You are on page 1of 9

‫خةموكى ضية؟‬

‫تيَكض وون ي ان بيَ ذين نةخوش يكا طريَ داى ب هش وبيرانظةي ة (ميَش كيظة)‬
‫ةريى دكةت ة س ةر دةرونى‪ ,‬ي ان (نةخوش يةكا دةرونيي ا طةل ةك‬ ‫َ‬ ‫كاريط‬
‫كةسى توش بووى هةس ت ب كيَمبوون ا‬
‫َ‬ ‫بةربةالظة دهيَتة نياسين ب خةم )‪.‬كو‬
‫يى وتيَكض وونا خ ةو وخ ارن و ظ ةخارنىَو‬‫بهايى كةس ى ‪,‬و ذدةس تدانا خوش َ‬
‫َ‬
‫وةستيانى و ذ دةستدانا هوش و بيران‪.‬‬
‫َ‬ ‫زاريى و‬
‫َ‬ ‫هةستكرن ب بيَ‬
‫كةسى خةموكى ل دةظ ثةيدا دبيت ‪,‬بةرى نوكة حةز ذ ئةنجامدانا هن دةك‬‫َ‬ ‫ئةو‬
‫لى د‬
‫لى د نوك ة ن ة ‪.‬ط رنطى ب هن دةك كةس ان ددا َ‬
‫كاران و ض االكيا دك ر َ‬
‫نوك ةدا ئ ةظ طرنطي ة الواز ي ان ب ت ةمامى نةماي ة ‪ ,‬هةروةس ا كةس َى‬
‫توش بووى دوي ر د ك ةظت ذ مروظ ان و ثةيوةن دييَت وى د ط ةل كةس يَت‬
‫ةرى ن ة ريَكخس تنا‬
‫َ‬ ‫دةوروبةر ذناظ دضيت ‪ ,‬ه ةر وةس ا خ ةموكى دبت ة ئةط‬
‫خةوى و ذ دةستدانا هيَزا لةشى‪.‬‬
‫َ‬

‫اليى ريَكخ راوا س اخلةميا‬


‫َ‬ ‫ةموكيى ذ‬
‫َ‬ ‫هن دةك دات اييَن ك ورت دةرب ارةى خ‬
‫جيهانى (‪)WHO‬‬
‫ةموكيى‬
‫َ‬ ‫ساالنة نيَزيكى ‪ 265‬مليون كةس ا ذ ذييَن ج ودا توش ى خ‬ ‫‪‬‬
‫دبن‬
‫هةروةس ا داي ة دي اركرن ك و ئ افرةت ث ترى زةالم ان توش ى‬ ‫‪‬‬
‫خةموكيى دبن‬
‫َ‬
‫ةرى‬
‫َ‬ ‫ساالنة نيَزيكى ‪ 700‬تا ‪ 800‬هزار كةس ا خ و دك وذن ذ ئةط‬ ‫‪‬‬
‫خةموكيى دا‬
‫َ‬
‫ساليى‬
‫َ‬ ‫ذيى ‪ 15‬هةتا ‪29‬‬
‫كوشتنى د َ‬
‫َ‬ ‫ئةطةرى خو‬
‫َ‬ ‫خةموكى دبيتة‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬طةل ةك ريَكيَت كاريط ةر هةن ة (دةرم ان ‪ ,‬دةرونى‪....‬هت د)ك و‬
‫ضارةسةربا خةموكا ناظةند و دذوار دكن‪.‬‬

‫خةموكيى ضنة؟‬
‫َ‬ ‫هوكاريَن‬
‫زاروكينيى وةكو ذ دةستدانا كةس يَت‬
‫َ‬ ‫ذيانى ‪ -:‬بارطرانييَت‬
‫َ‬ ‫رويدانيَت‬ ‫‪-1‬‬
‫ةروةردةكرنى دا ‪,‬جنس ى و ك اريَن‬
‫َ‬ ‫نيَزيك ‪,‬كيَماسى د م ةزنكرن و ث‬
‫ةموكيى‬
‫َ‬ ‫طرانيَت لةش ى ئ ةظ ئةط ةرة هاريك ارن ذب وو دةرك ةتنا خ‬
‫ذيى مةزن‬
‫هةتا َ‬

