong ng Daigdig III.
Kanlurang Asya siglo) Panahon (ika-16 2012. Pp.240-
3. Ang mga Nagbago hanggang ika-20 248
at Nanatili sa Ilalim siglo) 4. * Asya: Noon,
ng Kolonyalismo Ngayon at sa
4. Epekto ng Hinaharap II.
kolonyalismo sa Timog 2000. Pp.136-
at Kanlurang 152
Asya 2. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE II
5. Transpormasyon ng mga paraan ng kolonyalismo at Module 6
pamayanan at estado sa imperyalismo ng mga Kanluranin 2. * Asya: Noon,
Timog at Kanlurang Asya sa unang yugto (ika-16 at ika-17 Ngayon at sa
sa pagpasok ng mga siglo) pagdating nila sa Timog at Hinaharap II.
kaisipan at Kanlurang Asya 2000. Pp.136-
impluwensiyang 141
kanluranin sa larangan AP7TKA-IIIa- 3. * Kasaysayan
ng 1.1 ng Daigdig III.
5.1 Pamamahala 2012. Pp.240-
5.2 Kabuhayan 248
5.3 Teknolohiya 4. * Asya: Pag-
5.4 Lipunan usbong ng

5.5 Paniniwala Kabihasnan
5.6 Pagpapahalaga, II. 2008.
at Pp.270-
5.7 Sining at Kultura. 287
6. Ang mga Karanasan sa 3. Nabibigyang halaga ang papel ng 1. EASE II
Timog at Kanlurang kolonyalismo at imperyalismo sa Module 6-7
Asya sa ilalim ng kasaysayan ng Timog at 2. * Asya:
kolonyalismo at Kanlurang Asya Noon,
imperyalismong Ngayon at sa
kanluranin Hinaharap II.
2000. Pp.141
AP7TKA-IIIa-
3. * Kasaysayan
1.2
ng Daigdig III.
2012. Pp.240-
248
4. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.269-
276,278-288
4. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE II Module
nagbago at nanatili sa ilalim ng 7
AP7TKA-IIIb-
kolonyalismo 2. * Asya: Pag-
1.3
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.146-
152
5. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE II Module
kolonyalismo sa Timog at 7
Kanlurang Asya 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.146-
AP7TKA-IIIb- 152
1.4 3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.290-
298
6. Nasusuri ang transpormasyon 1. EASE II Module
ng mga pamayanan at estado sa 7
Timog at Kanlurang Asya sa 2. * Asya: Pag-
pagpasok ng mga kaisipan at usbong ng
impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan
larangan ng II. 2008.
AP7TKA-IIIb-
6.1 pamamahala, Pp.290-
1.5
6.2 kabuhayan, 298
6.3 teknolohiya,
6.4 lipunan,
6.5 paniniwala,
6.6 pagpapahalaga, at
6.7 sining at kultura
7. Naihahambing ang mga 1. EASE II Module
karanasan sa Timog at AP7TKA-IIIc- 7
Kanlurang Asya sa ilalim ng 1.6 2. * Asya: Pag-
kolonyalismo at imperyalismong usbong ng
kanluranin Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298
B. Ang Nasyonalismo at 8. Nabibigyang-halaga ang papel 1. EASE II Module
Paglaya ng mga bansa sa ng nasyonalismo sa pagbuo ng 8
Timog at Kanlurang Asya mga bansa sa Timog at 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIIc-
1. Ang Papel ng Kanlurang Asya usbong ng
1.7
nasyonalismo sa Kabihasnan

pagbuo ng mga bansa II. 2008.
sa Timog at Kanlurang Pp.308-
Asya 320
2. Ang mga salik at 9. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
pangyayaring pangyayaring nagbigay daan 8
nagbigay daan sa pag- sa pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIId-
usbong at pag-unlad nasyonalismo usbong ng
1.8
ng nasyonalismo Kabihasnan
3. Iba’t ibang II. 2008.
manipestasyon ng Pp.308-
nasyonalismo sa Timog 320
at Kanlurang Asya 10. Naipapaliwanag ang iba’t ibang 1. EASE II Module
4. Bahaging Ginampanan ng manipestasyon ng nasyonalismo 8-9
Nasyonalismo sa Timog sa Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIId-
at Kanlurang Asya Tungo usbong ng
1.9
sa Paglaya ng mga Kabihasnan
Bansa Mula sa II. 2008.
Imperyalismo Pp.308-
5. Epekto ng nasyonalismo 320
sa sigalot etniko sa 11. Naipapahayag ang 1. EASE II
Asya katulad ng pagpapahalaga sa bahaging Module 8-9
partisyon/ paghahati ng ginampanan ng nasyonalismo sa 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIId-
India at Pakistan Timog at Kanlurang Asya tungo usbong ng
1.10
6. Mga Pamamaraang sa paglaya ng mga bansa mula Kabihasnan
Ginamit sa Timog at sa imperyalismo II. 2008.
Kanlurang Asya sa Pp.308-
Pagtatamo ng 320
Kalayaan mula sa 12. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II Module
Kolonyalismo nasyonalismo sa sigalot etniko 9
AP7TKA-IIIe-
7. Epekto ng mga sa Asya katulad ng 2. * Asya: Pag-
1.11
Digmaang Pandaidig sa partisyon/paghahati ng India at usbong ng
Pag-aangat Pakistan Kabihasnan II.
ng mga Malawakang 2008. Pp.308-
Kilusang nasyonalista 320
( hal: epekto ng Unang 13. Nasusuri ang mga pamamaraang 1. EASE II Module

Digmaang Pandaigdig sa ginamit sa Timog at Kanlurang 9
pagtatag ng sistemang Asya sa pagtatamo ng kalayaan AP7TKA-IIIe- 2. * Asya: Pag-
mandato sa Kanlurang mula sa kolonyalismo 1.12 usbong ng
Asya) Kabihasnan
8. Iba’t ibang II. 2008.
ideolohiya( ideolohiya Pp.308-
ng malayang 320
demokrasya, 14. Nasusuri ang matinding epekto 1. EASE II Module
sosyalismo at ng mga digmaang pandaidig sa 9
komunismo) sa mga pag-aangat ng mga malawakang 2. * Asya: Pag-
malawakang kilusang kilusang nasyonalista ( hal: usbong ng
nasyonalista epekto ng Unang Digmaang Kabihasnan
9. Epekto ng mga Pandaigdig sa pagtatag ng AP7TKA-IIIe- II. 2008.
Samahang Kababaihan at sistemang mandato sa 1.13 Pp.308-
ng mga Kalagayang Kanlurang Asya) 320
Panlipunan sa buhay ng 3. * Asya: Noon,
kababaihan tungo sa Ngayon at sa
pagkakapantay-pantay, Hinaharap II.
pagkakataong pang- 2000. Pp.163-
ekonomiya at karapatang 164
pampolitika 1. EASE II Module
10. Bahaging Ginampanan 15. Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t 9
ng Nasyonalismo sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng 2. * Asya: Noon,
Pagbibigay Wakas sa malayang demokrasya, Ngayon at sa
Imperyalismo sosyalismo at komunismo) sa Hinaharap II.
mga malawakang kilusang AP7TKA-IIIf- 2000. Pp.154-
nasyonalista 1.14 163
3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.347-
359,308-320
16. Natataya ang epekto ng mga * Asya: Pag-
AP7TKA–IIIf-
samahang kababaihan at ng mga usbong ng
1.15
kalagayang panlipunan sa buhay Kabihasnan II.
ng kababaihan tungo sa 2008. Pp.332-342
pagkakapantay-pantay,
pagkakataong pang-
ekonomiya
at karapatang pampolitika
17. Naipapahayag ang 1. EASE II Module
pagpapahalaga sa bahaging 9
ginampanan ng nasyonalismo sa 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIIh-
pagbibigay wakas sa usbong ng
1.16
imperyalismo sa Timog at Kabihasnan
Kanlurang Asya II. 2008.
Pp.308-
320
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 18. Nasusuri ang balangkas ng mga 1. EASE II Module
at Kanlurang Asya pamahalaan sa mga bansa sa 12,18
1. Balangkas ng mga Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya: Pag-
Pamahalaan sa AP7TKA-IIIh- usbong ng
mga bansa sa 1.17 Kabihasnan
Timog at Kanlurang II. 2008.
Asya Pp.347-
2. Mga palatuntunang 359
agtataguyod sa 19. Natataya ang mga 1. EASE II Module
Karapatan ng palatuntunang nagtataguyod sa 12,18
mamamayan sa karapatan ng mamamayan sa 2. Asya: Pag-
Pangkalahatan, at ng pangkalahatan, at ng mga AP7TKA-IIIi- usbong ng
mga Kababaihan, mga kababaihan, mga grupong 1.18 Kabihasnan II.
Grupong Katutubo, mga katutubo, mga kasapi ng caste 2008. Pp.346-
kasapi ng caste sa sa India at iba pang sektor ng 398
India at Iba Pang lipunan
Sektor ng Lipunan 20. Napaghahambing ang kalagayan 1. EASE II Module
3. Ang Kalagayan at Papel at papel ng mga kababaihan sa 20
ng Kababaihan sa Iba’t iba’t ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIIg-
ibang Bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang usbong ng
1.19
Kanlurang Asya at Ang ambag sa bansa at rehiyon Kabihasnan
Kanilang Ambag sa II. 2008.
Bansa at Rehiyon Pp.363-
4. Ang Kinalaman ng 366
Edukasyon sa 21. Natataya ang kinalaman ng AP7TKA-IIIg- 1. EASE II Module
Pamumuhay ng edukasyon sa pamumuhay ng 1.20 13
mga
Asyano sa Timog mga Asyano 2. * Asya: Pag-
at Kanlurang Asya usbong ng
5. Bahaging Ginampanan Kabihasnan II.
ng Relihiyon sa Iba’t 2008. Pp.368-
ibang aspekto ng 376
pamumuhay 22. Natataya ang bahaging EASE II Module 14
AP7TKA-IIIg-
6. Mga kasalukuyang ginampanan ng relihiyon sa
1.21
pagbabagong pang- iba’t ibang aspekto ng
ekonomiya na pamumuhay
naganap/nagaganap sa 23. Naiuugnay ang mga 1. EASE II Module
kalagayan ng mga bansa kasalukuyang 15
7. Pagkakaiba-iba ng pagbabagong pang- 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIIh-
antas ng pagsulong at ekonomiya na usbong ng
1.22
pag- unlad ng Timog at naganap/nagaganap sa Kabihasnan
Timog-Kanlurang Asya kalagayan ng mga bansa II. 2008.
8. Mga Anyo at Tugon sa Pp.346-
Neokolonyalismo sa 398
Timog at Kanlurang 24. Natataya ang pagkakaiba-iba ng 1. EASE II Module
Asya antas ng pagsulong at pag-unlad 15
9. Epekto ng Kalakalan ng Timog at Timog-Kanlurang 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIIh-
sa Pagbabagong Pang- Asya gamit ang estadistika at usbong ng
1.23
ekonomiya at kaugnay na datos. Kabihasnan
Pangkultura ng mga II. 2008.
bansa sa Timog at Pp.398-
404

Kanlurang Asya 25. Nasusuri ang mga anyo at tugon 1. EASE II Module
10. Kontribusyon ng Timog sa neokolonyalismo sa Timog at 10,15
at Kanlurang Asya sa Kanlurang Asya 2. Open high
larangan ng Sining, school
Humanidades at Modyul 20
Palakasan 3. * Asya: Noon,
11. Pagkakakilanlan ng AP7TKA-IIIh- Ngyon at sa
kulturang Asyano 1.24 Hinaharap II.
batay sa mga 2000. Pp.175-
kontribusyong nito 189
4. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.398-
404
26. Natataya ang epekto ng EASE II Module 15
kalakalan sa pagbabagong pang-
AP7TKA-IIIi-
ekonomiya at pangkultura ng
1.25
mga bansa sa Timog at
Kanlurang Asya
27. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module
kontribusyon ng Timog at 16
Kanlurang Asya sa larangan ng 2. * Asya: Pag-
sining, humanidades at usbong ng
palakasan Kabihasnan
II. 2008.
AP7TKA-IIIj-
Pp.406-
1.25
412
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
266
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II Module
ng kulturang Asyano batay sa 16

mga kontribusyong ito AP7TKA-IIIj-
2. * Asya: Pag-
1.25 usbong ng
Kabihasnan
II. 2008.
Pp.414-
420
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Silangan at Timog-Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang Mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon 1. EASE II Module
sa Silangan at Timog Silangang ng mga Asyano sa mga hamon 17
Asya napapahalagahan ang nakapagsasagawa nang ng pagbabago, pag-unlad at 2. * Asya: Pag-
1. Mga dahilan, paraan at pagtugon ng mga Asyano kritikal na pagsusuri sa pagpapatuloy ng Silangan at usbong ng
AP7KIS-IVa-
epekto ng sa mga hamon ng pagbabago, pag-unlad Timog-Silangang Asya sa Kabihasnan
j-1
kolonyalismo at pagbabago, pag-unlad at at pagpapatuloy ng Transisyonal at Makabagong II. 2008.
Imperyalismo sa pagpapatuloy ng Silangan at Silangan at Timog Panahon ika-16 hanggang ika-20 Pp.268-
Silangan at Timog Timog- Silangang Asya sa Siglo) 332
Silangang Asya Silangang Asya sa Transisyoal at 3. *Kasaysayan
2. Transpormasyon ng mga Transisyonal at Makabagong ng Daigdig III.
Pamayanan at Estado sa Panahon (ika-16 Makabagong Panahon 2012. Pp.240-
Silangan at Timog- hanggang ika-20 Siglo) (ika-16 hanggang ika- 248
Silangang Asya sa 20 siglo) 4. * Asya: Noon,
Pagpasok ng mga Isipan Ngayon at sa
at Impluwensiyang Hinaharap II.
kanluranin sa larangan ng 2000. Pp.136-
2.1 pamamahala 152
2.2 kabuhayan 2. Nasusuri ang mga dahilan, 1. EASE II
2.3 teknolohiya paraan at epekto ng Module 17
2.4 lipunan pagpasok ng mga Kanlurang 2. * Asya: Pag-
2.5 paniniwala bansa hanggang sa pagtatag usbong ng
2.6 pagpapahalaga, at ng kanilang mga kolonya o Kabihasnan
2.7 sining at kultura. kapangyarihan sa Silangan at AP7KIS-IVa- II. 2008.
3. Ang Mga Nagbago Timog-Silangang Asya 1.1 Pp.290-
at Nanatili sa Ilalim 298
ng Kolonyalismo 3. * Asya: Noon,
4. Epekto ng Ngayon at sa
Kolonyalismo sa Hinaharap II.

Silangan at Timog- 2000. Pp.136-
Silangang Asya 153
5. Ang mga Karanasan sa 3. Nasusuri ang transpormasyon 1. EASE II
Silangan at Timog- ng mga pamayanan at estado sa Module 17
Silangang Asya sa Silangan at Timog-Silangang 2. * Asya: Pag-
ilalim ng kolonyalismo Asya sa pagpasok ng mga isipan usbong ng
at imperyalismong at impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan
kanluranin larangan ng: II. 2008.
AP7KIS-Iva-
3.1 pamamahala, Pp.268-
1.2
3.2 kabuhayan, 332
3.3 teknolohiya, 3. * Asya: Noon,
3.4 lipunan, Ngayon at sa
3.5 paniniwala, Hinaharap II.
3.6 pagpapahalaga, at 2000. Pp.136-
3.7 sining at kultura 153
4. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE II
nagbago at nanatili sa ilalim ng AP7KIS-IVa- Module 7
kolonyalismo 1.3 2. * Asya:
Pag- usbong
ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.141-
153
5. Natataya ang mga epekto ng EASE II Module 7
AP7KIS-IVb-
kolonyalismo sa Silangan
1.4
at Timog-Silangang Asya
6. Naihahambing ang mga 1. EASE II
karanasan sa Silangan at Timog- Module 7
Silangang Asya sa ilalim ng 2. * Asya: Pag-
kolonyalismo at imperyalismong AP7KIS-IVb- usbong ng

kanluranin 1.5 Kabihasnan
II. 2008.
Pp.290-
299
B. Ang Nasyonalismo at 7. Nabibigyang-halaga ang papel 1. EASE II
Paglaya ng mga bansa ng nasyonalismo sa pagbuo Module 8
sa Silangan at Timog- ng mga bansa sa Silan6gan at 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVc-
Silangang Asya Timog-Silangang Asya usbong ng
1.6
1. Ang Papel ng Kabihasnan II.
Nasyonalismo sa 2008. Pp.308-
Pagbuo ng mga Bansa 320
sa Silangan at Timog- 8. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II
Silangang Asya pangyayaring nagbigay –daan sa Module 8-9
2. Ang mga Salik at pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVc-
Pangyayaring nasyonalismo sa Silangan at usbong ng
1.7
Nagbigay Daan sa Pag- Timog Silangang Asya Kabihasnan
usbong at Pag-unlad II. 2008.
ng nasyonalismo Pp.308-
3. Iba’t ibang 320
Manipestasyon ng 9. Naipapaliwanag ang mga iba’t 1. EASE II
AP7KIS-IVc-
Nasyonalismo sa Silangan ibang manipestasyon ng Module 8
1.8 2. * Asya: Pag-
at Timog- nasyonalismo sa Silangan at
Silangang Asya Timog-Silangang Asya usbong ng
4. Bahaging ginampanan ng Kabihasnan
nasyonalismo sa II.2008.
Silangan at Timog- Pp.308-320
Silangang Asya tungo sa 10. Naihahayag ang pagpapahalaga 1. EASE II
paglaya ng mga bansa sa bahaging ginampanan ng Module 8-9
mula sa imperyalismo nasyonalismo sa Silangan at 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVd-
5. Epekto ng Nasyonalismo Timog-Silangang Asya tungo sa usbong ng
1.9
sa Sigalot Etniko sa paglaya ng mga bansa mula sa Kabihasnan
Asya imperyalismo II. 2008.
6. Mga Pamamaraang Pp.308-
Ginamit sa Silangan at 320
Timog-Silangang Asya 11. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II

