MÁY PHAY

1 Khái niệm

- Máy phay là một trong những máy  gia công đa năng nhất. Thông thường
chúng được sử dụng để phay các bề mặt phẳng, nhưng chúng cũng có thể được
sử dụng để gia công các bề mặt biên dạng phức tạp. Ngoài ra, máy phay có thể
được sử dụng để khoan, khoét, cắt bánh răng và gia công các rãnh trên chi tiết
gia công.
- Máy phay sử dụng các loại dao phay đa dạng quay để loại bỏ kim loại khỏi
phôi. Ngoài ra còn có một nguồn cấp chuyển động trên đầu máy phay để đẩy
trục chính lên và xuống. Bàn máy cũng có thể được cấp bằng tay trong các trục
X, Y và Z. Các phương pháp hay nhất là điều chỉnh trục Z trước, sau đó là trục
Y, rồi đến trục X.
- Khi trục được định vị chính xác và không còn được cho chạy nữa, hãy sử dụng
khóa chêm để khóa nó tại chỗ.

2.Phân loại
 + Phân loại theo trục chính của máy phay thì có hai loại:
- Máy phay đứng: là loại máy phay có trục chính vuông góc với bàn máy
 - Máy phay nằm ngang: là loại máy phay có trục chính song song với bàn
máy.
+  Phân loại theo cấu tạo bàn máy của máy phay thì có ba loại:
- Máy phay côn xôn
- Máy phay thân cố định
- Máy phay thân ngang
+  Phân loại theo công dụng của máy:
- Máy phay vạn năng
- Máy phay chuyên dùng
3 Sơ đồ khối của máy phay

