Ap CG

Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
DepEd Complex, Meralco Avenue
Lungsod ng Pasig
K to12 Gabay Pangkurikulum

ARALING
PANLIPUNAN
Baitang 1 –10
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
Mayo 2016
K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 291

Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/. *These materials are in textbooks that have been delivered to schools
Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN
Deskripsyon
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic
Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and
developed Filipino.” Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag
sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri,
mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping
pangkasaysayan at panlipunan.
Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at
pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat, intregratibo, interdesiplinaryo
at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba
pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang kaalaman at kasanayang pang-disiplina.
Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan sa pagganap ng
bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa, 4) karapatan, pananagutan at
pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang
kasanayan sa iba’t-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang
pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at
pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.
Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung pangkasaysayan,
pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at makipamuhay ( Pillars of Learning).
Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay
kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-aaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito
sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang ginagalawan.

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic
Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and
developed Filipino.” Nilalayon din ng batayang edukasyon ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Ang istratehiya sa pagkamit
ng mga pangkalahatang layuning ito ay alinsunod sa ilang teorya sa pagkatuto na konstruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong
pangkaranasan at pangkonteksto.
Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:
Ang Araling Panlipunan ay pag-aaral ng mga tao at grupo, komunidad at lipunan, kung paano sila namuhay at namumuhay, ang kanilang ugnayan at interaksyon sa
kapaligiran at sa isa’t isa, ang kanilang mga paniniwala at kultura, upang makabuo ng pagkakakilanlan bilang Pilipino, tao at miyembro ng lipunan at mundo at maunawaan
ang sariling lipunan at ang daigidig, gamit ang mga kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, mapanuri at malikhaing pag-iisip, matalinong pagpapasya, likaskayang
paggamit ng pinagkukunang-yaman, at mabisang komunikasyon. Layunin ng Araling Panlipunan ang paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable,
produktibo, makakalikasan, makabansa, at makatao, na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan,
tungo sa pagpanday ng kinabukasan.
Layunin ng AP Kurikulum
Nilalayon ng AP kurikulum na makalinang ng kabataan na may tiyak na pagkakakilanlan at papel bilang Pilipinong lumalahok sa buhay ng lipunan, bansa at daigdig.
Kasabay sa paglinang ng identidad at kakayanang pansibiko ay ang pag-unawa sa nakaraan at kasalukuyan at sa ugnayan sa loob ng lipunan, sa pagitan ng lipunan at
kalikasan, at sa mundo, kung paano nagbago at nagbabago ang mga ito, upang makahubog ng indibiduwal at kolektibong kinabukasan. Upang makamit ang mga layuning
ito, mahalagang bigyang diin ang mga magkakaugnay na kakayahan sa Araling Panlipunan: (i)pagsisiyasat; (ii) pagsusuri at interpretasyon ng impormasyon; (iii)
pananaliksik; (iv) komunikasyon, lalo na ang pagsulat ng sanaysay; at (v) pagtupad sa mga pamantayang pang-etika.

Tema ng AP Kurikulum
Upang tuhugin ang napakalawak at napakaraming mga paksa na nakapaloob sa Araling Panlipunan, ito ang magkakaugnay na temang gagabay sa buong AP
kurikulum, na hango sa mga temang binuo ng National Council for Social Studies (Estados Unidos). 1 Hindi inaasahan na lahat ng tema ay gagamitin sa bawat baitang ng
edukasyon dahil ilan sa mga ito, katulad, halimbawa, ng ika-anim na tema, Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo, ay mas angkop sa partikular na kurso (Ekonomiks)
kaysa sa iba, bagamat tatalakayin din ang ilang mga konsepto nito sa kasaysayan ng Pilipinas, ng Asya at ng mundo. Iaangkop ang bawat tema sa bawat baitang ngunit sa
kabuuan, nasasakop ng kurikulum ang lahat ng mga tema.
1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

Ang ugnayan ng tao sa lipunan at kapaligiran ay pundamental na konsepto sa Araling Panlipunan. Binibigyang diin ng temang ito ang pagiging bahagi ng tao hindi lamang
sa kanyang kinabibilangang komunidad at kapaligiran kundi sa mas malawak na lipunan at sa kalikasan. Sa ganitong paraan, mauunawaan ng mag-aaral ang mga
sumusunod:
1.1 Ang mga batayang konsepto ng heograpiya, gamit ang mapa, atlas at simpleng teknolohikal na instrumento, upang mailugar niya ang kanyang sarili at ang
kinabibilangan niyang komunidad;
1.2 Ang impluwensiya ng pisikal na kapaligiran sa tao at lipunan at ang epekto ng mga gawaing pantao sa kalikasan;
1.3 Ang mobilidad (pag-usad) ng tao at populasyon, at mga dahilan at epekto ng mobilidad na ito; at
1.4 Ang pananagutan ng indibidwal bilang miyembro ng lipunan at taga-pangalaga ng kapaligiran at tapagpanatili ng likas kayang pag-unlad
2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago
Mahalagang makita ng mag-aaral ang pag-unlad ng lipunan mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan upang lalo niyang maunawaan ang kanyang sarili at
bansa at sa ganoong paraan ay makapagbuo ng identidad (pagkakakilanlan) bilang indibiduwal at miyembro ng lipunan, bansa at mundo. Sentral sa pag-aaral ng tao,
lipunan at kapaligiran ang konsepto ngpanahon (time), na nagsisilbing batayang konteksto at pundasyon ng pag-uunawa ng mga pagbabago sa buhay ng bawat isa, ng
lipunang kanyang kinabibilangan, at ng kanyang kapaligiran. Ang kaisipang kronolohikal ay hindi nangangahulugan ng pagsasaulo ng mga petsa o pangalan ng tao at
lugar, bagamat mayroong mga mahahalagang historikal fact ( katotohan/ impormasyon) na dapat matutunan ng mag-aaral, kundi ang pagkilala sa pagkakaiba ng
nakaraan sa kasalukuyan, ang pagpapatuloy ng mga paniniwala, istruktura at iba pa sa paglipas ng panahon, ang pag-unawa ng konsepto ng kahalagahang
pangkasaysayan (historical significance), pagpahalaga sa konstekto ng pangyayari sa nakaraan man o sa kasalukuyan, at ang mga kaugnay na kakayahan upang
maunawaan nang buo ang naganap at nagaganap.
3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

Kaugnay sa dalawang naunang tema ang konsepto ng kultura, na tumutukoy sa kabuuan ng mga paniniwala, pagpapahalaga, tradisyon, at paraan ng
pamumuhay ng isang grupo o lipunan, kasama ang mga produkto nito katulad ng wika, sining, at iba pa. Nakaangkla sa kultura ang identidad ng grupo at ng mga
miyembro nito, na sa bansang Pilipinas at sa ibang bahagi ng mundo ay napakarami at iba-iba. May mga aspeto ng kultura na nagbabago samantala ang iba naman ay
patuloy na umiiral sa kasalukuyan. Sa pag-aaral ng temang ito, inaasahan na makabubuo ang mag-aaral ng sariing pagkakakilanlan bilang kabataan, indibidwal at
Pilipino, at maunawaan at mabigyang galang ang iba’t ibang kultura sa Pilipinas. Ang pagkakakilanlan bilang Pilipino ay magiging basehan ng makabansang pananaw, na
siya namang tutulong sapagbuo ng mas malawak na pananaw ukol sa mundo.

4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan
Nakabatay ang kakayahang pansibiko sa pag-unawa sa papel na ginagampanan ng bawat isa bilang mamamayan at kasapi ng lipunan at sa pagkilala at pagtupad ng mga
karapatan at tungkulin bilang tao at mamamayan. Pananagutan ng mamamayan na igalang ang karapatan ng iba, anuman ang kanilang pananampalataya, paniniwalang
pampulitika, kultural, kasarian, etnisidad, kulay ng balat, pananamit at personal na pagpili. Kasama rito ang paggalang sa opinyon ng iba kahit hindi ito sangayon o
katulad ng sariling pag-iisip, at respeto sa pagkatao ng sinuman sa bansa at mundo. Ang pag-unawa sa karapatang pantao at ang pananagutang kaakibat dito ay
mahalagang bahagi ng AP kurikulum upang makalahok ang magaaral nang ganap at sa makabuluhang paraan sa buhay ng komunidad, bansa at mundo.
5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

Bahagi ng pagkamamamayan ay ang pag-unawa sa konsepto ng kapangyarihan, ang paggamit nito sa bansa at sa pang-araw-araw na buhay, ang kahulugan at
kahalagahan ng demokratikong pamamalakad, at ang uri ng pamahalaan sa Pilipinas. Sakop din ng temang ito ang Saligang Batas, na nagsasaad ng mga karapatan at
pananagutan ng mamamayan at ng sambayanang Pilipino. Ang pag-unawa sa konsepto ng awtoridad at liderato sa iba-ibang antas at aspeto ng pamahalaan, kasama ang
mabigat na tungkulin sa pagiging isang lider, ay tatalakayin sa AP kurikulum. Ang karanasan din ng mga bansa sa Asya at sa ibang bahagi ng daigidig ngayon at sa
nakaraan ay pinagmulan ng maraming halimbawa at aralin ukol sa temang ito.
6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Paano gagastusin ang sariling allowance o kita ng magulang? Paano palalaguin ang naipong pondo ng pamilya? Ang sagot sa mga simpleng tanong na ito ay may
kinalaman sa batayang konsepto ng pagpili (choice), pangangailangan, paggastos (expenditure), halaga at pakinabang (cost and benefit) na sakop unang-una ng
Ekonomiks, ngunit ginagamit din sa pag-aaral ng kasaysayan ng Pilipinas at mga lipunan sa rehiyon ng Asya at daigidig. Sa pag-aaral ng temang Produksyon, Distribusyon
at Pagkonsumo, magagamit ng mag-aaral ang mga konseptong ito sa sariilng buhay at mauunawaan ang ibang konsepto katulad ng inflation, GDP, deficit, na karaniwang
nababasa sa dyaryo o naririnig sa balita sa radyo. Mahalaga ring maunawaan ng mag-aaral ang panlipunang epekto ng desisyon ng indibidwal na kons yumer at ng mga
kumpanya, katulad ng epekto ng kanilang pagpapasya sa presyo ng bilihin o ang epekto ng patakaran ng pamahalaan sa pagdebelop ng ekonomiya, gamit ang
pamamaraang matematikal. (Consumer Ed. Financial Literacy, Pag-iimpok)
7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Sinusuportahan ng temang ito ang layunin ng AP kurikulum na makabuo ang mag-aaral ng pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga
pangunahing usapin sa lipunan at mundo. Araling Asyano sa baitang 7, Kasaysayan ng Daigdig sa baitang 8, Ekonomiks sa baitang 9 at Mga Kontemporaryong Isyu sa
baitang 10. Makatutulong ang kaalaman tungkol sa ibang bansa sa pag-unawa ng lugar at papel ng Pilipinas sa rehiyon at mundo, at kung paano maaaring kumilos ang
Pilipino at ang bansa sa paglutas ng mga suliranin bilang kasapi ng pandaigdigang komunidad.
Inaasahan na sa ika-11 at ika-12 na baitang ay magkakaroon ng mga elektib na kursong tatalakay sa iba’t ibang isyu (lokal, pambansa, panrehiyon, at pandaigidig)
upang lumawak ang kaalaman ng mga mag-aaral at malinang ang kanilang mga mapanuring kakayahan. Sa ganitong paraan din ay lalong mahahasa ang pagkakadalubhasa
ng bawat AP na guro sa pagdisenyo ng nilalaman ng kurso at sa istratehiya ng pagturo nito alinsunod sa pangkalahatang balangkas ng AP. Ilang halimbawa ng mga paksa ng
elektib na kurso ay:
1. Mga panganib sa kapaligiran at kalikasan, ang pangangalaga nito at mga hakbang na maaaring gawin ng mga mag-aaral at ng komunidad upang matugunan ang
mga panganib na ito;
2. Ang layunin at pilosopiya ng isang batas o patakarang opisyal, ang epekto nito sa tao at lipunan (at kalikasan), ang mga problema sa implementasyon at posibleng
solusyon sa problema
3. Ang ugnayan ng kultura sa pagsulong ng lipunan (komunidad, bansa) at mga isyung kaugnay sa kaunlaran ng lipunan
4. Mga pandaigdigang problema sa klima, kalamidad (natural at likha ng tao), at ang paglutas ng mga suliraning ito
Mga Kakayahan
Ang mga kakayahan ng bagong AP kurikulum ay nakaugat sa mga layunin ng batayang edukasyon: ang kapaki- pakinabang (functional) na literasi ng lahat; ang
paglinang ng “functionally literate and developed Filipino;” at ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Makikita ang mga
pangkalahatang layuning ito sa mga partikular na kakayahan ng AP katulad halimbawa, ng pagsisiyasat at pagsusuri. Samakatuwid, ang AP kurikulum ay di lamang base sa
nilalaman (content-based) kundi rin sa mga kakayahan (competence-based). Sadyang inisa-isa ang mga kakayahan ng AP upang: (a) ipakita ang ugnayan nito sa mga
layunin ng batayang edukasyon, at (b) bigyang diin ang mga mapanuring kakayahan na hindi malilinang sa pamamagitan ng pagsasaulo ng impormasyon.
Sa ibaba ang kabuuan ng mga pangkalahatang kakayahan sa AP kurikulum at sa bawat kakayahan, ang mga partikular na kasanayan. Magkakaugnay ang
mga kakayahan at kapwa nagpapatibay ang mga ito sa isa’t isa. Nilalayong linangin ang mga kakahayan sa debelopmental na pamamaraan na angkop sa bawat antas ng
batayang edukasyon at sa proseso ng scaffolding, upang maitatag ang pundasyon ng mga kasanayan para sa mas malalim (at mas komplex) na kakayahan.
Kakayahan Partikular na Kasanayan

1. Natutukoy ang mga sanggunian o pinagmulan ng impormasyon
Pagsisiyasat 2. Nakagagamit ng mapa at atlas upang matukoy ang iba’t ibang lugar, lokasyon at ibang impormasyong pangheograpiya
3. Nakagagamit ng mga kasangkapang teknolohikal upang makakita o makahanap ng mga sanggunian ng impormasyon
1. Nakababasa ng istatistikal na datos

2. Nakagagamit ng pamamaraang istatistikal o matematikal sa pagsuri ng kwantitatibong impormasyon at ng datos penomenong
Pagsusuri at
pangekonomiya
interpretasyon ng datos
3. Nakababasa sa mapanuring pamamaraan upang maunawaan ang historikal na konteksto ng sanggunian at
ang motibo at pananaw ng may-akda
Pagsusuri at 1. Nakauunawa ng kahulugan, uri at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa sekundaryang sanggunian
interpretasyon ng 2. Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang impormasyon pagkakaiba at/o
impormasyon pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan
3. Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor o manlilikha
4. Natutukoy ang pagkakaiba ng opinyon at fact
5. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor/manlilikha
6. Nakakukuha ng datos mula sa iba’t ibang primaryang sanggunian
7. Nakahihinuha mula sa datos o ebidensya
8. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya sa sariling salita
Nakauunawa ng ugnayang sanhi at epekto (cause and effect)
9.
Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di
10.
pagkakasundo
11. Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari
12. Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon
13. Napag-iisipan ang sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan mula sa sanggunian
14. Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi ang
dalawang kaisipanNakauunawa ng mobilidad at migrasyon ng populasyon, ang distribusyon nito, dahilan at epekto
15. Nakauunawa ng papel at epekto ng heograpiya sa pagbabagong panlipunan at pangkalikasan
Kakayahan Partikular na Kasanayan

16. Nakagagamit ng pamamaraang matematikal sa pag-unawa ng mga batayang konsepto ng Ekonomiks at sa pagsusuri ng kwantitatibong
datos
17. Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon
1. Nakasasagot ng tanong base sa angkop at sapat na ebidensya
2. Nakapag-aayos ang resulta ng pagsasaliksik sa lohikal na paraan
Pagsasaliksik
3. Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghanda ng
presentasyon ng pananaliksik
1. Nakapag-uugnay ng sari-saring impormasyon mula sa mga angkop na sanggunian
2. Naipakikilala ang sipi mula sa sanggunian at nagagamit ito nang tama
3. Naipararating sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinag-aaralan na pinatitibay
Komunikasyon ng nararapat na ebidensya o datos
4. Nakabubuo ng maikli ngunit malinaw na introduksyon at konklusyon kapag nagpapaliwanag
5. Nakasusulat ng sanaysay (na may habang 3-5 pahina sa mataas na baitang) na nagpapaliwanag ng isang pangyayari, isyu o
penomeno, gamit ang nararapat at sapat na impormasyon o ebidensiya sa angkop na pamamaraan
1. Nakauunawa ng karapatan at tungkulin bilang mamamayan upang makalahok sa makabuluhang paraan sa buhay ng pamayanan, bansa at
dagidig
2. Naigagalang at nabibigyang kahalagahan ang pagkakaiba ng mga tao, komunidad, kultura, at paniniwala, at ang kanilang
karapatang pantao
3. Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon
Pagtupad sa pamantayang 4. Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya,
pang-etika posisyon o pagtingin
5. Natutukoy ang sangguniang ginamit sa papel (reaksyon, maikling sanaysay) bilang pagkilala sa karapatan sa pag-aaring
intelektuwal ng awtor/manlilikha
Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan,
pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng iba’t ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang
pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng
pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig.
Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K–3 4–6 7 – 10
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at Naipamamalas ang mga kakayahan bilang Naipamamalas ang mga kakayahan bilang kabataang
pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan, at batang produktibo, mapanagutan at mamamayang Pilipino na mapanuri, mapagnilay, malikhain,
komunidad, at sa mga batayang konsepto ng makabansang mamamayang Pilipino gamit ang may matalinong pagpapasya at aktibong pakikilahok,
pagpapatuloy at pagbabago, kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, makakalikasan, mapanagutan,produktibo, makatao at
distansya at direksyon gamit ang mga kasanayan tungo mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, makabansa, na may pandaigdigang pananaw gamit ang
sa malalim ng pag-unawa tungkol sa sarili at
pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t
kapaligirang pisikal at sosyo-kultural , bilang kasapi ng
paggamit ng pinagkukunang-yaman at ibang sanggunian, pagsasaliksik, mabisang komunikasyon
sariling komunidad at ng mas malawak na lipunan
pakikipagtalastasan at pag-unawa sa mga at pag-unawa sa mga batayang konsepto ng heograpiya,
batayang konsepto ng heograpiya, kasaysayan, kasaysayan, ekonomiya, politika at kultura tungo sa
ekonomiya, pamamahala, sibika at kultura tungo pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan
para sa bansa.
Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):
Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang
K
sosyal.

Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng
1
pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng pangkat ng lipunan.komunidad.
Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
2 pagpapatuloy at pagbabago,kapangyarihan, pamumuno at pananagutan, pangangailangan at kagustuhan, pagkakilanlan, mga simpleng konseptong
heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang-yaman at ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.
Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng bansa batay sa
3 (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at
kapaligirang pisikal at sosyal.

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipagmamalaki ang pagka- Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa paggamit ng mga
4
kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga malalaking
pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang konsepto katulad ng
5 kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang batang
mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng
tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri
6
ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon, tungo
sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya
7
ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa
8 kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad
at matatag na kinabukasan
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan at
9 pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya, pangkalikasan, pampolitika,
karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga
10
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong
pagpapasya

Saklaw at Daloy ng Kurikulum
Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan, paaralan at pamayanan tungo sa paghubog ng isang
mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.
Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan
K Ako at ang Aking kapwa 1-2
sa kapaligirang sosyal
Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralan tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at
1 Ako, ang Aking Pamilya at Paaralan kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon 1-3
distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at paaralan
Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
Ang Aking Komundad, Ngayon at pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng
2 1-5
Noon konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi
ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng kasaysayan
Pag-unawa sa pinagmulan at pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong
3 Ang Mga Lalawigan sa Aking Rehiyon pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan gamit ang malalim na konsepto ng 1-6
pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal
Pagpapahalaga sa pambansang pagkakakilanlan at ang mga kontribosyon ng bawat rehiyon sa
paghubog ng kulturang Pilipino at pambansang pag-unlad gamit ng mga kasanayan sa
4 Ang Bansang Pilipinas 1-6
heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga
sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng ika-20
5 Pagbuo ng Pilipinas bilang Nasyon siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical 1-6
significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy.
Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo
6 Mga Hamon at Tugon sa Pagkabansa sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa (strong nationhood) 1-6
7 Araling Asyano Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, 1-7

lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng
pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon
ng
Asya
Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema
Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan,
8 Kasaysayan ng Daigdig 1-7
kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at
matatag na kinabukasan.
Pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga
kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang
9 Ekonomiks 1-7
mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan, at makataong
mamamayan ng bansa at daigdig
Pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya,
pangkalikasan, pampolitika, karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at
10 Mga Kontemporaryong Isyu pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga 1-7
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik,
mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya
BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year
Grade Time Allotment
1-2 30 min/day x 5 days
3-6 40 min/day x 5 days
7-10 3 hrs/week

BAITANG 1
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa sa sarili bilang Pilipino at kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal
gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi
ng komunidad.
PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

NILALAMAN
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE LEARNING MATERIALS
(Content )
(Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies)
UNANG MARKAHAN - Ako ay Natatangi

A. Pagkilala sa Sarili Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang batayang 1. * Sibika at Kultura
impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1. 2001.
pp. 10, 22-26
naipamamalas ang pagunawa buong pagmamalaking sarili: pangalan,
2. * Pagsibol ng Lahing
sa kahalagahan ng pagkilala nakapagsasalaysay magulang, kaarawan, Pilipino 2. 2003. pp. 2-
sa sarili bilang Pilipino gamit ng kwento tungkol sa edad, tirahan, paaralan, 14
ang konsepto ng sariling katangian at iba pang pagkakakilanlan 3. * Sibika at Kultura
pagpapatuloy at pagbabago pagkakakilanlan bilang at mga katangian bilang Batayang Aklat 3. 2000.
Pilipino sa malikhaing Pilipino pp. 131-141.
pamamaraan 4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1.1998.pp.220.
5. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-17.
AP1NAT-Ia- 6. * Sibika at Kultura
1 Batayang Aklat 1.
1997. pp. 1-10.
7. * Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
Aklat 1.1997.pp. 1-8.
8. * Pilipinas ang Ating
Bansa Batayang Aklat
1.1999.pp.2-4.
Pilipino Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-6.
10. * Sibika at Kultura
Batayang Aklat 1
1998.pp.2-18.

NILALAMAN
(Content )

11. * Lahing Pilipino
Batayang Aklat 1.
1997. pp.2-6.
Batayang Aklat 2.
1997.pp.2-9.
13. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat 2.
1997. pp.2-5, 8-16.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
1625.
Batayang Aklat 2.
1997. pp.4-11, 1526.
16. * Ang Bayan Kong
Mahal 2. 2000. pp.
311.
17. * Kulturang Pilipino
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 2-11.
18. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
216.
Mahal 3. 1998. pp.
97-109.
Pilipino Batayang
Aklat 3. 1997. pp.
8895.
NILALAMAN PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA CODE LEARNING MATERIALS

(Content ) PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO
3. 1999. pp. 104-115
2. Nailalarawan ang pisikal na 1. * Sibika at Kultura
katangian sa pamamagitan Batayang Aklat 1.
ng iba’t ibang malikhaing 2001. pp. 4-5.
pamamaraan 2. * Ang Bayan
Kong Mahal 1. 1998.
pp.
3. 21-32.
* Pilipinas:
Bansang
Minamahal Batayang
4. Aklat 1. 1997. pp.
1829.
* Sibika at
5. Kultura Batayang
Aklat 1.
1997. pp. 16-21.
* Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
AP1NAT-Ia- Aklat 1. 1997. pp.
2 1013.
1. 1999. pp. 6-10.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
810.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 20-26.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 7-11
3. Nasasabi ang sariling AP1NAT-Ib- 1. * Sibika at Kultura
pagkakakilanlan sa iba’t Batayang Aklat 1.
ibang pamamaraan 3 2001. pp. 6-7
2. Bahagi Ako ng Aking

NILALAMAN
(Content )
Pamayanan
(Philippines
Nonformal Education
Project).
1998. pp. 5-8.
3. Ako, at ang Aking
Kakayahan
(Philippines
Nonformal Education
Project).
1998. pp. 6.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
144-149.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 31.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 182-188.
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 175-184.
8. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
168-172
4. Nailalarawan ang pansariling 1. * Sibika at Kultura
pangangailan: pagkain, Batayang Aklat 1.
kasuotan at iba pa at mithiin 2001. pp. 164-167,
para sa Pilipinas 172-183
2. * Ang Bayan Kong
AP1NAT-Ib- Mahal 1. 1998. pp.
4 144-168, 184-186.
Minamahal Batayang

NILALAMAN
(Content )

Aklat 1. 1997. pp.
124-144, 170-177,
184-193.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 182-191.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
124-126, 178-193.
1. 1999. pp. 82-87,
176.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
95100, 104-107,
134139.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 159-169.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 174-181.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 156-165.
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 156-160.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
206-213.

NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 130-131,
164-173.
Mahal 2. 2000. pp.
136-139.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 144-154.
5. Natatalakay ang mga 1. Ako, ang Pamilya at
pansariling kagustuhan tulad ang Aking Komunidad
ng: paboritong kapatid, (Philippines
pagkain, kulay, damit, laruan Nonformal Education
atbp at lugar sa Pilipinas na Project). 2001. pp.
gustong makita sa 510.
malikhaing pamamaraan 2. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
AP1NAT-Ic- Aklat 1. 1997. pp.
5 138.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 71.
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan Ko
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 153
B. Ang Aking Kwento 6. Natutukoy ang mga AP1NAT-Ic-
mahahalagang pangyayari 6
sa buhay simula isilang
hanggang sa kasalukuyang
edad gamit ang mga
larawan

7. Nailalarawan ang mga AP1NAT-Id-
personal na gamit tulad ng 7
laruan, damit at iba pa mula

NILALAMAN
(Content )
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
8. Nakikilala ang timeline at AP1NAT-Id- * HEKASI Para Sa Mga
ang gamit nito sa pag-aaral 8 Batang Pilipino 4. 2000.
ng mahahalagang pp. 276-277.
pangyayari sa buhay
hanggang sa kanyang
kasalukuyang edad
9. Naipakikita sa pamamagitan AP1NAT-Ie- * HEKASI Para Sa Mga
ng timeline at iba pang 9 Batang Pilipino 4. 2000.
pamamaraan ang mga pp. 276-277.
pagbabago sa buhay at mga
personal na gamit mula
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
10. Nakapaghihinuha ng konsepto
ng pagpapatuloy at
pagbabago sa pamamagitan AP1NAT-
ng pagsasaayos ng mga If10
larawan ayon sa
pagkakasunod-sunod
11. Naihahambing ang sariling AP1NAT-
kwento o karanasan sa Ig11
buhay sa kwento at
karanasan ng mga kamag-
aral

C. Pagpapahalaga sa Sarili 12. Nailalarawan ang mga 1. PRODED Learning
pangarap o ninanais para sa Guide in Heograpiya/
sarili Kasaysayan/ Sibika:
12.1 Natutukoy ang mga Ang Mga
pangarap o ninanais AP1NATIh- Pagpapahalagang
12.2 Naipapakita ang 12 Nakatutulong at
pangarap sa Nakahahadlang sa
malikhaing Kaunlaran ng Bansa
pamamaraan 6. 2003. pp. 1-8

NILALAMAN
(Content )
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
142
13. Naipaliliwanag ang Ako, ang Pamilya at ang
kahalagahan ng aking komunidad
AP1NAT-Ii13 (Philippines Nonformal
pagkakaroon ng mga
pangarap o ninanais para sa Education Project).
sarili 2001. pp. 6-9.
14. Naipagmamalaki ang sariling Ako, ang Pamilya at ang

pangarap o ninanais sa aking komunidad
AP1NAT-Ij14
pamamagitan ng mga (Philippines Nonformal
malikhaing pamamamaraan Education Project).
2001. pp. 6.
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Pamilya

A. Pagkilala sa mga kasapi ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang konsepto 1. * Sibika at Kultura
Pamilya ng pamilya batay sa Batayang Aklat 1.
naipamamalas ang pagunawa buong pagmamalaking bumubuo nito (ie. twoparent 2001. pp. 132-134.
at pagpapahalaga sa sariling nakapagsasaad ng family, single-parent family, 2. * Ang Bayan Kong
pamilya at mga kasapi nito at kwento ng sariling extended family) Mahal 1. 1998. pp.
bahaging ginagampanan ng pamilya at bahaging 116-121
bawat isa ginagampanan ng bawat 3. * Pilipinas: Bansang
kasapi nito sa malikhaing Minamahal Batayang
pamamaraan Aklat 1. 1997. pp.
104-114
AP1PAM-
IIa-1
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 113-115
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
112-114
1. 1999. pp. 75-78
Pilipino Batayang Aklat

NILALAMAN
(Content )
1. 1997. pp. 89-90
Batayang Aklat 1
1998. pp. 109-110
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 87-94

2. Nailalarawan ang bawat 1. * Sibika at Kultura
kasapi ng sariling pamilya sa Batayang Aklat 1.
pamamagitan ng likhang 2001. pp. 127-128.
sining 2. * Pilipinas Bayan Mo,
AP1PAM- Bayan Ko Batayang
IIa-2 Aklat 1. 1997. pp. 107,
107-111, 117119.
1. 1999. pp. 74.
3. Nailalarawan ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura

papel na ginagampanan ng Batayang Aklat 1.
bawat kasapi ng pamilya sa 2001. pp. 118-123,
iba’t ibang pamamaraan 168-172
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
104, 129, 131-133.
AP1PAM- 3. * Pilipinas Bayan Mo,
IIa-3 Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 108-
111.
1. 1999. pp. 90-94.
Pilipino Batayang Aklat
1. 1997. pp. 82-85.

NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 1 1998.
pp. 124-130.

Batayang Aklat 1.
1997. pp. 115-120.
4. Nasasabi ang kahalagahan 1. * Sibika at Kultura
ng bawat kasapi ng pamilya Batayang Aklat 1.
2001. pp. 121-123. *
2. Sibika at Kultura
Batayang Aklat 1.
AP1PAM- 1997. pp. 138-141,
IIa-4 196.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 87-94
B. Ang Kwento ng Aking 5. Nakabubuo ng kwento AP1PAM-
Pamilya tungkol sa pang-araw-araw IIb-5
na gawain ng buong pamilya
6. Nailalarawan ang mga 1. * Sibika at Kultura
gawain ng mag-anak sa Batayang Aklat 1.
pagtugon ng mga 2001. pp. 128. Ako,
pangangailangan ng bawat 2. ang Pamilya at ang
kasapi aking komunidad
(Philippines
AP1PAM- Nonformal Education
IIb-6 Project). 2001. pp.
12-13.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 12, 138141.
7. Nakikilala ang “family tree” 1. PRODED Learning

AP1PAM-
at ang gamit nito sa pagaaral Guide in Heograpiya/
IIc-7 Kasaysayan/ Sibika:
ng pinagmulang lahi ng
pamilya Pagkamamamayan 6.

NILALAMAN
(Content )

2003. pp. 5-10.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 103
8. Nailalarawan ang Ako, ang Pamilya at ang
pinagmulan ng pamilya sa AP1PAM- aking komunidad
malikhaing pamamaraan IIc-8 (Philippines Nonformal
Education Project). 2001.
pp. 11-12
9. Nailalarawan ang mga * HEKASI Para Sa Mga
mahahalagang pangyayari Batang Pilipino 4. 2000.
AP1PAM-
sa buhay ng pamilya sa pp. 276-277.
IIc-9
pamamagitan ng
timeline/family tree
10. Nailalarawan ang mga Ako, ang Pamilya at ang
pagbabago sa nakagawiang AP1PAM- aking komunidad
gawain at ang pinapatuloy IId-10 (Philippines Nonformal
na tradisyon ng pamilya Education Project). 2001.
pp. 14-16.
11. Naipahahayag sa malikhaing AP1PAM-
pamamamaraan ang sariling IId-11
kwento ng pamilya
12. Naihahambing ang kwento
AP1PAM-
ng sariling pamilya at
IId-12
kwento ng pamilya ng mga
kamag-aral
13. Naipagmamalaki ang kwento AP1PAM-
ng sariling pamilya. IIe-13
C. Mga Alituntunin sa Pamilya 14. Naiisa-isa ang mga alituntunin Bahagi Ako ng Aking
ng pamilya AP1PAM- Pamayanan (Philippines
IIe-14 Nonformal Education
Project). 1998. pp. 17-18.
15. Natatalakay ang mga batayan AP1PAM-
ng mga alituntunin ng II0-15
pamilya

16. Nahihinuha na ang mga AP1PAM-

NILALAMAN
(Content )
alituntunin ng pamilya ay IIe-16
tumumutugon sa iba-ibang
sitwasyon ng pang-arawaraw
na gawain ng pamilya
17. Nakagagawa ng wastong AP1PAM-
pagkilos sa pagtugon sa mga IIf-17
alituntunin ng pamilya
18. Naihahambing ang

AP1PAM-
alituntunin ng sariling
IIf-18
pamilya sa alituntunin ng
pamilya ng mga kamag-aral
D. Pagpapahalaga sa Pamilya 19. Naipakikita ang Bahagi Ako ng Aking
pagpapahalaga sa Pamayanan (Philippines
AP1PAM-
pagtupad sa mga Nonformal Education
IIf-19 Project). 1998. pp. 19.
alituntunin ng sariling
pamilya at pamilya ng mga
kamag-aral
20. Nailalarawan ang batayang
pagpapahalaga sa sariling AP1PAM-
pamilya at nabibigyang IIg-20
katwiran ang pagtupad sa
mga ito
21. Naihahahambing ang mga AP1PAM-
pagpapahalaga ng sariling IIg-21
pamilya sa ibang pamilya
22. Natutukoy ang mga halimbawa AP1PAM-
ng ugnayan ng sariling IIg-22
pamilya sa ibang pamilya

23. Nakabubuo ng konklusyon Bahagi Ako ng Aking
tungkol sa mabuting Pamayanan (Philippines
pakikipag-ugnayan ng Nonformal Education
AP1PAM-
sariling pamilya sa iba pang Project). 1998. pp. 20-21.
IIh-23
pamilya sa lipunang Pilipino.

NILALAMAN
(Content )
IKATLONG MARKAHAN – Ang Aking Paaralan
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang mga batayang 1. * Sibika at Kultura
A. Pagkilala sa Aking Paaralan impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1.
naipamamalas ang pagunawa buong pagmamalaking sariling paaralan: pangalan 2001. pp. 149-152.
sa kahalagahan ng pagkilala nakapagpapahayag ng nito (at bakit ipinangalan 2. * Ang Bayan Kong
ng mga batayang pagkilala at ang paaralan sa taong ito), AP1PAA- Mahal 1. 1998. pp.
impormasyon ng pisikal na pagpapahalaga sa lokasyon, mga bahagi nito, IIIa-1 44.
kapaligiran ng sariling sariling paaralan taon ng pagkakatatag at
paaralan at ng mga taong ilang taon na ito, at mga
bumubuo dito na pangalan ng gusali o silid (at
nakakatulong sa paghubog bakit ipinangalan sa mga
ng kakayahan ng bawat taong ito)
batang mag-aaral 2. Nailalarawan ang pisikal na PRODED Learning Guide
AP1PAAIIIa-
kapaligiran ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
2
paaralan Mo 2. 2003. pp. 1-8.
3. Nasasabi ang epekto ng
pisikal na kapaligiran sa AP1PAA-
sariling pag-aaral (e.g. IIIb-3
mahirap mag-aaral kapag
maingay, etc)
4. Nailalarawan ang mga AP1PAA- * Pilipinas ang Ating
tungkuling ginagampanan ng IIIb-4 Bansa Batayang Aklat 1.
mga taong bumubuo sa 1999. pp. 127-130.
paaralan (e.g. punong guro,
guro, mag-aaral, doktor at
nars, dyanitor, etc
B. Ang Kwento ng Aking 5. Naipaliliwanag ang * Pilipinas Bayan Mo,
AP1PAA-
Paaralan kahalagahan ng paaralan sa Bayan Ko Batayang Aklat
IIIc-5
sariling buhay at sa 1. 1997. pp. 156-157.
pamayanan o komunidad.
6. Nasasabi ang mahahalagang AP1PAA-
pangyayari sa pagkakatatag IIIc-6
ng sariling paaralan
7. Nailalarawan ang mga AP1PAA-
pagbabago sa paaralan tulad IIId-7
ng pangalan, lokasyon,

NILALAMAN
(Content )
bilang ng mag-aaral atbp
gamit ang timeline at iba
pang pamamaraan
8. Naipapakita ang pagbabago

ng sariling paaralan sa AP1PAA-
pamamagitan ng malikhaing IIId-8
pamamaraan at iba pang
likhang sining
9. Natutukoy ang mga AP1PAA-
alituntunin ng paaralan IIIe-9
10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-

pagtupad sa mga alituntunin IIIe-10
ng paaralan
11. Nasasabi ang epekto sa sarili
at sa mga kaklase ng AP1PAA-
pagsunod at hindi pagsunod IIIf-11
sa mga alituntunan ng

paaralan
C. Pagpapahalaga sa Paaralan 12. Nahihinuha ang kahalagahan
AP1PAA-
ng alituntunin sa paaralan at
IIIg-12
sa buhay ng mga mag-aaral
13. Naiisa-isa ang mga gawain at 1. * Pilipinas: Bansang
pagkilos na nagpapamalas Minamahal Batayang
ng pagpapahalaga sa sariling Aklat 1. 1997. pp.
paaralan (eg. Brigada 146.
Eskwela) AP1PAA- 2. * Pilipinas Bayan Mo,
IIIh-13 Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
204-207.
1. 1999. pp. 144-145
14. Natatalakay ang kahalagahan AP1PAA-
ng pag-aaral IIIi-j-14

NILALAMAN
(Content )
14.1 Nakapagsasaliksik ng
mga kwento tungkol
sa mga batang
nakapag-aral at
hindi nakapag-aral
14.2 Nasasabi ang maaring
maging epekto ng
nakapag-aral at hindi
nakapag-aral sa tao
IKAAPAT NA MARKAHAN – Ako at ang Aking Kapaligiran

A. Ako at ang Aking Tahanan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakikilala ang konsepto ng 1. * HEKASI Para Sa
distansya at ang gamit nito Mga Batang Pilipino
naipamamalas ang pagunawa 1. nakagagamit ang sa pagsukat ng lokasyon 4. 2000. pp. 8-9.
sa konsepto ng distansya sa konsepto ng 2. PRODED Learning
paglalarawan ng distansya sa Guide in Heograpiya/
sariling kapaligirang paglalarawan ng Kasaysayan/ Sibika:
ginagalawan tulad ng pisikal na Ang Iskala 4. 2003.
tahanan at paaralan at ng kapaligirang pp. 1-4.
kahalagahan ng ginagalawan 3. * Ang Bayan Kong
pagpapanatili at Mahal 1. 1998. pp.
pangangalaga nito 2. nakapagpakita ng 43, 45-52.
payak na gawain 4. * Sibika at Kultura
AP1KAP- Batayang Aklat 1.
sa pagpapanatili
IVa-1 1997. pp. 29-30.
at pangangalaga
ng kapaligirang 5. * Pilipinas Bayan Mo,
ginagalawan Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
2330.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 46-48
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 18-22.
Batayang Aklat 2.

NILALAMAN
(Content )

1997. pp. 18-20.
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 32-35.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
4851.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 46-47.
Mahal 2. 2000. pp.
21-24.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 23-25.
14. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
3234.
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 82-94.
Mahal 3. 1998. pp.
20-22
Pilipino Batayang
Aklat 3. 1997. pp.
1315.
3. 1999. pp. 15-17.

NILALAMAN
(Content )
2. Nagagamit ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura
katawagan sa pagsukat ng Batayang Aklat 1.
lokasyon at distansya sa AP1KAP- 2001. pp. 34-38.
pagtukoy ng mga gamit at IVa-2 2. * Pagsibol ng Lahing
lugar sa bahay (kanan, Pilipino 2. 2003. pp.
kaliwa, itaas, ibaba, harapan 11-15
at likuran)
3. Nailalarawan ang kabuuan at PRODED Learning Guide
AP1KAP-
mga bahagi ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
IVb-3
tahanan at ang mga Mo 2. 2003. pp. 6.
lokasyon nito
4. Nakagagawa ng payak na 1. PRODED Learning
mapa ng loob at labas ng Guide in Sibika at
tahanan Kultura: Mga Sagisag
AP1KAPIVb- o Pananda sa Mapa 2.
4 pp. 1-6.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 52.
5. Naiisa-isa ang mga bagay at * Pilipinas: Bansang
istruktura na makikita sa AP1KAP- Minamahal Batayang
nadadaanan mula sa IVc-5 Aklat 1. 1997. pp. 103.
tahanan patungo sa
paaralan
6. Naiuugnay ang konsepto ng AP1KAP-
lugar, lokasyon at distansya IVc-6
sa pang-araw-araw na
buhay sa pamamagitan ng
iba’t ibang uri ng
transportasyon mula sa
tahanan patungo sa
paaralan

B. Ako at ang Aking Paaralan 7. Nailalarawan ang pagbabago
AP1KAP-
sa mga istruktura at bagay
IVd-7
mula sa tahanan patungo sa
paaralan at natutukoy ang

NILALAMAN
(Content )
mga mahalagang istruktura
sa mga lugar na ito.
8. Nakagagawa ng payak na 1. * Sibika at Kultura
mapa mula sa tahanan Batayang Aklat 1.
patungo sa paaralan AP1KAP- 2001. pp.42.
IVd-8 2. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
103.
9. Natutukoy ang bahagi at 1. PRODED Learning
gamit sa loob ng silid-aralan/ Guide in Sibika at
paaralan at lokasyon ng Kultura: Ituro Mo
mga ito 2. 2003. pp. 1-3,
2. 7. * Lahing Pilipino
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 22.
3. * Pilipino Ako,
AP1KAP- Pilipinas ang Bayan
IVe-9 Ko Batayang Aklat 2.
1997. pp. 38.
4. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
3031.
10. Nakagagawa ng payak na 1. PRODED Learning
mapa ng silidaralan/paaralan Guide in Sibika at
AP1KAP-
Kultura: Ituro Mo 2.
IVf-10
2000. pp. 7.
2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
44.
11. Naipaliliwanag ang konsepto
ng distansya sa
AP1KAPIVg-
pamamagitan ng nabuong
11
mapa ng silid-aralan at
paaralan

NILALAMAN
(Content )
11.1 distansya ng mga
bagay sa isa’t isa sa
loob ng silid-aralan
11.2 distansya ng mga
mag-aaral sa ibang
mga bagay sa
silidaralan
11.3 distansya ng
silidaralan sa iba’t
ibang bahagi ng
paaralan
12. Nakapagbigay halimbawa ng AP1KAP- 1. * Sibika at Kultura
mga gawi at ugali na IVh-12 Batayang Aklat 1.
makatutulong at 2001. pp. 75-82.
nakasasama sa sariling 2. * Ang Bayan
kapaligiran: tahanan at Kong Mahal 1. 1998.
paaralan pp.
3. 89-98.
* Pilipinas:
Bansang
Minamahal Batayang
4. Aklat 1. 1997. pp.
6871.
* Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 1.
1997. pp. 77-79, 81.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
5860, 68, 72-81, 83.
1. 1999. pp. 46-47,
67, 71.
C. Pagpapahalaga sa 13. Naipakikita ang iba’t ibang 1. * Pilipinas:
Kapaligiran pamamaraan ng Bansang Papaunlad.
pangangalaga ng 2000. pp.
kapaligirang ginagalawan AP1KAP- 2. 96-103.
13.1 sa tahanan IVi-13 * Sibika at
Kultura Batayang
Aklat 3.