sa pagtatamo ng nasyonalismo sa sigalot etniko Module 8-9
Kalayaan mula sa sa Asya 2. * Asya: Pag-
Kolonyalismo AP7KIS-IVd- usbong ng
7. Epekto ng mga 1.10 Kabihasnan
Digmaang Pandaidig sa II. 2008.
Pag-aangat ng mga Pp.308-
malawakang kilusang 319
nasyonalista ( hal: epekto 12. Nasusuri ang mga pamamaraang 1. EASE II
ng Unang Digmaang ginamit sa Silangan at Timog- Module 8-9
Pandaigdig sa pagtatag Silangang Asya sa pagtatamo ng 2. * Asya: Pag-
AP7KIS -IVd-
ng sistemang mandato sa kalayaan mula sa kolonyalismo usbong ng
1.11
Silangang Asya) Kabihasnan
8. Iba’t ibang ideolohiya II. 2008.
(ideolohiya ng Pp.308-
malayang demokrasya, 319
sosyalismo at 13. Nasusuri ang matinding epekto 1. EASE II
komunismo) sa mga ng mga digmaang pandaidig sa Module 8-9
malawakang kilusang pag-aangat ng mga 2. * Asya: Noon,
nasyonalista malawakang kilusang Ngayon at sa
9. Epekto ng mga nasyonalista ( hal: epekto ng AP7KIS-IVe- Hinaharap II.
samahang kababaihan at Unang Digmaang Pandaigdig sa 1.12 2000. Pp.163-
ng mga kalagayang pagtatag ng sistemang mandato 173
panlipunan sa buhay ng sa Silangan at Timog-Silangang 3. * Asya: Pag-
kababaihan tungo sa Asya ) usbong ng
pagkakapantay- pantay, Kabihasnan II.
pagkakataong pang-
ekonomiya at

karapatang pampolitika 2008. Pp.322-
10. Bahaging Ginampanan ng 330
Nasyonalismo sa 14. Nasusuri ang kaugnayan sa iba’t 1. EASE II
pagbibigay wakas sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng Module 9
imperyalismo malayang demokrasya, 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVe-
sosyalismo at komunismo) sa usbong ng
1.13
mga malawakang kilusang Kabihasnan
nasyonalista II. 2008.
Pp.308-
319
15. Nasusuri ang epekto ng mga 1. EASE II
samahang kababaihan at ng Module 20
mga kalagayang panlipunan sa 2. * Asya: Pag-
buhay ng kababaihan tungo sa usbong ng
pagkakapantay-pantay, Kabihasnan
pagkakataong pang-ekonomiya II. 2008.
at karapatang pampolitika AP7KIS-IVe- Pp.332-
1.14 342
3. Karapatan Mo,
Alamin
Mo(Philippines
Nonformal
Education
Project).
1998.
Pp.13-15

C. Ang mga Pagbabago sa Timog 16. Naipapahayag ang 1. EASE II
at Kanlurang Asya pagpapahalaga sa bahaging Modyul 9
1. Mga Pagbabago sa mga ginampanan ng nasyonalismo sa 2. * Asya: Pag-
Bansang Bumubuo sa pagbibigay wakas sa usbong ng
Silangan at Timog- imperyalismo Kabihasnan II.
Silangang Asya AP7KIS-IVf- 2008. Pp.308-
2. Balangkas ng 1.15 319
pamahalaan ng mga 3. * Asya: Noon,
bansa sa Silangan at Ngayon at sa
Timog- Silangang Asya Hinaharap II.
3. Mga 2000. Pp.154-
Palatuntunang 173
Nagtataguyod sa 17. Naihahambing ang mga AP7KIS-IV- 1. EASE II
karapatan ng
mamamayan sa pagbabago sa mga bansang 1.16 Modyul 10,17
pangkalahatan, at ng bumubuo sa Silangan at Timog- 2. * Asya: Pag-
mga kababaihan, mga Silangangn Asya usbong ng
grupong katutubo, iba Kabihasnan II.
pang sektor ng lipunan 2008. Pp.386-
4. Ang Kalagayan at Papel 396
ng Kababaihan sa Iba’t 18. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II
ibang bahagi ng balangkas ng pamahalaan ng Modyul 12,18
Silangan at Timog- mga bansa sa Silangan at 2. * Asya: Pag-
Silangang Asya at ang Timog-Silangangn Asya usbong ng
Kanilang Ambag sa Kabihasnan II.
Bansa at Rehiyon 2008. Pp.347-
AP7KIS-IVg-
5. Ang Kinalaman ng 358
1.17
Edukasyon sa 3. * Asya: Noon,
Pamumuhay ng mga Ngayon at sa
Asyano sa Silangan at Hinaharap II.
Timog-Silangang Asya 2000. Pp.191-
206

6. Bahaging Ginampanan 19. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II
ng Relihiyon sa Iba’t mga palatuntunang Modyul 12,18
ibang aspekto ng nagtataguyod sa karapatan ng 2. * Asya: Pag-
pamumuhay mamamayan sa pangkalahatan, usbong ng
7. Mga Kasalukuyang at ng mga kababaihan, mga Kabihasnan II.
Pagbabagong Pang- grupong katutubo, mga kasapi 2008. Pp.362-
Ekonomiya na naganap/ ng caste sa India at iba pang 366
AP7KIS-IVg-
nagaganap sa kalagayan sektor ng lipunan 3. Women’s
1.18
ng mga bansa sa Rights and
Silangan at Timog- Responsibilities
Silangang Asya (Philippines
8. Pagkakaiba-iba ng antas Nonformal
ng pagsulong at pag- Education
unlad ng Timog at Project). 2001.
Timog- Silangang Asya. Pp.17-33
9. Mga Anyo at Tugon sa 20. Naihahambing ang kalagayan at AP7KIS-IVg- 1. EASE II
Neokolonyalismo sa papel ng kababaihan sa iba’t 1.19 Modyul 20
Timog at Kanlurang
Asya
10. Epekto ng Kalakalan
sa Pagbabagong
pang- Ekonomiya at
Pangkultura ng mga ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya: Pag-
bansa sa Silangan at Kanlurang Asya at ang kanilang usbong ng
Timog Silangang Asya ambag sa bansa at rehiyon Kabihasnan II.
11. Kontribusyon ng Silangan 2008. Pp.332-
at Timog-Silangang Asya 342,362-366
sa Larangan ng Sining, 3. Babae,
Humanidades at Gumising ka!
palakasan (Philippines
12. Pagkakakilanlan ng Nonformal
Kulturang Asyano Batay Education
sa mga Kontribusyong Project). 1998.
Pp.4-11

nito 21. Nasusuri ang kinalaman ng 1. EASE II
edukasyon sa pamumuhay ng Modyul 13
mga Asyano 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVh-
usbong ng
1.20
Kabihasnan II.
2008. Pp.368-
376
22. Natataya ang bahaging 1. EASE II
ginampanan ng relihiyon sa Modyul 14
iba’t ibang aspekto ng 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVh-
pamumuhay usbong ng
1.21
Kabihasnan II.
2008. Pp.378-
382
23. Naiuugnay ang mga 1. EASE II
kasalukuyang pagbabagong Modyul 15
pang-ekonomiya na naganap/ 2. * Asya: Pag-
nagaganap sa kalagayan ng usbong ng
mga bansa sa Silangan at AP7KIS-IVh- Kabihasnan II.
Timog- Silangang Asya 1.22 2008. Pp.386-
396
3. Mga
Pangunahing
Relihiyon sa
Buong Mundo
(Philippines
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp. 3-20

24. Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng 1. EASE II
antas ng pagsulong at pag-unlad Modyul 15
ng Timog at Timog-Silangang 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVi-
Asya gamit ang estadistika at usbong ng
1.23
kaugnay na datos. Kabihasnan II.
2008. Pp.386-
396
25. Nasusuri ang mga anyo at tugon 1. EASE II
sa neokolonyalismo sa Silangan Modyul 15
at Timog-Silangang Asya 2. Open high
school
AP7KIS-IVi- Modyul 20
1.24 3. * Asya: Noon,
Ngyon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.183-
189
1. EASE II
26. Natataya ang epekto ng Modyul 15
kalakalan sa pagbabagong pang- 2. * Asya: Pag-
ekonomiya at pangkultura ng usbong ng
mga bansa sa Silangan at Timog Kabihasnan II.
Silangang Asya AP7KIS-IVj- 2008. Pp.398-
1.25 404
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.190-
206
27. Napapahalagahan ang mga AP7KIS-IVj- 1. EASE II

kontribusyon ng Silangan at 1.26 Modyul 16
Timog-Silangang Asya sa 2. * Asya: Pag-
larangan ng sining, humanidades usbong ng
at palakasan Kabihasnan II.
2008. Pp.406-
413
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
267
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II
ng kulturang Asyano batay sa Modyul 16
mga kontribusyong nito 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVj-
usbong ng
1.27
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
BAITANG 8
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip,
mabisang komunikasyon, at pag-unawa sa kasaysayan, politika, ekonomiya, kultura, at lipunan ng Daigdig mula sa sinaunang panahon
hanggang sa kasalukuyan.
UNANG MARKAHAN - Heograpiya at Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III
1. Nasusuri ang katangiang pisikal
A. Heograpiya ng Daigdig AP8HSK-Id-4 Modyul 1
naipamamalas ang pag- nakabubuo ng ng daigdig 2. * Kasaysayan

1. Heograpiyang Pisikal unawa sa interaksiyon ng panukalang proyektong ng Daigdig
1.1 Limang Tema tao sa kaniyang kapaligiran nagsusulong sa (Batayang
ng Heograpiya na nagbigay-daan sa pangangalaga at Aklat) III.
1.2 Lokasyo pag-usbong ng mga preserbasyon ng mga 2000.
1.3 Topograpiya sinaunang kabihasnan na pamana ng mga pp. 3-15
1.4 Katangiang Pisikal ng nagkaloob ng mga sinaunang kabihasnan 3. * Kasaysayan
Daigdig (anyong lupa, pamanang humubog sa sa Daigdig para sa ng Daigdig
anyong tubig, klima, pamumuhay ng kasalukuyan at sa (Manwal ng
at yamang likas) kasalukuyang henerasyon susunod na henerasyon Guro) III.
2. Heograpiyang Pantao 2012.
2.1 Natatanging Kultura ng pp. 2-10
mga Rehiyon, Bansa at 4. * Kasaysayan
Mamamayan sa Daigdig ng Daigdig
(lahi, pangkat- etniko, (Batayang
wika,at relihiyon sa daigdig Aklat) III.
) 2012.
pp. 3-22
1. EASE III
Modyul 2
2. Napahahalagahan ang
2. * Kasaysayan
natatanging kultura ng mga
ng Daigdig
rehiyon, bansa at mamamayan sa
AP8HSK-Ie-5 (Batayang
daigdig (lahi, pangkat-
Aklat) III.
etnolingguwistiko, at relihiyon sa
2000.
daigdig)
pp. 64-69,128-
133
B. Ang Pagsisimula ng mga 3. Nasusuri ang kondisyong
Kabihasnan sa Daigdig heograpiko sa panahon ng mga AP8HSK-Ie-4
(Preshistoriko- 1000 unang tao sa daigdig
BCE) 4. Naipaliliwanag ang uri ng
1. Kondisyong Heograpiko pamumuhay ng mga unang tao sa AP8HSK-Ie-5
daigdig

sa Panahon ng mga 1. EASE III
Unang Tao sa Daigdig Modyul 2
2. Pamumuhay ng mga 5. Nasusuri ang yugto ng pag-unlad 2. EASE III
Unang Tao sa ng kultura sa panahong AP8HSK-If-6 Modyul 2
Daigdig prehistoriko 3. * Kasaysayan
ng Daigdig
3. Mga Yugto sa Pag- (Batayang
unlad ng Kultura sa
Panahong Prehistoriko
Aklat) III. 2012.
pp. 32-40.
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.12-15.
5. * Kasaysayan
ng (Batayang
Aklat) III.
2000.
pp.25-27.
1. EASE III
Modyul 1
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
6. Naiuugnay ang heograpiya sa
pp. 11-15
pagbuo at pag-unlad ng mga AP8HSK-Ig-6
3. * Kasaysayan
sinaunang kabihasnan sa daigdig
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 6-9

4. * Kasaysayan
ng(Batayang
Aklat) III.
2012.
pp. 19-20
1. EASE III
Modyul 3
2. * Kasaysayan
7. Nasusuri ang pag-usbong ng mga ng Daigdig
sinaunang kabihasnan sa daigdig: AP8HSK-Ih-7 (Batayang
pinagmulan, batayan at katangian Aklat) III.
2012.
pp. 22-32
3. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 10-12
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 16-24
1. EASE III
Modyul 3
2. * Kasaysayan
8. Nasusuri ang mga sinaunang
ng Daigdig
kabihasnan sa daigdig batay sa
AP8HSK-Ii-8 Kasaysayan ng
politika, ekonomiya, kultura,
Daigdig
relihiyon, paniniwala, at lipunan
(Batayang
Aklat) III.

2000.
pp. 28-64.
1. EASE III
Modyul 3
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig
9. Napahahalagahan ang mga
AP8HSK-Ij- (Batayang
kontribusyon ng mga sinaunang
10 Aklat) III.
kabihasnan sa daigdig
2012.
pp. 96-103.
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 33-37
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal na Panahon
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1.Nasusuri ang kabihasnang Minoan AP8DKT-IIa- 1. EASE AP III
A. Pag-usbong at Pag-unlad ng at Mycenean 1 Modyul 4
mga Klasikong Lipunan naipapamalas ang pag- nakabubuo ng 2. * Kasaysayan
sa Europa unawa sa kontribusyon ng adbokasiya na ng Daigdig
1. Kabihasnang Klasiko sa mga pangyayari sa Klasiko at nagsusulong ng (Batayang
Europa Transisyunal na Panahon sa pangangalaga at Aklat) III.
(Kabihasnanang pagkabuo at pagkahubog ng pagpapahalaga sa mga 2012.
Minoan at Mycenean) pagkakakilanlan ng mga natatanging pp. 106-112
2. Kabihasnang klasiko bansa at rehiyon sa daigdig kontribusyon ng Klasiko 3. * Kasaysayan
ng Greece (Athens, at Transisyunal na ng Daigdig
Sparta at mga city- Panahon na nagkaroon (Manwal ng
states) ng malaking Guro) III.
3. Kabihasnang klasiko ng impluwensya sa 2012.
Rome (mula sa pamumuhay ng tao sa pp. 38-41
Sinaunang Rome kasalukuyan 2. Nasusuri ang kabihasnang 1. EASE III
hanggang sa tugatog at klasiko ng Greece. Modyul 4
pagbagsak ng 2. * Kasaysayan
Imperyong Romano) ng
4. Pag-usbong at Pag- Daigdig(Bataya
unlad ng mga Klasiko na ng Aklat) III.
Lipunan sa Africa, 2012. pp. 114-
America, at mga Pulo sa 124
Pacific 3. * Kasaysayan
AP8DKT-IIa-
5. Kabihasnang Klasiko sa ng Daigdig
b-2
Africa (Mali at (Batayang
Songhai) Aklat) III.
6. Kabihasnang Klasiko 2000.
sa America pp. 70-89.
7. Kabihasnang Klasiko 4. Kasaysayan
sa pulo ng Daigdig
ng Pacific (Manwal ng
8. Kontribusyon ng Guro). 2012.
Kabihasnang Klasiko sa pp. 42-48.
Daigdig Noon at 3. Naipapaliwanag ang 1. EASE III Modyul
Ngayon mahahalagang pangyayari sa 5
kabihasnang klasiko ng Rome 2. * Kasaysayan
(mula sa sinaunang Rome AP8DKT-IIc- ng Daigdig
hanggang sa tugatog at 3 (Batayang
pagbagsak ng Imperyong Aklat) III.
Romano) 2012.
Pp. 126-146
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 90-104
4. Nasusuri ang pag-usbong at pag- 1. EASE III
unlad ng mga Klasiko na Lipunan Modyul 6-7
sa Africa, America, at mga Pulo 2. * Kasaysayan
sa Pacific ng
Daigdig(Bataya
ng Aklat) III.
2012. pp. 156-
164
AP8DKT-IId- 3. * Kasaysayan
4 ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 105-127
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 59-63
5. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE III
kaganapan sa mga klasikong Modyul 6
kabihasnan sa Africa (Mali at 2. * Kasaysayan
Songhai). ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
AP8DKT-IId- 2012.
5 pp. 157-159.
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 59-60
4. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 111-115

6. Nasusuri ang mga kaganapan 1. EASE III
sa kabihasnang klasiko ng Modyul 7
America. 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 117-123
AP8DKT-IIe-
3. * Kasaysayan
6
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 29-33
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012.
pp. 84-93
7. Nasusuri ang kabihasnang 1. EASE III
B. Ang Daigdig sa Panahon klasiko ng pulo sa Pacific. Modyul 7
ng Transisyon 2. * Kasaysayan
1. Mga pangyayaring ng Daigdig
nagbigay-daan sa (Batayang
pag- usbong ng Aklat) III.
Europa sa Gitnang 2000.
Panahon AP8DKT-IIe- pp. 123-127
2. Ang paglakas ng 7 3. * Kasaysayan
Simbahang Katoliko ng Daigdig
bilang isang (Batayang
institusyon sa Gitnang Aklat) III.
Panahon 2012.
3. Ang Holy pp. 161-164
Roman Empire 4. *
4. Ang Paglunsad ng Kasaysayan
mga Krusada ng Daigdig
5. Ang buhay sa Europa (Manwal ng
Guro) III. 2012.

