You are on page 1of 14

KONKOMFIL Ang wika ay isang sistema ng

komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa


Ang KONKOMFIL ay isang praktikal na
pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang
kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa
simbolo.
kontekstwalisadong komunikasyon sa
wikang Filipino ng mga mamamayang Constantino,1996
Pilipino sa kani-kanilang mga komunidad
Ang pangunahing instrumento ng
sa partikular, at sa buong lipunang Pilipino
komunikasyong panlipunan; sa
sa pangkalahatan.
pamamagitan nito ay maaaring matamo ng
Kontekstwalisadong Komunikasyon tao ang mga instrumental at sentimental
niyang pangngailangan.
Isang paraan sa paggamit ng wikang
Filipino sa pagsasalita sa kapwa niya tao at Archibald A. Hill
pagsusulat gamit ang wikang Pilipino.
Sa kanyang papel na What is Language?
Nakatuon dito ang pakikinig sa tao gamit
Ang wika ang pangunahin at
ang wika natin pagsusulat gamit ang
pinakaelaboreyt na simbolikong gawain ng
wikang Pilipino.
tao.
Ginagamit ang modernong midya para sa
komunikasyon sa kapwa niya tao gamit
KAHALAGAHAN NG WIKA (Garcia,
ang Kontekstwalisadong komunikasyon.
et.al. 2008)
Ang wika ay Integral dahil kakambal niya
1. Kahalagahang pansarili
ito noong nasilayan niya ang liwanag sa
mundong ating ginagalawan. Nakapaloob dito ang indibidwal na
kapakinabangan. Sa oras na matutuhan ng
Henry Gleason
isang indibidwal ang kakayahang
Ayon sa kanya, ang wika ay masistemang magsalita, kailangan na niyang magamit
balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili nang wasto ang wikang kanyang
at isinaayos sa paraang arbitraryo upang kinagisnan (vernakular).
magamit ng mga taong kabilang sa isang
2. Kahalagahang panlipunan
kultura.
Kailangan ng tao ang kanyang mga
Webster (1974,536) kapwa upang bumuo ng isang lipunang
sasagisag sa kanilang iisang mithiin, sa
kanilang natatanging kultura. Ito ang 4. Medisina
dahilang kung bakit may iba’t ibang Wika ang daluyan ng iba’t ibang
lipunan. pananaliksik na makapagpapaunlad sa
disiplinang ito.
3. Kahalagahang global/internasyonal
5. Batas
Naging mainit ang isyung ito nang
Mahalaga ang mga nasusulat na
magkaroon ng 2001 Revisyon ng Alfabeto.
pagsasabatas sa pamamagitan ng wika.
Maraming nagtaas ng kilay sa paggamit ng
Kung wala ang wika, tiyak na
mga letrang F, J, V at Z bilang mga letrang
mahihirapang ipahayag ang katarungan at
maaari nang gamitin sa pagbabaybay ng
kapayapaan.
mga karaniwang salitang hiram.
6. Siyensya
Kahalagahan ng wika sa mga
Gaya ng medisina, mahalagang elemento
sumusunod na larangan:
ng anomang pananaliksik at bagong tuklas
1. Panitikan ang wika.
Mahalaga ang wika sa larangan ng
7. Media
panitikan sapagkat wika ang ginagamit at
Ang malinaw na wika at epektibong
bumubuo upang malikhaing
komunikasyon ang siyang nagbibigay
makapagpahayag sa anomang genre ng
buhay sa media at sa mahahalagang
panitikan.
impormasyong ipinalalaganap nito.
2. Negosyo
8. Teknolohiya
Lubos na nagkakaunawaan ang mga
Sa pamamagitan ng wika, epektibong
bumubuo sa isang negosyo: negosyante,
nauunawaan ng tao kung paano gamitin
kapuwa negosyante, kliyente, at iba pa.
ang iba’t ibang teknolohiya.
Epektibong pinatatakbo ang isang negosyo
ng mahusay na komunikasyon sa pagitan 9. Musika
ng mga kasangkot dito. Nagiging interesante at nakapang-aaliw
ang musika sa pamamagitan ng
3. Edukasyon
kaiga-igayang mga titik at ritmo nito na
Ito ang mag-uuugnay sa mga nakapaloob
nalilikha sa pamamagitan ng wika.
sa iba’t ibang edukasyonal na institusyon
upang maging ganap ang proseso ng 10. Sining
pagtuturo at pagkatuto.
Ang pagiging malikhain at pag-unawa sa wikang maghambing at maglarawan ng
pagkamalikhain ng sining ay naisasagawa pagkakaibaiba.
sa pamamagitan ng wika.
4. Ang kapangyarihan ng wika ay siya
KAPANGYARIHAN NG WIKA ring kapangyarihan ng kulturang
(Badayos, 2010) nakapaloob dito.
Kailanman ay hindi maikakaila na
1. Ang wika ay maaaring makapagdulot
kakambal ng wika ang kultura kung kaya'
ng ibang kahulugan.
hindi dapat na tanawin na may superyor at
Anumang pahayag ay maaaring
imperyor na wika.
makapagdulot ng ibang kahulugan o
interpretasyon sa mga tanggap ng mensahe KATANGIAN/ KALIKASAN NG WIKA
nito. Ito ay tinatawag ding by passing na
ang wika ay sinasalitang tunog -
ang ibig sabihin ay maling paniniwala na
bakit hindi dapat kinakausap nang
ang isang salita ay nagtataglay lamang ng
pabulol (baby talk) ang isang Bata?
iisang kahulugan.
ang wika ay arbitraryo – ito ay
2. Ang wika ay humuhubog ng saloobin.
dahil ang mga salitang
Sa pamamagitan ng wika, nagagawa ng tao
pinagkasunduan lang ng mga tao
na hayagang alisin ang mga negatibong
para gamitin nila sa pang araw-
paniniwala na sa kanyang palagay ay hindi
araw na pamumuhay. Ang isang
makapagdudulot ng mabuti sa kanyang
taong walang kaugnayan sa
kapwa. Samakatuwid, dahil sa wika
komunidad ay hindi matututong
nagagawa nating makipag-ugnayan mismo
magsalita kung papaanong ang
sa ating sarili, nagkakaroon ng
mga naninirahan sa komunidad na
pagtitimbang timbang at hubugin ang ating
iyon ay nagsasalita sapagkat ang
mga saloobin bago magbitiw ng mga
esensya ng wika ay panlipunan.
salitang ating sasabihin.