‫ذبانى وةكى‪-:‬‬
‫َ‬ ‫رويدانيَت‬
‫ئاريشةييَت ئابورى‬ ‫‪-1‬‬
‫زاروكبوون و ذ دةستدانا وى‬ ‫‪-2‬‬
‫بى كارى ئان فشارا كارى‬ ‫َ‬ ‫‪-3‬‬
‫ذ دةستدانا كةسيَت نيَزيك يان هةظالةكى‬ ‫‪-4‬‬
‫ئاريشةييَت ذنئينان و خيَزانى‬ ‫‪-5‬‬
‫دلى خ ودا د‬
‫كةسايةتى‪ -:‬هندةك كةس هةنة ك و هةس تيَت خ و دن اظ َ‬ ‫‪-2‬‬
‫هيَلن ونا دةريَخن ‪ ,‬ئةظ جورة مروظة ثترى ه ةر كةس ةكى توش ى‬
‫خةموكيى دبن‪.‬‬
‫َ‬
‫ماددةييَت كحولى و كيَشانا جطاران ‪ -:‬نيَ زيكى ‪ %30‬ذ توش بوويان‬ ‫‪-3‬‬
‫ظةدطرت‬
‫دةرم‪$$‬انيَت سروش‪$$‬تى‪ -:‬دبيت خ ةموكى ذب ةر وان ح ةبك و دةرمان ا‬ ‫‪-4‬‬
‫وليى وةكى‬
‫بى طيَ َ‬‫ئةطةرى َ‬
‫َ‬ ‫بيت ‪,‬ييَن دبنة‬
‫(‪)Isoterintinoin,Interferon alpha‬‬
‫بوماوةيى‪ :‬هةتا نوكة طةلةك ظةكولين هاتينة كرن ‪ ,‬و دناظ دا داية‬ ‫‪-5‬‬
‫يى ديظدا ‪.‬‬
‫دياركرن كو بوماوةى ذ بةرةبابةكى بو َ‬
‫ةرى هن دةك‬
‫َ‬ ‫نةخوش‪$$‬ييَن ن‪$$‬ةييَن دةروونى‪ -:‬دبيت خ ةموكى ذ ئةط‬ ‫‪-6‬‬
‫نةخوشييَت دى ثةيدا بيت وةكى(ثةنجةشيَر ‪ ,‬ئايدز‪.....‬هتد)‬

‫خةموكيى‬
‫َ‬ ‫نيشانةييَت ديار ييَت‬
‫بى هيظيبوون‬ ‫بى ئوميَد و َ‬‫َ‬ ‫‪-1‬‬
‫رةحةتيى‬
‫َ‬ ‫بى طيَولى ‪,‬نة‬ ‫هةست كرن ب َ‬ ‫‪-2‬‬
‫كيَمبوونا وزةيا لةشى‬ ‫‪-3‬‬
‫طهورين د سةنطا لةشى دا‬ ‫‪-4‬‬
‫سةرنجى(تركيز)‬
‫َ‬ ‫كيَمبونا‬ ‫‪-5‬‬
‫برياردانى كيَم دبيت‬
‫َ‬ ‫شيانيَت‬ ‫‪-6‬‬
‫كوشتنى دكةت‬
‫َ‬ ‫بةردةوام هزريَت خو‬ ‫‪-7‬‬
‫نظستنى‬
‫َ‬ ‫زيَدةبوون يان كيَم بوونا‬ ‫‪-8‬‬
‫وةكى بةرضاظ‬
‫َ‬ ‫خارنى ب شيَ‬
‫َ‬ ‫نةريَكخستنا‬ ‫‪-9‬‬

