Paninging Kritikal sa Nobela ng II.

Manunulat
Dakilang Maestro
Ricky Lee
Ayon kay Almario (2010), isang
Isang batikan, sikat at premyadong
paninging kritikal ang ugali ng isip at
manunulat ng iskrip sa mga klasikong
pandama na huwag masiyahan sa rabaw
pelikula at palabas sa telebisyon.
ng bagay-bagay at huwag basta
sumunod sa batas at tuntunin; ang Maituturing na obra maestra ang
ugaling magnilay bago magsalita, at lalo piyesang HIMALA na pinagbidahan ni
na bago magpasya; at kaugnay ng mga Nora Aunor noong 1982.
ito, ang ugaling magsaliksik at
Mahigit-kumulang 100 iskrip ang
matigayang magsuri sa kahit gaano kaliit
naisulat.
na suliranin; at higit sa lahat, ang ugaling
maging bukas sa kabaguhan at Isang bikolanong manunulat.
kahandaang tumanggap ng pagbabago't
Pambansang Alagad ng Sining sa
pagwawasto.
hinaharap.
Preliminaryo
Awtor ng patnubay sa pagsusulat ng
Isa ka bang Capital S? iskrip-pampelikula at pantelebisyon: ang
TRIP to Quiapo.
Alam mo ba ang ibig sabihin ng conjure?
III. Uri ng Panitikan
Me quota ang pag-ibig. Sa bawat limang
umiibig ay isa lang ang magiging Nobela. Walang duda na ang akdang ito
maligaya. ay kathambuhay o mas sikat sa tawag na
nobela sa kasalukuyang panahon.
Kasama ka ba sa quota? (TEORYA)
Taglay nito ang anim na katangian ng
I. Pamagat
isang tunay na nobela:
Para Kay B (o kung paano dinevastate
a. maliwanag at maayos na pagsulat ng
ng pag-ibig ang 4 out of 5 sa atin)
mga tagpo at kaisipan,
Isang kongkretong halimbawa ng
b. isinasaalang-alang ang tungkol sa
kontemporaneong panitikan.
kaasalan,
Isinulat sa taong 2008.
c. kawili-wili,
Ang B ay nangangahulugang BESSIE.
d. pumupuna sa lahat ng aspekto ng
Ang BESSIE ay kumakatawan sa limang buhay,
BABAE: Bessie Erica Sandra Irene
e. malikhain at maguni-guning inilalahad;
Ester.
f. ang balangkas ng mga pangyayari ay
tumutukoy sa kaisahang ibig mangyari.
Nahahati ito sa limang kabanata, sa - sa grocery, tanungan ng presyo
limang kuwento ng iba-ibang babae kaya kasama na ang kabuuang bayad nito
tunay na maituturing na makabagong
- hindi kailangan ng calculator sa
nobela.
pamamalengke
Mahahango ang mga pangyayari sa
- lahat ng birthday naaalala, pati na mga
tunay na tagpo ng buhay kaya nobela.
kliyente nito kasama pa ang mga kamag-
Sumasakop sa mahabang panahon na anak nito
hindi mangyayari sa maikling kuwento
- tinatawag siyang Ms. FYI
kaya nobela.
- memoryado maging ang mga linya sa
Ginagalawan ng maraming tauhan na
pelikula
halos lahat pangunahin lalo na ang
limang iba-ibang babae kaya nobela. You're nothing but a second-rate trying
hard copycat!
lba-iba, marami at kung saan-saan ang
tagpuan kaya nobela. Are you talking with me?

Sa espesipikong pag-uuri: nobela ito ng Saging lang ang may puso.

tauhan sapagkat binibigyang-diin at
Walang himala!
kapangyarihan ang karakter ng mga
pangunahing tauhan, ang kanilang mga My brother is not a pig!
hangarin at pagpupunyagi at lalo na ang
He was my north, my south, my east, my
kanilang mga pangangailangan bilang
west.
babae.
I'm just a girl standing in front of a boy,
FEMINISTA ang nobelang ito.
asking me to love me.
Binibigyang pagkilala, pinagtitibay at
inilalagay sa pedestal ang babae bilang Walang personalan, trabaho lang 'to.
kapantay o nakahihigit sa lalaki.
