1.

Królestwo Polskie
1.Ustrój królestwa Polskiego:

-Władcą królestwa polskiego jest każdorazowo car rosyjski

-Króla w królestwie polskim ma zastąpić namiestnik
-Wolność druku, administracja w j. polskim, wolność do religii- przykłady praw jakie posiadali Polacy
w królestwie polskim
-Kompetencje władcy były szerokie bo sam miał prawo oznaczyć uczestnictwo
królestwa do wojen,
władza wykonawcza należy do cara, mianuje senatorów, ministrów itp.
2.Sytuacja społeczna i gospodarcza:

-utworzenie sieci szkół elementarnych (Stanisław Kostka Potocki- minister szkolnictwa)

-działalność Towarzystwa Przyjaciół i Nauk (na czele Stanisław Staszic, później Julian Ursyn
Niemcewicz)

-ważne ośrodki przemysłowe: Łódź-włókiennictwo, Zagłębie Dąbrowskie- górnictwo, Zagłębie

Staropolskie- górnictwo i hutnictwo

-minister skarbu- Ksawery Drucki Lubecki- skuteczna polityka finansowa założenie Banku Polskiego
(1828r.)

3.Działalność legalnej opozycji. Pierwsze spiski:

a) opozycja legalna:

-bracia Wincenty i Bonawentura Niemojowscy (kaliszanie)

-sprzeciw wobec łamania konstytucyjnych praw

b) opozycja nielegalna:

-Towarzystwo Patriotyczne- hasła niepodległościowe (Walerian Łukasiński)

-Towarzystwo Filomatów- hasła kształcenia postaw obywatelskich (Adam Mickiewicz)

2. Powstanie listopadowe
1.Przyczyny powstania listopadowego:

1. -łamanie konstytucji królestwa polskiego przez carów

2. -prześladowania członków polskich organizacji niepodległościowych
3. -utrata nadziei na rozszerzenie autonomii

2.Kalendarium najważniejszych wydarzeń:

-29/30 listopada 1830r-wybuch powstania (atak na Belweder, zdobycie Arsenału)

- 5 grudnia 1830 roku powierzenie dyktatury Józefowi Chłopickiemu

- 25 stycznia 1831 rok- Akt detronizacji cara Mikołaja I

- 5 luty 1831 rok- wkroczenie ponad 100 tys. armii rosyjskiej w granice Królestwa polskiego.
3.Przyczyny klęski powstania:

• - przewaga liczebna Rosji

• -nieudolne kierownictwo powstania, brak koordynacji działań powstańczych
• - brak poparcia chłopów
• -brak pomocy ze strony państw zachodnich

4.Skutki powstania listopadowego:

1. - zniesienie Konstytucji Królestwa polskiego z 1815 roku

2. -likwidacja Wojska Polskiego i wcielenie polskich żołnierzy do Armii Rosyjskiej.
3. -emigracja najaktywniejszych uczestników powstania
4. - prześladowania uczestników i zwolenników powstania (konfiskaty majątków, wywózki na
Syberię)
5. - zamknięto uczelnie wyższe, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet wileński.
6. -zbudowanie cytadeli
7. - rozpoczęcie procesu ograniczenia Autonomii Królestwa i stopniowego z jednolita
8. wycenia jego ustroju zresztą imperium.

Z mapki:

- Miejsca zwycięskich bitew powstańczych:

⬧ - Wawer (31 marca 1831 rok)
⬧ -Stoczek (14 luty 1831 rok)
⬧ - Iganie (10 kwietnia 1831 rok)
⬧ -Dębe wielkie (31 marca 1831 rok.)
Miejsca klęsk :
 Warszawa 6-7.09.1831
 Ostrołęka 26.05.1831r
Miejsca bitew nierozstrzygniętych:
➔ Grochów 29.02.1831r
3. Powstanie krakowskie i rabacja galicyjska
1.Geneza powstania krakowskiego:

➔ -plany trójzaborowego powstania

➔ -opracowali Karol Libelt i Ludwik Mierosławski.
➔ -główne założenie: opanować twierdzę w zaborze pruskim i austriackim, a następnie ruszyć z
ofensywą na królestwo polskie.

2.Przebieg powstania:

-20/21 lutego 1846 rok- atak na oddziały austriackie w Krakowie (wycofały się z miasta.)

