‫مجموعه مقاالت آموزشی عرضه و تقاضا‬

‫بر اساس آموزه های سم سیدن‬

‫قابل استفاده برای تریدرهای ایرانی در تمام بازارهای مالی‬

‫‪Supply‬‬ ‫‪Demand‬‬

‫باختن برای بردن‬

‫‪Losing To Win‬‬

‫نویسنده‪Sam Seiden :‬‬

‫مترجم‪ :‬آیدین جبارپور‬

‫ویراستار‪ :‬احمد جهانیان‬

‫‪1‬‬
‫توجه‪ :‬این مقاله به شیوهی «ترجمه آزاد» و در قالبی عامیانه و به دور از لحن کتابی‪ ،‬ارائه‬
‫میگردد‪.‬‬

‫باختن برای بردن‪ ،‬همگی درون ادراک شماست‬

‫‪Losing To Win, It’s All In Your Perception‬‬

‫من تو کلّ زندگیم درگیر ورزش بودم‪ .‬همه جورش رو هم تجربه کردم؛ از هاکی روی یخ‬
‫بگیرید تا فوتبال‪ ،‬گلف و تنیس و ‪ ...‬بین اینا هاکی رو در سطح حرفهای بازی میکنم‪ .‬من تو این‬
‫ورزش یاد گرفتم چهطوری میشه «مستمر و همیشه» برنده بود‪.‬‬

‫حتماً دیدید یه سری تیمهای ورزشی تو لیگها هستند که همیشه کارشون بُردنه! اما خب‬
‫تیمهایی رو هم داریم که معموالً بازندهاند! وقتی با این تیم بازندهها مسابقه داشتیم‪ ،‬من نگرانی‬
‫خاصی نداشتم! (حتی وقتی لحظاتی از بازی جوالن میدادند و اصطالحاً بازی دستشون بود‪ ).‬یعنی‬
‫حتی اگه چند گل ازشون عقب میافتادیم؛ تهش میدونستیم که ما برنده میشیم!‬

‫میخوام از «عادت» براتون حرف بزنم‪ .‬عادت به برنده بودن‪ ،‬همیشه عادت به بازنده‬
‫بودن رو شکست میده! خیلی مهم نبود وسط بازی چه اتفاقی افتاده و اونا چند تا گل از ما جلو‬
‫افتادند؛ آخرش ما برمیگشتیم و میبردیم! تیم برنده همیشه با یه طرز فکر بازی میکنه‪« :‬بردن»؛‬
‫اما تیم بازنده با یه طرز فکر دیگه بازی میکنه‪« :‬نباختن»‪ .‬دومی یعنی از بین بردن اعتماد به‬
‫نفس و همیشه ترس داشتن‪ .‬به خاطر همینه که این تیمها معموالً میبازند‪( .‬شکست مستمر)‬

‫یکی دیگه از ورزشهای مورد عالقهی من «گلف» هست‪ .‬یه دوست دوران کودکی دارم که‬
‫بعضی وقتها باهاش گلف میزنم‪ .‬خیلی جالبه! با اینکه مهارتهامون تقریباً یه اندازه است؛ اما من‬
‫معموالً همیشه اون رو شکست میدم! می دونید مشکل کجاست؟ دوستم وقتی یه حرکت بد انجام‬

‫‪2‬‬
‫میده؛ دیگه از نظر روحی به هم میریزه و تا آخر‪ ،‬بازیش خراب میشه! یه حرکت بد‪ ،‬چنان روی‬
‫روحیهش اثر منفی میذاره که بقیهی راند بازی براش فاجعهبار میشه‪ .‬البته من هم‪ ،‬گهگاهی‬
‫حرکت بد انجام میدم‪ ،‬یعنی همهی ما انجام میدیم‪ .‬اما فرقش اینجاست که من نمیذارم هیچ‬
‫تأثیری روی حرکت بعدیم بذاره‪ .‬من به خودم قبولوندم که حرکت بد بعضی وقتها اتفاق میافته و‬
‫جزوی از بردن بازیه‪ .‬درست‪ ،‬زمانی که دوست من یه ضربهی بد میزنه‪ ،‬کارش تمومه و من برنده‬
‫میشم‪ ،‬پایان بازی!‬