NILALAMAN
(Content )

13.2 sa paaralan 2000. pp. 91-95.
13.3 sa komunidad 3. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 2. 2003. pp.
69-70.
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
68-71, 90-98.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 72-77, 142-
146.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
133-134, 146-150.
1. 1999. pp. 64-66,
68-70, 146-148,
184188.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
4347, 127-131.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 79-87.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 63-66, 133.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 51-55.
12. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan

PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO
(Content )
1997. pp. 75-85.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
109-114.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 80-81.
14. Naipakikita ang 1. * Sibika at Kultura
pagpapahalaga sa Batayang Aklat 1.
AP1KAP-
kapaligirang ginagalawan sa 2001. pp. 83-85.
IVj-14
iba’t ibang pamamaraan at 2. * Ang Bayan Kong
likhang sining. Mahal 1. 1998. pp.
89.
BAITANG 2
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto
ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng lokasyon
at pinagkukunang yaman at bukal ng yamang lahi, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga bakas ng
kasaysayan.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Komunidad
A. Pagkilala sa Komunidad Ang Mag-aaral ay… Ang Mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang konsepto AP2KOM-Ia- 1. * Pagsibol ng Lahing
ng ‘komunidad’ 1 Pilipino 2. 2003. pp.15-17
naipamamalas ang malikhaing 1.1 Nasasabi ang payak 2. * Araling Panlipunan
pagunawa sa nakapagpapahayag/ na kahulugan ng 2.2013.pp.2-12
kahalagahan nakapagsasalarawan ng ‘komunidad’ 3. * Kulturang Pilipino 2.
ng kinabibilangang kahalagahan ng 1.2 Nasasabi ang mga 2000. pp.14-22
kinabibilangang komunidad
komunidad halimbawa ng 4. * Pilipino Ako, Pilipinas
‘komunidad’ Ang Bayan Ko 2.pp.21-28
5. * Sibika at Kultura 2.

NILALAMAN
(Content )

1997.pp.33-44
6. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp.21-28
7. Lahing Pilipino 2. 1997.
pp. 13-18
Pilipono 3. 1997. Pp. 47-
51
9. Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 14-22
10. Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997.
pp.2128.
Batayang Aklat 2. 1997.
pp. 33-44.
12. * Ang Bayan Kong Mahal
2. 2000. pp. 14-19.
13. * Lahing Pililpino 2. 1997.
pp. 13-18.
Pilipino 1. 1997. pp. 7273.
Minamahal 1. 1997. pp.
96-103.
16. * Pilipinas Ang Ating
Bansa 1. 1999. pp. 91-95,
100-101.
Bayan Ko 1. 1997. pp.
115-117.
1997. pp. 102.
1. 1998. pp. 126-131,

PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO
(Content )
139.
1998. pp. 107, 111-114.
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng
kahalagahan ng Lahing
‘komunidad’ 2. Pilipino 2. 2003.pp.25-28
* Araling
AP2KOM- 3. Panlipunan
Ib-2
2.2003.pp.39-44
* Pagsibol ng
Lahing Pilipino 1. 1997.
pp. 7578.
3. Natutukoy ang mga 1. * Pagsibol ng
bumubuo ng komunidad: Lahing
3.1 Mga tao: mga iba’t 2. Pilipino 2. 2003. pp.17,22
ibang naninirahan sa * Sibika at Kultura
komunidad, mga 1.2001.pp.149-151,156-
pamilya o mag-anak 3. 157
3.2 Mga institusyon: * Araling
paaralan, mga 4. Panlipunan2.2003.pp.8
sentrong * Kulturang Pilipino 2.
pamahalaan o 5. 2000.pp.58-65
nagbibigay serbisyo, * Pilipino Ako,
sentrong Pilipinas Ang Bayan Ko 2.
pangkalusugan, 6. 1997.
pamilihan, simbahan pp.168-170
o mosque at iba 7. * Sibika at Kultura
pang pinagtitipunan 2.
8. 1997. pp.8-10
ng mga kasapi ng
ibang relihiyon * Lahing Pilipino 2.
1997. pp. 59-68
* Kulturang Pilipino
AP2KOM- 2.
Ib-3 2000. pp. 58-65.

9. * Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko 2. 1997.
pp. 2-6.
pp. 8-10.
11. * Lahing Pilipino 1. 1997.
pp. 87-99.

NILALAMAN
(Content )
Pilipino 1. 1997. pp. 8292,
142-150.
104-106.
Bansa 1. 1999. pp. 74-81.
106-111, 117-118.
1997. pp. 103, 104-105,
108, 111.
1998. pp. 110.

4. Naiuugnay ang tungkulin at 1. * Pagsibol ng Lahing
gawain ng mga bumubuo Pilipino 2. 2003.pp.132-
ng komunidad sa sarili at 137
sariling pamilya 2. * Sibika at Kultura
1.2001.pp.172-182
3. Ako, ang Pamilya at ang
Aking Komunidad
(Philippines Nonformal
AP2KOM-Ic- Education
4 Program).2001.pp.23-24
4. My Family,My Community
and I (Philippines
Nonformal Education
Program).2001.pp.23-24
5. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.14-24
Maganda 2. 2000. pp.
123-130, 207-227.
7. * Kulturang Pilipino 2.

NILALAMAN
(Content )

2000. Pp.23-28, 155-159.
pp.168-170, 168-170.
Pilipino 1. 1997. pp. 9599.
200-210.
108-111, 118, 121.
1997. pp. 112, 119-120.
1997. pp. 125-130.
B. Ang Aking Komunidad 5. Nasasabi na ang bawat bata 1. Ako, ang Pamilya at ang
ay may Aking Komunidad
kinabibilangang komunidad (Philippines Nonformal
Education
and I (Philippines
AP2KOM-Ic- Nonformal Education
5 Program).2001.pp.31-32
2.2003.pp.27-28
1. 1998. pp. 144-149.
6. Nasasabi ang batayang 1. PRODED Learning Guide
AP2KOM-
impormasyon tungkol in Sibika at Kultura
Id-6
sa sariling komunidad: Populasyon:Umaasa o
pangalan ng komunidad; Inaasahan 2. 2003. pp.1-

NILALAMAN
(Content )
lokasyon ( malapit sa tubig 14
o bundok, malapit sa 2. * Sibika at Kultura 1.
bayan), mga namumuno 2001.pp.112
dito, populasyon, mga 3. Ako, ang Pamilya at ang
wikang sinasalita, atbp Aking Komunidad
Education
Program).2001.pp.22
and I (Philippines
Nonformal Education
Program).2001.pp.22
123-130
2. 2000. pp.73-82
1997. pp.77-85
8. * Lahing Pilipino 1. pp.
105-109.
107-114.
Bansa 1. 1999. pp.
102105.
1997. pp. 113-118.
1. 1998. pp. 132-138.
1998. pp. 115-122.

14. MISOSA 6 Lesson 2
7. Nailalarawan ang sariling AP2KOM- 1. PRODED Learning Guide in
komunidad gamit ang mga Id-e-7 Sibika at Kultura Mga

NILALAMAN
(Content )

simbolo sa payak na mapa Sagisag o Pananda sa
7.1 Nakikilala ang mga Mapa 2.2000. pp. 1-19
sagisag na 2. PRODED Learning Guide
ginagamit sa mapa in Sibika at Kultura Ituro
sa tulong ng Mo 2.2000.pp.1-8
panuntunan. 3. * Pagsibol ng Lahing
7.2 Natutukoy ang Pilipino 2.2003.pp.33-
lokasyon ng mga 36,49-54,60-62
mahahalagang lugar 4. * Sibika at Kultura
sa sariling 1.2001.pp.57-65
komunidad batay sa 5. * Sibika at
lokasyon nito sa
Kultura3.2000.pp.50-69
sariling tahanan o
6. * Pamana 5.1999.pp.50-
paaralan
52
7.3 Nailalarawan ang
7. * Pilipinas:Bansang
mga anyong lupa at
Papaunlad 6.2000.pp.74-
tubig sa sariling
77
komunidad
7.4 Nakaguguhit ng
2.2003.pp.45-55,69-86
payak na mapa ng
komunidad mula sa
Maganda 2. 2000. pp.35-
sariling tahahan o
47
paaralan, na
nagpapakita ng mga
mahahalagang lugar at pp.31-38
istruktura, anyong lupa 11. * Sibika at Kultura 2.
at tubig, atbp. 1997. pp.45-52
2. 2000. pp.21-29
1997. pp.30-40
pp. 18-23
Pilipino 3. 1997. pp.15-18
16. * Sibika at Kultura: Ang

NILALAMAN
(Content )
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 13-19, 33
Ang Bayan Ko. 3. 1999.
pp. 13-15
Pinagpala 4. 2000.pp. 26-
27
19. * Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika:
Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 32-51
4858.
2000. pp. 23-28.
3. 1998. pp. 13-19;33.
3. 1999. pp. 32-51.
22-23.
164.
26. Sibika at Kultura 1. 1997.
pp. 110.
27. Pilot School MTBLME 2nd
Qrtr Grade 3
8. Nailalarawan ang panahon AP2KOM-If- 1. PRODED Learning Guide
at kalamidad na h-8 in Sibika at Kultura
nararanasan sa sariling Yamang-Lupa: Alagaan

komunidad 2.2003.pp.1-13 2.
8.1 Nasasabi ang iba’t ibang Sibika at Kultura 3.
uri ng 2000.pp.72-75

NILALAMAN
(Content )

panahong 3. Handa Ka Na Ba sa
nararanasan sa Kalamidad (Philippines
sariling komunidad Nonformal Education
(tag-ulan at tag-init) Program). 1998.pp.1-34
8.2 Natutukoy ang mga 4. Bagyo at Lindol:Paano
natural na Paghahandaan
kalamidad o (Philippines Nonformal
sakunang madalas Education
maganap sa Program).1998.pp.1-40
sariling komunidad 5. * Araling Panlipunan
8.3 Nakakukuha ng 2.2003.pp.87-98
impormasyon tungkol 6. OHSP Module 1
sa mga epekto ng
7. Pilot School MTBMLE 1st
kalamidad sa kalagayan
Qrtr Grade 3 AP LM
ng mga anyong lupa,
anyong tubig at sa 8. * Pagsibol ng Lahing
mga tao sa sariling Pilipino 3. 1997. pp. 35-
komunidad 46
8.4 Nasasabi ang mga 9. * Pilipinas Ang Ating
wastong gawain/ Bansa 3. 1999. pp. 35-40,
pagkilos sa tahanan 66-70
at paaralan sa 10. * Sibika at Kultura: Ang
panahon ng Bayan Kong Mahal 3.
kalamidad 1998. pp. 6, 43-49
8.5 Nasasabi kung 11. * Sibika at Kultura 3.
paano ibinabagay ng 1997. pp. 36-40
mga tao sa panahon 12. * Pilipino Ako, Pilipinas
ang kanilang Ang Bayan Ko. 3. 1999.
kasuotan at tirahan pp. 31-39
Pinagpala 4. 2000. pp.
43-46, 55-65, 83
14. * Heograpiya,
1999. pp. 76-82

NILALAMAN
(Content )
6. 1999. pp. 76-82.
16. * Pilipinas: Kasaysayan at
Pamahalaan I. 2000. pp.
17-18.
1. 1998. pp. 153-154.
18. MISOSA 4 Lesson 9,10
19. Pilot School MTBLME 1st
Qrtr Grade 3
20. Pilot School MTBLME TG
1st Qrtr Grade 3
9. Nasasabi ang * Araling
pagkakapareho at AP2KOM-Ii- Panlipunan2.2003.pp.29
pagkakaiba ng sariling 9
komunidad sa mga kaklase
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon
A. Ang Kwento ng Pinagmulan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakapagsasalaysay ng 1. * Pamana.5.1999.pp.3-5
ng Aking pinagmulan ng sariling 2. * Araling Panlipunan
Komunidad naipamamalas ang 1. nauunawaan ang komunidad batay sa mga 2.2003.pp.100-108
pagsasaliksik, pakikinig sa AP2KNN-
pagunawa sa kwento ng pinagmulan at
IIa-1
pinagmulan ng sariling kasaysayan ng kuwento ng mga
komunidad batay sa komunidad nakakatanda sa
konsepto ng pagbabago komunidad, atbp
at pagpapatuloy at 2. nabibigyang halaga ang 2. Naiuugnay ang mga 1. * Sibika at Kultura
pagpapahalaga sa mga bagay na nagbago pagbabago sa pangalan ng 1.2001.pp.13-15
AP2KNN-
kulturang nabuo ng at nananatili sa sariling komunidad sa 2. * Araling Panlipunan
IIa-2
komunidad pamumuhay mayamang kuwento ng 2.2003.pp.103-105
komunidad pinagmulan nito
3. Nasasabi ang pinagmulan AP2KNN- 1. * Hekasi Para Sa Mga

at pagbabago ng sariling IIb-3 Batang Pilipino
komunidad sa 4.2000.pp.276-277

pamamagitan ng timeline 2. * Araling Panlipunan
at iba pang graphic 2.2003.pp.105
organizers
4. Nakagagawa ng maikling AP2KNN- 1. Ipagdiwang Natin ang

NILALAMAN
(Content )
salaysay ng mga IIc-4 2. Pagkakaiba ng ating
pagbabago sa sariling Kultura (Philippines
komunidad sa iba’t ibang Nonformal Education
aspeto nito tulad ng uri ng Program).2001.pp.11-12
transportasyon, pananamit, * Araling Panlipunan
libangan,pangalan ng mga
2.2003.pp.106-108
kalye atbp. sa
pamamagitan ng iba’tibang
sining (ei. pagguhit,
paggawa ng simpleng graf,
pagkuwento, atbp.)
5. Naiuugnay ang mga sagisag, 1. PRODED Learning Guide in
natatanging istruktura, Sibika at Kultura: Mga
bantayog ng mga bayani at Sagisag ng Pilipinas, Alam
mga mahahalagang bagay Mo? 2.2000.pp.1-12
na matatagpuan sa 2. * Sibika at Kultura
komunidad sa kasaysayan 1.2001.pp.87-97
nito 3. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.107
4. Pilot School MTBMLE 2nd
Qrtr Grade 3
5.
* Pilipinas: Bansang
AP2KNN- Maganda 2. 2000.
IId-5 Pp.6576, 228-240
2000. Pp.30-38,69-82
Pp.40-52,99-112
1997. Pp.53-64,107-123
2. 2000. Pp.31-37,91-
103,123-130
1997. Pp.41-52,87-107

NILALAMAN
(Content )
11. Lahing Pilipino 2. 1997.
Pp. 24-35, 69-80, 192-
211
Bansa 3. 1999. Pp. 118-
126
6576;228-240.
pp. 40-52, 99-112.
Pilipino 1. 1997. pp. 50-
68.
80-89.
Bansa 1. 1999. pp. 24-31.
3142, 85-102.
1997. pp. 38-52, 54-56,
57, 82-97.
1. 1998. pp. 53-74,
99113.
1998. pp. 57-69, 91-103.
6. Nailalarawan ang dami ng tao * Pagsibol ng Lahing Pilipino
AP2KNN-
sa sariling komunidad sa 2.2003.pp.85-94
IId-6
pamamagitan ng graf
B. Ang Kultura sa Aking Naipagmamalaki 7. Nakabubuo ng maikling AP2KNN- * Araling Panlipunan
Komunidad ang kultura ng salaysay tungkol samga IIe-7 2.2003.pp.94-96,127-134
1. Pamumuhay sariling komunidad bagay na hindi nagbago sa

NILALAMAN
(Content )
2. Tradisyon/ Kaugalian komunidad(hal., pangalan,
3. Mga pagdiriwang pagkain, gusali o istruktura)
4. Sining 8. Nakasusuri ng pagkakaiba ng AP2KNN- 1. * Sibika at Kultura
kalagayan ng kapaligiran ng IIe-8 3.2000.pp.61-70
sariling komunidad (ei. mga 2. * Araling Panlipunan
anyong lupa at tubig ngayon 2.2003.pp.97,118-126
at noon)

9. Nailalarawan ang 1. * Pagsibol ng Lahing
pagkakakilanlang kultural Pilipino 2. 2003.pp.110-
ng komunidad 114
9.1 Natutukoy at 2. Araling Panlipunan 1
naipaliliwanag ang mga Modyul 2 “Kapaligirang
katangiang Kultural”.pp.12-17
nagpapakilala ng sariling 3. Pilot School MTBMLE 2nd
komunidad (ie, tanyag
na anyong lupa o tubig, Qrtr Grade 3
4.
produkto, pagkain, * Pilipinas: Bansang
tanyag na kasapi ng maganda 2. 2000. Pp.184-
komunidad atbp.) 205
5.
9.2 Natutukoy ang iba’t ibang * Kulturang Pilipino
pagdiriwang ng 2.
6.
komunidad 2000. Pp113.124
9.3 Natatalakay ang mga AP2KNN- * Pilipino Ako, Pilipinas
tradisyon na IIf-g-9 7. Ang Bayan Ko 2. 1997.
nagpapakilala sa sariling Pp.147-152
komunidad 8. * Sibika at Kultura 2.
9.4 Natatalakay ang 1997. Pp.143-148
iba’tibang uri ng sining 9. * Ang Bayan Kong Mhal
na nagpapakilala sa 2. 2000. Pp.123-129 *
sariling komunidad (ei.
10. Pamayanang Pilipino 2.
panitikan, musika, 1997. Pp.134-141
sayaw, isports atbp)
11. * Lahing Pilipino 2.
1997.
12. Pp. 125-140
Mahal 5. 1999. pp. 9.
MISOSA 4 Lesson 12
Pilot School MTBLME 1st
Qrtr Grade 3

NILALAMAN
(Content )
10. Naihahambing ang AP2KNN- 1. * Pagsibol ng Lahing

katangian ng sariling 2. Pilipino 2.2003.pp.110-
komunidad sa iba pang 115
komunidad tulad ng likas * Araling Panlipunan
IIh-10
na yaman, produkto at 2.2003.pp.146-148
hanap-buhay, kaugalian at
mga pagdiriwang, atbp.
11. Nasusuri ang kahalagahan ng 1. * Pagsibol ng Lahing
mga pagdriwang at Pilipino 2. 2003.pp.110-
tradisyon na nagbubuklod 115,119-123
ng mga tao sa pag-unlad 2. Pilot School MTBMLE 2nd
ng sariling komunidad AP2KNN- Qrtr Grade 3
IIi-11 3. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp. 139-140.
1st Qrtr Grade 3
2nd Qrtr Grade 3
12. Nakakalahok sa mga
proyekto o mungkahi na AP2KNN-
nagpapaunlad o IIj-12
nagsusulong ng
natatanging
IKATLONG MARKAHAN – Pamumuhay sa Komunidad
A. Kabuhayan sa Komunidad Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
produkto at mga kaugnay na Pilipino 2. 2003.pp.66-68
naipamamalas ang nakapagpapahayag ng hanapbuhay na nalilikha 2. Kapaligiran, Kayamanan,
kahalagahan ng pagpapahalaga sa mula sa likas yaman ng Kalingain (Philippines
mabuting paglilingkod pagsulong ng mabuting komunidad Nonformal Education
ng mga namumuno sa paglilingkod ng mga 1.1 Nailalarawan ang likas na AP2PSK- Program).1998.pp.5-8
pagsulong ng mga namumuno sa komunidad yaman at pangunahing 3. Araling Panlipunan 1
IIIa-1
pangunahing tungo sa pagtugon sa produkto ng komunidad
Modyul I “Kapaligirang
hanapbuhay at pangangailangan ng mga 1.2 Naiuugnay ang mga
Pisikal ng
kasapi ng sariling pangunahing hanapbuhay
pagtugon sa Pamayanan”.pp.6-10
komunidad ng komunidad sa likas na 4.
pangangailangan ng Araling Panlipunan I
mga kasapi ng sariling Modyul 3 Kayamanang


NILALAMAN
(Content )
komunidad yaman ng komunidad Pinagkukunan Likas na
Kayaman.pp.3-14
2.2003.pp.152-174
6. Pilot School MTBMLE 2nd
Qrtr grade 3
Maganda 2. 2000. pp.35-
47; 82-108
2000. pp.41-56
pp.53-70
1997. pp.65-89
2. 2000. pp.61-71
1997. pp.53-74
1997.pp. 41-50
65
Bansa 3. 1999. pp. 19-35,
41-60
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 22-37, 51-74

1997. Pp. 23-35, 46-56
pp. 17-30, 42-65

NILALAMAN
(Content )

84-85, 79-80, 93-95, 98-
99, 101-103, 110-112,
114-115, 117-119, 126127,
129-130. 132-134,
137-138
20. * Heograpiya,
1999. pp. 57-61, 63-64,
66-67, 69-70, 72-73, 7681,
84-86, 92-94, 96-98,
101, 107-109, 111-112,
114, 117-118, 120-121,
123-124
6. 1999. pp. 99-106
3. 1998. pp. 22-37, 51-74.
39.
54-63; 131-133.
Bansa 1. 1999. pp. 35-41,
60-61.
4957, 62-67.
1997. pp. 59-69.
1. 1998. pp. 76-88.


NILALAMAN
(Content )
1998. pp. 72-78, 82-83.
Qrtr Grade 3
1st Qrtr Grade 3
2. Naipaliliwanag ang AP2PSK- 1. * Pagsibol ng Lahing
pananagutan ng bawat isa IIIb-2 Pilipino 2. 2003.pp.69-70
sa pangangalaga sa likas na 2. PRODED Learning Guide
yaman at pagpanatili ng in Sibika at Kultura
kalinisan ng sariling Yamang Tubig-Alagaan at
komunidad. Tipirin 2.2000.pp.1-12
2.1 Nasasabi ang mga sanhi 3. * Sibika at Kultura
at bunga ng pagkasira 1.2001.pp.75-81
ng likas na yaman ng
kinabibilangang
3.2000.pp.91-94
komunidad
2.2 Nahihinuha ang mga 5. Ingatan ang Mga Anyong
posibleng dahilan ng tao Tubig (Philippines
sa pagsira ng mga likas Nonformal Education
na yaman ng Program).1998.pp.5-20
kinabibilangang 6. Kapaligiran, Kayamanan,
komunidad. Kalingain (Philippines
2.3 Nakapagbibigay ng Nonformal Education
mungkahing paraan ng Program).1998.pp.16-23
pag-aalaga sa kapaligiran 7. Kapaligiran, Alagaan Para
at likas na yaman ng Sa Kinabukasan
kinabibilangang (Philippines Nonformal
komunidad Education
Program).1998.pp.6-
10,16-21,25-29
8. Araling Panlipunan 1
Modyul 3“Kayamanang
Pinagkukunan Likas na
Kayamanan”.pp.15-18
9. Ang Pangangalaga ng
Ating mga Yamang

NILALAMAN
(Content )

Tubig(Philippines
Nonformal Education
10. Makialam at Lumahok
sa
Pagpapaunlad ng
Pamayanan(Philippines
Nonformal Education
Program).1998.pp.5-8,34-
45
11. Economic Efficiency
and
Environmental
Education.pp.68-69,73-90
12. PRODED Learning
Guide
in
Heograpiya/Kasaysayan/S
ibika Likas na Yaman
Pagyamanin 4.2003.pp.1-
11
13. MISOSA 6 Lesson
15,19,20,21,22,23
14. Pilot School MTBMLE
th
4 Qrtr Week 8 Grade 3
15. Pilot School MTBMLE
4th Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
17. * Pilipinas; Bansang
Maganda 2. 2000. Pp.90-
91,99-101,105,109-111
2000. Pp.46,53
19. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan Ko 2.
1997.

Pp.75-87
1997. Pp.71-72,80-81
Mhal

NILALAMAN
(Content )

2. 2000. Pp.54-56
1997. Pp.69-70
Pp. 51-58
Pilipino 3. 1997. Pp. 66-
70, 128-133, 181-186
Bayan Kong Mahal 3.
1998. Pp. 31
1997. Pp. 57-62, 170-175
6. 1999. Pp. 107-115,
117-
118
pp. 57-62, 170-175.
22-24.
62-65.
Pilipino 1. 1997. pp. 4348.
68-79.
Bansa 1. 1999. pp. 44-49,
63-72.
58-60, 68, 71-83, 133.

NILALAMAN
(Content )
1997. pp. 53, 56-
57;7281.
1. 1998. pp. 89-98.
1998. pp. 79-81, 84-89.
38. MISOSA 6 Lesson
18,19,20,21,22
Qrtr Grade 3
1st Qrtr Grade 3
4th Qrtr Week 7 Grade 3
4th Qrtr Week 8 Grade 3
B. Pamumuno at Paglilingkod 3. Nailalarawan kung paano 1. * Pilipinas:Bansang

sa Komunidad natutugunan ang Papaunlad 6.2000.pp.81-
pangangailangan ng mga 92
tao mula sa likas yaman ng 2. * Pagsibol ng Lahing
komunidad Pilipino 2.2003.pp.66-68
AP2PSK- 2.2003.pp.163-166
IIIc-3 4. * Pilipinas Ang Ating
Bansa 3. 1999. Pp. 61-66
Pp. 65
3. 1998. pp. 75-86.
7. * Pagbabago Batayang

Aklat IV. 2001. pp. 47-50.
Bayan Ko 1. 1997. pp. 50-

NILALAMAN
(Content )
55, 62-65.

1. 1998. pp. 78-84
4. Naiuugnay ang epekto ng 1. * Pagsibol ng Lahing
pagkakaroon ng hanapbuhay Pilipino 2.2003.pp.25-28
sa pagtugon ng 2. PRODED Learning Guide in
pangangailangan ng AP2PSK- Sibika at Kultura
komunidad at ng sariling IIId-4 Pangunahing Hanapbuhay
pamilya 3.2000.pp.1-10
3. * Sibika at Kultura 3.2000.
pp.78-89
2000. Pp.61-63
5. Nakikilala ang mga 1.2001.pp.112
namumuno sa sariling 2. * Araling Panlipunan
komunidad at ang kanilang 2.2003.pp.179-181
kaakibat na tungkulin at 3. Pilot School MTBMLE
responsibilidad 3rdQrtr Weeks 3-5 Grade 3
5.1 Nasasabi kung paano 4. MISOSA 4 Lesson 1
AP2PSK-
nagiging pinuno 5. Pilot School MTBLME TG
IIIe-f-5
5.2 Nasasabi ang katangian
3rdQrtr Weeks 3-5 Grade 3
ng mabuti at di mabuting
pinuno
3rd Qrtr Weeks 3-5 Grade
3
6. Nasasabi ang kahalagahan ng AP2PSK- 1. * Pilipinas :Bansang

mabuting pamumuno sa 2. Papaunlad 6.2000.pp.118-
pagtugon ng IIIg-6 120
pangangailangan ng mga * Araling Panlipunan
tao sa komunidad. 2.2003.pp.185,196-198
7. Nakikilala ang mga taong nag- 1. * Pagsibol ng Lahing
aambag sa kapakanan at AP2PSK- Pilipino 2. 2003.pp.80-
kaunlaran ng komunidad sa IIIh-7 82,154-157
iba’t ibang aspeto at paraan 2. Pilot School MTBMLE 3rd
(ei mga pribadong Qrtr Weeks 6-8 Grade 3

NILALAMAN
(Content )
samahan (NGO) na 3. * Kulturang Pilipino
tumutulong sa pag-unlad ng 2. 2000. Pp.65-67
komunidad) 4. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 3. 1997. Pp.
144154
Bansa 3. 1999. Pp. 175191
8. Nakapagbigay ng mga
mungkahi at dahilan upang AP2PSK-
palakasin ang tama, maayos IIIi-8
at makatwirang pamumuno
IKAAPAT NA MARKAHAN - Pagiging Kabahagi ng Komunidad

A. Kabahagi Ako ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang 1. PRODED Learning Guide
Komunidad kahalagahan ng mga in Sibika at Kultura
naipamamalas ang nakapahahalagahan ang paglilingkod/ serbisyo ng Maunlad na Pamumuhay
pagpapahalaga sa mga paglilingkod ng komunidad upang ang Kailangan ng Bayan
kagalingang pansibiko komunidad sa sariling matugunan ang 3.2000.pp.1-8
bilang pakikibahagi sa pagunlad at nakakagawa ng pangangailangan ng mga 2. * Araling Panlipunan
mga layunin ng sariling makakayanang hakbangin kasapi sa komunidad. 2.2003.pp.215-221
komunidad bilang pakikibahagi sa mga 3. * Kulturang Pilipino
layunin ng sariling 2. 2000. Pp.83-87
komunidad 4. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 3. 1997. Pp.
AP2PKKIVa-1 123128
132,134
2. Natutukoy ang iba pang tao 1. * Pagsibol ng Lahing
na naglilingkod at ang Pilipino 2. 2003.pp.77-
kanilang kahalagahan sa 80,104-106
AP2PKK- 2. * Sibika at Kultura
komunidad (e.g. guro, pulis,
IVa-2
brgy. tanod, bumbero, nars, 1.2001.pp.190-191,194196
duktor, tagakolekta ng * Araling Panlipunan
basura, kartero, karpintero, 3. 2.2003.pp.188-191
tubero, atbp.)

NILALAMAN
(Content )

4. Pilot School MTBMLE 3rd
Qrtr weeks 6-8 Grade 3
2000. Pp.88-98
6. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. Pp.79-84
168-177.
110114.
133-135.
10. * Pilipinas Ang Ating Bansa
1. 1999. pp. 115120, 123-
126;133-134.
127-131, 136, 138.
1997. pp. 130-132, 135,
153-164.
1. 1998. pp. 150-152, 155,
157,159-165.
1998. pp. 131-141.
3rd Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
3. Naiuugnay ang pagbibigay 1. * Hekasi Para Sa Mga
serbisyo/ paglilingkod ng AP2PKK- Batang Pilipino
komunidad sa karapatan ng IVb-d-3 4.2000.pp.283-288
bawat kasapi sa komunidad. 2. * Pagsibol ng Lahing

NILALAMAN
(Content )
3.1 Nasasabi na ang bawat Pilipino 2.2003.pp.126-
kasapi ay may karapatan 128
na mabigyan ng 3. * Sibika at Kultura
paglilingkod/ serbisyo 3.2000.pp.247-252
mula sa komunidad 4. * Pilipinas:Bansang
3.2 Nakapagbibigay Papaunlad 6.2000.pp.144-
halimbawa ng 149
pagtupad at hindi 5. * Sibika at Kultura
pagtupad ng karapatan
1.2001.pp.164-166
ng bawat kasapi mula
sa mga serbisyo ng 6. PRODED Learning Guide
komunidad in Sibika at Kultura
3.3 Naipaliliwanag ang epekto Karapatan Ko, Ibigay
ng pagbigay serbisyo at Ninyo 2.2003.pp.1-14
di pagbigay serbisyo sa 7. * Araling Panlipunan
buhay ng tao at 2.2003.pp.222-225
komunidad 8. Pilot School MTBMLE 4th
Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
2000. Pp.145-154
Pp.157-162
1997. Pp.146-154
Bayan Kong Mahal 3.
1997. Pp. 184-202
Pp. 176-185
Pinagpala 4. 2000. Pp.
242-244

4. 1999. pp. 225-231.

NILALAMAN
(Content )
6. 1999. pp. 171-178.
200-208.
18. * Pamana 5. 1999. pp.
23-24
134140.
171-178, 184-193.
Bansa 1. 1999. pp.
162174.
178-194, 197.
1997. pp. 182-193.
1. 1998. pp. 184-196.
1998. pp. 159-168.
4th Qrtr Week 1-4 Grade
3

4. Naipaliliwanag na ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
karapatang tinatamasa ay Pilipino 2.2003.pp.126-129
may katumbas na tungkulin 2. PRODED Learning Guide in
bilang kasapi ng komunidad AP2PKK- Sibika at Kultura
IVe-4 Karapatan Ko, Ibigay
Ninyo 2.
2000.pp.1-14
3.2000.pp.268-270

NILALAMAN
(Content )

4. * Hekasi Para Sa Mga
Batang Pilipino
4.2000.pp286-288
2.2003.pp.226,238-244
6. Pilot School MTBMLE 4th
Qrtr Weeks 1-4 Grade 3
7. * Pilipinas; Bansang
Maganda 2. 2000. pp.207-
220
2000. pp. 155-160
Pp.163-173
1997. pp.165-178
11. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. pp.136-146
1997. pp. 155-167
pp. 155-181
Pilipino 3. 1997. pp. 203-
208
Bansa 3. 1999. pp. 208-
217
Bayan Kong Mahal 3.
1998. pp. 244-256
1997. pp. 167-180, 114-
117, 119

NILALAMAN
(Content )
pp. 201-212
19. Pilipinas: Bansang
245-250
20. * Heograpiya, Kasaysayan
at Sibika: Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. Pp. 232-
236
3. 1998. pp. 244-256.
3. 1999. pp. 232-236.
6. 1999. pp. 179-180.
208-212.
25. * Pamana 5. 1999. pp. 24.
186-195.
153167.
1. 1999. pp. 175-190.
199218.
1997. pp. 210-222.
31. Ang Bayan Kong Mahal 1.
1998. pp. 200-216.
1998. pp. 172-182.
4th Qrtr Week 1-4 Grade 3

NILALAMAN
(Content )
5. Naisasagawa ang disiplinang AP2PKK- 1. * Sibika at Kultura
pansarili sa pamamagitan ng IVf-5 3.2000.pp.255-259
pagsunod sa mga tuntunin 2. * Araling Panlipunan
bilang kasapi ng komunidad 2.2003.pp.245-252
5.1 Natutukoy ang mga 3. * Pagsibol ng Lahing
tuntuning sinusunod ng Pilipino 3. 1997. Pp. 193-
bawat kasapi sa 202
komunidad (ei.
pagsunod sa mga
3. 1999. Pp. 202-
babala, batas, atbp)
207
5.2 Natatalakay ang
kahalagahan ng mga Bayan Kong Mahal 3.
tuntuning itinakda para 1998. Pp. 226-243
sa ikabubuti ng lahat ng 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
kasapi Ang Bayan Ko. 3. 1999.
Pp. 193-199
6. 1999. pp. 268-274.
8. * Pagpapahalaga sa Aking
Daigdig IV. 2000. pp.
6067.
204-216.
1997. pp. 223-235.
1. 1998. pp. 203-214.

1998. pp. 178.
6. Napahalagahan ang 1. * Pagsibol ng Lahing
kagalingan pansibiko sa Pilipino 2. 2003.pp.98-
sariling komunidad AP2PKK- 103,119-123,146-150
6.1 Natatalakay ang mga IVg-j-6 2. * Araling Panlipunan
tradisyong may 2.2003.pp.253-260
kinalaman sa 3. Pilot School MTBMLE 3rd

NILALAMAN
(Content )

pagkakabuklod buklod Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
ng mga tao sa 4. Pilot School MTBMLE 4th
komunidad Qrtr Week 5 Grade 3
6.2 Naipaliliwanag ang 5. * Pilipinas; Bansang
kahalagahan ng Maganda 2. 2000.
pagtutulungansa Pp.178,191-196
paglutas mga 6. * Kulturang Pilipino 2.
suliranin ng 2000. Pp. 125-139,101-
komunidad
108
6.3 Naipakikita ang iba’t ibang
paraan ng pagtutulungan
ng mga kasapi ng
Pp.118-131,133-139
komunidad sa pagbigay
solusyon sa mga 8. * Sibika at Kultura 2.
problema sa komunidad 1997. Pp.149-155,133-
6.4 Nakakalahok sa mga 141
gawaing 9. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
pinagtutulungan ng mga 2000. Pp.130-131,107-
kasapi para sa ikabubuti 111,114-120
ng pamumuhay sa 10. * Pamayang Pilipino 2.
komunidad 1997. Pp. 130-133, 108-
128
Pp. 84-86, 102-124, 141-
153
3. 1999. Pp. 128-
133
Bayan Kong Mahal 3.
1998. Pp. 125-133
Pp. 152-161.
112-119;125-130;136144.

NILALAMAN
(Content )
127130.
144-155.
1. 1999. pp. 136149.
154-164.
1997. pp. 138-151.
1. 1998. pp. 114;157-167.
1998. pp. 124-140.
1stQrtr Grade 3
2ndQrtr Grade 3
3rd Qrtr Grade 3
BAITANG 3
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng
bansa batay sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,
interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.
NILALAMAN PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA CODE LEARNING

(Content ) PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO MATERIALS


NILALAMAN LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE
(Content ) MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon
A. Ang Kinalalagyan ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naipaliliwanagi ang AP3LAR- 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Aking Rehiyon kahulugan ng mga Ia-1 Lesson 5 (Grade 3 –
naipamamalas ang nakapaglalarawan ng pisikal simbolo na ginagamit sa 1st quarter)
Batayang heograpiya pangunawa sa na kapaligiran ng mga mapa sa tulong ng 2. * Pagsibol ng Lahing
1. direksyon kinalalagyan ng mga panuntunan (ei. Pilipino 2.
lalawigan sa rehiyong
lalawigan sa rehiyong katubigan, kabundukan,
2. relatibong lokasyon kinabibilangan gamit ang 2003.pp.36-37
kinabibilangan ayon sa etc)
3. distansya mga batayang impormasyon 3. PRODED Learning
katangiang Guide in Sibika at
4. anyong tubig/ anyong tungkol sa direksiyon,
heograpikal nito Kultura 3. Direksyon.
lupa lokasyon, populasyon at
paggamit ng mapa San Ba Ako?
Kagamitang mapa 2001.pp.1-13
1. mapa ng rehiyon 4. Maps and Scales
2. demogprahic map (Philippines
NonFormal Education
3. population map
Project). 2001. pp.1-
44
5. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
24-25
1997. pp. 27
Pilipino,Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 31 8. *
Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 26-27
9. * Pamayanang
38-39

1997. pp. 19-23
2. Nakapagbabasa at 1. MISOSA 4 Lesson 2, 5
nakapagsasagawa ng and 7
AP3LAR-
interpretasyon tungkol sa 2. Pilot School MTB-MLE
Ib-2
kinalalagyan ng iba’t Lesson 1 (Grade 3 –
ibang

NILALAMAN LEARNING
lalawigan sa rehiyon 1st quarter)
gamit ang mga batayang 3. MISOSA 6 Lesson 11-
heograpiya tulad ng 14
distansya at direksyon 4. * Sibika at Kultura 3.
2000. pp.29-41

3. Nailalarawan ang 1. Pilot School MTB-
kinalalagyan ng mga MLE Lesson 1(Grade
lalawigan ng sariling 3)
rehiyon batay sa mga 2. MISOSA 6 Lesson
nakapaligid dito gamit 11-
ang pangunahing 14
direksiyon 3. * Sibika at Kultura 3.
(relative location) 2000. pp.8-13
Bansa 3. 1999. pp.
15-17
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
14-16
AP3LAR-
1997. pp. 20-21
Ic-3
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 9-11
12-15
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
13-14
10. * Pilipinas Bansang
Pinagpala 4. 2000.
pp. 24-27
1997. pp. 29-30
12. * Kulturang Pilipino,
2. 2000. pp. 24-25
4. Naipaghahambing ang AP3LAR- 1. Pilot School MTB-MLE

NILALAMAN LEARNING

mga lalawigan sa sariling Ic-4 1st Quarter (Grade 3)
rehiyon ayon sa lokasyon, 2. MISOSA 4 Lesson
direksiyon, laki at 1430
kaanyuan
5. Nailalarawan ang 1. MISOSA 6 Lesson
populasyon ng iba’t ibang 2. Learning Guide in
pamayanan sa sariling Heograpiya,
lalawigan gamit ang bar Kasaysayan at Sibika
graph 6. Populasyon. Bakit
AP3LAR- Lumalaki. 2003. pp. 9
Id-5 3. PRODED Learning
Guide in Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika
6. Distribusyon, Dami
at Kapal ng
Populasyon. 2003.
pp. 1-11
B. Ang Mga Lalawigan sa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 6. Naihahambing ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 3
Aking Rehiyon lalawigan sa rehiyon ayon 2. * HEKASI para sa
1. Mapang topograpiya naipamamalas ang 1. nakalalahok sa sa dami ng populasyon mga Batang Pilipino
2. Hazard map pagunawa sa rehiyon pangangalaga ng mga gamit ang mapa ng 4. 2000. pp.75,171
3. Topograpiya bilang konseptong lalawigan bunga ng populasyon 3. PRODED Learning
3.1 Panahon heograpikal upang pakikibahagi sa nasabing Guide in Heograpiya,
AP3LAR-
3.2 Anyong tubig/ mapahalagahan ang rehiyon Kasaysayan at Sibika
Id-6
Anyong lupa sariling rehiyon gamit 6. Distribusyon, Dami
3.3 Likas yaman 2. nagagamit ang kaalaman at Kapal ng
ang mapa at iba pang
4. Kahalagahan at sa kasanayang Populasyon. 2003.
kasanayang
pangheograpikal sa pp. 1-11
pangangalaga pangheograpiya pagpapanukala ng mga 4. * Ang Bayan Kong
solusyon sa pangunahing Mahal 6. 1999. pp.
problema o isyung 14-20
pangkapaligiran ng
sariling pamayanan 7. Nailalarawan ang iba’t ibang 1. Pilot School MTB-MLE
lalawigan sa rehiyon ayon AP3LAR- 1st Quarter (Grade 3)
bilang isang rehiyon
sa mga katangiang pisikal Ie-7
2. MISOSA 4 Lesson 14-
at pagkakakilanlang 30

heograpikal nito gamit ang 3. * Sibika at Kultura 3.

