05.01.

1941 - Powstanie PPR

28.11-1.12.1943 - Konferencja w Teheranie
04.02-11.02.1945 - Konferencja w Jałcie
17.02 - 02.08.1945 - Konferencja w Poczdamie
31.12.1943/01.01.1944 - Powstanie KRN – Krajowa rada narodowa, namiastka parlamentu o
różnorodnych kompetencjach, w tym ustawodawczych; deklarowała współpracę z ZSRR,
konkurencja dla RP na uchodźctwie
09.01.44 – powstanie RJN powiązanej z władzami RP na obczyźnie z Kazimierzem
Pużakiem na czele; podziemny parlament, miała kompetencje doradcze
21.07.1944 - Powstanie PKWN w Moskwie
22.07.1944 - Radio Moskiewskie wygłosiło Manifest do Narodu Polskiego
21.07.1944 - utworzono wojsko polskie z oddziałów AP i AL
27.07.44 – PKWN podpisał w Moskwie porozumienie z ZSRR m.in. w sprawie granicy
polsko-radzieckiej, gdzie zrzekł się w imieniu państwa polskiego pretensji do ziem na
wschód od Bugu oraz oddawał pod jurysdykcję Armii Czerwonej ziemie polskie wyzwolone
spod okupacji niemieckiej przez Rosjan
06.09.44 – dekret o reformie rolnej, czyli parcelacji gospodarstw powyżej 50 ha ( w woj.
Zachodnim 100 ha)
1944 - Powstał tymczasowy Rząd RP
24.11.1944 - Powołano Centralna Komisję porozumiewawczą Stronnictw Demokratycznych
28.04 - 31.07. 1947 - Akcja „Wisła”, wysiedlenie ludności ukraińskiej na ziemie zach. I płn.
19.01.1974 – wybory do sejmu ustawodawczego; 394 mandaty z 444 przypadły dla bloku
demokratycznego (PPR, PPS, SL, SD) sfałszowanie wyników PSL – 28 mandatów -> Bierut
prezydentem, premier J. Cyrankiewicz z PPS
09.01.1944 – powstanie RJN powiązanej z władzami RP na obczyźnie; podziemny parlament
19.02.1947 - Mała konstytucja – sejm składał się z 444 posłów wybieranych na 5 letnia
kadencję; prezydent pochodził z wyboru przez SU, jednak nie ponosił przed nim
odpowiedzialności, nie odpowiadał politycznie, podlegał odpowiedzialności konstytucyjnej,
Rada Państwa władza wykonawcza
27.09.1947 - Powstanie Kominformu
15 -21.03.1948 - Kongres zjednoczeniowy PPS i PPR w PZPR
1947-1949 - Plan 3-letni
Maj 1947 - Bitwa o handel; likwidacja prywatnego handlu i usług, pod pozorem walki ze
spekulacją i drożyzną
10.01.1945 - Rozwiązanie AK
05.02.1947 - Wybór Bieruta na prezydenta
03.04.1948 – plenum KC PPR starcie pomiędzy komunistami z koncepcją ,, polskie drogi do
socjalizmu” – Gomułka, Kliszko, a komunistami preferującymi model radziecki (Bierut,
Minc, Berman)
22.07.1952 – konstytucja lipcowa PRL, ugruntowanie w Polsce systemu socjalistycznego,
ludowładztwo, praworządność socjalistyczna, jednolitość władzy państwowej, społeczna
wartość środków produkcji, centralizm demokratyczny, Rada państwa – kolegialna głowa
państwa podporządkowana sejmowi, Rada Ministrów – rząd, premier, ministrze,
