TARGET SA ARAW NA ITO

PRE- KOLONYAL
Binubuo ito ng mga sinulat ng iba’t ibang
grupo ng mga taong nanahanan sa ating
kapuluan bago pa sinakop ang Pilipinas.
Kabilang dito ang maraming kuwentong
bayan, awiting bayan, epiko, mito, alamat,
pabula, bugtong, bulong, salawikain, at
kasabihan. Pasalindila ang paraan ng pagtuturo
ng mga ito sa kabataan.
 Uri ng Panitikan

UMUUNLAD NGA BA
1. PATULA - Isinusulat nang pasaknong, binibigkas nang may indayog,

TAYO O PAURONG
matalinhaga, may sukat at tugma. Maaari din itong malaya na wala ang sukat o
ano mang tugmaan.

ANG ATING
2. TULUYAN - Isinusulat nang patalata, karaniwan ang mga salita at tuloy-
tuloy

PAG-UNLAD?
ang pagpapahayag.

3. PATANGHAL -Kung ang panitikan ay itinatanghal sa entablado. Pa-iskrip

ang
pagkakasulat nito at binubuo ng mga tagpo at yugto. Dati itong nasasaklaw ng
anyong patula noon sapagkat ang mga dula noon ay itinatanghal nang patula.
 Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patula

UMUUNLAD NGA BA
1. EPIKO - Isang tulang nagsasaad ng kabayanihan at kakaibang

TAYO O PAURONG
kapangyarihan
ng pangunahing tauhan.

ANG ATING
Halimbawa: Hudhud ni Aliguyon - Ifugao
Biag ni Lam-ang - Ilokano
Ibalon - Bikol

PAG-UNLAD?
Kudaman - Palawan
Hinilawod - Panay
Labaw Donggon - Bisayas
Indarapatra at Sulayman - Maguindanao
Bidasari - Mindanao
 Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patula

UMUUNLAD NGA BA
2. AWIT - Isang uri ng tulang lalabindalawahing pantig at binibigkas nang

TAYO O PAURONG
mabagal. Ang mga kaganapan ay nagmula sa danas ng isang indibidwal.

Halimbawa: Florante at Laura ni Francisco Balagtas

ANG ATING
3. KORIDO - Isang uri ng tula na wawaluhing pantig at binibigkas nang
mabilis.

PAG-UNLAD?
Pantasya at kababalaghan ang karaniwang nilalaman nito.

Halimbawa: Ibong Adarna

4. BALAD - Ito’y may himig awit sa dahilang ito’y inaawit habang may
nagsasayaw.
 Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patula

UMUUNLAD NGA BA
5. BALITAO - Isang debateng sayaw tungkol sa pagmamahalan ng isang babae

TAYO O PAURONG
at lalake
6. SONETO - Binubuo ng labing-apat na taludtod at naghahatid ng aral sa mga
mambabasa.

na ANG ATING
7. KANTAHING BAYAN O AWITING BAYAN - Isang uri ng tulang liriko

karaniwang inaawit na may kaalinsabay na gawain. Oral na pagpapahayag ng

PAG-UNLAD?
damdamin ng mga katutubo. May iba’t ibang uri ang mga ito batay sa okasyong
paggagamitan.
A. Talindaw - awitin sa pamamangka
B. Diona - awitin sa mga kasal at panliligaw
C. Oyayi - awit pampatulog sa mga musmos na anak.
D. Dalit - awit ng pagpupuri at pagpaparangal sa Diyos o Maykapal
 Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patula

UMUUNLAD NGA BA
E. Elehiya - tumatalakay sa damdamin, panaghoy o panangis para

TAYO O PAURONG
sa alaala ng yumao.
F. Oda - tumutukoy sa papuri o masiglang damdamin. Ito’y walang
bilang ng pantig at saknong.

ANG ATING
G. Kumintang - awit ng pakikidigma at pakikibaka
H. Kalusan - awitin matapos ang maghapong pagtatrabaho sa
bukid, o dili kaya’y awit sa pasasalamat sa masaganang ani.

PAG-UNLAD?
I. Sambotani - awit ng tagumpay
J. Kundiman - awit tungkol sa pag-ibig

8. BALAGTASAN - Pagpapalitan ng katwiran sa anyong patula.

 Uri ng Panitikan
9. KARUNUNGANG BAYAN - Mga sinaunang tula na maikli lamang.