‫من عاشق بردن هستم‪ ،‬من از باخت نفرت دارم‬

‫‪I Love To Win, I Hate To Lose‬‬

‫وقتی آدم با موفقیتهای زیادی تو ورزش روبهرو میشه؛ احساس میکنه دیگه هیچ چیزی تو‬
‫زندگی نیست که نشه انجامش داد‪ .‬تو این شرایط‪ ،‬هر مأموریتی جلوی روی ما باشه؛ گزینهای به‬
‫اسم عدم موفقیت روی میز فکر ما نیست‪ .‬من با این طرز فکر وارد دنیای معاملهگری شدم و تصور‬
‫کنید چقدر شوکه شدم از این که شنیدم «تو باید بهطور منظم‪ ،‬خوب ببازی تا بتونی ببری!»‬
‫این حرف برام بیشتر شبیهِ یه جوک بود! یعنی چی که ببازم؟! من از باختن متنفرم‪ ،‬من تقریباً‬
‫هیچوقت تا حاال نباختم‪.‬‬

‫اما خیلی طول نکشید که فهمیدم اتفاقاً اون حرف صد در صد حقیقت داشت! من تو معامالتم‬
‫باختهایی داشتم و اونها تأثیر خوبی روی من نداشتند‪ .‬برای همین سعی کردم باختها رو از بین‬
‫ببرم؛ ولی همین که تالش کردم‪ ،‬معامالت برد هم از بین رفتند‪ .‬من از باخت متنفر بودم؛ اما با به‬
‫دست آوردن تجربه و به کمک یکی از دوستام‪ ،‬کم کم راز معامله کردن رو یاد گرفتم‪ .‬این راز‪ ،‬کالً‬
‫تو برداشت و تصور شما از «باختن» خالصه میشه‪ .‬ماجرا این بود که من روزهای اول معاملهگری‪،‬‬
‫برداشت اشتباهی از کلمهی «باخت» داشتم‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ادراک (طرز فکر‪ ،‬نوع دید) همه چیز است‬

‫‪Perception Is Everything‬‬

‫ازتون میخوام به همهی مشکالت و شکستهایی که تو زندگی داشتید‪ ،‬فکر کنید‪ :‬مالی‪،‬‬
‫روابط‪ ،‬ترفیع شغل و غیره‪ .‬سؤالم اینه‪ :‬آیا همهی اونها باعث نشدند که شما قویتر بشید و در کل‬
‫عملکرد «بهتری» داشته باشید؟ به نظر من شکست‪ ،‬بخش جدا نشدنیِ موفقیته‪ .‬همونطور که‬
‫بنیانگذار مؤسسه آکادمی معامله گری آنالین ‪ ،‬یعنی ‪ Eyal Shahar‬می گه‪« :‬کل زندگی دربارهی‬
‫ادراکه‪ ».‬اگه هردفعه که این جمله رو ازش میشنیدم یک دالر میگرفتم‪ ،‬دیگه الزم نبود معامله‬
‫کنم! حرفش کامالً درسته؛ کلید اصلی‪ ،‬طبقه بندیه‪ .‬اگه من هر استاپ خوردن رو شکست تلقی‬
‫کنم‪ ،‬عملکردم دچار این مشکل خواهد شد‪« :‬من نمیتونم باخت رو تحمل کنم!» اما اگه هر ضرر‬
‫معامالتی رو تو جایگاه درست خودش قرار بدم‪ ،‬یعنی جایگاه «بردن»؛ اون موقع میفهمم که یه‬
‫ضرر معامالتی‪ ،‬الزمهی موفقیته‪.‬‬