1950-1955 - Plan 6-letni, Sześcioletni plan rozwoju gospodarczego i budowy podstaw
socjalizmu na l. 1950-55, inwestycje w zbrojeniu ciężkim, wychowanie w duchu
socjalistycznym, nowa polityka rolna tzw. kolektywizacja rolnictwa
Puławianie – zorientowani na reformy
Natolińczycy – zorientowani na rozliczenie komunistów pochodzenia żydowskiego za błędy i
wypaczenia
19-21.05.1956 - VIII plenum KC PZPR, ruchy wojsk radzieckich i polskich w kierunku
Warszawy, zażegnanie kryzysu – Gomułka I sekretarzem KC, zwycięstwo grupy puławskiej
z PZPR, obietnice reform politycznych i gospodarczych
28.06.1956 - Wybuch strajków w Poznaniu
Maj 1966- obchody Millenium chrztu Polski
12.09.1945 - unieważnienie konkordatu z Watykanu
1947 - stowarzyszenie PAX
20.05.1950 - Porozumienie Państwo-kościół
08.05.53 – non possumus
22.10.1948 - zmarł prymas Polski kardynał August Hlond
25.09.1953 - aresztowanie Wyszyńskiego
26.10.1956 - zwolnienie Wyszyńskiego z aresztu
08.03.1968 - protest studentów - Dziady
12.12.1970 - Podwyżka cen
14.12.1970 - Strajk w stoczni Gdańskiej
20.12.1970 - Wybór Gierką na I sekretarza
22.01.1971 - strajk w stoczni w Szczecinie
06-07.02.1971 - VII Plenum KC PZPR
06-11.12.1971 - VI Zjazd KC PZPR
1971 - 1975 - Plan 5-letni
24.06.1976 - Podwyżki cen
25.06,1976 - strajk po podwyżce cen
12.08.1976 - Kartki na cukier
23.09.1976 - Powstanie KOR (Jacek Kuroń, Jan Lipiński)
25.03.1977 - ROPCiO (Andrzej Czuma, Leszek Maczulski)
10.05.1972 - Plan odbudowy nowej Polski
20.09.1973 - Wprowadzenie 49 - województw
29.09.1977 - KOR - Komitet Samoobrony Społecznej
16.10.78 – jp2 papieżem
10.08.1980 - strajki na wybrzeżu
16.08.1980 - 21 postulatów MKS
05.09.1980 - S. Kania I Sekretarzem
17.09.1980 - Powstanie Solidarnośc; 21 postulatów MKS (Międzyzakładowy Komitet
Strajkowy)
30.08.1980 - porozumienia sierpniowe w Gdańsk
31.08.1980 - porozumienie Wałęsa - Jagielski
11.02.1981 - Jaruzelski został premierem
13.05. 1981 - Zamach na JP II
27.03.1981 - Kryzys Bydgoski
13.12.1981 - Stan Wojenny
22.07.1983 - zniesiono stan wojenny
31.12.1982 - zawieszono stan wojenny
04.06.1989 - Pierwsze demokratyczne wybory
02-10.06.1979 - Pierwsza Pielgrzymka JP II do Polski
16-23.06.1983 - Druga Pielgrzymka JP II do Polski
16.10.1078 - Wybór JP II na Papieża
12.12.1983 - Aresztowanie ks. Jana Popiełuszki pod zarzutem trzymania nielegalnej
literatury, materiałów wyborczych
30.10.1984 - odnaleziono ciało Popiełuszki
07.02.1985 - skazanie zabójców Popiełuszki na 25 lat
25/26.04.1986 - Czarnobyl
27.01.1989 - spotkanie Kiszczaka i Wałęsy w kwestii obrad okrągłego stołu
06.02.1989 - Obrady okrągłego stołu
21.01.1990 - Rozwiązanie PZPR

