PANANALIKSIK Ang maka-pilipinong pananaliksik ang ibig
sabihin ay ang pananaliksik mo kahit na
Kerlinger (1973), ang pananaliksik ay isang
sistematiko, kontrolado, empirikal at
kritikal na imbestigasyon ng mga
proposisyong haypotetikal
➔ Sistematiko - sysematic, dahil ito ay
may mga hakbang, mayroong iba’t
ibang proseso bago makabuo ng
sariling pananaliksik o malalimang
pag aaral.
➔ Kontrolado - kase mayroon mga
ginagamit na instrumento at iba’t
ibang mga disenyo, mayroong
saklaw, at limitasyon sa iyong pag-
aaral na kinokontrol lamang ang
kaya ng iyong gagawin at tatayaing
pag-aaral.
➔ Empirikal - ang mga nakapaligid na
katotohanan sa iyong isasama sa
pag-aaral ay nakabatay/ naka
depende sa mga makatotohanang
karanasan. At ginagamitan ng
obserbasyon at experimentation
para maka kuha ng mga resulta.
➔ Kritikal - gamitan ng kritikal na pag-
iisip, tinitimbang timbang ang mga
bagay (ito ba ay kailangan isama sa
aking pananaliksik? , ito ba dapat ay
isama sa aking pag-aaral?) Na
magagamit sa proposisyong
hypotetikal.
Hypothetical - ito yung mga pinaka lohikal,
pinaka makatwiran palagay na hindi pa
napapatotohanan o maaring napatotohanan
na.
Ang Maka-Pilipinong Pananaliksik
anong disiplina o larangan ka pa nakatuon
para sa Pilipino.
Ang pananaliksik mo ay nakatuon para sa
Pilipino ng Pilipino.
Susan B. Nueman (1997)
❖ Ang pananaliksik ay paraan ng
pagtuklas ng mga kasagutan sa mga
partikula na katanungan ng tao
tungkol sa kanyang lipunan o
kapaligiran.
❖ Ito ay tumutuklas ng mga bagong
kaalaman na magagamit ng tao,
malaki rin ang pakinabang ng isang
mananaliksik mula sa mismong
proseso ng pagtuklas.
* Kahulugan at Kabuluhan ng Maka-
Pilipinong Pananaliksik
Note: Kabuluhan = Kahalagahan
1. Ang maka-Pilipinong pananaliksik ay
gumagamit ng wikang Filipino
at/o mga katutubong wika sa
Pilipinas at tumatalakay sa mga
paksang mas malapit sa puso at
isip ng mga mamamayan
● Isalin ito sa Filipino o iba pang wika
sa Pilipinas upang mas
mapakinabangan.
● Isa sa mga mahahalagang usapin
ang pamimili ng mananaliksik ng
wika at paksang gagamitin sa
pananaliksik.
● Ang mahusay na pamimili ng wika at
paksa ang nagtatakda sa bigat at
halaga ng gagawing pananaliksik.
● Maisasagawa ang mahusay na
pamimili kung isasaalang-alang ang
 kontekstong panlipunan at kultura ng para ito sa bayan, nararapat na ito ay nasa
lipunang kinabibilangan. wika at karanasang nauunawaan.

Ibig Sabihin ay hindi lamang sa

2. Pangunahing isinasaalang-alang sa
pambansang wika naka sentro ang maka-
maka-Pilipinong pananaliksik ang
pilipinong pananaliksik, dahil ito ay
pagpili ng paksang naayon sa
nakatuon para sa mga Pilipino. At ang
interes at kapaki-pakinabang sa
bansang pilipinas ay may iba’t ibang
sambayanang Pilipino
katutubong wika, may iba’t ibang diyalekto
na ginagamit na puwede ring gamitin para
● Mahalaga ang pakikipamuhay at
maipakita yung maka-pilipinong
pag-alam sa kondisyon ng
pananaliksik na para sa Pilipino yung
kasangkot
kanilang ginagawang pag-aaral.
● Pagmamasid, paggamit sa
“Tumatalakay sa mga paksang mas
pakiramdam, pagtatanong-tanong,
malapit sa puso at isip ng mga
pagsubok, pagdalaw-dalaw,
mamamayan” dahil kung ang iyong pokus,
nagmamatyag, pagsubaybay
target ng pag-aaral mo ay mga Pilipino,
sempre dapat ilapit rin natin sa kanila puso
at isip ang ating pag-aaral sa tulong ng Virgilio Enriquez (1976)
paggamit ng wikang kanilang ginagamit.
Kase hindi nila kukuhanin ng seryoso, hindi ● Ibatay sa interes ng mga kalahok
nila maiintindihan, hindi lalalim ang kanilang ang pagpili ng paksang sasaliksikin.
pag unawa kung hindi nila naiintindihan ang
wikang ginamit sa pananaliksik
● Kilalaning Mabuti ang mga kalahok
Dr. Bienvido Lumbera (2000) at hanguin sa kanila ang paksa,
nang ganoon ay may kaugnayan ito
❖ Ang maka-Pilipinong pananaliksik ay sa kanilang pamumuhay.
gumagamit ng wikang Filipino sa
pagpapaliwanag at
pagpapakahulugan, pumapaksa ng
karanasan at aspirasyon ng mga ● Kalimutan ang sariling hangarin at
Pilipino sa iba't ibang larang at ituon ang pag-aaral sa
disiplina, at naisasakonteksto sa pangangailangan at hangarin ng
kasaysayan at lipunang Pilipino. kalahok.
Torres-Yu (2006)