+Bao gồm
Thân ngang
Trục gá giao
Thân máy
Chi tiêt
Rãnh chữ T
Đế máy
Bệ công xôn
Bàn máy dọc
 Bàn máy ngang
Chuyển động chạy dao
4.Nguyên lí làm việc
Dựa vào cấu tạo của máy phay CNC, chúng ta có thể hiểu đơn giản gia công
phay CNC được hoạt động theo nguyên lý như sau:
Bước 1: Xuất File thiết kế CAD 2D/3D sau đó lập trình trên phầm mềm CAM
để lên chương trình chạy dạo của máy.
Bước 2: Chương trình được đưa vào bộ xử lý sẽ biến chương trình CAM thành
mã G -Code mà máy có thể đọc.
Bước 3: Mã G-Code được tải lên máy CNC cùng với tất cả các công cụ cắt gọt
cần thiết như dao phay ngón, dao lăn ren, mũ khoan,…
Bước 4: Sau đó, máy sẽ được đưa vào chế độ tự động khởi động và điều khiển
tất cả các tính năng của máy như: di chuyển, tốc độ tiến dao, tốc độ trục chính,
công cụ cắt,..để gia công chi tiết
Bước 5: Việc còn lại của người đứng máy là theo dõi quá trình vận hành nhằm
đảm bảo máy hoạt động ổn định và xử lí khi có sự cố xảy ra.
5.Cách vận hành an toàn
+Trước khi sử dụng:
- Nắm vứng cấu tạo, cơ cấu điều khiển và phương pháp điều chỉnh máy
- Kiểm tra các tay gạt, cần gạt, vít hãm bàn máy đã đặt đúng vị trí an toàn chưa.
Quay thử các chuyển động dọc - ngang - đứng của bàn máy xem có vướng mắc
gì không
- Bơm dầu bôi trơn cho các sống trượt dọc - ngang - đứng của bàn máy
- Đóng điện vào máy và cho máy chạy không tải ở vài tốc độ khác nhau kết hợp
kiểm tra dầu bôi trơn cho hộp tốc độ trục chính và hộp tốc độ bàn máy
+Trong khi sử dụng ( vận hành máy)
- Làm đúng phương pháp, thao tác điều chỉnh, điều khiển máy
- Các tay gạt, cần gạt điều chỉnh tốc độ trục chính, tốc độ và công tắc bàn máy
khi thao tác phải từ tốn, nhẹ nhàng và đặt đúng vị trí
- Không đóng, gõ vật cứng lên bàn máy và các sống, rãnh trượt trên máy. Gá
phôi có vỏ sù sì nên có tôn mỏng kê lót phía dưới để tránh xây xát cho mặt bàn
máy
- Khoá, hãm chặt các chuyển động không cần thiết của bàn máy khi cắt gọt
- Không bỏ vị trí khi máy đang cắt gọt, tập trung, chú ý quan sát, theo dõi quá
trình máy hoạt động. Nếu thấy hiện tượng bất thường phải kịp thời tắt máy để
kiểm tra, xử lý sự cố.
+Sau khi sử dụng xong
- Ngắt điện khỏi máy, đưa các tay gạt, cần gạt, tay hãm, vít hãm về vị trí an
toàn
- Vệ sinh máy, xưởng thực tập
- Đưa bàn máy về tư thế cân bằng
- Tra dầu lên các đường trượt, mặt trượt, bàn máy và các vị trí dễ han rỉ trên
máy
- Thu dọn dụng cụ, phôi liệu cất vào đúng nơi quy định
6. Vùng nguy hiểm và tai nạn có thể xảy ra
Khi máy đang hoạt động cấm:
+ Cấm tháo lắp chi tiết gia công (trừ máy chuyên dùng cho phép làm việc đó);
+ Cấm làm vệ sinh, tra dầu mỡ cho máy;
+ Cấm tháo lắp dây đai hoặc các bộ phận khác của máy;
+ Cấm vặn ốc, bu lông hoặc các liên kết khác của máy.
- Khi bị mất điện hoặc ngừng làm việc phải cắt cầu dao cung cấp điện cho máy.
- Cấm dùng tay hãm các bộ phận của máy và chi tiết gia công đang quay.
- Cấm đo đạc, kiểm tra chi tiết gia công khi các chi tiết này đang quay.
- Khi cắt kim loại dẻo có phoi dây phải dùng dao có góc thoát γ phù hợp hoặc
cơ cấu bẻ phoi.
7. Các tai nạn có thể xảy ra
-Văng bắn
-Nguy hiểm nổ
-Bỏng
-Va quệt
-Điện giật
-Nhiễm độc
-Bụi công nghiệp
-Bị thương
-Cơ cấu phanh hãm bánh đà của máy phay bị tuôn gây mất an toàn
8. Biện pháp xử lý
+Khi máy phay bị rò điện
- Cần tìm kiếm các nguồn điện ở xung quanh máy, kiểm tra xem rò điện ở khu
vực nào. Khi phát hiện rò điện cần cách điện ngay.
- Kiểm tra dây nối đất của máy xem có đúng kỹ thuật chưa, có bị hở ra hay
không. Các dây nối này phải đảm bảo đúng các chỉ số an toàn thì mới có thể
cách điện hiệu quả.
+ Trục chính máy phay phát ra tiếng lớn
- Tiến hành thay ổ bi hoặc thay trục chính mới
- Liên hệ dịch vụ sửa chữa trục chính máy để được hỗ trợ tốt nhất.

9. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

Kết luận chung:
- Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật thì việc ứng dụng công nghệ số vào
sản xuất đã mang lại hiệu quả kinh tế và kỹ thuật to lớn, giúp giảm thiểu sức lao
động, gia công được những biên dạng phức tạp một cách dễ ràng, chính xác.
- Nhưng để đạt được hiệu quả như vậy đòi hỏi trình độ hiểu biết về cách thức tổ
chức sản xuất, lập trình và thành thạo về máy là rất cao của các kỹ sư và đội ngũ
công nhân đứng máy.
Hạn chế:
Tuy công nghệ này đã có những bước phát triển khá mạnh mẽ ở nước ta nhưng
việc ứng dụng công nghệ này vào thực tế thì còn nhiều hạn chế do trình độ, điều
kiện về thiết bị và chất lượng lực lực lượng lao động
10. Kiến nghị
- Cần trang bị đầy đủ kiến thức về vận hành máy để có thể đạt hiệu quả làm việc
tốt, an toàn khi làm việc.
- Bổ sung thêm các loại máy mới để bắt kịp xu hướng.
- Cần được phổ biến rộng rãi hơn.