I'm the king of the world!
IV. Mga Pangunahing Tauhan
- tinatawag ding freaking walking internet
a. Irene Magsinoc
- in short my photographic memory
- ang babaeng napakatalino
- may malalaking boobs na laging
- 25 taong gulang - kaibigan sina Brenda tinititigan ng mga lalaki sa mga date nito
at Susan (tinulungan sa entrance exam)
- pig's orgasm lasts 30 minutes
- laging may nagpapaalala sa kaniyang
- ang lions naman can mate over 50
isang rali
times a day
- kayang imemorya lahat ng nasa menu
- alam lahat ng anak ni Dolphy
kasama ang mga presyo nito
- alam kung ilang beses nag-roll back ang
presyo ng langis
- isang alaalang lang ang hindi niya
makontrol (rali ng 1994 sa San Ildefonso
at si Jordan)
- 11 taon siya noon sa sementeryo
- kayang pangalanan lahat ng puntod na
maraanan niya
- si Siony ang kaniyang Madrasta
- kayang i-recite lahat ng presidente ng
Amerika
- galit ang madrasta dahil kamukha niya
ang ina
- mahilig ding gumawa ng aritmetik sa
kaniyang ulo, 34x5, 170!
- unang nakita sa clinic si Jordan habang
ginagamot ang bala sa leeg na tumama
rito
- napagkamalang NPA sympathizer ang
pamilya nina Jordan
- Fr. Zuniga, ang paring umampon kay
Jordan (17 taong gulang)
- naging sakristan at katu-katulong kung
saan-saan
- unang nilapitan si Jordan sa may
simbahan habang nagdidilig ito ng mga
halaman
- nagsimula sa 20 words, nanay (ni-recite
paisa-isa)
- laging sinusundan si Jordan
- nakipagsuntukan si Jordan sa anak ni
Mayor Ignacio (Andy)at dalawang
kasama nito nang sabihing NPA ang mga
magulang nito
- galit na pinabugbog siya ni Mrs.
Ignacio(fountain of laway) si Jordan sa
kaniyang mga bodyguard at ang
pinuntirya ang sugat sa leeg ni Jordan(
tatlong pamilya ng kaniyang asawa at
ang rayumang sumisibasib sa kaniyang
kaliwang tuhod at ang katotohanang 10
taon na siyang hindi nagkaka-orgasm)
- ginamot ni Irene si Jordan sa dating
bahay ng binata (nilibang sa tulong ng
aritmetik)
- binato ni Irene si Mrs. Ignacio (sakto,
tinamaan ito sa rayuma nito)
- Elena ang pangalan ng ina ni Irene
- nangako si Jordan na pakakasalan si
Irene paglaki nito
- pinalayas ni Mayor Ignacio si Jordan sa
San Ildefonso
- cheap watch (pangako ng pag-ibig)
- nag-aral ng Statistics si Irene sa
Maynila
- laging nakikinig si Fr. Zuniga ng boses
ng babae sa isang walkman
- iniiwasan lahat ng pangalan ng lalaking
nagsisimula sa J (reserved only for
Jordan)
- muling nakita si Jordan (5 '10)sa lobby
ng isang four-star hotel pagkalipas ng 14
na taon
- walang natatandaan si Jordan kahit ang
cheap watch
- may nangyari (Travelers Inn) agad sa
isang hotel ngunit wala pa ring maalala si
Jordan
- umalis si Irene na umiiyak...
b. Sandra
- ang babaeng umibig sa sariling kapatid
- isang cashier sa Travelers Inn, 32
taong gulang
- fair o patas sa lahat ng bagay,
tinitimbang lagi ang magkabilang panig
at saka siya gumagawa ng desisyon
- Ipinakilala ang iba't ibang uri ng pag-ibig
(teorya ng writer):
1. Me quota ang pag-ibig. Sa bawat
limang umiibig ay isa lang ang magiging
maligaya. Kasama ka ba sa quota?
2. Ang iba, iibig sa 'di sila iniibig.
3. libig nang 'di natututo.
4. libig sa wala.
5. 'Di iibig kailanman.
6. Ang iba'y iibig sa maling panahon.
7. May mga pusong pinaglalaruan.
8. May pag-ibig na lagging naghahanap.
9. Merong away nang away hindi naman
makaya ang maghiwalay.