noong Gitnang pp. 59-63
Panahon: Piyudalismo 8. Naipapahayag ang
Manoryalismo, at Pag- pagpapahalaga sa mga
usbong ng mga Bayan kontribusyon ng AP8DKT-IIf-8
at Lungsod kabihasnang klasiko sa pag-
6. Epekto at kontribusyon unlad ng pandaigdigang
ng ilang mahahalagang kamalayan
pangyayari sa Europa 9. Nasusuri ang mga * Kasaysayan ng
sa pagpapalaganap ng pangyayaring nagbigay-daan Daigdig (Batayang
pandaigdigang AP8DKT-IIf-9
sa Pag-usbong ng Europa sa Aklat) III. 2000.
kamalayan. Gitnang Panahon pp. 138-159.
10. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE III
bunga ng paglakas ng Modyul 8
Simbahang Katoliko bilang 2. * Kasaysayan
isang institusyon sa Gitnang ng Daigdig
Panahon (Batayang
Aklat) III.
2012.
pp. 178-189.
AP8DKT-IIg-
3. * Kasaysayan
10
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro)III.
2012.
pp. 69-73
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 144-147.
11. Nasusuri ang mga kaganapang 1. * Kasaysayan
nagbigay-daan sa pagkakabuo ng Daigdig
ng “Holy Roman Empire” (Batayang
Aklat)III. 2000.
AP8DKT-IIg-
pp. 142-143
11
2. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 173-175
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 66-68.
12. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE III
dahilan at bunga ng mga Modyul 8
Krusada sa Gitnang 2. * Kasaysayan
Panahon ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 147-149.
AP8DKT-IIh- 3. * Kasaysayan
12 ng Daigdig III
(Batayang
Aklat) III.
2012.
pp. 181-184
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 71-72
13. Nasusuri ang buhay sa Europa 1. EASE III
noong Gitnang Panahon: Modyul 9
Manoryalismo, Piyudalismo, at 2. * Kasaysayan
ang pag-usbong ng mga ng Daigdig
bagong bayan at lungsod (Batayang
AP8DKT-IIi- Aklat) III.
13 2000.
pp. 150-159
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 192-206
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 73-80
14. Natataya ang epekto at
kontribusyon ng ilang
AP8DKT-IIj-
mahahalagang pangyayari sa
13
Europa sa pagpapalaganap
ng
pandaigdigang kamalayan.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pag-usbong ng Makabagong Daigdig: Ang Transpormasyon tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan
A. Paglakas ng Europa Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III
Modyul 10,12
1. Pag-usbong at Naipamamalas ng mag-aaral kritikal na nakapagsusuri 2. * Kasaysayan
kontribusyon ng ang pag-unawa sa naging sa naging implikasyon ng Daigdig
bourgeoisie, transpormasyon tungo sa sa kaniyang bansa, (Batayang
merkantilismo, National makabagong panahon ng komunidad, at sarili ng Aklat) III.
monarchy, mga bansa at rehiyon sa mga pangyayari sa 1. Nasusuri ang pag-usbong ng 2000.
Renaissance, daigdig bunsod ng panahon ng bourgeoisie, merkantilismo, pp. 161-179
AP8PMD-
Simbahang Katoliko at paglaganap ng mga kaisipan transpormasyon tungo National monarchy, 3. * Kasaysayan
IIIa-b-1
Repormasyon sa agham, politika, at sa makabagong Renaissance, Simbahang ng Daigdig
ekonomiya tungo sa pagbuo panahon. Katoliko at Repormasyon (Batayang
ng pandaigdigan kamalayan Aklat) III.
2012.
pp. 208-238
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 82-122
1. EASE III
2. Napahahalagahan ang mga Modyul 10,12
kontribusyon ng bourgeoisie, 2. * Kasaysayan
merkantilismo, National AP8PMD- ng Daigdig
monarchy, Renaissance, IIIc-d-3 (Batayang
Simbahang Katoliko at Aklat) III.
Repormasyon sa daigdig. 2000.
pp. 162,164-
168,176-179
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012.
pp. 212-214,
216, 221-224,
233-234, 236-
237
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 84,87-
88,91-92;95,98-
99,102-103,
106-107
B. Paglawak ng 1. EASE III
Kapangyarihan Modyul 14
ng Europa 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
1. Unang Yugto (Batayang
ng Aklat) III.
Imperyalismo at 2000.
Kolonisasyon pp. 180-190
2. Dahilan at Epekto 3. Nasusuri ang unang yugto ng 3. * Kasaysayan
AP8PMD-
ng unang yugto ng imperyalismo at kolonisasyon ng Daigdig
IIIe-4
Imperyalismo at sa Europa. (Batayang
Kolonisasyon Aklat) III.
3. Kaganapan at 2012.
Epekto ng pp. 240-248
Enlightenment pati 4. * Kasaysayan
ng Rebolusyong ng Daigdig
Siyentipiko at (Manwal ng
Industriyal. Guro) III.
4. Ikalawang Yugto 2012.
ng Kolonyalismo at pp. 111-114
Imperyalismo 4. Natataya ang mga dahilan 1. EASE III
AP8PMD-IIIf-
at epekto ng unang yugto Modyul 14
5
ng 2. * Kasaysayan
imperyalismo at kolonisasyon
5. Dahilan at Epekto ng sa Europa. ng Daigdig
Ikalawang Yugto ng (Batayang
Imperyalismo Aklat) III.
2000.
pp. 180-181,
186-190
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 241-242,
246-248
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 111,113
1. EASE III
Modyul 13
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 187-193
5. Nasusuri ang kaganapan at
3. * Kasaysayan
epekto ng Enlightenment pati AP8PMD-
ng Daigdig
ng Rebolusyong Siyentipiko IIIg-6
(Batayang
at Industriyal.
Aklat) III.
2012.
pp. 250-260,
276-284
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 115-123,
128-132
6. Naipaliliwanag ang Ikalawang AP8PMD- 1. * Kasaysayan
Yugto ng Kolonyalismo at IIIh-7 ng Daigdig
Imperyalismo (Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 205-215
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.

2012.
pp. 286-294
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 133-137
1. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000.
pp. 206, 211-
215
2. * Kasaysayan
7. Nasusuri ang mga dahilan at
AP8PMD- ng Daigdig
epekto ng ikalawang Yugto ng
IIIh-8 (Batayang
Imperyalismo at Kolonisasyon.
Aklat) III.
2012.
pp. 287-
288,294
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 133,136
C. Pagkamulat 8. Naipapaliwanag ang 1. EASE III
1. Kaugnayan ng kaugnayan ng Rebolusyong AP8PMD-IIIi- Modyul 15
Rebolusyong Pangkaisipan sa 9 2. *
Pangkaisipan sa Rebolusyong Kasaysayan
Pranses at Amerikano. ng Daigdig
Rebolusyong Pranses (Batayang
at Amerikano Aklat) III.

2. Pag-usbong ng 2000.
Nasyonalismo sa pp. 194-204
Europa at iba’t ibang 3. * Kasaysayan
bahagi ng daigdig. ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 262-273
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 123-127
1. EASE III
Modyul 16
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2000.
pp. 216-247
9. Naipapahayag ang
3. * Kasaysayan
pagpapahalaga sa pag-usbong AP8PMD-IIIi-
ng Daigdig
ng Nasyonalismo sa Europa at 10
(Batayang
iba’t ibang bahagi ng daigdig.
Aklat)III. 2012.
pp. 296-305
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012.
pp. 137-141
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Kontemporanyong Daigdig (ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan): Mga Suliranin at Hamon tungo sa Pandaigdigang
Kapayapaan, Pagkakaisa, Pagtutulungan, at Kaunlaran
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III
A. Ang Unang 1. Nasusuri ang mga dahilang AP8AKD-IVa- Modyul 17
Digmaang Pandaigdig naipamamalas ng mag-aaral aktibong nakikilahok sa nagbigay-daan sa Unang 1 2. *
1. Mga Dahilang ang pag-unawa sa mga gawain, programa, Dimaan Pandaidig Kasaysayan
ng Daigdig

nagbigay-daan kahalagahan ng pakikipag- proyekto sa antas ng (Batayang
sa Unang ugnayan at sama-samang komunidad at bansa na Aklat) III.
Digmaang pagkilos sa nagsusulong ng 2000.
Pandaigdig. kontemporanyong daigdig rehiyonal at pp. 248-249
2. Mahahalagang tungo sa pandaigdigang pandaigdigang 3. * Kasaysayan
pangyayaring kapayapaan, pagkakaisa, kapayapaan, ng Daigdig
naganap sa Unang pagtutulungan, at kaunlaran pagkakaisa, (Batayang
Digmaang pagtutulungan, at Aklat) III.
Pandaigdig kaunlaran 2012.
3. Epekto ng pp. 308-311
Unang Digmaang 4. * Kasaysayan
Pandaigdig ng Daigdig
4. Pagsisikap ng (Manwal ng
mga bansa na Guro) III.
makamit ang 2012.
kapayapaang pp. 141-142
pandaigdig 2. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III
5. Ang Ikalawang pangyayaring naganap sa Modyul 17
Digmaang Unang Digmaang 2. * Kasaysayan
Pandaigdig Pandaigdig ng Daigdig
6. Mga Dahilang (Batayang
nagbigay-daan sa Aklat) III.
Ikalawang 2000.
Digmaang pp. 249-252
AP8AKD-IVb-
Pandaigdig. 3. * Kasaysayan
2
7. Mahahalagang ng Daigdig
pangyayaring naganap (Batayang
sa Ikalawang Aklat) III.
Digmaang Pandaigdig 2012.
8. Epekto ng Ikalawang pp. 311-312
Digmaang Pandaigdig 4. * Kasaysayan
9. Pagsisikap ng mga ng Daigdig
bansa na makamit (Manwal ng
ang kapayapaang Guro) III.
pandaigdig 2012.
pp. 143

10. Mga Ideolohiya, 3. Natataya ang mga epekto 1. EASE III
Cold War, at Neo- ng Unang Dimaang Modyul 17
kolonyalismo Pandadig AP8AKD-IVc- 2. *
11. Mga Pandaigdigang 3 Kasaysayan
Organisasyon, ng Daigdig
Pangkat, (Batayang
Aklat)III. 2000.
at Alyansa pp. 252-255
11.1 Mga organisasyon 3. * Kasaysayan
at alyansa ng Daigdig
(Europaan Union (Batayang
(EU), Aklat) III.
Organization of 2012.
American States pp. 312-315
(OAS), 4. Nasusuri ang pagsisikap ng 1. EASE III
Organization of mga bansa na makamit Modyul 21-24
Islamic Countries, ang kapayapaang 2. Open High
ASEAN, at iba pa) pandaigdig at kaunlaran School
11.2 Mga pang- Modyul 21
ekonomikong 3. * Kasaysayan
organisasyon at ng Daigdig
trading blocs (Batayang
(GATT, World Aklat) III. 2000.
Trade, IMF/World AP8AKD-IVd- pp. 253-255
Bank, APEC, 4 4. * Kasaysayan
ASEAN Economic ng Daigdig
Community, OAS, (Batayang
NAFTA, AFTA, Aklat) III. 2012.
OPEC, at iba pa) pp. 315-319
5. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 144-145
5. Nasusuri ang mga dahilan na 1. EASE III
nagbigay-daan sa Ikalawang Modyul 17
Digmaang Pandaidig. 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
AP8AKD-IVe- Aklat) III.
5 2000. pp.
256-
257
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp. 322-
324
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp. 145-
146
6. Nasusuri ang 1. EASE III
mahahalagang Modyul 17
pangyayaring naganap sa 2. * Kasaysayan
Ikalawang Digmaang ng Daigdig
Pandaigdig. (Batayang
Aklat) III.
2000. pp.
257-
262
AP8AKD-IVf- 3. * Kasaysayan
6 ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
324-
333

4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
146-
147
7. Natataya ang mga epekto 1. EASE III
ng Ikalawang Digmaang Modyul 17
Pandaigdig. AP8AKD-IVg- 2. *
7 Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 263-
265
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 333-334
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
148-
151
8. Natataya ang pagsisikap ng 1. * Kasaysayan
mga bansa na makamit ng Daigdig
ang kapayapaang (Batayang
pandaigdig at kaunlaran. Aklat) III.
2000. pp.
AP8AKD-IVh- 264-
8 265
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
331-
332
9. Nasusuri ang mga 1. EASE III
ideolohiyang politikal at Modyul 18
ekonomiko sa hamon ng 2. * Kasaysayan
estabilisadong institusyon ng Daigdig
ng lipunan. (Batayang
AP8AKD-IVi-
Aklat)III. 2000.
9
pp. 266-276
3. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp. 336-
345
Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp. 152-
156
10. Natataya ang epekto ng mga 1. EASE AP III
ideolohiya, ng Cold War at Modyul 19-20
ng Neo-kolonyalismo sa iba’t 2. Open High
ibang bahagi ng daigdig. School. Modyul
19-20
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp.
277-
AP8AKD-IVi- 288
10 4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
348-
362
5. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
157-
167
11. Nasusuri ang bahaging Open High School.
ginampanan ng mga AP8AKD- Modyul 17
pandaidigang organisasyon sa IVi-11
pagsusulong ng
pandaigdigang kapayapaan,
pagkakaisa, pagtutulungan, at
kaunlaran.
BAITANG 9
EKONOMIKS
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks at pambansang pag-unlad
gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri,
mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig.

UNANG MARKAHAN - Mga Pangunahing Konsepto ng Ekonomiks: Batayan ng Matalinong Paggamit ng Pinagkuknang Yaman tungo sa Pagkamit ng
Kaunlaran
A. Kahulugan ng Ekonomiks Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 1
may pag-unawa: 2. * Ekonomiks Mga
1. Nailalapat ang kahulugan ng Konsepto at
sa mga pangunahing naisasabuhay ang pag- ekonomiks sa pang-araw- Aplikasyon
konsepto ng unawa sa mga araw na pamumuhay bilang (Manwal ng Guro)
Ekonomiks bilang pangunahing konsepto isang mag-aaral, at kasapi IV. 2012. pp. 1-6.
batayan ng matalino at ng Ekonomiks bilang ng pamilya at lipunan 3. * Ekonomiks
maunlad na pang- batayan ng matalino AP9MKE-Ia- Mga Konsepto at
araw-araw na at maunlad na pang- 1 Aplikasyon
pamumuhay araw-araw na (Batayang
pamumuhay Aklat)IV. 2012.
pp.3-17.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8 -
10
2. Natataya ang kahalagahan 1. EASE IV Modyul 1
ng ekonomiks sa pang- 2. * Ekonomiks
AP9MKE-Ia-
araw- araw na pamumuhay Mga Konsepto at
2
ng bawat pamilya at ng Aplikasyon
lipunan (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 14-
17
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 15-
16.

3. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
B. Kakapusan kakapusan sa pang-araw- 2. * Ekonomiks
1. Konsepto ng Kakapusan araw na pamumuhay Mga Konsepto at
at ang Kaugnayan nito sa Aplikasyon
Pang- araw- araw na (Batayang Aklat)
Pamumuhay IV. 2012. pp. 60-
2. Palatandaan ng 66.
Kakapusan sa Pang- araw- AP9MKE-Ia- 3. * Ekonomiks Mga
araw na Buhay 3 Konsepto at
3. Kakapusan Bilang Aplikasyon
Pangunahing Suliranin (Manwal ng Guro)
sa Pang- araw-araw na IV. 2012. pp. 20-
Pamumuhay 23.
4. Mga Paraan upang 4. * Ekonomiks
Malabanan ang (Batayang Aklat)
Kakapusan sa Pang- araw- IV. 2000. pp. 66.
araw na Pamumuhay 4. Natutukoy ang mga 1. EASE IV Modyul 3
palatandaan ng kakapusan 2. * Ekonomiks
sa pang-araw-araw na Mga Konsepto at
buhay. Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.60-
AP9MKE-Ib- 66.
4 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 20-
23.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 66-
68.

5. Nakakabuo ang konklusyon 1. EASE IV Modyul 3
na ang kakapusan ay isang 2. * Ekonomiks
pangunahing suliraning Mga Konsepto at
panlipunan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.64-
66.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ib-
Konsepto at
5
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 20-
23.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.71-
72.
1. EASE IV Modyul 3
6. Nakapagmumungkahi ng AP9MKE-Ic- 2. * Ekonomiks
mga paraan upang 6 Mga Konsepto at
malabanan ang kakapusan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.65-
66.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 20-
23.
C. Pangangailangan 7. Nasusuri ang kaibahan ng 1. EASE IV Modyul 3
at Kagustuhan kagustuhan (wants) sa 2. * Ekonomiks
AP9MKE-Ic-
1. Pagkakaiba ng pangangailangan (needs) (Batayang Aklat)
7
Pangangailangan at bilang batayan sa pagbuo ng IV. 2000. pp. 74-
matalinong desisyon 75.

