Κοινωνικός Αυτοματισμός και Ηθική Ζωή – Παπανούτσος

Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο Ε. Παπανούτσος αναφέρει πως από την πρώτη εμφάνισή μας στον κόσμο βρίσκουμε έτοιμη μια
γλώσσα την οποία ενστερνιζόμαστε και μέσω της μίμησης υιοθετούμε τα προκατασκευασμένα
εκφραστικά σύμβολα που μας παρέχουν. Επίσης, τονίζει πως με τον ίδιο τρόπο του εθισμού, η
κοινωνία έχει αυτοματοποιήσει και την ηθική καλλιέργεια του ανθρώπου. Τέλος, υπογραμμίζει πως
μέσω αυτής της επιβαλλόμενης τυποποίησης σταδιακά συμπεριφερόμαστε όλοι με τα ίδια πρότυπα
των καλών πράξεων και τηρούμε όλοι τα ήθη της φυλής μας.

2) Έχει ενότητα ο όρος του τίτλου «κοινωνικός αυτοματισμός») με το περιεχόμενο του κειμένου;

Πέρα από το ότι ο τίτλος είναι συνοπτικός και εύστοχος, ο όρος του, «κοινωνικός αυτοματισμός»
συνδέεται άμεσα με το περιεχόμενο του κειμένου καθώς συμπυκνώνει το νόημα του κειμένου («από
έναν τέτοιον αυτοματισμό…συνοχή της») , («η κοινωνική συμβίωση…συνείδηση»).

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΟΙ ΑΛΛΟΔΑΠΕΣ

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μήνυμα του ποιητικού υποκειμένου και με ποιους τρόπους (κειμενικούς
δείκτες) το προβάλλει;

Στο παρόν ποίημα, το ποιητικό υποκείμενο ταυτίζεται με τον ποιητή. Το γενικό μήνυμα που προσπαθεί
να περάσει στον αναγνώστη είναι η αδιαφορία που δείχνουμε απέναντι στις αλλοδαπές γυναίκες.
Μέσα από μια περιγραφή («Τις Κυριακές…πρόσωπο τους») παρουσιάζει το πόσο εσκεμμένα αγνοούμε
εκείνες τις γυναίκες που βρίσκονται άστεγες στον δρόμο διότι δεν θέλουμε να μας μεταβιβάσουν την
στεναχώρια τους. Έπειτα, αναφερόμενος στις γυναίκες που εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί, με μια
έντονη μεταφορά («Στο κουρασμένο τους χαμόγελο κρύβουν») υποδηλώνει πως καλούνται να είναι
πάντα ευδιάθετες στους γύρω τους ακόμα και αν τους βασανίζει ο νόστος για την χώρα τους ή ο πόθος
να δουν ξανά τα παιδιά τους. Παράλληλα, ζουν υπό την καταπίεση να τα έχουν όλα συγυρισμένα και
άψογα γιατί αλλιώς φοβούνται πως θα υπάρξουν κυρώσεις που δεν είναι σε θέση να υποστούν όπως
για παράδειγμα να απολυθούν («Ποιος ξέρει,…ώρα τους»). Τέλος, με την χρήση του α’ πληθυντικού
προσώπου, εντάσσει και τον εαυτό του σε εκείνους που έχουν αδιαφορήσει πολλάκις, κοιτάζοντας
μόνο τα προσωπικά τους προβλήματα και δίχως να αφιερώσουν ελάχιστα δευτερόλεπτα για να πουν
μια καλημέρα ως ένδειξη αλληλεγγύης.

ΤΖΑΒΑΡΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ
ΑΠ-Θ1