PSA ESKUZO ABIADURA KAXA

2.11 ESKUZKO ABIADURA KAXAK

Gorka Vázquez
Lucas Cutillas
Uxue Morales
Asier Alberdi

0
Aurkibidea:

1.Helburua 2
Abiadura kutxaren desmuntaia: 2
Abiadura kutxaren muntaia: 12
Erabilitako manuala edo pausoak 12

2.Helburua 13
Abiadura kaxaren elementuak eta martxak: 13
Sinkronisatzaileen mantenu eta konprobaketak: 14
Konprobaketak eta mantenua. 15
Edukitutako arazoak 16-
17

3.Helburua
Kutxaren kalkulo guztiak 18-19
Erabilitako herramintak 20-21

● Abiadura kaxa baten desarmatzea eta montatzea. IE7.4/IE7.6

● Abiadura kaxa bat osatzen duten elementuak identifikatu eta matxura

posibleak identifikatu. IE 7.3

● Abiadura kaxa batekin erlazionatutako kalkulu ezberdinak egitea. IE7.2

1
1.Helburua
Abiadura kutxaren desmuntaia:

a) Lehenik eta behin kaxa garbituko dugu, zikintasuna kentzeko eta hobeto lan
egin ahal izateko.

b) Ondoren, kaxa sikatuta dagoela, kanpoaldetik edo molestatzen dituzten

atalak askatuko ditugu; kasu honetan, “anti-par”-a, erreboluzio sentsorea,
atzera martxako sentsorea eta balbulina guztia uztuko dugu.

2
c) Balbulina gustia pote batera botako dugu, beraz horretarako, kaxa eskuekin
hartuko dugu edo elebatuko dugu eta grabitatearen bitartez ustuko da.

d) Torlojuak sakatzen hasiko gara manualak dion bezala, lehenik eta behin 5º
matxaren tapa askatuko dugu. Horretarako karra txikia erabiliko dugu 13mm-
ko basoarekin. Torloju guztiak batera mantentzeko eta ez galtzeko biribil
batekin markatuko dugu, tapa edo karkasan ere.

e) Tapa kenduta dugula, 5º matxako pinoiak, orkila eta giak ikuskatuko

dira.Pinoiak askatuko digu, beraz horretarako, sinkroan dagoen azkoina
askatuko dugu, karraka handiarekin eta 27mm-ko basoarekin.

f) Azkoina askatu eta ondoren, zirklip-a askatuko dugu bi destornilladore

planoekin, indarra eginez alde batetik eta ondorengotik, biak batera.

3
g) Orkilak duen pasadorea kenduko dugu, botadore eta mailu batekin
kolpeka.Segituan, sinkroa eta orkila atarako dugu giatik.Ondoren pinoi
konjunto guztia atarako dugu eskuarekin.(Kontuan izan behar dugu, sikroaren
muelleak eta bolak ez galtzea, horretarako tetoien atalak eta guzti batera)

h) 5º martxako eskerreko pinoia atarako dugu, horretarako lehenik eta behin

hasieran dagoen klip-a kenduko dugu eta ondoren arandela.Pinoia ataratzeko
extraktore bat erabiliko dugu. Estraktoreak duen kuniak engranai edo pinoian
enkajatuko dutugu eta estraktoreari bueltak ematen hasiko gara. Estraktoreak
gorutz egingo dio bultza eta atara egingo da.

i) Bi pinoiak atarata dugula, hauek dituzten klip handi batzuek askatuko

ditugu.Hauek askatzeko, T12 torx giltzarekin kenduko ditugu torlojuak eta
segituan klip-ak kenduko ditugu destornilladoreen laguntzarekin.

4
j) Bigarren karkasa kenduko dugu, hau da, ejeak dauden lekua, horretarako
karkasa inguratzen duten torlojuak eta tuekak kenduko ditugu. 13mm-ko
basoa erabiliko dugu, karraka handia edo txikia erabili daiteke.

k) Karkasa kentzen dugunean, sarrera ejea, eje intermediarioa, atzera

martxakoa eta irteera ejea iksukatuko dira, pinoiekin, sinkroekin eta aldaketa
martxen palankekin.Ejeak kendu ahal izateko, lehenik eta behin martxa
selektorea eta hauen urkillak kendu behar dira.