‫خةموكيى ضنة؟‬
‫َ‬ ‫جوريَت‬
‫خةموكيى د نهادا هةنة ‪ ,‬ه ةر هن دةك زان اييَن‬
‫َ‬ ‫طةلةك جوريَت‬
‫دةرونى ي ان ظةكول ةر ب ش يَوةيةكى رابوين ة ب ثولينكرن ا‬
‫‪,‬لى ذ طرنطك ترين و دي ارترين ث ولينكرن ‪ ,‬ئ ةظ‬ ‫ةموكيى َ‬
‫َ‬ ‫خ‬
‫جوريَن سةرةكينة‪-:‬‬
‫خةموكيا دةمكى(ظةطةروك)‬ ‫‪-1‬‬
‫خةموكيا دووجةمسةرى‬ ‫‪-2‬‬
‫خةموكيا وةرزى‬ ‫‪-3‬‬
‫خةموكيا دةمكى‬ ‫‪-1‬‬
‫تى ب وو‬
‫ئ ةو ج ورة خةموكي ة ك و م روظ ت وش دبي َ‬
‫ماوةي ةكى ‪ ,‬و ث اش دض ت ‪ ,‬و ثش تى بورين ا دةم ةكى‬
‫دزظ ريت ظ ة (ج ار ج ار)‪,‬ه ةرجارةكا دزظ ريت‬
‫بى هيَزى و‬
‫نيشانةييَت وى ل نةخوشى ديار دبن ‪ ,‬توشى َ‬
‫كةسةيى توشى بووى توش ى‬
‫َ‬ ‫الوازيةكا مةزن دكت ‪.‬ئةو‬
‫دلةراوكةيكا (قلق) م ةزن دبيت ‪,‬و هةروةس ا خ ةوا وان‬
‫ب ئيَكجارى تيَكدضيت‪,‬طةلةك طازندةيان دكةن‪.‬‬

‫خةموكيى دا ‪ ,‬دابةش دكةين بوو ‪ 3‬ثل ةييَت‬


‫َ‬ ‫جورى‬
‫َ‬ ‫دظى‬
‫َ‬
‫سةرةكى‪-:‬‬
‫يى سظكة ك و طةل ةك‬ ‫سظك (‪ -:)mild‬ئةظ جورة َ‬ ‫‪-1‬‬
‫ئ ازارا كةس َى توش بووى ن ا دةت‪ ,‬زى ب زى‬
‫دزظريتة ظة‬
‫ن اظنجى(‪ -:)moderate‬ئ ةظ ج ورة ‪ ,‬كةس َى‬ ‫‪-2‬‬
‫بى طولي ةكا م ةزن‬ ‫توشبوى ئازار ددةت و توش ى َ‬
‫ةكى دريَ ذتر ذ‬
‫َ‬ ‫دكةت ‪ ,‬زى دزظريت ‪ ,‬و بو ماوةي‬
‫جورى ئيَك دمينيت‪.‬‬
‫َ‬
‫َى‬ ‫دذوار (‪ -:)sever‬د ظى ج ورةيى دا كةس‬ ‫‪-3‬‬
‫ةردةواميى ب دةت ة ك ار و‬
‫َ‬ ‫توش بووى نةش يَت ب‬
‫ضاالكييَت روذانة ‪,‬هةر ض ك ار بيت ‪ ,‬بيَزاري ةكا‬
‫بى ئوميَديةكا مةزن ثةي دا دبيت ‪ ,‬طةل ةك‬
‫مةزن و َ‬
‫جاران هزرا كوشتنا خو و ذ دةستدانا خو دكةت ‪.‬‬

‫ورةكى دي ة ذ‬
‫َ‬ ‫خ ةموكيا دووجةمس ةرى‪ -:‬ج‬ ‫‪-2‬‬
‫كةسى ن ةخوش دكةظيت ة د هن دةك‬ ‫َ‬ ‫خةموكيى ‪ ,‬كو‬
‫َ‬
‫ةكى دلت ةنط‪,‬‬‫َ‬ ‫يى ب خ ةم كةس‬ ‫‪,‬دةمى َ‬
‫َ‬ ‫ب ارا دا‬
‫فرينى ذى‬
‫َ‬ ‫هةستى‬
‫َ‬ ‫شةثرزايةتى ل دةظ ديار دبيت ‪,‬‬
‫نى (بلن دبوونا ن ة‬
‫تى فري َ‬
‫ل دةظ ثةي دا دبيت ‪ ,‬هةس َ‬
‫سروش تيا زةوقى ‪ ,‬ي ان طةل ةك ئ اخفتن ‪ ,‬زى ب‬
‫تى‬
‫زى ت ورةبين‪ ,‬زور ض االكبين‪ ,‬هةروةس ا هةس َ‬
‫ايةتى ل دةظ ثةي دا دبيت ‪,‬هةروةس ا‬ ‫َ‬ ‫بلن دبوونا كةس‬
‫خةوى و مانا هشيار ه ةتا درةنطى‬ ‫َ‬ ‫نة ريَك و ثيَكيا‬
‫الرنى ل دةظ‬
‫َ‬ ‫ش ةظ ‪ ,‬و ن ة ريَ ك وثيَكي ا دانيَت خ‬
‫ثةيدادبيت‪.‬‬

