პიროვნებაზე ცენტრირებული თერაპია

კარლ როჯერსი - 1902-1987

ბიოგრაფია და თეორიის განვითარების ისტორია

- მშობლები: რიგიდული, ფუნდამენტალისტი ქრისტიანები, არ

სჯეროდათ როჯერსის ინტელექტუალური
შესაძლებლობების.
- „სხვები საუჭვოდ იქცევიან და ეს ჩვენი ოჯახისთვის მიუღებელია. ისინი
თამაშობენ ბანქოს, დადიან კინოში, ეწევიან, ცეკვავენ, იღებენ ალკოჰოლს
და ერთვებიან რაღაც აქტივობებში, არ დავასახელებთ. ყველაზე
საუკეთესო რამ, რაც შეიძლება გააკეთო არის ის, რომ მათთან
კომუნიკაცია არ დაამყარო და იცხოვრო შენი ცხოვრებით შენს
ოჯახში“(როჯერსი, 1980, გვ.28)
- პირველი სპეციალობა - სოფლის მეურნეობა
- ახალგაზრდა მამაკაცთა ქრისტიანული ფედერაციის
კონფერენცია პეკინში, ჩინეთი (1961) – 6 თვის განმავლობაში
ცხოვრობდა ოჯახის გარეშე:
მან უარყო მშობლების კონსერვატიული რელიგიური იდეები
დაქორწინდა ბავშვობის მეგობარზე
განათლება:თეოლოგიური სემინარიის ლიბერალური
გაერთიანება ---- კოლუმბიის უნივერსიტეტის კლინიკური
ფსიქოლოგიის მიმართულება - შეხვდა ჯონ ვოტსონს
პირველი კლინიკური პოზიცია -როჩესტერი, ბავშვის
დახმარების ცენტრი - დიაგნოსტიკა (ბიჰევიორზმი და
ფსიქოანალიზი) - სურდა ადამიანების დახმარება და არა
ლაბორატორიაში მუშაობა.
პრაქტიკიდან მიღებული თეორიული წანამძღვრები

• - კლიენტებს აქვთ კრეატიულობის შესაძლებლობა

• - თერაპია უნდა დაეხმაროს კლიენტებს მიიღონ პიროვნული
უნიკალურობა
• -კლიენტს ცენტრალური ადგილი უკავია თერაპიის პროცესში.
თერაპევტი ეხმარება მათ მიაღწიონ წარმატებას საკუთარი
თავის აღმოჩენაში
• -თერაპევტი არ უნდა იყოს კლიენტის მასწავლებელი ან
განმანათლებელი
• -თერაპევტმა არ უნდა გამოიწვიოს კლიენტის მხრიდან
დამოკიდებულება
• თერაპია მუშაობს მაშინ, როდესაც კლიენტს შეუძლია
განიცადოს აწმყო თერაპიის პროცესში.
 თეორიული პრინციპები
I. პიროვნების თეორია:

1. „მე “- ს თეორია -
2. დასწავლის და ზრდის პოტენციალი
3. დაფასების პირობები

II. ფსიქოთერაპიის თეორია

 1. „მე “- ს თეორია
- ინდივიდი განიხილება, როგორც მუდმივად ცვალებადი პროცესის
მონაწილე, რომელსაც აქვს უნარი, როგორც სტაბილურობის, ისე
ცვლილების.

- ორგანიზმი, არის ყოველგვარი გამოცდილების განცდის ლოკუსი.

- ორგანიზმის ნაწილია „მე“- ანუ „სელფი“.

- შესაძლოა არსებობდეს განსხვავება/არაკონსისტენტურობა „მე“- სა

და „ორგანიზმს“ შორის, რასაც არაკონგრუენტულობას უწოდებს.