5
l) Konponente guztia kendu ahal izateko, selektoreak duen pasadore ba kendu
behar da. ARAZOA! → Pasadore hau kentzerako orduan, sonbreteatuta zegoen,
beraz ezin genuen mailu eta botadore batekin kedu. Talador batekin eta 9-10mm-ko
broka batekin pasadorearen bura jango dugu.

m) Material gogorra denez, indarra edo pisua jarri beharko diogu taladroari, eta
burua jan dugunean eta plano geratu dela ikusten denean, mailua eta
botadorearekin kolpeka atarako dugu.

n) Pasadorea kenduta, urkilla handian dagoen buloia kenduko dugu, atzera

martxako ejea kendu ahal izateko,horrela selektorea libre geratuko da eta
atera ahal izango dugu konponente guztia.Eskuarekin kendu ahal zen, ez
zuen inongo esfortzurik behar baina mailuarekin egin daiteke.

o) Selektore konjunto kanpoan dagoela, pinoi eta eje guztiak atara dezakegu

6
p) Diferentzial grupoa ataratzeko, karkasan daude torlojuak askatu dira, baina
hori baino lehen kutxan geratu den balbuluna zikin guztia garbituko dugu.

q) ) Torlojuak askatuko ditugu, konkretuki 9,torx giltza batekin 12T-koa karraka

batekin.Oso gogorrak daudenez, destorgolpearekin sailatuko dara ataratzen,
baina oso gogorrak jarraitzen dute, beraz palanka batekin eta giltza
adaptadore handia erabiliko ditugu.

r) Karkasa askatuta dagoela, diferentzial grupoa aterako da.Pauso guzti hauek

eman ondoren, desmontaje prozesua amaituta egongo zen.

7
Abiadura kutxaren muntaia:

1. Kutxako osagai guztiak garbi daudenean, muntaketarekin hasiko gara.

2. Lehenik, diferentziala karkasan jarriko dugu.

3. Ardatzen estalkia estutu, 9 torloju eta guzti, 10 nm-ra.

4. Ardatzak eta hagaxkak aldi berean jarriko ditugu estutu berri dugun estalkian.

8
5. Makilajearen hautagailua jarriko dugu. Horretarako, albora sartuko dugu eta
hagaxkekin sinkronizatuta daudela ziurtatu behar dugu. Bere lekuan egon
ondoren, palankako kaia jarriko dugu, atzera egin dezan.

6. Ziriaren burua limatu eta palankaren ardatzaren ondoan makilajearen

hautagailuan sartuko dugu mailu baten laguntzarekin.

7. Atzeko martxako pinoia barrura begira jartzen dugu, eta atzeko martxa-tartea
olio pixka batekin.

9
8. Juntura-zigilatzailea botatzen dugu estalkietako batean eta torlojua jartzen
diogu besteari.

9. Zirkipak ardatzen goiko aldean jartzen ditugu, kaxan ainguratuta gera

daitezen; zirklip bakoitzak dituen bi torlojuak ere estutu behar dira.

10
10. Bigarren mailakoarekin solidarioa den pinoia zurezko tako batekin eta
engranajearen erdialdearen diametrora egokitzen den karrakaren edalontzi
batekin jarriko dugu, hortzak ez markatzeko.

11. Pinoi hautatzaileak lehen ardatzean instalatzen ditugu, kontuz desmuntatu

daitekeen hautatzailearekin, eta bolak eta malgukiak gal ditzakegu. Ziurtatu
hautatzailea primeran sartzen dela eta kutxa biratzen uzten duela.

12. Kutxa bosgarren martxako taparekin itxiko dugu

11
 13. Periferikoak muntatuko ditugu

Erabili behar izan dugun manuala edo jarraitutako pausoak:

12
2.Helburua
Abiadura kaxaren elementuak eta martxak:
- Sinkronizatzaileak:
ZER DA SINRKONISATZEILE BAT?
Sinkronisatzaileak abiadura Kutxaren martxa desberdinak edo aldaketak
jasatzeko baimentzen duten elementuak dira.Brontzezko eraztun
konposatuak dira, ibilaldi bakoitzeko engranaje bakoitzaren muturretan
kokatzen dira eta engranajea engranatu baten biraketako RPMak murrizteaz
arduratzen dira, hautatu behar den ibilbideko engranajearen biraketako RPM
berdinetara akoplatzeko.

SINRKONIZATAILEEN ATALAK ETA FUNTZIOA:

● Pinoia
● Sinkronisatzaile
erastunak
● Desplazatzaile
erastuna
● Buje fijoa
● Muelleak eta
txabetak

- PINOIA: Ardatzean libre muntatuta doa, eta marruskadura-kono arra eta

katigatze-horzduna ditu.

- SINRKONISATZAILE
ERASTUNAK: Marruskadura-kono emea eta txabetak gordetzeko zirrikituak
ditu.

- DESPLAZATZAILE
ERASTUNAK: Bere ardura da ardatza pinoiarekiko solidarioa egitea,
bujearen bidez.

- BUJE FIJOAK: Ardatzari finkatuta joaten da barruko hortzen bidez, eta

desplazagarria horren gainean lerratzeko aukera ematen du. Kaiak eta
txabetak daude bertan.

