Tula

PANGKATANG GAWAIN

ANG KASAYSAYAN
AT KAUGNAY NA KAALAMAN
pANGKAT 1
Gwyneth Rose aba-a
jan andre tagle
keizer tumanon
GEFIL - 3 JOHN arvie cura
lance JUSTIN banas
 Talaan ng
NILALAMAN
INTRODUKSYON elemento ng tula klase ng tula

uri ng tula MATANDANG PANAHON PANAHONG KASTILA

PAMBANSANG PAGKAMULAT PANAHONG AMERIKANO PANAHONG hapon

PAMBANSANG KRISIS
 INTRODUKSYON
TULA
ay ang pinakamaikling uri ng panitikan.
binubuo ito ng mga salitang maingat na pinili upang maipakita ang
isang kaisipan at nararamdaman.
ito ay inilalahad sa iba’t ibang uri o paraan.

Ang tula ay isa sa mga paboritong pampalipas-oras ng mga Pilipino

noong unang panahon dahil sa kawili-wili itong basahin at gawin.
MGA ELEMENTO NG
Tula
 MGA ELEMENTO NG TULA:
1. TAGAPAGSALAYSAY (SPEAKER)
ang tagapagsalita o nagsasalaysay ng tula

2. TAGAPAKINIG (AUDIENCE)
tao o mga taong kinakausap ng nagsasalita

3. PAKSA (TOPIC)
ang pangkalahatan o tiyak na paksa sa tula

4. TONO (TONE)
tumutukoy sa saloobin ng may akda ukol sa paksa

5. TEMA (THEME)
tumutukoy sa pahayag ng may-akda hinggil sa paksa ng tula
 MGA ELEMENTO NG TULA:
6. DIKSYON (DICTION)
tumutukoy sa pagpili ng may-akda ng mga salitang gagamitin sa tula

7. SINTAKS O PALAUGNAYAN (SYNTAX)

ang pagsasa-ayos ng mga salita, parirala at mga sugnay na ginagamit sa tula

8. MATALINHAGANG PAGLALARAWAN (IMAGERY)

mga salita o pariralang ginagamit ng may-akda upang matulungan ang
mambabasa na mailarawan sa isip ang mga sumusnod na pandama:
pang-amoy, paningin, panlasa, pandinig, at pandamdam

9. TAYUTAY (FIGUES OF SPEECH)

tumutukoy sa mga patulang salita na ginagamit upang ang dalawang bagay o
larawan ay mapagtulad upang gawing kawili-wili at makahulugan ang mga
pananalita.
 MGA ELEMENTO NG TULA:
10. TUNOG (SOUND)
ang panggamit ng mga patinig, katinig, diin, at kombinasyon ng tatlo

11. RITMO (RHYTHM)

ang pag-uulit ng diin sa tula
DALAWANG KLASE NG
Tula
1. TRADISYUNAL NA TULA
2. MAKABAGONG TULA
 DALAWANG KLASE NG TULA:

TRADISYUNAL NA TULA
ito ay sumusunod sa itinakdang panuntunan ng wika at sintaks.
ay binubuo ng pahayag na may sukat at tugma.

SUKAT
-ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng mga salita sa bawat taludtod.

TUGMA
-ay tumutukoy sa pagkakatulad ng tunog ng huling pantig ng huling
salita sa bawat taludtod. Ito ang nagbibigay sa tula ng himig o indayog.
 DALAWANG KLASE NG TULA:

MAKABAGONG TULA
ito ay may sariling paraan ng pagpapahayag.
Hindi ito gumagamit ng tugma, ayos at ritmo.
 APAT NA URI NG
Tula
1. TULANG PANDAMDAMIN O LIRIKO
2. TULANG PASALAYSAY
3. TULANG PANDULAAN
4. TULANG PATNIGAN
 APAT NA URI NG TULA:

1. TULANG PANDAMDAMIN O LIRIKO

ipinapahayag ang mga saloobin at damdamin ng may-akda
hindi nagpapahayag ng isang kuwento na naglalarawan sa
karakter at aksyon
direktang sinasabi ng may-akda sa mambabasa ang kaniyang
sariling damdamin, iniisip, at persepsyon
 URI NG TULANG LIRIKO:
1. SONETO
karaniwang may 14 na linya
hinggil sa damdamin at kaisipan
may malinaw na kabatiran sa likas na pagkatao