NILALAMAN LEARNING
mapang topograpiya ng 2000. pp.42-44
rehiyon 4. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.
pp.73
Bansa 3. 1999. pp.
25-26
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp. 21
7. * Sibika at Kultura,
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 35
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 27
31

8. Napaghahambing ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangunahing anyong 1st and 2nd Quarter
lupa at anyong tubig ng (Grade 3)
iba’t ibang lalawigan sa 2. MISOSA 4 Lesson
sariling rehiyon 1430
2000. pp. 50-70
AP3LAR- 4. PRODED Learning
Ie-8 Guide in Sibika at
Kultura 3. Anyong
Lupa. pp. 1-9
5. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 3. Anyong
Tubig. pp. 1-11
Papaunlad 6. 2000.
pp.74-77

NILALAMAN LEARNING
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
21-38
1997. pp. 23-35
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 17-27
21-30
Mahal 4. 1999. pp.
55-124

Mahal 6. 1999. pp.
90-95
9. Natutukoy ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakaugnay-ugnay ng 1st and 2nd Quarter
mga anyong tubig at (Grade 3)
lupa sa mga lalawigan ng 2. MISOSA 4 Lesson
sariling rehiyon 1430
2000. pp.42-49
AP3LAR-
Papaunlad 6. 2000.
If-9
pp.73-78
2000. pp. 42-53
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 53 -
70
7. * Pamayanang Pilipino
2. 1997. pp. 56-60

NILALAMAN LEARNING
10. Nakagagawa ng payak na AP3LAR- 1.MISOSA 6 Lesson 16
mapa na nagpapakita ng If-10 and 17
mahahalagang anyong 2.* Sibika at Kultura 3.
lupa at anyong tubig ng 2000. pp.4
sariling lalawigan at mga 3.* Pilipino Ako, Pilipinas
karatig na lalawigan nito Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 28

11. Natutukoy ang mga lugar 1. Paghahanda sa mga
na sensitibo sa panganib Kalamidad
batay sa lokasyon at (Philippines
topographiya nito Nonformal Education
11.1 Nasasabi o Project). 2001.pp.1-
natataluntun ang 38
mga lugar ng sariling
2. Bagyo at Lindol:
rehiyon na sensitibo
Paano
sa panganib gamit AP3LAR-
ang hazard map Paghahandaan?
Ig-h-11
(Philippines
11.2 Nakagagawa nang
Nonformal Education
maagap at wastong
Project). 2001.pp. 1-
pagtugon sa mga
38
panganib na
madalas maranasan 3. Preparing for
ng sariling rehiyon. Calamities (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001.pp. 153
12. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson
pangunahing likas na 1430
yaman ng mga lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
sa rehiyon Papaunlad 6.
AP3LAR- 2000.pp.82-92
Ih-12 3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino 4.
2000. pp. 73-182
Bansa 3. 1999. pp.
41-70

NILALAMAN LEARNING

5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
1997. pp. 47-56
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-157
Mahal 6. 1999. pp.
99-104
12. * Pamayanang
61-68
13. Natatalakay angwastong 1.Pilot School MTB-MLE
pangangasiwa ngmga likas 4th Quarter week 7
na yaman ng sariling (Grade 3)
laalwigan at rehiyon 2.MISOSA 6 Lesson 21
13.1 Nasusuri ang 3.* Pilipinas: Bansang
matalino at Papaunlad 6. 2000.
dimatalinong mga AP3LAR- pp.93-101
paraanng Ii-13 4.* Sibika at Kultura 1.
pangangasiwa ng
2001. pp. 75-81
mga likas nayaman
5.* Sibika at Kultura 3.
13.2 Nakabubuo ng
2000. pp. 91-93
konklusyon na ang
6.* Pagsibol ng Lahing
matalinongpanganga
Pilipino 2. 2003.
s


NILALAMAN LEARNING
iwa ng likas na pp.69-70
yaman ay 7. Kapaligiran, Alagaan
maykinalaman sa para sa Kinabukasan
pag-unlad ng sariling (Philippines
lalawigan at rehiyon Nonformal Education
31
8. Kapaligiran,
Kayamanan, Kalingain
(Philippines
Nonformal Education
31
Bansa 3. 1999. pp.
72-76
66-68
Mahal 6. 1999. pp.
107-116
1997. pp. 43-48
Minamahal 1. 1997.
pp. 68-71
Mahal4. 1999. pp. 89-
94
1997. pp. 72-76
16. * Pilipinas: Bayan Mo,
Bayan Ko 1. 1997.
pp. 71-83
17. * Pilipino Ako,

NILALAMAN LEARNING
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 75-84
18. * Pamayanang Pilipino
2. 1997. pp.
69-71
1997. pp. 51-54
20. BALS Video- Pagligtas
sa Yamang Lupa
14. Nakabubuo ng AP3LAR- 1. MISOSA 4 Lesson 18,
interprestayon ng Ii-14 21,26,27,28, 29, 30
kapaligiran ng sariling (for specific regions)
lalawigan at karatig na 2. * HEKASI para sa mga
mga lalawigan ng rehiyon Batang Pilipino
gamit ang mapa 4. 2000. pp. 75-171
2000. pp. 45
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-15
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Rehiyon

A. Ang mga Kwento ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang 1. * HEKASI para sa
Rehiyon kasaysayan ng mga Batang Pilipino
naipapamalas ang nakapagpapamalas ang mga kinabibilangang rehiyon 4. 2000. pp. 196-
1. Pinagmulan at mga pangunawa at mag-aaral ng pagmamalaki 1.1 Naisalaysay ang 201, 276-277
Pagbabago pagpapahalaga ng iba’t sa iba’t ibang kwento at pinagmulan ng sariling 2. * PAMANA 5. 1999.
2. Makasaysayang pook at ibang kwento and mga sagisag na naglalarawan ng lalawigan at mga karatig pp. 2-29
pangyayari sa Iba’t sagisag na naglalarawan na lalawigan sa 3. * Sibika at Kultura.
sariling lalawigan at mga AP3KLR-
Ibang Lalawigan ng sariling lalawigan at pamamagitan ng 2000. pp. 101-103
karatig lalawigan sa IIa-b-1
3. Simbolo ng mga mga karatig lalawigan sa malikhaing
kinabibilangang rehiyon pagpapahayag at iba
Lalawigan kinabibilangang rehiyon
pang likhang sining
4. Mga Bayani ng mga
1.1.1 Natutukoy ang
Lalawigan
kasaysayan ng
pagbuo ng
sariling lalawigan

NILALAMAN LEARNING
ayon sa batas
1.1.2 Naisasalaysay ang
mga
pagbabago ng
sariling lalawigan
at mga karatig na
lalawigan sa
rehiyon tulad ng
laki nito,
pangalan,
lokasyon,
populasyon, mga
istruktura at iba
pa
1.2 Nakabubuo ng timeline ng
mga makasaysayang
pangyayari sa rehiyon sa
iba’t ibang malikhaing
pamamaraan
1.3 Nasasabi ang mga paraan
ng pagtutulungan ng
mga lalawigan sa
rehiyon noon at sa
kasalukuyan
B. Pagpapahalaga sa mga 2. Natatalakay ang mga
Sagisag ng Kinabibilangang pagbabago at nagpapatuloy AP3KLR-
Lalawigan at Rehiyon sa sariling lalawigan at IIc-2
kinabibilangang rehiyon
3. Naisasalaysay o naisasadula 1. * Pagsibol ng Lahing

ang kwento ng mga Pilipino 2. 2003. pp.
makasaysayang pook o AP3KLR- 41-44
pangyayaring IId-3 2. * Lahing Pilipino 1.
nagpapakilala sa sariling 1997. pp. 32-44, 55-
lalawigan at mga karatig 66
nito sa rehiyon 3. * Kulturang Pilipino 2.

NILALAMAN LEARNING
2000. pp. 30-38
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 39-46
5. *Pamayanang Pilipino
2. 1997. pp. 42-49
1997. pp. 24-32

4. Natatalakay ang kahulugan 1.* Pagsibol ng Lahing
ng ilang simbolo at sagisag Pilipino 2. 2003. pp.
ng sariling lalawigan at 85-94
rehiyon 2.PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 2. Mga Sagisag
ng Pilipinas:
Alam mo ba? 2000.
AP3KLR- pp. 1-12
IIe-4 3.* Lahing Pilipino 1.
1997. pp. 70-79, 92-
102
4.* Pilipinas Ang Ating
Bansa 1. 1999. Pp. 24-
29
5.BALS Video- Mga
Sagisag ng Ating
Bansa
5. Naihahambing ang ilang 1.* Pagsibol ng Lahing
simbolo at sagisag na Pilipino 2. 2003. pp.
nagpapakilala ng iba’t 85-94
ibang lalawigan sa sariling AP3KLR- 2.Learning Guide in
rehiyon IIf-5 Sibika at Kultura 2.
Mga Sagisag ng
Pilipinas: Alam mo ba?.
2000. pp. 1-12
6. Natatalakay ang kahulugan AP3KLR- * HEKASI para sa mga
ng “official hymn” at iba IIg-6 Batang Pilipino 4. 2000.

NILALAMAN LEARNING
pang sining na pp.290-297
nagpapakilala ng sariling
lalawigan at rehiyon

7. Naipagmamalaki ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
bayani ng sariling Pilipino 2. 2003. pp.
lalawigan at rehiyon 160-162
7.1 Nakikilala ang mga 2. Bayani: Magigiting sa
bayani ng mga sariling Likod ng Kalayaan
lalawigan at rehiyon (Philippines
7.2 Napahahalagahan ang NonFormal Education
pagpupunyagi ng mga Project). 1998. pp.1-
bayani ng sariling 36
lalawigan at rehiyon sa 3. Huwag Kalimutan,
malikhaing Bayani ng Bayan
pamamaraan (Philippines
7.3 Nakalilikha ng anumang NonFormal Education
sining tungkol sa Project). 1998. pp. 1-
bayani ng lalawigan o AP3KLR- 36
rehiyon na nais tularan IIh-i-7 4. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
118-124
1997. pp. 94-98
108-118
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
220-223
2000. pp. 168-178
9. BALS Video- Heroes
Then and Now
8. Nakasusulat ng payak na Ipinagmamalaki kong
AP3KLR-
kwento/ 1-2 talata tungkol Ako’y Pilipino
IIj-8
sa lalawigan sa (Philippines Nonformal

NILALAMAN LEARNING

kinabibilangang rehiyon na Education Project).
naging katangi-tangi para 2001. pp. 6
sa sarili.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Rehiyon
A. Ang Kultura ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naibibigay ang kahulugan ng AP3PKR- * HEKASI para sa mga
Lalawigan at sariling kultura at mga IIIa-1 Batang Pilipino 4. 2000.
Kinabibilangang Rehiyon naipapamalas ang nakapagpapahayag ng may kaugnay na konsepto pp.207-213
pagunawa at pagmamalaki at pagkilala sa 2. Naipaliliwanag na ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
1. Mga Tao pagpapahalaga sa nabubuong kultura ng mga salik heograpikal katulad ng 1st Quarter (Grade 3)
2. Panahanan pagkakakilanlang kultural lalawigan sa lokasyon at klima ay naka
ng 2. MISOSA 4 Lesson 9-
3. Dialekto at Wika kinabibilangang rehiyon iimpluwensiya sa pagbuo at 11
kinabibilangang rehiyon paghubog ng uri ng
4. Paniniwala at Tradisyon 3. * HEKASI para sa mga
5. Pagdiriwang pamumuhay ng mga
Batang Pilipino
6. Katutubong Sining lalawigan at rehiyon
4. 2000. pp.57-62
(tula/awit/ sayaw/laro) 4. * Pilipinas: Bansang
7. Bagay Pang-kultura Papaunlad 6. 2000.
(pagkain, produkto, pp.71-72
atbp) 5. * Sibika at Kultura 3.
8. Katawagan 2000. pp.72-80
AP3PKR-
IIIa-2 6. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
61-68
1997. pp. 55-56
41-43
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
39-48
Mahal 6. 1999. pp.
82
3. Nailalarawan ang AP3PKR- 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakakilanlang kultural IIIb-c-3 2nd Quarter (Grade 3)
ng kinabibilangang rehiyon 2. * Pilipinas: Bansang
3.1 Nailalarawan ang Papaunlad 6. 2000.

NILALAMAN LEARNING
pagkakakilanlang pp. 24-32
kultura ng sariling 3. Ang Magandang
lalawigan Daigdig ng Ating mga
3.2 Naiisa-isa ang mga Katutubong
pangkat ng mga tao sa Kapatid (Philippines
sariling lalawigan at Nonformal Education
rehiyon Project). 1998. pp.
3.3 Nakapagbibigay ng mga 1-44
halimbawang salita 4. * Pilipinas: Ang Ating
mula sa mga wika at Bansa 3. 1999. pp.
diyalekto sa sariling 101-115
lalawigan at rehiyon 5. * Ang Bayan Kong
3.4 Nailalarawan ang mga Mahal 6. 1999. pp.
kaugalian, paniniwala 51-52
at tradisyon ng sariling 6. BALS Video- Ito ang
lalawigan at ng Aking Kultura
rehiyon.
B. Pagpapahalaga sa 4. Naipaliliwanag ang * Pagsibol ng Lahing
Pagkakakilanlang Kultural kahalagahan ng mga Pilipino 2. 2003. pp.41-44
ng Sariling Lalawigan at AP3PKR-
makasaysayan lugar at ang
Rehiyon IIId-4
mga saksi nito sa
pagkakakilanlang kultura ng
sariling lalawigan at rehiyon
5. Naihahambing ang 1.Pilot School MTB-MLE
pagkakatulad at 1st Quarter (Grade 3)
pagkakaiba ng mga AP3PKR- 2.* Pilipinas: Bansang
kaugalian, paniniwala at IIIe-5 Papaunlad 6. 2000.
tradisyon sa sariling pp.24-33
lalawigan sa karatig 3.* Pilipinas: Bansang
lalawigan sa Papaunlad 6. 2000. Pp.
kinabibilangang rehiyon at 39-40
sa ibang lalawigan at
rehiyon
6. Nasusuri ang papel na 1.Pilot School MTB-MLE
ginagampanan ng kultura AP3PKR- 1st Quarter (Grade 3)
sa pagbuo ng IIIf-6 2.* Pilipinas: Bansang
pagkakakilanlan ng sariling Papaunlad 6. 2000.

NILALAMAN LEARNING
lalawigan at rehiyon, at sa pp. 44-54
Pilipinas 3.* Sibika at Kultura 3.
2000.pp.131-140
4.Ang Magandang
Daigdig ng Ating mga
Katutubong Kapatid
(Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 1-
44
5.* Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
101-115
7. Napahahalagahan ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangkat ng tao sa 1st Quarter (Grade 3)
lalawigan at rehiyon 2. * Pilipinas: Bansang
AP3PKR- Papaunlad 6. 2000.
IIIf-7 pp. 24-32
3. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
36-50
8. Napapahalagahan ang mga AP3PKR- 1. Pilot School MTB-MLE
sining (tula/awit/ sayaw) na IIIg-8 1st Quarter (Grade 3)
nagpapakilala sa lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
at rehiyon sa pamamagitan Papaunlad 6. 2000.
ng pakikilahok sa mga pp. 35
gawain na nagsusulong ng 3. * HEKASI para sa mga
pagpapahalaga sa mga Batang Pilipino 4.
sining sa lalawigan 2000. pp. 297
9. Naipapakita sa iba’t-ibang 1. Pilot School MTB-
sining ang pagmamalaki sa MLE 1st Quarter
mga natatanging (Grade 3)
kaugalian, paniniwala at AP3PKR-
tradisyon ng iba’t ibang IIIh-9
Papaunlad 6. 2000.
lalawigan sa pp. 24-35
kinabibilangang rehiyon
3. * HEKASI para sa

NILALAMAN LEARNING
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 297
4. Mga Katutubong
Kaalaman at
Paniniwala
(Philippines
Nonformal
Education Project).
1998. pp. 8-26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66
10. Natutukoy ang mga AP3PKR- * Sibika at Kultura 3.
katawagan sa iba’t ibang IIIi-10 2000. pp.131-140
layon sa kinabibilanagng
rehiyon (e.g. paggalang,
paglalambing, pagturing)

11. Nakagagawa ng isang 1.Pilot School MTB-MLE
payak na mapang kultural 1st Quarter (Grade 3)
na nagpapakilala ng kultura 2.* Pilipinas: Bansang
AP3PKR-
ng ibat ibang lalawigan sa Papaunlad 6. 2000.
IIIj-11
rehiyon pp.25
IKAAPAT NA KARKHAN - Ekonomiya At Pamamahala

A. Ang Ekonomiya ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naiuugnay ang kapaligiran 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Rehiyon sa uri ng pamumuhay ng 1st Quarter (Grade 3)
naipamamalas ang nakapagpapakita ng kinabibilangang lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
pangunawa sa mga aktibong pakikilahok sa mga Papaunlad 6. 2000.
1. Kabuhayan at gawaing pangkabuhayan gawaing panlalawigan tungo pp. 24-35
pinagkukunanng yaman at bahaging sa ikauunlad ng mga AP3EAPIVa- 3. * HEKASI para sa
2. Produkto ginagampanan ng lalawigan sa kinabibilangang 1 mga Batang Pilipino
3. Industriya rehiyon 4. 2000. pp. 297
pamahalaan at ang mga
4. Kalakalan kasapi nito, mga pinuno 4. Mga Katutubong
5. Negosyo at iba pang naglilingkod Kaalaman at
tungo sa pagkakaisa, Paniniwala
kaayusan at

NILALAMAN LEARNING
6. Inprastraktura kaunlaran ng mga (Philippines
7. Uri ng Empleyo lalawigan sa Nonformal Education
kinabibilangang rehiyon Project). 1998. pp. 8-
26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66

2. Naipapaliwanag ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pakinabang pang 1st Quarter (Grade 3)
ekonomiko ng mga likas 2. * HEKASI para sa
yaman ng lalawigan at mga Batang Pilipino
kinabibilangang rehiyon 4. 2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
AP3EAPIVa-
5. * Pilipino Ako,
2
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-157
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
3. Natatalakay ang 1. MISOSA Lesson 31
pinanggalingan ng (Grade IV)
produkto ng kinabibilagang AP3EAPIVb- 2. * HEKASI para sa
lalawigan 3 mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 73-193

NILALAMAN LEARNING

Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
4. Naiisa-isa ang mga produkto 1.MISOSA 4 Lesson 14-
at kalakal na matatagpuan 30
sa kinabibilangang rehiyon 2.* HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4.* Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
AP3EAPIVb- 51-70
4 5.* Pilipino Ako, Pilipinas
Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 42-62
6.* Pagsibol ng Lahing
52-60
7.* Pilipinas Bansang
76-157
8.* Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.

NILALAMAN LEARNING
55-124
5. Naipakikita ang ugnayan ng 1.MISOSA 4 Lesson 14-

kabuhayan ng mga AP3EAP- 30
lalawigan sa IVc-5 2.* HEKASI para sa mga
kinabibilangang rehiyon at Batang Pilipino 4.
sa ibang rehiyon 2000. pp. 73-193
6. Naiuugnay ang MISOSA 4 Lesson 2, 31
pakikipagkalakalan sa and 37
pagtugon ng mga AP3EAP-
pangangailangan ng IVc-6
sariling lalawigan at mga
karatig na lalawigan sa
rehiyon at ng bansa.
7. Natutukoy ang 1. MISOSA 4 Lesson 31
inprastraktura (mga and 37
daanan, palengke) ng 2. * Sibika at Kultura 3.
AP3EAPIVd
mga lalawigan at 2000. pp.16-48
-7
naipaliliwanag ang
kahalagahan nito sa
kabuhayan
8. Naipaliliwanag ang iba’t ibang MISOSA 4 Lesson 31 and
aspeto ng ekonomiya 37
(pangangailangan,
AP3EAPIVd
produksyon, kalakal,
-8
insprastraktura, atbp.) sa
pamamagitan ng isang
graphic organizer
9. Natutukoy na ang rehiyon ay AP3EAP- 1.Pilot School MTB-MLE
binibuo ng mga IVe-9 3rd Quarter week 3-5
lalawigan na may sariling (Grade 3)
pamunuan 2.* HEKASI para sa mga

Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-285
3.* Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.
pp.117-119
B. Ang Pamamahala sa mga 10. Natutukoy na ang rehiyon AP3EAP- 1. Pilot School MTB-MLE

NILALAMAN LEARNING
Lalawigan ng ay binibuo ng mga IVe-10 3rd Quarter week 3-5
Kinabibilangang Rehiyon lalawigan na may sariling (Grade 3)
pamunuan 2.HEKASI para sa mga
1. Mga Pinuno ng mga Batang Pilipino 4.
Lalawigan sa Rehiyon 2000. pp. 280-285
2. Pamamahala at 3.Pilipinas: Bansang
Programa/ Proyekto/ Papaunlad 6. 2000.
pp.117-119

Serbisyo 11. Natutukoy ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
3. Karapatan at Tungkulin tungkulin at pananagutan 3rd Quarter week 3-5
ng mga namumuno sa mga (Grade 3)
lalawigan ng 2. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6. 2000.
pp.119, 125-131
3. * HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-284
2000. pp.241-243
AP3EAPIVf- Bansa 3. 1999. pp.
11 175-190
Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 177-183
172-185
1997. pp. 199-202
9. BALS Video-
Government
10. BALS Video –
Basic Education
12. Natatalakay ang mga AP3EAPIVf- 1.MISOSA 6 Lesson 35
paraan ng pagpili ng pinuno 12 2.* Pilipinas: Bansang

NILALAMAN LEARNING
ng mga lalawigan Papaunlad 6. 2000.
pp.114-119

13. Naipapaliwang ang 1.Pilot School MTB-MLE
kahalagahan ng 3rd Quarter week 3-4
pagkakaroon ng (Grade 3)
pamahalaan sa bawat AP3EAP- 2.MISOSA 6 Lesson 25
lalawigan sa IVg-13 3.* Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6. 2000.
pp.119-120
4.* Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 165-166
14. Naipaliliwanag ang dahilan 1.Pilot School MTB-MLE
ng paglilingkod ng 3rd Quarter week 3-4
pamahalaan ng mga (Grade 3)
AP3EAP-
lalawigan sa mga kasapi 2.MISOSA 6 Lesson 25
IVg-14
nito.
Bansa 3. 1999. pp.
175-190
15. Natutukoy ang iba’t ibang 1.Pilot School MTB-MLE
paraan sa pakikiisa sa mga 4th Quarter week 1-5
proyekto ng pamahalaan ng (Grade 3)
mga lalawigan sa 2.* Sibika at Kultura 3.
kinabibilangang rehiyon 2000. pp.255-259
AP3EAP- Papaunlad 6. 2000.
IVh-15 pp.162-163
Bansa 3. 1999. pp.
155-158, 175-190,
196-198
5.* Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
213-217, 244-257
16. Nakalalahok sa mga AP3EAP- 1. Pilot School MTB-MLE
gawaing nakatutulong sa IVi-16 4th Quarter week 1-5

NILALAMAN LEARNING
pagkakaisa, kaayusan at (Grade 3)
kaunlaran ng sariling 2.* Pilipinas: Bansang
lalawigan at kinabibilangang Papaunlad 6. 2000.
rehiyon pp.177
3.* Sibika at Kultura 3.
2000. pp.260
BAITANG 4
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipagmamalaki ang pagka-Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa
paggamit ng mga kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga
mithiin ng bansang Pilipinas.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Bansa
A. Pagkilala sa Bansa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang konsepto
ng bansa
naipamamalas ang naipapaliwanag na ang 1.1 Nakapagbibigay ng AP4AAB-Ia-
pagunawa sa konsepto ng Pilipinas ay isang bansa halimbawa ng bansa 1
bansa. 1.2 Naiisa-isa ang mga
katangian ng bansa
2. Nakapagbubuo ng kahulugan AP4AAB-Ib-
ng bansa 2
3. Naipapaliwanag na ang AP4AAB-Ib-
Pilipinas ay isang bansa 3
B. Ang Kinalalagyan ng Naipamamalas ang Naipamamalas ang 4. Natutukoy ang relatibong AP4AAB-Ic-
1. MISOSA Lesson 1, 2, 5, 7
Aking Bansa pangunawa sa kasanayan sa paggamit lokasyon (relative location) 4 (Grade IV)
pagkakakilanlan ng bansa ng mapa sa pagtukoy ng ng Pilipinas batay sa mga 2. MISOSA 6 Lesson 11- 14
Batayang heograpiya ayon sa mga katangiang iba’t ibang lalawigan at nakapaligid dito gamit ang 3. * Hekasi: Para sa mga
1. direksyon heograpikal gamit ang rehiyon ng bansa pangunahin at pangalawang Batang Pilipino 4. 2000. pp.
2. relatibong lokasyon mapa. direksyon 35-37, 53-55
3. distansya 4. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000. pp. 59-

NILALAMAN
(Content )
Uri ng mapa 61
1. mapa ng Pilipinas sa 5. * Sibika at Kultura 3. 2000.
mundo pp. 27
2. mapa ng mga lalawigan 6. * Pilipinas: Bansang
at rehiyon Pinagpala 4. 2000. P.53 7.
3. mapa ng populasyon * Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 31-32
8. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
1999. pp. 72-75
9. * Sibika at Kultura 3. 1997.
Pp. 20-23
10. * Pilipino Ako, Pilipinas ang
Bayan Ko 3. 1999. Pp.9-11
11. * Pilipinas ang Ating bansa
3. 1999. Pp. 13-17
Pilipino 3. 1997. Pp 11-15
5. Natutukoy sa mapa ang AP4AAB-Ic- 1. OHSP Module 1a (1st
kinalalagyan ng bansa sa 5 Quarter)
rehiyong Asya at mundo 2. MISOSA 4 Lesson 1 and 7
63
4. * Ang Mundo Ayon sa Mapa
Pp. 7-23

6. Nakapagsasagawa ng 1. MISOSA Lesson 1,5,7-8
interpretasyon tungkol sa (Grade IV)
kinalalagyan ng bansa 2. * Hekasi: Para sa mga
gamit ang mga batayang Batang Pilipino 4. 2000. pp.
AP4AAB-Id-
heograpiya tulad ng 30-33, 39-41
6
iskala, distansya at 3. EASE I MODULE 2
direksyon 4. Maps And Scales (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp. 2-35

NILALAMAN
(Content )
1999. pp. 7-15
6. * Pilipinas: bansang
Pinagpala 4. 2000. pp. 5-18
7. Natatalunton ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 11,13 and
hangganan at lawak ng 14
teritoryo ng Pilipinas gamit 2. EASE I Module 2
AP4AAB-Id-
ang mapa 3. * Pilipinas: Bansang
7
67

8. Naiuugnay ang klima at 1.
MISOSA Lesson 9-11
panahon sa lokasyon ng (GRADE IV)
bansa sa mundo. 2. Pilot School MTB-MLE
8.1 Nakikilala na ang Lesson 1 (Grade 3 – 1st
Pilipinas ay isang quarter)
bansang tropikal 3. * Hekasi: Para sa mga
8.2 Natutukoy ang iba Batang Pilipino 4. 2000. pp.
pang salik 57-60, 63-66
(temperatura, dami 4. * Pilipinas: Bansang
ng ulan) na may Papaunlad 6. 2000. pp. 69-
kinalaman sa klima ng 72
bansa
8.3 Nailalarawan ang AP4AAB-Ie-
pp. 72-75
klima sa iba’t ibang f-8
bahagi ng bansa sa
1999. 33-48
tulong ng mapang
pangklima 7. * Pilipinas: Bansang
Pinagpala 4. 2000. pp. 55-
8.4 Naipapaliwanag na
65
ang klima ay may
kinalaman sa uri
1999. pp. 79-82
ngmga pananim at
hayop sa Pilipinas
1998. Pp. 42-46
Pp. 36-40, 48-56

NILALAMAN
(Content )
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 31-
39
12. * Pilipinas ang Ating Bansa
3. 1999. Pp. 35-39
Pilipino 3. 1997. Pp. 35-43

9. Naipaliliwanag ang katangian 1. MISOSA 6 Lesson 13
ng Pilipinas bilang bansang 2. * Pilipinas: Bansang
AP4AAB-Ig-
maritime o insular Papaunlad 6. 2000. p. 63
9
C. Ang Katangiang Pisikal ng 10. Nailalarawan ang bansa 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
Aking Bansa ayon sa mga katangiang 2. EASE I Module 2
pisikal at pagkakakilanlang 3. * Pilipinas: Bansang
Uri ng Mapa heograpikal nito Papaunlad 6. 2000. pp. 3-4,
1. Mapang pisikal 10.1 Napaghahambing ang 67-92
2. Mapang pangklima iba’t ibang 4. * Hekasi: Para sa mga
pangunahing anyong Batang Pilipino 4. 2000 pp.
3. Mapang topograpiya
lupa at anyong tubig 185-189
3.1 lokasyon
ng bansa
3.2 klima/ panahon 5. * Sibika at Kultura 3. 2000
10.2 Natutukoy ang mga
3.3 anyong tubig/ pp. 47-48, 50-63
pangunahing likas na
anyong lupa 6. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
yaman ng bansa
2. 2003. pp. 49-62
10.3 Naiisa-isa ang mga AP4AABIg-h-
magagandang 7. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
10
tanawin at lugar 1999. pp. 91-95, 99-1104 8.
pasyalan bilang * Ang Bayan Kong Mahal 3.
yamang likas ng 1998. pp. 22-39
bansa 9. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
10.4 Naihahambing ang 3. 1997. pp. 20-31
topograpiya ng iba’t 10. * Pilipinas, Ang ating Bansa
ibang rehiyon ng 3. 1999. Pp. 20-31
bansa gamit ang 11. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
mapang Bayan Ko 3. 1999. Pp. 16-
topograprapiya 31
10.5 Naihahambing ang 12. * Ang lahing Pilipino 1.
1997. Pp. 31-45, 51-66

NILALAMAN
(Content )

iba’t ibang rehiyon ng 13. * Sibika at Kultura 1. 1998.
bansa ayon sa Pp. 19-27, 32-42
populasyon gamit ang 14. * Pilipinas: Bansang
mapa ng populasyon Minamahal 1. 1997. Pp. 33-
44, 55-70
15. * Pilipinas: Ang Ating Bansa
1. 1999. Pp. 36-41, 50-57
16. * Ang bayan Kong Mahal 1.
1998. Pp. 53-68, 76-95
Pp. 24-32, 41-53
18. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 41-53, 53-68 19. *
Ang bayan Kong Mahal 2.
1998. Pp. 31-35, 42-54 20. *
Sibika at Kultura 2. 1997. Pp.
53-59, 65-80
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 39-
46, 54-70
22. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp. 68-75, 83-109
11. Nailalarawan ang kalagayan EASE I Module 2
ng Pilipinas na nasa “Pacific
AP4AAB-Ii11
Ring of Fire” at ang
implikasyon nito.
12. Nakagagawa ng mga 1. Paghahanda sa Kalamidad
mungkahi upang (Philippines Nonformal
mabawasan ang masamang Education Project). 2001. pp.
epekto dulot ng kalamidad 4-51
12.1 Natutukoy ang mga AP4AAB- 2. Preparing For Calamities
lugar sa Pilipinas na Ii-j-12 (Philippines Nonformal
sensitibo sa panganib Education Project). 2001. pp.
gamit ang hazard 4-51
map 3. Bagyo At Lindol: Paano
12.2 Nakagagawa ng nang Paghahandaan? (Philippines


NILALAMAN
(Content )
maagap at wastong Nonformal Education
pagtugon sa mga Project). 1998. pp. 1-42
panganib 4. Handa Ka Na Ba Sa
Kalamidad? (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 1-40
Pinagpala 4. 2000. pp. 60 6.
* Ang Bayan Kong Mahal 4.
1999. pp. 49-50
13. Nakapagbibigay ng 1. MISOSA 6 Lesson 37
konlusyon tungkol sa 2. EASE I Module 2
kahalagahan ng mga 3. * Hekasi: Para sa mga
katangiang pisikal sa Batang Pilipino 4. 2000. pp.
pagunlad ng bansa 68-69
AP4AAB-
Ij13
1999. pp. 51-52
Pinagpala 4. 2000. pp. 69 6.
1999. p. 76
IKALAWANG MARKAHAN - Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa
A. Gawaing Pangkabuhayan ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang mga AP4LKE- 1. MISOSA 4 Lesson 2, 14-20,
Bansa gawaing pangkabuhayan sa IIa-1 22-25, 28-31 and 37
1. Likas yaman nasusuri ang mga iba’t nakapagpapakita ng iba’t ibang lokasyon ng 2. * Hekasi: Para sa mga
2. Kahalagahan at ibang mga gawaing pagpapahalaga sa iba’t bansa Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
pangangalaga pangkabuhayan batay sa ibang hanapbuhay at 1.1 Naiuugnay ang 74-78, 81-81, 87-90
3. Kabuhayan at heograpiya at mga gawaing pangkabuhayan kapaligiran sa uri ng 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
pinagkukunang yaman oportunidad at hamong na nakatutulong sa hanap buhay Pp. 78-90
kaakibat nito tungo sa pagkakakilanlang Pilipino 1.2 Naihahambing ang 4. * Pilipinas: Bansang
Uri ng Mapa likas kayang pag-unlad. at likas kayang pag-unlad mga produkto at Papaunlad 6. 2000. pp. 85-
1. mapang pisikal ng bansa. kalakal na 88
2. mapang pangklima matatagpuan sa iba’t 5. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
3. mapa ng mga produkto ibang lokasyon ng Bayan Ko 3. 1999. pp. 42-50
bansa (Hal: 6. * Pilipinas Ang Ating
pangingisda, Bansa3. 1999. pp. 41-60
paghahabi,
pagdadaing,
pagsasaka, atbp.)

NILALAMAN
(Content )
1.3 Nabibigyang-katwiran 7. * Pagsibol ng lahing Pilipino
ang pang-aangkop na 3. 1997. pp. 47-64
ginawa ng mga tao sa 8. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
kapaligiran upang 1998. pp. 51-70
matugunan ang 9. * Sibika at Kultura 3. 1997.
kanilang pp. 46-55
pangangailangan
2. Naipaliliwanag ang iba’t ibang AP4LKE- 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
pakinabang pang IIb-2 2. * Hekasi: Para sa mga
ekonomiko ng mga likas Batang Pilipino 4. 2000. pp.
yaman ng bansa 191-193

3. Nasusuri ang kahalagahan 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ng matalinong pagpapasya 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
sa pangangasiwa ng mga pp. 75-86
likas na yaman ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang
3.1 Natatalakay ang ilang Papaunlad 6. 2000. pp. 96-
mga isyung 102
pangkapaligiran ng bansa 4. * Sibika at Kultura 3. 2000.
3.2 Naipaliliwanag ang pp. 91-95
matalino at di-matalinong 5. PRODED Learning Guide in
mga paraanng Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
pangangasiwa ng mga ka: Likas na Yaman: Gamitin
likas nayaman ng bansa at Ingatan 6. 2003. pp. 3
AP4LKEIIb-
3.3 Naiuugnay ang 6. Ingatan Ang Mga Anyong
d-3
matalinong pangangasiwa Tubig (Philippines
ng likas na yaman sa pag-
Nonformal Education
unlad ng bansa
Project). 1998. pp. 5-25
3.4 Natatalakay ang mga
pananagutan ng bawat 7. Ang Pangangalaga Ng Ating
kasapi sa pangangasiwa Mga Yamang Tubig
at pangagalaga ng (Philippines Nonformal
pinagkukunang yaman ng Education Project). 2001.
bansa pp. 4-40
3.5 Nakapagbibigay ng 8. * Sibika at Kultura 3. 1997.
mungkahing paraan ng Pp.57-60

NILALAMAN
(Content )

wastong pangangasiwa Pilipino 3. 1997. Pp. 66-68
ng likas yaman ng bansa 10. * Pilipinas ang Ating Bansa
3. 1999. Pp. 71-76
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 66-
72
1999. Pp. 107-116
13. * Pagsibol ng lahing Pilipino
1. 1997. Pp. 43-49
Pp. 62-65
Pp. 79-86
Minamahal 1. 1997. Pp.68-
79
1998. Pp. 89-95
18. Sibika at Kultura 1. 1997.
Pp. 72-75
Maganda 2. 2000. Pp. 90-
91, 99-100, 109-110 20.
* Kulturang Pilipino 2.
2000. P. 46, 53
21. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 75-
84
Pp.71-72, 80-81
1998. Pp. 54-55, 66-67 24.
* Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 69-71
25. Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.

NILALAMAN
(Content )
51-55
4. Naiuugnay ang kahalagahan 1. MISOSA 6 Lesson 19 -21

ng pagtangkilik sa 2. PRODED Learning Guide in
sariling produkto sa AP4LKE- Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
pagunlad at pagsulong ng IId-4 ka: Pinoy Gising: Tangkilikin
bansa Sariling Atin 6. 2003. P.3
5. Natatalakay ang mga hamon Mga Ideya Tungkol Sa Mga

at oportunidad sa mga Proyektong Mapagkakakitaan
AP4LKE-
gawaing pangkabuhayan ng (Philippines Nonformal
IId-5
bansa. Education Project). 2001. pp.
4-30
6. Nakalalahok sa mga gawaing 1. MISOSA 6 Lesson 24
lumilinang sa 2. * Hekasi: Para sa mga
pangangalaga, at Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
nagsusulong ng likas AP4LKE- 188- 189
kayang pag-unlad IIe-6
(sustainable development)
ng mga likas yaman ng
bansa
B. Pagkakilanlang Kultural Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 7. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14- 34 and
pagkakakilanlang kultural 41
Uri ngmapang kakailanganin naipamamalas ang naipagmamalaki ang ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
1. relihiyon pagunawa sa pagkakakilanlang kultural 7.1 Natutukoy ang ilang Papaunlad 6. 2000. pp. 24-
2. panahanan pagkakilanlang Pilipino ng Pilipino batay sa halimbawa ng kulturang 32
3. Katutubong Pamayanan batay sa pagpapahalaga pagunawa, Pilipino sa iba’t ibang 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
rehiyon ng Pilipinas AP4LKE- pp.112-120, 121-140
(indigenous peoples/ sa pagkakaiba-iba ng pagpapahalaga at IIe-f-7
(tradisyon, relihiyon, 4. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
Indigenous Cultural mga pamayanang pagsusulong ng pangkat
kaugalian, paniniwala, 2. 2003. pp. 2-11,
Community) pangkultural. kultural, pangkat kagamitan, atbp.) 41-45
4. pangkat etno- etnolinggwistiko at iba 7.2 Natatalakay ang 5. EASE I MODULE 4
linggwistiko pang pangkat panlipunan kontribusyon ng mga
na bunga ng migrasyon at 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
5. Kaugalian, tradisyon, iba’t ibang pangkat 1999. pp. 217-220
paniniwala “inter-marriage”. (pangkat etniko,
6. Pamanang Pook pangkat etno-linguistiko
at iba pang pangkat

NILALAMAN
(Content )
panlipunan na bunga ng
migrasyon at
“intermarriage”) sa
kulturang Pilipino
pamanang pook bilang
bahagi ng
pagkakakilanlang
kulturang Pilipino
7.4 Nakagagawa ng
mungkahi sa
pagsusulong at
pagpapaunlad kulturang
Pilipino
8. Nasusuri ang papel na * Hekasi: Para sa mga Batang
AP4LKE-
ginagampanan ng kultura Pilipino 4. 2000. pp. 218-221
IIg-8
sa pagbuo ng
pagkakakilanlang Pilipino
9. Naipapakita ang kaugnayan AP4LKE- MISOSA 6 Lesson 13 and 14
ng heograpiya, kultura at IIg-9
pangkabuhayang gawain sa
pagbuo ng pagkakilanlang
Pilipino

10. Natatalakay ang kahulugan 1.MISOSA 6 Lesson 35
ng pambansang awit at 2.* Pagsibol ng Lahing Pilipino
watawat bilang mga 2. 2003. pp. 85-95
sagisag ng bansa 3.* Sibika at Kultura 1. 2001.
Pp. 87-98
AP4LKE- 4.* Sibika at Kultura 1. 1998.
IIh-10 Pp. 92-93
5.* Lahing Pilipino 1. 1997.
Pp.
71-74
6.* Sibika at Kultura 1. 1997.
Pp. 83

NILALAMAN
(Content )
Minamahal 1. 1997. Pp. 80-
83
8. * Pilipinas, Bayan Mo, Bayan
Ko 1. 1997. Pp. 85-90
9. * Pilipinas: Ang ating Bansa
1. 1999. Pp. 25-27
10.* Lahing Pilipino 2. 1997.
Pp.70-72
11.* Pamayanang Pilipino 2.
1997. Pp. 88-91
12.* Ang Bayan Kong Mahal 2.
1998. Pp. 92-95
13.* Sibika at Kultura 2. 1997.
Pp. 108-110
14.* Pilipino Ako, pilipinas ang
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 100-
105
15.* Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp. 70-72
11. Nakabubuo ng plano na * Hekasi: Para sa mga Batang
magpapakilala at Pilipino 4. 2000. pp. 194
AP4LKE-
magpapakita ng
IIi11
pagmamalaki sa kultura ng
mga rehiyon sa malikhaing
paraan.
12. Nakasusulat ng sanaysay na 1. Pagsibol ng Lahing
tumatalakay sa Pilipino
pagpapahalaga at AP4LKE- 2. 2003. pp. 95
pagmamalaki ng kulturang IIj12 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
Pilipino pp. 107
Papaunlad 6. 2000. pp. 54
IKATLONG MARKAHAN – Ang Pamamahala Sa Aking Bansa
A. Ang Pambansang Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang kahulugan 1. MISOSA Lesson 26
AP4PAB-
Pamahalaan at kahalagahan ng (GRADE VI)
pambansang pamahalaan IIIa-1
1. Balangkas naipamamalas ang nakapagpapakita ng 2. * Pilipinas: Bansang
2. Mga Kapangyarihan ng pangunawa sa bahaging aktibong pakikilahok at Papaunlad 6. 2000. pp.

NILALAMAN
(Content )
mga Sangay ginagampanan ng pakikiisa sa mga proyekto 107, 119
3. Sagisag ng bansa pamahalaan sa lipunan, at gawain ng pamahalaan 3. * Ang Bayan Kong Mahal
mga pinuno at iba pang at mga pinuno nito tungo 6. 1999. p. 120, 130

naglilingkod sa sa kabutihan ng lahat 2. Nasusuri ang balangkas o 1. MISOSA Lesson 27-28, 35
pagkakaisa, kaayusan at (common good) istruktura ng pamahalaan (Grade VI)
kaunlaran ng bansa ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
2.1 Natatalakay ang Papaunlad 6. 2000. pp.
kapangyarihan ng 117-118
tatlong sangay ng 3. * Ang Bayan Kong Mahal
pamahalaan 6. Pp. 124-126
(ehekutibo,
lehislatura at
hudikatura)
2.2 Natatalakay ang
antas ng AP4PAB-
pamahalaan IIIa-b-2
(pambansa at lokal)
namumuno ng
bansa
2.4 Natatalakay ang
paraan ng pagpili at
ang kaakibat na
kapangyarihan ng
mga namumuno ng
bansa
3. Nasusuri ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 27 and
ugnayang kapangyarihan 28
ng tatlong sangay ng 2. * Pilipinas: Bansang
pamahalaan Papaunlad 6. 2000. pp.
3.1 Naipaliliwanag ang AP4PAB- 114-117
“separation of IIIc-3
powers” ng tatlong
sangay ng
pamahalaan
3.2 Naipaliliwanag ang

NILALAMAN
(Content )
“check and
balance” ng
kapangyarihan sa
bawat isang sanga
B. Ang Pamahalaan at Naipapaliwanag ang 4. Natatalakay ang epekto ng MISOSA 6 Lesson 29 and 30
AP4PLR-
Serbisyong Panlipunan tungkulin ng pamahalaan mabuting pamumuno sa
IIId-4
na itaguyod ang pagtugon ng
karapatan ng mga pangangailangan ng bansa
mamamayan 5. Natatalakay ang kahulugan MISOSA 6 Lesson 28
ng ilang simbolo at sagisag AP4PAB-
ng kapangyarihan ng IIId-5
pamahalaan (ei. executive,
legislative, judiciary)
6. Nasusuri ang mga 1. MISOSA Lesson 29 (Grade
paglilingkod ng VI)
pamahalaan upang 2. * Hekasi: Para sa mga
matugunan ang Batang Pilipino 4. 2000. Pp.
pangangailangan ng bawat 280-284
mamamayan 3. * Pilipinas: Bansang
6.1 Naiisa isa ang mga Papaunlad 6. 2000. pp.125-
programang 131
pangkalusugan 4. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
6.2 Nasasabi ang mga 1999. Pp. 131-138, 148-153
pamamaraan sa
AP4PAB-
pagpapaunlad ng
edukasyon sa bansa IIIf-g-6
6.3 Nakakapagbigay
halimbawa ng mga
programa
pangkapayapaan
6.4 Nasasabi ang mga
paraan ng
pagtataguyod ng
ekonomiya ng bansa
6.5 Nakakapag bigay
halimbawa ng mga

NILALAMAN
(Content )
programang
panginprastraktura
atbp ng
pamahalaan
7. Nasusuri ang tungkulin ng 1. MISOSA 6 Lesson 31 2. *
pamahalaan na itaguyod Pagsibol ng Lahing Pilipino
ang karapatan ng bawat 2. 2003. Pp. 126-
mamamayan 129
pp. 248-252, 268-272
AP4PAB- 4. * PRODED Learning Guide
IIIh-7 in Sibika at Kultura:
Karapatan Ko, Ibigay Ninyo
2. 2003. pp. 5-10
242-250
4. 1999. pp. 225-235
8. Nasusuri ang mga MISOSA 6 Lesson 29
proyekto at iba pang
AP4PAB-
gawain ng pamahalaan sa
IIIi-8
kabutihan ng lahat o
nakararami
9. Nasusuri ang iba’t ibang 1. MISOSA 6 Lesson 40
paraan ng pagtutulungan 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
ng pamahalaang 2. 2003. pp. 98-106
AP4PAB-
pambayan, pamahalaang 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
IIIj-9
panlalawigan at iba pang pp. 179-180
tagapaglingkod ng
pamayanan
IKAAPAT NA MARKAHAN - Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa

Mga Karapatan at Tungkulin ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Natatalakay ang konsepto 1. PRODED Learning Guide in
Mamamayang Pilipino ng pagkamamamayan Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
naipamamalas ng nakikilahok sa mga 1.1. Natutukoy ang AP4KPBIVa- ka: Pagkamamamayan 6.
1. Kagalingang pansibiko magaaral ang pang- gawaing pansibiko na batayan ng pagka b-1 2003. pp. 5-8
2. Karapatang Panlipunan unawa at pagpapahalaga nagpapakita ng pagganap mamamayang Pilipino 2. * Pilipinas: Bansang
sa

NILALAMAN
(Content )
3. Karapatang Pantao kanyang mga karapatan sa kanyang tungkulin 1.2. Nasasabi kung sino Papaunlad 6. 2000. pp.
4. Karapatang pambansa at tungkulin bilang bilang mamamayan ng ang mga 140-142
mamamayang Pilipino bansa at pagsasabuhay mamamayan ng 3. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
ng kanyang karapatan. bansa 1999. Pp. 164-168

2. Natatalakay ang 1. MISOSA 6 Lesson 33 and 35
konsepto ng karapatan at 2. * Sibika at Kultura 1. 2001.
tungkulin pp. 164-172
2.1 Natatalakay ang mga 3. * Pagsibol ng Lahing
karapatan ng Pilipino 2. 2003. Pp. 132-
mamamayang Pilipino 138
2.2 Natatalakay ang 4. * Pilipinas: Bansang
tungkulin ng Pinagpala 4. 2000. p. 243-
mamamayang Pilipino 247
5. Ang Bayan Kong Mahal 4. *
1999. pp. 226-230
6. Ang Bayan Kong Mahal 6. *
AP4KPB- 1999. Pp. 171-185
IVc-2 7. Pagsibol ng Lahing Pilipino
3. 1997. Pp. 172-185, 193-
197
8. * Pilipinas ang Ating Bansa
3, 1999. Pp. 214-216
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 176-
183
Pp. 142-154
1998. Pp. 184-187, 249-
256, 265-267
3. Natatalakay ang mga 1. * Sibika at Kultura 3. 2000.
tungkuling kaakibat ng pp. 255-260
AP4KPB-
bawat karapatang 2. * Hekasi: Para sa mga
IVc-3
tinatamasa. Batang Pilipino 4. 2000. pp.
286-287

NILALAMAN
(Content )

1999. pp. 232-236
Pinagpala 4. 2000. p. 249 5.
1998. Pp. 265-267
Pp. 167-180
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 200-
210
Pilipino 3. 1997. Pp 203-206
4. Natatalakay ang 1. MISOSA Lessons 44-48
kahalagahan ng mga (Grade VI)
gawaing pansibiko ng 2. * Sibika at Kultura 3. 2000.
bawat isa bilang pp. 165-172, 261-266
kabahagi ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang
4.1 Naibibigay ang Papaunlad 6. 2000. pp.
kahulugan ng
164166
kagalingang pansibiko
(civic efficacy)
4.2 Natatalakay ang mga
AP4KPBIVd-
gawaing nagpapakita ng
kagalingan pansibiko ng e-4
isang kabahagi ng bansa
(hal. Pagtangkilik ng
produktong Pilipino,
pagsunod sa mga batas
ng bansa, tumulong sa
paglilinis ng kapaligiran).
4.3 Nahihinuha ang epekto
ng kagalingang pansibiko
sa pag-unlad ng bansa.
5. Nabibigyang halaga ang AP4KPB- 1. MISOSA 6 Lessons 44-48
bahagingginagampanan ng IVf-g-5 2. * Sibika at Kultura 3.
2000.


