ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE

UDZIAŁ PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO

W ZAPOBIEGANIU I LECZENIU BÓLU

POOPERACYJNEGO
53488 Aleksandra Zaremba, pielęgniarstwo, rok III, grupa I
Podczas wielu zabiegów u pacjentów, nieuniknione jest
pobudzanie lub naruszenie receptorów bólowych
znajdujących się niemal w każdej tkance organizmu
ludzkiego. Dlatego istotną częścią działania pielęgniarki
anestezjologicznej, jest znoszenie bólu u pacjenta poprzez
stosowanie leków analgezyjnych zarówno przed (proces
ten nazywamy premedykacją), w trakcie jak i po zabiegu
operacyjnym. Pozostaje pytanie, jak prawidłowo
zapobiegać i leczyć ból?
 ODPOWIEDŹ

ORGANIZMU NA ZABIEG
a) spadek masy ciała spowodowany wzmożoną katalizacją białek w celu
szybszego gojenia ran przez organizm,
b) hiperglikemia, która może utrzymywać się do kilku dni po zabiegu,
c) zwiększona oporność na insulinę.

Czynniki te, mogą znacząco wpływać na proces gojenia się ran w okresie
pooperacyjnym i rekonwalescencję pacjenta.
FIZJOLOGICZNE
OZNAKI BÓLU
a) wzrost ciśnienia tętniczego krwi oraz akcji serca
możliwe powikłanie niedokrwienie m. sercowego,
b) zmniejszenie głębokości i zwiększenie częstości oddechu
możliwe powikłanie pooperacyjna niewydolność oddechowa
c) zmniejszona motoryka jelit
możliwe powikłanie niedrożność jelit
d) obniżenie odporności
 MONITOROWANIE BÓLU U PACJENTA
Niezastąpionymi metodami pomiaru bólu są skale
stosowane po zabiegach operacyjnych, takie jak:

Skala NRS Skala FPS*

Skala VRS Skala FLACC*
Skala VAS Skala COMFORT*
Skala Wonga-Bakera Skala NIPS*
Prince Henry Pain Scale Skala EDIN*
Skala MPQ Skala NFCS*
*Skale stosowane w pediatrii
 LECZENIE BÓLU
POOPERACYJNEGO
Każdy człowiek na prawo do ulgi w cierpieniu, Dlatego, jako personel medyczny
zajmujący się człowiekiem po zabiegach operacyjnych, gdy ból wydaje się być nie
do zniesienia, powinniśmy być szczególnie wyczuleni na pomoc pacjentowi, nie
wspominając o tym, że nieprawidłowo leczony ból pooperacyjny może być
przyczyną wielu powikłań pooperacyjnych. Najczęstszą i najefektywniejszą metodą
znoszenia bólu jest farmakoterapia. Kluczową rolę odgrywają w tym procesie
pielęgniarki. Prawidłowe i skuteczne leczenie bólu pooperacyjnego powinno mieć
charakter wielowymiarowy. Przy wyborze leku przeciwbólowego należy wziąć pod
uwagę szacowany czas terapii, rodzaj i stopień nasilenia bólu, schorzenia
współistniejące i przyjmowane leki.
ROLA PIELĘGNIARKI
Pielęgniarka przy ocenie bólu u pacjenta, powinna mieć na uwadze
przyczynę, umiejscowienie, charakter, czas trwania bólu oraz jego
wpływ emocjonalny na stan pacjenta. Coraz więcej pacjentów
w momencie przyjęcia do szpitala znajduje się w stanie bólu
przewlekłego, co znacznie utrudnia podjęcie odpowiednich działań
w odpowiedzi na właściwe scharakteryzowanie towarzyszącego
pacjentowi bólu. Należy również podkreślić, że pacjenci po zabiegu
operacyjnym znajdują się w stanie oszołomienia i dezorientacji.
Dlatego mówi się o kilku szczególnych zasadach w ocenie bólu
przez pielęgniarkę.
ZASADY POSTĘPOWANIA

PRZECIWBÓLOWEGO:
Nasilenie bólu powinno być oceniane kilka razy w ciągu dnia (co najmniej 4x na dobę)
i odnotowywane w karcie dokumentacji postępowania przeciwbólowego;
Ocena nasilenia bólu powinna być wykonywana systematycznie tj. przed podaniem leku
przeciwbólowego, oraz 15 minut po wdrożeniu leczenia;
Edukacja pacjenta już przed zabiegiem na temat możliwego nasilenia bólu oraz
powikłaniach;
Monitorowania parametrów życiowych pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem
parametrów świadczących o odczuwaniu bólu;
Dostosowanie dawki leku do pacjenta i stopnia odczuwanego bólu;
Leki przeciwbólowe powinny być podawane regularnie, by zapewnić choremu jak
najdłuższy okres bezbólowy;
ZASADY POSTĘPOWANIA

PRZECIWBÓLOWEGO C.D.:
Obserwacja pacjenta w kierunku występowania działań niepożądanych po podaniu
analgetyku takich jak: nudności, wymioty, depresja oddechowa, sedacja, świąd skóry,
niedrożność porażenna jelit;
Dbałość o położenie pacjenta w pozycji, która umożliwi jak najlepszy odpoczynek i jak
najmniejsze napięcie rany pooperacyjnej;
Zaproponowanie pacjentowi konsultacji z psychologiem w celu zastosowania
psycholoigicznych metod leczenia bólu np. większej świadomości na temat swojego ciała
i stanu, w któym znajduje się pacjent;
Zapoznanie pacjenta z możliwymi technikami samokontroli stopnia nasilenia bólu
(pompy PCA);
Pielęgniarka, która podaje pacjentowi lek przeciwbólowy powinna mieć pewność,
że pacjent nie jest na niego uczulony;
 ZAPOBIEGANIE I WYKRYWANIE

SKUTKÓW UBOCZNYCH OPIOIDÓW

Opioidy są najczęściej wykorzystywanymi lekami w procesie farmakologicznego

znoszenia bólu u pacjentów pooperacyjnych. W związku z siłą podawanych leków i
możliwymi skutkami ubocznymi, powinno się zwracać szczególną uwagę na:

a) Sedację - obniżenie aktywności OUN po podaniu środków opioidowych

występuje u ok. 3% pacjentów i poprzedza niebezpieczną depresję oddechową.
Poziom uspokojenia powinien być monitorowany co najmniej co godzinę za pomocą
skali sedacji.
b) Depresję oddechową - Jest możliwa, gdy pacjent dostaje duże dawki leków
opioidowych. Częstość i głębokość oddechów powinna być rejestrowana co
godzinę. W przypadku PCA/NCA do czterech godzin po zakończeniu PCA/NCA.
c) Nudności i wymioty - Podczas leczenia bólu za pomocą opioidów często
występują nudności (35%) i wymioty (20%). Nasilenie NiW powinno być oceniane co
najmniej co godzinę za pomocą skali numerycznej.
d) Świąd - występuje u ok. 3% pacjentów.