‫خةموكيا وةرزى‬ ‫‪-3‬‬


‫ةموكيى ي ة ‪ ,‬طريداي ة ب‬
‫َ‬ ‫يى خ‬
‫ورى دى َ‬
‫َ‬ ‫ئيَ ك ذ ج‬
‫طهورينا وةرزان ظة‪,‬كو خةموكى ثةيدا دبيت و ب‬
‫الى دا ب‬
‫تى س َ‬‫دوماهي ك دهيَت د ه ةمان وةخ َ‬
‫ش يَوةيةكى َ ب ةردةوام و دوب ارة د ط ةل طهورين ا‬
‫وةرزى ديار دبيتةظة‪.‬خةموكيا وةرزى ئيَ ك ذ وان‬
‫وةيةكى‬
‫َ‬ ‫خةموكيى نة كو ب ش يَ‬
‫َ‬ ‫جوريَت سةرةكييَت‬
‫مى (ئافرةت ا) دي ارة ذ‬
‫رةطةزى َ‬
‫َ‬ ‫بةرضافتر ل دةظ‬
‫ذيى سنيَلة‬
‫رةطةزى نيَر (زةالمان)‪ ,‬و هةر وةسا د َ‬
‫َ‬
‫ذيى‬
‫و ط ةنجان دا طةل ةك بةرض افتر دي ارة ذ َ‬
‫مةزن دا‪.‬‬

‫ةرى هوك اريَت س ةرةكييَت ه ةبوونا خ ةموكيا‬ ‫َ‬ ‫ئ‬


‫وةرزى ضنة؟‬
‫كات ذميَرا ب ايولوجى(‪-:)biological clock‬‬ ‫‪-1‬‬
‫زظستانى ‪,‬‬
‫َ‬ ‫وةرزى‬
‫َ‬ ‫روذى د‬
‫َ‬ ‫كيَمبونا تيروذكا‬
‫وةرزى‬
‫َ‬ ‫ةرى خ ةموكيا دةس ثيَكا‬
‫َ‬ ‫دبيت ة ئةط‬
‫زظستانى كو طةلةكا بةربةالظ ة‪,‬كورتبوون ا‬
‫َ‬
‫روذى د‬
‫َ‬ ‫روذا و كيَم بوون ا ت يروذكيَت‬
‫تانى ‪ ,‬كاريطةري ةكا نيَط ةتىظ‬
‫وةرزى زظس َ‬ ‫َ‬
‫دكةتة سةر كات ذميَرا بايولوجي ا لةش ى دبيت ة‬
‫خةموكيى‪.‬‬
‫َ‬ ‫ئةطةرى ثةيدابينا‬
‫َ‬

‫تى س يروتونين(‪-:)serotonin level‬‬ ‫ئاس َ‬ ‫‪-2‬‬


‫دةمارةظةطوهيَزةرة رادبيت ب هةلطرتن و‬
‫ظةطوهاس تنا زانياري ا دناظب ةرا دةم ارة‬
‫خانةيان‪,‬كاريطةريى دكةتة س ةر رةوش َى ‪.‬و‬
‫َ‬
‫ةكى م ةزن هةي ة د كيَمكرن ا‬
‫َ‬ ‫هةروةس ا رول‬
‫دةمى روذ ك ورت دبن و‬ ‫َ‬ ‫ةموكيى دا ‪ ,‬ل‬
‫َ‬ ‫خ‬
‫ذةيا‬ ‫روذى كيَم دبن ‪ ,‬ريَ‬
‫َ‬ ‫يروذكيَت‬ ‫ت‬
‫س يروتونينى ذي كيَم دبيت‪ ,‬ئةظ ة ذي وة‬
‫دك ةت خ ةموكى ثةي دا ب بيت ب تايب ةتى ل‬
‫زظستانى ثةيدا دبيت ‪.‬‬
‫َ‬ ‫وةرزى‬
‫َ‬