Kagustuhan 8. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
2. Ang Kaugnayan personal na kagustuhan at AP9MKE-Id- 2. * Ekonomiks
ng Personal pangangailangan sa suliranin 8 (Batayang Aklat)
na Kagustuhan at ng kakapusan IV. 2000. pp.81.
Pangangailangan sa 9. Nasusuri ang hirarkiya ng 1. EASE IV Modyul 3
Suliranin ngKakapusan pangangailangan. 2. * Ekonomiks
3. Hirarkiya ng Mga Konsepto at
Pangangailangan Aplikasyon
4. Batayan ng Personal (Batayang Aklat)
na Pangangailangan IV. 2012. pp.78-
at Kagustuhan 80.
5. Salik na 3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Id-
nakakaimpluwensiya sa Konsepto at
9
Pangangailangan at Aplikasyon
Kagustuhan (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 28-
32.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 75-
77.
10. Nakabubuo ng sariling 1. EASE IV Modyul 3
pamantayan sa pagpili ng 2. * Ekonomiks
mga pangangailangan batay Mga Konsepto at
sa mga hirarkiya ng Aplikasyon
pangangailangan AP9MKE-Ie- (Batayang Aklat)
10 IV. 2012. pp.79-
84.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.28-
32.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 75-
77.
11. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 3
nakakaimpluwensiyasa 2. * Ekonomiks
pangangailangan at Mga Konsepto at
kagustuhan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.78-
84.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ie-
Konsepto at
11
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 28-
32.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 80-
81
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
D. Alokasyon alokasyon sa kakapusan at 2. * Ekonomiks
1. Kaugnayan ng Konsepto pangangailangan at Mga Konsepto at
ng Alokasyon sa kagustuhan Aplikasyon
Kakapusan at (Batayang Aklat)
Pangangailangan at AP9MKE-If- IV. 2012. pp.70-
Kagustuhan 12 76.
2. Kahalagahan ng Paggawa 3. * Ekonomiks Mga
ng Tamang Desisyon Konsepto at
Upang Matugunan ang Aplikasyon
Pangangailangan (Manwal ng Guro)
3. Iba’t- Ibang Sistemang IV. 2012. pp. 25-
Pang- ekonomiya 28.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.101
13. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 3
paggawa ng tamang 2. * Ekonomiks
desisyon upang matugunan Mga Konsepto at
ang pangangailangan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.79-
84.
AP9MKE-If-
3. * Ekonomiks Mga
13
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 31.
4. Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 98
1. * Ekonomiks
14. Nasusuri ang mekanismo ng AP9MKE-Ig- Mga Konsepto at
alokasyon sa iba’t-ibang 14 Aplikasyon
sistemang pang-ekonomiya (Batayang Aklat)
bilang sagot sa kakapusan IV. 2012. pp.72-
75.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 25-
28.
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 103-
105.

E. Pagkonsumo 15. Naipaliliwanag ang konsepto 1. EASE IV Modyul 5
1. Konsepto ng Pagkonsumo ng pagkonsumo AP9MKE-Ig- 2. Ekonomiks
2. Salik sa Pagkonsumo 15 (Batayang Aklat
3. Pamantayan sa IV. 2000. pp. 84.
Matalinong Pamimili 16. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 5
4. Karapatan at nakakaapekto sa 2. * Ekonomiks
Tungkulin Bilang Isang pagkonsumo. Mga Konsepto at
Mamimili Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.91-
99.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ih-
Konsepto at
16
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 39-
42.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 85-
87
17. Naipamamalas ang talino sa 1. EASE IV Modyul 5
pagkonsumo sa 2. * Ekonomiks
pamamagitan ng paggamit Mga Konsepto at
ng pamantayan sa pamimili Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 92-
93.
AP9MKE-Ih-
3. * Ekonomiks Mga
17
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 36-
39.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)

IV. 2000. pp. 91-
92
18. Naipagtatanggol ang mga 1. EASE IV Modyul 5
karapatan at nagagampanan 2. * Ekonomiks
ang mga tungkulin bilang Mga Konsepto at
isang mamimili Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 99-
103.
3. Mahusay na
Mamimili
(Philippines Non
Formal Education
AP9MKE-Ih-
Project. 2000. pp.
18
1-61.
4. Wise Ka Bang
Mamimili.
(Philippines Non
Formal Education
Project. 2000. pp.
1-38.
5. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
93.94.
F. Produksyon 19. Naibibigay ang kahulugan ng 1. EASE IV Modyul 4
1. Kahulugan at Proseso ng produksyon 2. * Ekonomiks
Produksyon at ang Mga Konsepto at
Pagtugon nito sa Pang- Aplikasyon
araw araw na (Batayang Aklat)
AP9MKE-Ii-
Pamumuhay IV. 2012. pp. 106-
19
2. Salik (Factors) ng 107.
Produksyon at ang 3. * Ekonomiks
Implikasyon nito sa Pang- Mga Konsepto at
araw araw na Aplikasyon
Pamumuhay (Manwal ng Guro)

3. Mga Organisasyon
ng Negosyo
IV. 2012. pp. 39-
42.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 120.
21. Napahahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 4
salik ng produksyon at ang 2. * Ekonomiks Mga
implikasyon nito sa pang- Konsepto at
araw- araw na Aplikasyon
pamumuhay (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 108-
112.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ii-
Konsepto at
19
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 39-
42.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 123-
124.

1. EASE IV Modyul 4
22. Nasusuri ang mga tungkulin 2. * Ekonomiks Mga
ng iba’t- ibang Konsepto at
organisasyon ng negosyo Aplikasyon
(Batayang
Aklat)IV. 2012. pp.
AP9MKE-Ij- 134-137
20 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 42-
47.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 137-
142
IKALAWANG MARKAHAN - Maykroekonomiks
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 6
A. Demand may pag-unawa 1. Nailalapat ang kahulugan ng 2. * Ekonomiks
kritikal na demand sa pang araw-araw (Batayang Aklat)
1. Kahulugan ng ”Demand” sa mga pangunahing nakapagsusuri sa mga na pamumuhay ng bawat IV. 2000. pp. 151.
2. Mga Salik na Nakakapekto kaalaman sa ugnayan ng pangunahing kaalaman pamilya 3. * Ekonomiks Mga
sa Demand pwersa ng demand at sa ugnayan ng pwersa Konsepto at
3. Elastisidad ng Demand suplay, at sa sistema ng ng demand at suplay, Aplikasyon
pamilihan bilang batayan at sistema ng AP9MYK- (Manwal ng Guro)
ng matalinong pamilihan bilang IIa-1 IV. 2012. pp. 52-
pagdedesisyon ng batayan ng matalinong 56.
sambahayan at bahay- pagdedesisyon ng 4. * Ekonomiks
kalakal tungo sa sambahayan at bahay- Mga Konsepto at
pambansang kaunlaran kalakal tungo sa Aplikasyon
pambansang kaunlaran (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 141-
143

nakaaapekto sa demand 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 154-
155.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MYK- Aplikasyon
IIa-2 (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 52-
56.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.174-
178
3. matalinong 1. EASE IV Modyul 6
nakapagpapasya sa 2. * Ekonomiks
pagtugon sa mga (Batayang Aklat)
pagbabago ng salik na IV. 2000. pp.151.
nakaaapekto sa demand 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MYK- (Manwal ng Guro)
IIb-3 IV. 2012. pp. 52-
56.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 148-
149.

4. naiuugnay ang elastisidad ng 1. EASE IV Modyul 6
demand sa presyo ng 2. * Ekonomiks
kalakal at paglilingkod (Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.161-
164.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MYK-
(Manwal ng Guro)
IIb-4
IV. 2012. pp.64-
68.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 175-
181.
B. Supply” (Suplay) 5. nailalapat ang kahulugan ng AP9MYK- 1. EASE IV Modyul 6
suplay batay sa pang-araw- IIc-5 2. * Ekonomiks
1. Kahulugan ng Suplay araw na pamumuhay ng (Batayang Aklat)
2. Mga Salik ng Nakakapekto bawat pamilya IV. 2000. pp.156.
sa Suplay 3. * Ekonomiks Mga
3. Elastisidad ng Suplay Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 56-
60.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.152

nakaaapekto sa suplay 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.159-
160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MYK-
(Manwal ng Guro)
IIc-6
IV. 2012. pp. 56-
60.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 157-
158
7. Matalinong nakapagpapasya 1. EASE IV Modyul 6
sa pagtugon sa mga 2. * Ekonomiks
pagbabago ng salik na AP9MYK- (Batayang Aklat)
nakaaapekto sa suplay IId-7 IV. 2000. pp. 159-
160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 56-
60.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 159.

C. Interaksyon ng Demand 8. Naiuugnay ang elastisidad ng 1. EASE IV Modyul 6
at Suplay demand at suplay sa presyo 2. * Ekonomiks
1. Interaksyon ng demand ng kalakal at paglilingkod (Batayang Aklat)
at suplay sa kalagayan ng IV. 2000. pp. 160-
presyo at ng pamilihan 166.
2. ”Shortage”at”Surplus” 3. * Ekonomiks Mga
3. Mga Paraan ng Konsepto at
pagtugon/kalutasan sa Aplikasyon
AP9MYK-
mga suliraning dulot ng (Manwal ng Guro)
IId-8
kakulangan at kalabisan IV. 2012. pp. 64-
sa pamilihan 68.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.174-
189.
9. Naipapaliwanag ang
interaksyon ng demand at AP9MYK-
suplay sa kalagayan ng IIe-9
presyo at ng pamilihan
10. Nasusuri ang mga epekto ng 1. EASE IV Modyul 6
shortage at surplus sa 2. * Ekonomiks
AP9MYK-IIf-
presyo at dami ng kalakal at (Batayang Aklat)
9
paglilingkod sa pamilihan IV. 2000. pp. 167-
172.

3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 64-
68.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.162-
171.
11. Naimumungkahi ang paraan 1. EASE IV Modyul 3
ng pagtugon/kalutasan sa 2. * Ekonomiks
mga suliraning dulot ng (Batayang Aklat)
kakulangan at kalabisan IV. 2000. pp. 179-
181.
AP9MYK-
3. * Ekonomiks
IIg-10
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 162-
171.
D. Pamilihan 12. Napapaliwanag ang 1. EASE IV Modyul 7
1. Konsepto ng Pamilihan kahulugan ng pamilihan 2. * Ekonomiks
2. Iba’t ibang Istraktura (Batayang Aklat)
ng Pamilihan IV. 2000. pp. 172-
3. Gampanin ng 176.
Pamahalaan sa mga 3. * Ekonomiks Mga
AP9MYK-
Gawaing Konsepto at
IIh-11
Pangkabuhayan sa Iba’t Aplikasyon
Ibang Istraktura ng (Manwal ng Guro)
Pamilihan IV. 2012. pp. 73-
77
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at

Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 190.
13. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 7
Istraktura ng Pamilihan 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 172-
176.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MYK-IIi-
(Manwal ng Guro)
12
IV. 2012. pp. 69-
72
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 191-
195.
14. Napangangatwiranan ang 1. EASE IV Modyul 7
kinakailangang pakikialam at 2. * Ekonomiks
regulasyon ng pamahalaan (Batayang Aklat)
sa mga gawaing IV. 2000. pp. 177-
pangkabuhayan sa iba’t 178.
ibang istraktura ng 3. * Ekonomiks Mga
pamilihan upang matugunan Konsepto at
ang pangangailangan ng AP9MYK-IIj- Aplikasyon
mga mamamayan 13 (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 73-
77.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 207-

209
IKATLONG MARKAHAN - Makroekonomiks
A. Paikot na Daloy ng Ekonomiya Ang mag-aaral ay 1. Nailalalarawan ang paikot na 1. Ekonomiks
1. Bahaging ginagampanan ng Naipamamalas ng mag- nakapagmumungkahi daloy ng ekonomiya Batayang Aklat
mga bumubuo sa paikot na aaral ang pag-unawa sa ng mga pamamaraan Para sa Ikaapat na
daloy ng ekonomiya mga pangunahing kung paanong ang Taon. 2000. pp.
2. Ang kaugnayan sa isa’t isa ng kaalaman tungkol sa pangunahing kaalaman 184-186.
mga bahaging bumubuo sa pambansang ekonomiya tungkol sa 2. * Ekonomiks
paikot na daloy ng bilang kabahagi sa pambansang Mga Konsepto at
ekonomiya pagpapabuti ng ekonomiya ay Aplikasyon
AP9MAK-
pamumuhay ng kapwa nakapagpapabuti sa (Batayang Aklat)
IIIa-1
mamamayan tungo sa pamumuhay ng kapwa IV. 2012. pp. 212-
pambansang kaunlaran mamamayan tungo sa 220.
pambansang kaunlaran 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 80,
83.
2. Natataya ang bahaging 1. * Ekonomiks
ginagampanan ng mga (Batayang Aklat)
bumubuo sa paikot na daloy IV. 2000. pp. 186-
ng ekonomiya 187.
2. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
AP9MAK- (Batayang Aklat)
IIIa-2 IV. 2012. pp. 212.-
220.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 81-
82.
3. Nasusuri ang ugnayan sa AP9MAK- 1. * Ekonomiks