NILALAMAN
(Content )
mga mamamayan pp. 200-205
sapagtataguyod ng 3. * Pilipinas: Bansang
kaunlaran ng bansa Papaunlad 6. 2000. pp.
5.1 Naipaliliwanag kung 169-174
paano itinataguyod ng
mgamamamayan ang
kaunlaran ng bansa
5.2 Naipaliliwanag kung
paano makatutulong sa
pagunlad at pagsulong
ng bansa ang
pagpapaunlad sa
sariling kakayahan at
kasanayan
5.3 Naibibigay ang
kahulugan at katangian
ng pagiging
produktibong
mamamayan
6. Napahahalagahan ang mga 1. PRODED Learning Guide in
pangyayari at kontribusyon Heograpiya/Kasaysayan/Sibi
ng mga Pilipino sa iba’tibang ka: Ano ang
panig ng daigdig tungo sa Pagpapahalaga? 6. 2003.
kaunlaran ng bansa (hal. pp. 1-7
OFW) 2. The Filipino Workers- World
AP4KPBIVh- Class: Pride of the Country
6 (Philippines Nonformal
Education Project). 2001. pp.
5-43
3. OFW’s: Mga Pinoy sa
Ibayong
Dagat: Ang Bagong

Bayani (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998.
pp. 4-39
7. Naipakikita ang pakikilahok sa AP4KPB- 1. Know Your Rights
mga programa at IVi-7 (Philippines Nonformal
NILALAMAN
(Content )
proyekto ng pamahalaan na Education Project). 2001.
nagtataguyod ng mga Pp. 3-31
karapatan ng mamamayan 2. Alamin Mo Ang Iyong
Karapatan (Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp. 4-33
3. Karapatan Mo, Alamin Mo
pp. 4
4. Mga Karapatan ng
Manggagawa (Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 4-30
8. Nakapagsusulat ng sanaysay 1. PRODED Learning Guide in
tungkol sa pagka- Sibika at Kultura: Ako Ay
Pilipino at sa Pilipinas bilang Pilipino 2. 2000. pp. 1-8
bansa 2. PRODED Learning Guide in
Sibika at Kultura: Pilipinas,
AP4KPB- Saan Ka? 3. 2000. pp. 3-5
IVj-8 3. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 2. 2003. pp. 12
pp. 143
Papaunlad 6. 2000. pp. 35

BAITANG 5
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga
malalaking pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang
konsepto katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto
tungo sa paglinang ng isang batang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at
makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na
kinabukasan para sa bansa.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino

A. Ang Kinalalagyan ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang lokasyon 1. MISOSA 4 Lessons
Bansa ng Pilipinas sa mapa 1,2,3,6,8
naipamamalas ang naipamamalas ang 1.1 Natutukoy ang 2. MISOSA 6 Lesson
Batayang heograpiya mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa nabuong kinalalagyan ng Pilipinas 11-
1. Absolute na lokasyon gamit at kaalaman sa kabihasnan ng mga sa mundo gamit ang 14
ang mapa kasanayang sinaunang Pilipinogamit ang mapa batay sa 3. Pilot School MTB-
1.1 Prime meridian, pangheograpiya, ang kaalaman sa kasanayang ”absolute location” nito
MLE
International Date Line, mga teorya sa pangheograpikal at (longitude at latitude)
(Grade 3 –2nd quarter)
Equator, North and pinagmulan ng lahing mahahalagang konteksto ng 1.2 Natutukoy ang
South Poles, Tropics of Pilipino upang kasaysayan ng lipunan at relatibong lokasyon 4. Pilot School MTB-
Cancer and mapahahalagahan ang bansa kabilang ang mga (relative location) ng MLE
Capricorn at Arctic and konteksto ng lipunan/ teorya ng pinagmulan at Pilipinas batay sa Lesson 1 (Grade 3 –
Antarctic Circles pamayanan ng mga pagkabuo ng kapuluan ng karatig bansa na 1st quarter)
1.2 Likhang guhit sinaunang Pilipino at ang Pilipinas at ng lahing Pilipino nakapaligid dito gamit 5. EASE I Module 2
2. Relatibong lokasyon kanilang ambag sa ang pangunahin at 6. * Sibika at Kultura 3.
pagbuo ng kasaysayan pangalawang direksyon 2000. pp.25-27
3. Klima at panahon
ng Pilipinas 7. * HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
AP5PLP- 2000. pp.1-53
Ia-1 8. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.
pp.59-68
9. PRODED Learning
Kasaysayan at Sibika.
Mga Guhit Latitud 4.
2000. pp. 1-21
10. PRODED Learning
Ang Grid 4. 2001. pp.1-
21
Mahal 6. 1999. pp. 72-
76
pp. 9-11

NILALAMAN
(Content )
Bansa 3. 1999. pp. 3
Pilipino, Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 3,
13-15
Mahal 4. 1999. pp. 13-
14, 31-32
Papaunlad 4. 2000. pp.
55-65
2. Nailalarawan ang klima ng AP5PLP- 1. MISOSA 4 Lesson 9-11
Pilipinas bilang isang Ib-c-2 2. Pilot School MTB-MLE
bansang tropikal ayon Lesson 1 (Grade 3 –
salokasyon nito sa mundo 1st quarter)
2.1 Natutukoy ang mga salik
3. EASE I Module 2
na may kinalaman sa
4. * HEKASI para sa mga
klima ng bansa tulad ng
Batang Pilipino 4.
temperatura, dami ng
2000. pp.57-60
ulan, humidity
5. * Pilipinas:Bansang
2.2 Naipaliliwanag ang
Papaunlad 6. 2000.
pagkakaiba ng panahon
pp.69-72
at klima sa iba’t ibang
bahagi ng mundo 6. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp. 76-
2.3 Naiugnay ang uri ng
82
klima at panahon ng
bansa ayon sa lokasyon
nito sa mundo pp. 31-33
Bansa 3. 1999. pp. 36-
39

37-43

NILALAMAN
(Content )
Mahal 3. 1998. pp. 43-
46
1997. pp. 36-40
4. 1999. pp. 32-
48
3. Naipaliliwanag ang katangian 1. EASE I Module 2.
ng Pilipinas bilang bansang 2. * Pilipinas:Bansang
archipelago Papaunlad 6. 2000.
pp.64-68
3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino 4.
2000. pp.53-54
4. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura: Kapuluan 3.
2000. pp.1-10
5. PRODED Learning
Guide in Sibika at
AP5PLP- Kultura. Pulo at
Ic-3 Kapuluan, Mahalaga 3.
2000. pp.1-13
6. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura. Pulo 3. 2000.
pp.1-7

Ang Bayan Ko, Batayang
Aklat 3. 1999. pp. 2-3
8. * Ang Bayan Kong

Mahal 3. 1998. pp. 3
B. Pinagmulan ng Pilipinas at 4. Naipaliliwanag ang teorya AP5PLP- 1. * Pilipinas, Isang Sulyap
mga Sinaunang Kabihasnan sa pagkakabuo ng Id-4 at Pagyakap I. 2006.
kapuluan at pinagmulan ng pp.7-9
Pilipinas

NILALAMAN
(Content )
Teorya ng pagkabuo ng Pilipinas batay sa teoryang 2. * Ang Bayan Kong
Bulkanismo at “Continental Mahal 4. 1999. pp.
Shelf” 141-142
5. Nakabubuo ng pansariling AP5PLP- 1. MISOSA 4 Lesson
paninindigan sa Ie-5 37,43
pinakapanipaniwalang 2. OHSP Module 22
teorya ng pinagmulan ng 3. EASE I Module 3
lahing Pilipino batay sa 4. * Pamana 5. 1999. pp.
mga ebidensiya
3-7
5.1 Natatalakay ang teorya 5. * Sibika at Kultura 3.
ng pandarayuhan ng tao
2000. pp. 104-107
mula sa rehiyong 6. * HEKASI para sa mga
Austronesyano
5.2 Natatalakay ang iba pang Batang Pilipino4. 2000.
mga teorya tungkol sa pp. 196-199
7.* Pilipinas:Bansang
pinagmulan
ng mga unang tao sa Papaunlad 6. 2000.
pp.20-22
Pilipinas 8.* Pagbabago I.1999. pp.
5.3 Nakasusulat ng maikling
sanaysay (1-3 talata) 32-37
9.* Pilipino Ako, Pilipinas
ukol sa mga teoryang
natutunan Ang Bayan Ko 3. 1999.
pp. 77-80

163-170
C. Mga Sinaunang Lipunang 6. Naipagmamalaki ang lipunan 1. MISOSA 5 Lesson 1, 4 2.
Pilipino ng sinaunang Pilipino * Pamana 5. 1999. pp.8-37
1. Organisasyong 6.1 Natatalakay ang mga uri 3. * HEKASI para sa mga
panlipunan: barangay at ng lipunan sa iba’t ibang Batang Pilipino 4.
sultanato, mga uring bahagi ng Pilipinas 2000. pp. 214-216
panlipunan 6.2 Naipaliliwanag ang AP5PLP-If6 4. * Pilipinas: Ang Ating
2. Kabuhayan at kalakalan, ugnayan ng mga tao sa Bansa 5. 2000. pp. 2-
mga kagamitan, iba’t ibang antas na 12, 17-31
konsepto ng pagmamay- bumubuo ng sinaunung 5. * Pilipinas: Ang Ating
ari ng lupa, lipunan
Bansa 5. 2000. pp. 4-
3. Kultura: paniniwala, 6.3 Natatalakay ang papel

NILALAMAN
(Content )
tradisyon, iba’t ibang uri ng batas sa kaayusang 9, 17-31
at anyo ng sining at panlipunan 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
arkitektura ang Bayan
4. Kagawiang panlipunan: Ko(Patnubay ng Guro)
pag-aaral, panliligaw, 5. 1999. pp. 1-11, 17-
kasal, ugnayan sa 23
pamilya 7. * Pamana 5. 1999. pp.
8-36
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
146-160
Malaya 5. 1999. pp.
515

7. Nasusuri ang kabuhayan ng 1. MISOSA 4 Lesson 3
sinaunang Pilipino 2. MISOSA 5 Lesson 8
7.1 Natatalakay ang 3. EASE I Module 4 *
kabuhayan sa 4. Pamana 5.1999. pp.
sinaunang panahon 8-37
kaugnay sa 5. * HEKASI para sa mga
kapaligiran, ang mga Batang Pilipino 4.
kagamitan sa iba’t 2000. pp. 214-216
ibang kabuhayan, at 6. * Pilipinas: Ang
mga produktong Ating
pangkalakalan Bansa 5. 2000. pp. 25-
7.2 Natatalakay ang 7. 28
kontribusyon ng * Ang Bayan
kabuhayan sa pagbuo Kong
ng sinaunang 8. Mahal 5. 2000. pp. 24-
kabihasnan 35
* Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko(Patnubay ng Guro)
AP5PLPIg-7 5. 1999. pp. 21-22
9. * Pilipinas:
Bansang Papaunlad 4.
2000. pp.
10. 180-181
* Pilipino Ako,
Pilipinas

NILALAMAN
(Content )
Ang Bayan
Ko(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 25-32
Malaya 5. 1999. pp. 30-
40

8. Naipaliliwanag ang mga 1. MISOSA 5 Lesson 7
sinaunang paniniwala at 2. * HEKASI para sa mga
tradisyon at ang Batang Pilipino 4.
impluwensiya nito sa 2000. pp. 214-216 3.
pangaraw-araw na buhay * Pamana 5.1999. pp.
8-11
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 4-9
AP5PLP-
Ig-8
Ang Bayan
1999. pp. 3-8
6. * Ang Bayan Kong
Mahal, Batayang Aklat
3. 1998. pp. 97-100
174-178
9. Naihahambing ang mga MISOSA 5 Lesson 7
paniniwala noon at ngayon
upang maipaliwanag ang AP5PLP-
mga nagbago at Ih-9
nagpapatuloy hanggang sa
kasalukuyan
10.
11. Natatalakay ang paglaganap 1.MISOSA 5 Lesson 7
ng relihiyong Islam sa ibang AP5PLP- 2.EASE I Module 4
bahagi ng bansa. Ii10 3.Pamana 5.1999. pp. 37-
40
4.PRODED Learning Guide

NILALAMAN
(Content )

in Heograpiya,
Ang Paglaganap ng
Relihiyong Islam 5.
2003. pp. 1-11
Bansa 5. 2000. pp. 9-
12, 15-16
ang Bayan Ko,
Patnubay ng Guro 5.
1999. pp. 12-13
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 11-14
12. Nasusuri ang 1.* Pamana 5.1999. pp.14-
pagkakapareho at 36
pagkakaiba ng AP5PLP-Ii11 2.* Sibika at Kultura 3.
kagawiang panlipunan ng 2000. pp. 112-116
sinaunang Pilipino sa
kasalukuyan
13. Nakakabuo ng konklusyon * Pilipinas: Bansang
tungkol sa kontribusyon ng Papaunlad 6. 2000. pp.22
AP5PLP-Ij12
sinaunang kabihasnan sa
pagkabuo ng lipunang at
pagkakakilanlang Piliipino
IKALAWANG MARKAHAN - Pamunuang Kolonyal ng Espanya (ika16 hangang ika 17 siglo)
A. Konteksto at Dahilan ng Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang kahulugan ng 1. EASE I Module 5 *
Pananakop sa Bansa mapanuring pag-unawa kritikal na pagsusuri at kolonyalismo at ang 2. Pamana5.1999.pp.
AP5PKE-
sa konteksto,ang pagpapahalaga sa konteksto konteksto nito kaugnay sa 66-70
IIa-1
1. Kahulugan at layunin ng bahaging ginampanan at dahilan ng kolonyalismong pananakop ng Espanya sa 3. * Pilipinas: Bansang
kolonyalismo ng simbahan sa, layunin Espanyol at ang epekto ng Pilipinas Papaunlad 6. 2000.
mga paraang pananakop sa pp.219-220
2. Paghahati ng mundo sa at mga paraan ng
katutubong populasyon 2. Naipapaliwanag ang mga AP5PKE- 1. MISOSA 5 Lesson 15
pagitan ng Portugal at pananakopng Espanyolsa
dahilan at layunin ng IIa-2 2. EASE Module 5
Espanya at mga Pilipinas at ang epekto kolonyalismong Espanyol 3. * Pamana 5.1999. pp.
paglalakbay ng Espanya ng mga ito sa lipunan.

NILALAMAN
(Content )
3. Mga dahilan ng Espanya 60-63
sa pananakop ng 4. * HEKASI para sa mga
Pilipinas Batang Pilipino 4.
2000. pp. 223-226
5. Babae: Gumising Ka!
(Philippines Non
Formal Education
Project). 1998.pp.6
3. Nakabubuo ng timeline ng * HEKASI para sa mga
mga paglalakbay ng Batang Pilipino 4. 2000.
Espanyol sa Pilipinas AP5PKE- pp. 75-171
hanggang sa pagkakatatag IIb-3
ng Maynila at mga unang
engkwentro ng mga
Espanyol at Pilipino
B. Mga Paraan ng Pananakop 4. Nasusuri ang iba-ibang AP5PKE- * HEKASI para sa mga
perspektibo ukol sa IIb-4 Batang Pilipino 4. 2000.
1. Kristiyanisasyon pagkakatatag ng kolonyang pp. 244-245
2. Paglipat ng mga Espanyol sa Pilipinas

komunidad 5. Natatalakay ang mga paraan 1.MISOSA Lessons #14, 15
(reduccion) ng pagsasailalim ng (Grade V)
3. Tributo sa katutubong populasyon sa 2.EASE I Module 5 and 7
pamamagitan ng kapangyharihan ng Espanya 3.* Pamana5.1999. pp. 82-
encomienda 5.1 proseso ng 85
4. Sapilitang paggawa Kristiyanisasyon 4.* HEKASI para sa mga
(forced labor) 5.2 Reduccion Batang Pilipino 4.
5.3 Tributo at encomienda AP5PKE- 2000. pp. 228-230
5.4 Sapilitang paggawa IIc-d-5 5.PRODED Learning Guide
in Heograpiya,
Polo Y Servicios:
Pahirap 5. 2003. pp.1-
9
Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 37-51

NILALAMAN
(Content )
7.* Ang Bayan Kong Mahal
5. 1999. pp. 39-47
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp.43-46

6. Nasusuri ang relasyon ng 1.EASE I Module 7
mga paraan ng pananakop 2.* Pamana 5. 1999. pp.
ng Espanyol sa mga 74-84
katutubong populasyon sa 3.* Pilipinas: Isang Sulyap
bawat isa. at Pagyakap I. 2006.
6.1 Naiuugnay ang pp.95-104
Kristiyanisasyon sa 4.PRODED Learning Guide
reduccion in Heograpiya,
6.2 Natatalakay ang Kasaysayan at Sibika.
konsepto ng Polo Y Servicios:
encomienda at mga Pahirap. 2003. pp.1-9
kwantitatibong AP5PKE-
IIe-f-6 5.* Pilipinas: Ang Ating
datos ukol sa
Bansa 5. 2000. pp. 37-
tributo, kung saan
51
ito kinolekta, at
ang halaga ng mga
tributo
6.3 Nasusuri ang mga
patakaran, papel at
kahalagahan ng
sapilitang paggawa
sa pagkakatatag ng
kolonya sa Pilipinas
C. Ugnayan ng Simbahan at 7. Nasusuri ang naging reaksyon 1. MISOSA 5 Lesson 15
Pamahalaang Kolonyal ng mga Pilipino sa 2. EASE I Module 6
Kristiyanismo 3. PRODED Learning
AP5PKE-
1. Ang Pilipinas sa Guide in Heograpiya,
IIg-7
Pamamahala ng mga Kasaysayan at Sibika.
Prayle (Conquistador) Reaksyon ng
2. Gampanin (Role) ng Katolisismo 5. 2003.
pp.1-10

NILALAMAN
(Content )

mga Prayle 4. * HEKASI para sa mga
3. Reaksyon ng mga Batang Pilipino 4.
Pilipino sa 2000. pp.234-236
Pamamahala ng 5. * Pilipinas: Ang Ating
mga Prayle Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 53-55
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 53
8. Natatalakay ang 1. MISOSA 5 Lesson 14
kapangyarihang Patronato MISOSA 5 Lesson 14
Real and 15
8.1 Nasusuri ang 2. EASE I Module 6
pamamalakad ng mga 3. PRODED Learning
prayle sa Guide in Heograpiya,
pagpapaunlad ng Kasaysayan at Sibika.
sinaunang Pilipino Mga Paaralang Itinatag
AP5PKE- ng mga Paring
IIg-h-8 Misyonero 5. 2003. pp.
tungkulin o papel ng
mga prayle sa ilalim ng 1-9
Patronato Real 4. * Pamana 5. 1999.
8.3 Naipaliliwanang ang pp.79
mga naging reaksyon
ng mga Pilipino sa
pamamahala ng mga
prayle.
9. Nakapagbibigay ng sariling 1.MISOSA 5 Lesson 14 and
AP5PKE-
pananaw tungkol sa naging 15
IIi-9
epekto sa lipunan ng 2.* Pamana 5. 1999.pp. 90
pamamahala ng mga prayle
IKATLONG MARKAHAN - Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang Kolonyal ng mga Espanyol
A. Pagbabago sa Lipunan sa Naipamamalas ang Nakakapagpakita ng 1. Nasusuri ang pagbabago sa 1. MISOSA Lessons 4-10,
Ilalim ng Pamahalaang mapanuring pag-unawa pagpapahalaga at panahanan ng mga Pilipino 13 (Grade 5)
Kolonyal sa mga pagbabago sa pagmamalaki sa sa panahon ng Español (ei AP5KPK- 2. EASE I Module 7
lipunan ng sinaunang pagpupunyagi ng mga pagkakaroon ng IIIa-1A 3. * Pilipinas: Ang Ating
1. Pamamahala Pilipino kabilang ang Pilipino sa panahon ng organisadong poblasyon, uri Bansa 5. 2000. pp. 47-
1.1 Pamahalaang sentral pagpupunyagi ng ilang kolonyalismong Espanyol ng tahanan, nagkaroon ng 48
1.2 Pamahalaang local pangkat na mapanatili mga sentrong 4. * Ang Bayan Kong

NILALAMAN
(Content )
1.3 Tungkulin ng mga ang kalayaan sa pangpamayanan, at iba pa.) Mahal 5. 1999. pp. 43-
opisyales Kolonyalismong Espanyol 46
2. Antas ng Katayuan ng at ang impluwensya nito 5. * Pilipinas: Bansang
mga Pilipino sa kasalukuyang Malaya 5. 1999. pp.
3. Uri ng edukasyon panahon. 59-64
2. Napaghahambing ang antas 1. MISOSA Lesson 5
ng katayuan ng mga Pilipino (Grade 5)
sa lipunan bago dumating 2. * Pamana 5.
ang mga Espanyol at sa 1999. pp.92-95
Panahon ng Kolonyalismo 3. * Pilipinas: Ang
2.1 Napaghahambing ang Ating
mga tradisyunal at Bansa 5. 2000. pp. 59-
ditradisyunal na papel 60
ng babae sa lipunan ng AP5KPK-
sinaunang Pilipino at sa IIIb-2
panahon ng
kolonyalismo
2.2 Natatalakay ang
pangangailangan sa
pagpapa-buti ng
katayuan ng mga
babae
3. Nasusuri ang pagbabago sa AP5KPK- 1. EASE I Module 7 *
kultura ng mga Pilipino sa IIIc-3 2. Pamana 5. 1999.
Panahon ng Espanyol pp.97-100
3.1 Naipaliliwanag ang 3. * HEKASI para
inpluwensya ng sa mga Batang Pilipino
kulturang Espanyol sa 4.
kulturang Pilipino 4. 2000.pp.228-242
3.2 Natatalakay ang * Pilipinas: Ang
bahaging Ating
ginagampanan ng 5. Bansa 5. 2000. pp. 61-
Kristianismo sa kultura 65
at tradisyon ng mga 6. * Ang Bayan
Pilipino Kong
3.3 Nasusuri ang ginawang Mahal 5.1999. pp. 59-
pag-aangkop ng mga 60
Pilipino sa kulturang * Ang Bayan
Kong Mahal 4. 1999.
pp. 185-190

NILALAMAN
(Content )
ipinakilala ng Espanyol 7. * Pilipinas: Bansang
208-210
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 63-65
4. Nasusuri ang mga 1.EASE I Module 7

pagbabagong pampulitika at 2.* Pamana 5. 1999.
ekonomiya na ipinatupad ng pp.74-77
kolonyal na pamahalaan 3.* HEKASI para sa mga
4.1 Naipaghahambing ang Batang Pilipino 4.
istruktura ng 2000.pp.228-229
pamahalaang kolonyal 4.* Pilipinas: Ang Ating
sa uri pamamahala ng Bansa 5. 2000. pp. 68-
mga sinaunang Pilipino AP5KPK- 71
4.2 Naipaghahambing ang IIId-e-4 5.* Ang Bayan Kong Mahal
sistema ng kalakalan 5.1999. pp. 67-70
ng mga sinaunang 6.* Pilipino Ako, Pilipinas
Pilipino at sa panahon
Ang Bayan
ng kolonyalismo
4.3 Natatalakay ang epekto
1999. pp. 69-73
ng mga pagbabago sa
pamamahala ng mga
Malaya 5. 1999. pp. 70-
Espanyol sa mga 7*6
sinaunang Pilipino
5. Nakapagbibigay ng sariling * HEKASI para sa mga
pananaw tungkol sa naging AP5KPK- Batang Pilipino 4. 2000.pp.
epekto ng kolonyalismo sa IIIf-5 232-233
lipunan ng sinaunang
Pilipino
B. Pagpupunyagi ng Katutubong 6. Naipaliliwanag ang di 1. EASE I Module 5 and 7
Pangkat na matagumpay na pananakop AP5KPK- 2. PRODED Learning
Mapanatili ang Kalayaan sa sa mga katutubong pangkat IIIg-i6 Guide in Heograpiya,
Kolonyal na Pananakop ng kolonyalismong Espanyol Kasaysayan at Sibika.

NILALAMAN
(Content )
6.1 Nasusuri ang mga 3. Reaksyon sa mga
1. Pananakop sa Cordillera paraang armado ng Patakarang
2. Pananakop sa mga pananakop ng mga Pangkabuhayan ng
bahagi ng Mindanao Espanyol 4. mga Espanyol 5.
6.2 Natalakay ang iba’t ibang 2003.pp. 1-9
reaksyon ng mga 5. * Pilipinas: Ang
katutubong pangkat sa Ating
armadong pananakop Bansa 5. 2000. pp. 80-
6.3 Natatalakay ang mga 83
isinagawang rebelyon * Pamana 5.
ng mga katutubong 1999. pp.
pangkat
103-107
6.4 Natataya ang sanhi at
* Pilipinas:
bunga ng mga
Bansang Papaunlad 4.
rebelyon at iba pang
reaksiyon ng mga 2000. pp. 204-206
katutubong
Pilipino sa kolonyalismo
6.5 Nakakabuo ng
konklusyon tungkol sa
mga dahilan ng di

matagumpay na
armadong pananakop
ng mga Espanyol sa
ilang piling
katutubong pangkat
7. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE I Module 7
kolonyalismong Espanyol AP5KPK- 2. * Pamana 5. 1999. pp.
sa pagkabansa at IIIi-7 88-91
pagkakakilanlan ng mga
Pilipino
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Pagbabago sa Kolonya at Pag-usbong ng Pakikibaka ng Bayan (ika-18 dantaon hanggang 1815)
A. Konteksto ng Reporma Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang mga lokal 1. EASE I Module 7 *
mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa na mga pangyayari tungo sa 2. Pamana 5. 1999.
1. Lokal na pangyayari sa bahaging pagpupunyagi ng mga pag-usbong ng pakikibaka AP5PKBIVa- pp.82-84
1.1 Monopolya ng ginampanan ng makabayang Pilipino sa gitna ng bayan b-1 3. * Pilipino Ako, Pilipinas
tabako kolonyalismong ng kolonyalismong Espanyol 1.1 Reporma sa ekonomiya Ang Bayan Ko
Espanyol at

NILALAMAN
(Content )
1.2 Kilusang Agraryo pandaigdigang at sa mahalagang papel na at pagtatatag ng (Batayang Aklat) 5.
1.3 Pag-aalsa sa koteksto ng reporma ginagampanan nito sa monopolyang tabako 1999. pp. 37-40
estadong kolonyal sa pagusbong ng pagusbong ng kamalayang 1.2 Mga pag-aalsa sa loob ng
1.4 Okupasyon ng kamalayang pambansa pambansa tungo sa estadong kolonyal
Maynila attungo sa pagkabuo pagkabuo ng Pilipinas bilang 1.3 Kilusang Agraryo ng
ng Pilipinas bilang isang nasyon 1745
2. Pandaigdigang isang nasyon 1.4 Pag-aalsa ng Kapatiran
pangyayri ng San Jose
2.1 Paglipas g 1.5 Okupasyon ng Ingles sa
merkantilismo 2.2
Maynila

Kaisipang “La 2. Natatalakay ang mga * Pamana 5. 1999. pp.
Ilustracion” pandaigdigang pangyayari 109-112
bilang konteksto ng
malayang kaisipan tungo
sa pag-usbong ng
pakikibaka ng bayan AP5PKBIVd-
2.1 Paglipas ng 2
merkantilismo bilang
ekonomikong batayan
ng kolonyalismo
2.2 Paglitaw ng kaisipang
“La Ilustracion”
B. Pag-usbong ng Malayang 3. Nasusuri ang mga naunang 1. * Pamana 5. 1999. pp.
Kaisipan at Naunang pag-aalsa ng mga 102-107
Pagaalsa makabayang Pilipino 2. * Pilipinas: Isang
3.1 Natatalakay ang sanhi at Sulyap at Pagyakap I.
1. Mga reaksyon sa bunga ng mga rebelyon 2006.pp. 119-122
kolonyalismo at iba pang reaksiyon 3. * Pilipinas: Ang Ating
2. Partisipasyon ng mga Pilipino sa AP5PKBIVe- Bansa 5. 2000. pp. 81-
3. Implikasyon ng mga kolonyalismo 3 89
Naunang Pag-aalsa (halimbawa: pagtutol 4. * Ang Bayan Kong
ng mga katutubong Mahal, Batayang Aklat
Pilipino laban sa 4. 1999. pp. 191-196
Kristyanismo, 5. * Pilipino Ako, Pilipinas
pagmamalabis ng mga Ang Bayan
Espanyol) Ko(Batayang Aklat) 5.

NILALAMAN
(Content )
3.2 Naipaliliwanag ang 6. 1999. pp. 82-87 *
pananaw at paniniwala Pilipinas: Bansang
ng mga Sultanato Malaya 5. 1999. pp.
(Katutubong Muslim) 90-94
sa pagpapanatili ng
kanilang kalayaan

4. Natataya ang partisipasyon ng 1. OHSP Module 1 (2nd
iba’t-ibang rehiyon at sektor AP5PKB- Quarter)
(katutubo at kababaihan) sa IVf-4 2. * Pamana 5. 1999. pp.
pakikibaka ng bayan 102-107
5. Natatalakay ang kalakalang 1.EASE I Module 7

galyon at ang epektonito sa 2.* Pamana 5. 1999. pp.
bansa AP5PKBIVg- 83-84
5 3.* Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.pp.
219-220
6. Nababalangkas ang 1.EASE I Module 8
pagkakaisa o pagkakawatak 2.* Pamana 5. 1999. Pp.
watak ng mga Pilipino sa 109-122
AP5PKB-
mga mahahalagang
IVh-6
pangyayari at mga epekto
nito sa naunang mga
pagaalsa laban sa
kolonyalismong Espanyol
7. Nakapagbibigay-katuwiran sa OHSP Module 1 (3rd
mga naging epekto ng mga Quarter)
unang pag-aalsa ng mga
AP5PKB-
makabayang Pilipino sa
IVi-7
pagkamit ng kalayaaan na
tinatamasa ng mga
mamamayan sa
kasalukuyang panahon
8. Naipapahayag ang saloobin AP5PKB- 1. * HEKASI para sa mga
sa kahalagahan ng IVj-8 Batang Pilipino 4.
pagganap ng sariling 2000.pp.86-87
NILALAMAN
(Content )

tungkulin sa pagsulong ng 2. * Pilipinas: Bansang
kamalayang pambansa tungo Papaunlad 6. 2000.pp.
sa pagkabuo ng Pilipinas 160-163
bilang isang nasyon 3. * Sibika at Kultura 3.
2000.pp. 255-259
\
BAITANG 6
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa
kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na
pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita,
awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na
siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content ) ( Learning Competencies) MATERIALS
(Content Standard) (Performance Standard)
UNANG MARKAHAN - Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Malayang Kaisipan Sa Mundo
A. Kinalalagyan ng Pilipinas Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natutukoy ang kinalalagyan ng 1. MISOSA 4
at Paglaganap ng Pilipinas sa mundo sa globo at mapa Lesson 2, 5 and
Malayang Kaisipan sa naipamamalas ang naipamamalas ang batay sa ”absolute location” nito 7
Mundo mapanuring pag-unawa pagpapahalaga sa (longitude at latitude) 2. MISOSA 6
at kaalaman sa bahagi ng kontribosyon ng Pilipinas sa Lesson 11- 14
Batayang heograpiya Pilipinas sa globalisasyon isyung pandaigdig batay sa AP6PMK-Ia-1 3. * Pilipinas:
1. Absolute na lokasyon batay sa lokasyon nito sa lokasyon nito sa mundo Bansang
gamit ang mapa at mundo gamit ang mga Papaunlad 6.
globo 2000. Pp 59-63
kasanayang
2. Relatibong lokasyon pangheograpiya at ang 4. PRODED
ambag ng malayang Learning Guide
kaisipan sa pag-usbong in Sibika at
ng nasyonalismong Kultura:
Teritoryo ng Pilipinas Pilipino Pilipinas, Saan
1. Batay sa mapang ka? 3. 2000.
political Pp.1-4
2. Batay sa kasaysayan 5. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.53-55
6. * Pilipinas Isang
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.27-30
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 4.
1999. pp. 30
8. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala 5.
1999. pp. 53

2. Nagagamit ang grid sa globo at 1. MISOSA 4
mapang politikal sa pagpapaliwanag Lesson 11-14
ng pagbabago ng hangganan at 2. MISOSA 4
lawak ng teritoryo ng Pilipinas batay Lesson 2, 5 and
sa kasaysayan 7
3. * Pilipinas:
Bansang
AP6PMK-Ia-2 Papaunlad 6.
200. Pp.63-67
4. PRODED
Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang Grid
4. 2003. Pp.114
5. * HEKASI Para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.23-27
3. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng 1. MISOSA Lesson
lokasyon ng Pilipinas sa ekonomiya #13-14 (Grade
at politika ng Asya at mundo VI)
2. * Sibika at
Kultura 3
(Batayang
Aklat). 2000.
AP6PMK-Ia-3 Pp.16-17
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. P. 58
4. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.68-69,238
4. Nasusuri ang konteksto ng 1. EASE I Modyul
pagusbong ng liberal na ideya tungo 8
sa 2. * Pamana 5.
pagbuo ng kamalayang 1999. Pp.109-
nasyonalismo 112,90-94
4.1 Natatalakay ang epekto ng 3. * Pilipinas Isang
pagbubukas ng mgadaungan ng Sulyap at
bansa sa pandaigdigang Pagyakap I.
kalakalan 2006. P.123 *
4.2 Naipaliliwanag ang ambag ng 4. Asya
pag-usbong ng uring mestizo at Pagusbong
ang pagpapatibay ng dekretong ng
edukasyon ng 1863 Kabihasnan.
2008. Pp.315-
AP6PMK-Ib-4 216
5. * Asya Noon,
Ngayon at sa

Hinaharap.
2000. Pp. 315-
316
6. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
Batayang Aklat
4. 2000. pp. 95-
96
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 43-51, 60-
61
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 47,
56-57, 75
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 57-
59, 75-76
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko, 5.
1999. pp. 56-60
B. Kilusang Propaganda, 5. Nasusuri ang mga ginawa ng mga 1. EASE I Modyul
Katipunan at Himagsikan makabayang Pilipino sa pagkamit ng 8
(1815-1901) kalayaan 2. * Pilipinas:
5.1 Natatalakay ang kilusan para sa Bansang
sekularisasyon ng mga parokya AP6PMK-Ic-5
Rebolusyong Pilipino ng Papaunlad6.
1896 at ang Cavite Mutiny (1872) 2000. Pp.179-
1. Ang Deklarasyon ng 5.2 Naipaliliwanag ang ambag ng 183,218-220
Kalayaan sa Kawit Kilusang Propaganda sa 3. * Pilipinas Isang

2. Ang Lupang Hinirang pagpukaw ng damdaming Sulyap at
3. Ang Pambansang makabayan ng mga Pilipino Pagyakap
Bandila (hal. La Liga Filipina, Asociacion (Batayang
4. Ang Pambansang Hispano Filipino) Aklat) I. 2006.
Bayani 5.3 Natatalakay ang pagtatag at Pp. 123-
5. Ang Republika ng paglaganap ng Katipunan 126,130-159
Malolos 5.4 Nahihinuha ang implikasyon ng 4. * HEKASI para sa
6. Ang Saligang Batas ng kawalan ng pagkakaisa sa mga Batang
Malolos himagsikan/kilusan at pagbubuo Pilipino 4. 2000.
7. Ang Simbahang Iglesia ng Pilipinas bilang isang bansa Pp.244-245
Filipina Independiente 5. * Pamana 5.
1999. Pp.114-
118
6. Ang Unang
Republika ng
Pilipinas
(Philippines
Nonformal
Education
Program) 1998.
Pp. 9-16
7. Huwag
Kalimutan
Bayani ng
Bayan
(Philippines
Nonformal
Education
Program). 1998.
Pp.8-11
8. * Ang Bayan
Kong Mahal4.
1999. 194-196

9. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
(Batayang
Aklat) 4. 2000.
pp. 206-207
10. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 97-
102
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 65-68
12. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 77-82
13. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 76-78, 80-
90
14. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat
5. 1999. pp.
8289

6. Nasusuri ang mga pangyayari sa 1. EASE I Modyul
himagsikan laban sa kolonyalismong 9
Espanyol 2. * Pamana
6.1 Sigaw sa Pugad-Lawin AP6PMK-Id-6 (Batayang
6.2 Tejeros Convention Aklat) 5. 1999.
6.3 Kasunduan sa Biak-na-Bato Pp.117118,120-
121
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad
(Batayang
Aklat) 6. 2000.
Pp.181-185
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp. 160-
169
5. * Pilipinas
Bansang
Malaya(Batayan
g Aklat) 4.
2000. pp. 102-
107
6. * Ang Bayan
Kong Mahal
(Batayang
Aklat) 5 . 1999.
pp. 82-85
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 90-92
7. Natatalakay ang mga ambag ni Andres 1. EASE I Modyul 9
Bonifacio, ang Katipunan at 2. * Pilipinas Isang
Himagsikan ng 1896 sa pagbubuo ng Sulyap at
Pilipinas bilang isang bansa AP6PMK-Ie-7 Pagyakap I.
2006. Pp.144-
166
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.182-
183
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 89
8. Natatalakay ang partisipasyon ng mga 1. EASE I Modyul
kababaihan sa rebolusyon 9
Pilipino 2. MISOSA 5
lesson 17
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.155-
AP6PMK-Ie-8 158

4. PRODED
Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika:
Kababaihan
Noon at Ngayon
6. 2003. Pp.113
9. Napapahalagahan ang pagkakatatag 1. EASE I Modyul

ng Kongreso ng Malolos at ang 10
deklarasyon ng kasarinlan ng mga 2. * Pilipinas Isang
Pilipino Sulyap at
AP6PMK-If-9
Pagyakap I.
2006. Pp. 176-
174
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.186-
189
4. * Pilipinas
Bansang
Malaya,
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 116-117

C. Panghihimasok ng 10. Nasusuri ang mga mahahalagang 1. MISOSA Lessons
Amerikano pangyayari sa pakikibaka ng mga 19-
1. “Battle of Manila Bay Pilipino sa panahon ng Digmaang 21(Grade V)
at Mock Battle of Pilipino-Amerikano 2. EASE I Modyul
Manila” 10.1 Natutukoy ang mga 11-12
2. Negosasyon at pangyayaring nagbigay daan 3. * HEKASI para
Pagpapatibay ng sa digmaan ng mga Pilipino sa mga Batang
Kasunduan sa Paris laban sa Estados Unidos Pilipino 4. 2000.
3. Pagpapahayag ng 10.2 Napapahalagahan ang Pp.248-249
Benevolent pangyayari sa Digmaang 4. * Pilipinas:
Assimilation Pilipino-Amerikano Hal: Bansang
Proclamation o Unang Putok sa panulukan ng Papaunlad 6.
4. Pagsisimula ng Silencio at Sociego, Sta. 2000. Pp. 189-
digmaang Mesa o Labanan sa AP6PMK-Ig10 194
PilipinoAmerikano sa Tirad Pass o Balangiga 5. * Pamana 5.
Kalye Massacre 1999. Pp.131-
Sociego at Kalye 134
10.3 Natatalakay ang Kasunduang
Silencio 6. * Pilipinas Isang
Bates (1830-1901) at ang
motibo ng pananakop ng Sulyap at
Pagyakap I.
Amerikano sa bansa sa
2006. Pp.180-
panahon ng paglawak ng
187
kanyang “polical empire”
7. * Ang Bayan
Kong Mahal,
(Batayang Aklat)
4. 1999. 196-
197