3. Ang wika ay nagdudulot ng


polarisasyon. ang wika ay masistemang
Ito ay ang pagtanaw sa mga bagay na balangkas – isinasaayos ang mga
magkasalungat na paraan. Halimbawa ay tunog sa sistematikong
mabuti sa masama, mataas at mababa, pamamaraan upang makabuo ng
pangit sa maganda at iba pa. Nagagawa ng makabuluhang bahagi ng salita
tulad ng salita, parirala, Pansinin natin ang pagkakaiba ng
pangungusap at panayam. wikang Filipino sa Ingles.

ang wika ay pinipili at ang wika ay dinamiko/


isinasaayos - mahalaga sa isang nagbabago - dinamiko ang
nakikipagtalastasan na piliing wika. hindi ito maaaring
mabuti at isaayos ang mga tumangging magbago. Ang
salitang gagamitin upang isang wika ay maaaring
makapagbigay ito ng malinaw na nadaragdagan ng mga bagong
mensahe sa kausap. Sa lahat ng bokabularyo. Bunga ng
pagkakataon, pinipili natin ang pagiging malikhain ng mga
wikang ating gagamitin. tao, maaaring sila ay
nakalilikha ng mga bagong
salita.
ang wika ay ginagamit - ang
wika ay kasangkapan sa
komunikasyon at katulad ng iba 1896
pang kasangkapan, kailangang -Ayon sa saligang Biak na bato ang
patuloy itong ginagamit. Ang wikang Tagalog ang magiging opisyal na
isang kasangkapang hindi wika ng Pilipinas.
ginagamit ay nawawalan ng
saysay. 1935
-Ang kongreso ay gagawa ng mfa
hakbang tungo sap ag-papaunlad at
ang wika ay nakabatay sa pagpapatibay ng Wikang Pambansa na
kultura - paanong batay sa isa sa mga umiiral na Katutubong
nagkakaiba-iba ang wika sa wika hanggang nagtatadhana ng iba ang
daigdig? ang sagot ay makikita sa batas. Ang Ingles at Kastila ay patuloy na
pagkakaiba-iba ng mga kultura gagamitin na Wikang Opisyal.
ng mga bansa at pangkat. Ito ang
paliwanag kung bakit may mga Disyembre 30, 1937
kaisipan sa isang wika ang -Ipinoklarama ni P. Manuel Quezon
walang katumbas sa ibang wika. na ang wikang Tagalog ang magiging
batayangn Wikang pambansa. pasalig sa umiiral na mga wikang
Magkakabisa ang proklamasyong ito pambansa at sa iba pang wika.
dalawang taon matapos itong mapagtibay.
1934
1940 -Nabuo ang Committee on Official
-Ipinag-utos ang pagtuturo ng Languange
wikang Pambansa sa lahat ng Publikp at
pribadong paaralan sa buong bansa. J,V at Z
- Mga likas na tunog sa mga
Hunyo 04, 1946 katutubong wika.
-Nagkabisa ang batas Komonwelt
bilang 570 na na nagproklama na ang
PAGPROSESO NG IMPORMASYON
wikang Pambansa na tatawaging Wikang
Pambansa ng Pilipino ay opisyal. Layunin:

1959 1. Natutukoy ang mahahalagang

-Naglabas si Kalihim Jose B. sangkap na kailangan para sa isang

Romero ng edukasyon at kautusang epektibong komunikasyon o

Pangkagawaran bilang Sek. 7, na pakikipagtalastasan;

nagsasaad na ang wikang pambansa at


2. Naiuugnay sa praktikal na buhay ng
tatawagin ng Pilipino.
tao ang bawat pagpoproseso ng
impormasyon para sa epektibong
1973
komunikasyon;
-Ang batasang Pambansa ay dapat
gumawa ng mga hakbang tungo sa 3. Nakapipili ng batis (sources) ng
paglinang at pormal na Adopsyon ng isang impormasyon na mahalagang para
panlahat na Wikang Pambansa na sa iskolarling pag-aaral;
tatawaging Filipino.
4. Nakapagbabasa ng mga
pananaliksik na nanggaling sa
1987
mahalagang batis ng impormasyon;
-Wikang Pambansa ng pilipinasa
ay Filipino, samantalang naililinang na ito 5. Nakapagbubuo at nakapag-uugnay
ay dapat pagyabungin at pagyamanin ugnay ng mahahalagang
impormasyon.
Pagproseso ng Impormasyon
· “ katotohanan”
Ang pagpoproseso ng impormasyon ay
· “ kaalaman”
maihahalintulad sa:
· “datos”
- kung paano inaayos ang tahanan at
opisina Kaalaman

- Ginagamitan ito ng iba’t ibang - kaisipang natutuhan bunga ng


estratehya pagproseso ng impormasyon o mga
kaisipang natamo o natutuhan mula
- Sa pagpoproseso ng impormasyon,
sa maraming karanasan
nilalapatan ng maayos na sistema at
organisasyon ang mga konsepto o Datos
mga kaisipan upang maintindihan
- mga kaalamang
ito nang lubos at mapanatili sa
kinokolekta, inuunawa at
isipan.
sinusuri upang makabuo ng
Pagpipili ng Batis (source) ng bagong impormasyon.
Impormasyon
Unang tanong
Impormasyon
- pagkuha ng impormasyon
- Anumang bagong kaalamang
Ikalawa at pangatlong tanong
natamo mula mga naririnig,
nababasa, napapanood, o - tumutukoy sa kaalaman sa
nararamdaman na napoprosesoayon pagbibigay
sa sariling karansan.
- interpretasyon o sa kung
- Maaring ding ang impormasyong paano mo ginagamit ang mga
nabubuo sa isipan o representasyon kaalaman at karanasan sa
at interpretasyon sa mga bagay sa pagbuo ng bagong
paligid sanhi ng kaayusan, laki, impormasyon.
hugis, kulay o bilang ng mga ito