2. ODA
karaniwang isang liriko o tula na nakasulat bilang papuri o
paghanga sa isang tao o bagay
tulang sinusulat kung dedikado sa isang inspirasyon

3. ELEHIYA
isang tula ng padimdim o kalungkutan dahil sa kamatayan
 URI NG TULANG LIRIKO:
4. DALIT
karaniwang pang relihiyon
partikular na nakasulat para sa layunin ng papuri,
pagsamba o panalangin
may kahalong pilosopiya sa buhay

5. PASTORAL
isang tula na ang paksa ay laging naglalarawan ng buhay
sa bukid
 APAT NA URI NG TULA:

2. TULANG PASALAYSAY
isang uri ng tula na may balangkas
maaaring maikli o mahaba
ang mga kuwento na may kaugnayan ay maaaring maging
simple o kumplikado ang pangyayari
karaniwang hindi drama
ang mga paksa nito ay karaniwang tungkol sa araw-araw na
buhay
 URI NG TULANG PASALAYSAY:
1. EPIKO
isang mahabang tula na naglalaman ng mga detalye ng hindi
kapani-paniwalang kabayanihang gawa
naglalaman din ng mga kaganapan sa isang kultura o bansa

2. AWIT
tulang pasalaysay na binubuo ng tig-aapat na taludtod ang bawat saknong,
na ang bawat taludtod ay may lalabindalawahing pantig
karaniwang may mga malulungkot na paksa

3. KORIDO
may walong sukat
ay kadalasang mga alamat o kuwento na galing sa mga bansa sa Europa
tulad ng Pransya, Espana, Italya, Gresya.
Tanyag na Korido ang "Ibong Adarna"
 APAT NA URI NG TULA:

3. TULANG PANDULAAN
ito ay isa tula na itinatanghal sa isang sa teatro o entablado
ang usapan dito ng mga tauhan ay patula
ito ay patulang ibinibigkas na kung minsan ay sinasabayan ng
ritmo o melodiya ng isang awitin
 URI NG TULANG PANDULAAN:
1. MORO-MORO
tulang dula na pumapaksa sa paglalaban ng mga muslim at
kristiyanismo

2. KOMEDYA
isang uri ng tulang dula ang paksang pinapakita ay nakakatawa
para sa mga manonood
gumagamit ng nakaugaliang martsa para sa pagpasok at pag
alis ng entablado

3. TIBAG
pagsasadula ng paghahanap ng krus na pinagpakuan kay Kristo
nina reyna Elena at prinsipe Constantino
 URI NG TULANG PANDULAAN:
4. PANUNULUYAN
isang prusisyong ginaganap tuwing disperas ng pasko
isinasadula rito ang paghahanap nina Maria at Jose ng bahay na
matutuluyan sa nalalapit na pagsilang ni Hesus
ang mga gumaganap na tauhan dito ay nagtataglay ng magandang tinig

5. SARSUWALA
isang dulang musikal na may tatlong yugto na paksa na tungkol
sa pag-ibig
 APAT NA URI NG TULA:

4. TULANG PATNIGAN
ito ay isa uri ng pagtatalong patula na ginagamit ng
pangangatwiran at matalas na pag-iisip
ang bawat linya ay may parehong sukat
 URI NG TULANG PATNIGAN:
1. KARAGATAN
ang tulang ito ay ginagamit sa laro
kadalasan itong ginaganap sa namatayan o may lamay at may
matandang tutula ukol sa paksa ng laro

2. DUPLO
ito ang pumalit sa karagatan
Labanan ito ng pagalingan sa pagbigkas at pagbibigay katwiran
nang patula. Ang mga pagbigkas ay galing sa mga kasabihan,
salawikain at Bibliya

3. BALAGTASAN
ang balagtasan naman ang pumalit sa duplo. Ito ay debate na
binibigkas nang patula. Ipinangalan ito sa tanyag na manunulat
na si Francisco "Balagtas" Baltazar"Ang Ama ng Balagtasan"
 ANIM NA PANAHON NG
Kasaysayan ng Tula
1. ANG MATANDANG PANAHON
2. ANG PANAHON NG MGA KASTILA
3. ANG PANAHON NG PAMBANSANG
PAGKAMULAT
4. ANG PANAHON NG MGA AMERIKANO
5. ANG PANAHON NG MGA HAPON
6. ANG PANAHONG PATUNGO SA
PAMBANSANG KRISIS
ANG MATANDANG
Panahon
Matandang panahon