UMUUNLAD NGA BA
A. Salawikain - Mga butil ng karunungan na hango sa karanasan ng

TAYO O PAURONG
mga matatanda, nagbibigay ng mabuting payo tungkol sa
kagandahang-asal at mga paalala ng mga kaugalian at
karaniwang patalinghaga.

ANG ATING
B. Kasabihan - Gumagamit ng pamumuna ng kilos o gawi ng isang
tao. Hindi ito gaanong matalinghaga tulad ng salawikain.

PAG-UNLAD?
C. Bugtong - Paglalarawan ng bagay na pinahuhulaan. Ito’y
nangangailangan ng mabilisang pag-iisip.
D. Bulong - Ginagamit ng ating mga ninuno bilang pagbibigay
respeto sa mga nilalang na hindi nakikita.
E. Kawikaan - Pahayag na nagmula sa Banal na Kasulatan.
 Uri ng Panitikan
10. KARAGATAN - Tagisan ng husay sa pagtula upang makuha ang singsing

UMUUNLAD NGA BA
ng prinsesang nahulog sa dagat. Pinangungunahan ang larong ito ng isang
nakatatanda at sinisimulan ang pagpapagalingan sa pagtula sa pamamagitan
ng isang lumbo.

TAYO O PAURONG
11. DUPLO - Uri ng tulang patnigan na ginagamit sa mga lamay. Tagisan ng
talino at husay sa pagtula. Ang mga pangangatwiran ay hango sa Banal na

ANG ATING
Kasulatan, mga salawikain at kasabihan.

12. TUGMAANG PAMBATA - Mga tula/awit na ginagamit ng mga bata sa

PAG-UNLAD?
kanilang paglalaro
 Uri ng Panitikan

UMUUNLAD NGA BA
13. TANAGA - Maikling tula na binubuo ng apat na taludtod na may pipituhing
Pantig (7-7-7-7)

TAYO O PAURONG
14. SINGKIAN - Binubuo ng limang saknong. Ang una ay isang pangalan.

ANG ATING
Ikalawa ay dalawang pang-uri, ikatlo naman ay pandiwa, ikaapat ay dalawang
parirala at panghuli naman ay tungkol muli sa pangalang nasa unahan.

PAG-UNLAD?
 Uri ng Panitikan
Mga akdang Tuluyan

UMUUNLAD NGA BA
1. MAIKLING KWENTO - isang anyo ng panitikan na nagtataglay ng maikling
sanaysay tungkol sa isang mahalagang pangyayari na bunga ng isang maikling

TAYO O PAURONG
guni-guni o kathang-isip ng may-akda. Ito ay maaaring batay sa imahinasyon o
sa sariling karanasan ng sumulat na nag-iiwan ng impresyon sa mga bumabasa
o nakikinig sa kwento. Karamihan sa mga maiikling kwento ay maaaring mabasa

ANG ATING
at matapos sa loob ng iisang upuan lamang.

2. SANAYSAY - Ang sanaysay o essay ay isang akdang nagpapahayag ng

PAG-UNLAD?
pananaw ng manunulat. Ito ay maaaring magkaroon ng mga elemento tulad
ng opinyon, kuru-kuro, pagpuna, impormasyon, obserbasyon, alaala at
pagmumuni-muni ng isang tao.
 Uri ng Panitikan
Mga akdang Tuluyan

UMUUNLAD NGA BA
May dalawang uri ang Sanaysay
• Pormal – ito ay ang uri ng sanaysay kung saan tinatalakay nito ang mga

TAYO O PAURONG
seryosong paksa at nangangailangan ng malalim na pang-unawa at masusing
pag-aaral.
• Di-pormal – ito naman ang uri ng sanaysay na tumatalakay sa mga magaan,

ANG ATING
pangkaraniwan, at pang-araw-araw na paksa.