Impormasyon
- w, kuru-kuro kontrol,
datos, direksyon kaalaman,
kahulugan, persepsyon at
mga representasyon.
Ikaapat na tanong PAGPILI NG BATIS
BATIS
- tumutukoy ito hinggil sa pagpipili
- Ito ay pinagmulan ng anumang
ng batis ( source) ng impormasyon.
impormasyong umiiral na sa iba
PAGPROSESO NG IMPORMASYON pang pamayanan ng karunungan.
- Isa itong dambuhalang batayan sa
❑ Tumutukoy sa pagkuha, pagtatala,
kalidad at kredebilidad ng
pagpapakita, pagiintindi at
pag-aaral.
pagpapalaganap ng impormasyon.
BATIS BATAY SA
❑ Isang paraan sa paglikha ng mga
ISKOLARSYIP ISKOLARLING
bagong kaalaman mula sa mga narinig,
BATIS
nakita o napanood na nagpalawak dahil
- Ayon sa pagtitiyak na anumang
sa karanasan.
dokumentong nakabatay sa mga
Ang impormasyon ay tumutukoy sa saliksik at pag-aaral ng mga
mga; iskolar, guro, at iba pang
dalubhasa at espesyalista sa isang
❑ Katotohanan at opinyon na
tiyak na larang
ibinibigay at natatanggap sa
- Makapagbigay ng matibay na
araw-araw.
impormasyon para sa mga sulatin.
❑ Nakukuha ng direktang
HALIMBAWA:
pakikisalamuha.
1. Papel/ saliksik na nagmula sa mga
Ang impormasyon ay tumuukoy sa akademikong kumperensiya
mga; 2. Mga nalimbag na saliksik na
nagdaan sa pagsusuri/peer-
❑ Mga kaalamang hatid ng mass
review
media o kaya’y mga electronic data
3. Mga dyornal na nalimbag sa
banks tulad ng internet.
publikasyon ng mga iskolarling
❑ Mga pangyayari o phenomena sa asosasyon
ating kapaligiran. 4. Mga artikulong nagdaan sa
pagsusuri/peer review
Kadalasan naming ginagamit ang mga PAGBASA(GENERAL
ganitong uri ng batis sa mga READERSHIP
sumusunod: 3. MGA SANGGUNIANG
NAKABATAY SA
1. Akademikong pananaliksik ADBOKASIYA O OPINION
2. Pamanahong papel 4. MGA ARTIKULONG DI
3. Pangkursong papel/pananaliksik NAGTATAGLAY NG SAPAT NA
4. At iba pang uri ng pananaliksik REPERENSIYA MULA SA IBA
gaya ng mga report sa mga PANG BATIS
organisasyon, tanggapan ng
pamahalaan, at asosasyon.
Inuri ng University of Southern
California (2017) ang mga
DI-ISKOLARLING BATIS sumusunod na materyal bilang uri
- Nagbibigay impormasyon at ng batis na ito:
nagbibigay aliw sa publiko Ang
impormasyon sa ilalim ng bati na 5. PUBLIKASYON AT
ito ay sumasaklaw sa mga balita at KOMPILASYON NG MGA
napapanahong pangyayari sa isang DATOS AT
larang, mga magasin, mga balita sa ESTADIKTIKA
pangkalahatang interes, mga 6. PRIMARYANG BATIS
profile ng mga kilalang tao, at mga 7. SANGGUNIANG
sulating nagtataglay ng political PANGKALAKALAN
opinion. AT PAMPERSONAL
8. REBYU NG MGA DI
Inuri ng University of Southern
AKADEMIKONG AKLAT,
California (2017) ang mga
PELIKULA, DULA, OBRA, AT
sumusunod na materyal bilang uri
IBA PANG PAGTATANGHAL,
ng batis na ito:
NA HINDI NAGTATAGLAY
1. BALITA, PAHAYAGAN,
NG SAPAT NA HABA AT
AT MGA MATERYAL NA
WALANG
TIME-BASED
BIBLIYOGRAPIKONG
2. MGA BABASAHING SINULAT
KONTEKSTO
PARA SA
PANGMARAMIHANG Primaryang Batis
- Naglalaman ng mga impormasyon Halimbawa ng sekondaryan batis:
na galing mismo sa bagay o taong o Rebyu ng mga panitikan at meta
pinag uusapan sa kasaysayan. pasgsusuring kadalasang
nanganganak ng panibagong
Halimbawa ng primaryang batis
pananaw o konklusyon gaya ng
o Ulat pampamahalaan
mga nagdaan sa peer-review
o Batas/Ordinansa
o Komentaryo
o Talambuhay
o Diksiyonaryo at ensayklopediya
Talaarawan/personal na liham,
korespondensiya Tersaryang batis
o Pahayagan - Ang batis na ito ay Koleksiyon,
o Awtobiyograpiya at memoirs Indeks, at konsolidasyon ng
primarya at sekondaryang batis.
Halimbawa ng primaryang batis
Ang mga ito ay pangkalahatang
o Orihinal na larawan, guhit, poster,
pagtingin at sintesis ng
sining at musika
naunang dalawang batis.
o Mga ulat-teknikal
o Manuskrito Halimbawa ng Tersaryang batis
o Mga poll ng pampublikong opinion o Guide books
o Mga personal na dokumento gaya o Almanac Handbooks
ng birth, marriage and death o Mga Manwal
certificates, trial transcript at titulo o Mga bibliyograpiya
ng lupa o Mga abstrak, indeks, at ibang
talang nagpapakita ng mga primary
Sekondaryang batis
at sekondaryang batis
- Isang batis na naglalaman ng mga
batayan ng impormasyon na mula
sa pangunahing batis ng
kasaysayan.
- Mga impormasyong galing sa iba
at nalaman lang ang pangyayari
dahil sa taong nakasaksi o sa taong
matuturing na primaryang
sanggunian
MGA URI NG PAGBASA AYON SA PAMAMARAAN