8. * Pilipinas
Bansang
Malaya, 5.
1999. pp.
118120, ,
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 73-74
10.* Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
1999. pp.
97-99
11. Nabibigyang halaga ang mga 1. EASE I Modyul
kontribosyon ng mga Natatanging 9,12
Pilipinong nakipaglaban para sa 2. * Pilipinas Isang
kalayaan Sulyap at
Hal: Emilio Aguinaldo Pagyakap I.
o Gregorio del Pilar o 2006. Pp.180-
Miguel Malvar 186
AP6PMK-Ih11
o Iba pang bayaning Pilipino 3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.191-
194
4. * Pamana 5.
1999. Pp.131-
133
IKALAWANG MARKAHAN - Pagpupunyagi sa Panahon ng Kolonyalismong Amerikano at Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1899-1945)
A. Pamamahala ng mga Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Nasusuri ang mga pagbabago sa 1.MISOSA 5 Lesson
Amerikano sa Pilipinas mapanuring pag-unawa kritikal na pagsusuri at lipunan sapanahon ng mga 22-24
sa pamamahala at mga pagpapahalaga sa Amerikano AP6KDP-IIa- 2.EASE I Modyul 12
1. Pagbabago ng pagbabago sa lipunang konteksto,dahilan, epekto 1.1 Natatalakay ang sistema ng 1 3. * Pamana 5.
patakaran ng kalakal, Pilipino sa panahon ng at pagbabago sa lipunan edukasyong ipinatutupad ng 1999. Pp.151-

transportasyon, kolonyalismong ng kolonyalismong mga Amerikano at ang epekto 155,165-168
sistema Amerikano
ng edukasyon Amerikano at ng at ng pananakop ng mga nito 4. * Pilipinas Isang
2. Free Trade pananakop ng mga Hapon at ang pagmamalaki 1.2 Natatalakay ang kalagayang Sulyap at
3. Pagsupil sa Hapon at ang sa kontribusyon ng pangkalusugan ng mga Pilipino Pagyakap I.
Nasyonalismo pagpupunyagi ng mga pagpupunyagi ng mga sa panahon ng mga Amerikano 2006. Pp.194-
Pilipino na makamtan Pilipino namakamit ang 1.3 Natatalakay ang pag-unlad ng 195
4. Pilipinisasyon
ang kalayaan tungo sa ganap na kalayaan tungo transportasyon atkomunikasyon 5. * Ang Bayan
5. Mga batas na may
pagkabuo ng kamalayang sa at epekto nito sa pamumuhay ng Kong Mahal 4.
kinalaman sa pagsasarili
pagsasarili at pagkabuo ng kamalayang 1999. 198-200
5.1 “Philippine Organic mgaPilipino
pagkakakilanlang pagsasarili at 6. * Pilipinas
Act of 1902”
(Batas Pilipinas ng malayang nasyon at pagkakakilanlang malayang Bansang
1902) estado nasyon at estado Malaya5. 1999.
5.2 “Philippine pp. 121-127,
Autonomy Act of 139-143
1916” (Batas 7. * Pilipino Ako,
Jones) Pilipinas ang
5.3 “Philippine Bayan Ko
Independence Act (Patnubay ng
of 1934” (Batas Guro) 5. 1999.
Tydings-Mc pp. 83-97
Duffie) 8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 113-
132
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000.
pp. 114-131
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 111-117
2. Nasusuri ang pamahalaang kolonyal ng AP6KDP-IIb- 1. MISOSA 5 Lesson
mga Amerikano 2 24
2.1 Natatalakay ang mga Patakarang 2. EASE I Modyul
Pasipikasyon at 12-13
Kooptasyon ng pamahalaang 3. * Pamana 5.
Amerikano 1999. Pp. 139-
2.2 Nailalarawan ang sistema at 142,158-163
balangkas ng Pamahalaang 4. * Pilipinas Isang
Kolonyal Sulyap at
2.3 Nasusuri ang mga patakaran ng Pagyakap I.
malayangkalakalan (free trade) 2006. Pp.189-
na pinairal ng mga Amerikano 195
2.4 Natatalakay ang epekto ng 5. * Pilipinas
malayang kalakalan(free trade) Bansang
Hal: Malaya5. 1999.
− Kalakalan ng Pilipinas at U.S. pp.132-135
− Pananim at Sakahan 6. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 92-
101
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 126-127
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang

Aklat) 5. 1999.
pp. 119-124
3. Natutukoy ang mahahalagang 1. EASE I Modyul
pangyayaring may kinalaman sa unti- 12
unting pagsasalin ng kapangyarihan AP6KDP-IId- 2. * Pilipinas Isang
sa mga Pilipino tungo sa pagsasarili 3 Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.196-
201

3. * Pamana 5.
1999. Pp. 146-
150
4. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.194-
199
5. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.251-254
6. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
136-139,
145-150
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 96-
104
8. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 102-108,
134-143
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 105- 106
B. Ang Pamahalaang 4. Nasusuri ang kontribusyon ng AP6KDP-IId- 1. MISOSA 5 Lesson
Komonwelt pamahalaang Komonwelt 4 24

4.1 Natatalakay ang mga programa 2. EASE I modyul
ng pamahalaan sa panahon ng 13
pananakop (hal. Katarungang 3. MISOSA Lessons
Panlipunan, Patakarang 26-29 (GRADE
Homestead, pagsulong ng V)
pambansang wika, pagkilala sa
4. * Pilipinas:
karapatan ng kababaihan sa
Bansang
pagboboto)
Papaunlad 6.
4.2 Nabibigyang katwiran ang
2000. Pp.200-
ginawang paglutas sa mga
201
suliraning panlipunan at
pangkabuhayan sa panahon ng 5. * Pilipinas Isang
Komonwelt Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.201-
208
6. * Pamana 5.
1999. Pp. 189-
203
7. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999.
pp. 154-161
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 98-115
9. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 133-
154
10.* Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
Batayang Aklat
5. 2000. pp.
134-152
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat
5. 1999. pp.
128-148
C. Pananakop ng mga Hapon 5. Natatalakay ang mga mahahalagang AP6KDP-IIe- 1. EASE I Modyul
at ang Ikalawang pangyayari sa pananakop ng mga 5 14
Digmaang Pandaigdig Hapones Hal: 2. * Pamana 5.
− Labanan sa Bataan 1999. Pp. 206-
Pakikibaka para sa kalayaan sa − Death March 211
Pananakop ng Hapon − Labanan sa Corregidor 3. * Pilipinas:
1. “Fall of Bataan” Bansang
2. “Fall of Corregidor” Papaunlad 6.
3. “Death March” 1999. Pp.200-
4. Pagbabalangkas 202
Pagpapatibay ng 4. * Pilipinas Isang
Saligang Sulyap at
5. Batas ng 1943 Pagyakap I.
6. USAFFE, HukBaLaHap 2006. Pp.212-
at iba pang kilusang 216
Gerilya 5. * Ang Bayan
7. Makapili at Kempetai Kong Mahal,
Pamamahala ng (Batayang
Kolonyalismong Hapon Aklat) 4. 1999.
1. Sistema at 201-205
Balangkas ng 6. * Pilipinas
Pamahalaang Bansang

Kolonyal Pinagpala,
2. Pagtatatag ng Batayang Aklat
Ikalawang Republika 4. 2000. pp.
ng Pilipinas 212-214, 164-
3. Mga Patakaran at 168
Batas na may 7. * Pilipino Ako,
kinalaman sa
Pagsasarili Pilipinas ang
3.1 Pagtatatag ng Bayan Ko,
KALIBAPI (Patnubay ng
3.2 Pagtatatag ng Guro) 5.
“Preparatory 1999. pp.
Commission in 116-118 *
8.
Ang Bayan
Preparation for
Kong Mahal 5.
Independence” 1999. pp.
4. Mga Resulta ng mga 165166
Pagbabagong Politikal 9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
Pp. 152-154
6. Naipaliliwanag ang motibo ng 1. EASE I Modyul
pananakop ng Hapon sa bansa 15
2. * Pilipinas
Isang Sulyap
at Pagyakap I.
2006. Pp.212-
214
AP6KDP-IIf-6 3. * Pamana 5.
1999. pp.206

4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5.
1999.
pp. 117
7. Nasusuri ang sistema ng 1. EASE I Modyul
pamamahala sa panahon ng mga 15
Hapones 2. MISOSA
7.1 Nailalarawan ang sistema at AP6KDP-IIfg-7 Lessons 30-32
balangkas ng pamahalaang (GRADE V)
kolonyal ng mga Hapones 3. Pamana 5.
*

7.2 Naipaliliwanag ang Mga 1999. Pp. 217-
Patakaran at Batas 219
Pangekonomiya gaya ng War 4.* Pilipinas Isang
Economy at Economy of Sulyap at
Survival at ang mga resulta nito. Pagyakap I.
7.3 Naipaliliwanag ang kontribosyon 2006. Pp.216-
ng pagtatag ng Ikalawang 218
Republika ng Pilipinas at mga 5.* Sibika at
patakarang may kinalaman sa Kultura/
pagsasarili Heograpiya,
Kasaysayan at
Sibika
(Teaching
Guide on Financial
Literacy) pp.178-
180 6. * Ang Bayan
Kong Mahal,
Batayang Aklat
4. 1999. 203-
205
7.* Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 169-175
8.* Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 116-123
9.* Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999.
pp. 158-
164, 170-176
NILALAMAN PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO CODE LEARNING

PANGNILALAMAN SA PAGGANAP
10. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
Batayang Aklat
5. 2000. pp.
154-164, 165-
172
8. Nasusuri ang pakikibaka ng mga 1. EASE I Modyul 15
Pilipino para sa kalayaan sa 2. * Pamana 5.
pananakop ng mga Hapon (hal., 1999. Pp. 212-
USAFFE, HukBaLaHap, iba pang 213
kilusang Gerilya) 3.* HEKASI para sa
mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp. 269- 270
4.* Pilipinas Isang
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.218-
AP6KDP-IIg- 219
8 5.* Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 176-179
6.* Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 123-124
7.* Ang Bayan Kong
Mahal 5.
1999. pp.
162164

9. Nagkapagbibigay ng sariling 1. * Pamana 5.
pananaw tungkol sa naging epekto 1999. 220 *
sa mga Pilipino ng pamamahala sa 2. HEKASI para
AP6KDP-IIh-
mga dayuhang mananakop. sa mga
9
Batang
Pilipino 4. 2000.
P.275
IKATLONG MARKAHAN - Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa (1946-1972)
A. Mga Hamon sa Nagsasariling Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng 1. Nasusuri ang mga pangunahing 1. EASE I Modyul
Bansa malalim na pag-unawa at pagmamalaki sa suliranin at hamon sa kasarinlan 12-13
(Ikatlong Republika ng pagpapahalaga sa kontribosyon ng mga pagkatapos ng Ikalawang Digmaang 2. * Pilipinas Isang
Pilipinas) pagpupunyagi ng mga nagpunyaging mga Pilipino Pandaigdig Sulyap at
Pilipino tungo sa sa pagkamit ng ganap na 1.1 Natatalakay ang suliraning Pagyakap I.
pagtugon sa mga kalayaan at hamon ng pangkabuhayan pagkatapos ng 2006. Pp.221-
Mga Hamon sa Kasarinlan suliranin, isyu at hamon digmaan at ang naging 224
kasarinlan
ng kasarinlan pagtugon sa mga suliranin 3. * Pilipino Ako,
1. “colonial mentality”
2. mga di-pantay na 1.2 Natatalakay ang ugnayang Pilipinas ang
kasunduan at pagsandal Pilipino-Amerikano sa konteksto Bayan Ko,
sa US ng kasunduang militar na Patnubay ng
nagbigay daan sa pagtayo ng AP6SHK-IIIab- Guro 5. 1999.
3. base militar ng US sa Pinas 1
base militar ng Estados Unidos pp. 135-142,
4. “parity rights” at ang sa Pilipinas 150-156
ugnayang pangkalakal
1.3 Natatalakay ang “parity rights” at 4. * Ang Bayan
5. iba pang suliranin ang ugnayang kalakalan sa Kong Mahal 5.
Estados Unidos 1999. pp. 184-
1.4 Naipaliliwanag ang epekto ng 185, 209-210
“colonial mentality” pagkatapos 5. * Pilipinas: Ang
ng Ikalawang Digmaang Ating Bansa,
Pandaigdig. (Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 197-204
2. Nasusuri ang iba’t ibang reaksyon ng AP6SHK-IIIc2 1. EASE I Modyul
mga Pilipino sa mga epekto sa 12
pagsasarili ng bansa na 2. * Sibika at
ipinapahayag ng ilang di-pantay na Kultura/
kasunduan tulad ng Philippine Heograpiya,
Rehabilitation Act, parity rights at Kasaysayan at
Kasunduang Base Militar Sibika
(Teaching Guide
on Financial
Literacy) p.246
3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 152-154
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 184-
185, 209-213
3. Nauunawaan ang kahalagahan ng AP6SHK-IIId- 1. MISOSA Lessons
pagkakaroon ng soberanya sa 3 35-42
pagpapanatili ng kalayaan ng isang (Grade VI)
bansa 2. EASE I Modyul
3.1 Nabibigyang-konklusyon na ang 20
isang bansang malaya ay may 3. * Pilipinas:
soberanya Bansang
3.1.1 Naipalilliwanag ang Papaunlad 6.
kahalagahan ng panloob 2000. Pp.207-
nasoberanya (internal 213
sovereignty) ng bansa
3.1.2 Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng panlabas
nasoberanya (external
sovereignty) ng bansa
3.2 Nabibigyang halaga ang mga
karapatang tinatamasa ng isang
malayang bansa
4. Nabibigyang katwiran ang pagtanggol AP6SHK-IIIe- * Pilipinas:
ng mga mamamayan ang kalayaan 4 Bansang Papaunlad
athangganan ng 6. 2000. P.66-67
teritoryo ng bansa
B. Mga Patakaran at 5. Napahahalagahan ang pamamahala AP6SHK- 1. EASE I Modyul

Programa Bilang Pagtugon ng mga naging pangulo ng bansa IIIeg-5 16
sa mga Hamon sa mula 1946 hanggang 1972 2. * Pilipinas Isang
Kasarinlan (1946-1972) 5.1 Nasusuri ang mga patakaran at Sulyap at
1. Manuel A. Roxas programa ng pamahalaan upang Pagyakap I.
(1946-1948) matugunan ang mga suliranin at 2006. Pp.227-
2. Elpidio E. Quirino hamon sa kasarinlan at 237
(1948-1953) pagkabansa ng mga Pilipino 3. * Pamana 5.
5.2 Naiisa-isa ang mga kontribosyon 1999. Pp. 222-
3. Ramon F. Magsaysay
ng bawat pangulo na 231
(1953-1957)
nakapagdulot ng kaulanran sa
4. Carlos P. Garcia 4. * Pilipinas
lipunan at sa bansa
(1957-1961) Bansang Malaya
5.3 Nakabubuo ng konklusyon (Batayang Aklat)
5. Diosdado P. Macapagal tungkol sa pamamahala ng mga
(1961- 5. 1999.
nasabing pangulo pp. 188-213
1965)
5.4 Nakasusulat ng maikling 5. * Ang Bayan
6. Ferdinand E. Marcos sanaysay tungkol sa mga Kong Mahal 5.
(1965-1972) patakaran ng piling pangulo at 1999. pp. 183-
ang ambag nito sa pag-unlad ng 194
lipunan at bansa 6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp.
175182, 185-

193,
197-202
6. Naiuugnay ang mga suliranin, isyu at 1.MISOSA Lessons
hamon ng kasarinlan noong panahon 33-36 (GRADE
ng Ikatlong Republika sa 5)
kasalukuyan na nakakahadlang ng 2.EASE I Modyul 16
pag-unlad ng bansa AP6SHK-IIIg- 3.* Pamana 5.
6 1999. Pp.233-
236
4.* Ang Bayan Kong
Mahal 5.
1999. pp.
203212
7. Nakapagbibigay ng sariling pananaw AP6SHK-IIIh- * Pamana 5. 1999.
tungkol samga pagtugon ng mga 7 pp. 236
Pilipino sa patuloy na mga suliranin,
isyu at hamon ng kasarinlan sa
kasalukuyan.
IKAAPAT NA MARKAHAN - Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Demokrasya at Kaunlaran (1972-kasalukuyan)
A. Suliranin at hamon sa Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng aktibong 1. Nasusuri ang mga suliranin at 1. MISOSA Lesson
kalayaan at karapatang malalim na pag-unawa at pakikilahok sa gawaing hamon sa kasarinlan at pagkabansa 37 (Grade V)
pantao ng Batas Militar pagpapahalaga sa makatutulong sa pag-unlad ng mga Pilipino sa ilalim ng Batas 2. EASE I Modyul
1. Programa at patuloy na pagpupunyagi ng bansa bilang pagtupad Militar 17
patakaran ng mga Pilipino tungo sa ng sariling tungkulin na 1.1 Naiisa-isa ang mga pangyayari na 3. * Pamana 5.
2. Epekto sa pagkabansa pagtugon ng mga siyang kaakibat na nagbigay-daan sa pagtatakda ng 1999. Pp. 238-
3. Mga reaksyon at Aral hamon ng nagsasarili at pananagutan sa pagtamasa Batas Militar
242
umuunlad na bansa ng mga karapatan bilang 1.2 Nakabubuo ng konklusyon ukol 4. * Pilipinas Isang
isang malaya at maunlad na sa epekto ng Batas Militar sa Sulyap at
Pilipino politika, pangkabuhayan at Pagyakap I.
pamumuhay ng mga Pilipino AP6TDK-IVa- 2006. Pp.239-
1 242
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5.
1999. pp.
157-164
6. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp.
216218
B. Pakikibaka tungo sa ganap 2. Natatalakay ang mga pangyayari 1. EASE I Modyul
na Kalayaan (1972- sa bansa na nagbigay wakas sa 18
1986) Diktaturang Marcos 2. * Pilipinas Isang
1. Hamon ng 2.1 Naiisa-isa ang mga karanasan ng Sulyap at
AP6TDK-IVb-
Diktaturyang Marcos mga piling taumbayan sa panahon Pagyakap I.
ng Batas Militar (Hal., Aquino Jr., 2 2006. pp.243-
1.1 Pambansang
halalan ng 1981 1.2 Salonga, Lopez, 246
Pagpaslang kay Diokno, Lino Brocka, Cervantes) 3. * Pamana 5.
Benigno Aquino, 2.2 Natatalakay ang mga pagtutol sa 1999. Pp.248-
Jr. Batas Militar na nagbigay daan 4. 251
1.3 Krisis sa pagbuo ng samahan laban sa The 1986 Edsa
pangekonomiya Diktaturang Marcos Revolution
1.4 “Snap Election” ng 2.3 Naiisa-isa ang mga pangyayari (Philippine
1985 na nagbigay-daan sa pagbuo ng Nonformal
2. “EDSA People Power 1” “People Power 1” Education
bilang mapayapang Program) 2001.
paraan ng pagbabago Pp150
5. Ang
Rebolusyong
Edsa 1986
Nonformal

Education
Program) 2001.
Pp.1-51
6. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang
Aklat) 5. 1999.
pp. 220-221
7. Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 172-177
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 232-
233,
244248,251-254
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 215,
227-234
3. Nabibigyang halaga ang AP6TDK-IVb- 1. MISOSA

kontribusyon ng “People Power 1” 3 Lessons 41-45
sa muling pagkamit ng kalayaan at (Grade V) 2.
kasarinlan sa mapayapang paraan * Pamana 5.
1999. Pp.254-
256
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.264
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 180-181
5. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 251-
255
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 242
C. Patuloy na Pagtugon sa 4. Nasisiyasat ang mga programa ng 1. MISOSA Lesson
Hamon ng Kasarinlan at pamahalaan sa pagtugon ng mga 46 (Grade V)
Pagkabansa (1986- hamon sa pagkabansa ng mga 2. * Pilipinas Isang
kasalukuyan) Pilipino mula 1986 hanggang sa Sulyap at
1. Corazon C. kasalukuyan Pagyakap I.
Aquino(1986-1992) 4.1 Nasusuri ang mga patakaran at AP6TDKIVc-d- 2006. Pp.250-
2. Fidel V. Ramos programa ng pamahalaan tungo 4 269
(1992-1998) sa pag-unlad ng bansa 3. * Pamana 5.
3. Joseph E. Estrada 4.2 Naiisa-isa ang mga kontribosyon 1999. Pp.254-
(1998-2001) ng bawat pangulo na 266
4. Gloria M. Arroyo nakapagdulot ng kaulanran sa 4. * Pilipinas
(2001-2010 lipunan at sa bansa Bansang

5. Benigno Simeon C. 4.3 Nakasusulat ng maikling sanaysay Malaya(Batayan
Aquino III tungkol sa mga patakaran ng g Aklat) 5.
(2010kasalukuyan) piling pangulo at ang ambag nito 1999. pp.
sa pag-unlad ng lipunan at bansa 227245
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 191-199
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp.
244266
5. Natatalakay ang mga mungkahi AP6TDK-IVd- 1. MISOSA Lesson

tungo sa pagbabago sa ilang e-5 #31 (Grade VI)
probisyon ng Saligang Batas 1987 2. EASE I Modyul
5.1 Natatalakay ang mga karapatang 20
tinatamasa ng mamayan ayon sa 3. * Pilipinas
Saligang Batas ng 1987 Bansang
5.2 Naiisa-isa ang mga kaakibat na Pinagpala
tungkulin na binibigyang diin ng (Batayang
Saligang Batas ng 1987 Aklat) 4. 2000.
pp. 227-232
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 255
5. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang
Aklat) 5. 2000.
pp. 246

6. Nasusuri ang mga kontemporaryong AP6TDK-IVe- 1. * Pilipinas:
isyu ng lipunan f-6 Bansang
tungo sa pagtugon sa mga hamon Papaunlad 6.
ng malaya at maunlad na bansa 2000. Pp.213-
6.1 Pampulitika (Hal., usaping 214
pangteritoryo sa Philippine Sea, 2. * Pilipinas
korupsyon, atbp) Bansang Malaya
6.2 Pangkabuhayan (Hal., open (Batayang
trade, globalisasyon, atbp) Aklat) 5. 1999.
6.3 Panlipunan (Hal., OFW, gender, pp. 253-267
drug at child abuse, atbp) 3. * Ang Bayan
6.4 Pangkapaligiran (climate change, Kong Mahal 5.
atbp) 1999. pp.
260272

7 Nabibigyang halaga ang bahaging 1. MISOSA Lessons
ginagampanan ng bawat 43-48
mamamayan sa pagtataguyod ng (GRADE VI)
kaunlaran ng bansa sa malikhaing 2. * Pilipinas:
paraan Bansang
7.1 Naiuugnay ang kahalagahan ng Papaunlad 6.
pagtangkilik sa sariling produkto 2000. Pp.258-
sa pag-unlad at pagsulong ng 269
bansa 3. PRODED
7.2 Naipaliliwanag ang kahalagahan Learning Guide
ng pagpapabuti at pagpapaunlad in Heograpiya/
ng uri ng produkto o kalakal ng Kasaysayan/
bansa sa pag-unlad ng AP6TDK-IVg-
Sibika: Pinoy
kabuhayan nito h-7
Gising:
7.3 Naipakikita ang kaugnayan ng Tangkilikin
pagtitipid sa enerhiya sa Sariling Atin 6.
pagunlad ng bansa 2003. Pp.1-8
7.4 Naipapaliwanag ang kahalagahan 4. PRODED
ng pangangalaga ng kapaligiran Learning
Guide in
Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang
Buwis at Ang
Kaunlaran ng
Bayan 6. 2003.
Pp.1-11
8. Naipapahayag ang saloobin na ang
aktibong pakikilahok ay mahalagang AP6TDK-IVi-8
tungkulin ng bawat mamamayan
tungo sa pag-unlad ng bansa

BAITANG 7
ARALING ASYANO
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan,
pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-
unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya.
UNANG MARKAHAN - Heograpiya ng Asya
A. Katangiang Pisikal ng Asya Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. EASE II Module

1. Napapahalagahan ang ugnayan 2
1. Konsepto ng Asya naipamamalas ng mag-aaral malalim na ng tao at kapaligiran sa paghubog 2. * Asya:
2. Katangiang Pisikal ang pag-unawa sa ugnayan nakapaguugnay-ugnay ng kabihasnang Asyano AP7HAS-Ia-1 Pagusbong ng
ng kapaligiran at tao sa sa bahaging ginampanan Kabihasnan II.
paghubog ng sinaunang ng kapaligiran at tao sa 2008. Pp.108-
kabihasnang Asyano. paghubog ng sinaunang 122

kabihasnang Asyano 1. EASE II Module
2. Naipapaliwanag ang konsepto ng 1
Asya tungo sa paghahating – 2. * Asya:
heograpiko: Silangang Asya, Pagusbong ng
Timog-Silangang Asya, TimogAsya, Kabihasnan II.
AP7HAS-Ia-
Kanlurang Asya, Hilagang 2008. Pp.2-10
Asya at Hilaga/ Gitnang Asya 1.1
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-4,9-
12
3. Nailalarawan ang mga katangian 1. EASE II Module
ng kapaligirang pisikal sa mga 1
rehiyon ng Asya katulad ng 2. * Asya: Noon,
kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, Ngayon at sa
klima at “vegetation cover” Hinaharap II.
AP7HAS-Ib-
(tundra, taiga, grasslands, 2000. Pp.3-9,
1.2
desert, tropical forest, mountain 12-19
3. * Asya:
lands)
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.23-29
4. Nakapaghahambing ng kalagayan 1. EASE II Module
ng kapaligiran sa iba’t ibang 1
bahagi ng Asya AP7HAS-Ic- 2. * Asya:
1.3 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
5. Nakakagawa ng pangkalahatang 1. EASE II Module
profile ng heograpiya ng Asya 1
2. * Asya:
AP7HAS-Id- Pagusbong ng
1.4 Kabihasnan II.
2008. Pp.3-
9,20-23
3. * Asya: Noon,

Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-19
4. Ang Mundo
Ayon sa Mapa
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp.18-21
5. The World
According to
the Map
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp.18-21
B. Mga Likas na Yaman ng Asya 6. Nailalarawan ang mga yamang 1. EASE II Module
likas ng Asya 1
2. * Asya:
Pagusbong ng
AP7HAS-Ie- Kabihasnan II.
1.5 2008. Pp.36-42
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.19-39
7. Natataya ang mga implikasyon ng AP7HAS-If- 1. EASE II Module
kapaligirang pisikal at yamang 1.6 1
likas ng mga rehiyon sa 2. * Asya:
pamumuhay ng mga Asyano noon Pagusbong ng
at ngayon sa larangan ng: Kabihasnan II.

7.1 Agrikultura 2008. Pp.36-42
7.2 Ekonomiya 3. * Asya: Noon,
7.3 Pananahanan Ngayon at sa
7.4 Kultura Hinaharap II.
2000. Pp.19-43
4. Kapaligiran,
Kayamanan
Kalingain
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.5-20
8. Naipapahayag ang kahalagahan 1. EASE II Module
ng pangangalaga sa timbang na 1 and 2
kalagayang ekolohiko ng rehiyon AP7HAS-Ig- 2. * Asya:
1.7 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
C. Yamang Tao 9. Napapahalagahan ang yamang tao AP7HAS-Ih- 1. EASE II Module
1. Yamang tao at Kaunlaran ng Asya 1.8 2
2.Mga Pangkat-Etniko sa Asya at 2. * Asya:
kani-kanilang wika at kultura Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.88-89

10. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
yamang-tao ng mga bansa ng 2
Asya sa pagpapaunlad ng 2. * Asya:
kabuhayan at lipunan sa Pagusbong ng
kasalukuyang panahon batay sa: Kabihasnan II.
10.1 dami ng tao 2008. Pp.90-
10.2 komposisyon ayon sa AP7HAS-Ii-
104
gulang, 1.9
3. * Ang Pilipino at
10.3 inaasahang haba ng mga Kaibigang
buhay, Asyano
10.4 kasarian, (Philippine
10.5 bilis ng paglaki ng Nonformal
populasyon,
10.6 uri ng hanapbuhay, Education
10.7 bilang ng may Project). 1998.
hanapbuhay, Pp.17-20
10.8 kita ng bawat tao, 4. * Asya: Noon,
10.9 bahagdan ng marunong Ngayon at sa
bumasa at sumulat, at Hinaharap II.
10.10 migrasyon 2000. Pp.45-59
11. Nailalarawan ang komposisyong AP7HAS-Ij- 1. EASE II Module
etniko ng mga rehiyon sa Asya 1.10 2
2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.60-70
3. Ang Pilipino at
mga Kaibigang
Asyano
(Philippine
Nonformal
Education

Project). 1998.
Pp.4-14
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
paglinang ng wika sa paghubog 2
ng kultura ng mga Asyano AP7HAS-Ij- 2. * Asya:
1.11 Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.62-63
IKALAWANG MARKAHAN - Sinaunang Kabihasnan sa AsyaHanggang sa Ika-16 na Siglo
A. Paghubogng Sinaunang Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module
Kabihasnan sa Asya kaisipang Asyano, pilosopiya at 3-4
1. Kalagayan, pamumuhay naipamamalas ng kritikal na nakapagsusuri relihiyon na nagbigay-daan sa 2. * Asya: Noon,
at development ng mga magaaral ang pag-unawa sa mga kaisipang paghubog ng sinaunang Ngayon at sa
sinaunang pamayanan kabihasnang sa Asya at sa AP7KSA-IIa- Hinaharap II.
sa mga kaisipang Asyano, Asyano, pilosopiya at
( ebolusyong kultural ) pagbuo ng pagkakilanlang j-1 2000. Pp.91-98
pilosopiya at relihiyon na relihiyon na
2. Kahulugan ng konsepto Asyano 3. * Asya:
nagbigay-daan sa nagbigaydaan sa
ng kabihasnan at ang paghubog ng sinaunang paghubog ng sinaunang Pagusbong ng
kabihasnan sa
mga katangian nito kabihasnan sa Asya at sa Asya at sa pagbuo ng Kabihasnan II.
3. Mga sinaunang pagbuo ng pagkakilanlang Asyano 2008. Pp.144-
kabihasnan sa Asya pagkakakilanlang Asyano 153
(Sumer, Indus, Tsina) 4. Maraming
4. Mga bagay at kaisipang Relihiyon:
pinagbatayan: Iisang layon
(sinocentrism, divine (Philippine
origin, devajara) sa Nonformal
pagkilala sa Education
sinaunang Project). 1998.
kabihasnan Pp.4-14

2. Nasusuri ang paghubog, pagunlad 1. EASE II Module
at kalikasan ng mga mga 3
pamayanan at estado 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
AP7KSA-IIa-
2000. Pp.78-89
1.1
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.122-
125
3. Nakakabuo ng mga kongklusyon 1. EASE II Module
hinggil sa kalagayan, 3
pamumuhay at development ng 2. * Asya: Noon,
mga sinaunang pamayanan Ngayon at sa
Hinaharap II.
AP7KSA-IIa-
2000. Pp.78-89
1.2
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.122-
125
4. Nabibigyang kahulugan ang 1. EASE II Module
AP7KSA-IIb-
konsepto ng kabihasnan at 3-4
1.3
nailalahad ang mga katangian 2. * Asya: Pag-
NILALAMAN PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
CODE
(Content ) (Content Standard) (Performance ( Learning Competencies) MATERIALS
Standard)
nito usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.128-
130

5. Napaghahambing ang mga 1. EASE II Module
sinaunang kabihasnan sa Asya 3
(Sumer, Indus, Tsina) 2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.130-
137
AP7KSA-IIc- 3. * Asya: Noon,
1.4 Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000.
Pp.99100,105,109-
113
4. * Kasaysayan ng
Daigdig III. 2000.
Pp.59-64
6. Napahahalagahan ang mga bagay 1. EASE II Module
at kaisipang pinagbatayan 3
(sinocentrism, divine origin, 2. * Asya:
devajara) sa pagkilala sa Pagusbong ng
sinaunang kabihasnan Kabihasnan II.
AP7KSA-IId-
2008. Pp.144-
1.5
151
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.94-98
B. Sinaunang Pamumuhay 7. Nabibigyang kahulugan ang mga 1. EASE II Module
1. Kahulugan ng mga konsepto ng tradisyon, 3
AP7KSA-IIe-
konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon 2. * Asya:
1.6
pilosopiya at relihiyon Pagusbong ng
2. Mga mahahalagang Kabihasnan II.

pangyayari mula sa 2008.
sinaunang kabihasnan Pp.128129,147-
hanggang sa ika-16 na 152,218-
siglo sa : 228,232-244
2.1 Pamahalaan 8. Nasusuri ang mga mahahalagang 1. EASE II Module
2.2 Kabuhayan pangyayari mula sa sinaunang 3-4
2.3 Teknolohiy 2.4 kabihasnan hanggang sa ika-16 2. * Asya:
Lipunan na siglo sa : Pagusbong ng
2.5 Edukasyon 20.1 pamahalaan, Kabihasnan II.
2.6 Paniniwal 20.2 kabuhayan, 2008. Pp.156-
2.7 Pagpapahalaga, 20.3 teknolohiya, AP7KSA-IIf- 168, 172-
at 20.4 lipunan, 1.7 188,192-
2.8 Sining at Kultura 20.5 edukasyon, 198,202-214
3. Impluwensiya ng mga 20.6 paniniwala, 3. * Asya: Noon,
paniniwala sa kalagayang 20.7 pagpapahalaga, at Ngayon at sa
panlipunan,sining at 20.8 sining at kultura Hinaharap II.
kultura ng mga Asyano 2000. Pp.99128
4. Bahaging ginampanan ng
mga pananaw, 9. Natataya ang impluwensiya ng 1. EASE II
paniniwala at tradisyon sa mga paniniwala sa kalagayang Module 3-4
paghubog ng kasaysayan panlipunan,sining at kultura ng 2. * Asya:
ng mga Asyano AP7KSA-IIf-
mga Asyano Pagusbong ng
5. Mga kalagayang legal at 1.8
Kabihasnan II.
tradisyon ng mga 2008. Pp.128-
kababaihan sa iba’t ibang
141
uri ng pamumuhay
10. Nasusuri ang bahaging EASE II Module 4
6. Bahaging ginampanan ng ginampanan ng mga pananaw,
AP7KSA-IIf-
kababaihan sa paniniwala at tradisyon sa
1.9
pagtataguyod at paghubog ng kasaysayan ng
pagpapanatili ng mga mga Asyano
Asyanong pagpapahalaga. 11. Nasusuri ang mga kalagayang 1. EASE II
legal at tradisyon ng mga Module 4
7. Ang mga kontribusyon ng AP7KSA-IIg-
kababaihan sa iba’t ibang uri ng 2. * Asya:
mga sinaunang lipunan at pamumuhay 1.10
Pagusbong ng
Kabihasnan II.

komunidad sa Asya 2008. Pp.252-
255
12. Napapahalagahan ang bahaging EASE II Module 4
ginampanan ng kababaihan sa
AP7KSA-IIh-
pagtataguyod at pagpapanatili
1.11
ng mga Asyanong
pagpapahalaga.
13. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II
kontribusyon ng mga sinaunang Module 4 *
lipunan at komunidad sa Asya 2. Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan
II.
AP7KSA-IIh- 2008. Pp.258-
1.12 266
3. * Kasaysayan
ng Daigdig III.
2012. Pp.100-
101
IKATLONG MARKAHAN - Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon AP7TKA-IIIa- 1. EASE II
sa Timog at Kanlurang Asya ng mga Asyano sa mga hamon j-1 Module 6 *
naipamamalas ng nakapagsasagawa ng ng pagbabago, pag-unlad at 2. Asya:
1. Mga Dahilan, Paraan at magaaral ang pag-unawa kritikal na pagsusuri pagpapatuloy sa Timog at Pagusbong ng
Epekto ng Kolonyalismo at sa pagbabago, pag-unlad sa pagbabago, Kanlurang Asya sa Transisyonal Kabihasnan
Imperyalismo sa Timog at at pagpapatuloy sa Timog pagunlad at at Makabagong Panahon (ika-16 II.
Kanlurang Asya at pagpapatuloy sa 2008. Pp.268-
hanggang ika-20 siglo)
2. Papel ng Kolonyalismo at Kanlurang Asya sa Timog at Kanlurang 3. 332
Imperyalismo sa Transisyonal at Asya sa Transisyonal * Kasaysayan
Kasaysayan ng Timog at Makabagong Panahon at Makabagong ng Daigdig III.
Kanlurang Asya ( ika-16 hanggang ika-20 Panahon (ika-16 2012. Pp.240-
3. Ang mga Nagbago at siglo) hanggang ika-20 4. 248

Nanatili sa Ilalim ng siglo) * Asya: Noon,
Kolonyalismo Ngayon at sa
4. Epekto ng kolonyalismo sa Hinaharap II.
Timog at Kanlurang 2000. Pp.136-
152
Asya 2. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE II Module
5. Transpormasyon ng mga paraan ng kolonyalismo at 6
pamayanan at estado sa imperyalismo ng mga Kanluranin 2. * Asya: Noon,
Timog at Kanlurang Asya sa unang yugto (ika-16 at ika-17 Ngayon at sa
sa pagpasok ng mga siglo) pagdating nila sa Timog at Hinaharap II.
kaisipan at Kanlurang Asya 2000. Pp.136-
impluwensiyang 141
kanluranin sa larangan ng AP7TKA-IIIa- 3. * Kasaysayan
5.1 Pamamahala 1.1 ng Daigdig III.
5.2 Kabuhayan 2012. Pp.240-
5.3 Teknolohiya 248
5.4 Lipunan 4. * Asya:
5.5 Paniniwala Pagusbong ng
5.6 Pagpapahalaga, Kabihasnan II.
at 2008. Pp.270-
287
5.7 Sining at Kultura.
6. Ang mga Karanasan sa 3. Nabibigyang halaga ang papel ng 1. EASE II Module
kolonyalismo at imperyalismo sa 6-7
Timog at Kanlurang Asya
kasaysayan ng Timog at 2. * Asya: Noon,
sa ilalim ng kolonyalismo
Kanlurang Asya Ngayon at sa
at imperyalismong
Hinaharap II.
kanluranin
2000. Pp.141
3. * Kasaysayan
ng Daigdig III.
AP7TKA-IIIa- 2012. Pp.240-
1.2 248
4. * Asya:
Pagusbong ng

Kabihasnan II.
2008. Pp.269-
276,278-288
4. Naipapaliwanag ang mga nagbago 1. EASE II Module
at nanatili sa ilalim ng 7
AP7TKA-IIIb-
kolonyalismo 2. * Asya:
1.3
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.146-
152
5. Natataya ang mga epekto ng AP7TKA-IIIb- 1. EASE II Module
kolonyalismo sa Timog at 1.4 7
Kanlurang Asya 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.146-
152
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298

6. Nasusuri ang transpormasyon ng 1. EASE II Module
mga pamayanan at estado sa 7
Timog at Kanlurang Asya sa 2. * Asya:
pagpasok ng mga kaisipan at Pagusbong ng
impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan II.
larangan ng 2008. Pp.290-
6.1 pamamahala, AP7TKA-IIIb- 298
6.2 kabuhayan, 1.5
6.3 teknolohiya,
6.4 lipunan,
6.5 paniniwala,
6.6 pagpapahalaga, at
6.7 sining at kultura
7. Naihahambing ang mga karanasan 1. EASE II Module
sa Timog at Kanlurang Asya sa AP7TKA-IIIc- 7
ilalim ng kolonyalismo at 1.6 2. * Asya:
imperyalismong Pagusbong ng
kanluranin Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298
B. Ang Nasyonalismo at 8. Nabibigyang-halaga ang papel ng AP7TKA-IIIc- 1. EASE II Module
Paglaya ng mga bansa sa nasyonalismo sa pagbuo ng mga 1.7 8
Timog at Kanlurang Asya bansa sa Timog at 2. * Asya:
1. Ang Papel ng Kanlurang Asya Pagusbong ng
nasyonalismo sa pagbuo Kabihasnan II.
ng mga bansa sa Timog at 2008. Pp.308-
Kanlurang Asya 320

2. Ang mga salik at 9. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
pangyayaring nagbigay pangyayaring nagbigay daan sa 8
daan sa pag-usbong at pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya:
pag-unlad ng AP7TKA-IIId-
nasyonalismo Pagusbong ng
nasyonalismo 1.8
Kabihasnan II.
3. Iba’t ibang manipestasyon 2008. Pp.308-
ng nasyonalismo sa Timog 320
at Kanlurang Asya
10. Naipapaliwanag ang iba’t ibang 1. EASE II Module
4. Bahaging Ginampanan ng
manipestasyon ng nasyonalismo 8-9
Nasyonalismo sa Timog at
sa Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya:
Kanlurang Asya Tungo sa AP7TKA-IIId-
Pagusbong ng
Paglaya ng mga Bansa 1.9
Kabihasnan II.
Mula sa Imperyalismo
2008. Pp.308-
5. Epekto ng nasyonalismo
320
sa sigalot etniko sa Asya
katulad ng partisyon/ 11. Naipapahayag ang 1. EASE II Module
paghahati ng India at pagpapahalaga sa bahaging 8-9
Pakistan ginampanan ng nasyonalismo 2. * Asya:
AP7TKA-IIId-
6. Mga Pamamaraang sa Timog at Kanlurang Asya Pagusbong ng
1.10
Ginamit sa Timog at tungo sa paglaya ng mga bansa Kabihasnan II.
Kanlurang Asya sa mula sa imperyalismo 2008. Pp.308-
Pagtatamo ng Kalayaan 320
mula sa Kolonyalismo 12. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II Module
7. Epekto ng mga Digmaang nasyonalismo sa sigalot etniko sa 9
AP7TKA-IIIe-
Pandaidig sa Pag-aangat Asya katulad ng 2. * Asya:
partisyon/paghahati ng India at 1.11
Pagusbong ng
Pakistan Kabihasnan II.
ng mga Malawakang 2008. Pp.308-
Kilusang nasyonalista 320

( hal: epekto ng Unang 13. Nasusuri ang mga pamamaraang 1. EASE II Module
Digmaang Pandaigdig sa ginamit sa Timog at Kanlurang 9
pagtatag ng sistemang Asya sa pagtatamo ng kalayaan 2. * Asya:
mandato sa Kanlurang AP7TKA-IIIe-
mula sa kolonyalismo Pagusbong ng
Asya) 1.12
Kabihasnan II.
8. Iba’t ibang 2008. Pp.308-
ideolohiya( ideolohiya ng 320
malayang demokrasya,
14. Nasusuri ang matinding epekto ng 1. EASE II Module
sosyalismo at komunismo)
sa mga malawakang mga digmaang pandaidig sa pag- 9
kilusang nasyonalista aangat ng mga malawakang 2. * Asya:
9. Epekto ng mga kilusang nasyonalista ( hal: Pagusbong ng
epekto ng Unang Digmaang Kabihasnan II.
Samahang Kababaihan at
Pandaigdig sa pagtatag ng AP7TKA-IIIe- 2008. Pp.308-
ng mga Kalagayang
Panlipunan sa buhay ng sistemang mandato sa Kanlurang 1.13 320
kababaihan tungo sa Asya) 3. * Asya: Noon,
pagkakapantay-pantay, Ngayon at sa
pagkakataong Hinaharap II.
pangekonomiya at 2000. Pp.163-
karapatang pampolitika 164
10. Bahaging Ginampanan ng 1. EASE II Module
Nasyonalismo sa 15. Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t 9
Pagbibigay Wakas sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng 2. * Asya: Noon,
Imperyalismo malayang demokrasya, Ngayon at sa
sosyalismo at komunismo) sa Hinaharap II.
mga malawakang kilusang AP7TKA-IIIf- 2000. Pp.154-
nasyonalista 1.14 163
3. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.347-
359,308-320
16. Natataya ang epekto ng mga * Asya: Pagusbong
AP7TKA–IIIf-
samahang kababaihan at ng mga ng
1.15 Kabihasnan II.
kalagayang panlipunan sa buhay

ng kababaihan tungo sa 2008. Pp.332-342
pagkakapantay-pantay,
pagkakataong pang-ekonomiya at
karapatang pampolitika
17. Naipapahayag ang 1. EASE II Module
pagpapahalaga sa bahaging 9
ginampanan ng nasyonalismo 2. * Asya:
sa pagbibigay wakas sa AP7TKA-IIIh-
Pagusbong ng
imperyalismo sa Timog at 1.16
Kabihasnan II.
Kanlurang Asya 2008. Pp.308-
320
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 18. Nasusuri ang balangkas ng mga 1. EASE II Module
at Kanlurang Asya pamahalaan sa mga bansa sa 12,18
1. Balangkas ng mga Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya:
Pamahalaan sa mga AP7TKA-IIIh- Pagusbong ng
bansa sa Timog at 1.17 Kabihasnan II.
Kanlurang Asya 2008. Pp.347-
2. Mga palatuntunang 359
agtataguyod sa Karapatan
ng
19. Natataya ang mga palatuntunang 1. EASE II Module
mamamayan sa
nagtataguyod sa karapatan ng 12,18
Pangkalahatan, at ng
mamamayan sa pangkalahatan, 2. Asya:
mga Kababaihan, mga
at ng mga kababaihan, mga AP7TKA-IIIi- Pagusbong ng
Grupong Katutubo, mga
grupong katutubo, mga kasapi 1.18 Kabihasnan II.
kasapi ng caste sa India
ng caste sa India at iba pang 2008. Pp.346-
at Iba Pang Sektor ng
Lipunan sektor ng lipunan 398
3. Ang Kalagayan at Papel
ng Kababaihan sa Iba’t 20. Napaghahambing ang kalagayan AP7TKA-IIIg- 1. EASE II Module
ibang Bahagi ng Timog at at papel ng mga kababaihan sa 1.19 20
Kanlurang Asya at Ang iba’t ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya:
Kanilang Ambag sa Bansa Kanlurang Asya at ang kanilang Pagusbong ng
at Rehiyon ambag sa bansa at rehiyon Kabihasnan II.
4. Ang Kinalaman ng 2008. Pp.363-
Edukasyon sa 366
Pamumuhay ng mga 21. Natataya ang kinalaman ng AP7TKA-IIIg- 1. EASE II Module
edukasyon sa pamumuhay ng 1.20 13
Asyano sa Timog at mga Asyano 2. * Asya:
Kanlurang Asya Pagusbong ng
5. Bahaging Ginampanan ng Kabihasnan II.
Relihiyon sa Iba’t ibang 2008. Pp.368-
aspekto ng pamumuhay 376
6. Mga kasalukuyang 22. Natataya ang bahaging EASE II Module 14
pagbabagong AP7TKA-IIIg-
ginampanan ng relihiyon sa iba’t
pangekonomiya na 1.21
ibang aspekto ng pamumuhay
naganap/nagaganap sa
kalagayan ng mga bansa 23. Naiuugnay ang mga kasalukuyang 1. EASE II Module
7. Pagkakaiba-iba ng antas pagbabagong pang-ekonomiya na 15
ng pagsulong at pagunlad naganap/nagaganap sa 2. * Asya:
AP7TKA-IIIh-
ng Timog at Timog- kalagayan ng mga bansa Pagusbong ng
1.22
Kanlurang Asya Kabihasnan II.
8. Mga Anyo at Tugon sa 2008. Pp.346-
Neokolonyalismo sa 398
Timog at Kanlurang Asya 24. Natataya ang pagkakaiba-iba ng AP7TKA-IIIh- 1. EASE II Module
9. Epekto ng Kalakalan sa antas ng pagsulong at pag-unlad 1.23 15
Pagbabagong ng Timog at Timog-Kanlurang 2. * Asya:
Pangekonomiya at Asya gamit ang estadistika at Pagusbong ng
Pangkultura ng mga kaugnay na datos. Kabihasnan II.
bansa sa Timog at 2008. Pp.398-
Kanlurang Asya 404