‫شرکت اپل‬

‫)‪Apple Inc. (AAPL‬‬

‫تو یکی از کالسهای مؤسسه بودم که یه موقعیت معامالتی در سهام معروف اپل به وجود‬
‫اومد‪ .‬عواملی که میگفت این یه موقعیت خوبه رو بررسی کردم و همه چیز به نظر ایده آل بود‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Online Trading Academy‬‬

‫‪4‬‬
‫من محدوده «‪ »A‬رو به عنوان محدودهی مقاومت (عرضه) مشخص کردم‪ ،‬جایی که احتماالً‬
‫فشار فروش وجود داره‪ .‬وقتی قیمت به سمت محدوده صعود کرد «‪ ،»B‬من تمایل به فروش‬
‫داشتم‪ .‬بعضی از اعضای کالس راجع به محدودهی «‪ »C‬پرسیدند‪ .‬من گفتم اون هم یه محدودهی‬
‫عرضه است و میتونه به خوبی کار کنه؛ اما قیمت‪ ،‬اول به محدودهی «‪ »A‬برخورد میکنه‪.‬‬

‫خالصه‪ ،‬قیمت تو نقطهی «‪ ،»B‬محدوده رو لمس کرد‪ ،‬یه ریزش کوچیک هم اتفاق افتاد و‬
‫معامله رفت تو سود‪ .‬اما چند روز بعد‪ ،‬با یه اتفاق غیرمنتظره روبهرو شدیم‪ .‬اپل به داخل محدوده‬
‫نفوذ کرد و حدضرر معامله فعال شد‪ .‬اینجاست که سؤاالت شروع میشه‪ .‬شاید از خودتون بپرسید‪:‬‬
‫کجای کارم اشتباه بود؟ چهطور این ضرر رو مدیریت کنم؟ چه چیزی تو برنامهی معامالتی من‬
‫اشکال داشت؟‬

‫‪2‬‬
‫‪Trading Plan‬‬

‫‪5‬‬
‫باید بگم اگه این جوری فکر میکنید (سه چهار جملهی آخر)‪ ،‬تو مسیر روانی اشتباهی قرار‬
‫دارید! یه ضرر کوچیک نباید انقدر برای شما مهم باشه‪ .‬اون در مجموع باید درصد کوچیکی از‬
‫حساب شما رو شامل شده باشه‪ .‬حجم معاملهی شما باید به اندازهای باشه که حقیقتاً حاضر به از‬
‫دست دادنش باشید و بعد از ضرر‪ ،‬بهراحتی بتونید باهاش کنار بیایید‪ .‬شما باید مطمئن باشید که‬
‫این عدد‪( ،‬که ریسک نهایی شما به حساب میآد) عددیه که خیلی باهاش احساس راحتی‬
‫میکنید‪ .‬من خودم تو یکی از حسابهای کم ریسکم‪ ،‬ریسک رو ‪ 111‬دالر یا کمتر نگه میدارم‪.‬‬
‫به عکس زیر نگاه کنید‪...‬‬

‫این تصویری از سود و ضرر اپل هست‪( .‬همون که به حد ضرر خورد) اگه عدد ‪ $061‬دالر شما‬
‫را میترسونه‪ ،‬پس مشخصه که این ریسک‪ ،‬برای محدودهی امن شما خیلی زیاده‪ .‬اگه این ضرر‬
‫باعث میشه دچار خشم یا ترس بشید‪ ،‬پس برداشت اشتباهی از «ضرر کردن» دارید‪ .‬شما «ضرر‬
‫کردن» رو در دسته بندی غلط قرار دادید‪.‬‬