PKWN – Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego,

Resort przemysłu: Hilary Minc- koncepcja centralnego planowania, plan 6 letni)
Resort bezpieczeństwa wewnętrznego/SB- Stanisław Radkiewicz (era Józefa Światło, 10
departamentów)
Reforma rolna
Dekret 7-dniowy
Delegatura Sił zbrojnych na Kraj; WIN (Wolność i Niezawisłość – płk. J. Rzepecki) PSL –
Stanisław Mikołajczyk
19.01.45 – rozwiązania AK
03.01.46 – ustawa o nacjonalizacji przemysłu, stopniowe likwidowanie własności prywatnej
KC PZPR - Komitet Centralny Polski Zjednoczonej Partii Robotniczej
Blok partii demokratycznych:
PPR – Władysław Gomułka, Jakub Berman, Hilary Minc, Aleksander Zawadzki, Franciszek
Jóźwiak, Stanisław Radkiewicz
PPS – Józef Cyrankiewicz, Edward Osóbka-Morawski, Stanisław Szwalbe, Bolesław
Drobner
SL – powstałe w Lublinie 44, Stanisław Kotek Agroszewski
SD – Wincenty Rzymowski, Mieczysław Michałowicz, Leon Chajn
Opozycja:
PSL – Witos, Mikołajczyk, S. Korboński, Stanisław Bańczyk – ZSL
Stranoctwo Pracy – Karol Popiel
BP - Biuro Polityczne
SB - Służba Bezpieczeństwa
ZOMO - Zmotoryzowane obwody milicji obywatelskiej
MO - Milicja Obywatelska
ORMO - Ochotnicze Rezerwy Milicji Obywatelskiej
PPR, PPS - Polska Partia Robotnicza, Socjalistyczna
SL, SD - Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Demokratyczne
KOR - Komitet Obrony Robotników
ROBCiO - Ruch obrony Praw Człowieka i Obywatela
NIK - Najwyższa izba kontroli
MKS - Międzyzakładowy Komitet Strajkowy
NSZZ SOLIDARNOŚĆ - Niezależny samorządny związek zawodowy Solidarność
Kominform – Biuro informacyjne partii komunistycznych i robotniczych; 22-27.09.47 Szklarska
Poręba; kontrola poszczególnych partii komunistycznych i służąca do przekazywania wytycznych w
Moskwie

Andrzej Żdanow: podzielenie świata na dwa wrogie ,,demokratyczny i postępowy, imperialistyczny”

Internacjonalizm

Inwigilacja

,,Proletariusze wszystkich narodów łączcie się”

System nomenklatury
Plan 3-letni

Plan 6-letni

Gospodarka trójsektorowa

20 zjazd KC PZPR – tajny referat Chruszczowa; Natolińczycy i Puławianie

08.05.1953 ,,Non possumus” – nie pozwalamy; list episkopatu; proces kieleckiego biskupa Czesława
Kaczmarka (1951 aresztowanie)

Ustawa o przyjęciu dóbr materialnych martwej ręki

Tygodnik ,,Po prostu”

,,Opium dla ludu” ideologia

12.09.1945 – TRJN unieważnia konkordat z 1925

,,Tygodnik powszechny” – redakcja Jerzy Turowicz, Krk

Ruch ,,Księży patriotów” – opozycyjne pismo katolickie, osłabienie pozycji Kościoła w Polsce, p.d
Bolesława Piaseckiego

Stowarzyszenie ,,Pax” – organizacja świeckich katolików którzy przy współpracy ,,postępowych

księży” – współpraca z władzami państwa, chcieli od zewnątrz osłabić wpływy polskiego Kościoła

Tygodnik ,,Dziś i Jutro”

Przejęcie przez władze(księży patriotów i działaczy ,,Pax”) Caritasu – skarżenie kleru o

,,antyfaszystowską działalność”

20.05.1950 – ustawa o konfiskacie dóbr katolickich

14.05.1950 – porozumienie państwo – kościół podpisane przez prymasa Wyszyńskiego

1953 – aresztowanie Wyszyńskiego

17.12.1953 – zmuszenie Episkopatu Polski do ślubowania wierności PRL

01.1953 – proces 4 księży kurii krakowskich

26.10.1956 – uwolnienie Wyszyńskiego – dojście Gomułki do władzy

Millenium Chrztu Polski

11.04.1957 – Wiela Nowenna/Nowenna Tysiąclecia, Jasna Góra

25.02.1958 – przyjęcie ustawy Tysiąclecia – 1000 szkół na tysiąclecie

18.11.1966 - List episkopatu do 56 krajów ,,przebaczamy i prosimy o przebaczenie”