10. Kontribusyon ng Timog at 25. Nasusuri ang mga anyo at tugon 1. EASE II Module
Kanlurang Asya sa sa neokolonyalismo sa Timog at 10,15
larangan ng Sining, Kanlurang Asya 2. Open high
Humanidades at school Modyul
Palakasan 20
11. Pagkakakilanlan ng 3. * Asya: Noon,
kulturang Asyano batay AP7TKA-IIIh- Ngyon at sa
sa mga kontribusyong 1.24 Hinaharap II.
nito 2000. Pp.175-
189
4. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.398-
404
26. Natataya ang epekto ng kalakalan EASE II Module 15

sa pagbabagong pangekonomiya
AP7TKA-IIIi-
at pangkultura ng mga bansa sa
1.25
Timog at
Kanlurang Asya
27. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module
kontribusyon ng Timog at 16
Kanlurang Asya sa larangan ng 2. * Asya:
sining, humanidades at Pagusbong ng
palakasan Kabihasnan II.
AP7TKA-IIIj- 2008. Pp.406-
1.25 412
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
266
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II Module

ng kulturang Asyano batay sa 16
mga kontribusyong ito 2. * Asya:
AP7TKA-IIIj-
Pagusbong ng
1.25
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Silangan at Timog-Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang Mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon 1. EASE II Module
sa Silangan at Timog Silangang ng mga Asyano sa mga hamon 17
Asya napapahalagahan ang nakapagsasagawa nang ng pagbabago, pag-unlad at 2. * Asya:
1. Mga dahilan, paraan at pagtugon ng mga Asyano sa kritikal na pagsusuri sa pagpapatuloy ng Silangan at Pagusbong ng
epekto ng kolonyalismo at mga hamon ng pagbabago, Timog-Silangang Asya sa AP7KIS-IVa-
pagbabago, pag-unlad at Kabihasnan II.
Imperyalismo sa Silangan pag-unlad at pagpapatuloy Transisyonal at Makabagong j-1 2008. Pp.268-
pagpapatuloy ng
at Timog ng Silangan at Timog- Silangan at Timog Panahon ika-16 hanggang ika-20 332
Silangang Asya Silangang Asya sa Silangang Asya sa Siglo) 3. *Kasaysayan ng
2. Transpormasyon ng mga Transisyonal at Makabagong Transisyoal at Daigdig III.
Pamayanan at Estado sa Panahon (ika-16 hanggang Makabagong Panahon 2012. Pp.240-
Silangan at Timog- ika-20 Siglo) (ika-16 hanggang ika-20 248
Silangang Asya sa siglo) 4. * Asya: Noon,
Pagpasok ng mga Isipan Ngayon at sa
at Impluwensiyang Hinaharap II.
kanluranin sa larangan ng 2000. Pp.136-
2.1 pamamahala 152

2.2 kabuhayan 2. Nasusuri ang mga dahilan, paraan 1. EASE II Module
2.3 teknolohiya at epekto ng pagpasok ng mga 17
2.4 lipunan Kanlurang bansa hanggang sa 2. * Asya:
2.5 paniniwala pagtatag ng kanilang mga Pagusbong ng
kolonya o kapangyarihan sa Kabihasnan II.
2.6 pagpapahalaga, at 2.7
Silangan at AP7KIS-IVa- 2008. Pp.290-
sining at kultura. Timog-Silangang Asya 1.1 298
3. Ang Mga Nagbago at
Nanatili sa Ilalim ng 3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Kolonyalismo
Hinaharap II.
4. Epekto ng Kolonyalismo
2000. Pp.136-
sa Silangan at
153
TimogSilangang Asya
5. Ang mga Karanasan sa 3. Nasusuri ang transpormasyon ng 1. EASE II Module
Silangan at mga pamayanan at estado sa 17
Silangan at Timog-Silangang 2. * Asya:
TimogSilangang Asya sa
Asya sa pagpasok ng mga isipan Pagusbong ng
ilalim ng kolonyalismo at
at impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan II.
imperyalismong larangan ng: 2008. Pp.268-
kanluranin 3.1 pamamahala, AP7KIS-Iva-
332
3.2 kabuhayan, 1.2 3. * Asya: Noon,
3.3 teknolohiya, Ngayon at sa
3.4 lipunan, Hinaharap II.
3.5 paniniwala, 2000. Pp.136-
3.6 pagpapahalaga, at 153
3.7 sining at kultura
4. Naipapaliwanag ang mga nagbago 1. EASE II Module
at nanatili sa ilalim ng AP7KIS-IVa- 7
kolonyalismo 1.3 2. * Asya:
Pagusbong ng

Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.141-
153
5. Natataya ang mga epekto ng EASE II Module 7
AP7KIS-IVb-
kolonyalismo sa Silangan at
1.4
Timog-Silangang Asya
6. Naihahambing ang mga karanasan 1. EASE II Module
sa Silangan at TimogSilangang 7
Asya sa ilalim ng kolonyalismo at 2. * Asya:
imperyalismong kanluranin AP7KIS-IVb- Pagusbong ng
1.5 Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
B. Ang Nasyonalismo at 7. Nabibigyang-halaga ang papel ng 1. EASE II Module

Paglaya ng mga bansa nasyonalismo sa pagbuo ng mga 8
sa Silangan at Timog- bansa sa Silan6gan at 2. * Asya:
Silangang Asya Timog-Silangang Asya AP7KIS-IVc-
Pagusbong ng
1.6
1. Ang Papel ng Kabihasnan II.
Nasyonalismo sa Pagbuo 2008. Pp.308-
ng mga Bansa sa 320
Silangan at Timog- 8. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
Silangang Asya pangyayaring nagbigay –daan sa 8-9
2. Ang mga Salik at pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya:
Pangyayaring Nagbigay nasyonalismo sa Silangan at AP7KIS-IVc-
Pagusbong ng
Daan sa Pag-usbong at Timog Silangang Asya 1.7
Kabihasnan II.
Pag-unlad ng
2008. Pp.308-
nasyonalismo
320
3. Iba’t ibang Manipestasyon
ng Nasyonalismo sa 9. Naipapaliwanag ang mga iba’t 1. EASE II Module
AP7KIS-IVc-
Silangan at Timog- ibang manipestasyon ng 8
1.8
nasyonalismo sa Silangan at 2. * Asya: Pag-
Silangang Asya Timog-Silangang Asya usbong ng
4. Bahaging ginampanan ng Kabihasnan
nasyonalismo sa Silangan II.2008.
at Timog-Silangang Asya Pp.308-320
tungo sa paglaya ng mga 10. Naihahayag ang pagpapahalaga 1. EASE II Module
bansa mula sa sa bahaging ginampanan ng 8-9
imperyalismo nasyonalismo sa Silangan at 2. * Asya:
5. Epekto ng Nasyonalismo AP7KIS-IVd-
Timog-Silangang Asya tungo sa Pagusbong ng
sa Sigalot Etniko sa Asya 1.9
paglaya ng mga bansa mula sa Kabihasnan II.
6. Mga Pamamaraang 2008. Pp.308-
imperyalismo
Ginamit sa Silangan at 320
Timog-Silangang Asya sa
11. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II Module
pagtatamo ng Kalayaan
mula sa Kolonyalismo nasyonalismo sa sigalot etniko sa 8-9
7. Epekto ng mga Digmaang Asya 2. * Asya:
Pandaidig sa Pag-aangat AP7KIS-IVd- Pagusbong ng
ng mga malawakang 1.10 Kabihasnan II.
kilusang nasyonalista 2008. Pp.308-
( hal: epekto ng Unang 319
Digmaang Pandaigdig sa
pagtatag ng sistemang 12. Nasusuri ang mga pamamaraang AP7KIS -IVd- 1. EASE II Module
mandato sa Silangang ginamit sa Silangan at 1.11 8-9
Asya) TimogSilangang Asya sa 2. * Asya:
8. Iba’t ibang ideolohiya pagtatamo ng kalayaan mula sa Pagusbong ng
(ideolohiya ng malayang Kabihasnan II.
kolonyalismo
demokrasya, sosyalismo 2008. Pp.308-
at komunismo) sa mga 319

malawakang kilusang 13. Nasusuri ang matinding epekto ng 1. EASE II Module
nasyonalista mga digmaang pandaidig sa pag- 8-9
9. Epekto ng mga samahang aangat ng mga malawakang 2. * Asya: Noon,
kababaihan at ng mga kilusang nasyonalista ( hal: Ngayon at sa
kalagayang panlipunan sa epekto ng Unang Digmaang AP7KIS-IVe- Hinaharap II.
buhay ng kababaihan Pandaigdig sa pagtatag ng 1.12 2000. Pp.163-
tungo sa sistemang mandato sa Silangan 173
pagkakapantaypantay, at Timog-Silangang Asya ) 3. * Asya:
pagkakataong pang- Pagusbong ng
ekonomiya at Kabihasnan II.
karapatang pampolitika 2008. Pp.322-
10. Bahaging Ginampanan ng 330
Nasyonalismo sa 14. Nasusuri ang kaugnayan sa iba’t 1. EASE II Module
pagbibigay wakas sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng 9
imperyalismo
malayang demokrasya, 2. * Asya:
AP7KIS-IVe-
sosyalismo at komunismo) sa Pagusbong ng
1.13
mga malawakang kilusang Kabihasnan II.
nasyonalista 2008. Pp.308-
319
15. Nasusuri ang epekto ng mga 1. EASE II Module
samahang kababaihan at ng mga 20
kalagayang panlipunan sa buhay 2. * Asya:
ng kababaihan tungo sa Pagusbong ng
pagkakapantay-pantay, Kabihasnan II.
pagkakataong pang-ekonomiya at 2008. Pp.332-
AP7KIS-IVe-
karapatang pampolitika 342
1.14
3. Karapatan Mo,
Alamin
Mo(Philippines
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.13-15
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 16. Naipapahayag ang 1. EASE II
at Kanlurang Asya pagpapahalaga sa bahaging Modyul 9
1. Mga Pagbabago sa mga ginampanan ng nasyonalismo 2. * Asya:
Bansang Bumubuo sa sa pagbibigay wakas sa Pagusbong ng
Silangan at Timog- imperyalismo Kabihasnan II.
Silangang Asya AP7KIS-IVf- 2008. Pp.308-
2. Balangkas ng pamahalaan 1.15 319
ng mga bansa sa Silangan 3. * Asya: Noon,
at Timog- Ngayon at sa
Silangang Asya Hinaharap II.
3. Mga Palatuntunang 2000. Pp.154-
Nagtataguyod sa 173
karapatan ng 17. Naihahambing ang mga AP7KIS-IV- 1. EASE II
mamamayan sa pagbabago sa mga bansang 1.16 Modyul 10,17
pangkalahatan, at ng bumubuo sa Silangan at 2. * Asya:
mga kababaihan, mga TimogSilangangn Asya Pagusbong ng
grupong katutubo, iba Kabihasnan II.
pang sektor ng lipunan 2008. Pp.386-
4. Ang Kalagayan at Papel ng 396
Kababaihan sa Iba’t ibang 18. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II
bahagi ng Silangan at
balangkas ng pamahalaan ng Modyul 12,18
Timog-Silangang Asya at
mga bansa sa Silangan at Timog- 2. * Asya:
ang Kanilang Ambag sa
Silangangn Asya Pagusbong ng
Bansa at Rehiyon
Kabihasnan II.
5. Ang Kinalaman ng
AP7KIS-IVg- 2008. Pp.347-
Edukasyon sa
1.17 358
Pamumuhay ng mga 3. * Asya: Noon,
Asyano sa Silangan at Ngayon at sa
Timog-Silangang Asya Hinaharap II.
6. Bahaging Ginampanan ng 2000. Pp.191-
Relihiyon sa Iba’t ibang 206

aspekto ng pamumuhay
7. Mga Kasalukuyang 19. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II
Pagbabagong mga palatuntunang Modyul 12,18
PangEkonomiya na 2. * Asya:
nagtataguyod sa karapatan ng
naganap/ nagaganap sa
mamamayan sa pangkalahatan, Pagusbong ng
kalagayan ng mga bansa
at ng mga kababaihan, mga Kabihasnan II.
sa Silangan at Timog-
grupong katutubo, mga kasapi 2008. Pp.362-
Silangang Asya
ng caste sa India at iba pang 366
8. Pagkakaiba-iba ng antas AP7KIS-IVg-
sektor ng lipunan 3. Women’s Rights
ng pagsulong at pagunlad 1.18
and
ng Timog at Timog-
Responsibilities
Silangang Asya.
(Philippines
9. Mga Anyo at Tugon sa
Neokolonyalismo sa Nonformal
Timog at Kanlurang Asya Education
Project). 2001.
10. Epekto ng Kalakalan sa
Pp.17-33
Pagbabagong
pangEkonomiya at 20. Naihahambing ang kalagayan at AP7KIS-IVg- 1. EASE II
papel ng kababaihan sa iba’t 1.19 Modyul 20
Pangkultura ng mga ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya:
bansa sa Silangan at Kanlurang Asya at ang kanilang Pagusbong ng
Timog Silangang Asya ambag sa bansa at rehiyon Kabihasnan II.
11. Kontribusyon ng Silangan 2008. Pp.332-
at Timog-Silangang Asya 342,362-366
sa Larangan ng Sining, 3. Babae,
Humanidades at Gumising ka!
palakasan (Philippines
12. Pagkakakilanlan ng Nonformal
Kulturang Asyano Batay Education
sa mga Kontribusyong Project). 1998.
nito Pp.4-11

21. Nasusuri ang kinalaman ng 1. EASE II
edukasyon sa pamumuhay ng Modyul 13
mga Asyano 2. * Asya:
AP7KIS-IVh-
Pagusbong ng
1.20
Kabihasnan II.
2008. Pp.368-
376
22. Natataya ang bahaging 1. EASE II
ginampanan ng relihiyon sa iba’t Modyul 14
ibang aspekto ng pamumuhay 2. * Asya:
AP7KIS-IVh-
Pagusbong ng
1.21
Kabihasnan II.
2008. Pp.378-
382
23. Naiuugnay ang mga kasalukuyang 1. EASE II
pagbabagong pang-ekonomiya na Modyul 15
naganap/ nagaganap sa 2. * Asya:
kalagayan ng mga bansa sa Pagusbong ng
Silangan at Timog- AP7KIS-IVh- Kabihasnan II.
Silangang Asya 1.22 2008. Pp.386-
396
3. Mga
Pangunahing
Relihiyon sa
Buong Mundo
(Philippines
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp. 3-20

24. Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng 1. EASE II
antas ng pagsulong at pag-unlad Modyul 15
ng Timog at Timog-Silangang 2. * Asya:
AP7KIS-IVi-
Asya gamit ang estadistika at Pagusbong ng
1.23
kaugnay na datos. Kabihasnan II.
2008. Pp.386-
396
25. Nasusuri ang mga anyo at tugon 1. EASE II
sa neokolonyalismo sa Silangan Modyul 15
at Timog-Silangang Asya 2. Open high
school Modyul
AP7KIS-IVi- 20
1.24 3. * Asya: Noon,
Ngyon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.183-
189
1. EASE II
26. Natataya ang epekto ng Modyul 15
kalakalan sa pagbabagong 2. * Asya:
pangekonomiya at pangkultura Pagusbong ng
ng mga bansa sa Silangan at Kabihasnan II.
Timog AP7KIS-IVj- 2008. Pp.398-
Silangang Asya 1.25 404
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.190-
206
27. Napapahalagahan ang mga AP7KIS-IVj- 1. EASE II

kontribusyon ng Silangan at 1.26 Modyul 16
Timog-Silangang Asya sa larangan 2. * Asya:
ng sining, humanidades at Pagusbong ng
palakasan Kabihasnan II.
2008. Pp.406-
413
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
267
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II
ng kulturang Asyano batay sa Modyul 16
mga kontribusyong nito 2. * Asya:
AP7KIS-IVj-
Pagusbong ng
1.27
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
BAITANG 8
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip,
mabisang komunikasyon, at pag-unawa sa kasaysayan, politika, ekonomiya, kultura, at lipunan ng Daigdig mula sa sinaunang panahon
hanggang sa kasalukuyan.
UNANG MARKAHAN - Heograpiya at Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III Modyul

1. Nasusuri ang katangiang pisikal
A. Heograpiya ng Daigdig AP8HSK-Id-4 1
ng daigdig
naipamamalas ang pag- nakabubuo ng 2. * Kasaysayan
1. Heograpiyang Pisikal unawa sa interaksiyon ng tao panukalang proyektong ng Daigdig
1.1 Limang Tema ng sa kaniyang kapaligiran na nagsusulong sa (Batayang
Heograpiya nagbigay-daan sa pag- pangangalaga at Aklat) III. 2000.
1.2 Lokasyo usbong ng mga sinaunang preserbasyon ng mga pp. 3-15
1.3 Topograpiya kabihasnan na nagkaloob ng pamana ng mga 3. * Kasaysayan
mga pamanang humubog sa sinaunang kabihasnan sa ng Daigdig
1.4 Katangiang Pisikal ng
pamumuhay ng Daigdig para sa (Manwal ng
Daigdig (anyong lupa,
kasalukuyang henerasyon kasalukuyan at sa Guro) III. 2012.
anyong tubig, klima, at
susunod na henerasyon pp. 2-10
yamang likas)
2. Heograpiyang Pantao 2.1 4. * Kasaysayan
Natatanging Kultura ng ng Daigdig
mga Rehiyon, Bansa at (Batayang
Mamamayan sa Daigdig Aklat) III. 2012.
(lahi, pangkat- etniko, pp. 3-22
wika,at relihiyon sa daigdig ) 1. EASE III
2. Napahahalagahan ang Modyul 2
natatanging kultura ng mga 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
rehiyon, bansa at mamamayan
AP8HSK-Ie-5 (Batayang
sa daigdig (lahi, pangkat-
Aklat) III. 2000.
etnolingguwistiko, at relihiyon sa
pp. 64-
daigdig) 69,128133
B. Ang Pagsisimula ng mga 3. Nasusuri ang kondisyong AP8HSK-Ie-4

Kabihasnan sa Daigdig heograpiko sa panahon ng mga
(Preshistoriko- 1000 BCE) unang tao sa daigdig
1. Kondisyong Heograpiko 4. Naipaliliwanag ang uri ng AP8HSK-Ie-5
sa pamumuhay ng mga unang tao sa
Panahon ng mga Unang daigdig
Tao sa Daigdig
5. Nasusuri ang yugto ng pag-unlad AP8HSK-If-6 1. EASE III
2. Pamumuhay ng mga Modyul 2
ng kultura sa panahong
Unang Tao sa Daigdig
prehistoriko 2. EASE III

3. Mga Yugto sa Pag-unlad Modyul 2
ng Kultura sa Panahong 3. * Kasaysayan
Prehistoriko ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 32-40.
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp.12-15.
5. * Kasaysayan
ng (Batayang
Aklat) III. 2000.
pp.25-27.
1. EASE III
Modyul 1 *
2. Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 11-15
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
6. Naiuugnay ang heograpiya sa (Manwal ng
pagbuo at pag-unlad ng mga Guro) III. 2012.
sinaunang kabihasnan sa daigdig AP8HSK-Ig-6 pp. 6-9
4. * Kasaysayan
ng(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 19-20

1. EASE III
Modyul 3 *
2. Kasaysayan
ng Daigdig
7. Nasusuri ang pag-usbong ng mga (Batayang
sinaunang kabihasnan sa daigdig: Aklat) III. 2012.
pinagmulan, batayan at katangian AP8HSK-Ih-7 pp. 22-32
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 10-12
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 16-24
1. EASE III
Modyul 3
2. * Kasaysayan
8. Nasusuri ang mga sinaunang
ng Daigdig
kabihasnan sa daigdig batay sa
AP8HSK-Ii-8 Kasaysayan ng
politika, ekonomiya, kultura, Daigdig
relihiyon, paniniwala, at lipunan (Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 28-64.

1. EASE III Modyul
3
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig
9. Napahahalagahan ang mga
(Batayang
kontribusyon ng mga sinaunang AP8HSK-Ij10
Aklat) III. 2012.
kabihasnan sa daigdig
pp. 96-103.
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 33-37
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal na Panahon
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nasusuri ang kabihasnang Minoan AP8DKT-IIa- 1. EASE AP III
A. Pag-usbong at Pag-unlad ng at Mycenean 1 Modyul 4
mga Klasikong Lipunan sa naipapamalas ang pagunawa nakabubuo ng 2. * Kasaysayan
Europa sa kontribusyon ng mga adbokasiya na ng Daigdig
1. Kabihasnang Klasiko sa pangyayari sa Klasiko at nagsusulong ng (Batayang
Europa (Kabihasnanang Transisyunal na Panahon sa pangangalaga at Aklat) III.
Minoan at Mycenean) pagkabuo at pagkahubog ng pagpapahalaga sa mga 2012. pp. 106-
2. Kabihasnang klasiko ng natatanging 3. 112 *
pagkakakilanlan ng mga
Greece (Athens, Sparta at kontribusyon ng Klasiko Kasaysayan ng
bansa at rehiyon sa daigdig
mga city-states) at Transisyunal na Daigdig
3. Kabihasnang klasiko ng Panahon na nagkaroon (Manwal ng
ng malaking Guro) III. 2012.
Rome (mula sa
impluwensya sa pp. 38-41

Sinaunang Rome pamumuhay ng tao sa 2. Nasusuri ang kabihasnang klasiko 1. EASE III
hanggang sa tugatog at kasalukuyan ng Greece. Modyul 4 *
pagbagsak ng Imperyong 2. Kasaysayan
Romano) ng
4. Pag-usbong at Pag-unlad Daigdig(Bataya
ng mga Klasiko na ng Aklat) III.
Lipunan sa Africa, 2012. pp. 114-
America, at mga Pulo sa 124
Pacific 3. * Kasaysayan
AP8DKT-IIab-2
5. Kabihasnang Klasiko sa ng Daigdig
Africa (Mali at Songhai) (Batayang
6. Kabihasnang Klasiko sa Aklat) III. 2000.
America pp. 70-89.
4. Kasaysayan ng
7. Kabihasnang Klasiko sa
Daigdig
pulo ng Pacific
(Manwal ng
8. Kontribusyon ng
Kabihasnang Klasiko sa Guro). 2012.
Daigdig Noon at Ngayon pp. 42-48.
3. Naipapaliwanag ang 1. EASE III Modyul
mahahalagang pangyayari sa 5
kabihasnang klasiko ng 2. * Kasaysayan ng
Rome (mula sa sinaunang AP8DKT-IIc- Daigdig
Rome hanggang sa tugatog 3 (Batayang
at pagbagsak ng Imperyong Aklat) III. 2012.
Romano) Pp. 126-146
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 90-104

4. Nasusuri ang pag-usbong at 1. EASE III Modyul
pagunlad ng mga Klasiko na 6-7
Lipunan sa Africa, America, at 2. * Kasaysayan
mga Pulo sa Pacific ng
Daigdig(Bataya
ng Aklat) III.
2012. pp. 156-
164
AP8DKT-IId- 3. * Kasaysayan
4 ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 105-127
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 59-63
5. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE III Modyul
kaganapan sa mga klasikong 6
kabihasnan sa Africa (Mali at 2. * Kasaysayan
Songhai). ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
AP8DKT-IId- pp. 157-159.
5 3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 59-60
4. * Kasaysayan
ng Daigdig

(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 111-115
6. Nasusuri ang mga kaganapan 1. EASE III Modyul
sa kabihasnang klasiko ng 7
America. 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 117-
3. 123 *
Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
AP8DKT-IIe- Guro) III. 2012.
6 pp. 29-33
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 84-93
7. Nasusuri ang kabihasnang klasiko AP8DKT-IIe- 1. EASE III Modyul
B. Ang Daigdig sa Panahon ng ng pulo sa Pacific. 7 7
Transisyon 2. * Kasaysayan
1. Mga pangyayaring ng Daigdig
nagbigay-daan sa (Batayang
pagusbong ng Europa sa Aklat) III.
Gitnang Panahon 2000. pp. 123-
2. Ang paglakas ng 3. 127 *
Simbahang Katoliko Kasaysayan ng
bilang isang institusyon Daigdig
sa Gitnang Panahon (Batayang
3. Ang Holy Roman Empire Aklat) III.
4. 2012. pp. 161-
4. Ang Paglunsad ng mga
164 *
Krusada
Kasaysayan ng
5. Ang buhay sa Europa Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
noong Gitnang pp. 59-63
Panahon: Piyudalismo
Manoryalismo, at 8. Naipapahayag ang
Pagusbong ng mga pagpapahalaga sa mga
Bayan at Lungsod kontribusyon ng
6. Epekto at kontribusyon AP8DKT-IIf-8
kabihasnang klasiko sa pag-
ng ilang mahahalagang unlad ng pandaigdigang
pangyayari sa Europa kamalayan
sa pagpapalaganap ng 9. Nasusuri ang mga * Kasaysayan ng
pandaigdigang pangyayaring nagbigay-daan Daigdig (Batayang
kamalayan. AP8DKT-IIf-9
sa Pag-usbong ng Europa sa Aklat) III. 2000.
Gitnang Panahon pp. 138-159.
10. Nasusuri ang mga dahilan at AP8DKT-IIg10 1. EASE III
bunga ng paglakas ng Modyul
Simbahang Katoliko bilang 8
isang institusyon sa Gitnang 2. * Kasaysayan
Panahon ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 178-189.
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro)III. 2012.
pp. 69-73
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 144-147.

11. Nasusuri ang mga kaganapang 1. *
nagbigay-daan sa pagkakabuo Kasaysayan
ng “Holy Roman Empire” ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2000.
AP8DKT-IIg11 pp. 142-143
2. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 173-175
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 66-68.
12. Naipapaliwanag ang mga AP8DKT-IIh12 1. EASE III Modyul
dahilan at bunga ng mga 8
Krusada sa Gitnang Panahon 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 147-149.
3. * Kasaysayan
ng Daigdig III
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 181-184
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 71-72
13. Nasusuri ang buhay sa Europa 1. EASE III

noong Gitnang Panahon: Modyul
Manoryalismo, Piyudalismo, at 9
ang pag-usbong ng mga 2. *
bagong bayan at lungsod Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
AP8DKT-IIi13 Aklat) III. 2000.
pp. 150-159
3. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 192-206
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 73-80
14. Natataya ang epekto at
kontribusyon ng ilang
mahahalagang pangyayari sa AP8DKT-IIj13
Europa sa pagpapalaganap ng
pandaigdigang kamalayan.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pag-usbong ng Makabagong Daigdig: Ang Transpormasyon tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan

A. Paglakas ng Europa Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. 1. EASE III
Modyul
1. Pag-usbong at Naipamamalas ng mag-aaral kritikal na nakapagsusuri 10,12
kontribusyon ng ang pag-unawa sa naging sa naging implikasyon sa 2. * Kasaysayan
bourgeoisie, transpormasyon tungo sa kaniyang bansa, ng Daigdig
merkantilismo, National makabagong panahon ng komunidad, at sarili ng (Batayang
monarchy, mga bansa at rehiyon sa mga pangyayari sa Aklat) III. 2000.
Nasusuri ang pag-usbong ng
Renaissance, pp. 161-179
daigdig bunsod ng panahon ng bourgeoisie, merkantilismo,
Simbahang Katoliko at AP8PMD- 3. * Kasaysayan
paglaganap ng mga kaisipan transpormasyon tungo National monarchy,
Repormasyon IIIa-b-1 ng Daigdig
sa agham, politika, at sa makabagong Renaissance, Simbahang
(Batayang
ekonomiya tungo sa pagbuo panahon. Katoliko at Repormasyon
Aklat) III. 2012.
ng pandaigdigan kamalayan pp. 208-238
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 82-122
2. 1. EASE III
Modyul
Napahahalagahan ang mga 10,12
kontribusyon ng bourgeoisie, 2. * Kasaysayan
merkantilismo, National AP8PMD- ng Daigdig
monarchy, Renaissance, IIIc-d-3 (Batayang
Simbahang Katoliko at Aklat) III. 2000.
Repormasyon sa daigdig. pp.
162,164168,176-
179

3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 212-214,
216, 221-224,
233-234, 236-
237
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 84,8788,91-
92;95,98-
99,102-103,
106-107
B. Paglawak ng 1. EASE III Modyul
Kapangyarihan ng 14
Europa 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
1. Unang Yugto ng (Batayang
Imperyalismo at Aklat) III.
Kolonisasyon 2000. pp. 180-
2. Dahilan at Epekto ng 3. 190 *
3. Nasusuri ang unang yugto ng Kasaysayan ng
unang yugto ng AP8PMD-
Imperyalismo at imperyalismo at kolonisasyon Daigdig
IIIe-4
Kolonisasyon sa Europa. (Batayang
Aklat) III.
3. Kaganapan at Epekto
ng Enlightenment pati 4. 2012. pp. 240-
248 *
ng Rebolusyong
Kasaysayan ng
Siyentipiko at
Daigdig
Industriyal.
(Manwal ng
4. Ikalawang Yugto ng
Guro) III. 2012.
Kolonyalismo at
pp. 111-114
Imperyalismo
4. Natataya ang mga dahilan at 1. EASE III Modyul
AP8PMD-IIIf-
epekto ng unang yugto ng 14
5
imperyalismo at kolonisasyon 2. * Kasaysayan

5. Dahilan at Epekto ng sa Europa. ng Daigdig
Ikalawang Yugto ng (Batayang
Imperyalismo Aklat) III. 2000.
pp. 180-181,
186-190
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 241-242,
246-248
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 111,113
1. EASE III Modyul
13
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 187-
3. 193 *
Kasaysayan ng
Daigdig
5. Nasusuri ang kaganapan at (Batayang
epekto ng Enlightenment pati Aklat) III. 2012.
ng Rebolusyong Siyentipiko at AP8PMD- pp. 250-260,
Industriyal. IIIg-6 276-284
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 115-123,
128-132
6. Naipaliliwanag ang Ikalawang AP8PMD- 1. * Kasaysayan
CODE
Standard)
Yugto ng Kolonyalismo at IIIh-7 ng Daigdig
Imperyalismo (Batayang
Aklat) III. 2000.
pp. 205-215
2. * Kasaysayan ng
Daigdig (Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 286-294
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 133-137
1. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2000. pp.
206, 211215
* Kasaysayan
2. ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III. 2012.
7. Nasusuri ang mga dahilan at pp. 287288,294
epekto ng ikalawang Yugto ng AP8PMD-
Imperyalismo at Kolonisasyon. IIIh-8
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng

Guro) III. 2012.
pp. 133,136
C. Pagkamulat 8. Naipapaliwanag ang 1. EASE III Modyul

1. Kaugnayan ng kaugnayan ng Rebolusyong 15
Rebolusyong Pangkaisipan sa AP8PMD-IIIi9 2. * Kasaysayan ng
Pangkaisipan sa Rebolusyong Pranses at Daigdig
Amerikano.
Rebolusyong Pranses 3. (Batayang
at Amerikano Aklat) III.
2. Pag-usbong ng 2000. pp. 194-
Nasyonalismo sa Europa at 204 *
iba’t ibang bahagi ng Kasaysayan ng
daigdig. Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 262-273
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 123-127
1. EASE III Modyul
16
2. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III.
9. Naipapahayag ang 2000. pp. 216-
pagpapahalaga sa pag- 3. 247 *
usbong ng Nasyonalismo sa Kasaysayan ng
Daigdig
Europa at iba’t ibang bahagi
(Batayang
ng daigdig. AP8PMD-IIIi10
Aklat)III. 2012.
pp. 296-305
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 137-141
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Kontemporanyong Daigdig (ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan): Mga Suliranin at Hamon tungo sa Pandaigdigang
Kapayapaan, Pagkakaisa, Pagtutulungan, at Kaunlaran
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III Modyul
A. Ang Unang Digmaang 1. Nasusuri ang mga dahilang AP8AKD-IVa- 17
Pandaigdig naipamamalas ng mag-aaral aktibong nakikilahok sa nagbigay-daan sa Unang 1 2. * Kasaysayan
1. Mga Dahilang ang pag-unawa sa mga gawain, programa, Dimaan Pandaidig ng Daigdig
nagbigay-daan sa kahalagahan ng proyekto sa antas ng 3. (Batayang
Unang Digmaang pakikipagugnayan at sama- komunidad at bansa na Aklat) III.
Pandaigdig. samang pagkilos sa nagsusulong ng 2000. pp. 248-
2. Mahahalagang kontemporanyong daigdig rehiyonal at 249 *
pangyayaring naganap tungo sa pandaigdigang pandaigdigang Kasaysayan ng
sa Unang Digmaang kapayapaan, pagkakaisa, kapayapaan, pagkakaisa, 4. Daigdig
Pandaigdig pagtutulungan, at kaunlaran (Batayang
pagtutulungan, at
3. Epekto ng Unang Aklat) III.
kaunlaran
Digmaang 2012. pp. 308-
Pandaigdig 311 *
4. Pagsisikap ng mga Kasaysayan ng
Daigdig
bansa na makamit ang
kapayapaang (Manwal ng
pandaigdig Guro) III. 2012.
pp. 141-142

5. Ang Ikalawang 2. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III Modyul
Digmaang pangyayaring naganap sa 17
Pandaigdig Unang Digmaang Pandaigdig 2. * Kasaysayan
6. Mga Dahilang ng Daigdig
nagbigay-daan sa (Batayang
Ikalawang Digmaang Aklat) III.
Pandaigdig. 2000. pp. 249-
7. Mahahalagang 3. 252 *
pangyayaring naganap Kasaysayan ng
AP8AKD-IVb-
sa Ikalawang Daigdig
2
Digmaang Pandaigdig (Batayang
8. Epekto ng Ikalawang Aklat) III.
Digmaang Pandaigdig 4. 2012. pp. 311-
9. Pagsisikap ng mga 312 *
bansa na makamit ang Kasaysayan ng
kapayapaang Daigdig
pandaigdig (Manwal ng
10. Mga Ideolohiya, Cold Guro) III. 2012.
War, at pp. 143
Neokolonyalismo 3. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE III Modyul
11. Mga Pandaigdigang Unang Dimaang Pandadig 17
Organisasyon, AP8AKD-IVc- 2. * Kasaysayan
Pangkat, 3 ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2000.
CODE
Standard)
at Alyansa pp. 252-255
11.1 Mga organisasyon at 3. * Kasaysayan
alyansa ng Daigdig
(Europaan Union (Batayang
(EU), Aklat) III. 2012.
pp. 312-315

Organization of 4. Nasusuri ang pagsisikap ng 1. EASE III Modyul
American States mga bansa na makamit ang 21-24
(OAS), kapayapaang pandaigdig at 2. Open High
Organization of kaunlaran School Modyul
Islamic Countries, 21
ASEAN, at iba pa) 3. * Kasaysayan ng
11.2 Mga Daigdig
pangekonomikong (Batayang
organisasyon at Aklat) III. 2000.
trading blocs AP8AKD-IVd- pp. 253-255
(GATT, World 4 4. * Kasaysayan ng
Trade, IMF/World Daigdig
Bank, APEC, (Batayang
ASEAN Economic Aklat) III. 2012.
pp. 315-319
Community, OAS,
5. * Kasaysayan ng
NAFTA, AFTA,
Daigdig
OPEC, at iba pa)
(Manwal ng
Guro) III. 2012.
pp. 144-145
5. Nasusuri ang mga dahilan na 1. EASE III
nagbigay-daan sa Ikalawang Modyul 17
Digmaang Pandaidig. 2. * Kasaysayan
ng Daigdig
AP8AKD-IVe- (Batayang
5 Aklat) III.
2000. pp. 256-
257
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.

2012. pp.
322324
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
145146
6. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III
pangyayaring naganap sa Modyul 17 *
Ikalawang Digmaang 2. Kasaysayan
Pandaigdig. ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 257-
262
3. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
AP8AKD-IVf- 2012. pp.
6 324333
4. * Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
146147
7. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE III
Ikalawang Digmaang Modyul 17 *
Pandaigdig. AP8AKD-IVg- 2. Kasaysayan
7 ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.

(Content ) PANGNILALAMAN SA PAGGANAP ( Learning Competencies) MATERIALS

2000. pp. 263-
265
3. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 333-334
4. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
148151
8. Natataya ang pagsisikap ng 1. *
mga bansa na makamit ang Kasaysayan
kapayapaang pandaigdig at ng Daigdig
kaunlaran. (Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 264-
AP8AKD-IVh- 265
8 2. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
331332
9. Nasusuri ang mga AP8AKD-IVi- 1. EASE III
ideolohiyang politikal at 9 Modyul 18
ekonomiko sa hamon ng 2. *
estabilisadong institusyon ng Kasaysayan
lipunan. ng Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2000.

pp. 266-276
3. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp. 336-
345
Kasaysayan ng
Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
152156

10. Natataya ang epekto ng mga 1. EASE AP III
ideolohiya, ng Cold War at ng Modyul 19-20
Neo-kolonyalismo sa iba’t 2. Open High
ibang bahagi ng daigdig. School.
Modyul
19-20
3. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2000. pp. 277-
288
4. *
AP8AKD-IVi10
Kasaysayan
ng Daigdig
(Batayang
Aklat) III.
2012. pp.
348-
362
5. *
Kasaysayan
ng Daigdig
(Manwal ng
Guro) III.
2012. pp.
157167
11. Nasusuri ang bahaging Open High School.
ginampanan ng mga AP8AKD- Modyul 17
pandaidigang organisasyon sa IVi-11
pagsusulong ng
pandaigdigang kapayapaan,

pagkakaisa, pagtutulungan, at
kaunlaran.
BAITANG 9
EKONOMIKS
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks at pambansang pag-unlad
gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig.
UNANG MARKAHAN - Mga Pangunahing Konsepto ng Ekonomiks: Batayan ng Matalinong Paggamit ng Pinagkuknang Yaman tungo sa gkamit ng
Pa
Kaunlaran
A. Kahulugan ng Ekonomiks Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 1
may pag-unawa: 2. * Ekonomiks Mga
1. Nailalapat ang kahulugan ng Konsepto at
sa mga pangunahing naisasabuhay ang ekonomiks sa pang-arawaraw Aplikasyon
konsepto ng Ekonomiks pagunawa sa mga na pamumuhay bilang isang (Manwal ng Guro)
bilang batayan ng pangunahing konsepto mag-aaral, at kasapi ng IV. 2012. pp. 1-6.
matalino at maunlad na ng Ekonomiks bilang pamilya at lipunan 3. * Ekonomiks Mga
pang-araw-araw na batayan ng matalino at Konsepto at
pamumuhay maunlad na pangaraw- Aplikasyon
araw na pamumuhay (Batayang
AP9MKE-Ia- Aklat)IV. 2012.
1 pp.3-17.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8 10
2. Natataya ang kahalagahan ng 1. EASE IV Modyul 1

ekonomiks sa pang-arawaraw 2. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ia-
na pamumuhay ng bawat Konsepto at
2
pamilya at ng lipunan Aplikasyon
(Batayang Aklat)

IV. 2012. pp. 1417
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 1516.
Kakapusan 3. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3

B. Konsepto ng Kakapusan at kakapusan sa pang-araw- 2. * Ekonomiks
1. ang Kaugnayan nito sa araw na pamumuhay Mga
Pang- arawaraw na Konsepto at
Pamumuhay Aplikasyon
Palatandaan ng Kakapusan (Batayang Aklat)
2. sa Pang- arawaraw na IV. 2012. pp.
Buhay 3. 6066.
Kakapusan Bilang AP9MKE-Ia- * Ekonomiks
3. Pangunahing Suliranin sa 3 Mga
Pang- araw-araw na Konsepto at
Pamumuhay Aplikasyon
Mga Paraan upang (Manwal ng Guro)
4. Malabanan ang Kakapusan 4.
IV. 2012. pp.
sa Pang- arawaraw na 2023.
Pamumuhay * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 66.
4. Natutukoy ang mga AP9MKE-Ib- 1. EASE IV Modyul 3
palatandaan ng kakapusan 4 2. * Ekonomiks Mga
sa pang-araw-araw na Konsepto at
buhay. Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.6066.
* Ekonomiks Mga
3. Konsepto at
Aplikasyon

(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.
2023.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
6668.
5. Nakakabuo ang konklusyon na 1. EASE IV Modyul 3
ang kakapusan ay isang 2. * Ekonomiks Mga
pangunahing suliraning Konsepto at
panlipunan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.6466.
* Ekonomiks Mga
3. Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MKE-Ib- IV. 2012. pp.
5 2023.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.7172.
1. EASE IV Modyul 3
6. Nakapagmumungkahi ng mga AP9MKE-Ic- 2. * Ekonomiks Mga
paraan upang malabanan ang 6 Konsepto at
kakapusan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.6566.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.
2023.
C. Pangangailangan at 7. Nasusuri ang kaibahan ng 1. EASE IV Modyul 3
Kagustuhan kagustuhan (wants) sa 2. * Ekonomiks
AP9MKE-Ic-
1. Pagkakaiba ng pangangailangan (needs) (Batayang Aklat)
7
Pangangailangan at bilang batayan sa pagbuo IV. 2000. pp. 7475.
Kagustuhan ng matalinong desisyon
2. Ang Kaugnayan ng 8. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
Personal personal na kagustuhan at AP9MKE-Id- 2. * Ekonomiks
na Kagustuhan at pangangailangan sa suliranin 8 (Batayang Aklat)
Pangangailangan sa ng kakapusan IV. 2000. pp.81.
Suliranin ngKakapusan 9. Nasusuri ang hirarkiya ng 1. EASE IV Modyul 3
3. Hirarkiya ng pangangailangan. 2. * Ekonomiks Mga
Pangangailangan Konsepto at
4. Batayan ng Personal na Aplikasyon
Pangangailangan at (Batayang Aklat)
Kagustuhan IV. 2012. pp.7880.
5. Salik na * Ekonomiks Mga
nakakaimpluwensiya sa 3. Konsepto at
Pangangailangan at Aplikasyon
Kagustuhan (Manwal ng Guro)
AP9MKE-Id- IV. 2012. pp. 2832.
9
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 7577.