‫وقتی ضرر اتفاق میافته؛ ما باید ازش بگذریم‪ .‬من فکر میکردم محدودهی «‪ »A‬نمایندهی‬
‫تصویری از عدم تعادل عرضه و تقاضا است و این جور جاها معموالً چرخش قیمت داریم‪ .‬اما تو این‬
‫مورد‪ ،‬مقدار عرضه اونقدری نبود که من فکر میکردم‪ .‬وقتی قیمت محدوهی «‪ »A‬رو رد کرد؛‬
‫خیلی سریع به سمت محدودهی «‪ »C‬حرکت کرد‪ .‬باتوجه به استراتژی قانون محوری که استفاده‬
‫میکنم‪ ،‬حاال دوباره وقت فروش بود‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫وقتی قیمت به اون سطح رسید‪ ،‬فشار فروش شدیدی وجود داشت‪ :‬یعنی عرضه‪ ،‬تقاضا رو‬
‫شکست داده بود‪ .‬به خاطر همین‪ ،‬قیمت به سرعت چرخش کرد و تارگت ‪( :1‬ریوارد‪/‬ریسک) رو‬
‫لمس کرد‪ .‬باتوجه به قوانینی که داریم‪ ،‬حدضرر رو به نقطهی ورود منتقل کردم‪ .‬با این کار‪ ،‬این‬
‫معامله به یه معاملهی رایگان تبدیل شد‪ .‬در اصل ریسک معامله صفر شد! این گاز دوم از کیک اپل‬
‫سودآور بود!‬

‫خب‪ ،‬اگه تمرکزم رو روی ضرر اولی گذاشته بودم و دربارهش احساس بدی میکردم‪ ،‬چی‬
‫میشد؟! سود معاملهی دوم هیچوقت اتفاق نمیافتاد؛ چون دچار ترس از اشتباه کردن (قضاوت‬
‫اشتباه) میشدم‪ .‬ضرر کردن تو مقیاس کوچیک نه تنها مشکلی نداره؛ که اتفاقاً کار‬
‫درستیه‪ .‬یادتون باشه! اگه میخواهید از سودهاتون لذت ببرید (سودهای خوبی بکنید)‪ ،‬این یه امر‬
‫«الزم» به حساب میآد‪.‬‬

‫وقتی داشتم این مقاله رو براتون مینوشتم‪ ،‬چند موقعیت معامالتی فیوچرز ‪ S&P‬به دست‬
‫اومد‪ .‬موقع انجام معامالت‪ ،‬مطلقاً نباید ترسی داشته باشیم؛ چون میدونیم اعمال ما نمیتونه به‬
‫شکست ختم بشه‪ .‬همهی کارهای ما در معاملهگری‪ ،‬جزوی از مسیر موفقیته‪ .‬خیلی راحت تمام‬
‫معامالتم انجام شدند‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫این تصویر مربوط به یکی از اکانتهای فیوچرز منه که ازش بیشتر برای نمایش (آموزش)‬
‫استفاده میکنم‪ .‬یه حساب زنده به همراه پول واقعی‪ .‬انتهای اون روز‪ ،‬حساب ‪ 1,562.50$‬دالر سود‬
‫کرده بود؛ اونم از دو معاملهای که تو جلسهی معامالتی (کالس آموزش) گرفته شده بود‪ .‬در این‬
‫روز‪ ،‬ما دو معامله انجام داده بودیم‪ ،‬که یکیش بازنده بود و دیگری برنده‪ .‬مثل الس وگاس‪ ،‬من‬
‫اصالً اهمیت نمیدم که تو این روز فقط ‪ %01‬درصد دقیق و درست عمل کردم‪ .‬من میدونم که تا‬
‫وقتی به قوانین خودم بچسبم و بهشون پایبند باشم؛ دارم یه استراتژی رو اجرا میکنم که کامالً‬
‫سودآوره‪ ،‬چون احتماالت به نفع من عمل میکنند و مدیریت ریسک هم که دارم‪.‬‬

‫من میدونم فقط زمانی به سود دست پیدا میکنم که ضررها رو قبول کنم‪ .‬یادتونه اول مقاله‬
‫از «عادت» براتون حرف زدم؟ باید بدونید وقتی عادتهای خودتون رو تغییر میدید و به درک‬
‫درست میرسید‪ ،‬کلمهی «ضرر» دیگه برای شما همون معنی رو داره که کلمهی «برد»‪.‬‬

