kongres wiedenski;

wielkie ksiestwo poznanskie

prusy kroleskie stanoawice prsy wschodnie
warmia

poznaksie - prowincja osobna antoni radziwil

reforma regulacyjna - refroma dzieki ktorej ch;p[pi mogli nabywac ziemie poczatke proceus uwlasczniea
chlopow nowoczesnie zmiany
kroleestwo poslkie - rosja
galicja rzeczposlistpa kratowksa - hasburogiwe austria
kresy - ziemie w granicahc rosji
car rosji;
incijatywa ustawoadaz wladza wukonawcza decydowanie polituka zagranciza dowodzenia rmia
jerzy cazroytrski gen jozef zajczaek knsaty romanov

krolestwo polskie;
okreg lodzki
zaglebie dobrawoskie
sraopolski okreg przemsylow
bunt liberaow poprze cenzure prewencyjna
cenzura prewzenycjna - oboawizek kotnrola ksiazek i czaospim

zwiazek przyjaciol pana koina oraz zwiazek wolnych poalkow

walerian lukasinsii - towarzstwo patriotyczne umacnaie patriotzymu

filomaci filaerci - mailo slizyc samoksztalenciu w wilnie
bitwa pod olszynka grochowska - zawppenila waraziwe bezpiecznestwo 1831r

Przyczyny:
- łamanie konstytucji przez cara
- dążenie do uzyskania własnego, suwerennego państwa
- wieści o wydarzeniach w Europie (rewolucja we Francji, zwycięskie powstania w Belgii i Grecji)
- brutalne postępowanie wielkiego księcia Konstantego (brata cara Aleksandra I) oraz innych urzędników
carskich
- plany udziału wojska polskiego w interwencji rosyjskiej w zachodniej Europie
Przyczyny klęski powstania:
- przewaga militarna Rosji
- nieudolność, niezdecydowanie i brak wiary w zwycięstwo wodzów naczelnych
- obojętność rządów państw europejskich wobec sprawy powstańczej
- brak decyzji sejmu w sprawie reform dotyczących położenia ludności wiejskiej (a więc w powstaniu nie
brało udziału całe społeczeństwo)

Skutki:
- jego uczestników (głównie oficerów i działaczy politycznych) skazywano na śmierć, więzienie lub zsyłano
na Syberię
- konfiskowano majątki tych, którzy zdołali wyemigrować
- szeregowych włączano na 25 lat do armii rosyjskiej
- ograniczono autonomię państwa polskiego (car Mikołaj I unieważnił konstytucję, zlikwidował sejm i
wojsko polskie, najważniejsze urzędy powierzano już tylko Rosjanom itp. )
- rozpoczęto niszczenie oświaty i kultury polskiej (np. zamknięto polskie uniwersytety w Warszawie i
Wilnie, wysyłano do Rosji eksponaty z muzeów i galerii, następowała rusyfikacja ; w szkołach średnich
zaczął obowiązywać język rosyjski)

wielka emigracja - najwieszka w 19 wieku polska emigracja olituczna

komitet polski narodowy - jocahmil lelewel 1831
komitet narodowy emigracji polskiej - gen jozef dwrenricki
towarzystko demokrayfznee polskie -wikotr heltan wielki manifster polska republika
hotel lambert - daam jerzy czarotrsyksi
gromady ludu polskiego - stanislaw worecli tadesz krepoweicki
stoarzyszenie ludu polskiego - szymon konarski
zwizaek naordu polskiego - henryk kamienski
zwiazek plebejuszy - walenty stefanski
zawizek sciegennego - ks piotr sciegienny
centralizacja poznanska - karol libelt
rzezia galicysjka - mordowanie szlachty palenie dworow wykazow pownosci
ksiestwo pozanskie - boaiwzek szkolny dla dzieci
ziemie zabarne - zajete przez rosje w wyniku robiorw na wshcod
rzoiwneka sie nauka kultrua edukacja
polski romzzantym - mesjanizm
erwituty – uprawnienia chłopów do korzystania z dworskich łąk i pastwisk oraz lasów