10. Nakabubuo ng sariling 1. EASE IV Modyul 3
pamantayan sa pagpili ng 2. * Ekonomiks Mga
mga pangangailangan batay Konsepto at
sa mga hirarkiya ng Aplikasyon
pangangailangan (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.7984.
AP9MKE-Ie10
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.2832.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 7577.
11. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 3

nakakaimpluwensiyasa 2. * Ekonomiks Mga
pangangailangan at Konsepto at
kagustuhan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.7884.
* Ekonomiks Mga
3. Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2832.
AP9MKE-Ie11
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8081

12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
D. Alokasyon alokasyon sa kakapusan at 2. * Ekonomiks Mga
1. Kaugnayan ng Konsepto pangangailangan at Konsepto at
ng Alokasyon sa kagustuhan Aplikasyon
Kakapusan at (Batayang Aklat)
Pangangailangan at IV. 2012. pp.7076.
AP9MKE-If12
Kagustuhan * Ekonomiks Mga
2. Kahalagahan ng Paggawa 3. Konsepto at
ng Tamang Desisyon Aplikasyon
Upang Matugunan ang (Manwal ng Guro)
Pangangailangan IV. 2012. pp. 25-
3. Iba’t- Ibang Sistemang
Pang- ekonomiya 28.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.101
13. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 3
paggawa ng tamang 2. * Ekonomiks Mga
desisyon upang Konsepto at
matugunan ang Aplikasyon
pangangailangan (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.7984.
* Ekonomiks Mga
3. Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MKE-If13 IV. 2012. pp. 31.
4. Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 98

1. * Ekonomiks Mga
14. Nasusuri ang mekanismo ng AP9MKE-Ig14 Konsepto at
alokasyon sa iba’t-ibang Aplikasyon
sistemang pang-ekonomiya (Batayang Aklat)
bilang sagot sa kakapusan IV. 2012. pp.7275.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 2528.
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
103105.
E. Pagkonsumo 15. Naipaliliwanag ang konsepto 1. EASE IV Modyul 5
1. Konsepto ng Pagkonsumo ng pagkonsumo 2. Ekonomiks
AP9MKE-Ig15
2. Salik sa Pagkonsumo (Batayang Aklat
3. Pamantayan sa Matalinong IV. 2000. pp. 84.
Pamimili 16. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 5
4. Karapatan at Tungkulin nakakaapekto sa 2. * Ekonomiks Mga
Bilang Isang Mamimili pagkonsumo. Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.9199.
* Ekonomiks Mga
3. Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 3942.
AP9MKE-Ih16

4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8587
17. Naipamamalas ang talino sa 1. EASE IV Modyul 5

pagkonsumo sa 2. * Ekonomiks Mga
pamamagitan ng paggamit Konsepto at
ng pamantayan sa pamimili Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 9293.
* Ekonomiks Mga
3. Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 3639.
AP9MKE-Ih17
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 9192
18. Naipagtatanggol ang mga 1. EASE IV Modyul 5

karapatan at nagagampanan 2. * Ekonomiks Mga
ang mga tungkulin bilang Konsepto at
isang mamimili Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
99103.
3. Mahusay na
Mamimili
(Philippines Non
Formal Education
Project. 2000. pp.
AP9MKE-Ih18 1-61.
4. Wise Ka Bang
Mamimili.
(Philippines Non
Formal Education
Project. 2000. pp.
1-38.
5. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
93.94.
F. Produksyon 19. Naibibigay ang kahulugan ng 1. EASE IV Modyul 4
1. Kahulugan at Proseso ng produksyon 2. * Ekonomiks Mga
Produksyon at ang Konsepto at
Pagtugon nito sa Pang- Aplikasyon
araw araw na Pamumuhay (Batayang Aklat)
2. Salik (Factors) ng AP9MKE-Ii19 IV. 2012. pp.
Produksyon at ang 106107.
Implikasyon nito sa Pang- 3. * Ekonomiks Mga
araw araw na Pamumuhay Konsepto at
3. Mga Organisasyon ng Aplikasyon
Negosyo (Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 3942.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 120.

21. Napahahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 4
salik ng produksyon at ang 2. * Ekonomiks Mga
implikasyon nito sa pang- Konsepto at
arawaraw na pamumuhay Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
108112.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MKE-Ii19 IV. 2012. pp. 3942.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
123124.
1. EASE IV Modyul 4
22. Nasusuri ang mga tungkulin 2. * Ekonomiks Mga
ng iba’t- ibang organisasyon Konsepto at
ng negosyo Aplikasyon
(Batayang
Aklat)IV. 2012. pp.
134-137
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MKE-Ij20 IV. 2012. pp. 4247.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.

137142
IKALAWANG MARKAHAN - Maykroekonomiks
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 6

A. Demand may pag-unawa 1. Nailalapat ang kahulugan ng 2. * Ekonomiks
kritikal na demand sa pang araw-araw (Batayang Aklat) IV.
1. Kahulugan ng ”Demand” sa mga pangunahing nakapagsusuri sa mga na pamumuhay ng bawat 2000. pp. 151.
2. Mga Salik na Nakakapekto sa kaalaman sa ugnayan ng pangunahing kaalaman pamilya 3. * Ekonomiks
Demand pwersa ng demand at sa ugnayan ng pwersa Mga
3. Elastisidad ng Demand suplay, at sa sistema ng ng demand at suplay, Konsepto at
pamilihan bilang batayan at sistema ng pamilihan Aplikasyon
AP9MYK-
ng matalinong bilang batayan ng (Manwal ng Guro)
IIa-1
matalinong IV. 2012. pp. 5256.
pagdedesisyon ng
4. * Ekonomiks
sambahayan at bahay- pagdedesisyon ng
Mga
kalakal tungo sa sambahayan at
Konsepto at
pambansang kaunlaran bahaykalakal tungo sa
Aplikasyon
pambansang kaunlaran
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
141143
nakaaapekto sa demand 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
154155.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MYK-
IIa-2 IV. 2012. pp. 5256.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.174-

178
3. matalinong nakapagpapasya 1. EASE IV Modyul 6

sa pagtugon sa mga 2. * Ekonomiks
pagbabago ng salik na (Batayang Aklat)
nakaaapekto sa demand IV. 2000. pp.151.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MYK-
IV. 2012. pp. 5256.
IIb-3
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
148149.
4. naiuugnay ang elastisidad ng 1. EASE IV Modyul 6
demand sa presyo ng kalakal 2. * Ekonomiks
at paglilingkod (Batayang Aklat)
IV. 2000.
pp.161164.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MYK-
IV. 2012. pp.6468.
IIb-4
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
175181.
B. Supply” (Suplay) 5. nailalapat ang kahulugan ng AP9MYK- 1. EASE IV Modyul 6
suplay batay sa pang-araw- IIc-5 2. * Ekonomiks
1. Kahulugan ng Suplay araw na pamumuhay ng 3. (Batayang Aklat)
2. Mga Salik ng Nakakapekto bawat pamilya IV. 2000. pp.156.
sa Suplay * Ekonomiks Mga
3. Elastisidad ng Suplay Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 5660.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.152
nakaaapekto sa suplay 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000.
pp.159160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
AP9MYK-
IV. 2012. pp. 5660.
IIc-6
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
157158

7. Matalinong nakapagpapasya 1. EASE IV Modyul 6
sa pagtugon sa mga 2. * Ekonomiks
pagbabago ng salik na (Batayang Aklat)
nakaaapekto sa suplay AP9MYK- IV. 2000. pp.
IId-7 159160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 5660.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 159.
C. Interaksyon ng Demand at 8. Naiuugnay ang elastisidad ng 1. EASE IV Modyul 6
Suplay demand at suplay sa presyo 2. * Ekonomiks
1. Interaksyon ng demand at ng kalakal at paglilingkod (Batayang Aklat)
suplay sa kalagayan ng IV. 2000. pp.
presyo at ng pamilihan 160166.
2. ”Shortage”at”Surplus” 3. * Ekonomiks Mga
3. Mga Paraan ng Konsepto at
pagtugon/kalutasan sa Aplikasyon
mga suliraning dulot ng (Manwal ng Guro)
kakulangan at kalabisan sa AP9MYK- IV. 2012. pp. 6468.
pamilihan IId-8
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012.
pp.174189.
9. Naipapaliwanag ang
interaksyon ng demand AP9MYK-
at suplay sa kalagayan ng IIe-9
presyo at ng pamilihan
10. Nasusuri ang mga epekto ng 1. EASE IV Modyul 6 2.
shortage at surplus sa presyo * Ekonomiks
AP9MYK-IIf-
at dami ng kalakal at (Batayang Aklat)
9
paglilingkod sa pamilihan IV. 2000. pp.
167172.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 6468.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012.
pp.162171.
11. Naimumungkahi ang paraan 1. EASE IV Modyul 3
ng pagtugon/kalutasan sa 2. * Ekonomiks
mga suliraning dulot ng (Batayang Aklat)
kakulangan at kalabisan IV. 2000. pp.
AP9MYK- 179181.
IIg-10 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.

162171.
D. Pamilihan 12. Napapaliwanag ang kahulugan 1. EASE IV Modyul 7
1. Konsepto ng Pamilihan ng pamilihan 2. * Ekonomiks
2. Iba’t ibang Istraktura ng (Batayang Aklat)
Pamilihan IV. 2000. pp.
3. Gampanin ng Pamahalaan 172176.
sa mga Gawaing 3. * Ekonomiks Mga
Pangkabuhayan sa Konsepto at
Iba’t Ibang Istraktura ng Aplikasyon
Pamilihan (Manwal ng Guro)
AP9MYK-
IV. 2012. pp. 7377
IIh-11
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 190.
13. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 7
Istraktura ng Pamilihan 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
172176.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 6972
AP9MYK-IIi12
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.

191195.
14. Napangangatwiranan ang 1. EASE IV Modyul 7
kinakailangang pakikialam at 2. * Ekonomiks
regulasyon ng pamahalaan (Batayang Aklat)
sa mga gawaing IV. 2000. pp.
pangkabuhayan sa iba’t 177178.
ibang istraktura ng 3. * Ekonomiks Mga
pamilihan upang matugunan Konsepto at
ang Aplikasyon
pangangailangan ng mga
(Manwal ng Guro)
mamamayan
IV. 2012. pp. 7377.
AP9MYK-IIj13
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 207-
209
IKATLONG MARKAHAN - Makroekonomiks
A. Paikot na Daloy ng Ekonomiya Ang mag-aaral ay 1. Nailalalarawan ang paikot na 1. Ekonomiks

1. Bahaging ginagampanan ng Naipamamalas ng magaaral nakapagmumungkahi daloy ng ekonomiya Batayang Aklat
mga bumubuo sa paikot na ang pag-unawa sa mga ng mga pamamaraan Para sa Ikaapat na
daloy ng ekonomiya pangunahing kaalaman kung paanong ang Taon. 2000. pp.
2. Ang kaugnayan sa isa’t isa ng tungkol sa pambansang pangunahing kaalaman 184-186.
mga bahaging bumubuo sa ekonomiya bilang kabahagi tungkol sa pambansang 2. * Ekonomiks Mga
paikot na daloy ng sa pagpapabuti ng ekonomiya ay Konsepto at
ekonomiya pamumuhay ng kapwa nakapagpapabuti sa Aplikasyon
mamamayan tungo sa pamumuhay ng kapwa (Batayang Aklat)
pambansang kaunlaran mamamayan tungo sa AP9MAK- IV. 2012. pp.
pambansang kaunlaran IIIa-1 212220.

3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 80,
83.
2. Natataya ang bahaging 1. * Ekonomiks
ginagampanan ng mga (Batayang Aklat)
bumubuo sa paikot na daloy IV. 2000. pp.
ng ekonomiya 186187.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
AP9MAK- IV. 2012. pp.
IIIa-2 212.220.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 8182.
3. Nasusuri ang ugnayan sa AP9MAK- 1. * Ekonomiks
isa’t isa ng mga bahaging IIIa-3 (Batayang Aklat)
bumubuo sa paikot na daloy IV. 2000. pp.
ng ekonomiya 187191.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
212220.

3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 81.
B. Pambansang Kita 4. Nasusuri ang pambansang 1. EASE II Modyul 15
1. Pambansang produkto produkto (Gross National 2. * Ekonomiks
(Gross National Product- Product-Gross Domestic (Batayang Aklat)
Gross Domestic Product) Product) bilang panukat ng IV. 2000. pp.191. *
bilang panukat ng kakayahan ng isang 3. Ekonomiks Mga
kakayahan ng isang ekonomiya Konsepto at
ekonomiya Aplikasyon
2. Mga pamamaraan sa AP9MAK- (Batayang Aklat)
pagsukat ng pambansang IIIb-4 IV. 2012. pp.
produkto 222228.
3. Kahalagahan ng pagsukat ng 4. * Ekonomiks
pambansang kita sa Mga
ekonomiya Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 85.
1. * Ekonomiks
5. Nakikilala ang mga (Batayang Aklat)
pamamaraan sa pagsukat ng IV. 2000. pp.
AP9MAK-
pambansang produkto 191202.
IIIb-5
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
228232.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 85.
6. Nasusuri ang kahalagahan ng 1. * Ekonomiks Mga
pagsukat ng pambansang Konsepto at
kita sa ekonomiya Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
AP9MAK-
232236.
IIIc-6 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 86.
7. Naipapahayag ang 1. EASE IV Modyul 5
C. Ugnayan ng Kita, Pag- kaugnayan ng kita sa 2. * Sibika at
iimpok, at Pagkonsumo pagkonsumo at pag- Kultura/Heograpiy
iimpok AP9MAK- a, Kasaysayan at
1. Kaugnayan ng kita sa IIIc-6 Sibika Teaching
pagkonsumo at pag- Guide on Financial
iimpok Literacy. pp. 3142.
2. Katuturan ng consumption
at savings sa pag-iimpok 8. Nasusuri ang katuturan ng * Sibika at
consumption at savings sa Kultura/Heograpiya,
pag-iimpok Kasaysayan at Sibika
AP9MAK-
Teaching Guide on
IIIc-7
Financial Literacy. pp.
10-26, 209-
216;263270.
D. Implasyon 9. Nasusuri ang konsepto at AP9MAK- 1. EASE IV Modyul 9
1. Konsepto ng Implasyo palatandaan ng Implasyon IIId-8 2. * Ekonomiks Mga

2. Mga Dahilan ng Konsepto at
Implasyon Aplikasyon
3. Mga Epekto ng (Batayang Aklat)
Implasyon IV. 2012. pp.
4. Paraan ng Paglutas ng 245248.
Implasyon 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 8889.
10. Natataya ang mga dahilan sa 1. EASE IV Modyul 9
pagkaroon ng implasyon 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
202203.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks Mga
IIId-9 Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
245248
11. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 9
epekto ng implasyon 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
203204.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IIIe-10 248258.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon

(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 8990.
12. Napapahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 9

paraan ng paglutas ng 2. * Ekonomiks
implasyon (Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
204206.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks Mga
IIIe-11
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
250252.
13. Aktibong nakikilahok sa EASE IV Modyul 9
AP9MAK-
paglutas ng mga suliraning
IIIf-12
kaugnay ng implasyon
E. Patakarang Piskal 14. Naipaliliwanag ang layunin ng 1. * Ekonomiks
1. Layunin ng Patakarang patakarang piskal (Batayang Aklat)
Piskal IV. 2000. pp.
2. Kahalagahan ng Papel 204206.
na Ginagampanan ng 2. * Ekonomiks Mga
Pamahalaan kaugnay ng Konsepto at
mga Patakarang Piskal na Aplikasyon
AP9MAK-
Ipinapatupad nito (Batayang Aklat)
IIIf-13 IV. 2012. pp.
3. Patakaran sa
Pambansang 254255.
Badyet at ang Kalakaran 3. * Ekonomiks Mga
ng Paggasta ng Konsepto at
Pamahalaan Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
Halimbawa: IV. 2012. pp. 9394.
- Policy on Priority 15. Napahahalagahan ang papel AP9MAK- 1. * Ekonomiks
Assistance Development na ginagampanan ng (Batayang Aklat)
IIIg-14
Fund pamahalaan kaugnay ng mga IV. 2000. pp. 204-
-Policy on the patakarang piskal na 2. 206.
Privatization of ipinatutupad nito * Ekonomiks Mga
GOCCs Konsepto at
-Policy on Conditional Aplikasyon
Cash Transfer (Batayang Aklat)
-Patakaran sa IV. 2012. pp.
Wastong 3. 256264.
Pagbabayad ng * Ekonomiks Mga
Buwis Konsepto at
(VAT EVAT/ RVAT) Aplikasyon
4. Mga Epekto ng (Manwal ng Guro)
Patakarang IV. 2012. pp. 9394.
Piskal sa Katatagan ng 16. Nasusuri ang badyet at ang 1. EASE I Modyul 22
Pambansang Ekonomiya kalakaran ng paggasta ng 2. * Ekonomiks
pamahalaan (Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
206208.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks Mga
IIIg-15 Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
265270.
17. Nakababalikat ng 1. EASE IV Modyul 18
pananagutan bilang 2. * Ekonomiks Mga
mamamayan sa AP9MAK- Konsepto at
wastong pagbabayad ng IIIg-16 Aplikasyon
buwis (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
258260.
18. Naiuuugnay ang mga epekto * Ekonomiks Mga

ng patakarang piskal sa Konsepto at
AP9MAK-
katatagan ng pambansang Aplikasyon (Batayang
IIIh-17
ekonomiya Aklat) IV. 2012. pp.
255-256.
F.Patakarang Pananalapi 19. Naipaliliwanag ang layunin ng 1. EASE IV Modyul 14
(Monetary Policy) patakarang pananalapi: 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
1. Layunin ng Patakarang IV. 2000. pp. 208
Pananalapi 3. * Ekonomiks Mga
2. Kahalagahan ng Pag- Konsepto at
iimpok at Pamumuhunan Aplikasyon
AP9MAK-
bilang isang salik sa (Batayang Aklat)
IIIh-18
Ekonomiya IV. 2012. pp.
3. Mga Bumubuo sa Sektor ng 272274.
Pananalapi 4. * Ekonomiks Mga
4. Ang Papel na Ginagampan Konsepto at
ng Bawat Sektor ng Aplikasyon
Pananalapi (Manwal ng Guro)
5. Mga Paraan at Patakaran IV. 2012. pp. 9798.
ng Bangko Sentral ng 20. Naipahahayag ang AP9MAK- 1. OHSP Modyul 14
Pilipinas (BSP) upang
kahalagahan ng pag- IIIi-19 2. * Ekonomiks Mga
mapatatag ang halaga ng
iimpok at pamumuhunan Konsepto at
salapi
bilang isang salik ng Aplikasyon
- Money Laundering
ekonomiya (Batayang Aklat)
- Easy and Tight
IV. 2012. pp.
Monetary Policy
274284.

21. Natataya ang bumubuo ng 1. EASE IV Modyul 14
sektor ng pananalapi 2. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.
208212.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IIIi-20 286294; 303-308.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 9798,
100-111.
22. Nasusuri ang mga patakarang 1. EASE IV Modyul 17
pang-ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa AP9MSP- Konsepto at
patakarang panlabas ng IVj-21 Aplikasyon
bansa sa buhay ng (Manwal ng Guro)
nakararaming Pilipino IV. 2012. pp. 99.
23. Natitimbang ang epekto ng 1. EASE IV Modyul 17
mga patakaran 2. * Ekonomiks Mga
pangekonomiya na AP9MSP- Konsepto at
nakakatulong sa patakarang IVj-22 Aplikasyon
panlabas ng bansa sa buhay (Manwal ng Guro)
ng nakararaming Pilipino IV. 2012. pp. 9798.
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga Patakarang Pang-Ekonomiya Nito

A. Konsepto at Palatandaan Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nakapagbibigay ng sariling 1. EASE IV Modyul 16
ng Pambansang may pag-unawa aktibong nakikibahagi pakahulugan sa 2. * Ekonomiks
Kaunlaran sa mga sektor ng sa maayos na pambansang kaunlaran (Batayang Aklat)
AP9MSP-
1. Pambansang Kaunluran ekonomiya at mga pagpapatupad at IV. 2000. pp.
patakarang pagpapabuti ng mga IVa-1
2. Mga palatandaan ng 312315.
pangekonomiya nito sa sektor ng ekonomiya
Pambansang kaunlaran
3. harap ng mga hamon at at mga patakarang
Iba’t ibang gampanin ng
pwersa tungo sa pangekonomiya nito
mamamayang Pilipino 2. Nasisiyasat ang mga 1. EASE IV Modyul 16
pambansang tungo sa pambansang
upang makatulong sa pagsulong at pag-unlad palatandaan ng 2. * Ekonomiks
pagsulong at pag-unlad AP9MSP-
pambansang kaunlaran pambansang (Batayang Aklat)
4. IVa-2
Sama-sama Pagkilos para kaunlaran IV. 2000. pp.
sa Pambansang 316318.
Kaunlaran 3. Natutukoy ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 16
gampanin ngmamamayang 2. * Sibika at
Pilipino upang makatulong AP9MSP- Kultura/Heograpiy
sa pambansang kaunlaran IVb-3 a, Kasaysayan at
Sibika Teaching
Guide on Financial
Literacy. pp.
241244.
1. EASE IV Modyul 18
4. Napahahalagahan ang 2. * Sibika at
sama-samang pagkilos ng Kultura/Heograpiy
mamamayang Pilipino AP9MSP- a, Kasaysayan at
para sa pambansang IVb-4 Sibika Teaching
kaunlaran Guide on Financial
Literacy. pp.
241244.
5. Nakapagsasagawa ng isang 1. EASE IV Modyul 18
pagpaplano kung paano AP9MSP- 2. * Ekonomiks
makapag-ambag bilang IVc-5 (Batayang Aklat)
mamamayan sa pag- IV. 2000. pp.
unlad ng bansa 320322.
1. EASE IV Modyul 12
B. Sektor ng Agrikultura 2. * Ekonomiks
1. Ang bahaging 6. Nasusuri ang bahaging (Batayang Aklat)
ginagampanan ng ginagampanan ng IV. 2000. pp.
agrikultura, pangingisda agrikultura, pangingisda, at 224227.
at paggugubat sa paggugubat sa ekonomiya 3. * Ekonomiks Mga
ekonomiya at sa bansa at sa bansa Konsepto at
2. Mga dahilan at epekto ng Aplikasyon
suliranin ng sektor ng AP9MSP- (Batayang Aklat)
agrikultura, IVc-6 IV. 2012. pp.
pangingisda,at 320323, 334-336,
paggugubat sa bawat 341-342.
Pilipino 4. * Ekonomiks Mga
3. Mga patakarang pang Konsepto at
Ekonomiya nakatutulong Aplikasyon
sa sektor ng agrikultura (Manwal ng Guro)
(industriya ng IV. 2012. pp.
agrikultura,pangingisda,at 113115, 117.
paggugubat)
Halimbawa: 1. EASE IV Modyul 12
7. Nasusuri ang mga dahilan at AP9MSP- 2. * Ekonomiks
- Comprehensive Agrarian IVd-7
epekto ng suliranin ng (Batayang Aklat)
Reform Law
- Policy on Importation of sektor ng agrikultura, 3. IV. 2000. pp.
Rice pangingisda, at paggugubat 228229.
- Policy on Drug sa bawat Pilipino * Ekonomiks Mga
Prevention Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
323328, 336-340,
342.

4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 115
and 118.
8. Nabibigyang-halaga ang 1. EASE IV Modyul 12
mga patakarang 2. * Ekonomiks
pangekonomiya (Batayang Akla)
nakatutulong sa sektor ng IV. 2000. pp.
agrikultura (industriya ng 229239.
agrikultura, pangingisda, at 3. * Ekonomiks Mga
paggugubat) Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
AP9MSP- IV. 2012. pp.
IVd-8 328332, 340-344.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 113,
118-119.
C. Sektor ng Industriya 9. Nasusuri ang bahaging 1. EASE IV Modyul 12
1. Bahaging ginampanan ng ginagampanan ng sektor ng 2. * Ekonomiks
AP9MSP-
ng sektor ng industriya, industriya, tulad ng (Batayang Aklat)
IVe-9
tulad ng pagmimina, pagmimina, tungo sa isang IV. 2000. pp.
tungo sa isang masiglang masiglang ekonomiya 242246.

ekonomiya 3. * Ekonomiks Mga
2. Ang pagkakaugnay ng Konsepto at
sektor agrikultural at Aplikasyon
industriya tungo sa (Batayang Aklat)
pagunlad ng kabuhayan IV. 2012. pp.
3. Mga patakarang pang- 346354.
ekonomiya nakatutulong 4. * Ekonomiks Mga
sa sektor industriya Konsepto at
- Filipino First Policy Aplikasyon
- Oil Deregulation Law (Manwal ng Guro)
- Policy on Microfinancing IV. 2012. pp.
- Policy on Online 121124.
Businesses 10. Nasusuri ang pagkakaugnay 1. EASE IV Modyul 12
ng sektor agrikultural at 2. * Ekonomiks
industriya tungo sa pagunlad (Batayang Aklat)
ng kabuhayan IV. 2000. pp. 251-
260
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Batayang Aklat)
AP9MSPIVe- IV. 2012. pp.
10 356358
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.
125128.
11. Nabibigyang-halaga ang 1. EASE IV Modyul 12
mga patakarang 2. * Ekonomiks Mga
pangekonomiyang Konsepto at
AP9MSPIVe-
nakatutulong sa sektor ng Aplikasyon
11
industriya (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.
359362.

12. Nasusuri ang bahaging 1. * Ekonomiks
D. Sektor ng Paglilingkod ginagampanan ng sektor ng (Batayang Aklat)
paglilingkod IV. 2000. pp.
1. Ang bahaging 262264.
ginagampanan 2. * Ekonomiks Mga
ng sektor ng paglilingkod Konsepto at
sa pambansang Aplikasyon
ekonomiya AP9MSP- (Batayang Aklat)
2. Mga patakarang pang- IVf-12 IV. 2012. pp.
ekonomiya na nakakatulong 378383.
sa sektor ng paglilingkod 3. * Ekonomiks Mga
3. Batas na Nagbibigay Konsepto at
Proteksyon at Aplikasyon
Nangangalaga sa mga (Manwal ng Guro)
Karapatan ng Mangggawa IV. 2012. pp.
- Contractualization and Labor 132136.
Outsourcing 13. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga
- Salary Standardization Law patakarang pang-ekonomiya Konsepto at
AP9MSP-
na nakakatulong sa sektor Aplikasyon (Batayang
IVf-13
ng paglilingkod Aklat) IV. 2012. pp.
384-386.
1. * Ekonomiks
14. Nakapagbibigay ng sariling AP9MSPIVg- (Batayang
pakahulugan sa konsepto 14 Aklat)IV. 2000. pp.
ng impormal na sektor 216-217.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
Batayang Aklat sa
Araling Panlipunan
Ikaapat na Taon.
2012. pp. 388-391.

3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon IV
Manwal ng Guro.
2012. pp. 138.
15. Nasusuri ang mga dahilan 1. * Ekonomiks

E. Impormal na Sektor ng pagkakaroon ng (Batayang Aklat)
impormal na sector IV. 2000. pp.
1. Mga Dahilan at Anyo ng 217219.
AP9MSPIVg- 2.
Impormal na Sektor ng * Ekonomiks Mga
15
Ekonomiya Konsepto at
Aplikasyon
2. Mga epekto ng impormal (Manwal ng Guro)
na sektor ng ekonomiya 3. IV. 2012. pp. 138.
Mga Patakang Pang- 1. * Ekonomiks
ekonomiya na may 16. Natataya ang mga epekto (Batayang Aklat)
kaugnayan ng impormal na sector ng IV. 2000. pp.
sa Impormal na Sektor ekonomiya 219221.
2. * Ekonomiks Mga
- Counterfeiting Konsepto at
- Black Market Aplikasyon
(Batayang Aklat)
AP9MSPIVh- IV. 2012. pp.
16 392395.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp.
138140.

17. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga
patakarang pang-ekonomiya Konsepto at
AP9MSPIVh-
na nakakatulong sa sektor Aplikasyon
17
ng paglilingkod (Batayang Aklat) IV.
2012. pp. 386-387.
F. Kalakalang Panlabas 18. Natataya ang kalakaran ng 1. EASE II Modyul 21 2.
1. Ang Kalakaran sa kalakalang panlabas ng * Ekonomiks
bansa AP9MSP-
Kalakalang Panlabas ng (Batayang Aklat)
Pilipinas IVi-18
IV. 2000. pp.
2. Ang ugnayan ng Pilipinas 280292
para sa kalakalang 3. * Ekonomiks Mga
panlabas nito sa mga Konsepto at
samahan ng tulad ng Aplikasyon
World Trade (Batayang Aklat)
Organization at Asia IV. 2012. pp. 400-
Pacific Economic
409
Cooperation tungo sa
4. * Ekonomiks Mga
patas na kapakinabangan
ng mga mamamayan ng Konsepto at
daigdig Aplikasyon
3. Mga Kontribusyon ng (Manwal ng Guro)
Kalakalang Panlabas sa IV. 2012. pp.
Pag-unlad ng Ekonomiya 142143.
ng Pilipinas 19. Nasusuri ang ugnayan ng 1. EASE II Modyul 21
4. Mga patakaran pang- Pilipinas para sa 2. * Ekonomiks Mga
ekonomiya na kalakalang panlabas nito Konsepto at
nakakatulong sa sa mga samahan tulad ng Aplikasyon
patakarang panlabas World Trade Organization at AP9MSP- (Batayang Aklat) IV.
ng bansa sa buhay ng Asia-Pacific Economic IVi-19 2012. pp. 408-409.
nakararaming Pilipino Cooperation tungo sa patas 3. * Ekonomiks Mga
-Policy on ASEAN na kapakinabangan ng mga Konsepto at
Economic Community mamamayan ng daigdig Aplikasyon (Manwal
2015
-Policy on Trade ng Guro) IV. 2012.
Liberalization pp. 151-153.
20. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 17
kontribusyon ng 2. * Ekonomiks Mga
kalakalang panlabas sa Konsepto at
pag-unlad ekonomiya ng Aplikasyon
AP9MSP-
bansa (Batayang Aklat) IV.
IVi-20
2012. pp. 408-409.
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 303-305.
21. Nasusuri ang mga 1. EASE IV Modyul 17
patakarang pang-ekonomiya AP9MSP- 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa patakarang IVj-21 Konsepto at
panlabas ng Aplikasyon
bansa sa buhay ng (Batayang Aklat) IV.
nakararaming Pilipino 2012. pp. 407-409.
22. natitimbang ang epekto ng

mga patakaran 1. EASE IV Modyul 17
pangekonomiya na AP9MSP- 2. * Ekonomiks
nakakatulong sa patakarang IVj-22 (Batayang Aklat) IV.
panlabas ng bansa sa buhay 2000. pp. 292-294.
ng nakararaming Pilipino
BAITANG 10
MGA KONTEMPORARYONGISYU
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga isyu at hamong pangkapaligiran, pang-ekonomiya, pampulitika, karapatang pantao,
pang-edukasyon, at pananagutang pansibiko na kinahaharap ng mga bansa sa kasalukuyan, gamit ang mga kasanayan sa
pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pananaliksik, mapanuring pag-iisip,mabisang komunikasyon, pagiging
makatarungan, at matalinong pagpapasya.

UNANG MARKAHAN - Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya
Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
A. Kahalagahan ng Pag-aaral ng pag-unawa:
mga Kontemporaryong Isyu AP10IPE-Ia-1
sa sanhi at implikasyon ng nakabubuo ng 1. Naipaliliwanag ang konsepto ng
mga lokal at pandaigdigang programang Konteporaryong Isyu
isyung pang-ekonomiya pangkabuhayan
2. Nasusuri ang kahalagahan ng
tungo sa pagkamit ng (livelihood project) batay
pagiging mulat sa mga
pambansang kaunlaran sa mga pinagkukunang AP10IPE-Ia-2
kontemporaryong isyu sa
yaman na matatagpuan
lipunan at daigdig
sa pamayanan upang
B. Mga Suliraning makatulong sa paglutas 3. Naipaliliwanag ang iba’t ibang 1. Paghahanda sa
Pangkapaligiran sa mga suliraning uri ng kalamidad na Kalamidad
1. Disaster Risk Mitigation pangkabuhayan na nararanasan sa komunidad at AP10IPE-Ib-3 (Philippines
2. Climate Change kinakaharap ng mga sa bansa Non-Formal
(Aspektong Politikal, Education
Pang-ekonomiya, at mamamayan Projects).
Panlipunan) 2001. pp. 42-
3. Mga Suliraning 47
Pangkapaligiran sa BALS Video –
Sariling Pamayanan Preparing For
2. Calamities
Halimbawa: 4. Naiuugnay ang gawain at
waste management, desisyon ng tao sa
mining, quarrying, AP10IPE-Ib-4
pagkakaroon ng mga
deforestation, at kalamidad

flashflood 1. Bagyo at
4. Natutukoy ang mga paghahanda Lindol: Paano
na nararapat gawin sa harap Paghahandaan
ng mga kalamidad ? (Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
1998. pp. 5-40
2. Preparing for
Calamities
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
AP10IPE-Ib-5 2001. pp. 4-43
3. Paghahanda sa
Kalamidad
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
2001. pp. 4-43
4. Handa ka na
ba sa
Kalamidad?
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects).
2001. pp. 4-43
5. BALS Video –
Preparing For
Calamities
5. Natutukoy ang mga ahensiya ng
pamahalaan na responsable sa
kaligtasan ng mamamayan sa AP10IPE-Ic-6
panahon ng kalamidad
6. Napahahalagahan ang
pagkakaroon ng disiplina at
kooperasyon sa pagitan ng
AP10IPE-Ic-7
mga mamamayan at
pamahalaan sa panahon ng
kalamidad
7. Naipaliliwanag ang aspektong
politikal, pang-ekonomiya, at AP10IPE-Ic-8
panlipunan ng Climate Change
8. Natatalakay ang iba’t ibang
programa, polisiya, at
patakaran ng pamahalaan at AP10IPE-Id-9
ng mga pandaidigang
samahan tungkol sa Climate
Change
9. Natataya ang epekto ng Climate
Change sa kapaligiran, lipunan, AP10IPE-Id10
at kabuhayan ng tao sa bansa
at sa daigdig
10. Natutukoy ang mga suliraning
pangkapaligiran na AP10IPE-Ie11
nararanasan sa sariling
pamayanan
11. Natatalakay ang mga hakbang AP10IPE-Ie-
ng pamahalaan sa pagharap 12
sa mga sulliraning
pangkapaligiran sa sariling
pamayanan
12. Nakagagawa ng case study
tungkol sa sanhi at epekto ng
mga suliraning AP10IPE-If13
pangkapaligiran na
nararanasan sa sariling
pamayanan
C. Mga Isyung Pang-Ekonomiya 13. Naipaliliwanag ang mga dahilan Krisis sa
ng pagkakaroon ng Ekonomiya
1. Unemployment unemployment (Philippines
2. Globalisasyon NonFormal
AP10IPE-If14
3. Sustainable Education
Development Projects). 1998.
pp. 1-19
* Ekonomiks,
14. Natataya ang implikasyon ng Batayang Aklat IV,
unemployment sa pamumuhay AP10IPE-Ig15 2000. pp. 132-133
at sa pag-unlad ng ekonomiya
ng bansa
15. Nakabubuo ng mga mungkahi
upang malutas ang sulliranin AP10IPE-Ig16
ng unemployment
16. Naipaliliwanag ang konsepto ng 1. * Ekonomiks:
globalisasyon Mga Konsepto
at Aplikasyon,
Batayang
Aklat IV. 2012.
pp.
AP10IPE-Ig17 420-421
2. * Kasaysayan
ng Daigdig,
Batayang
Aklat III.
2012. pp. 398-
399

17. Naipaliliwanag ang * Ekonomiks: Mga
pangkasaysayan, Konsepto at
pampulitikal, pang- Aplikasyon,
AP10IPE-Ih18
ekonomiya, at sosyokultural Batayang Aklat IV.
na pinagmulan ng 2012. pp. 421-430
globalisasyon
18. Nasusuri ang mga pangunahing 1. * Kasaysayan
institusyon na may bahaging ng Daigdig,
ginagampanan sa Batayang Aklat
globalisasyon (pamahalaan, III. 2012. pp.
paaralan, mass media, 399-400
AP10IPE-Ih19
multinational na korporasyon, 2. * Pilipinas:
Isang Sulyap
NGO at mga internasyonal na
at Pagyakap I.
organisasyon)
2006. pp.
306307
Open high school
19. Naipaliliwanag ang konsepto ng AP10IPE-Ih20 Modyul 16
sustainable development
20. Natatalakay ang kasaysayan ng AP10IPP-Ii21 Open high school
pagkabuo ng konsepto ng Modyul 16
sustainable development
21. Naipaliliwanag ang kaugnayan
ng mga gawain at desisyon ng
AP10IPE-Ii22
tao sa pagbabagong
pangkapaligiran
22. Nasusuri ang mga Open high school
kasalukuyang hamon sa Modyul 16
pagtamo ng sustainable AP10IPE-Ii23
development (hal.:
consumerism, energy

sustainability, poverty, at
health inequalities)
23. Napaghahambing ang iba’t Open high school
ibang istratehiya at polisiya na Modyul 16
AP10IPE-Ij24
may kaugnayan sa pagtamo
ng sustaibale development na
ipinatutupad sa loob at labas
ng bansa
24. Nakasusulat ng isang case Open high school
study na nakatuon sa Modyul 16
pagtamo ng sustainable AP10IPE-Ij25
development ng
kinabibilangang pamayanan
IKALAWANG MARKAHAN - Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan
C. Mga Isyung Politikal Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Ekonomiks:
1. Migration (Migrasyon) pag-unawa: Mga Konsepto at
2. Territorial and border nakapagpapanukala ng Aplikasyon,
conflicts sa sanhi at epekto ng mga AP10IPP-IIa1
mga paraan na 1. Natutukoy ang mga dahilan ng Batayang Aklat
3. Political dynasties isyung pampulitikal sa nagpapakita ng aktibong migrasyon sa loob at labas ng IV. 2012. pp. 412
4. Graft and corruption pagpapanatili ng katatagan pakikilahok sa mga bansa
ng pamahalaan at maayos na isyung pampulitikal na 2. Naipaliliwanag ang epekto ng * Ekonomiks:
ugnayan ng mga bansa sa nararanasan sa migrasyon sa aspektong Mga Konsepto at
daigdig pamayanan at sa bansa panlipunan, pampulitika, at AP10IPP-Iib-
Aplikasyon,
pangkabuhayan -2
Batayang Aklat
IV. 2012. pp. 412-
417
12. Natatalakay ang mga dahilan ng AP10IPP-IIb3
mga suliraning teritoryal at
hangganan (territorial and
border conflicts)
13. Nasusuri ang epekto mga * Pilipinas:

suliraning teritoryal at Bansang
hangganan (territorial and Papaunlad,
border conflicts) sa aspektong AP10IPP-IIc4 Batayang Aklat 6.
panlipunan, pampulitika, 2000. pp. 68-69
pangkabuhayan, at
pangkapayapaan ng mga
mamayan
14. Naipaliliwanag ang konsepto ng AP10IPP-IIc5
political dynasties
15. Nasusuri ang sanhi at epekto
ng political dynasties sa AP10IPP-IId6
pagpapanatili ng malinis at
matatag na pamahalaan
16. Naipaliliwanag ang konsepto, AP10IPP-Iid7

uri at pamamaraan ng graft
and corruption
17. Natataya ang epekto ng graft * Pilipinas: Isang
and corruption sa pagtitiwala Sulyap at
AP10IPP-IIe8 Pagyakap I.
at partisipasyon ng mga
mamayan sa mga programa 2006. pp. 256258
ng pamahalaan
18. Nasusuri ang kaugnayan ng
graft and corruption sa AP10IPP-IIe9
aspektong pangkabuhayan at
panlipunan
19. Nakapagmumungkahi ng mga AP10IPP-
paraan upang maiwasan ang Iif-10
graft and corruption sa lipunan
IKATLONG MARKAHAN - Mga Isyu sa Karapang Pantao at Gender
A. Mga Isyu sa Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Kasaysayan ng
Karapatang Pantao pag-unawa: Daigdig, Batayang
nakapagpaplano ng 1. Nakapagpaplano ng symposium Aklat III. 2000. pp.
1. Anyo ng paglabag sa sa kahalagahan ng symposium na na tumatalakay sa kaugnayan 315-317
karapatang pantao karapatang pantao sa tumatalakay sa ng karapatang pantao at AP10IKP-
2. Epekto ng paglabag sa pagsusulong ng pagkapantay- kaugnayan ng pagtugon sa responsibilidad
IIIa-1
karapatang pantao pantay at respeto sa tao karapatang pantao at bilang mamamayan tungo sa
3. Mga halimbawa ng bilang kasapi ng pamayanan, pagtugon sa pagpapanatili ng isang
paglabag sa karapatang bansa, at daidig responsibilidad bilang pamayanan at bansa na
pantao sa pamayanan, mamamayan tungo sa kumikilala sa karapatang
pagpapanatili ng isang pantao
bansa, at daigdig
pamayanan at bansa na 2. Nasusuri ang epekto ng * Kasaysayan ng
kumikilala sa karapatang
paglabag sa karapatang pantao AP10IKP- Daigdig,
pantao
IIIa-2 Batayang Aklat
III. 2000. pp.
320-321
3. Nasusuri ang mga halimbawa ng 1. * Asya: Noon,

paglabag sa karapatang pantao Ngayon at sa
sa pamayanan, bansa, at Hinaharap,
daigdig Batayang Aklat
II. 2000. pp.
AP10IKPIIIb-3 299-301
2. * Kasaysayan
ng Daigdig,
Batayang Aklat
III. 2012. pp.
390-393
4. Nakapagmumungkahi ng ng AP10IKPIIIb-4 * Kasaysayan ng
mga pamamaraan sa Daigdig,
pangangalaga ng Batayang Aklat
karapatang pantao III. 2000. pp.321-
326
6. Nakapagmumungkahi ng mga * Kasaysayan ng
paran ng paglutas sa mga Daigdig,
AP10IKP-
paglabag ng karapatang pantao Batayang Aklat
IIIc-5
III. 2012. pp.
394-395
B. Mga Isyu na may Kaugnayan Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
sa Kasarian pag-unawa: 1. Nakabubuo ng dokyumentaryo
(Gender) na nagsusulong ng paggalang AP10IKP-
1. Gender & Sexuality sa kahalagahan ng nakabubuo ng sa karapatan ng mga IIIc-6
2. Reproductive Health Law pagtanggap at paggalang sa dokyumentaryo na mamamayan sa pagpili ng
3. Same-sex Marriage iba’t ibang perspektibo na nagsusulong ng kasarian at sekswalidad
may kaugnayan sa samu’t paggalang sa karapatan
4. Prostitusyon at 2. Nasusuri ang iba’t ibang salik na
saring isyu sa gender ng mga mamamayan sa AP10IKP-
Pangaabuso nagiging dahilan ng
pagpili ng IIId-7
pagkakaroon ng diskriminasyon
kasarian at sekswalidad
sa kasarian
3. Natataya ang bahaging
AP10IKP-
ginagampanan ng
IIId-8
kasarian(gender roles) sa iba’t
bang larangan at institusyong
panlipunan (trabaho,
edukasyon, pamilya,
pamahalaan, at relihiyon)
4. Napaghahambing ang AP10IKP-

katatayuan ng kababaihan, IIIe-9
lesbians, gays, bisexuals,
at transgendern sa iba’t

ibang bansa at rehiyon
AP10IKPIIIg-
mahahalagang probisyon
10
ng Reproductive Health Law
6. Naipapahayag ang sariling
AP10IKPIIIh-
saloobin sa Reproductive
11
Health Law
7. Nasusuri ang epekto ng
AP10IKP-
samesex marriage sa mga
IIIi12
bansang pinahihintulutan ito
8. Naipapahayag ang pananaw sa
AP10IKPIIIh-
pagpapahintulot ng samesex
13
marriage sa bansa
9. Natatalakay ang dahilan ng AP10IKP-
prostitusyon at pang-aabuso IIIi14
prostitusyon at pang-aabuso AP10IKP-
sa buhay ng tao sa IIIj-15
pamayanan at bansa
11. Nakapagmumungkahi ng mga 1. Babae,
paraang tungo sa ikalulutas Gumising Ka!
ang suliranin ng prostitusyon (Philippines
at pang-aabuso sa sariling NonFormal
pamayanan at bansa AP10IKP-
Education
IIIj-16
Project). 1998.
pp. 25-26
2. * Asya:
Pagusbong ng
Kabihasnan.
2008. pp.