- კონგრუენტულობა „მე“-სა და „ორგანიზმს“ შორის არის

სასურველი, რომელსაც ინდივიდი მიჰყავს გარემოსთან
შეგუებისკენ, მომწიფებისა და სრული ფუნქციონირებისკენ.
2. დასწავლის და ზრდის პოტენციალი

აქტუალიზაციის ან ფორმატიული ტენდენცია თანდაყოლილია

„ადამიანში არსებობს ენერგიის ერთი წყარო. ეს წყარო არის

მთელი სისტემის ფუნქციონირება,რომელსაც მარტივად
შეგვიძლია ვუწოდოთ სრულყოფილების, აქტუალიზების
ტენდენცია, რომელიც არა მხოლოდ ინარჩუნებს არამედ
აუმჯობესებს „ორგანიზმს“
(როჯერსი, 1980)
 3. დაფასების პირობები
გარდა ორგანიზმის მოთხოვნილებისა, რომ იყოს ადაპტური და
ზრდადი, არსებობს დამატებითი -
დასწავლილი მოთხოვნილება

სხვების საკუთარი თავის

პოზიტიური შეფასება პატივისცემა

- „ვუყვარდე, მიმიღონ, მოვეწონო“

- თვითცნობიერება - „არა“ „ჩემი“ - ორი წლის ბავშვებში
„თუკი ინდივიდს მივიღებთ უპირობოდ.. საკუთარი თავის
დაფასებაც იქნება უპირობო...პოზიტიური შეფასებისა და
თვით-პატივისცემის მოთხოვნილებები არ იქნება კონფლიქტში
„ორგანიზმულ“ შეფასებასთან, შესაბამისად ინდივიდი
შეეგუება გარემოს და იქნება სრულად ფუნქციონირებადი“
(როჯერსი, 1959)

ბავშვი ახდენს აღმზრდელის შეფასებების ინტერნალიზაციას

მიუხედავად იმისა, რომ ის არ არის მისი ორგანიზმული
გამოცდილების შესატყვისი. ალტერნატივა არის მხოლოდ
ტანჯვა და ტკივილი ნეგატიური შეფასების გამო.
მაგალითი
1. „როცა უხეშად ვექცევი სხვას მე ცუდი ვარ“
2. „მშობლებს არ მოვწონვარ იმის გამო, რომ უხეშად ვიქცევი“
3. „არ მომწონს უხეშად თამაში !!! - ორგანიზმული, რეალური
მოთხოვნილების შეკავება“
ფსიქოპათოლოგია:
- გამოცდილების უარყოფა
- კონფლიქტი რეალურ სურვილსა და ინტროეცირებულ
სურვილებს შორის.
- დისფუნქცია არის ცვლილების შეუძლებლობა -რიგიდულობა
- ინდივიდს არ ძალუძს შეეწინააღმდეგოს ინტროეცირებულ
დაფასების პირობებს და არ შეუძლია „მე-კონცეფციის“
მოდიფიკაცია
 II. ფსიქოთერაპიის თეორია
არაგანსჯითი ატმოსფერო ხელს უწყობს გამოჯანმრთელებას

თერაპევტი ენდობა კლიენტს და უპირობოდ აფასებს მას, არის

კონგრუენტული, განიცდის ემპათიას კლიენტის მიმართ.

კლიენტი თავდაპირველად არის არაკონგრუენტული და

არის მოწყვლადი, შემდეგ ის იწყებს საკუთარი თავის ნდობას,
დაფასებას, საკუთარი თავის მიღებას.

კლიენტის ფსიქიკური ჯანმრთელობა

 ???

- კონგრუენტულობა

- უპირობო მიღება

- ემპათია
 კვლევის შედეგები

• კლიენტზე ცენტრირებული თერაპიისას მდგომარეობა

უმჯობესდება.

• კლიენტზე ცენტრირებულ თერაპიას ნაკლები ეფექტი აქვს

უფრო სტრუქტურირებულ, კოგნიტურ მიდგომასთან
შედარებით.
გმადლობთ ყურადღებისთვის!