1. Skimming (Mabilisang pagbasa) rito ang pagpuna mula sa pamagat, simula,


- ang pinakamabilis na pagbasa na nakakaya katawan (nilalaman) at wakas ng akda.
ng isang tao.
Ginagamit ang paraang ito sa 5. Silent reading (Tahimik na Pagbasa)
pamamagitan ng mga sumusunod: - mata lamang ang gumagalaw sa uri ng
- Pagtingin at pagbasa nang mabilisan sa pagbasang ito, walang puwang dito ang
kabuuang nilalaman ng isang aklat paggamit ng bibig kaya walang tunog ng
- Pagtingin at pagbasa ng mahahalagang salita ang nalilikha ng bumabasa ng teksto
datos na kailangan sa pananaliksik
(key word) 6. Oral reading (Pasalitang pagbasa)
- Pagkuha sa pangkalahatang impresyon sa - pagbasa ito sa teksto na inaangkupan ng
nilalaman wastong pagbigkas sa mga salita at sapat
na lakas ng tinig upang sapat na marinig at
2. Scanning (Pahapyaw na Pagbasa) maunawaan ng mga tagapakinig.
- Tumutukoy sa paghahanap ng isang tiyak
na impormasyon sa isang pahina. 7. Masinsinang Pagbasa/ Pagbasa para sa
Pag-aaral
3. Analytical reading (Pagsusuring - Hindi ito “undertime pressure” na pagbasa.
Pagbasa) Binibigyan dito ng guro ang mga
- nakasalalay sa mga materyales mag-aaral ng sapat na panahon upang
anggawaing pagsusuri sa pagbasa. maisa-isang basahin at mapagtuunan ng
Ginagamit dito ang matalino at malalim na pansin ang mga salitang bumubuo sa
pag-iisip. teksto.