isa’t isa ng mga bahaging IIIa-3 (Batayang Aklat)
bumubuo sa paikot na daloy IV. 2000. pp. 187-
ng ekonomiya 191.
2. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 212-
220.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 81.
B. Pambansang Kita 4. Nasusuri ang pambansang 1. EASE II Modyul 15
1. Pambansang produkto produkto (Gross National 2. * Ekonomiks
(Gross National Product- Product-Gross Domestic (Batayang Aklat)
Gross Domestic Product) Product) bilang panukat IV. 2000. pp.191.
bilang panukat ng ng kakayahan ng isang 3. * Ekonomiks
kakayahan ng isang ekonomiya Mga Konsepto at
ekonomiya Aplikasyon
AP9MAK-
2. Mga pamamaraan sa (Batayang Aklat)
IIIb-4
pagsukat ng IV. 2012. pp. 222-
pambansang produkto 228.
3. Kahalagahan ng 4. * Ekonomiks Mga
pagsukat ng pambansang Konsepto at
kita sa ekonomiya Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 85.
1. * Ekonomiks
5. Nakikilala ang mga (Batayang Aklat)
pamamaraan sa pagsukat ng IV. 2000. pp. 191-
AP9MAK-
pambansang produkto 202.
IIIb-5
2. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 228-
232.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 85.
6. Nasusuri ang kahalagahan ng 1. * Ekonomiks
pagsukat ng pambansang Mga Konsepto at
kita sa ekonomiya Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 232-
AP9MAK-
236.
IIIc-6
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 86.
7. Naipapahayag ang 1. EASE IV Modyul 5
C. Ugnayan ng Kita, Pag- kaugnayan ng kita sa 2. * Sibika at
iimpok, at Pagkonsumo pagkonsumo at pag-iimpok Kultura/Heograpiy
AP9MAK- a, Kasaysayan at
1. Kaugnayan ng kita sa IIIc-6 Sibika Teaching
pagkonsumo at pag- Guide on Financial
iimpok Literacy. pp. 31-
2. Katuturan ng 42.
consumption at savings 8. Nasusuri ang katuturan ng * Sibika at
sa pag-iimpok consumption at savings sa Kultura/Heograpiya,
pag-iimpok Kasaysayan at Sibika
AP9MAK-
Teaching Guide on
IIIc-7
Financial Literacy. pp.
10-26, 209-216;263-
270.
D. Implasyon 9. Nasusuri ang konsepto at AP9MAK- 1. EASE IV Modyul 9
1. Konsepto ng Implasyo palatandaan ng Implasyon IIId-8 2. * Ekonomiks Mga
2. Mga Dahilan ng Konsepto at
Implasyon Aplikasyon
3. Mga Epekto ng (Batayang Aklat)
Implasyon IV. 2012. pp. 245-
4. Paraan ng Paglutas 248.
ng Implasyon 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 88-
89.
10. Natataya ang mga dahilan sa 1. EASE IV Modyul 9
pagkaroon ng implasyon 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 202-
203.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks
IIId-9
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 245-
248
11. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 9
epekto ng implasyon 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 203-
204.
3. * Ekonomiks
AP9MAK- Mga Konsepto at
IIIe-10 Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 248-
258.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 89-
90.
12. Napapahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 9
paraan ng paglutas ng 2. * Ekonomiks
implasyon (Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 204-
206.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks
IIIe-11
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 250-
252.
13. Aktibong nakikilahok sa EASE IV Modyul 9
AP9MAK-
paglutas ng mga suliraning
kaugnay ng implasyon IIIf-12
E. Patakarang Piskal 14. Naipaliliwanag ang layunin 1. * Ekonomiks
1. Layunin ng Patakarang ng patakarang piskal (Batayang Aklat)
Piskal IV. 2000. pp. 204-
2. Kahalagahan ng Papel 206.
na Ginagampanan ng 2. * Ekonomiks
Pamahalaan kaugnay Mga Konsepto at
ng mga Patakarang Aplikasyon
Piskal na Ipinapatupad AP9MAK- (Batayang Aklat)
nito IIIf-13 IV. 2012. pp. 254-
3. Patakaran sa 255.
Pambansang 3. * Ekonomiks Mga
Badyet at ang Kalakaran Konsepto at
ng Paggasta ng Aplikasyon
Pamahalaan (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 93-
Halimbawa: 94.
- Policy on Priority 15. Napahahalagahan ang papel 1. * Ekonomiks
AP9MAK-
Assistance Development na ginagampanan ng (Batayang Aklat)
IIIg-14 IV. 2000. pp. 204-
Fund pamahalaan kaugnay ng mga
-Policy on patakarang piskal na 206.
the ipinatutupad nito 2. * Ekonomiks
Privatization Mga Konsepto at
of GOCCs Aplikasyon
-Policy on (Batayang Aklat)
Conditional Cash IV. 2012. pp. 256-
Transfer 264.
-Patakaran sa 3. * Ekonomiks Mga
Wastong Konsepto at
Pagbabayad ng Aplikasyon
Buwis (Manwal ng Guro)
(VAT EVAT/ RVAT) IV. 2012. pp. 93-
4. Mga Epekto ng 94.
Patakarang 16. Nasusuri ang badyet at ang 1. EASE I Modyul 22
Piskal sa Katatagan ng kalakaran ng paggasta ng 2. * Ekonomiks
Pambansang Ekonomiya pamahalaan (Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 206-
208.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks
IIIg-15
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 265-
270.
17. Nakababalikat ng 1. EASE IV Modyul 18
pananagutan bilang 2. * Ekonomiks
mamamayan sa wastong Mga Konsepto at
AP9MAK-
pagbabayad ng buwis Aplikasyon
IIIg-16
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 258-
260.
18. Naiuuugnay ang mga epekto * Ekonomiks Mga
ng patakarang piskal sa Konsepto at
AP9MAK-
katatagan ng pambansang Aplikasyon (Batayang
IIIh-17
ekonomiya Aklat) IV. 2012. pp.
255-256.
F.Patakarang Pananalapi 19. Naipaliliwanag ang layunin 1. EASE IV Modyul 14
(Monetary Policy) ng patakarang pananalapi: 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
1. Layunin ng Patakarang IV. 2000. pp. 208
Pananalapi 3. * Ekonomiks
2. Kahalagahan ng Pag- Mga Konsepto at
iimpok at Pamumuhunan Aplikasyon
bilang isang salik sa AP9MAK- (Batayang Aklat)
Ekonomiya IIIh-18 IV. 2012. pp. 272-
3. Mga Bumubuo sa Sektor 274.
ng Pananalapi 4. * Ekonomiks Mga
4. Ang Papel na Konsepto at
Ginagampan ng Bawat Aplikasyon
Sektor ng Pananalapi (Manwal ng Guro)
5. Mga Paraan at IV. 2012. pp. 97-
Patakaran ng Bangko 98.
Sentral ng Pilipinas (BSP) 20. Naipahahayag ang 1. OHSP Modyul 14
upang mapatatag ang kahalagahan ng pag-iimpok 2. * Ekonomiks
halaga ng salapi at pamumuhunan bilang Mga Konsepto at
AP9MAK-
- Money Laundering isang salik ng ekonomiya Aplikasyon
IIIi-19
- Easy and Tight (Batayang Aklat)
Monetary Policy IV. 2012. pp. 274-
284.
21. Natataya ang bumubuo ng 1. EASE IV Modyul 14
sektor ng pananalapi 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 208-
212.
3. * Ekonomiks
AP9MAK-
Mga Konsepto at
IIIi-20
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 286-
294; 303-308.
4. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 97-
98, 100-111.
22. Nasusuri ang mga 1. EASE IV Modyul 17
patakarang pang-ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa AP9MSP- Konsepto at
patakarang panlabas ng IVj-21 Aplikasyon
bansa sa buhay ng (Manwal ng Guro)
nakararaming Pilipino IV. 2012. pp. 99.
23. Natitimbang ang epekto ng 1. EASE IV Modyul 17
mga patakaran pang- 2. * Ekonomiks Mga
ekonomiya na nakakatulong Konsepto at
AP9MSP-
sa patakarang panlabas ng Aplikasyon
IVj-22
bansa sa buhay ng (Manwal ng Guro)
nakararaming Pilipino IV. 2012. pp. 97-
98.
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
A. Konsepto at Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral 1. Nakapagbibigay ng 1. EASE IV Modyul 16
Palatandaan ng may pag-unawa ay aktibong sariling pakahulugan sa 2. * Ekonomiks
Pambansang Kaunlaran sa mga sektor ng nakikibahagi sa maayos pambansang kaunlaran (Batayang Aklat)
AP9MSP-
1. Pambansang Kaunluran ekonomiya at mga na pagpapatupad at IV. 2000. pp. 312-
IVa-1
2. Mga palatandaan ng patakarang pang- pagpapabuti ng mga 315.
Pambansang ekonomiya nito sa harap sektor ng ekonomiya at
kaunlaran ng mga hamon at pwersa mga patakarang pang-
3. Iba’t ibang gampanin tungo sa pambansang ekonomiya nito tungo 2. Nasisiyasat ang mga 1. EASE IV Modyul 16
ng mamamayang pagsulong at pag-unlad sa pambansang palatandaan ng 2. * Ekonomiks
AP9MSP-
Pilipino upang pagsulong at pag-unlad pambansang (Batayang Aklat)
IVa-2
makatulong sa kaunlaran IV. 2000. pp. 316-
pambansang kaunlaran 318.
4. Sama-sama Pagkilos para 3. Natutukoy ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 16
sa Pambansang Kaunlaran gampanin 2. * Sibika at
ngmamamayang Pilipino AP9MSP- Kultura/Heograpiy
upang makatulong sa IVb-3 a, Kasaysayan at
pambansang kaunlaran Sibika Teaching
Guide on Financial
Literacy. pp. 241-
244.
1. EASE IV Modyul 18
4. Napahahalagahan ang 2. * Sibika at
sama-samang pagkilos ng Kultura/Heograpiy
mamamayang Pilipino para AP9MSP- a, Kasaysayan at
sa pambansang kaunlaran IVb-4 Sibika Teaching
Guide on Financial
Literacy. pp. 241-
244.
5. Nakapagsasagawa ng isang 1. EASE IV Modyul 18
pagpaplano kung paano AP9MSP- 2. * Ekonomiks
makapag-ambag bilang IVc-5 (Batayang Aklat)
mamamayan sa pag-unlad IV. 2000. pp. 320-
ng bansa 322.
1. EASE IV Modyul 12
B. Sektor ng Agrikultura 2. * Ekonomiks
1. Ang bahaging 6. Nasusuri ang bahaging (Batayang Aklat)
ginagampanan ng ginagampanan ng IV. 2000. pp. 224-
agrikultura, pangingisda agrikultura, pangingisda, 227.
at paggugubat sa at paggugubat sa 3. * Ekonomiks
ekonomiya at sa bansa ekonomiya at sa bansa Mga Konsepto at
2. Mga dahilan at epekto ng Aplikasyon
suliranin ng sektor ng AP9MSP- (Batayang Aklat)
agrikultura, IVc-6 IV. 2012. pp. 320-
pangingisda,at 323, 334-336,
paggugubat sa bawat 341-342.
Pilipino 4. * Ekonomiks Mga
3. Mga patakarang pang Konsepto at
Ekonomiya nakatutulong Aplikasyon
sa sektor ng agrikultura (Manwal ng Guro)
(industriya ng IV. 2012. pp. 113-
agrikultura,pangingisda,at 115, 117.
paggugubat) 1. EASE IV Modyul 12
7. Nasusuri ang mga AP9MSP-
Halimbawa: 2. * Ekonomiks
dahilan at epekto ng IVd-7
- Comprehensive Agrarian (Batayang Aklat)
Reform Law suliranin ng
- Policy on Importation sektor ng agrikultura, IV. 2000. pp. 228-
of Rice pangingisda, at paggugubat 229.
- Policy on sa bawat Pilipino 3. * Ekonomiks Mga
Drug Konsepto at
Prevention Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 323-
328, 336-340, 342.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 115
and 118.
8. Nabibigyang-halaga ang 1. EASE IV Modyul 12
mga patakarang pang- 2. * Ekonomiks
ekonomiya nakatutulong sa (Batayang Akla)
sektor ng agrikultura IV. 2000. pp. 229-
(industriya ng agrikultura, 239.
pangingisda, at 3. * Ekonomiks
paggugubat) Mga Konsepto at
Aplikasyon
AP9MSP-
(Batayang Aklat)
IVd-8
IV. 2012. pp. 328-
332, 340-344.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 113,
118-119.
C. Sektor ng Industriya 9. Nasusuri ang bahaging 1. EASE IV Modyul 12
1. Bahaging ginampanan ng ginagampanan ng sektor 2. * Ekonomiks
AP9MSP-
ng sektor ng industriya, ng industriya, tulad ng (Batayang Aklat)
IVe-9
tulad ng pagmimina, pagmimina, tungo sa isang IV. 2000. pp. 242-
tungo masiglang ekonomiya 246.
sa isang masiglang
ekonomiya 3. * Ekonomiks
2. Ang pagkakaugnay ng Mga Konsepto at
sektor agrikultural at Aplikasyon
industriya tungo sa pag- (Batayang Aklat)
unlad ng kabuhayan IV. 2012. pp. 346-
3. Mga patakarang pang- 354.
ekonomiya nakatutulong 4. * Ekonomiks Mga
sa sektor industriya Konsepto at
- Filipino First Policy Aplikasyon
- Oil Deregulation Law (Manwal ng Guro)
- Policy on Microfinancing IV. 2012. pp. 121-
- Policy on 124.
Online 10. Nasusuri ang pagkakaugnay 1. EASE IV Modyul 12
Businesses ng sektor agrikultural at 2. * Ekonomiks
industriya tungo sa pag- (Batayang Aklat)
unlad ng kabuhayan IV. 2000. pp. 251-
260
3. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon
AP9MSP-
(Batayang Aklat)
IVe-10
IV. 2012. pp. 356-
358
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 125-
128.

11. Nabibigyang-halaga ang 1. EASE IV Modyul 12
mga patakarang pang- 2. * Ekonomiks
ekonomiyang nakatutulong Mga Konsepto at
AP9MSP-
sa sektor ng industriya Aplikasyon
IVe-11
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 359-
362.
12. Nasusuri ang bahaging 1. * Ekonomiks
D. Sektor ng Paglilingkod ginagampanan ng sektor ng (Batayang Aklat)
paglilingkod IV. 2000. pp. 262-
1.Ang bahaging 264.
ginagampanan 2. * Ekonomiks
ng sektor ng paglilingkod Mga Konsepto at
sa pambansang Aplikasyon
ekonomiya AP9MSP- (Batayang Aklat)
2. Mga patakarang pang- IVf-12 IV. 2012. pp. 378-
ekonomiya na 383.
nakakatulong sa sektor 3. * Ekonomiks Mga
ng paglilingkod Konsepto at
3. Batas na Nagbibigay Aplikasyon
Proteksyon at (Manwal ng Guro)
Nangangalaga sa mga IV. 2012. pp. 132-
Karapatan ng Mangggawa 136.
- Contractualization and Labor 13. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga
Outsourcing patakarang pang-ekonomiya Konsepto at
AP9MSP-
- Salary Standardization Law na nakakatulong sa sektor Aplikasyon (Batayang
IVf-13
ng paglilingkod Aklat) IV. 2012. pp.
384-386.

1. * Ekonomiks
14. Nakapagbibigay ng sariling AP9MSP- (Batayang
pakahulugan sa konsepto IVg-14 Aklat)IV. 2000. pp.
ng impormal na sektor 216-217.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
Batayang Aklat sa
Araling Panlipunan
Ikaapat na Taon.
2012. pp. 388-391.
3. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
Aplikasyon IV
Manwal ng Guro.
2012. pp. 138.
15. Nasusuri ang mga dahilan 1. * Ekonomiks
E. Impormal na Sektor ng pagkakaroon ng (Batayang Aklat)
impormal na sector IV. 2000. pp. 217-
1. Mga Dahilan at Anyo ng 219.
AP9MSP-
Impormal na Sektor ng 2. * Ekonomiks Mga
IVg-15
Ekonomiya Konsepto at
Aplikasyon
2. Mga epekto ng impormal (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 138.

na sektor ng ekonomiya 1. * Ekonomiks
3. Mga Patakang Pang- 16. Natataya ang mga epekto (Batayang Aklat)
ekonomiya na may ng impormal na sector ng IV. 2000. pp. 219-
kaugnayan ekonomiya 221.
sa Impormal na Sektor 2. * Ekonomiks
Mga Konsepto at
- Counterfeiting Aplikasyon
- Black Market AP9MSP- (Batayang Aklat)
IVh-16 IV. 2012. pp. 392-
395.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 138-
140.
17. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga
patakarang pang-ekonomiya Konsepto at
AP9MSP-
na nakakatulong sa sektor Aplikasyon
IVh-17
ng paglilingkod (Batayang Aklat) IV.
2012. pp. 386-387.
F. Kalakalang Panlabas 18. Natataya ang kalakaran ng 1. EASE II Modyul 21
1. Ang Kalakaran sa kalakalang panlabas ng 2. * Ekonomiks
AP9MSP-
Kalakalang Panlabas bansa (Batayang Aklat)
IVi-18
ng Pilipinas IV. 2000. pp. 280-
2. Ang ugnayan ng Pilipinas 292

para sa kalakalang 3. * Ekonomiks Mga
panlabas nito sa mga Konsepto at
samahan ng tulad ng Aplikasyon
World Trade Organization (Batayang Aklat)
at Asia Pacific Economic IV. 2012. pp. 400-
Cooperation tungo sa 409
patas na kapakinabangan 4. * Ekonomiks Mga
ng mga mamamayan ng Konsepto at
daigdig Aplikasyon
3. Mga Kontribusyon ng (Manwal ng Guro)
Kalakalang Panlabas sa IV. 2012. pp. 142-
Pag-unlad ng 143.
Ekonomiya ng Pilipinas 19. Nasusuri ang ugnayan ng 1. EASE II Modyul 21
4. Mga patakaran pang- Pilipinas para sa 2. * Ekonomiks Mga
ekonomiya na kalakalang panlabas nito sa Konsepto at
nakakatulong sa mga samahan tulad ng Aplikasyon
patakarang panlabas ng World Trade Organization (Batayang Aklat)
AP9MSP-
bansa sa buhay ng at Asia-Pacific Economic IV. 2012. pp. 408-
IVi-19
nakararaming Cooperation tungo sa patas 409.
Pilipino na kapakinabangan ng mga 3. * Ekonomiks Mga
-Policy on ASEAN mamamayan ng daigdig Konsepto at
Economic Aplikasyon
Community 2015 (Manwal ng Guro)
-Policy on Trade IV. 2012.
Liberalization pp. 151-153.
20. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 17
kontribusyon ng kalakalang 2. * Ekonomiks Mga
panlabas sa pag-unlad Konsepto at
ekonomiya ng bansa Aplikasyon
AP9MSP-
(Batayang Aklat)
IVi-20
IV. 2012. pp. 408-
409.
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV.
2000. pp. 303-305.
21. Nasusuri ang mga 1. EASE IV Modyul 17
patakarang pang-ekonomiya AP9MSP- 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa IVj-21 Konsepto at
patakarang panlabas ng Aplikasyon
bansa sa buhay ng (Batayang Aklat) IV.
nakararaming Pilipino 2012. pp. 407-409.
22. natitimbang ang epekto ng

mga patakaran pang- 1. EASE IV Modyul 17
ekonomiya na nakakatulong AP9MSP- 2. * Ekonomiks
sa patakarang panlabas ng IVj-22 (Batayang Aklat)
bansa sa buhay ng IV. 2000. pp. 292-
nakararaming Pilipino 294.
BAITANG 10
MGA KONTEMPORARYONGISYU
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga isyu at hamong pangkapaligiran, pang-ekonomiya, pampulitika, karapatang pantao,
pang-edukasyon, at pananagutang pansibiko na kinahaharap ng mga bansa sa kasalukuyan, gamit ang mga kasanayan sa
pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pananaliksik, mapanuring pag-iisip,mabisang komunikasyon, pagiging
makatarungan, at matalinong pagpapasya.
UNANG MARKAHAN - Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
A. Kahalagahan ng Pag-aaral ng may pag-unawa:
mga Kontemporaryong Isyu AP10IPE-Ia-1
sa sanhi at implikasyon ng nakabubuo ng 1. Naipaliliwanag ang konsepto
mga lokal at pandaigdigang programang ng Konteporaryong Isyu
isyung pang-ekonomiya pangkabuhayan 2. Nasusuri ang kahalagahan
tungo sa pagkamit ng (livelihood project) batay ng pagiging mulat sa mga
AP10IPE-Ia-2
pambansang kaunlaran sa mga pinagkukunang kontemporaryong isyu sa
yaman na matatagpuan lipunan at daigdig
B. Mga Suliraning sa pamayanan upang 3. Naipaliliwanag ang iba’t ibang 1. Paghahanda sa
Pangkapaligiran makatulong sa paglutas uri ng kalamidad na Kalamidad
1. Disaster Risk Mitigation sa mga suliraning nararanasan sa komunidad at AP10IPE-Ib-3 (Philippines
2. Climate Change pangkabuhayan na sa bansa Non-Formal
(Aspektong Education
Politikal, kinakaharap ng mga
Pang-ekonomiya, at mamamayan Projects).
Panlipunan) 2001. pp. 42-
3. Mga Suliraning 47
Pangkapaligiran sa 2. BALS Video –
Sariling Pamayanan Preparing For
Calamities
Halimbawa: 4. Naiuugnay ang gawain at
waste desisyon ng tao sa
AP10IPE-Ib-4
management, pagkakaroon ng mga
mining, quarrying, kalamidad
deforestation, at 1. Bagyo at
flashflood 4. Natutukoy ang mga Lindol: Paano
paghahanda na nararapat Paghahandaan
gawin sa harap ng mga ?
kalamidad (Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
1998. pp. 5-40
2. Preparing for
Calamities
(Philippines
Non-Formal
AP10IPE-Ib-5
Education
Projects).
2001. pp. 4-43
3. Paghahanda
sa Kalamidad
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
2001. pp. 4-43

4. Handa ka
na ba sa
Kalamidad?
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
2001. pp. 4-43
5. BALS Video –
Preparing
For
Calamities
5. Natutukoy ang mga ahensiya
ng pamahalaan na
responsable sa kaligtasan ng AP10IPE-Ic-6
mamamayan sa panahon ng
kalamidad
6. Napahahalagahan ang
pagkakaroon ng disiplina at
kooperasyon sa pagitan ng
AP10IPE-Ic-7
mga mamamayan at
pamahalaan sa panahon ng
kalamidad
7. Naipaliliwanag ang aspektong
politikal, pang-ekonomiya, at AP10IPE-Ic-8
panlipunan ng Climate Change
8. Natatalakay ang iba’t ibang
programa, polisiya, at
patakaran ng pamahalaan at AP10IPE-Id-9
ng mga pandaidigang
samahan tungkol sa Climate
Change
9. Natataya ang epekto ng
AP10IPE-Id-
Climate Change sa
10
kapaligiran, lipunan, at

kabuhayan ng tao
sa bansa at sa daigdig
10. Natutukoy ang mga suliraning
AP10IPE-Ie-
pangkapaligiran na
11
nararanasan sa sariling
pamayanan
11. Natatalakay ang mga hakbang AP10IPE-Ie-
ng pamahalaan sa pagharap 12
sa mga sulliraning
pangkapaligiran sa sariling
pamayanan
12. Nakagagawa ng case study
tungkol sa sanhi at epekto ng
AP10IPE-If-
mga suliraning
13
pangkapaligiran na
nararanasan sa sariling
pamayanan
C. Mga Isyung Pang-Ekonomiya 13. Naipaliliwanag ang mga Krisis sa
dahilan ng pagkakaroon ng Ekonomiya
1. Unemployment unemployment (Philippines Non-
AP10IPE-If-
2. Globalisasyon Formal Education
14
3. Sustainable Projects). 1998.
Development pp. 1-19
* Ekonomiks,
14. Natataya ang implikasyon ng Batayang Aklat IV,
AP10IPE-Ig-
unemployment sa pamumuhay 2000. pp. 132-133
15
at sa pag-unlad ng ekonomiya
ng bansa
15. Nakabubuo ng mga mungkahi
AP10IPE-Ig-
upang malutas ang sulliranin
ng unemployment 16
16. Naipaliliwanag ang konsepto 1. * Ekonomiks:
ng globalisasyon Mga Konsepto
at Aplikasyon,
Batayang Aklat
IV. 2012. pp.
AP10IPE-Ig- 420-421
17 2. * Kasaysayan
ng Daigdig,
Batayang
Aklat
III. 2012. pp.
398-399
17. Naipaliliwanag ang * Ekonomiks: Mga
pangkasaysayan, Konsepto at
AP10IPE-Ih-
pampulitikal, pang- Aplikasyon,
18
ekonomiya, at sosyo- Batayang Aklat IV.
kultural na pinagmulan ng 2012. pp. 421-430
globalisasyon
18. Nasusuri ang mga 1. * Kasaysayan
pangunahing institusyon na ng Daigdig,
may bahaging ginagampanan Batayang
sa globalisasyon Aklat
(pamahalaan, paaralan, mass AP10IPE-Ih- III. 2012. pp.
media, multinational na 19 399-400
korporasyon, NGO at mga 2. * Pilipinas:
internasyonal na Isang Sulyap
organisasyon) at Pagyakap I.
2006. pp. 306-
307
Open high school
19. Naipaliliwanag ang konsepto AP10IPE-Ih-
Modyul 16
ng sustainable development 20
20. Natatalakay ang kasaysayan AP10IPP-Ii- Open high school
ng pagkabuo ng konsepto ng 21 Modyul 16
sustainable development
21. Naipaliliwanag ang kaugnayan
ng mga gawain at desisyon AP10IPE-Ii-
ng tao sa pagbabagong 22
pangkapaligiran

