Wat kennen/niet kennen/lezen gedragsneurowetenschappen

H1:

Inleiding p.17

1.1 Evolutie heeft geleid tot een toenemende complexiteit van neurale structuren en hersenen p.18

1.2 Aangeboren (nature) of aangeleerd (nurture) gedrag staat ten dienst van de meest succesvolle
adaptatie aan de leefomgeving p.20 (LEZEN)

1.2.1 Kosten-batenanalyse p.20 (LEZEN)

1.2.2 Intergenerationele veranderingen door de tijdsschaal heen p.21 (LEZEN)

1.3 Een complexe realiteit p.22 (LEZEN)

1.4 Een conceptueel biopsychosociaal kader van hersenen en gedrag p. 23

1.5 Een hiërarchische zelforganiserend netwerk van interacties p.25 (LEZEN)

1.6 De ontwikkeling van de hersenen p.28 (LEZEN)

1.7 Samenvattend p.31

H2:

inleiding p37

2.1 Ontstaan van het leven p37

2.2 Organische bouwstenen van de levende materie p37 (LEZEN)

2.3 De cel als morfologische en functionele eenheid van leven p38

2.4 Patronen van biologische evolutionaire ontwikkeling p38 (LEZEN)

2.5 Evolutie als basis van eenheid in diversiteit p40

2.6 Organisatie van een eukaryote cel p41

2.7 Structuur en functie van de celmembraan p42

2.8 Celmetabolisme p43

2.9 Elektronentransport p44 (LEZEN)

2.10 Prikkelbaarheid en reactievermogen van cellen p45

2.11 Evolutie van metazoa of meercelligen naar dieren met een zenuwstelsel p46

H3:

Inleiding p49

3.1 Neuronen p49

3.1.1 Celstructuur p49

3.1.2 Synaps p53

3.1.3 Celmembraan p55

3.1.4 Neuronaal cytoskelet p57

3.1.5 Axonaal transport p58

3.1.6 Energieverbruik in de zenuwcel p59

3.1.7 Indeling van de neuronen p59

3.1.8 Structurele en functionele componenten van het neuron p62

3.1.9 Richting van het signaal p63

3.2 Neuroglia of gliacellen p64

3.2.1 Gliacellen in het centrale zenuwstelsel p64

3.2.2 Gliacellen in het perifere zenuwstelsel p66

H4:

INHOUD

4.1 Interactie tussen de cel en haar omgeving p69

4.1.1 Signaaltransductie p69

4.1.2 De celmembraan als scheidingswand tussen het intra- en extracellulaire milieu p69

4.1.3 Transmembraankanalen p69

4.1.4 Ionenkanalen p72

4.1.5 Concentratie- en potentiaalgradiënt p75

4.2 Rustpotentiaal p78

4.2.1 Evenwichtstoestand en -potentiaal p78

4.2.2 Rustmembraanpotentiaal p80

4.3 Neuronale actiepotentiaal of zenuwimpuls: de veranderlijke permeabiliteit van de celmembraan

als basis voor de werking van prikkelbare cellen p80

4.3.1 Actiepotentiaal p80

4.3.2 Fasen binnen de actiepotentiaal p81

4.4 Eigenschappen van de zenuwimpuls p85

4.4.1 Alles-of-niets-wet p85

4.4.2 Drempel p85

4.4.3 Refractaire periode p86

4.4.4 Codificatie van de stimulusparameters: duur en intensiteit p87

4.5 Voortgeleiding van het zenuwimpuls p88

4.5.1 Voortgeleiding van de actiepotentiaal door lokale kringstroompjes p88

4.5.2 Invloed van myelinisatie op de voortgeleiding p89

H5:

Inleiding p.95

5.1 Synaptische organisatie p.97

5.2 Synaptische activiteit p.99

5.3 Postsynaptische potentiaal p.101

5.4 Kenmerken van de postsynaptische potentiaal p.102

5.5 Beëindiging van de neurotransmissie p.107

5.6 Neurotransmitters p.109

5.7 Vier types neurotransmitterreceptoren en signaaltransductieprocessen p.111 (NIET KENNEN)

5.7.1 Type 1: ionotrope of ionenkanaal-gekoppelde receptoren p.114 (NIET KENNEN)

5.7.2 Type 2: metabotrope of G-proteïne-gekoppelde receptoren p.114 (NIET KENNEN)

5.7.3 Type 3: enzymreceptoren p.115 (NIET KENNEN)

5.7.4 Type 4: transcriptie- of DNA-gekoppelde receptoren p.115 (NIET KENNEN)

5.8 Structuur van een glutamaatreceptor en glutamerge neurotransmissie: voorbeeld p.116 (NIET
KENNEN)

5.9 Niveaus van cellulaire integratie: van presynaptische naar postsynaptische signaalgeleiding p.118

H6:

6.1 Momentane modulatie van de synapsoverdracht als gevolg van voorafgaande synaptische
transmissie: pre- en postsynaptische facilitatie en inhibitie p.126 (ALLEEN PPT-SLIDES KENNEN)

6.2 Korte termijn-neurale activiteits- of -ervaringsafhankelijke synaptische plasticiteit: synaptische

facilitatie, augmentatie en potentiëring p.131 (ALLEEN PPT-SLIDES KENNEN)

6.3 Korte termijn-impliciet niet-associatief leren: habituatie en sensitisatie p.133 (ALLEEN PPT-SLIDES
KENNEN)

6.4 Langetermijn-impliciet associatief leren: langetermijn sensitisatie p.139 (ALLEEN PPT-SLIDES

KENNEN)

6.5 Langetermijn-associatief leren in de hersenen van gewervelde dieren:langetermijnpotentiëring

en -depressie p.142 (ALLEEN PPT-SLIDES KENNEN)

6.6 Neurotrofe factoren en groeifactoren p.146 (NIET KENNEN)

6.7 Moleculaire basis van gen-omgevingsinteracties in de hersenen: nature en nurture p.149

6.8 Kwetsbaarheid p.152

6.8.1 Kwetsbaarheid-stressmodel p.153

6.8.2 Kindling en sensitisatie bij neurologische en psychiatrische ziektebeelden p.154 (NIET KENNEN)

6.9 Excitotoxiciteit p.155 (NIET KENNEN)

6.10 Belang van de synaps als multifunctionele en multitemporale basiseenheid voor de organisatie
van neurale circuits p.157 (NIET KENNEN)

H7:

Inleiding p163

7.1 Noodzaak van leren tijdens het leven p163

7.2 Ontwikkelingsprocessen tijdens de pre- en postnatale ontwikkeling p164

7.3 Verschillende stadia en processen in de hersenontwikkeling p165

7.3.1 Celgroei of celproliferatie p167

7.3.2 Celmigratie p168

7.3.3 Doelbestemming en celdifferentiatie p169

7.3.4 Synaptogenese p171

7.3.5 Overproductie en regressieve perioden van apoptose en pruning p173

7.3.6 Myelinisatie p177

7.4 Endogene ervaringsonafhankelijke ontwikkeling p178

7.5 Exogene invloed van ervaring en sensitieve perioden p179

7.5.1 Ervaringsverwachte (experience-expectant) ontwikkeling p180

7.5.2 Ervaringsafhankelijke (experience-dependent) ontwikkeling p181

7.6 Ons kwetsbare brein: de keerzijde van de medaille p184

7.7 Herstel na een hersenbeschadiging tijdens de levensloop p187 (NIET KENNEN)

H8:

Inleiding 199

8.1 Van neuron naar neurale circuits p199

8.2 Evolutie van neurale netwerken en de hersenen p203

8.3 Van gesloten naar open neurale gedragsprogramma’s p206

8.4 Gedrag ten dienste van het zelfbehoud en het soortbehoud p208 (NIET KENNEN)

H9:

Inleiding p213 (NIET KENNEN)

9.1 Gastrulatie p213 (NIET KENNEN)

9.2 Neurulatie p216

9.3 Ontwikkeling van de neurale buis tot achter-, midden- en voorhersenen p217

9.3.1 Achterhersenen of rhombencephalon p220 (NIET KENNEN)

9.3.2 Middenhersenen of mesencephalon p221 (NIET KENNEN)

9.3.3 Voorhersenen of prosencephalon p221 (NIET KENNEN)

9.4 Evolutionaire ontwikkelingsfasen en hun integratie op het niveau van de hersenen en neurale
circuits p225 (NIET KENNEN)

9.4.1 Evolutionaire ontwikkelingsfasen in de structuur van de hersenen p226 (NIET KENNEN)

9.4.2 Evolutionaire ontwikkelingsfasen op het niveau van de neurale circuits p227 (NIET KENNEN)

9.4.3 Klinische implicaties van een evolutionair en hiërarchisch bepaalde organisatie van de hersenen
p231 (NIET KENNEN)

H10:

Inleiding p235

10.1 Indeling van het zenuwstelsel p236

10.2 Topografie van de hersenen p238

10.3 Systematische neuroanatomie p242

10.3.1 Myelencephalon p246

10.3.2 Metencephalon p247

10.3.3 Mesencephalon p247

10.3.4 Diëncephalon p249

10.3.5 Telencephalon p250