- MUELLEAK ETA
TXABETAK: Txabetek zuzenean bultzatzen dute eraztun sinkronizatzailea,
desplazagarriak jarduten duenean. Kaiek presioa egiten dute txabetetan
desplazagarriaren aurka.

13
 SINKRONISATZAILEEN MANTENUA ETA KOMPROBAKETA:

Hauen desgastea kontrolatzea komeni da, librikante txarragatik, embragea

egoera txarrean egoteak eta/edo desakoplaturik gabe egoteatik bidai luze edo
dembora askoan egoteagatik gertatzen da.Matxura hau edukitakoan,litekeena
da sinkronizatzaile baten ibilaldiren bat oso flojo edo errestazune libratzea
igarriko daiteke. Matxura hori kilometro asko daramatzaten autoetan gertatu
ohi da.
Konprobaketen esparruak berriz, sinkronizatzaile erastunaren helduketa maila
konrpobatzen da, hau da, atala hau pinoi fijoan sartuko da, eta presio
apurbatekin biratuko da,eskuarekin.Erastunak eta pinoiak ez baldin badute
aldi berean edo habiadura berean bidatzen, erastunak barruan dituen
estriatua edo giak janda edo gastatuta egongo direla esango da.

- Ardatz primarioa eta sekundarioa eta hauen pinoiak:

IDENTIFIKATU BAKOITZA:

● Primera
marcha
● Segunda
marcha
● Tercera
marcha
● Cuarta
marcha

14
 KOMPROBAKETAK ETA MANTENUA:
Primarioaren eta sekundarioaren konprobaketak egiteko, engranaiak ia ondo
daude begiratuko dugu lehendabizi. Horrekin batera, ia hortzak oso gastatuta
dauden begiratu.
Engranaiak bukatu ondoren sinkronizatzaileak ikusiko ditugu, hauek beraien
barruan estriatu bat edukitzen dute eta hauek gastatzen joaten dira eta
ondorioz ez du indarrik egiten engranaiarekiko eta martxak raskatu egingo
dute

Primarioa eta sekundarioaren mantenimentu ona egiteko balbulina aldatu

beharko da.

- Urkilak eta hauen elementuak:

ABIADURA KATIGATZE MEKANISMOA:
Gure habiadura kutxan, martxak aldatzeko edo sartzeko duen mekanismoa
urkilla eta gien bitartez egiten du, hau da, palankarekin martxa sartzerakoan,
gia mogituko da urkillarekin batera eta sinkroak mugituko dira behar den
martxa eta abiadura sartzeko.Urkillaren giak beste beso txiki batzuek dute
soldatuta, non hauen helburua urkillari eta engranaiei beraien artean
engranatzea edo lotzea laguntzea da.

Adibidea jarriz, 3. martxa sartzean, enbragetik trasmititutako biraketa

errotatiboa jasoko dugu “eje de entrada” izeneko atalak, ondoren, selektorean
3.martxa sartzerakoan, giak mugituko dira eta 3. eta 4. pinoien arean dagoen
sinkroa beruntz mugituko da, engranai guztiak sinkronizatuko dira eta hiru
ejeak biratuko dute batera eta abiadura berdinean.

15
BI ABIADURA SARTZEA GALARAZTEN DUTEN GAILUAK:
Bi abiadura sartzea galarazten duen gailuak “dispositivo de enclavamiento” izena du
eta honek euskaraz, blokeatzeko gailua esan nahi du.
Honen funtzioa oso erraza da beheko irudian ikusten de bezala, erdiko urkillak
erdian zuloa dauka eta alboan bolak sartze zuloak. Honekin batera alboetako beste
bi urkillek zulo bana dute beraien barru aldetik eta hauek,
urkil bat mugitzen denean ez du uzten bestea mugitzen.
Horixe da bere funtzioa, urkila bat mugitutakoan bola eta buloiekin beste urkilak
ataskatzen ditu

KUTXA DESMONTATZERAKOAN ETA MONTATZERAKOAN EDUKI DITUGUN

ARAZOAK

Lehendabizi eduki genuen problema, selektrorearen palankako buloia ezin izan

genuen atera, sonbrereatuta zegoen eta ezin zen mailuarekin atera, hasiera batean
limatzea pentsatu geguen, baina azkenean broka batzueki sulatzea erabaki genuen,
arazoa konpontzeko bide erresena eta azkarrena zelako.