10. Merong nagmamahal lamang kapag
nananakit. (sadista)
11. Merong relihiyon o katayuan o mga
magulang sa buhay ang humaharang.
12. Merong sila mismo ang humaharang.
13. Merong umiibig na habang
nagtatagal ay lalong nawawalan ng IQ.
14. Merong 'pag umibig ay napupundi
ang 4 out of 5 senses, touch lang ang
natitira.
15. Merong ang tingin sa pag-ibig ay tali.
16. Merong 'di makahakbang dahil sa
pag-ibig.
17. Meron naming nakakalipad.
18. Merong ang tingin sa pag-ibig ay
hapunang walang sawsawan.
19. Merong `pag umibig ay nahaharap sa
salamin, sarili ang sinasamba. (Narsiso)
20. Merong ang tingin sa pag-ibig ay
parusa.
21.Ang iba'y iibig sa mga hayop dahil
noong unang panahon mga hayop sila.
22.Ang iba'y iibig sa mga bahay, kinikilig
kapag hinahaplos ang barandilya,
nalilibugan sa mga kisame,
pinagnanasaan ang sahig.
23. Pero merong isa sa lima, harangan
man ng kulog, mga ganid, lindol at ng
teknolohiya, mahahanap niya ang
kaniyang mahal. Siya lang ang magiging
maligaya.
- nakalista sa notebook lahat ng
manliligaw at iniisa-isa ang magaganda
at pangit na katangian ng mga ito
- ayaw niyang nakasasakit ng kapuwa
(ang totoo wala siyang nagugustuhan sa
mga ito)
- ang kapatid niya ay si Kuya Lupe
- marami siyang nirereto sa kaniyang
Kuya (pero ang pinipili niya ay
- hindi magugustuhan ng kaniyang kuya)
- magaling maggitara ang Kuya Lupe
niya
- sa bodega nagtalik ang magkapatid
habang wala ang kanilang mga
magulang
- pinakamahalagang lugar kay Sandra
ang bodega at pintuan
- Nadakip sila ng kanilang mga magulang
- Nagsinungaling siyang hindi niya mahal
ang kaniyang kuya Lupe
- Binugbog nang husto si Lupe ng
kanilang ama at pinalayas
- Hindi sumama si Sandra (ipinagkanulo
ang kaniyang kuya)
- Maraming okasyong nakaramdam sila
ng kakulangan
- Namatay sa aksidente ang mga
magulang niya pero bago tuluyang
mamatay ang ina, sinabi nito kay Sandra
na hanapin ang Kuya Lupe nito
- Lumawas sa Maynila at kumuha ng
bokasyonal (H.E.) at nakitira sa kaniyang
tiya
- Naging BF si Ruben (Education) sa
Maynila, klerk sa isang korte
- Naholdap sila sa isang madilim na
bahagi ng baywalk (Lupe)
- Nakipaghiwalay siya kay Ruben
- Muling nagkita ang magkapatid sa
isang mumurahing hotel sa Pasay
- Pinuntahan ang puntod ng mga
magulang
- Namuhay nang snatcher Nabuntis si
Sandra pero normal ang hitsura ng baby
(Belinda)
- Muli siyang binalikan ni Ruben Naging
mabagal ang paglaki ni Belinda maging
ang kakayahan nito sa pagsasalita
(laging umiihi sa panty at nag-i-sleep
walk pa, mahina rin ang puso)
- Pinasok sa special school ang anak
- Nagkaroon ng dalawang anak kay
Ruben May kulang sa buhay ni Sandra
(lagi siyang bumabalik sa dati)
- Bumalik uli sa lumang bahay nang
tumawag ang katiwala na nilooban ang
bahay nila (kasama si Belinda)
- Muling naalala ang pintuan at ang dugo
sa sahig at nagsimulang umagos ang
kaniyang luha
c. Erica
- ang babaeng nabuhay sa mundong
walang pag-ibig
- Maldiaga:
1. isang community ng mga taong
nakalimutan na kung paano ang umibig
2. isang mundong walang romance, mga
I Love You, mga sinta at irog, Valentine's
day at monthsaries
3. Walang kiss, walang foreplay when
they make love. They just do it. Pero with
tenderness para lamang magkaanak.