4. Critical reading - Pagpapabasa sa mag-aaral sa bahay ng


(Pamumunang Pagbasa) isang teksto at sa pamamagitan ng
- Dapat na matiyak ng mambabasa na kanyang nabasa ay ipalahad ang buod, aral
naunawaan ang buong nilalaman ng akda. at pananaw sa kanyang binasang aklat.
Sa pamumuna hindi lamang ang nilalaman Madadagdagan ang kanyang kaalaman sa
ng akda ang binibigyan ng pansin. Kasama pamamagitan ng ganitong pamamaraan.
VARAYTI o “Ang buhay ay weather-weather lang” ni Kim
Atienza
o Ang varayti ng wika ay pagkakaroon ng
natatanging katangian na nauugnay sa ETNOLEK
partikular na uri ng katangiang
sosyo-sitwasyunal na makatutulong sa o Isang uri ng barayti ng wika na

pagkilala sa isang partikular na varyasyon o nadebelop mula sa salita ng mga

varayti ng wika. etnolonggwistang grupo

o Pagkakaiba-iba sa uri ng wika na ginagamit ng Halimbawa: Pakbet, Malong, Law oy


mga tao sa bansa.
ETNOLEK

o Bigkas, tono, uri at anyo ng salita.


o Ang salitang etnolek ay nagmula sa salitang
etniko at dialek.
IBA’T-IBANG URI NG VARAYTI NG WIKA

Diyalekto o Kadalasang ginagamit sa loob ng tahanan

o naiwang maliliit na variant o Halimbawa:

pagkaiiba sa loob ng isang wika Vakuul = tumutukoy sa gamit ng mga Ivatan na


pantakip sa ulo sa init man o sa ulan
HALIMBAWA
Bulanon = full moon
o Tagalog Manila- Bakit?
Ang paggamit ng mga Ibaloy ng SH sa simula,
o Tagalog Batangas – Bakit ga? gitna at dulo ng salita tulad ng shuwa (dalawa)
sadshak (kaligayahan), pershen (hawak)
o Tagalog Bataan –Bakit ah?
EKOLEK
Idyolek
· Barayti ng wika na kadalasang ginagamit sa
o Anumang pekyulyaridad sa paggamit ng wika
loob ng ating tahanan. Ito ang mga salitang
madalas na namumutawi sa bibig ng mga bata
o Tumutukoy rin sa ikinatatangi sa paraan ng
at mga nakatatanda, malimit itong ginagamit
pagsasalita ng isang tao.
sa pang araw-araw na pakikipagtalastasan.
HALIMBAWA
Halimbawa:
o “Ito ang iyong Igan” ni Arnold Clavio
o Palikuran - banyo o kubeta
o “I shall Return” ni Douglas MacArthur
o Silid tulogan o pahingahan kuwarto
o Pamingganan - lalagyan ng plato o ito ay varayti ng wika na walang pormal na
estraktura. Ito ay binansagang “nobody’s
o Pappy - ama/tatay
native language” ng mga dayuhan.
o Mumsy - nanay/ina\
o Ito ay ginagamit ng dalawang indibidwal na
SOSYOLEK nag-uusap na may dalawa ring magkaibang
wika.
o Nakabatay ang pagkakaiba nito sa katayuan
istatus ng isang gumagamit ng wika sa o Sila ay walang komong wikang ginagamit.
lipunang kanyang ginagalawan
o Umaasa lamang sila sa mga “make-shift” na
Halimbawa: salita o mga pansamantlang wika lamang.

· Wa facelak girlash mo HALIMBAWA:

· Sige ka, jujumbagin kita! o Ako kita ganda babae

· Repapips, ala na ako datung eh o Kayo bili alak akin

REGISTER o Ako tinda damit maganda

o Anyo ng wika batay sa uri at paksa ng o Suki ikaw bili akin ako bigay diskawnt
talakayan o larangang pinag-uusapan, sa mga
tagapakinig o kinakausap o kaya ay sa o Ikaw aral mabuti para ikaw kuha taas grado

okasyon at sa iba pang mga salik o factor.