❖ Ang intelektwal na gawain ay hindi ● Mga metodong angkop sa kultura at

pansarili lamang, bagkus ay pagpapahalagang Pilipino:
kailangang iugnay sa pagmamasid, paggamit sa
pangangailangan ng bayan. pakiramdam, pagtatanong-tanong,
pagsubok, pagdalaw-dalaw,
Ang pagpili ng paksa at wika sa pagmamatiyag, at pagsubaybay.
pananaliksik ay pamimili rin kung para
kanino ang gagawing pananaliksik. Kung
 ● Mahalaga sa pananaliksik ang
pakikilahok at pakikisangkot.
3. Komunidad ang laboratoryo ng
maka-Pilipinong pananaliksik
- Komunidad - lunsaran ng maka-Pilipinong
pananalisik
- Nakakakuha ng tunay na kaalaman at
karanasan
● Mahalagang tungkulin ng mga mag-
aaral, sa gabay ng kanilang mga
guro, na lumabas at tumungo sa
mga komunidad bilang lunsaran ng
maka-Pilipinong pananaliksik.
● Sa pamamagitan ng pagpapalakas
sa mga pag-aaral sa komunidad,
nakakukuha ng tunay na karanasan
at kaalaman ang mga mag-aaral
mula sa masa.
● Naisisistematisa nila ang mga
karanasang ito at muling naibabalik
para sa kapakinabangan ng
komunidad.
● Sa ganitong paraan ay nagiging
dinamiko rin ang mga unibersidad at
paaralan sa pagtugon sa mga
pagbabago at pangangailangan ng
lipunan.
Kalagayan at Mga Hamon sa
Maka-Pilipinong Pananaliksik
1. Patakarang Pangwika sa
Edukasyon
❖ Nakasaad sa konstitusyon 1987
ang mga probisyon kaugnay ng
pagpapaunlad at pagpapayabong ng
Filipino bilang wikang pambansa sa
pamamagitan ng paggamit nito
bilang midyum ng pagtuturo sa
sistema ng edukasyon at
pamamahala.
❖ Mahalagang panatilihin ang pag-
aaral ng Filipino sa na antas ng
edukasyon sapagkat dito
magbubukas ang posibilidad na
gamitin ang wika sa mataas na uri
ng pananaliksik sa iba’t ibang
disiplina.
2. Ingles bilang lehitimong wika
❖ Ang sistema ng edukasyon at lakas-
paggawa.
❖ Naging tuntungan ang
pagpapaigting ng globalisadong
kaayusan sa lalong pagpapalakas
nito bilang wika ng komunikasyon,
komersiyo, at pagkatuto lalo na sa
pananaliksik.
❖ Wikang Ingles ang namamayaning
midyum ng pagtuturo at pagkatuto
sa mga unibersidad.
❖ Ang katatasan sa Ingles ay nagiging
batayan sa pagkakaroon ng
disenteng trabaho.
3. Internasyonalisasyon ng
pananaliksik
❖ Dahil sa daluyong ng globalisasyon,
maging ang pamantayan sa
 pananaliksik ng mga unibersidad at
kolehiyo ay umaayon na rin sa
istandard ng internasyonal na
pananaliksik .
❖ Positibong bagay ang pagkatuto at
pagpapahusay mula sa mga
bansang mauunlad ang
pananaliksik, ngunit nalalagay sa
alanganin ang mga guro at mag-
aaral na nais magpakadalubhasa sa
pananaliksik sa araling Filipino.
❖ Maliwanag ang mababang pagtingin
sa mga journal ng pananaliksik na
inilalathala sa pambansang antas na
kadalasang tumatalakay sa wika,
kultura, at kabihasnang Pilipino.
4. Maka-ingles na pananaliksik sa
iba’t ibang larang at disiplina
❖ Sa kasalukuyan wala pang malinaw
na batayan sa paggamit ng wika
kaya halos hindi pa ginagamit na
wikang panturo ang wikang Pilipino.
❖ Ingles pa rin ang namamayaning
wika sa mga akademikong larangan
at maganit pa rin ang pagsasalin ng
mga pananaliksik labas sa
humanidades, panitikan, at agham
panlipunan.
Maka - Pilipinong Pananaliksik
● Gumagamit ng wikang Filipino at/o
mga katutubong wika sa pilipinas at
tumatalakay sa mga paksang mas
malapit sa puso at isip ng mga
mamamayan
● Pangunahing isinasaalang-alang sa
maka-pilipinong pananaliksik ang
pagpili ng paksang naaayon sa
interes at kapaki-pakinabang sa
sambayanang Pilipino
● Komunidad ang laboratoryo ng
maka - Pilipinong pananaliksik
HAMON / KALAGAYAN
● Patakarang pangwika sa edukasyon
● Ingles bilang lehitimong wika
● Maka-ingles na pananaliksik sa iba’t
ibang larangan at disiplina
Mga gabay sa pamimili ng paksa at
pagbuo ng suliranin sa pananaliksik
1. May sapat na sanggunian na
pagbabatayan ang napiling paksa
● Mapagbabatayan,
mapagbabasehan
● Upang makapagbigay ng
mas malalim na pag-aaral
● Mga impormasyon upang
mas mapaunlad pa ito
● Kailangang mapalawak ang
kaalaman sa paksang
tatalakayin; kung kaya
iwasan ang paksang walang
sapat na katibayan at piliin
ang nailimbag na sa iba't
ibang babasahin upang
maging batayan at tuntungan
ng impormasyon ng
gagawing pagtalakay
2. Limitahan o paliliitin ang isang
paksa na malawak ang saklaw
● Hatiin ang isang malaking
paksa sa maliliit na bahagi at
pumili lamang ng isang
aspekto nito na tiyak na
sasaklawin.
● Nalilimita rin ang
pananaliksik kung tiyak ang
magiging kalahok o
populasyon ng pananaliksik.
● Ang bagong disenyo at
pamamaraan ay
makapagbibigay rin ng
limitasyon sa pananaliksik.