Bigarren arazo bat eguki genuen, kasu honetan 5.martxako zinkroan zegoen errua,
erastun zinkronizatzailea oso presionatuta zegoen eta ez zegoen bere pozisio
egokian guztiz, hau da, erastun sinkonizatzaileak buje fijoarekin enkajatu behar

16
zuen, eta pixkat mugituta zegoen.Hasiera batean, sinkroaren montatzeko norabidea
okerra zela ematen zuen, beraz aldatzea beste aldera erabaki genuen, baina
5.martxa berriz ere ez zen ondo engranatzen, horrez aparte beste martxa guztuak
eta eje biak ez zuten ez alde batera ez bestera biratzen, sinrkoak ez zuenen ongi
posizionatzen ezin zuen ezerrek biratu.

Sinkroa desmuntatu eta atal guztiak ikuskatu eta aztertu genituen, bertan kontratu
ginen erastun sinkornisatzaileak ez zuela buje fijoarekin enkajatzen, beraz hau
konpontzeko olioarekin bere posizioan sartu genuen.Ondo posizionatuta zegoela
martxa guztietan biratzen zuen abiadura kuxak.

3.HELBURUA

ABIADURA KUTXAREN KALKULOAK:

17
 DIENTE TREN FIJO DIENTES TREN
SECUNDARIO

1º 11 40

2º 20 39

3º 29 37

4º 40 39

5º 43 33

MAº 12 43

a) RELACIÓN DE VELOCIDADES

Piñon conducido Secundario

FORMULA: Relación de velocidad = =
Piñon conductor tren fijo

1º → 40/11 = 3,6 4º → 39/40 = 0,9

2º → 39/20 = 1,9 5º → 33/43= 0,7
3º → 37/29 = 1,2 MA → 43/12 = 3,5

b) RELACIÓN DE GRUPO

Piñon conducido Corona diferencial

FORMULA: Relación de grupo= =
Piñon conductor Piñon de ataque

Nº de dientes de la CORONA: 64
Nº de diente de PIÑON DE ATAQUE: 17

Relación de grupo = 64/17 = 3,7

18
c) RELACION TOTAL O DESMULTIPLICACION TOTAL

FORMULA: Rt 1a =Relaciónde velocidad ⋅ Relacion de grupo

Rt(1) → 3,6x3,7= 13’6 Rt(4) → 0,9x3,7= 3,67

Rt(2) → 1,9x3,7= 7,03 Rt(5) → 0,2x3,7= 2,8
Rt(3) → 1,2x3,7= 4,8 Rt(MA) →3,5x3,7= 13,4

e) PERIMETRO DE RUEDA

Anchura de la seccion
FORMULA: Serie= ⋅%
Anchura nominal

1) Ancho de perfil → ancho nominal x % del flanco

a) Ancho de perfil → 165 x 0,7 (%70) = 115,5 mm → 11,5cm
2) Diametro de rueda → diámetro en “ x 2,54 = 33,02 cm
3) RADIO TOTAL →Ancho de rueda + diámetro/2
a) RADIO TOTAL →11,5cm + 33,03/2 = 28,01cm
4) PERIMETRO DE RUEDA
a) Perimetro de rueda →2 x π x r = 2 x 3,14 x 28,01 = 1,76cm (175,99
redondeado)

f) CALCULO DE VELOCIDADES A 1000 R.P.M.

FORMULA:
1.000rpm x perimetro x 60(h)
Calculo de velocidad = =¿
relaciontotal x 1000 km

1000rpm x 1.75 x 60
1ª velocidad = =105.600/13.320=7,92 km/h
13.6 x 1000 km
1000rpm x 1.75 x 60
2ª velocidad = = 105.600/7.030=14,46 km /h
7.3 x 1000 km
1000rpm x 1.75 x 60
3ª velocidad = = 105.600/4.800=22 km/h
4,8 x 1000 km
1000rpm x 1.75 x 60
4ª velocidad = = 105.600/3.670=28,77 km /h
3,67 x 1000 km
1000rpm x 1.75 x 60
5ª velocidad = = 105.600/2.800=36,66 km /h
2,88 x 1000 km
1000rpm x 1.75 x 60
MAª velocidad= = 105.600/13.400=7.88 km/h
13,4 x 1000 km

19
HABIADUREN GRAFIKOA:

Herramientak
Herramientaren izena Zertarakoa Argazkia

Erraminta kaxa Erraminta kaxa torloju

mota guztietakoak
askatzeko erabili dugu

Torx puntak Torxe-burua duten

torlojuetarako (torloju bat
torxe-buruarekin estutu
edo askatu aurretik, ondo
jarrita dagoela ziurtatu)

20
Extraktorea Ardatzetan presioz sartuta
dauden engranajeak
ateratzeko.

Destornillador plano Engranaiak ateratzeko

palanka eginda

Botadorea Pasadoreak atera ahal

izateko

Mailua Botadoreari jotzeko

Taladroa Selektorea eusten duen

buloiari punta gastatzeko

21
Brokak Taladroaren puntan jarri
eta buloiari punta
gastatzeko

22