1 Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830–1831

– polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, które wybuchło w nocy z 29 na 30

listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831[4][5]. Zasięgiem swoim objęło Królestwo
Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń).

a) Przyczyny :

- łamanie przez króla konstytucji i ograniczenie swobód

- niezwoływanie regularnie sejmu
- wprowadzenie cenzury
- zakaz wydawania liberalnych czasopism

- działalność opozycji sejmowej , z czasem utworzenie tajnych organizacji patriotycznych

- zakaz działalności organizacji opozycyjnych i prześladowanie ich

- narastanie niepokoju przez pogłoski które mówiły o użyciu polskich wojsk do tłumienia rewolucji w
Belgii i Francji

b) Przebieg :

- Generał Józef Chłopicki pierwszym dyrektorem powstania

- Królestwo polskie staje się w pełni suwerennym krajem

- wysłanie wojsk rosyjskich które miały stłumić powstanie

- dysproporcja sił miedzy polakami a rosją

- coraz częstsze porażki powstańców

- upadek powstania i ewakuacja wojsk do Prus

c) Skutki :

- represje wobec powstańców

- wyroki śmierci
- zsyłki na Syberię
- konfiskata majątków

- wcielenie polskiej armii do armii carskiej

- utrata suwerenności polski

- powstanie tajnej policji i cenzury

- zniesienie konstytucji
2 Wielka emigracja

- emigracja przywódców powstania , żołnierzy , działaczy politycznych i artystów w następstwie

powstania listopadowego

- dążenie co odzyskania niepodległości przez działalność poza ojczyzną

- najważniejsze kierunki emigracji – Francja , Wielka Brytania , Belgia

- koncepcja polski jako ,,Chrystusa Narodów’’

3 Pojęcia

a) emisariusze – Zgodnie z założeniami programowi Towarzystwo Demokratyczne Polskie zaczęto

wysyłać do kraju emisariuszy. Mieli on zorientować się w jakim stopniu jest przygotowany grunt dla
przeprowadzenia powstania. Przebierali się oni za przedstawicieli prostego ludu i agitowali w
karczmach oraz przed kościołami po nabożeństwach , starając się przekonać chłopów do idei
niepodległości.

b) Rabacja galicyjska także rzeź galicyjska – powstanie chłopskie na terenach zachodniej Galicji w
drugiej połowie lutego i marcu 1846 roku, mające charakter antyszlachecki i antypańszczyźniany. W
swojej pierwszej fazie charakteryzowało się napadami na dwory oraz pogromami ludności
ziemiańskiej, urzędników dworskich i rządowych. Najbardziej znanym przywódcą chłopskich
oddziałów był Jakub Szela.

c) Powstanie krakowskie, rewolucja krakowska – próba ogólnonarodowego powstania pod hasłami

demokracji, podjęta w Wolnym Mieście Krakowie w dniach od 21 lutego do 4 marca 1846 roku (do
nielicznych nieudanych wystąpień zbrojnych doszło także w innych miejscach we wszystkich trzech
zaborach, ale głównie w Galicji).

d) Praca organiczna - Pozytywiści pojmowali naród w kategorii organizmu. Byli przekonani, że

wszystkie jego elementy muszą być objęte odpowiednią opieką, by mógł być on zdrowy, a więc
prawidłowo się rozwijać. Praca organiczna, jako troska o wszystkie warstwy społeczne, połączona
była zatem z pracą u podstaw, a więc tym fragmentem działalności społecznej, która skupiona była na
najbiedniejszych i najbardziej potrzebujących.

e) klasycyzm - kierunek w kulturze i sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów kultury antycznej;

też: nurt w literaturze i sztuce różnych epok, nawiązujący do wzorców antycznych

Przedstawiciele :
- Ludwik Osiński
- Kajetan Koźmian
- Alojzy Feliński
f) Romantyzm - Epoka romantyzmu to okres, kiedy najbardziej skupiano się na życiu wewnętrznym
człowieka. Dla romantyków ważna była duchowość, emocje i uczucia. Pociągała ich także odrębność
jednostki ludzkiej, jej odmienność i indywidualność.

Przedstawiciele :
- Adam Mickiewicz
- Juliusz Słowacki
- Cyprian Kamil Norwid