3. NOBELA - Ang nobela, akdang-buhay o kathambuhay ay isang

PAG-UNLAD?
mahabang kuwentong piksiyon na binubuo ng iba't ibang kabanata. Mayroon
itong 60,000-200,000 salita o 300-1,300 pahina. Noong ika-18 siglo, naging
istilo nito ang lumang pag-ibig at naging bahagi ng mga pangunahing henerong
pampanitikan. Ngayon, ito ay kadalasan may istilong artistiko at isang tiyak na
istilo o maraming tiyak na istilo.
 Uri ng Panitikan
Mga akdang Tuluyan

UMUUNLAD NGA BA
4. ANEKDOTA - Maikling salaysay ng mga kawili-wili o katangi-tanging
karanasang nagtatampok sa ugali o pagkatao ng isang indibidwal na

TAYO O PAURONG
kapupulutan ng aral sa buhay.

5. PABULA - Salaysaying hubad sa katotohanan sapagkat mga hayop ang

ANG ATING
pangunahing tauhan dito. Layunin nitong imulat ang kaisipan ng mga bata sa
mga pangyayaring huhubog sa kanilang asal at kilos.

PAG-UNLAD?
6. PARABULA - Salaysay na mula sa Banal na Kasulatan na kapupulutan ng mga
gintong aral.

7. KWENTONG BAYAN - Kwentong naglalarawan ng mga tradisyong tulad ng

kaugalian, pananampalataya, karanasan at suliraning panlipunan. Isa itong
magaang pagpuna sa ugaling Pilipino sa paraang kakatwa.
 Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patanghal

UMUUNLAD NGA BA
1. DULA - Ang tunay na drama ayon kay Sebastian ay nagsimula noong mga
unang taon ng pananakop ng mga Amerikano. Idinagdag pa ni Tiongson na

TAYO O PAURONG
ang drama ay binubuo ng tanghalan, iba’t ibang kasuotan, iskripto,
karaterisasyon at Internal conflict. Ito ang pangunahing sangkap ng tunay na
drama ayon sa banyagang kahulugan. Sa kabilang dako, ayon sa mga librong

ANG ATING
nabasa ko, ang drama ay drama kahit wala ang mga sangkap na nabanggit. -Sebastian

2. PANULUYAN - Pagsasadula ng paghahanap ng Banal na mag-asawa ng lugar

PAG-UNLAD?
na pagsisilangan ni Kristo Hesus.

3. SENAKULO - Pagtatanghal ng buhay at pagpapakasakit ni Hesukristo.

4. TIBAG - Pagsasadula ng paghahanap nina Sta. Elena at Prinsipe Constantino
sa krus na pinagpakuan kay Hesus. Ginagawa ito tuwing panahon ng Mayo.
 Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patanghal

UMUUNLAD NGA BA
5. SALUBONG - Dula ng mga paroko ng Katoliko at Aglipay. Ito ang pagsasadula
ng pagsasalubong ng muling nabuhay na Kristo at Birheng Maria sa umaga ng Linggo ng

TAYO O PAURONG
Muling Pagkabuhay.

6. KARILYO - Pagtatanghal gamit ang mga karton bilang tauhan. Mga anino

ANG ATING
lamang ang nakikita na pinapatingkad ng mga gamit na ilaw.

7. PANTOMINA -Pagsasadula ng walang anumang dayalogo at puro kilos at

PAG-UNLAD?
galaw lamang ng tauhan ang makikita.

8. MORO-MORO - Pagtatanghal na nagpapakita ng labanan ng mga Kristiyano at

mga Moro o Muslim.

9. SARSUWELA - Isang anyo ng dulang musikal. Binubuo ito ng mga

pagsasalaysay ng nakasaliw sa mga tugtugin na nilangkapan ng sayaw.
Uri ng Panitikan

UMUUNLAD NGA BA
Mga Akdang Patanghal

10.MELODRAMA - Sa umpisa ay malungkot ngunit sa katapusan ay nagiging

TAYO O PAURONG
masaya.

11.KOMEDYA - May layuning pasayahin ang mga manonood.

ANG ATING
12.PARSA - Layuning magpasaya sa pamamagitan ng pagkukuwento ng mga
pangyayaring nakakatawa.

PAG-UNLAD?
13.TRAHEDYA - Binubuo ito ng tunggalian na nagwawakas sa pagkamatay ng
pangunahing tauhan.