3. Makapag-aambag ng sariling
tuklas at bagong kaalaman sa
pipiliing paksa
● Isaalang alang kung may
panibago bang konsepto
● Makakatulong ba, may
pakiinabang ba
● Makapagbigay ng bagong
tuklas na kaalaman.
● Magagawa ito sa
pamamagitan ng pagtiyak na
hindi duplikasyon ng mga
naunang pananaliksik ang
paksa.
4. Paggamit ng sistematiko at
siyentipikong paraan upang masagot
ang tanong.
● Kaya nagsasaliksik ay para
tugunan ang isang particular
na tanong
● Mga katanungan na hindi
lamang basta basta
nasasagot
● Tiyakin na ang tanong ng
pananaliksik ay hindi lang
basta masasagot ng mga
dati nang pangkalahatang
kaalaman o paliwanag na
makukuha sa Internet o
nailathala na sa libro.
● Kung hindi nagagamitan ng
siyentipikong pamamaraan
ang tanong upang masagot,
hindi ito maaaring maging
tanong sa pananaliksik.
ETIKAL NA PANANALIKSIK AT MGA
RESPONSIBILIDAD NG MANANALIKSIK
ETIKA - isang pamantayan na dapat sundin
sa pananaliksik kung ano ang nararapat at
hindi nararapat gawin ng isang
mananaliksik.
Sa Usaping Pananaliksik
● Pagsunod sa mga pamantayang
may pagpapahalaga sa katapatan,
kabutihan at pagsasaalang-alang
sa kapakanan ng kapwa
● Ang pagiging etikal ay tumutukoy sa
pagiging matuwid, makatarungan,
matapat, at mapagpahalaga ng
isang indibidwal sa kaniyang kapwa.
● Hindi nananaliksik ang sino man
para sa sariling interes at
kapakinabangan, at lalong hindi para
paunlarin lamang ang sariling pag-
unawa sa isang tiyak na paksa.
Mga gabay sa etikal na pananaliksik (APA -
American Psychological Association, 2003
at Center for Social Research Methods,
2006)
1. Pagkilala sa Pinagmulan ng mga
Ideya sa pananaliksik/ Paggamit ng
sanggunian
2. Boluntaryong Partisipasyon ng mga
Kalahok.
3. Pagiging Kumpidensiyal at
Pagkukubli sa pagkakakilanlan ng
Kalahok.
4. Pagbabalik at Paggamit sa Resulta
ng pananaliksik.
Referred Journal - rebyu ng papel
PLAGIARISM
Purdue University Online Writing Lab
(2014)
● Ang tahasang paggamit at
pangongopya ng mga salita at/o
ideya nang walang kaukulang
pagbanggit o pagkilala sa
pinagmulan nito.
 ➔ Pag-angkin sa gawa, produkto, o
ideya ng iba;
➔ Hindi paglalagay ng maayos na
panipi sa mga siniping pahayag:
➔ Pagbibigay ng maling impormasyon
sa pinagmulan ng siniping pahayag:
pagpapalit ng mga salita sa katulad