22. Nasusuri ang mga Open high school
kasalukuyang hamon sa Modyul 16
pagtamo ng sustainable
AP10IPE-Ii-
development (hal.:
23
consumerism, energy
sustainability, poverty, at
health inequalities)
23. Napaghahambing ang iba’t Open high school
ibang istratehiya at polisiya na AP10IPE-Ij- Modyul 16
may kaugnayan sa pagtamo 24
ng sustaibale development na
ipinatutupad sa loob at labas
ng bansa
24. Nakasusulat ng isang case Open high school
study na nakatuon sa Modyul 16
AP10IPE-Ij-
pagtamo ng sustainable
25
development ng
kinabibilangang
pamayanan
IKALAWANG MARKAHAN - Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan
C. Mga Isyung Politikal Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Ekonomiks:
1. Migration (Migrasyon) pag-unawa: Mga Konsepto at
2. Territorial and nakapagpapanukala ng AP10IPP-IIa- Aplikasyon,
border conflicts sa sanhi at epekto ng mga mga paraan na 1. Natutukoy ang mga dahilan ng 1 Batayang Aklat
3. Political dynasties isyung pampulitikal sa nagpapakita ng aktibong migrasyon sa loob at labas ng IV. 2012. pp. 412
4. Graft and corruption pagpapanatili ng katatagan pakikilahok sa mga bansa
ng pamahalaan at maayos isyung pampulitikal na 2. Naipaliliwanag ang epekto ng * Ekonomiks:
na ugnayan ng mga bansa sa nararanasan sa migrasyon sa aspektong Mga Konsepto at
AP10IPP-Iib-
daigdig pamayanan at sa bansa panlipunan, pampulitika, at Aplikasyon,
-2
pangkabuhayan Batayang Aklat
IV. 2012. pp.
412-417

12. Natatalakay ang mga dahilan
ng mga suliraning teritoryal at AP10IPP-IIb-
hangganan (territorial and 3
border conflicts)
13. Nasusuri ang epekto mga * Pilipinas:

suliraning teritoryal at Bansang
hangganan (territorial and Papaunlad,
AP10IPP-IIc-
border conflicts) sa aspektong Batayang Aklat 6.
4
panlipunan, pampulitika, 2000. pp. 68-69
pangkabuhayan, at
pangkapayapaan ng mga
mamayan
14. Naipaliliwanag ang konsepto AP10IPP-IIc-
ng political dynasties 5
15. Nasusuri ang sanhi at epekto
AP10IPP-IId-
ng political dynasties sa
6
pagpapanatili ng malinis at
matatag na pamahalaan
AP10IPP-Iid-
16. Naipaliliwanag ang konsepto,
7
uri at pamamaraan ng graft
and corruption
17. Natataya ang epekto ng graft * Pilipinas: Isang
and corruption sa pagtitiwala AP10IPP-IIe- Sulyap at
at partisipasyon ng mga 8 Pagyakap I.
mamayan sa mga 2006. pp. 256-
programa ng pamahalaan 258
18. Nasusuri ang kaugnayan ng
AP10IPP-IIe-
graft and corruption sa
9
aspektong pangkabuhayan at
panlipunan
19. Nakapagmumungkahi ng mga
AP10IPP-
paraan upang maiwasan ang
graft and corruption sa lipunan Iif-10
IKATLONG MARKAHAN - Mga Isyu sa Karapang Pantao at Gender
A. Mga Isyu sa Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Kasaysayan ng
Karapatang Pantao may pag-unawa: Daigdig, Batayang
nakapagpaplano ng 1. Nakapagpaplano ng Aklat III. 2000.
1. Anyo ng paglabag sa kahalagahan ng symposium na symposium na tumatalakay sa pp. 315-317
sa karapatang karapatang pantao sa tumatalakay sa kaugnayan ng karapatang
AP10IKP-
pantao pagsusulong ng kaugnayan ng pantao at pagtugon sa
IIIa-1
2. Epekto ng paglabag pagkapantay-pantay at karapatang pantao at responsibilidad bilang
sa karapatang pantao respeto sa tao bilang pagtugon sa mamamayan tungo sa
3. Mga halimbawa ng kasapi ng pamayanan, responsibilidad bilang pagpapanatili ng isang
paglabag sa karapatang bansa, at daidig mamamayan tungo sa pamayanan at bansa na
pantao sa pamayanan, pagpapanatili ng isang kumikilala sa karapatang
bansa, at daigdig pamayanan at bansa na pantao
kumikilala sa karapatang 2. Nasusuri ang epekto ng * Kasaysayan ng
pantao paglabag sa karapatang pantao AP10IKP- Daigdig,
IIIa-2 Batayang Aklat
III. 2000. pp.
320-321
3. Nasusuri ang mga halimbawa 1. * Asya: Noon,
ng paglabag sa karapatang Ngayon at sa
pantao sa pamayanan, bansa, Hinaharap,
at daigdig Batayang
Aklat
AP10IKP-
II. 2000. pp.
IIIb-3
299-301
2. * Kasaysayan
ng Daigdig,
Batayang
Aklat
III. 2012. pp.
390-393
4. Nakapagmumungkahi ng ng * Kasaysayan ng
mga pamamaraan sa Daigdig,
AP10IKP-
pangangalaga ng karapatang Batayang Aklat
IIIb-4
pantao III. 2000.

pp.321-326
6. Nakapagmumungkahi ng mga * Kasaysayan ng
paran ng paglutas sa mga Daigdig,
AP10IKP-
paglabag ng karapatang pantao Batayang Aklat
IIIc-5
III. 2012. pp.
394-395
B. Mga Isyu na may Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
Kaugnayan sa Kasarian may pag-unawa: 1. Nakabubuo ng
(Gender) dokyumentaryo na AP10IKP-
1. Gender & Sexuality sa kahalagahan ng nakabubuo ng nagsusulong ng paggalang sa IIIc-6
2. Reproductive pagtanggap at paggalang sa dokyumentaryo na karapatan ng mga
Health Law iba’t ibang perspektibo na nagsusulong ng mamamayan sa pagpili ng
3. Same-sex Marriage may kaugnayan sa samu’t paggalang sa karapatan kasarian at sekswalidad
4. Prostitusyon at Pang- saring isyu sa gender ng mga mamamayan sa 2. Nasusuri ang iba’t ibang salik
AP10IKP-
aabuso pagpili ng na nagiging dahilan ng
IIId-7
kasarian at sekswalidad pagkakaroon ng
diskriminasyon
sa kasarian
3. Natataya ang bahaging
AP10IKP-
ginagampanan ng
IIId-8
kasarian(gender roles) sa iba’t
bang larangan at institusyong
panlipunan (trabaho,
edukasyon, pamilya,
pamahalaan, at relihiyon)
4. Napaghahambing ang
AP10IKP-
katatayuan ng kababaihan,
IIIe-9
lesbians, gays, bisexuals, at
transgendern sa iba’t ibang
bansa at rehiyon
AP10IKP-
mahahalagang probisyon ng
Reproductive Health Law IIIg-10

6. Naipapahayag ang sariling
AP10IKP-
saloobin sa Reproductive
Health Law IIIh-11
7. Nasusuri ang epekto ng same-
AP10IKP-IIIi-
sex marriage sa mga bansang
pinahihintulutan ito 12
8. Naipapahayag ang pananaw
AP10IKP-
sa pagpapahintulot ng same-
sex marriage sa bansa IIIh-13
9. Natatalakay ang dahilan ng AP10IKP-IIIi-
prostitusyon at pang-aabuso 14
10.Nasusuri ang epekto ng
prostitusyon at pang-aabuso AP10IKP-
sa buhay ng tao sa IIIj-15
pamayanan at bansa
11.Nakapagmumungkahi ng mga 1. Babae,
paraang tungo sa ikalulutas Gumising Ka!
ang suliranin ng prostitusyon (Philippines
at pang-aabuso sa sariling NonFormal
AP10IKP-
pamayanan at bansa Education
IIIj-16
Project). 1998.
pp. 25-26
2. * Asya:
Pag- usbong
ng
Kabihasnan.
2008. pp. 339-
340
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Isyung Pang-Edukasyon at Pansibiko at Pagkamamamayan (Civics and
Citizenship)
A. Mga Isyung Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 5. Nasusuri ang sistema * Asya: Pag-
Pang- edukasyon pag-unawa: ng edukasyon sa bansa usbong ng
AP10ICC-IVa-
1. Access sa Edukasyon nakagagawa ng case Kabihasnan.
1
2. Kalidad ng Edukasyon sa kahalagahan ng study na tumatalakay sa 2008. pp. 374-
375

edukasyon tungo sa mga solusyon tungkol sa 6. Nasusuri ang mga programa
ikabubuti ng kalidad ng mga suliraning ng pamahalaan na
AP10ICC-IVa-
pamumuhay ng tao, kinakaharap ng sistema nagsusulong ng
1
pagpapanatili ng kaayusang ng edukasyon sa bansa pagkakapantay-pantay sa
panlipunan, at pag-unlad ng edukasyon
bansa 7. Nasusuri ang mga
programa ng pamahalaan
na nagsusulong ng AP10ICC-IVa-
pagkakapantay-pantay sa 2
edukasyon
8. Nasusuri ang kalidad AP10ICC-

ng edukasyon sa bansa IVb-3
9. Natatalakay ang mga

AP10ICC-IVc-
suliraning kinakaharap
4
ng sektor ng edukasyon
sa
bansa
10. Nakapagmumungkahi ng mga
pamamaraan na
makakatulong sa AP10ICC-
pagpapataas ng kalidad ng IVd-5
edukasyon sa pamayanan at
bansa
B. Pansibiko at Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 11.Matutukoy ang mga katangian
AP10ICC-IVe-
Pagkamamamayan pag-unawa: na dapat taglayin ng isang
6
(Civics and Citizenship) aktibong mamamayan na
1. Pakikilahok sa mga sa kahalagahan ng nakagagawa ng nakikilahok sa mga gawain at
gawaing pansibiko pagkamamayan at pananaliksik tungkol sa usaping pansibiko
(Civic Engagement) pakikilahok sa mga gawaing kalagayan ng pakikilahok 12.Natatalakay ang iba’t ibang
2. Pakikilahok sa mga pansibiko tungo sa sa mga gawaing gawaing pansibiko sa AP10ICC-IVf-
Gawaing Politikal pagkakaroon ng isang pansibiko at pulitikal ng pamayanan at bansa 7
(Political pamayanan at bansang mga mamamayan sa
Socialization) maunlad, mapayapa, at may kanilang sariling 13. Nasusuri ang epekto ng
pagkakaisa pamayanan pakikilahok ng mamamayan
sa mga gawaing pansibiko sa AP10ICC-IVg-
kabuhayan, pulitika, at 8
lipunan
14. Nasusuri ang epekto ng
pakikilahok ng mamamayan
AP10ICC-
sa mga gawain at usapin
IVh-9
pampulitika

kahalagahan ng pagkakaroon
ng kooperasyon ng
mamamayan at pamahalaan
AP10ICC-IVi-
sa paglutas sa mga suliraning
10
panlipunan
16. Naipapahayag ang saloobin

sa mahahalagang isyung
AP10ICC-
pampulitika na kinakaharap
IVj-11
ng sariling pamayanan at
bansa

Talasalitaan
Absolute advantage – ganap na kalamangan ng isang bansa sa isang produkto kapag mas mababa ang halaga ng produksiyon nito kaysa halaga ng produksiyon ng
ibang bansa
Absolute monarchy – Uri ng monarkiya na ang kapangyarihan ng hari ay hindi nalilimitahan ng sinuman
Acid Rain – polusyong dulot ng sulfur dioxide at nitrogen oxide na pumapailanlang sa himpapawid at sumasama sa water vapor at bumabagsak sa anyong ulan, hamog, o
niyebe
Acropolis – ang burol at pinakamataas na lugar sa gitna ng lungsod-estado ng Athens at iba pang lungsod-estado ng Greece
Agham panlipunan– isang sangay ng kaalaman na ang pinag-aaralan ay ang mga pag-uugali ng tao habang siya ay nakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at sa
kapaligiran
Agora – ang gitna ng lungsod-estado ng isang bukas na lugar kung saan maaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao sa Greece
Ahimsa– hango sa relihiyong Jainism na may kahulugan na mapayapang pamamaraan ng pakikibaka o ang hindi paggamit ng dahas
Allied Powers – mga bansang nagsanib-puwersa, kinabibilangan ng United States, Great Britain, at dating Soviet Union, upang labanan ang Axis Powers
Allocative role– tumutukoy sa masinop na paggamit ng mga pinagkukunang-yaman
Alokasyon–isang mekanismo ng pamamahagi ng mga pinagkukunang-yaman sa iba’t ibang gamit upang sagutin ang mga pangunahing katanungan ng isang lipunan sa
suliranin ng kakapusan
Alyansa – pagbubuo ng grupo o lupon ng mga makapangyarihang bansa sa Europe
Akulturasyon – prosesong pinagdaraanan isang lipunan sa pagtanggap ng elemento, katangian, o impluwensiya ng kultura ng iba pang lipunan
Apollo 11 – sasakyang panghimpapawid na mula sa United States, na siyang unang sasakyang nakarating sa buwan
Astrolabe – instrumento sa paglalayag na ginagamit upang malaman ang latitudo layo ng barko
Archipelago / Kapuluan – pangkat ng mga pulo
Armistice – kasunduan na pansamantalang pagtigil ng labanan o digmaan
Axis Powers – mga bansang nagsanib, kabilang ang Germany, Italy, at Japan, upang kalabanin ang Allies noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig
B
Batas ng Demand –batas sa ekonomiya na nagsasaad ng hindi direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity demanded.
Batas ng Supply – batas sa ekonomiya na nagsasaad na mayroong direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity supplied.