14.DESPOSORIO - Ito ay pagsasadula ng pitong sagradong sakramento ng mga

Katoliko na kadalasan ay nagaganap sa bayan ng Hagonoy sa Bulacan.
Uri ng Panitikan
Mga Akdang Patanghal

UMUUNLAD NGA BA
15.MANYANITA - Ito ay ginaganap tuwing hatinggabi bilang salubong sa may
kaarawan na hinahandugan. Ngunit sa ibang bahagi ng lalawigan ng Bulacan,

TAYO O PAURONG
ang manyanita ay para sa isang yumao. Ginaganap ito sa huling gabi ng lamay
ng namayapa na napupuno ng awitan at paggunita sa yumao.

ANG ATING
16.HARANA DE PAMANHIK - Ito ang tradisyunal na panghaharana subalit ito
ay

PAG-UNLAD?
hindi simpleng harana sapagkat ito ay isinasagawa tuwing alas-sais ng gabi ng
buong pamilya ng lalaking na mamanhikan sa pamilya ng kanyang kasintahan
upang hingin ang kamay nito upang maging katipan ng puso.
 Pasalindila/Pasalita

UMUUNLAD NGA BA
Ang panitikan ay naglalarawan ng buhay, kultura, tradisyon, kaugalian at
karanasan na siyang nagiging daan at lakas na nagpapakilos sa anumang uri ng
lipunan. Malaking impluwesiya ang naiaambag ng panitikan sa kultura at kabihasnan

TAYO O PAURONG
ng alinmang bansa. Bago pa man dumating ang Kastila ay mayroon nang sining at panitikan
Ang mga Pilipino. Ang panitikang pasalindila o pasalita ay isa sa nagpapatunay na may
mga akdang maipagmamalaki ang ating bansa.

ANG ATING
Salawikain – ito ay butil ng karunungan hango sa karanasan ng matatanda na
nagbibigay ng mabubuting payo sa kagandahang-asal at mga paalala tungkol sa batas

PAG-UNLAD?
ng mga kaugalian.
Halimbawa:
1. Ang taong may hiya,
ang salita ay panunumpa

2. Ang naghangad ng kagitna

Isang salop ang nawala
 Pasalindila/Pasalita

UMUUNLAD NGA BA
Sawikain – ito ay salita o pangkat ng mga salitang patalinghaga na nagbibigay
ng di-tuwirang kahulugan. Hindi gumagamit ng marahas na salita upang maiwasang
makasakit ng loob. Kaya kahit nanunudyo, naglalahad ng masakit na katotohanan o

TAYO O PAURONG
nangangaral, pinakaiingatan ang pagpili ng sasabihing salita.

Halimbawa:

ANG ATING
1. parang natuka ng ahas
2. bantay- salakay
3. Itaga mo sa bato.

PAG-UNLAD?
Kasabihan – ito ay mga paalalang nagbibigay-gabay o payo sa tao tungkol sa
buhay at karanasan.
Halimbawa:
1. Ang batang matapat, pinagkakatiwalaan ng lahat.
2. Walang tunay na kalayaan, kung nabubuhay sa kahirapan.
3. Ang anak na magalang, kayamanan ng magulang
 Pasalindila/Pasalita

UMUUNLAD NGA BA
Palaisipan – ito’y nakapupukaw at nakakahasa ng isipan ng tao, katulad ng
bugtong ay nangangailangan ng talas ng isip.

TAYO O PAURONG
Halimbawa:
1. May isang prinsesang sa tore ay nakatira
balita sa kanyang pambihirang ganda

ANG ATING
bawal tumingala upang siya ay Makita
ano ang gagawin ng binatang sumisinta?
Sagot: Iinom ng tubig upang kunwari’y mapapatingala at makita ang prinsesa.

PAG-UNLAD?
2. Sa duklay ng isang sanga,
Limang ibon ang kumakanta
Lumipad ang isa, ilan ang natira?
Sagot: Lima pa rin sapagkat hindi naman umalis ang isang ibon, lumipad
lamang ngunit hindi lumayo.
 Pasalindila/Pasalita

UMUUNLAD NGA BA
Bulong – ito’y ginagamit sa iba’t ibang pagkakataon ng ating mga sinaunang
ninuno. Gamit din ito bilang pangkulam, pang-engkanto, paggalang sa lamang lupa at
paggagamot sa mga may sakit. Ginagamit pa rin ito magpahanggang ngayon sa

TAYO O PAURONG
Katagalugan, sa Kabisayaan, Kabikulan kung napaparaan sa mga daang may punso.