na wika o kaya ay pagsasalin ng
teksto ngunit
➔ Pangongopya sa ideya nang walang
sapat na pagkilala; at
➔ Ang pangongopya ng napakaraming
ideya at pananalita sa isang
pinagkunan na halos bumuo na sa
iyong produkto, tukuyin man o hindi
ang pinagmulan nito.
IBA PANG URI NG PLAGIARISM:
➢ Pagsusumite ng papel o anumang
produkto na gawa ng iba o kaya ay
sabay na pagsusumite ng iisang
papel sa magkaibang kurso
➢ Nagpapasa ang isang mananaliksik
ng iisang pag-aaral sa dalawang
magkaibang refereed journal (mga
taga-pagsiyasat ng pananaliksik)
➢ Self-plagiarism, kung saan ang
bahagi ng isang pananaliksik ay
inuulit sa isa pang pananaliksik nang
walang sapat na pagbanggit kahit pa
sarili ring ideya ang pinagmulan nito
Dahilan kung bakit madalas marami
ang nakagagawa ng pagkakamaling ito
kaugnay ng plagiarism
● Ang kamangmangan o kawalan ng
ideya, lalo ng mga mag-aaral sa
kalikasan nito
● May malayan naman sa
panuntunan ngunit sadya o hindi
sadyang binabalewala ang mga ito
● Ang labis na pagmamadaling
makatapos sa pananaliksik o kaya
ay hindi pagbibigay ng sapat na
panahon na nagreresulta sa
kawalan ng sino at pag-iingat ng
mananaliksik.
● Hindi nabibigyan ng sapat na
pagtalakay ang plagiarism, walang
malinaw na institusyunal na
polisiya kung mayroon man kulang
sa higpit ng implementasyon
UPANG SOLUSYONAN ANG MGA
NABANGGIT NA KAHINAAN
KAILANGAN:
● Alamin ng mananaliksik ang mga
batayang etikal na prinsipyo sa
pananaliksik.
● Maging maalam ang sinumang
mananaliksik sa mga institusyonal
na polisiyang kaugnay ng
pananaliksik.
● Susi rin sa pagpapatibay ng resulta
ng pananaliksik at pag-iwas sa pag-
uulit ng mga ideya ang malalim na
pagbabasa kaugnay ng paksang
napili.
● Maunawaan na ang gawaing
pananaliksik ay isang seryosong
gawain at hindi dapat minamadali
 para sa personal na
kapakinabangan.

● Tandaan na nakasalalay sa
kasinupan at katapatan ng
pananaliksik ang integridad nito.

Kung isasapuso ng sinumang mananaliksik

ang makalipunan at makataong kalikasan
ng gawaing ito, tiyak na susunod ang
pagiging matuwid at makatuwiran.

CER TABLE

Panimulang pangungusap:

Claim

Ang katangian ng teksto na

makatutulong sa sarili ay…

Evidence

Sinusuportahan ko ang aking panukala

sa pamamagitan ng…

Reasoning

Pinapatunayan ng aking ebidensiya ang

panukala…