4. Kumakanta rin naman sila pero walang
love songs.
5. Sa mga TV at radyo ay sikat ang mga
children songs, parents' song, animal
songs.
6. Minsan nauso ang business songs.
7. Nauso ang mga non-love songs. (Hindi
kita minamahal. Hindi ito pag-ibig.
Walang pag-ibig sa puso ko. I totally un-
love you. Hindi ito love song.)
8. Ang mga napapanood sa mga tv at
sinehan ay puro war picture, tungkol sa
pagtupad ng mga pangarap, o kung
paano naitayo ang isang successful na
business. Nagkaroon pa nga ng time na
sumikat sa isang teleserye kung paano
naitayo ang isang bilding.
- nang minsang may isang matandang
babaeng sumulpot gating daw sa ibang
daigdig, bago ito namatay ay nasabi ang
I Love You na nagresulta ng maraming 'di
makatulog, at nagresulta ng maraming
pasyente sa saykayatrist
- nagging joke ang matanda
pinagpasa-pasahan sa teks
- ginawang tesis ng isang estudyante
kaya tuloy napakababa ng nakuhang
grade
- ang goal ni Erica ay diskubrehin kung
sino ang matandang babaeng ito
- may natagpuang DVD si Erica sa buhay
ng matanda, at ang pamagat ay pag-ibig
(may nakasulat, kung may interesado,
salamat, kung wala ilibing n'yo na lang ito
habang buhay at good luck sa inyong
lahat!) - pinanood ito ni Erica
- nilulon ng sapa si Erica habang naririnig
ang boses ng matandang babae
- nakarating siya sa ibang mundo sa
isang flower shop
- kinupkop siya ni Mrs. BayIon (anak si
Jake)
- ginawa ang lahat para mapaibig si Jake
sa tulong ng mga komersyal sa TV
- hindi siya pinapansin ni Jake - Elizabeth
at Sari (mga kaibigan ni Mrs. Baylon)
- ritwal nila tuwing Biyernes na magkita-
kita para pag-usapan ang kani-kanilang
patay nang mga asawa
- lahat ng ayaw ni Mrs. Baylon ay iyon
ang ginagawa ni Jake
- nagkaroon ng reverse psychology
(kunwa ayaw ni Mrs. Baylon si Jake kay
Erica)
- tinuruan ni Mrs. Baylon si Erica ng mga
dapat gawin (namatay ang asawa sa
pag-jo-jogging)
- dinala ni Jake si Erica sa Maynila
at
(nagkataong may Lovapalooza sa
Baywalk) - naging background pa sila sa
isang teleserye
- nagsimula nang magtanong si Jake sa
pinagmulan ni Erica (Maldiaga at tatlong
K) - walang nararamdamang pag-ibig si
Erica para kay Jake
- Louie at Bryon (mga kaibigan ni Jake)
- nag-make love sina Jake at Erica kaya
lang biglang lumindol
- habang lumilindol, nagbagsakan ang
mga dala-dalang urns ng kanilang mga
asawa ang tatlong balo (nagkahalo-halo
ang mga ito at inisip nilang nagtaksil sila
sa kani-kanilang asawa)
- nanaginip si Erica (nakapasok siya sa
puso ng tao at pilit hinanap kung saang
bahagi nito nagsisimula ang pag-ibig
habang hawak ang toothpick)
- pinagtulungan ng tatlong balo ng magic
spell si Erica para maramdaman nito ang
pag-ibig (subalit nanatiling tuod si Erica
sa halip ang tatlo ang nakaramdam ng
sobrang intensity ng pag-ibig at sa
sobrang lakas ng puwersa ay napatapon
sila sa kani-kanilang urns ng mga asawa)
- dinala ni Mrs. Baylon si Erica sa isang
Love Guru sa harap ng libo-libong tao
- pinaimon si Erica ng isang love potion (
pinaghalo-halong dahon ng labuyo,
gatas ng kambing na di maihi, panibugho
ng isang pinagtaksilang senador, muta
ng dalagang birhen, litsugas na bulok,
pakpak ng tipaklong at katas ng i
lusyunadang pag-asa)
- Para siyang naging X-ray na nakikita
lahat ng uri ng puso (pusong wakes,