Halimbawa;

ANG ATING
1. “Tabi, tabi po apo
Baka po kayo mabunggo”.
2. “Huwag magagalit kaibigan

PAG-UNLAD?
Aming pinuputol lamang
Ay sa amin napag-utusan”.
3. “Dagang malaki, dagang maliit,
Ayto ang ngipin kong sira na’t pangit.
Sana ay bigyan mo ng kapalit”.
 Pasalindila/Pasalita

UMUUNLAD NGA BA
Bugtong - Ito ay isang palaisipan at pahulaan. Ang layunin nito ay pasiglahin

ang isip, pukawin ang guniguni at pasayahin ang loob ng mga taong nagkakatipon-

TAYO O PAURONG
tipon.

Halimbawa:

ANG ATING
1. Kung kalian mo pinatay
saka pa humaba ang buhay
sagot : kandila

PAG-UNLAD?
2.Nang sumipot sa maliwanag
kulubot na ang balat
sagot: ampalaya

3. Ako ay may kaibigan

kasama ko kahit saan
 PANITIKANG PASULAT
A. Alamat - Ito ay mga kuwentong-bayan na maaaring kathang-isip lamang o hango sa isang
tunay na pangyayari. Ito ay kuwento ng pinagmulan. Maaaring pinagmulan ng isang bagay, pook
o pangyayari. Maaaring mga pangyayaringhindi kapani-paniwala tulad ng iyong babasahin.

B. Pabula - Ito ay isang uri ng panitikan kung saan ang mga hayop o mga bagay na walang
buhay ang siyang tauhang gumaganap sa kuwento. Ito ay kathang-isip lamang subalit nag-iiwan
ng aral sa mga mambabasa.

C. Mito - Ito ay kuwento ng isang partikular na paniniwala o may kinalaman sa

pagsamba ng tao sa kanilang mga anito. Karaniwang tinatalakay nito ang mga
diyos-dyosan o bathala at nagbibigay ng paliwanag tungkol sa likas na
kaganapan.
KOLONYAL

Kinapapalooban ito ng mga

nasulat na panitikan noong
panahon ng mga
mananakop.
PAKINGGAN
Panahon ng Kastila
KILALANIN

UMUUNLAD NGA BA
Panitikan na nakatuon sa Relihiyon at Kagandahang Asal
Mga nalimbag na akda:

TAYO
● Doctrina O
Cristiana (1593) -PAURONG
Ang kauna-unahang aklat na

De Plasencia at ANG
Padre DomingoATING
panrelihiyon na nalimbag sa Pilipinas. Ito ay isinulat nina Padre Juan
De Nieva. Nakalimbag sa wikang
Tagalog at Kastila na naglalaman ng mga paksang Pater Noster, Ave
PAG-UNLAD?
Maria, Credo, Regina Coeli, Sampung Utos ng Diyos, Mga Utos ng
Santa Iglesia, Pitong Kasalanang Mortal, Labing-apat na
Pagkakawanggawa, Pangungumpisal at Katesismo .
KILALANIN

UMUUNLAD NGA BA
Panitikan na nakatuon sa Relihiyon at Kagandahang Asal
Mga nalimbag na akda:

TAYO
● Nuestra O
Senora Del Rosario PAURONG
- Ang Ikalawang aklat na nalimbag

ANG ATING
sa Pilipinas. Sa panahong iyon, ang typographic method ang ginamit
sa paglilimbag, ito ay isang bagong paraan ng paglilimbag na
ipinasok sa ating bansa ng mga dayuhan. Ang kauna-unahang aklat

Nuestra SenoraPAG-UNLAD?
na inilimbag sa pamamagitan ng typographic method ay ang Libro de
del Rosario na isinulat sa Filipino ng Dominican friar
na si Francisco Blancas de San Jose at ito ay inilathala noong 1602.
KILALANIN