‫تى ميالت ونين(‪-:) melatonin level‬‬ ‫ئاس َ‬ ‫‪-3‬‬


‫ةريى دكةت ة س ةر‬
‫َ‬ ‫طهورين ا وةرزان كاريط‬
‫ئاستى ميالت ونين ى د لةش ى دا ‪,‬‬
‫َ‬ ‫هاوسةنطيا‬
‫ويى س ةرةكى كون ترول و‬ ‫رولى َ‬
‫َ‬ ‫ك و‬
‫رةوشى ‪.‬‬
‫َ‬ ‫خةوى و‬
‫َ‬ ‫ريَكخستنا‬

‫داريى د‬
‫َ‬ ‫ةرى ض ةوا جين(‪ )gene‬بةش‬ ‫َ‬ ‫ئ‬
‫خةموكيى دكةت ؟‬
‫َ‬ ‫ثةيداكرنا‬
‫ةرةبابى وان خ ةموكى‬
‫َ‬ ‫ةكى ب‬
‫َ‬ ‫ئةط ةر خيَزان‬
‫بونى ‪ 2‬ب و ‪3‬‬
‫َ‬ ‫دى ريَ ذا توش‬ ‫ةلى َ‬
‫ه ةبيت ‪,‬ب َ‬
‫ج اران ث تربيت و بلن دتربيت ب ةراورد ب‬
‫تيَكرايا طشتى يا خةلكى‪.‬‬
‫زاناي ان و ظةكول ةرا ظ ةكولين ل س ة ‪2‬‬
‫مليون توشبويا ك ر ذ ‪ 20‬وةالتيَت جي اواز دا‬
‫ب وو وان ا دةرك ةت ك و نيَ زيكى ‪ 265‬جين‬
‫خةموكيى ‪ ,‬هةروةس ا‬
‫َ‬ ‫ثةربرسن ذ درستكرنا‬
‫دا دي اركرن ‪ ,‬ك و ذ ه ةر ‪ 6‬كةس ا كةس ةك‬
‫خةموكيى دبيت ‪,‬‬
‫َ‬ ‫توشى‬
‫هةر وةسا ظةكولين سةر وان نةخوش ا ك رن‬
‫ييَت كو ب بوم اوةيى هاتين ة ظةطوهاس تن ‪,‬‬
‫ب ريَ ذا س ةدى ريَ ذةيا جين ان هات ة‬
‫هةلسةنطاندن ‪.‬‬
‫ةكولينى بحس ا ظةطوهاس تنا‬
‫َ‬ ‫ديى ظ‬
‫بةشةكى َ‬
‫َ‬
‫ةموكيى د جيَمك ان دا ييَت وةكه ةظ ب‬ ‫َ‬ ‫خ‬
‫ريَذةيا ‪ %100‬و ب ريَذةيا ‪%50‬‬
‫هاتة دي اركرن ‪ ,‬جيَمكيَن وةكه ةظ ب ريَ ذةيا‬
‫‪ %100‬ذ جين اتيَت وان ا ‪ ,‬ظةطوهاس تنا‬
‫دى ب ريَذا ‪ %100‬بيت‪.‬‬ ‫نةخوشيى َ‬
‫َ‬
‫لى جيَمكيَن ن ة وةكه ةظ ‪ ,‬ريَ ذةيا ‪%50‬‬ ‫َ‬
‫نةخوشى دهيَتة ظةطوهاستن ب بوماوةيانة‪.‬‬
‫ةموكيى ب بوماوةيان ة دبيت ب‬‫َ‬ ‫ريَ ذا خ‬
‫ئةط ةرا ‪ %40‬ب وو ‪ %50‬دهيَت ة‬
‫ظةطوهاس تن ب بوماوةيان ة ‪ ,‬هةروةس ا دا‬
‫دياركرن ئ ةو دةيب ابيَت خ ةموكى ا دةظ وان‬
‫ةرةكى زيَ دةتر ري ذا‬
‫َ‬ ‫ه ةى ب ئةط‬
‫دى‬
‫ظةطوهاس تنى ب وو وةض َي داه اتى َ‬
‫زيَدةتر بيت‪.‬‬

You might also like