Bayaring nalilipat – bayarin ng pamahalaan sa sambahayan tulad ng pensiyon ng mga nagretiro, benepisyong pangkalusugan,at pangkalahatang kapakanan para sa mga
pamilyang mahihirap
Beleaguered forests – inabusong mga kagubatan
Biodiversity – ang pagkakaiba-iba at pagiging katangi-tangi ng lahat ng anyo ng buhay na bumubuo sa natural na kalikasan
Bourgeoise- mga mangangalakal at banker na bagaman may salapi ay hindi nabibilang sa mga lipi ng maharlika at kaparian
Brain drain – pagkaubos na mga propesyonal na may angkin kasanayan o talento dulot ng kanilang pangingibang-bayan upang maghanap ng mas magandang
oportunidad sa paghahanapbuhay
Bulkan – bundok na may butas sa pinakatuktok na nilalabasan ng maiinit na bato, lava, putik, lahar, at abo
Bulubundukin – hanay ng mga bundok na magkakadikit
Bundok – mataas na anyong lupa na nagtataglay ng mga bato at lupa
C
Calligraphy – Sistema ng pagsulat ng mga Tsino
Caste – pagkakahati-hati ng tao sa lipunang Hindu.
Ceteris Paribus – other things being equal; ang hinuha na walang pagbabago maliban sa salik na pinag-aaralan. Sa paggamit ng ceteris paribus, nagagawang simple ang
pagpapaliwanag sa mga ugnayan na nais suriin.
Climate Change – ito ay ang pagbabago sa klima ng mundo; kinapapalooban ito ng pagbabago sa temparatura, wind pattern, pagbuhos ng ulan, lalo na ang
pagbabago sa temperature ng mundo bunga ng pagtaas ng mga partikular na gas lalo ng carbon dioxide.
Cold War – labanan ng ideolohiya, na hindi ginagamitan ng dahas
Command economy– ang ekonomiya ay nasa ilalim ng komprehensibong kontrol at regulasyon ng pamahalaan
Comparative advantage – ang espesyalisasyon at kalakalan ay makakabuti sa mga bansa kahit na may mga bansang hindi episyente sa paggawa nito
Coniferous – tumutukoy sa mga punong cone bearing
Confucianism – Isang pilosopiya na nakatuon sa pagpapabuti ng ugali sa pamamagitan ng pagtataguyod sa mga virtue ng kagandahang loob, tamang pag-uugali, at
pagkamagalang
Cooperative – kooperatiba; isang samahan na nabuo at pinatatakbo para sa benepisyo ng mga kasapi
Core– pinakamalalim na bahagi ng daigdig; binubuo ng inner core at outer core; halos 1380 milya ang kapal ng outer core
Cost and Benefit Analysis–ang pag-aanalisa ng gastos at pakinabang na makukuha mula sa gagawing pagpapasya
Cross elasticity– ang pagsukat kung papaano tumutugon ang quantity demand ng produkto X sa pagbabago ng presyo ng produkto Y

Crust– pinakaibabaw na bahagi ng daigdig; matigas at mabatong bahagi ng planeta
Cuneiform – unang nabuong sistema ng pagsusulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan nang may 600 pananda sa pagbubuo
ng mga salita o ideya. Sistema ng pagsulat na imbensiyon ng mga Sumerian.
D
Death March - isang uri ng pagpaparusang ipinataw ng mga Hapon sa Pilipinas laban sa mga sumukong sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan
Deforestation – pagkaubos at pagkawala ng mga punongkahoy sa mga gubat
Demand– tumutukoy sa parehong kakayahan at kagustuhanng isang taong bumili ng isang produkto at serbisyo
Demand curve– kurba na nagpapakita ng magkasalungat na relasyon sa pagitan ng presyo at quantity demanded
Demand function – matematikong paglalarawan sa ugnayan ng presyo at quantity demanded
Demand schedule – talaan na nagpapakita ng dami ng demand sa iba’t ibang presyo
Demokrasya – uri ng pamahalaang ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga mamamayan upang pumili ng kanilang kinatawan sa pamahalaan
Desertification – ang pagkasira ng lupain sa mga rehiyong bahagyang tuyo o lubhang tuyo
Dinastiya – pamumuno ng isang angkan sa isang imperyo o kaharian sa loob ng mahabang panahon
Disaster risk mitigation– isang sistematikong paraang ng pagtukoy, pagtataya, at pagbabawas ng panganib ng trahedya o kalamidad
Disincentives– ang pagbabayad ng multa o kawalan (losses) na matatamo sa hindi episyenteng pagpapasya
Diskriminasyon – ang hindi pantay na pagtingin sa karapatan, lahi, kulay, o kultura ng isang tao
Disyerto – rehiyong may malawak na tuyong lupa at buhangin
Diverse habitat – Iba-ibang panahanan o tirahan
Divine origin –paniniwala ng mga Hapones sa kabanalan at buhay na simbolo ng panginoon sa kanilang mga hari
Demography – pag-aaral sa antas ng populasyon na nakatuon sa kapanganakan, pag-aasawa, kamatayan, at mga sakit
Downsizing –pagbabawas ng manggagawa ng bahay kalakal sa panahon ng bust perid upang makatipid sa gastusin ng produksyon
E
Ecological balance – balanseng ugnayan sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ang kanilang kapaligiran
Ecosystem – masalimuot na sistema ng interaksiyon sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ng mga bagay na walang buhay sa pisikal na kapaligiran
Eco-tourism – gawaing pang-turismo gamit ang kalikasan
Ekonomiks– pag-aaral ng pakikipagsapalaran ng tao sa kapaligirang kanyang ginagalawan. Ito ay nauukol sa pagpapasyang ginagawa ng tao at ng lipunan kung paano
gamitin at ipamahagi ang limitadong pinagkukunang-yaman upang matugunan ang kanyang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan.

Ekwilibriyo– isang sitwasyon na nagkakasundo ang mga mamimili (sa panig ng demand) at nagbibili (sa panig ng supply)
Enlightenment– kilusang intelektwal na naglalayong gamitin ang agham sa pagsagot sa mga suliraning ekonomikal, pulitikal, at maging kultural
Entreprenyur – indibidwal na nagsasaayos, nangangasiwa, at nakikipagsapalaran sa isang negosyo
Equator – itinatakda bilang zero degree latitude at humahati sa globo sa hilaga at timog na hemisphere o hemispero
Etnisidad – mistulang kamag-anakan;kapag kinikilala ng isang grupong tao ang mga sarili at ang isa’t isa bilang kasapi ng isang grupong etnolingguwistiko
Etnolingguwistiko – tumutukoy sa pagkakapareho at pagkakaiba ng mga tao sa isang bansa ayon sa kultura, wika, at etnisidad
Exploitation – pananamantala sa iba para sa sariling kapakanan
Export – pagluluwas ng mga produkto palabas ng isang bansa patungo sa iba’t ibang panig ng mundo
F
Fascism– ideolohiyang ipinalaganap ni Benito Mussolini, na tumututol sa anumang uri ng oposisyon sa pamahalaan
Fief- lupang ipinagkakaloob ng lord sa vassal
Footbinding – Sinaunang tradisyon sa China na kung saan sadyang binabali apagbabali ng arko ng paa upang hindi ito lumaki nang normal, tinatawag ang ganitong
klase ng mga paa na lotus feet o lily feet.
French Revolution- Rebolusyong pinasimulan ng mga Pranses na naglalayong magkaroon ng pagkakapantay-pantay, pagkakaisa, at kalayaan
G
Genocide – malawakang pagpatay na ginawa noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig lalo na laban sa mga Hudyo
Geocentrism- paniniwala noong panahong Medieval na ang Daigdig (Earth) ay ang sentro ng solar system
Glasnost - Isang salitang Ruso na nangangaghulugan ng openness o pagiging bukas kung saan ,may malayang napag-usapan ang mga suliranin ng bansa sa
pamamagitan ng malayang pamamahayag
Global climate change – pagbabago ng pandaigdigan o rehiyonal na klima na maaaring dulot ng likas na pagbabago sa daigdig o
ng mga gawain ng tao
Globalisasyon– ang kaparaanan kung paano nagiging global o pangbuong mundo ang mga lokal o pampook o kaya pambansang mga gawi o paraan sa aspeto ng
ekonomiya at kalakalan, teknolohiya, politika, at kalinangan o kultura
Gross Domestic Product –sumusukat sa kabuuang pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa isang takdang panahon sa loob ng
isang bansa
Gross National Product (Gross National Income) – kabuuang pampamilihang halaga ng mga produkto at serbisyo na nagawa ng mga mamamayan ng isang bansa
Guild- samahan ng mga taong nagtatrabaho sa magkatulad na hanapbuhay

H
Habitat – tirahan ng mga hayop at iba pang mga bagay
Hanging amihan – hilagang-silangang monsoon; umiihip nang salungat sa unang hangin mula Oktubre hanggang Abril mula sa Siberia patungong karagatan
Hanging habagat – timog-kanlurang monsoon; umiihip mula Mayo hanggang Setyembre na may dalang napakalakas na ulan mula sa karagatan
Heliocentrism– paniniwala na ang araw ang sentro ng solar system
Hellenes– tawag ng mga Greek sa kanilang sarili na hango sa salitang Hellas, isang lugar sa hilagang-kanluran ng Greece
Heograpiya – nauukol sa pag-aaral ng mundo at mga taong naninirahan dito, na sumasakop din sa pag-aaral sa katangiang pisikal nito, iba’t ibang anyong lupa, at
anyong tubig, klima, at likas na yaman ng isang pook
Heograpiyang pantao – sangay ng heograpiya na tumutukoy sa pag-aaral ng wika, relihiyon, lahi, at pangkat-etniko sa iba’t ibang bahagi ng daigdig
Hinterlands– malayong lugar, malayo sa mga urbanisadong lugar ngunit apektado ng mga pangyayari sa teritoryong sakop ng lungsod
Hinuha – kaisipang hindi direktang isinasaad; isang konklusyong hango sa impormasyon
Hominid – miyembro ng pamilya ng mga mammal na may kakayahang tumayo sa dalawang paa kabilang ang tao, gorilya, chimpanzee, at orangutan
Humanidades – Kabuuan ng mga kaalaman tungkol sa mga sining na biswal tulad ng musika, arkitektura, pintura, sayaw, dula, at panitikan. Sa pamamagitan ng mga
tekstong ito, naipahahayag ng sumulat ang kaniyang nadarama, adhikain, pangarap, pag-asa, o pangamba.
Humanismo –isang kilusang intelektuwal noong Renaissance na naniniwalang dapat pagtuunan ng pansin ang klasikal na sibilisasyon ng Greece at Rome.Humanista ang
taong tumatangkilik sa ideyang ito.
I
Incentives– maaaring pinansyal o parangal na maaring matamo mula sa pagpupunyagi sa araw-araw
Income elasticity - panukat kung gaano tumutugon ang quantity demand sa pagbabago ng kita
Income per capita – sinusukat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga mamamayan ng isang bansa. Makukuha ito kung hahatiin ang Gross Domestic Product sa
kabuuang populasyon ng bansa.
Industriyalisasyon – pagbabagong pang-ekonomiya na unang naranasan sa England na gumamit ng mga makinarya kaya naman nagkaroon ng mabilisang produksyon
Imperyalismo – isangpatakarano paraan ng pamamahala na ang malalaki o makapangyarihang mga bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang
kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop o paglulunsad ng mga pagtaban o kontrol na pangkabuhayan at pampulitika sa ibang mga bansa
Impormal na sektor (Underground Economy) – sektor na nagtataglay ng malawak na katangian na binubuo ng mga yunit na nagsasagawa ng pagbuo ng produkto at
serbisyo na ang pangunahing mithiin ay makalikha ng empleyo at kita ang mga taong lumalahok dito. Ang mga gawain ng na yunit ay naisasakatuparan sa
pamamagitan ng mababang antas ng organisasyon na walang pagsunod sa itinatadhanang kapital, pamantayan, at paraan ng pagsasagawa nito sa napakaliit na

antas ng produksiyon. Ang mga katuwang sa pagsasagawa ng gawain ay kadalasang mga kamag-anak at malalapit na kaibigan na walang pormal na pagsunod sa
mga patakarang itinakda ng pamahalaan.
Import – pag-aangkat ng mga produkto mula sa ibang bansa patungo sa loob ng isang bansa
Isolationism –patakaran na ipinatutupad ng isang bansa na inihihiwalay o isinasara nito ang bansa mula sa impluwensiya at pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan
K
Kabihasnan – pamumuhay na kinagawian at pinipino ng maraming pangkat
Kagustuhan - ang mga bagay na nakatutulong sa tao upang mapagaan ang kanyang buhay
Khanate – estadong nasa hurisdiksyon ng isang khan (pinunong lokal ng ilang bansa sa gitnang Asya)
Kalakalan – anumang transaksiyon sa pagitan ng dalawang tao o sa pagitan ng mga bansa na kabilang sa isang pamilihan
Kapaligirang pisikal – katangian ng daigdig na binubuo ng anyong lupa, klima, anyong tubig, wildlife, buhay-hayop, vegetation, at mineral
Kapatagan – malawak na lupang pantay o patag
Kapital – mga makinarya, kagamitan, o imprastraktura na ginagamit bilang salik ng produksiyon
Kanluranin – pangkalahatang tawag sa mamamayan ng Europe na nanakop ng lupain sa Asya noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo. Ginagamit din ang salitang Europeo
bilang kasingkahulugan ng kanluranin.
Kapapahan– tungkulin, panahon ng panunungkulan, at kapangyarihang panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng simbahang Katoliko, gayundin sa kapangyarihang
pampulitika bilang pinuno ng Estado ng Vatican
Katipunan – isang rebolusyonaryong samahan. Tinatawag din itong KKK o Kataas-taasang Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan. Isinusulong nito ang
ganap na kalayaan ng Pilipinas mula sa mga Español. Kung anuman ang ating mga nagawa noon ay siyang naghubog kung ano tayo ngayon.
Kartel – tumutukoy sa samahan ng oligopolista na sama-samang kumikilos upang itaas ang presyo ng mga produkto o serbisyo sa pamilihan
Kasunduan sa Versailles – kasunduang opisyal na nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig, naganap noong Hunyo 28, 1919, sa pagitan ng Allies at Germany
Kaunlaran– ang pagbabago mula sa mababa tungo sa mataas na antas ng pamumuhay
Khyber Pass – landas na matatagpuan sa kabundukan ng Hindu Kush na sa loob ng libu-libong taon ito ay tinahak at ginamit ng mangangalakal at manlalakbay sa
kasaysayan papunta at palabas ng India
Kilusang Propaganda – samahang itinatag ng mga ilustrado sa Pilipinas noong ika-19 na siglo. Layunin nito na maisulong ang reporma sa bansa sa ilalim ng pamahalaang
kolonyal ng Spain.
Klima – ang karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang lugar sa loob ng ilang buwan, ng isang taon, o mahaba-habang panahon na kinapapalooban
ng mga elemento tulad ng temperatura, ulan, at hangin

Kolonyalismo –ang tuwirang pananakop ng isang bayan sa iba pa upang mapagsamantalahan ang yaman nito o makuha rito angiba pang pangangailangan ng
mangongolonya
Komplementaryo – mga produktong magkasabay o magkasamang kinukonsumo
Komunismo - ideolohiyang nagsusulong ng pagkakapantay-pantay ng mga mamamayan sa lipunan
Konsepto – ideya o kaisipan
Konsyumer – mamimili; gumagamit ng mga produkto at serbisyo
Kontemporaryong isyu- Isyung may partikular na kahalagahan sa kasalukuyang panahon
Kontinente – pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig
Kontra-repormasyon– kilusang pangrelihiyon ng Simbahang Katoliko na naglalayong panumbalikin ang tiwala ng mga sa Kristyanismo partikular sa Katolisismo
Kowtow – pagyuko ng mga Tsino sa kanilang Emperador nang tatlong beses na ang noo ay humahalik sa semento
Krusada– ekspedisyong militar na inilunsad ng mga Kristiyanong Europeo laban sa mga Turkong Muslim upang mabawi ang Jerusalem sa kamay ng mga ito
L
Laissez faire– kaisipang nagbibigay-diin sa malayang daloy ng ekonomiya, na hindi nararapat na pakialaman ng pamahalaan
Lambak – lupain patag na makikita sa pagitan ng mga bundok o sa gilid ng mga ilog
Latitude – mga distansyang angular na natutukoy sa hilaga o timog ng equator o ekwador
Lay investiture– isang seremonya kung saan binibigyan ng mga hari ang Obispo ng singsing at tauhan para sa kanyang opisina
Liberalisasyon – patakaran na nagbunsod sa paggiging malaya o pagbubukas ng kalakalan ng bansa sa pandaigdigang kalakalan
Life expectancy – inaasahang haba ng buhay
Liga ng mga Bansa (League of Nations) – itinatag ng 42 bansa noong Enero 10, 1920, na ang pangunahing layunin ay tapusin ang digmaan sa
pamamagitan negosasyon at diplomasya
Literacy rate o Antas ng kamuwangan– bahagdan ng tao sa isang partikular na bansa na may kakayahang bumasa at sumulat
Longitude – mga distansyang angular na natutukoy sa silangan at kanluran ng prime meridian
Lundayan – kinalalagyan o pinagmulan
Lupa – sa ekonomiks, tumutukoy ito sa salik ng produksiyon na yamang likas
M
Makroekonomiks– ang pag-aaral sa kabuuang galaw ng ekonomiya; pinag-aaralan dito ang interaksyon ng sambahayan, kumpanya, pamahalaan, at pandaigdigang
pamilihan.