UMUUNLAD NGA BA
Panitikan na nakatuon sa Relihiyon at Kagandahang Asal
Mga nalimbag na akda:

TAYO
● Barlaan O PAURONG
at Josaphat (1708) - Ito ay isang

Antonio DeANG
Borja mulaATING
salaysay sa Biblia na isinalin sa Tagalog ni Padre
sa Griyego.
PAG-UNLAD?
KILALANIN

UMUUNLAD NGA BA
Panitikan na nakatuon sa Relihiyon at Kagandahang Asal
Mga nalimbag na akda:

TAYO
● Urbana at Feliza- OIto ayPAURONG
isinulat ni Padre Modesto De

Tagalog” dahilANG ATING

Castro ay tinaguriang “Ama ng Tuluyang Klasikal sa
sa pagsulat nito. Ang akdang ito ay binubuong

PAG-UNLAD?
palitan ng liham ng magkapatid na Urbana at Feliza. Ang isa
ay nasa lalawigan at isa ay nag-aaral sa isang kolehiyo sa
Maynila. Maraming bahagi ng akdang ito ang nagtatampok ng
mga pagpapahalaga sa buhay.
KILALANIN

UMUUNLAD NGA BA
Panitikan na nakatuon sa Relihiyon at Kagandahang Asal
Mga nalimbag na akda:

● Ang TAYO O PAURONG

Dalit kay Maria - Ito ay isinulat ni Padre

noong 1865.ANGAng paksaATING

Mariano Sevilla, isang paring Pilipino na nagsulat
ay tungkol sa
PAG-UNLAD?
pagpaparangal sa Mahal na Birhen at inaalayan
din ito ng mga bulaklak.
.
Ang Propagandista sa Panahon ng
mga Kastila
Ang Propagandista sa Panahon ng mga Kastila
 Sino-sino ang mga
propagandistang
ito at anong ambag
nila?
Naglathala ng mga akdang
nanginngibabaw ang Nasyonalismo
UMUUNLAD NGA BA
• Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo
TAYO O PAURONG
Realonda
• Marcelo H. Del Pilar
ANG ATING
• Graciano Lopez – Jaena
• Mariano Ponce
PAG-UNLAD?
• Heneral Antonio Luna
• Pedro Paterno
PANAHON NG HIMAGSIKAN

• UMUUNLAD NGA BA
ANDRES BONIFACIO
TAYO O PAURONG
• APOLINARIO MABINI
ANG
• EMILIO ATING
JACINTO
PAG-UNLAD?
 Lumaya nga ba
talaga tayo o mas
lumawak lang ang
bilangguan natin?
PANAHON NG
AMERIKANO
Panoorin at Pakinggan
PANAHON NG
HAPON
KALIGIRANG KASAYSAYAN

UMUUNLAD NGA BA
Taon ng Pagsakop: 1941-1945

Sino ang tunay na magkaaway sa panahong ito?

TAYO O PAURONG
ANG ATING
Pearl Harbor noong Disyembre 7, 1941 – Pagbomba sa Hiroshima
August 6,1945

PAG-UNLAD?
KALIGIRANG KASAYSAYAN IKINATUWA NG MGA
MANUNULAT NA PILIPINO
- Sa panahong ito, ipinagbawal ng namumunong Hapon ang
UMUUNLAD NGA BA
paggamit ng wikang Ingles, sa halip ipinagamit ang

TAYO O PAURONG
sariling wika.
UPANG HINDI MABAHIRAN NG
KAISIPANG KANLURANIN
-
ANG ATING
Sinunog din ang mga aklat na nasusulat sa wikang Ingles.

- Karaniwang paksa ng mga panitikan sa panahong ito ay

ukol buhayPAG-UNLAD?
sa lalawigan, pag-ibig, kalikasan, pagmamahal
sa bayan at pagkakaroon ng dangal sa sarili.
KALIGIRANG KASAYSAYAN

UMUUNLAD NGA BA
- Nagsara ang mga palimbangan sa panahong ito Ingles man
o Tagalog. Hapones na may malawak

TAYO O PAURONG
na kabatiran sa layunin at
tunguhin ng panitikan.
- Hindi nagtagal pinahintulan ding buksan ang lingguhang
ANG ding ATING
magasing Liwayway sa pangangasiwa ni Kin-inchi
Ishikawa. Sumunod binuksan ang pahayagang

PAG-UNLAD?
Taliba.