pusong bitak, may kalahating puso at
mayroon ding dalawa, may basang-
basang
puso at mayroon ding tuyot, may
natutulog, may naka-red ribbon, may
nakasara, may made in Chinang
kandado, may pudpo' cl, me puro fat,
merong me tagas, merong me proce tag,
may isang may sign, scene of the crime,
don't enter, at ang puso ng Congressman
na kakasabit sa punongkahoy ay bato)
- maging ang puso ng tatlong balo ay
nakita ni Erica (lab° na kay Mrs. Baylon
na sariwa pa rin at pulang-pula)
- nakita niya ang puso ni Jake na puro
gasgas
- nakita niya sa salamin ang kaniyang
sarili, wala siyang puso
- nakiusap si Mrs. Baylon kay Erica na
mahalin na nito si Jake (nagkaroon pa ng
concert sa Music Museum para lang sa
dalawa, mga kaibigan at ex ni Jake at
ang singer ay si Ogie Alcasid)
- ang dating ex ni Jake ay naghanap pa
ng sex video ni Erica pero talagang wala
- idineklara ng pangulo na buwan-buwan
ay gawing love month
- pinarangalan lahat ng pangalang may
Love ( Lovely Rivero, Love Mover, Lovi
Poe, Lay Diaz)
- nagpakalat ng mga torotot na `pag
hinipan ay nagsasabing "I love you, love
mo rin ba ako?" - ang fatigue na uniform
ng army ay ginawang pink para daw
mapalait sa sambayanan
- pati ang pagpatay sa isang aktibista ay
crime of passion pala
- sa TV ay sumikat ang isang contest,
pahabaan ng pagsabi ng pag-ibig (may
minalas na kinapos ng hininga kaya
namatay siya sa pag-ibig)
- hiniling ni Jake kay Erica sa harap ng
maraming tao sa konsyerto ang pag-ibig
ng dalaga (nagkaroon daw kasi siya ng
direksiyon nang dumating ito sa buhay
ng binata, ang sabi naman ni Erica kung
gusto mo ng direksiyon ay maghanap ka dagat kasama si Jake na wala sa
ng mapa!) katinuan)

- hindi sinagot ni Erica si Jake - ginawa na siyang alamat tulad ng

matandang babae sa Maldiaga
- mull silang nagkita ng assistant director
(si Walter, pero Mary ang tawag ng mga - muling nagpakita kay Erica ang
kaibigan) - nanging tagapayo ng love si matandang babae sa may dagat .
Erica sa isang palabas sa telebisyon
- inalok siya ng matandang babae na
- nagkaroon ng ng pagpapareha bumalik sa Maldiaga (mas niya si Jake)
(vegetarian at matadero, pirated DVD
- sa wakas muting nabuhay si Jake na
vendor at pulis, ex-priest at extra, retired
siya namang pagsara ng laptop...
army colonel at Koreana)
d. Ester
- naging paboritong endorser ng mga
produkto si Erica (may nag-away pa nga - ang babaeng umibig sa kapuwa-babae
kaya magkabilang mukha ang ginamit ni
- ikinasal sa edad na 20 - asawa si Lucio
Erica para sa dalawang pampaputi at
(OFW)at katutong si Sara
anti-aging cream)
- sinugod ng nakawatang baboy ang
- Muling nagkita sina Erica at Mrs. Baylon
araw ng kaniyang kasal
(maikli na ang buhok nito at wala nang
mascara) - ayaw ang anumang bagay na sumobra
- masungit na naman ang panahon
(Frank ang bagyo noon, Susan ngayon)
- hinanap nang hinanap ni Jake si Erica
(pero hindi matagpuan)
- natagpuan si Jake na palutang-lutang
sa dagat (walang malay at natagpuan
ang spine nito)
- iniwan ni Erica ang trabaho sa TV at
inalagaan si Jake

- napansin din ni Erica na wala na ang

urn ng asawa ni Mrs. Baylon (ininom pala
ito ng biyuda paunti-unti para parati na
silang magkasama)
- pinagkukuwentuhan sila ng taumbayan
(ang araw-araw niyang pamamasyal sa