02-04.05.1966 – centralne obchody kościelne, prymas dokonuje koronacji Matki Boskiej, akt
zawierzenia Polski

Zakaz przyjazdu papieża Pawła VI na obchody Millenium; aresztowanie obrazu Matki Boskiej
Częstochowskiej

List 34
20.12.1970 – Edward Gierek I sekretarzem PZPR ,, kieruje swoje słowa do partyjnych, ale i
bezpartyjnych osób…”

Zmiany w kierownictwie PZPR, 8 zjazd PZPR

Rozprawa z Mieczysławem Moczarem ,,partyzanci”

Stanisław Kania

Piotr Jaroszewicz

24.01.1971 – przemówienie w Gdańsku ,,pomożenie? Pomożemy!”

Inwestycje Gierka/program budowy drugiej Pl

Socjalizm gomułkowski

Plan pięcioletni (1971-1975) – budowa Dworca Centralnego w Wawie, Gierkówka, Elektrownia w

Bełchatowie, wizytacja [rezydenta Nixona w Wawie

,,ciche podwyżki”

,,Radomskie warkoły”

RWE – Radio Wolna Europa

,,List 59”

KOR: Komitet obrony Robotników, Jacek Kuroń, Antoni Macerewicz, Lipski, Kurski

,,Apel do społeczeństwa władz PRL”

Biuletyn informacyjny ,,KOR” z 03.04.1979

05.05.1977 – tajemnicza śmierć studenta UJ Stanisława Pyjasa

25.05.1977 – głodówka członków KOR-u w ramach protestu za aresztowanie kilkunastu

przedstawicieli grupy

29.09.1977 – utworzenie komitetu o samoobronie KSS KOR ,,Latający uniwersytet”

30.08.80 – porozumienia w Gdańsku; 31.08.- w Jastrzębiu Zdroju; 03.09 – Szczecin

05.09 – zmiana I sekretarza partii – Stanisław Kania

17.09.1980 - Utworzenie i powoływanie NSZZ ,,Solidarność” – niezależny, samorządny

Jaruzelski premierem, 90 spokojnych dni

Kryzys bydgoski

18.10.81 – W. Jaruzelski pierwszym sekretarzem KC PZPR; przedłużenie służby wojskowej

13.12.81 – 22.07.83 – stan wojenny

WRON

16.12.81 – strajk kopalny ,,Wujek” – śmierć 9 górników

27.01.82 – podwyżki cen żywności o 241 %

31.12.82 – zawieszenie stanu wojennego

13.10.1974 – reforma systemu szkolnictwa – 10 latka, studia skrócono do 4 lat, punkty za

pochodzenie

Karnawał ,,Solidarności”

05.10.1983 – Wałęsa otrzymuje nobla

10.84 – śmierć Popiełuszki

Pomarańczowa alternatywa

17.02.87 – list otwarty 30 intelektualistów

Lipiec/sierpień 87 – strajki

31.08.88 – koncepcja okrągłego stołu Kiszczak i Wałęsa

06.02.89 – pierwsze obrady OS

Demonopolizacja

19.07.89 – przedyentem Jaruzelski

05.06.89 – wybory

07.89 – Kliszczak nie otwiera rządu; ,,wasz prezydent, nasz premier” – rząd T. Mazowieckiego

10 ustaw Balcerowicza

27.01.90 – samorozwiązania PZPR – socjaldemokracja

17.10.92 – wprowadzenie Małej Konstytucji

02.04.97 – Konstytucja III RP

Pluralizm polityczny