- Ang panulaan sa panahong ito ay nagkaroon ng

karadagdagang anyo- ang malayang taludturan o free verse.
HAIKU AT TANAGA

UMUUNLAD NGA BA
Ang Haiku at Tanaga ang dalawang
halimbawa ng panitikan na nakilala sa panahong ito.
TAYO O PAURONG
Ang dalawang ito ay tinatawag na maikling
tula.Bagamat maikli, punong- puno naman ng
ANG ATING
talinghaga. Ang Haiku ay binubuo ng tatlong
taludtod na may bilang ng pantig na 5- 7-5.
PAG-UNLAD?
Samantalang ang Tanaga ay binubuo ng apat na
taludtod at may bilang na pantig na 7-7-7-7.
HALIMBAWANG TANAGA

UMUUNLAD NGA BA
TAYO O PAURONG
ANG ATING
PAG-UNLAD?
PANITIKAN SA PANAHON NG “ ANG ASYA
PANINIWALA:
HAPON AY PARA SA MGA ASYANO,

UMUUNLAD NGA BA
ANG PILIPINAS AY PARA SA
MGA PILIPINO.”

TAYO O PAURONG
May mga nagsasabing umunlad nang higit ang
panitikan sa bansa noong panahong ito dahil
ipinagbawalANG ATING
ng mga Hapones ang pagsusulat
ng mga akda sa Ingles at sa halip ay hinikayat
PAG-UNLAD?
ang pagsusulat sa wikang Tagalog at iba pang
wika sa bansa.
 POST- KOLONYAL
Nagsimula ang panahong ito noong ika-20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan. Sa panahong ito, nalinang ang panitikang Pilipino
at kaalinsabay nito, ang wika ay nagkaroon ng mga pagbabago,
bagay na nakapagpayaman ng ating wika, panitikan at uri ng
pamumuhay. Ang bagong kulturang Amerikano ay napasanib sa
dating kulturang katutubo at kulturang Kastila. Samantala, unti-
unti nang nawala ang kulturang Kastila habang lumalakas naman
ang sa mga Amerikano.
POST- KOLONYAL

• Lumitaw sa panahong ito ang mga bagong

manunulat na nagtangkang sumulat ng mga
akdang Tagalog. Nagkaroon din ng sigla
ang mga panitikan sa ibang wika tulad ng
Ilokano, Bisaya, Hiligaynon at iba pa.
PANAHON NG
REPUBLIKA
Panahon ng Republika (1946-1985)

UMUUNLAD NGA
Sinasabing matagumpay ang BA
TAYO O PAURONG
kontrol ng Amerika sa
ANGpolitika,
ekonomiya, ATING militar, at
kulturaPAG-UNLAD?
ng bansa mula 1946
hanggang 1960.
Panahon ng Republika (1946-1985)

UMUUNLAD NGA BA
“Higanteng” maituturing sa larangan ng panitikan sina
TAYO O PAURONG
Amado V. Hernandez at Lazaro Francisco na umakda
ng mahuhusay nilang ambag sa panitikang Pilipino. Si
ANG ATING
Lazaro ay nakilala sa mga nobela niyang “Maganda pa
ang Daigdig” at “Daluyong” na tumalakay sa tenancy
PAG-UNLAD?
system na kung saan ang mga kasama ay nanatiling
mahirap samantalang patuloy na yumayaman ang mga
panginoong maylupa.
Panahon ng Republika (1946-1985)

UMUUNLAD NGA BA
Naging kilala ring nobelista si Amado Hernandez sa
TAYO O PAURONG
kanyang mga akdang “Luha ng Buwaya” at “Mga
Ibong Mandaragit” . Ang una ay tumatalakay sa
ANG ATING
eksploytasyon ng mga panginoong maylupa sa mga
kasama. Ang ikalawa naman ay protesta laban sa
PAG-UNLAD?
dominasyon ng mga industriyalistang Amerikano, mga
mapagsamantalang lider-relihiyon at mga korap na
politiko.
Panahon ng Republika (1946-1985)