‫امروز‪ ،‬دو معاملهی اول بازنده بودند‪ .‬درست مثل معاملهی اول اپل‪ .‬خب‪ ،‬اگه بریم تو پستوی‬
‫افکارمون و بهخاطر این ضررها خودمون رو تنبیه کنیم یا فکر کنیم چیزی رو اشتباه انجام دادیم و‬
‫با افکار ترس و شکست‪ ،‬خودمون رو فلج فکری کنیم؛ عمالً داریم برنامهی معامالتی خودمون رو‬
‫متوقف میکنیم‪ .‬اینطوری هرگز رنگ سود در این بازار رو نمیبینیم!‬

‫‪8‬‬
‫من از روی تجربه به شما میگم‪ ،‬قوانینی که احتماالت رو به نفع شما میکنند‪ ،‬اونقدر هم‬
‫سخت نیستند‪ .‬من هر هفته این قوانین رو تو کالسهام درس میدم‪ .‬این قسمت آسون کاره؛‬
‫بخش سختش تغییر برداشت و ادراک آدما از دسته بندی «باخت» به «برد» هست‪ .‬من‬
‫افرادی رو مالقات میکنم که فکر میکنند من و بقیهی مدرسها هیچوقت ضرر نمیکنیم! اونها‬
‫در اصل میخوان تو کالسهای ما شرکت کنند‪ ،‬چون فکر میکنند میتونند یاد بگیرند هیچ موقع‬
‫ضرر نکنند و همیشه معامالت برنده داشته باشند‪ .‬واقعیت اینه که ما درصد برد باالیی داریم؛ ولی‬
‫مطمئناً باختهایی هم برای ما پیش میآد‪ .‬هیچکدوم از ما باختن رو دوست نداریم‪ ،‬من این رو‬
‫مستقیماً از رقابت در ورزش گرفتم‪ .‬باید بدونیم گرچه‪ ،‬زمین خوردن موقع تمرین اسکیت سواری‪،‬‬
‫«الزم» هست؛ اما سریعتر رد شدن از موانع هم الزامیه‪ ،‬اگه میخواهید خودتون رو به لیگهای‬
‫رقابتی بزرگ برسونید‪.‬‬

‫تصور کنید چه اتفاقی برای کازینو میافتاد‪ ،‬اگه سعی میکرد ضررهاش رو حذف کنه! باید‬
‫کسب و کارشون رو تعطیل میکردند! ضرر کردن تو معامله گری عالیه‪ ،‬تا وقتی که به شکل‬
‫«درست» و منطقی باشه‪ .‬برای تبدیل شدن به یه برندهی حرفهای‪ ،‬باید اول یک بازندهی‬
‫حرفهای بشید‪( .‬نباید با یه باخت‪ ،‬از نظر روحی به هم بریزید! مثال دوست من در بازی گلف)‬

‫این مثل یه راه بند‪ 1‬تو جاده میمونه که خیلی از آدمها هیچ وقت ازش رد نمیشند (یعنی بر‬
‫اون غلبه نمیکنند) به خاطر همینه که خیلیها تو سفته بازی بازارها شکست میخورند‪ .‬تعداد‬
‫اندکی از سفته بازها هستند که درک درستی دارند و حق خودشون رو از کسانی که این درک رو‬
‫ندارند میگیرند‪( ،‬انتقال حساب)‪ .0‬خالصه اگه مایل به تغییر هستید‪ ،‬درک و برداشت خودتون از‬
‫«ضرر» رو تغییر بدید‪.‬‬

‫امیدوارم این مقاله براتون مفید باشه‪ ،‬روز خوبی داشته باشید‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Road Block‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Speculating‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Transfer of accounts‬‬

‫‪9‬‬