Εφηβική κατάθλιψη: Τα συμπτώματα, η οικογενειακή αντιμετώπιση και οι γραμμές

στήριξης

Η κατάθλιψη των εφήβων είναι ένα σοβαρό πρόβλημα ψυχικής υγείας που
προκαλεί ένα επίμονο αίσθημα θλίψης και απώλειας ενδιαφέροντος για
δραστηριότητες. Επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο έφηβος σκέφτεται,
αισθάνεται και συμπεριφέρεται και μπορεί να προκαλέσει συναισθηματικά,
λειτουργικά και σωματικά προβλήματα. Αν και η κατάθλιψη μπορεί να
εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή στη ζωή, τα συμπτώματα μπορεί να είναι
διαφορετικά μεταξύ εφήβων και ενηλίκων και χρήζουν άμεσης προσοχής.

Θέματα όπως η πίεση των γονέων οι ακαδημαϊκές προσδοκίες και τα μεταβαλλόμενα

συναισθήματα μπορούν να φέρουν πολλά σκαμπανεβάσματα στους εφήβους. Αλλά
για μερικούς τα ψυχικά σκαμπανεβάσματα είναι πιο έντονα και πιο
αυτοκαταστροφικά.
Η κατάθλιψη των εφήβων δεν είναι μια αδυναμία ή κάτι που μπορεί να ξεπεραστεί με
δύναμη θέλησης - μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες και απαιτεί μακροπρόθεσμη
θεραπεία. Για τους περισσότερους εφήβους, τα συμπτώματα κατάθλιψης
χαλαρώνουν με τη θεραπεία, όπως φαρμακευτική αγωγή και ψυχολογική
συμβουλευτική και δεν φτάνει απλώς η αρωγή της οικογένειας ή των φίλων.
Συμπτώματα
Τα σημάδια και τα συμπτώματα κατάθλιψης των εφήβων περιλαμβάνουν μια
μεταστροφή από την προηγούμενη στάση και συμπεριφορά του εφήβου που μπορεί
να προκαλέσει σημαντικές δυσκολίες και προβλήματα στο σχολείο ή στο σπίτι, σε
κοινωνικές δραστηριότητες ή σε άλλους τομείς της ζωής. Στην αρχή μπορεί να μην
είναι ιδιαίτερα αντιληπτά αλλά επειδή τα συμπτώματα κατάθλιψης μπορεί να
διαφέρουν σε σοβαρότητα και το παραμικρό σύμπτωμα χρήζει προσοχής.
Δώστε βάση αν το παιδί σας έχει τα εξής χαρακτηριστικά ως προς τη
συμπεριφορά ή και τις αντιδράσεις του:
 Συναισθηματικές μεταπτώσεις
 Συναισθήματα θλίψης, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν ξέσπασμα
κλάματος χωρίς προφανή λόγο
 Απογοήτευση ή αισθήματα θυμού, ακόμα και για μικρά ζητήματα
 Αίσθημα απελπισίας
 Ευερέθιστη συμπεριφορά
 Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστηση σε συνήθεις δραστηριότητες
 Αδιαφορία ή σύγκρουση με την οικογένεια και τους φίλους
 Χαμηλή αυτοεκτίμηση/ αυτοπεποίθηση
 Αισθήματα ενοχής
 Εμμονή σε προηγούμενες αποτυχίες ή υπερβολική αυτοκριτική / αυτό
-μαστίγωμα
 Εξαιρετική ευαισθησία στην απόρριψη ή την αποτυχία και ανάγκη για
υπερβολική επιβεβαίωση
 Πρόβλημα συγκέντρωσης, λήψης αποφάσεων και μνήμης
 Αρνητικές σκέψεις για το μέλλον
 Συχνές σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
 Αλλαγές συμπεριφοράς
Παρακολουθήστε ως γονείς αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως:
 Κόπωση και απώλεια ενέργειας
 Αϋπνία ή υπερβολική ανάγκη για ύπνο
 Αλλαγές στην όρεξη - μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους ή
αυξημένες επιθυμίες για φαγητό και αύξηση βάρους
 Χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών
 Διέγερση ή ανησυχία
 Επιβραδυνόμενη σκέψη, ομιλία ή νωθρές κινήσεις του σώματος
 Συχνά παράπονα για ανεξήγητους πόνους και πονοκεφάλους
(ψυχοσωματικά) οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν συχνές
επισκέψεις στο σχολικό ιατρείο
 Κοινωνική απομόνωση
 Κακή σχολική απόδοση ή συχνές απουσίες από το σχολείο
 Λιγότερη προσοχή στην προσωπική υγιεινή ή εμφάνιση
 Θυμωμένα ξεσπάσματα, διασπαστική ή επικίνδυνη συμπεριφορά ή
άλλες υποκριτικές συμπεριφορές
 Αυτοτραυματισμός — για παράδειγμα, κοπή ή καύση
 Σχέδια αυτοκτονίας ή μια απόπειρα αυτοκτονίας
Τι είναι φυσιολογικό και τι όχι

Μπορεί να είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα ότι η εναλλαγή συναισθημάτων

συνδέεται με την κατάθλιψη. Προσπαθήστε να είστε κοντά στο παιδί σας, να το
ακούσετε και να κατανοήσετε τον λόγο που κάνει τις σκέψεις αυτές. Επίσης, μπείτε
«στα παπούτσια» του και προσπαθήστε να σκεφτείτε εσείς πώς θα αντιδρούσατε στη
θέση του. Μην είστε επικριτικοί αλλά στοργικοί και συμπονετικοί.
Πότε να επισκεφτείτε έναν ψυχολόγο

Εάν τα σημάδια κατάθλιψης και τα συμπτώματα συνεχιστούν, αρχίστε να

παρεμβαίνετε στη ζωή του εφήβου σας. Κλείστε ένα ραντεβού με έναν ψυχολόγο
αρχικά ως γονείς και στη συνέχεια με το παιδί σας.

Τα συμπτώματα κατάθλιψης πιθανότατα δεν θα καλυτερέψουν από μόνα τους και

μπορεί να επιδεινωθούν ή να οδηγήσουν σε άλλα προβλήματα εάν δεν
αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Οι καταθλιπτικοί έφηβοι μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο
αυτοκτονίας, ακόμη και αν τα σημάδια και τα συμπτώματα δεν φαίνεται να είναι
σοβαρά.

Εάν είστε έφηβος και νομίζετε ότι μπορεί να έχετε κατάθλιψη ή έχετε έναν φίλο που
μπορεί να έχει κατάθλιψη ζητήστε τη βοήθεια ενός ενήλικα που εμπιστεύεστε.