UMUUNLAD NGA BA
Samantala, noong 1960’s lumitaw ang
mga bagong grupo ng makata na
TAYO O PAURONG
bumalikwas sa tradisyonal na pagtula.
NailimbagANG
din angATING
antolohiya ng
maiklingPAG-UNLAD?
kuwento na “Mga Agos sa
Disyerto” na naglantad ng realidad sa
lipunan.
Panahon ng Republika (1946-1985)

UMUUNLAD NGA BA
Noong 1970’s naman, tumindi lalo ang mga
makabayang pagkilos. Ang mga bagong kanta,
TAYO O PAURONG
dula, mga kuwento at iba pang akda ay may hatid
na mensaheng makabayan. Nang naging maigting
ANG ATING
ang makabayang adbokasiya, idineklara ang
PAG-UNLAD?
Martial Law upang supilin ang press freedom, at
usigin ang mga indibidwal at mga samahan na
itinuturing na kalaban ng pamahalaang Marcos .
Panahon ng Republika (1946-1985)

UMUUNLAD NGA BA
Noong 1970’s din naging aktibo ang MAKIBAKA (Malayang

TAYO O PAURONG
Kilusan ng Bagong Kababaihan) na nagbigay daan sa
kilusang pampanitikan na lumikha ng mga bagong

ANG ATING
manunulat na babae na may feministang kamalayan na
nagsulong ng tinatawag na “pagpapalaya ng kababaihan” sa
stereotipikal na pagtingin sa kanila ng lipunan. Samantala, sa
PAG-UNLAD?
pagitan ng 1965 hanggang 1985, naging maunlad ang dulaan
sa buong bansa upang gisingin ang nasyonalismo ng bayan.
 LITERATURA
PAGKATAPOS NG
EDSA
(1986 –Kasalukuyan)
LITERATURA PAGKATAPOS NG EDSA

UMUUNLAD
Naging NGAo BA
masigasig ang mga palihan
TAYO
worksyap sa O PAURONG
pagsulat. Mula sa mga
unibersidad o mga samahang pangmanunulat,
ANGnaATING
ang mga manunulat lumahok sa mga
PAG-UNLAD?
worksyap ay nakapakinig at natuto ng mga
bagong kaalaman upang mahasa ang kanilang
kasanayan.
LITERATURA PAGKATAPOS NG EDSA

UMUUNLAD
Naging NGA ng
maunlad din ang publikasyon BA mga
TAYO
akdang O PAURONG
pampanitikan. May mga pambansang
magasin na naglilimbag ng mga tula at fiction.
ANGdinATING
Naging mayabong ang panulat sa mga
PAG-UNLAD?
pamantasan dulot ng mga school paper
publication.
LITERATURA PAGKATAPOS NG EDSA

UMUUNLAD NGA BA
Bukod sa mga ito, ilan sa mga markadong
pangyayari sa mundo ng panitikan ay ang
TAYO O PAURONG
sumusunod:

ANG tulad
a. Ang ilang pamantasan ATINGng UP, Ateneo, at DLSU
ay naglimbag ng tinatawag na Panitikan Series na mga
PAG-UNLAD?
akdang nakasulat sa mga wikang bernakular.

b. Lumitaw ang mga antolohiya ng mga akda na

isinulat ng mga babaeng manunulat.
LITERATURA PAGKATAPOS NG EDSA

UMUUNLAD NGA BA
c. Nakapasok sa mainstream ang mga marhinalisadong
manunulat, genre, at tema.

d. AngTAYO
mga paksang mayOkinalaman
PAURONG sa diaspora ay mas

ANG ATING
naging mayabong.

e. Lumitaw rin ang tinatawag na gay and lesbian writing.

PAG-UNLAD?
f. Naging masigasig din ang pagsulat ng mga akda hindi
lamang sa Tagalog kundi maging sa iba pang wika sa
Pilipinas.
Sanggunian:

UMUUNLAD NGA BA
TAYO (2007). O PAURONG
Lumbera, Bienvenido at Lumbera, Cynthia
Nograles Philippine Literature: A
history andANG
anthology.ATING
Lungsod ng Pasig: Anvil
Publication.
PAG-UNLAD?
 MARAMING
SALAMAT!