CREOLE

o Mga barayti ng wika na madebelop


1. Field o larangan - ang layunin at paksa nito dahil sa mga pinaghalohalong salita
ay naayon sa larangan ng mga taong ng indibidwal, mula sa magkaibang
gumagamit nito. lugar hanggang sa ito ay naging
pangunahing wika ng partikular na
2. Mode o Modo - paraan kung paano
lugar. Ito ay pinaghalong iba't ibang
isinasagawa ang uri ng komunikasyon.
wika.

3. Tenor - ito ay naayon sa relasyon ng mga


Halimbawa:
nag-uusap.
· Mi nombre - Ang pangalan ko
PIDGIN
· Di donde lugar to? - Taga saan ka?

· Buenas dias - Magandang umaga


MODA Wika laban sa Diyalekto

· Paraan ng pagpapahayag (pasalita ba o WIKA DAYALEKTO


pasulat?)
o Mas malawak at o Tinatawag ding
· May mga pagkakaiba ang paraang pasalita at malaki kaysa sa wikain,
pasulat diyalekto lalawiganin,
dayalek
o Mas marami ang
· Mas mahigpit ang pagpapatupad ng mga gumagamit kaysa o Varyant ng isang
tuntuning gramatikal sa paraang pasulat at mas dayalekto malaking wika
maluwag naman ang paraang pasalita o May cognate na o Mas maliit,
(bagamat sa internet, lalo na sa mga social maintindihan ng limitado ang
mayorya sa bansa saklaw, mas kaunti
networking site, maluwag. ang gumagamit
o Walang mutual kaysa sa wika
HALIMBAWA: intelligibility
o Nakabatay sa
o Wika ang Bikol, heograpiya/maliit
Modang Pasalita Modang pasulat or Tagalog, Bisaya, na lugar
text Kapampangan,
Waray, o May mutual
Iloko/Ilokano intelligibility
E1: Kain na tayo. E1: Kain tau.
o May mayamang o May pagkakahawig
E2: Tara. San? E2: Wer? diksyonaryo, ang ispelling/tunog
gramatika at gamit ng mga salita
E1: Sa resto. E1: Resto
sa mataas na antas
ng pagtuturo o May stereotype
E2: San nga e? E2: Wat resto?

E1: E di sa Gerry’s. E1: Khit san o Mas prestihiyo o May punto kaysa sa
kaysa sa dayalekto iba
E2: Okey. E2: S Gerry’s n In

E1: K

ESTILO

· Kung pormal ang pagtitipon o meeting,


o May pagkakaiba ang isang dayalekto sa tatlong
pormal din ang wika
aspekto: pagbigkas, gramatika at bokabularyo
· Kung simpleng talakayan o tsismisan lang,
impormal o casual ang wika (lalo kung ang o Wika ang Ingles, subalit diyalekto ang British

kausap ay malapit na kaibigan) English, Scottish English, at American English

· Batay sa kausap at/o sa okasyon, nagbabago o Gayundin ang yaya English, Taglish, Inggalog,
ang antas ng pormalidad ng wika carabao English, Philippine English,
kolehiyala English, badgirl English
2 uri ng Dayalekto

o Rehiyonal na dayalekto – kung saan ka


nanggaling

o Sosyal na dayalekto – saan ka nabibilang

(Dayalekto ang tawag sa pagkakaiba-iba sa loob


ng isang wika)

Speech Community laban sa Communicative


Competence

Speech Community Communicative


Competence

o Grupo ng mga o Hindi man gamay


taong hindi ang paggamit sa
kailangang isang wika,
gumgamit ng naiintindihan
iisang wika subalit naman kung ano
may ang ibig sabihin
pinagsasaluhang nito at kung anong
mga istandard at mga pag-uugali
tuntunin sa ang akma para
paggamit ng wika. dito.

o Halimbawa ay mga o Nakasalalay sa


blogger na kakayahang ito
Filipino, mga ang pagpili kung
parloristang ano ang sasabihin,
Filipino, ang wika gayundin kung
sa mga tabloid. paano at kalian ito
sasabihin.

You might also like