-22 luty powołanie trzyosobowego rządu Narodowego ( Jan Tyssowski, Ludwik Gorzkowski i
Aleksander Grzegorzewski) wydanie manifestu do narodu polskiego

-24 luty- Jan Tyssowski ogłosił się dyktatorem powstania

-26 luty klęska pod Gdowem

3.Upadek powstania:

- Luty/ marzec 1846 rok- rabacja Galicyjska ( to ruch chłopów pod wodzą Jakuba Szeli występujący
przeciwko szlachcie, zginęło około 1200-13000 ludzi)

- 4 marca 1846 rok- Kapitalizacja Krakowa, upadek Autonomicznej Rzeczypospolitej krakowskiej.

4. Powstanie styczniowe.(1863-1864)
1.Sytuacja w królestwie polskim w przededniu wybuchu powstania:

➔ - Aleksander Wielopolski sprawował urząd i był naczelnikiem rządu Cywilnego Królestwa

polskiego. Był przeciwnikiem walki z zaborcą,
➔ - poglądy białych- naciski na cara.
➔ - poglądy czerwonych- byli za powstaniem

2.Przyczyny powstania:

1. - Brak poparcia społecznego dla ugodowej polityki Aleksandra Wielopolskiego,

2. - nasilające się represje władz wobec uczestników patriotycznych manifestacji,
3. -zapowiedź przeprowadzenia przez władze rosyjskie branki
4. -działanie tajnych zgrupowań politycznych biali i czerwoni)
5. -chęć wykorzystania osłabień Rosji po wojnie Krymskiej.

3.Wybuch powstania. Charakter walk

-14/15 stycznia 1863 rok- branka (pobór do wojska rosyjskiego)

-22 stycznia-wybuch powstania, ogłoszenie manifestu tymczasowego rządu Narodowego:

*wezwanie do walki

*uwłaszczenie chłopów

*nadziały Ziemi dla bezrolnych powstańców

-partyzancki charakter walk stoczono około 1200 potyczek

-dyktatorzy powstania Ludwik Mierosławski, Marian Langiewicz, Romuald Traugutt.

Czynniki, które wpłynęły na upadek powstania.

I. *niedostateczne poparcie chłopów dla powstania

II. *Dekret cara o uwłaszczeniu chłopów (marzec 1864 rok)
III. *miażdżąca przewaga wroga,
IV. *brak realnego wsparcia ze strony europejskich mocarstw,
V. *stracenie ostatniego dyktatora Traugutta (sierpień 1864r.)

4.Znaczenie powstania:

- Było największym zrywem narodu polskiego (kosztowało życie 20- 30 tys.powstańców)

- Na pomoc przybyli patrioci z innych zaborów

-Przyniosło uwłaszczenie chłopów

-Zakończyło epokę romantycznych zrywów.

 5. Represje popowstaniowe - rusyfikacja i germanizacja
1.Zabór Rosyjski:

I. - nazwę Królestwo Polskie zastąpiło określenie kraj nadwiślański,

II. -narzucenie rosyjskiej kultury i języka
III. -prześladowania Kościoła katolickiego
IV. -zrusyfikowano oświatę, zmniejszono liczbę szkół,
V. -zakazano Polakom nabywania majątków ziemskich w zachodnich guberniach cesarstwa
rosyjskiego.

2.Zabór Pruski:

➔ - Nazwę Wielkie Królestwo Poznańskie zastąpiono określeniem prowincja Poznań,

➔ -narzucenie Polakom Kultury niemieckiej i języka niemieckiego,

-Kulturkampf- z niemieckiego walka o kulturę, ustawa rządu pruskiego umożliwiająca ingerowanie

władz w obsadę stanowisk kościelnych, prześladowania duchownych.

-Rugi pruskie (1885 rok) - wysiedlenie Polaków bez obywatelstwa pruskiego

-Komisja Kolonizacyjna (1886 rok) - Instytucja, której zadaniem było wykupywanie z rąk Polaków z
ziemi na terenach Pomorza i Wielkopolski, by następnie po korzystnej cenie sprzedać ją niemieckim
kolonistom

- Hakata (1894 rok) - związek wspierania niemczyzny na Kresach Wschodnich. Instytucja prowadząca
antypolską politykę propagandową, budując negatywny stereotyp polaka w świadomości Niemców

-Nowela osadnicza (1904 rok) - obowiązek zdobycia zgody władz na nową zabudowę w
gospodarstwie

-Ustawa kagańcowa (1908 rok) - zakaz używania języka polskiego podczas zgromadzeń publicznych