26.11.

2022
Podstawy anatomii i patofizjologii
Wytwory naskórka – powstają z komórek nabłonkowych i są umiejscowione w skórze
właściwej. Wytworami naskórka są włosy, paznokcie oraz gruczoły – potowe, łojowe i
mlekowe.
Naskórek nie ma własnego unaczynienia
Tkanka podskórna – utworzona głównie z tkanki tłuszczowej. Grubość tkanki podskórnej
oraz zawartość w niej tkanki tłuszczowej zależą m.in. od okolicy ciała, płci oraz stopnia
odżywienia organizmu.
Tkanka podskórna – budowa i funkcja

Jak zbudowana jest tkanka podskórna?

Jaką funkcję pełnią naczynia krwionośne?
Jaką funkcję pełnią naczynia blaszkowate?

Włosy są zbudowane z komórek zawierających keratynę (z wyjątkiem cebulki włosa). U

człowieka występują w postaci szczątkowej. U innych ssaków pełnią funkcję
termoizolacyjną. Poza wargami oraz wewnętrzną stroną dłoni stóp, włosy pokrywają całą
powierzchnię skóry człowieka. W ciągu miesiąca rosną one około 12 mm. Każdy włos żyje
mniej więcej 3-5 lat, a następnie wypaa i jest zastępowany nowym.

Faza anagen – wzrost – kilka lat

Katagen – proces osłabiania cebulki włosa, wypadania włosa 2-4 tyg
Telogen – wzrost włosa 3-6 miesięcy

Paznokcie – zbudowane głównie z keratyny. Chronią końcówki palców i wzmacniają odbiór

wrażeń dotykowych przez opuszki palców, osłaniają końcowe odc. Palców. Rosną około 0,1
mm dziennie czyli średnio 3mm mies. Wyrastają z macierzy paznokcia, które stanowią
nieustannie dzielące się komórki.

Gruczoły
 Potowe – wydzielają pot, który bierze udział w termoregulacji i wydalaniu zbędnych
produktów przemiany materii. Pot także przeciwdziała rozwojowi chorobotwórczych
bakterii i grzybów na skórze. Pot= gównie woda + kationy i aniony, moczniak,
amoniak, kwas mlekowy – zwykła osoba na dobę poci się od 0,5-0,7 l – osoba
ćwicząca intensywnie – nawet do 2 l
  Łojowe – wydzielają łój, który natłuszcza włosy i naskórek, dzięki czemu są one
bardziej elastyczne. Łój stanowi także barierę ochronną przed chorobotwórczymi
bakteriami i grzybami.
 Mlekowe – wydzielają mleko (pierwszy pokarm noworodka), które jest mieszaniną
białek, tłuszczów, cukrów, witamin, hormonów i przeciwciał. Przekształcony gruczoł
potowy. Aktywowany przez hormon – prolaktynę – po porodzie.

Prawidłowy przyrost masy kobiety w ciąży – 8-12 kg
Skóra właściwa – warstwa skóry, która leży tuż pod naskórkiem. Jest zbudowana głównie
z tkanki łącznej włóknistej.
 W tkance łącznej włóknistej występują liczne włókna białkowe (np. włókna
kolagenowe i elastynowe), które nadają skórze wytrzymałość mechaniczną,
elastyczność i rozciągliwość
 Jznajdują się też liczne naczynia krwionośne, dzięki czemu może ona usuwać
szkodliwe produkty premiany materii i uczestniczyć w termoregulacji
 Receptory, które znajdują się w skórze właściwej, umożliwiają odbiór informacji
ze środowiska zewnętrznego
Pytania:
Która warstwa naskórka ma kontakt ze środowiskiem zewnętrznym – rogowa (zrogowaciała –
zbudowana z martwych komórek wypełnionych białkiem zwanym keratyną.
W której warstwie naskórka powstają nowe komórki? – w warstwie żywej
Choroby skóry
Grzybice – objawy: swędząca wysypka, pieczenie, łuszczenie się skóry, zgrubiałe, łamliwe
paznokcie, droga zakażnia: kontakt z zakażonym człowiekiem lub z przedmiotami, których
używał, leczenie: preparaty przeciwgrzybicze stosowane na skórę lub przyjmowane doustnie,
profilaktyka: przestrzeganie zasad higieny, nieużywanie wspólnych przedmiotów higieny
osobistej, nienoszenie obuwia \ochronnego w miejscach publicznych np. na basenie.
Leczenie grzybicy domowymi sposobami – sól morska, olejek lawendowy/herbaciany –
jednak lepiej pójść do dermatologa. Grzybicza przyczynia się do powstania łupieżu.
Łuszczyca – przyspiesza proces keratynizacji, powodowana uwarunkowaniami genetycznymi
 Pasożytnicze – wywoływane przez pasożytnicze owady – wszy oraz przez roztocza –
świerzbowce. Wszawica, świerzb – przyczyna – pasożytniczy pajęczak –
świerzbowiec ludzki – zakażenie przez kontakt z chorym lub korzystanie ze
wspólnych przedmiotów – najczęściej pościeli. Objawy – świąd i czerwona
grudkowata wysypka, leczenie – leki przeciw świerzbowi w postaci płynów,
szamponów, kremów lub maści.
 Choroby wirusowe i bakteryjne - opryszczka – zakażenie wirusem opryszczki – przez
pocałunek lub korzystanie ze wspólnych przedmiotów, np. sztućców i szklanek –
wirus wraca przy miesiączce, osłabieniu organizmu, wyziębieniu, przegrzaniu,
Liszajec – paciorkowce i gronkowce, popularne u dzieci
  Trądzik pospolity – produkcja nadmiernej ilości łoju przez gruczoły łojowe i zatkanie
ich ujść – trądzik młodzieńczy, u dorosłych, różowaty
 Czerniak – choroba nowotworowa – przyczyna: zmiany w materiale genetycznym,
powodując eniekontrolowanie dzielenie się komórek skóry, objawy – pojawienie się
nieregularnej, ciemnej plamy barwnikowej o poszarpanych brzegach – profilaktyka –
unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, korzystania z solarium,
samodzielna kontrola znamion barwnikowych, regularne wizyty u dermatologu –
bezpłatne coroczne badania, leczenie uzależnione od momentu zdiagnozowania –
wcześnie – najczęściej
Na JPII – anonimowe, bezpłatne badanie

27.11.2022

 Kobiety, z uwago na gospodarkę hormonalną, częściej chorują na osoby układu

kostnego