339340
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Isyung Pang-Edukasyon at Pansibiko at Pagkamamamayan (Civics and Citizenship)
A. Mga Isyung Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 5. Nasusuri ang sistema ng * Asya:
Pangedukasyon pag-unawa: edukasyon sa bansa AP10ICC-IVa- Pagusbong ng
1. Access sa Edukasyon nakagagawa ng case Kabihasnan.
1
2. Kalidad ng Edukasyon sa kahalagahan ng study na tumatalakay sa 2008. pp. 374375
edukasyon tungo sa mga solusyon tungkol sa
ikabubuti ng kalidad ng 6. Nasusuri ang mga programa ng
mga suliraning
pamumuhay ng tao, pamahalaan na nagsusulong AP10ICC-IVa-
kinakaharap ng sistema
pagpapanatili ng kaayusang ng pagkakapantay-pantay sa 1
ng edukasyon sa bansa
panlipunan, at pag-unlad ng edukasyon
bansa
7. Nasusuri ang mga programa
ng pamahalaan na
nagsusulong ng AP10ICC-IVa-
pagkakapantay-pantay sa 2
edukasyon
8. Nasusuri ang kalidad ng AP10ICC-

edukasyon sa bansa IVb-3
9. Natatalakay ang mga

AP10ICC-IVc-
suliraning kinakaharap ng
4
sektor ng edukasyon sa
bansa
10. Nakapagmumungkahi ng mga
pamamaraan na
makakatulong sa
AP10ICCIVd-5
pagpapataas ng kalidad ng
edukasyon sa pamayanan at
bansa
B. Pansibiko at Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 11. Matutukoy ang mga katangian
pag-unawa: AP10ICC-IVe-
Pagkamamamayan na dapat taglayin ng isang
6
(Civics and Citizenship) aktibong mamamayan na

1. Pakikilahok sa mga sa kahalagahan ng nakagagawa ng nakikilahok sa mga gawain at
gawaing pansibiko (Civic pagkamamayan at pakikilahok pananaliksik tungkol sa usaping pansibiko
Engagement) sa mga gawaing pansibiko kalagayan ng pakikilahok 12. Natatalakay ang iba’t ibang
2. Pakikilahok sa mga tungo sa pagkakaroon ng isang sa mga gawaing gawaing pansibiko sa
Gawaing Politikal pamayanan at bansang pansibiko at pulitikal ng AP10ICC-IVf7
pamayanan at bansa
(Political Socialization) maunlad, mapayapa, at may mga mamamayan sa
kanilang sariling
pagkakaisa 13. Nasusuri ang epekto ng
pamayanan
pakikilahok ng mamamayan sa AP10ICC-IVg-
mga gawaing pansibiko sa 8
kabuhayan, pulitika, at lipunan

pakikilahok ng mamamayan sa
mga gawain at usapin AP10ICCIVh-9
pampulitika

kahalagahan ng pagkakaroon
ng kooperasyon ng
mamamayan at pamahalaan sa
AP10ICC-IVi10
paglutas sa mga suliraning
panlipunan
16. Naipapahayag ang saloobin sa

mahahalagang isyung
pampulitika na kinakaharap ng AP10ICCIVj-11
sariling pamayanan at bansa
Talasalitaan
Absolute advantage – ganap na kalamangan ng isang bansa sa isang produkto kapag mas mababa ang halaga ng produksiyon nito kaysa halaga ng produksiyon ng
ibang bansa
Absolute monarchy – Uri ng monarkiya na ang kapangyarihan ng hari ay hindi nalilimitahan ng sinuman
Acid Rain – polusyong dulot ng sulfur dioxide at nitrogen oxide na pumapailanlang sa himpapawid at sumasama sa water vapor at bumabagsak sa anyong ulan, hamog,
o
niyebe
Acropolis – ang burol at pinakamataas na lugar sa gitna ng lungsod-estado ng Athens at iba pang lungsod-estado ng Greece
Agham panlipunan– isang sangay ng kaalaman na ang pinag-aaralan ay ang mga pag-uugali ng tao habang siya ay nakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at sa
kapaligiran
Agora – ang gitna ng lungsod-estado ng isang bukas na lugar kung saan maaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao sa Greece
Ahimsa– hango sa relihiyong Jainism na may kahulugan na mapayapang pamamaraan ng pakikibaka o ang hindi paggamit ng dahas
Allied Powers – mga bansang nagsanib-puwersa, kinabibilangan ng United States, Great Britain, at dating Soviet Union, upang labanan ang Axis Powers
Allocative role– tumutukoy sa masinop na paggamit ng mga pinagkukunang-yaman
Alokasyon–isang mekanismo ng pamamahagi ng mga pinagkukunang-yaman sa iba’t ibang gamit upang sagutin ang mga pangunahing katanungan ng isang lipunan sa
suliranin ng kakapusan
Alyansa – pagbubuo ng grupo o lupon ng mga makapangyarihang bansa sa Europe
Akulturasyon – prosesong pinagdaraanan isang lipunan sa pagtanggap ng elemento, katangian, o impluwensiya ng kultura ng iba pang lipunan
Apollo 11 – sasakyang panghimpapawid na mula sa United States, na siyang unang sasakyang nakarating sa buwan
Astrolabe – instrumento sa paglalayag na ginagamit upang malaman ang latitudo layo ng barko
Archipelago / Kapuluan – pangkat ng mga pulo
Armistice – kasunduan na pansamantalang pagtigil ng labanan o digmaan
Axis Powers – mga bansang nagsanib, kabilang ang Germany, Italy, at Japan, upang kalabanin ang Allies noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig
B
Batas ng Demand –batas sa ekonomiya na nagsasaad ng hindi direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity demanded.
Batas ng Supply – batas sa ekonomiya na nagsasaad na mayroong direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity supplied.

Bayaring nalilipat – bayarin ng pamahalaan sa sambahayan tulad ng pensiyon ng mga nagretiro, benepisyong pangkalusugan,at pangkalahatang kapakanan para sa mga
pamilyang mahihirap
Beleaguered forests – inabusong mga kagubatan
Biodiversity – ang pagkakaiba-iba at pagiging katangi-tangi ng lahat ng anyo ng buhay na bumubuo sa natural na kalikasan
Bourgeoise- mga mangangalakal at banker na bagaman may salapi ay hindi nabibilang sa mga lipi ng maharlika at kaparian
Brain drain – pagkaubos na mga propesyonal na may angkin kasanayan o talento dulot ng kanilang pangingibang-bayan upang maghanap ng mas magandang
oportunidad sa paghahanapbuhay
Bulkan – bundok na may butas sa pinakatuktok na nilalabasan ng maiinit na bato, lava, putik, lahar, at abo
Bulubundukin – hanay ng mga bundok na magkakadikit
Bundok – mataas na anyong lupa na nagtataglay ng mga bato at lupa
C Calligraphy
– Sistema ng pagsulat ng mga Tsino
Caste – pagkakahati-hati ng tao sa lipunang Hindu.
Ceteris Paribus – other things being equal; ang hinuha na walang pagbabago maliban sa salik na pinag-aaralan. Sa paggamit ng ceteris paribus, nagagawang simple ang
pagpapaliwanag sa mga ugnayan na nais suriin.
Climate Change – ito ay ang pagbabago sa klima ng mundo; kinapapalooban ito ng pagbabago sa temparatura, wind pattern, pagbuhos ng ulan, lalo na ang pagbabago
sa temperature ng mundo bunga ng pagtaas ng mga partikular na gas lalo ng carbon dioxide.
Cold War – labanan ng ideolohiya, na hindi ginagamitan ng dahas
Command economy– ang ekonomiya ay nasa ilalim ng komprehensibong kontrol at regulasyon ng pamahalaan
Comparative advantage – ang espesyalisasyon at kalakalan ay makakabuti sa mga bansa kahit na may mga bansang hindi episyente sa paggawa nito
Coniferous – tumutukoy sa mga punong cone bearing
Confucianism – Isang pilosopiya na nakatuon sa pagpapabuti ng ugali sa pamamagitan ng pagtataguyod sa mga virtue ng kagandahang loob, tamang pag-uugali, at
pagkamagalang
Cooperative – kooperatiba; isang samahan na nabuo at pinatatakbo para sa benepisyo ng mga kasapi
Core– pinakamalalim na bahagi ng daigdig; binubuo ng inner core at outer core; halos 1380 milya ang kapal ng outer core
Cost and Benefit Analysis–ang pag-aanalisa ng gastos at pakinabang na makukuha mula sa gagawing pagpapasya
Cross elasticity– ang pagsukat kung papaano tumutugon ang quantity demand ng produkto X sa pagbabago ng presyo ng produkto Y
Crust– pinakaibabaw na bahagi ng daigdig; matigas at mabatong bahagi ng planeta
Cuneiform – unang nabuong sistema ng pagsusulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan nang may 600 pananda sa pagbubuo ng
mga salita o ideya. Sistema ng pagsulat na imbensiyon ng mga Sumerian.
D
Death March - isang uri ng pagpaparusang ipinataw ng mga Hapon sa Pilipinas laban sa mga sumukong sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan
Deforestation – pagkaubos at pagkawala ng mga punongkahoy sa mga gubat
Demand– tumutukoy sa parehong kakayahan at kagustuhanng isang taong bumili ng isang produkto at serbisyo
Demand curve– kurba na nagpapakita ng magkasalungat na relasyon sa pagitan ng presyo at quantity demanded
Demand function – matematikong paglalarawan sa ugnayan ng presyo at quantity demanded
Demand schedule – talaan na nagpapakita ng dami ng demand sa iba’t ibang presyo
Demokrasya – uri ng pamahalaang ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga mamamayan upang pumili ng kanilang kinatawan sa pamahalaan
Desertification – ang pagkasira ng lupain sa mga rehiyong bahagyang tuyo o lubhang tuyo
Dinastiya – pamumuno ng isang angkan sa isang imperyo o kaharian sa loob ng mahabang panahon
Disaster risk mitigation– isang sistematikong paraang ng pagtukoy, pagtataya, at pagbabawas ng panganib ng trahedya o kalamidad
Disincentives– ang pagbabayad ng multa o kawalan (losses) na matatamo sa hindi episyenteng pagpapasya
Diskriminasyon – ang hindi pantay na pagtingin sa karapatan, lahi, kulay, o kultura ng isang tao
Disyerto – rehiyong may malawak na tuyong lupa at buhangin
Diverse habitat – Iba-ibang panahanan o tirahan
Divine origin –paniniwala ng mga Hapones sa kabanalan at buhay na simbolo ng panginoon sa kanilang mga hari
Demography – pag-aaral sa antas ng populasyon na nakatuon sa kapanganakan, pag-aasawa, kamatayan, at mga sakit
Downsizing –pagbabawas ng manggagawa ng bahay kalakal sa panahon ng bust perid upang makatipid sa gastusin ng produksyon
E
Ecological balance – balanseng ugnayan sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ang kanilang kapaligiran
Ecosystem – masalimuot na sistema ng interaksiyon sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ng mga bagay na walang buhay sa pisikal na kapaligiran
Eco-tourism – gawaing pang-turismo gamit ang kalikasan
Ekonomiks– pag-aaral ng pakikipagsapalaran ng tao sa kapaligirang kanyang ginagalawan. Ito ay nauukol sa pagpapasyang ginagawa ng tao at ng lipunan kung paano
gamitin at ipamahagi ang limitadong pinagkukunang-yaman upang matugunan ang kanyang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan.

Ekwilibriyo– isang sitwasyon na nagkakasundo ang mga mamimili (sa panig ng demand) at nagbibili (sa panig ng supply)
Enlightenment– kilusang intelektwal na naglalayong gamitin ang agham sa pagsagot sa mga suliraning ekonomikal, pulitikal, at maging kultural
Entreprenyur – indibidwal na nagsasaayos, nangangasiwa, at nakikipagsapalaran sa isang negosyo
Equator – itinatakda bilang zero degree latitude at humahati sa globo sa hilaga at timog na hemisphere o hemispero
Etnisidad – mistulang kamag-anakan;kapag kinikilala ng isang grupong tao ang mga sarili at ang isa’t isa bilang kasapi ng isang grupong etnolingguwistiko
Etnolingguwistiko – tumutukoy sa pagkakapareho at pagkakaiba ng mga tao sa isang bansa ayon sa kultura, wika, at etnisidad
Exploitation – pananamantala sa iba para sa sariling kapakanan
Export – pagluluwas ng mga produkto palabas ng isang bansa patungo sa iba’t ibang panig ng mundo
F
Fascism– ideolohiyang ipinalaganap ni Benito Mussolini, na tumututol sa anumang uri ng oposisyon sa pamahalaan
Fief- lupang ipinagkakaloob ng lord sa vassal
Footbinding – Sinaunang tradisyon sa China na kung saan sadyang binabali apagbabali ng arko ng paa upang hindi ito lumaki nang normal, tinatawag ang ganitong
klase
ng mga paa na lotus feet o lily feet.
French Revolution- Rebolusyong pinasimulan ng mga Pranses na naglalayong magkaroon ng pagkakapantay-pantay, pagkakaisa, at kalayaan
G
Genocide – malawakang pagpatay na ginawa noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig lalo na laban sa mga Hudyo
Geocentrism- paniniwala noong panahong Medieval na ang Daigdig (Earth) ay ang sentro ng solar system
Glasnost - Isang salitang Ruso na nangangaghulugan ng openness o pagiging bukas kung saan ,may malayang napag-usapan ang mga suliranin ng bansa sa
pamamagitan ng malayang pamamahayag
Global climate change – pagbabago ng pandaigdigan o rehiyonal na klima na maaaring dulot ng likas na pagbabago sa daigdig o ng
mga gawain ng tao
Globalisasyon– ang kaparaanan kung paano nagiging global o pangbuong mundo ang mga lokal o pampook o kaya pambansang mga gawi o paraan sa aspeto ng
ekonomiya at kalakalan, teknolohiya, politika, at kalinangan o kultura
Gross Domestic Product –sumusukat sa kabuuang pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa isang takdang panahon sa loob ng
isang bansa
Gross National Product (Gross National Income) – kabuuang pampamilihang halaga ng mga produkto at serbisyo na nagawa ng mga mamamayan ng isang bansa

Guild- samahan ng mga taong nagtatrabaho sa magkatulad na hanapbuhay
H Habitat
– tirahan ng mga hayop at iba pang mga bagay
Hanging amihan – hilagang-silangang monsoon; umiihip nang salungat sa unang hangin mula Oktubre hanggang Abril mula sa Siberia patungong karagatan
Hanging habagat – timog-kanlurang monsoon; umiihip mula Mayo hanggang Setyembre na may dalang napakalakas na ulan mula sa karagatan
Heliocentrism– paniniwala na ang araw ang sentro ng solar system
Hellenes– tawag ng mga Greek sa kanilang sarili na hango sa salitang Hellas, isang lugar sa hilagang-kanluran ng Greece
Heograpiya – nauukol sa pag-aaral ng mundo at mga taong naninirahan dito, na sumasakop din sa pag-aaral sa katangiang pisikal nito, iba’t ibang anyong lupa, at
anyong tubig, klima, at likas na yaman ng isang pook
Heograpiyang pantao – sangay ng heograpiya na tumutukoy sa pag-aaral ng wika, relihiyon, lahi, at pangkat-etniko sa iba’t ibang bahagi ng daigdig
Hinterlands– malayong lugar, malayo sa mga urbanisadong lugar ngunit apektado ng mga pangyayari sa teritoryong sakop ng lungsod
Hinuha – kaisipang hindi direktang isinasaad; isang konklusyong hango sa impormasyon
Hominid – miyembro ng pamilya ng mga mammal na may kakayahang tumayo sa dalawang paa kabilang ang tao, gorilya, chimpanzee, at orangutan
Humanidades – Kabuuan ng mga kaalaman tungkol sa mga sining na biswal tulad ng musika, arkitektura, pintura, sayaw, dula, at panitikan. Sa pamamagitan ng mga
tekstong ito, naipahahayag ng sumulat ang kaniyang nadarama, adhikain, pangarap, pag-asa, o pangamba.
Humanismo –isang kilusang intelektuwal noong Renaissance na naniniwalang dapat pagtuunan ng pansin ang klasikal na sibilisasyon ng Greece at Rome.Humanista ang
taong tumatangkilik sa ideyang ito.
I
Incentives– maaaring pinansyal o parangal na maaring matamo mula sa pagpupunyagi sa araw-araw
Income elasticity - panukat kung gaano tumutugon ang quantity demand sa pagbabago ng kita
Income per capita – sinusukat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga mamamayan ng isang bansa. Makukuha ito kung hahatiin ang Gross Domestic Product sa
kabuuang populasyon ng bansa.
Industriyalisasyon – pagbabagong pang-ekonomiya na unang naranasan sa England na gumamit ng mga makinarya kaya naman nagkaroon ng mabilisang produksyon
Imperyalismo – isangpatakarano paraan ng pamamahala na ang malalaki o makapangyarihang mga bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang
kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop o paglulunsad ng mga pagtaban o kontrol na pangkabuhayan at pampulitika sa ibang mga bansa

Impormal na sektor (Underground Economy) – sektor na nagtataglay ng malawak na katangian na binubuo ng mga yunit na nagsasagawa ng pagbuo ng produkto at
serbisyo na ang pangunahing mithiin ay makalikha ng empleyo at kita ang mga taong lumalahok dito. Ang mga gawain ng na yunit ay naisasakatuparan sa
pamamagitan ng mababang antas ng organisasyon na walang pagsunod sa itinatadhanang kapital, pamantayan, at paraan ng pagsasagawa nito sa napakaliit na
antas ng produksiyon. Ang mga katuwang sa pagsasagawa ng gawain ay kadalasang mga kamag-anak at malalapit na kaibigan na walang pormal na pagsunod sa
mga patakarang itinakda ng pamahalaan.
Import – pag-aangkat ng mga produkto mula sa ibang bansa patungo sa loob ng isang bansa
Isolationism –patakaran na ipinatutupad ng isang bansa na inihihiwalay o isinasara nito ang bansa mula sa impluwensiya at pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan
K
Kabihasnan – pamumuhay na kinagawian at pinipino ng maraming pangkat
Kagustuhan - ang mga bagay na nakatutulong sa tao upang mapagaan ang kanyang buhay
Khanate – estadong nasa hurisdiksyon ng isang khan (pinunong lokal ng ilang bansa sa gitnang Asya)
Kalakalan – anumang transaksiyon sa pagitan ng dalawang tao o sa pagitan ng mga bansa na kabilang sa isang pamilihan
Kapaligirang pisikal – katangian ng daigdig na binubuo ng anyong lupa, klima, anyong tubig, wildlife, buhay-hayop, vegetation, at mineral
Kapatagan – malawak na lupang pantay o patag
Kapital – mga makinarya, kagamitan, o imprastraktura na ginagamit bilang salik ng produksiyon
Kanluranin – pangkalahatang tawag sa mamamayan ng Europe na nanakop ng lupain sa Asya noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo. Ginagamit din ang salitang Europeo
bilang kasingkahulugan ng kanluranin.
Kapapahan– tungkulin, panahon ng panunungkulan, at kapangyarihang panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng simbahang Katoliko, gayundin sa kapangyarihang
pampulitika bilang pinuno ng Estado ng Vatican
Katipunan – isang rebolusyonaryong samahan. Tinatawag din itong KKK o Kataas-taasang Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan. Isinusulong nito ang
ganap na kalayaan ng Pilipinas mula sa mga Español. Kung anuman ang ating mga nagawa noon ay siyang naghubog kung ano tayo ngayon.
Kartel – tumutukoy sa samahan ng oligopolista na sama-samang kumikilos upang itaas ang presyo ng mga produkto o serbisyo sa pamilihan
Kasunduan sa Versailles – kasunduang opisyal na nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig, naganap noong Hunyo 28, 1919, sa pagitan ng Allies at Germany
Kaunlaran– ang pagbabago mula sa mababa tungo sa mataas na antas ng pamumuhay
Khyber Pass – landas na matatagpuan sa kabundukan ng Hindu Kush na sa loob ng libu-libong taon ito ay tinahak at ginamit ng mangangalakal at manlalakbay sa
kasaysayan papunta at palabas ng India
Kilusang Propaganda – samahang itinatag ng mga ilustrado sa Pilipinas noong ika-19 na siglo. Layunin nito na maisulong ang reporma sa bansa sa ilalim ng pamahalaang

kolonyal ng Spain.
Klima – ang karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang lugar sa loob ng ilang buwan, ng isang taon, o mahaba-habang panahon na kinapapalooban
ng mga elemento tulad ng temperatura, ulan, at hangin
Kolonyalismo –ang tuwirang pananakop ng isang bayan sa iba pa upang mapagsamantalahan ang yaman nito o makuha rito angiba pang pangangailangan ng
mangongolonya
Komplementaryo – mga produktong magkasabay o magkasamang kinukonsumo
Komunismo - ideolohiyang nagsusulong ng pagkakapantay-pantay ng mga mamamayan sa lipunan Konsepto
– ideya o kaisipan
Konsyumer – mamimili; gumagamit ng mga produkto at serbisyo
Kontemporaryong isyu- Isyung may partikular na kahalagahan sa kasalukuyang panahon
Kontinente – pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig
Kontra-repormasyon– kilusang pangrelihiyon ng Simbahang Katoliko na naglalayong panumbalikin ang tiwala ng mga sa Kristyanismo partikular sa Katolisismo
Kowtow – pagyuko ng mga Tsino sa kanilang Emperador nang tatlong beses na ang noo ay humahalik sa semento
Krusada– ekspedisyong militar na inilunsad ng mga Kristiyanong Europeo laban sa mga Turkong Muslim upang mabawi ang Jerusalem sa kamay ng mga ito
L
Laissez faire– kaisipang nagbibigay-diin sa malayang daloy ng ekonomiya, na hindi nararapat na pakialaman ng pamahalaan
Lambak – lupain patag na makikita sa pagitan ng mga bundok o sa gilid ng mga ilog
Latitude – mga distansyang angular na natutukoy sa hilaga o timog ng equator o ekwador
Lay investiture– isang seremonya kung saan binibigyan ng mga hari ang Obispo ng singsing at tauhan para sa kanyang opisina
Liberalisasyon – patakaran na nagbunsod sa paggiging malaya o pagbubukas ng kalakalan ng bansa sa pandaigdigang kalakalan
Life expectancy – inaasahang haba ng buhay
Liga ng mga Bansa (League of Nations) – itinatag ng 42 bansa noong Enero 10, 1920, na ang pangunahing layunin ay tapusin ang digmaan sa pamamagitan
negosasyon at diplomasya
Literacy rate o Antas ng kamuwangan– bahagdan ng tao sa isang partikular na bansa na may kakayahang bumasa at sumulat
Longitude – mga distansyang angular na natutukoy sa silangan at kanluran ng prime meridian
Lundayan – kinalalagyan o pinagmulan
Lupa – sa ekonomiks, tumutukoy ito sa salik ng produksiyon na yamang likas
M
Makroekonomiks– ang pag-aaral sa kabuuang galaw ng ekonomiya; pinag-aaralan dito ang interaksyon ng sambahayan, kumpanya, pamahalaan, at pandaigdigang
pamilihan.
Makroekonomikong ekilibriyo –kung ang kita sa panig ng sambahayan ay katumbas ng pagkonsumo o kaya sa panig ng bahay- kalakal, ang kita sa produksiyon ay
katumbas ng pagkonsumo
Mandate system – pagpapasailalim sa isang bansang naghahanda na maging isang malaya at nagsasariling bansa sa patnubay ngisang bansang Europeo
Manor– sentrong pangkabuhayan na pinamumunuan ng panginoong nakatira sa kastilyo
Mantle– binubuo ng makakapal at maiinit na tunaw na bato; halos 1800 milya ang kapal
Marginal thinking– pagsaalang-alang ng karagdagang benepisyo o pakinabang na matatamo sa bawat karagdagang gastusin
Market economy– ang mekanismo ng malayang pamilihan na ginagabayan ng isang sistema ng malayang pagtatakda ng halaga
Marxism – teoryang politikal at ekonomiko ni Karl Marx na nagsasaad na ang kilos ng tao ay bunga ng kapaligiran at uri ng kanyang kinabibilangan
Mein Kampf (My Struggle)– akda ni Hitler na pinagbatayan ng ideolohiyang Nazism, unang lumabas noong 1925
Merkantilismo –prinsipyong pang-ekonomiya na ang batayan ng kayamanan ng bansa ay ang dami ng ginto at pilak na mayroon ito
Mesoamerica– nangangahulugan ang katagang meso ng “gitna”; ang Mesoamerica ay rehiyon mula sa gitnang Mexico hanggang Gitnang America
Middle class – tumutukoy sa panggitnang uri ng tao sa lipunan. Sila ay nasa pagitan ng mga pinakamayayaman at mahihirap na grupo ng tao. Kadalasang batayan ng
pagiging middle class ay ang pagkakaroon ng kayamanan at kapangyarihan sa lipunan na kinabibilangan.
Migrasyon –ang pag-alis ng tao mula sa ibang bansa o lokalidad patungo sa iba
Mikroekonomiks – ay ang pag-aaral sa maliliit na yunit ng ekonomiya. Pinag-aaralan nito ang kilos, gawi at ang mga ginagawang pagpapasya ng sambahayan at
kumpanya
Militarismo – pagpapalakas ng pwersang militar
Mine tailing– dumi o mga materyales na latak mula sa proseso ng pagmimina at pagsasala mula sa malalaking minahan
Mixed economy– isang sistema na kinapapalooban ng elemento ng market economy at command economy
Monarchy– uri ng pamahalaan ng pinamumunuan ng hari, reyna, at mga kauri nito
Monopolistikong kumpetisyon – uri ng pamilihan na maraming mamimili at bahay-kalakal subalit may kaunting kapangyarihan dahil sa ibinebentang produkto na similar
but not exactly identical
Monopolyo –isang istraktura ng pamilihan na may malakas na puwersang itinakda ang presyo at dami ng ibebenta nag-iisa lamang ang prodyuser na nagbebenta ng
produkto at serbisyo sa maraming mamimili
Monopsonyo– Isang istraktura ng pamilihan na maraming nais magkaloob ng produkto at serbisyo subalit iisa lamang ang. Ito ay may lubos na kapangyarihan na
kontrolin ang presyo.
Monsoon – mga hanging nagtataglay ng ulan
Multiculturalism– lipunan na binubuo ng iba’t ibang kultura
N Nagbibili–
ang nagbebenta ng mga produkto at serbisyo sa pamilihan
Napoleonic Wars– Digmaang pinangunahan ni Napoleon Bonaparte na naglalayong pag-isahin ang buong Europa
Nasyonalismo – kadalasan, tumutukoy ito sa masidhing pagmamahal sa bayan. Subalit maliban dito, ang nasyonalismo ay nangangahulugan din ng pagkakatanto ng isang
nilalang o lahi na mahalagang ipagtanggol ang kaniyang bansa laban sa panlulupig ng mga banyaga.
Nation-state– terminong pampulitika na tumutukoy sa isang teritoryo na pinananahanan ng mga mamamayan na may magkakatulad na wika, kultura, relihiyon, at
kasaysayan, at napasasailalim sa isang pamahalaan
Natural capital – likas na puhunan
Nazism – ideolohiyang ipinalaganap ni Adolf Hitler na nagsasaad ng pagiging superyor ng lahing Aryan, na siyang kinabibilangan ng mga German
Negosyo – tumutukoy sa anumang gawain na pang-ekonomiya na may layuing kumita o tumubo
Net Factor Income from Abroad – tinatawag ring NetPrimary Income. Makukuha ito kapag ibinawas ang gastos ng mga mamamayang nasa ibang bansa sa gastos
ng mga dayuhang nasa loob ng bansa
Nomarch– pinuno ng nome
Nome– malalayang pamayanan ng sinaunang Egypt
Normative economics– paraan ng pagpapahayag na sumasalamin sa pagpapahalaga o value judgment ng isang tao sa isang pangyayaring pangkabuhayan o economic
phenomenon. Ito ay pansariling pananaw/opinyon na naglalahad ng sariling paninindigan.
O
Oasis – lugar sa disyerto na nagtataglay ng matabang lupa at tubig na maaaring makabuhay ng mga halaman at hayop
Obsidian– isang maitim at kristal na baton a nabuo mula sa tumigas na lava na ginamit sa Teotihuacan sa paggawa ng kagamitan, salamin, at talim ng kutsilyo
Oligopolyo –istruktura ng pamilihan kung saan may maliit na bilang ng bahay-kalakal na nagbebenta ng magkakatulad o magkakaugnay na produkto
Olmec – kauna-unahang kabihasnang sa Central America: nangangahulugan ang salitang Olmec na “ rubber people” dahil sila ang kauna-unahang gumamit ng dagta ng
mga punong rubber o goma
Oracle bone– tawag sa mga tortoise shell at cattle bone na ginagamit upang mabatid ang mensahe o saloobin ng mga diyos ng mga Tsino.

Opportunity cost– ang halaga ng bagay na handang isuko o bitawan upang makamit ang isang bagay
Overgrazing – sanhi ng pagkasira ng lupa at vegetation na nagaganap kung ang kapasidad ng damuhan ay hindi sapat sa laki ng kawan ng hayop
Ozone layer– isang suson sa stratosphere na naglalaman ng maraming konsentrasyon ng ozone
P
Pacific Ring of Fire – isang malawak na sona sa Pasipiko na nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan
Paggawa – oras at lakas na ginagamit ng tao sa produksiyon
Pagkonsumo – paggamit o pagbili ng mga produkto at serbisyo
Pag-iimpok – bahagi ng kita na hindi ginagasta at sa halip ay inilalagak sa bangko para sa pangangailangan sa hinaharap
Paikot na daloy – dayagram na nagpapakita ng kitang tinatanggap at bayaring ginagawa ng bawat sektor sa ekonomiya
Pamilihan – ang lugar/mekanismo para ang mamimili at nagbebenta ay nagkakaroon ng transaksiyon upang magkaroon ng bentahan
Pananaw – saloobin o opinyon ng isang tao batay sa kaniyang paniniwala
Pangangailangan – ang mga bagay na dapat ay mayroon ang tao tulad ng pagkain, damit, at tirahan upang mabuhay
Peninsula / Tangway – bahagi ng pulo o kontinenteng nakaungos sa tubig
Perestroika– tumutukoy sa pagsasaayos ng ekonomiya ng dating USSR upang manaig angpwersang pampamilihan
Philosophes– grupo ng mga intelektwal sa panahon ng Enlightenment na naniniwala na ang reason o katwiran ay magagamit sa lahat ng aspeto ng buhay
Physiocrats– mga taong naniniwala at nagpalalaganap ng ideyang ang lupa ang tanging pinagmumulan ng yaman o nakatutulong sa pagpapayaman
Pictogram–sistema ng pagsulat na gumagamit ng larawan sa mga sinaunang kabihasnang
Pilosopiya – ang mapagkilatis na pag-aaral sa mga pinakamalalim na katanungan na maaaring itanong ng sangkatauhan. Nagmula ang salitang pilosopiya sa mga salitang
griyego na philo at sophia. Ang philo ay nangangahulugang "pagmamahal" at ang sophia naman ay "karunungan". Kung pagsasamahin, ito ay "pagmamahal sa
karunungan".
Piyudalismo– isang sistemang pulitikal, sosyo-ekonomiko, at militar na nakabase sa pagmamay-ari ng lupa
Political dynasty – ang pananatili sa pamamahala ng isang pamilya sa isang estado sa paglipas ng mga taon
Populasyon – tumutukoy sa kabuuang bilang ng tao sa takdang lugar at panahon
Population boom – biglaang pagdami ng mga taong nakatira sa isang lugar
Population growth rate – antas/bahagdan ng pagdami ng tao
Prairie – lupaing may damuhang mataas na malalim ang ugat o deeply rooted tall grasses
Price index – sumusukat sa average na pagbabago sa presyo ng mga produkto at serbisyo

Presyo –ang halagang ipinambabayad sa isang tiyak na dami at uri ng isang kalakal o paglilingkod
Presyong elastisidad ng demand – sumusukat kung gaano ka sensitibo ang quantity demand sa pagbabago ng presyo
Prime Meridian – itinatalaga bilang zero degree longitude na nasa Greenwich sa England
Protectorate – isang rehiyon na may sariling pamahalaan subalit nasa ilalim ng kontrol ng isang panlabas na kapangyarihan
Pulo – masa ng lupang napapaligiran ng tubig
R Rebolusyon
–ang mabilis, agaran, at radikal na pagbabago sa isang lipunan
Red Tide – sanhi ng dinoflagellates na lumulutang sa ibabaw ng dagat
Reinkarnasyon – paniniwalang ang kaluluwa ay muling mabubuhay sa mas mataas o mababang kalagayan sa lipunan batay sa kabuuang pagkilos ng tao
Renaissance– tumutukoy sa muling pagsilang o rebirth the kulturang klasikal ng Greece na sumibol sa bansang Italya
Repormasyon– kilusang pangrelihiyon na naglalayong manghingi ng reporma sa Simbahang Katoliko. Ito ay katawagan din sa mga kaganapan na yumanig sa
Kakristyanuhan mula ika-14 hanggang ika-17 na dantaon na humantong sa pagkakahati ng simbahang Kristyano.
Responsible Parenthood and Reproductive Health Act of 2012 – batas na nagbibigay garantiya sa pagtamo ng mgapamamaraan tulad ng contraception,fertility
control, sex education, at maternal care
Replenish – muling punuan o tustusan
S
Salinization – proseso ng paglitaw ng asin sa ibabaw ng lupa o kaya naman ay inaanod ng tubig papunta sa lupa
Sambahayan – sektor na binubuo ng lahat ng tao na nagnanais na matugunan ang kanilang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan
Satrap – gobernador o pinuno ng satrapy
Satrapy – lalawigan ng Imperyong Persian
Savanna– lupain ng pinagsamang mga damuhan at kagubatan
Satyagraha – ang paglalabas ng katotohanan kasama ang pagdarasal, meditasiyon, at pag-aayuno
Scribe –mga tagatala ng pangyayari at kasaysayan sa panahon ng sinaunang kabihasnan
Shortage– isang sitwasyon na mas malaki ang dami na demanded kaysa sa dami ng produkto na isinusupply
Sibilisasyon – masalimuot na pamumuhay sa lungsod
Siltation – parami at padagdag na deposito ng banlik na dala ng umaagos na tubig sa isang lugar
Sinocentrism –ang pananaw ng mga Tsino na sila ang superiyor sa lahat

Soil degradation – pagkasira ng lupa o pagbaba nang kapakinabangan nito
Son of Heaven o “Anak ng Langit”– ang emperador ay pinili ng langit upang mamuno na may itinakdang kasaganaan at kapayapaan n noong sinaunang kabihasnan
Sputnik – kauna-unahang space satellite sa kasaysayan na inilunsad ng dating USSR
Statistical discrepancy – ang anumang kakulangan o kalabisan sa pagkuwenta na hindi malaman kung saan ibibilang. Ito ay nagaganap sapagkat may mgatransaksiyong
hindi sapat ang mapagkukunan ng datos o impormasyon.
Steppe – malawak na damuhang lupain na may kakaunting puno; matatagpuan sa silangang Europe at Asya
Stewardship – wastong pagkalinga at pangangalaga ng mga bagay tulad ng kalikasan
Strained – sobra o labis na nagamit
Sturgeon– malalaking isdang likas sa Hilagang Asya na pinagkukuhanan ng caviar (itlog) na isa sa mga produktong panluwas ng rehiyon
Surplus– isang sitwasyon na mas malaki ang dami ng produkto na isinusuplay kaysa sa dami na demand
Sustainability – kakayahang magpanatili ng isang estado o kalagayan
T
Taiga – mataas na kagubatang coniferous at mabato na matatagpuan sa Hilagang Asya, partikular na sa Siberia
Talampas – mataas na lupang patag na patag sa ibabaw
Teotihuacan – nangangahulugan ang katagang ito na “tirahan ng diyos” at isa ito sa mga unang kabihasnang nabuo sa Valley of Mexico
Terorismo – sistematiko paggamit ng malaking takot, madalas marahas, lalo na bilang isang paraan ng pagpipigil
Terra-Cotta – anumang bagay (tulad ng banga, pigurin, o estatwa) na yari sa pinainitang luwad
Territorial and border conflict – suliraning dulot ng hindi pagkakaunawaan o pagtatalo ng mga bansa sa teritoryo at hangganan
The White Man’s Burden – tulang isinulat ni Rudyard Kipling, isang British. Una itong nailathala noong 1889. Ipinahayag ni Kipling ang pagsuporta niya sa
imperyalismong kanluranin sa pamamagitan ng tulang ito.
Third Reich – panahon sa Germany mula 1933–1945 na napasailalim ang bansa sa kontrol ng ideolohiyang totalitarian
Third World – mga bansang papaunlad pa lamang tulad ng Pilipinas
Triple Alliance – kilala sa tawag na Central Powers na kinabibilangan ng Germany, Austria, Hungary, at Italy mula 1882- 1915.
Triple Entente – tawag sa alyansang France, Great Britain at Russia, kilala bilang Allies mula 1882- 1915.
Think tank – pangkat ng mga dalubhasa na nagpupulong upang gumawa ng pagsusuri sa isang suliranin at magmungkahi ng pamamaraan sa paglutas nito
Tonle Sap – lawa sa Cambodia na nakararanas ng siltationaat kinikilalang pinakamalaking freshwater lake sa Southe East Asia

Topograpiya – tumutukoy sa mga katangiang pisikal na nasa ibabaw ng daigdig na gaya ng anyong lupa at anyong tubig Tropikal
– uri ng klimang may katamtamang init
Tsar – tawag sa pinuno ng Russia hanggang sa rebolusyon noong 1917
Tundra – lupaing kadalasang walang puno na matatagpuan sa Russia, malapit sa baybayin ng Arctic Ocean
U
Unemployment rate – bahagdan ng walang hanapbuhay
Urbanisasyon – pagsasa-lungsod ng isang lugar o paglipat ng malaking bahagdan ng populasyon sa mga lungsod upang dito mamuhay at manirahan
V
Vassal– taong tumatanggap ng lupa mula sa lord
Vedas – sagradong aklat para sa mga Hindu; binubuo ng mga himnong pandigma, ritwal, at mga salaysay
Vegetation–uri o dami ng mga halaman sa isang lugar; uri ng kapaligiran batay sa tumutubong halamanan
Volatile – biglaang nagbabago
Vulnerable – madaling mapinsala
Y
Yamang likas – mga bagay na nagmumula sa kalikasan tulad ng lupa, kabundukan, kagubatan, karagatan, mga ilog, lawa, at mga depositong mineral
Z
Ziggurat –templo ng mga sinaunang Mesopotamia tulad ng Sumerian na pinaniniwalang pinaninirahan ng mga diyos
Zoroastrianismo – ang tawag sa relihiyon ng mga persyano, itinatag at ipinalaganap ni Zoroaster ang kaniyang mga turo, na naniniwalang may dalawang pwersang
naglalaban upang makuha ang kaluluwa ng tao. Ayon sa kaniya, huhusgahan ang tao batay sa kaniyang ginawa at kung kaninong pangkat siya sumanib.

CODE BOOK LEGEND
Sample: AP5KPK-IIIf-5

LEGEND SAMPLE
Learning Area and Strand/ Subject or

Araling Panlipunan
Specialization
First Entry AP5

Grade Level Baitang 5
Domain/Content/ Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang

Uppercase Letter/s KPK
Component/ Topic Kolonyal ng mga Espanyol
Roman Numeral
Quarter Ikatlong Markahan III
*Zero if no specific quarter
Lowercase Letter/s
*Put a hyphen (-) in between letters to indicate Week Ika-anim na linggo f
more than a specific week
-
Nakapagbibigay ng sariling pananaw tungkol

Arabic Number Competency sa naging epekto ng kolonyalismo sa lipunan 5
ng sinaunang Pilipino

DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE
Heograpiya at Mga Sinaunang
Ako ay Natatangi NAT Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino PLP HSK
Kabihasnan sa Daigdig
Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal
Ang Aking Pamilya PAM Pamunuang Kolonyal ng Espanya PKE DKT
na Panahon
Pagbabagong Kultural sa
Ang Pag-usbong ng Makabagong
Ang Aking Paaralan PAA Pamamahalang Kolonyal ng mga KPK PMD
Daigdig
Espanyol
Mga Pagbabago sa Kolonya at
Ako at ang Aking Kapaligiran KAP PKB Ang Kontemporanyong Daigdig AKD
Pagusbong ng Pakikibaka ng Bayan
Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Mga Pangunahing Konsepto ng
Ang Aking Komunidad KOM Malayang Kaisipan Sa Mundo PMK Ekonomiks MKE
Pagpupunyagi sa Panahon ng
Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon KNN Kolonyalismong Amerikano at KDP Maykroekonomiks MYK
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at
Pamumuhay sa Komunidad PSK SHK Makroekonomiks MAK
Hamon sa Kasarinlan ng Bansa
Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga
Pagiging Kabahagi ng Komunidad PKK TDK MSP
Demokrasya at Kaunlaran Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
Mga Isyung Pangkapaligiran at
Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon LAR Heograpiya ng Asya HAS IPE
Pangekonomiya
Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Sinaunang Kabihasnan sa
KLR KSA Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan IPP
Rehiyon AsyaHanggang
Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Ang Timog at Kanlurang Asya sa Mga Isyu sa Karapang Pantao at
Rehiyon PKR Transisyonal at Makabagong Panahon TKA Gender IKP
Ang Silangan at Timog-Silangang Asya Mga Isyung Pang-Edukasyon at

Ekonomiya At Pamamahala EAP sa Transisyonal at Makabagong KIS Pansibiko at Pagkamamamayan (Civics CC
Panahon and Citizenship)
Ang Aking Bansa AAB
Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa LKE

Ang Pamamahala Sa Aking Bansa PAB
Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa KPB
REFERENCES
Bureau of Elementary Education, 2002 Basic Education Curriculum, (Pasig City: Department of Education, 2002)
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Basic Education Curriculum .Pasig City,2002.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sport. Desired Learning Competencies New Secondary Education Curriculum . Pasig City, 1991.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sports . Desired Learning Competencies Philippine Secondary Schools Learning Competencies.
Pasig City, 1998.
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Secondary Education Curriculum. Pasig City, 2010.
Connecticut State Department of Education, Division of Teaching and Learning, Social Studies Curriculum Framework, (USA: Connecticut State Department of
Education, 1998)
Council for the Welfare of Children, The Filipino Child of the Millennium: National Plan of Action for Child 2005-2010, (Quezon City: Council for the Welfare of
Children, 2005)
Department of Education, New Elementary School Curriculum (NESC): Program for Decentralized Education Development, (Manila: Department of Education, 1982)
Olivia Caoili, The Social Sciences in the Philippines: a Retrospective View, in L. Samson and C. Jimenez. Eds. First national social science congress: toward excellence
in social science in the Philippines, (Quezon City: University of the Philippines Press, 1983)
“United Nations Convention on the Rights of the Child,” last modified 2012, http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx


Ap CG

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ap CG

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika ng Pilipinas

K to12 Gabay Pangkurikulum

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 291

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 3ng 291

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 4ng 291

Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 5ng 291

1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 6ng 291

5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Kakayahan Partikular na Kasanayan

1. Nakababasa ng istatistikal na datos

Kakayahan Partikular na Kasanayan

Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 9ng 291

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 10ng 291

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 11ng 291

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 12ng 291

Saklaw at Daloy ng Kurikulum

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

7 Araling Asyano Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, 1-7

Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

Grade Time Allotment

1-2 30 min/day x 5 days

3-6 40 min/day x 5 days

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 14ng 291

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 15ng 291

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 16ng 291

NILALAMAN PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA CODE LEARNING MATERIALS

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 20ng 291

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 21ng 291

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 22ng 291

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 23ng 291

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

14. Naipagmamalaki ang sariling Ako, ang Pamilya at ang

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 24ng 291

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 25ng 291

3. Nailalarawan ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 26ng 291

7. Nakikilala ang “family tree” 1. PRODED Learning

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 27ng 291

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 28ng 291

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

18. Naihahambing ang

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 29ng 291