Makroekonomikong ekilibriyo –kung ang kita sa panig ng sambahayan ay katumbas ng pagkonsumo o kaya sa panig ng bahay- kalakal, ang kita sa produksiyon ay
katumbas ng pagkonsumo
Mandate system – pagpapasailalim sa isang bansang naghahanda na maging isang malaya at nagsasariling bansa sa patnubay ngisang bansang Europeo
Manor– sentrong pangkabuhayan na pinamumunuan ng panginoong nakatira sa kastilyo
Mantle– binubuo ng makakapal at maiinit na tunaw na bato; halos 1800 milya ang kapal
Marginal thinking– pagsaalang-alang ng karagdagang benepisyo o pakinabang na matatamo sa bawat karagdagang gastusin
Market economy– ang mekanismo ng malayang pamilihan na ginagabayan ng isang sistema ng malayang pagtatakda ng halaga
Marxism – teoryang politikal at ekonomiko ni Karl Marx na nagsasaad na ang kilos ng tao ay bunga ng kapaligiran at uri ng kanyang kinabibilangan
Mein Kampf (My Struggle)– akda ni Hitler na pinagbatayan ng ideolohiyang Nazism, unang lumabas noong 1925
Merkantilismo –prinsipyong pang-ekonomiya na ang batayan ng kayamanan ng bansa ay ang dami ng ginto at pilak na mayroon ito
Mesoamerica– nangangahulugan ang katagang meso ng “gitna”; ang Mesoamerica ay rehiyon mula sa gitnang Mexico hanggang Gitnang America
Middle class – tumutukoy sa panggitnang uri ng tao sa lipunan. Sila ay nasa pagitan ng mga pinakamayayaman at mahihirap na grupo ng tao. Kadalasang batayan ng
pagiging middle class ay ang pagkakaroon ng kayamanan at kapangyarihan sa lipunan na kinabibilangan.
Migrasyon –ang pag-alis ng tao mula sa ibang bansa o lokalidad patungo sa iba
Mikroekonomiks – ay ang pag-aaral sa maliliit na yunit ng ekonomiya. Pinag-aaralan nito ang kilos, gawi at ang mga ginagawang pagpapasya ng sambahayan at
kumpanya
Militarismo – pagpapalakas ng pwersang militar
Mine tailing– dumi o mga materyales na latak mula sa proseso ng pagmimina at pagsasala mula sa malalaking minahan
Mixed economy– isang sistema na kinapapalooban ng elemento ng market economy at command economy
Monarchy– uri ng pamahalaan ng pinamumunuan ng hari, reyna, at mga kauri nito
Monopolistikong kumpetisyon – uri ng pamilihan na maraming mamimili at bahay-kalakal subalit may kaunting kapangyarihan dahil sa ibinebentang produkto na similar
but not exactly identical
Monopolyo –isang istraktura ng pamilihan na may malakas na puwersang itinakda ang presyo at dami ng ibebenta nag-iisa lamang ang prodyuser na nagbebenta ng
produkto at serbisyo sa maraming mamimili
Monopsonyo– Isang istraktura ng pamilihan na maraming nais magkaloob ng produkto at serbisyo subalit iisa lamang ang. Ito ay may lubos na kapangyarihan na
kontrolin ang presyo.
Monsoon – mga hanging nagtataglay ng ulan
Multiculturalism– lipunan na binubuo ng iba’t ibang kultura
N
Nagbibili– ang nagbebenta ng mga produkto at serbisyo sa pamilihan
Napoleonic Wars– Digmaang pinangunahan ni Napoleon Bonaparte na naglalayong pag-isahin ang buong Europa
Nasyonalismo – kadalasan, tumutukoy ito sa masidhing pagmamahal sa bayan. Subalit maliban dito, ang nasyonalismo ay nangangahulugan din ng pagkakatanto ng isang
nilalang o lahi na mahalagang ipagtanggol ang kaniyang bansa laban sa panlulupig ng mga banyaga.
Nation-state– terminong pampulitika na tumutukoy sa isang teritoryo na pinananahanan ng mga mamamayan na may magkakatulad na wika, kultura, relihiyon, at
kasaysayan, at napasasailalim sa isang pamahalaan
Natural capital – likas na puhunan
Nazism – ideolohiyang ipinalaganap ni Adolf Hitler na nagsasaad ng pagiging superyor ng lahing Aryan, na siyang kinabibilangan ng mga German
Negosyo – tumutukoy sa anumang gawain na pang-ekonomiya na may layuing kumita o tumubo
Net Factor Income from Abroad – tinatawag ring NetPrimary Income. Makukuha ito kapag ibinawas ang gastos ng mga mamamayang nasa ibang bansa sa gastos
ng mga dayuhang nasa loob ng bansa
Nomarch– pinuno ng nome
Nome– malalayang pamayanan ng sinaunang Egypt
Normative economics– paraan ng pagpapahayag na sumasalamin sa pagpapahalaga o value judgment ng isang tao sa isang pangyayaring pangkabuhayan o economic
phenomenon. Ito ay pansariling pananaw/opinyon na naglalahad ng sariling paninindigan.
O
Oasis – lugar sa disyerto na nagtataglay ng matabang lupa at tubig na maaaring makabuhay ng mga halaman at hayop
Obsidian– isang maitim at kristal na baton a nabuo mula sa tumigas na lava na ginamit sa Teotihuacan sa paggawa ng kagamitan, salamin, at talim ng kutsilyo
Oligopolyo –istruktura ng pamilihan kung saan may maliit na bilang ng bahay-kalakal na nagbebenta ng magkakatulad o magkakaugnay na produkto
Olmec – kauna-unahang kabihasnang sa Central America: nangangahulugan ang salitang Olmec na “rubber people” dahil sila ang kauna-unahang gumamit ng dagta
ng mga punong rubber o goma
Oracle bone– tawag sa mga tortoise shell at cattle bone na ginagamit upang mabatid ang mensahe o saloobin ng mga diyos ng mga Tsino.
Opportunity cost– ang halaga ng bagay na handang isuko o bitawan upang makamit ang isang bagay
Overgrazing – sanhi ng pagkasira ng lupa at vegetation na nagaganap kung ang kapasidad ng damuhan ay hindi sapat sa laki ng kawan ng hayop
Ozone layer– isang suson sa stratosphere na naglalaman ng maraming konsentrasyon ng ozone

P
Pacific Ring of Fire – isang malawak na sona sa Pasipiko na nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan
Paggawa – oras at lakas na ginagamit ng tao sa produksiyon
Pagkonsumo – paggamit o pagbili ng mga produkto at serbisyo
Pag-iimpok – bahagi ng kita na hindi ginagasta at sa halip ay inilalagak sa bangko para sa pangangailangan sa hinaharap
Paikot na daloy – dayagram na nagpapakita ng kitang tinatanggap at bayaring ginagawa ng bawat sektor sa ekonomiya
Pamilihan – ang lugar/mekanismo para ang mamimili at nagbebenta ay nagkakaroon ng transaksiyon upang magkaroon ng bentahan
Pananaw – saloobin o opinyon ng isang tao batay sa kaniyang paniniwala
Pangangailangan – ang mga bagay na dapat ay mayroon ang tao tulad ng pagkain, damit, at tirahan upang mabuhay
Peninsula / Tangway – bahagi ng pulo o kontinenteng nakaungos sa tubig
Perestroika– tumutukoy sa pagsasaayos ng ekonomiya ng dating USSR upang manaig angpwersang pampamilihan
Philosophes– grupo ng mga intelektwal sa panahon ng Enlightenment na naniniwala na ang reason o katwiran ay magagamit sa lahat ng aspeto ng buhay
Physiocrats– mga taong naniniwala at nagpalalaganap ng ideyang ang lupa ang tanging pinagmumulan ng yaman o nakatutulong sa pagpapayaman Pictogram–
sistema ng pagsulat na gumagamit ng larawan sa mga sinaunang kabihasnang
Pilosopiya – ang mapagkilatis na pag-aaral sa mga pinakamalalim na katanungan na maaaring itanong ng sangkatauhan. Nagmula ang salitang pilosopiya sa mga salitang
griyego na philo at sophia. Ang philo ay nangangahulugang "pagmamahal" at ang sophia naman ay "karunungan". Kung pagsasamahin, ito ay "pagmamahal sa
karunungan".
Piyudalismo– isang sistemang pulitikal, sosyo-ekonomiko, at militar na nakabase sa pagmamay-ari ng lupa
Political dynasty – ang pananatili sa pamamahala ng isang pamilya sa isang estado sa paglipas ng mga taon
Populasyon – tumutukoy sa kabuuang bilang ng tao sa takdang lugar at panahon
Population boom – biglaang pagdami ng mga taong nakatira sa isang lugar
Population growth rate – antas/bahagdan ng pagdami ng tao
Prairie – lupaing may damuhang mataas na malalim ang ugat o deeply rooted tall grasses
Price index – sumusukat sa average na pagbabago sa presyo ng mga produkto at serbisyo
Presyo –ang halagang ipinambabayad sa isang tiyak na dami at uri ng isang kalakal o paglilingkod
Presyong elastisidad ng demand – sumusukat kung gaano ka sensitibo ang quantity demand sa pagbabago ng presyo
Prime Meridian – itinatalaga bilang zero degree longitude na nasa Greenwich sa England

Protectorate – isang rehiyon na may sariling pamahalaan subalit nasa ilalim ng kontrol ng isang panlabas na kapangyarihan
Pulo – masa ng lupang napapaligiran ng tubig
R
Rebolusyon –ang mabilis, agaran, at radikal na pagbabago sa isang lipunan
Red Tide – sanhi ng dinoflagellates na lumulutang sa ibabaw ng dagat
Reinkarnasyon – paniniwalang ang kaluluwa ay muling mabubuhay sa mas mataas o mababang kalagayan sa lipunan batay sa kabuuang pagkilos ng tao
Renaissance– tumutukoy sa muling pagsilang o rebirth the kulturang klasikal ng Greece na sumibol sa bansang Italya
Repormasyon– kilusang pangrelihiyon na naglalayong manghingi ng reporma sa Simbahang Katoliko. Ito ay katawagan din sa mga kaganapan na yumanig sa
Kakristyanuhan mula ika-14 hanggang ika-17 na dantaon na humantong sa pagkakahati ng simbahang Kristyano.
Responsible Parenthood and Reproductive Health Act of 2012 – batas na nagbibigay garantiya sa pagtamo ng mgapamamaraan tulad ngcontraception,fertility
control, sex education, at maternal care
Replenish – muling punuan o tustusan
S
Salinization – proseso ng paglitaw ng asin sa ibabaw ng lupa o kaya naman ay inaanod ng tubig papunta sa lupa
Sambahayan – sektor na binubuo ng lahat ng tao na nagnanais na matugunan ang kanilang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan
Satrap – gobernador o pinuno ng satrapy
Satrapy – lalawigan ng Imperyong Persian
Savanna– lupain ng pinagsamang mga damuhan at kagubatan
Satyagraha – ang paglalabas ng katotohanan kasama ang pagdarasal, meditasiyon, at pag-aayuno
Scribe –mga tagatala ng pangyayari at kasaysayan sa panahon ng sinaunang kabihasnan
Shortage– isang sitwasyon na mas malaki ang dami na demanded kaysa sa dami ng produkto na isinusupply
Sibilisasyon – masalimuot na pamumuhay sa lungsod
Siltation – parami at padagdag na deposito ng banlik na dala ng umaagos na tubig sa isang lugar
Sinocentrism –ang pananaw ng mga Tsino na sila ang superiyor sa lahat
Soil degradation – pagkasira ng lupa o pagbaba nang kapakinabangan nito
Son of Heaven o “Anak ng Langit”– ang emperador ay pinili ng langit upang mamuno na may itinakdang kasaganaan at kapayapaan n noong sinaunang kabihasnan
Sputnik – kauna-unahang space satellite sa kasaysayan na inilunsad ng dating USSR

Statistical discrepancy – ang anumang kakulangan o kalabisan sa pagkuwenta na hindi malaman kung saan ibibilang. Ito ay nagaganap sapagkat may mgatransaksiyong
hindi sapat ang mapagkukunan ng datos o impormasyon.
Steppe – malawak na damuhang lupain na may kakaunting puno; matatagpuan sa silangang Europe at Asya
Stewardship – wastong pagkalinga at pangangalaga ng mga bagay tulad ng kalikasan
Strained – sobra o labis na nagamit
Sturgeon– malalaking isdang likas sa Hilagang Asya na pinagkukuhanan ng caviar (itlog) na isa sa mga produktong panluwas ng rehiyon
Surplus– isang sitwasyon na mas malaki ang dami ng produkto na isinusuplay kaysa sa dami na demand
Sustainability – kakayahang magpanatili ng isang estado o kalagayan
T
Taiga – mataas na kagubatang coniferous at mabato na matatagpuan sa Hilagang Asya, partikular na sa Siberia
Talampas – mataas na lupang patag na patag sa ibabaw
Teotihuacan – nangangahulugan ang katagang ito na “tirahan ng diyos” at isa ito sa mga unang kabihasnang nabuo sa Valley of Mexico
Terorismo – sistematiko paggamit ng malaking takot, madalas marahas, lalo na bilang isang paraan ng pagpipigil
Terra-Cotta – anumang bagay (tulad ng banga, pigurin, o estatwa) na yari sa pinainitang luwad
Territorial and border conflict – suliraning dulot ng hindi pagkakaunawaan o pagtatalo ng mga bansa sa teritoryo at hangganan
The White Man’s Burden – tulang isinulat ni Rudyard Kipling, isang British. Una itong nailathala noong 1889. Ipinahayag ni Kipling ang pagsuporta niya sa
imperyalismong kanluranin sa pamamagitan ng tulang ito.
Third Reich – panahon sa Germany mula 1933–1945 na napasailalim ang bansa sa kontrol ng ideolohiyang totalitarian
Third World – mga bansang papaunlad pa lamang tulad ng Pilipinas
Triple Alliance – kilala sa tawag na Central Powers na kinabibilangan ng Germany, Austria, Hungary, at Italy mula 1882- 1915.
Triple Entente – tawag sa alyansang France, Great Britain at Russia, kilala bilang Allies mula 1882- 1915.
Think tank – pangkat ng mga dalubhasa na nagpupulong upang gumawa ng pagsusuri sa isang suliranin at magmungkahi ng pamamaraan sa paglutas nito
Tonle Sap – lawa sa Cambodia na nakararanas ng siltationaat kinikilalang pinakamalaking freshwater lake sa Southe East Asia
Topograpiya – tumutukoy sa mga katangiang pisikal na nasa ibabaw ng daigdig na gaya ng anyong lupa at anyong tubig
Tropikal – uri ng klimang may katamtamang init
Tsar – tawag sa pinuno ng Russia hanggang sa rebolusyon noong 1917
Tundra – lupaing kadalasang walang puno na matatagpuan sa Russia, malapit sa baybayin ng Arctic Ocean

U
Unemployment rate – bahagdan ng walang hanapbuhay
Urbanisasyon – pagsasa-lungsod ng isang lugar o paglipat ng malaking bahagdan ng populasyon sa mga lungsod upang dito mamuhay at manirahan
V
Vassal– taong tumatanggap ng lupa mula sa lord
Vedas – sagradong aklat para sa mga Hindu; binubuo ng mga himnong pandigma, ritwal, at mga salaysay
Vegetation–uri o dami ng mga halaman sa isang lugar; uri ng kapaligiran batay sa tumutubong halamanan
Volatile – biglaang nagbabago
Vulnerable – madaling mapinsala
Y
Yamang likas – mga bagay na nagmumula sa kalikasan tulad ng lupa, kabundukan, kagubatan, karagatan, mga ilog, lawa, at mga depositong mineral
Z
Ziggurat –templo ng mga sinaunang Mesopotamia tulad ng Sumerian na pinaniniwalang pinaninirahan ng mga diyos
Zoroastrianismo – ang tawag sa relihiyon ng mga persyano, itinatag at ipinalaganap ni Zoroaster ang kaniyang mga turo, na naniniwalang may dalawang pwersang
naglalaban upang makuha ang kaluluwa ng tao. Ayon sa kaniya, huhusgahan ang tao batay sa kaniyang ginawa at kung kaninong pangkat siya sumanib.

CODE BOOK LEGEND
Sample: AP5KPK-IIIf-5
LEGEND SAMPLE
Learning Area and Strand/ Subject or

Araling Panlipunan
Specialization
First Entry AP5
Grade Level Baitang 5
Domain/Content/ Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang

Uppercase Letter/s KPK
Component/ Topic Kolonyal ng mga Espanyol
Roman Numeral
Quarter Ikatlong Markahan III
*Zero if no specific quarter
Lowercase Letter/s
*Put a hyphen (-) in between letters to Week Ika-anim na linggo f
indicate more than a specific week
-
Nakapagbibigay ng sariling pananaw tungkol

Arabic Number Competency sa naging epekto ng kolonyalismo sa 5
lipunan ng sinaunang Pilipino

DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE
Heograpiya at Mga Sinaunang
Ako ay Natatangi NAT Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino PLP HSK
Kabihasnan sa Daigdig
Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal
Ang Aking Pamilya PAM Pamunuang Kolonyal ng Espanya PKE DKT
na Panahon
Pagbabagong Kultural sa
Ang Pag-usbong ng Makabagong
Ang Aking Paaralan PAA Pamamahalang Kolonyal ng mga KPK PMD
Espanyol Daigdig
Mga Pagbabago sa Kolonya at Pag-

Ako at ang Aking Kapaligiran KAP PKB Ang Kontemporanyong Daigdig AKD
usbong ng Pakikibaka ng Bayan
Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Mga Pangunahing Konsepto ng

Ang Aking Komunidad KOM PMK MKE
Malayang Kaisipan Sa Mundo Ekonomiks
Pagpupunyagi sa Panahon ng
Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon KNN Kolonyalismong Amerikano at KDP Maykroekonomiks MYK
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at
Pamumuhay sa Komunidad PSK SHK Makroekonomiks MAK
Hamon sa Kasarinlan ng Bansa
Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga
Pagiging Kabahagi ng Komunidad PKK TDK MSP
Demokrasya at Kaunlaran Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-
Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon LAR Heograpiya ng Asya HAS IPE
ekonomiya
Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Sinaunang Kabihasnan sa
KLR KSA Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan IPP
Rehiyon AsyaHanggang
Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Ang Timog at Kanlurang Asya sa Mga Isyu sa Karapang Pantao at
PKR TKA Gender IKP
Rehiyon Transisyonal at Makabagong Panahon
Ang Silangan at Timog-Silangang Asya Mga Isyung Pang-Edukasyon at
Ekonomiya At Pamamahala EAP sa Transisyonal at Makabagong KIS Pansibiko at Pagkamamamayan CC
Panahon (Civics and Citizenship)
Ang Aking Bansa AAB
Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa LKE
Ang Pamamahala Sa Aking Bansa PAB
Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa KPB

REFERENCES
Bureau of Elementary Education, 2002 Basic Education Curriculum, (Pasig City: Department of Education, 2002)
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Basic Education Curriculum .Pasig City,2002.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sport. Desired Learning Competencies New Secondary Education Curriculum. Pasig City, 1991.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sports. Desired Learning Competencies Philippine Secondary Schools Learning Competencies.
Pasig City, 1998.
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Secondary Education Curriculum. Pasig City, 2010.
Connecticut State Department of Education, Division of Teaching and Learning, Social Studies Curriculum Framework, (USA: Connecticut State Department of
Education, 1998)
Council for the Welfare of Children, The Filipino Child of the Millennium: National Plan of Action for Child 2005-2010, (Quezon City: Council for the Welfare of
Children, 2005)
Department of Education, New Elementary School Curriculum (NESC): Program for Decentralized Education Development, (Manila: Department of Education, 1982)
Olivia Caoili, The Social Sciences in the Philippines: a Retrospective View, in L. Samson and C. Jimenez. Eds. First national social science congress: toward excellence
in social science in the Philippines, (Quezon City: University of the Philippines Press, 1983)
“United Nations Convention on the Rights of the Child,” last modified 2012, http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx


Ap CG 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ap CG 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika ng Pilipinas

K to12 Gabay Pangkurikulum

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 267

BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 3ng 267

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum

Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 4ng 267

1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 6ng 267

Kakayahan Partikular na Kasanayan

Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 8ng 267

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 10ng 267

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura,

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 11ng 267

Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

Grade Time Allotment

3-6 40 min/day x 5 days

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 12ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 13ng 267

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 14ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 15ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 18ng 267

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 19ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 20ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 21ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 22ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 23ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 24ng 267

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 25ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 26ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

18. Naihahambing ang

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 27ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 28ng 267

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

8. Naipapakita ang pagbabago

10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-