SINAUNANG PILIPINO

Negrito/Aeta Indones malay

Matandang panahon

BAYBAYIN
Unang patunay ng pagkakaroon
ng sinaunang patinikan ng mga
sinaunang pilipino
Matandang panahon

BUGTONG
Magbigay kasiyahan dahil sinusukat nito ang
talino at kaalaman ng mga tagapakinig at
mga manlalaro
SALAWIKAIN AT
KASABIHAN
Ang salawikain at nagbibigay-aral
Ang kasabihan ay nagbibigay unawa sa mga
pang-araw araw na gawain
Matandang panahon

TANAGA TULANG PAMBATA

Nagpapangaral ng payak na pilosopiyang Nagpapahayag at nagpapa-alala sa mga
ginagamit ng matatanda sa pagpapagunita maliligayang karanasan ng mga ninuno.
sa mga kabataan. Ito ay may estrukturang
apat na taludtod at pitong pantig sa iisang
saknong.
Matandang panahon

BULONG AWITING BAYAN

Ang ating mga ninuno ay humihingi ng ng Magbibigay hayag sa damdamin, kaugalian,
pasintabi at paumanhin espiritu at lamang karanasan, relihiyon, at kabuhayan.
lupa upang hindi sila mapahamak sa mga
masasamang pangyayari.
Matandang panahon

EPIKO
Isang mahabang tula na inaawit o binibigkas.
Ito ay tungkol sa mahiwagang pangyayari at
kabayanihan ng isang mamamayan.
ANG PANAHON NG MGA
Kastila
 ang Panahon ng mga kastila
•May sarili nang tulang mayaman ang mga Pilipino noon bago
pa dumating ang mga dayuhang Espanyol na nagdulot ng
maraming pagbabago at karagdagan lalo na sa uri ng paksa
noong nanirahan at naimpluwensyahan tayo ng dayuhan.

•Ang mga prayle ay hindi lang nagtuturo ng kristyanismo, kundi

sila rin ay nagtuturo ng lenggwuheng Espenyol kaya madali
nilang naikalat ang Kristianismo at ang kulturang Espanyol.
 ang Panahon ng mga kastila
Nagpakitang tao sa pamamagitan ng pag sang ayon sa
pagkatuto at pag-unawa sa ating mga katutubong kultura,
baybayin, sining, pulitika,at panitikan.

Nang napalambot ang puso o nung napailalim tayo sa

kanilang mga kamay ay madali na nilang nabago ang
katutubong tula.
 ang Panahon ng mga kastila
Ang mga nabago ng dayuhan ay pagdaragdag sa mga
paksang panrelihiyon, pangmoralidad, etika, panlibangan,
pangwika, at pangromansa. Mga katangiang nakikita na sa
Europa.

Ang mga dinagdag sa katutubong panulaan ay ang mga

Tugma, Pasyon, Dalit, at ang Awit at Korido.
 ang Panahon ng mga kastila
TUGMA
Magkakatugma ang huling saknong ng tula.
PASYON
Ang pasyon ay marahil ang pinakakilala na anyong tula
noong panahon ng mga Kastila dahil dito sinasalaysay ang
buod ng buhay ng Panginoong HesuKristo.
DALIT
Ang dalit gaya ng pasyon ay inaawit din ngunit ito’y
nagsasalaysay sa buhay ni Birheng Maria.
 ANG PANAHON NG MGA KASTILA

AWIT
Ang awit ay salaysay sa pakikipag-
ibigan at pakikipagsapalaran ngunit
ang mga tauhan ay walang sangkap
na kababalaghan.
KORIDO
Ang Korido ay salaysay sa pakikipag-
ibigan at pakikipagsapalaran ng isang
tauhang malabayani na punung-puno
ng kababalaghan.
 ANG PANAHON NG
Pambansang Pagkamulat
 Panahon ng
Pagkamulat (1872-
1896)
SA LOOB NG MAHABANG PANAHONG
PANANAKOP NG MGA KASTILA SA PILIPINAS,
MARAMING TANGKANG PAGHIHIMAGSIK ANG
NAGANAP NGUNIT WALANG TAGUMPAY
SAPAGKAT IBA-IBA ANG LAYUNIN NG BAWAT
ISA.
Sa panahong din ito nagising ang matagal
nang nahihimbing na damdaming
makakabayan ng mga Pilipino.
Kinabibilangan ito ng mga intelektwal na sina
Jose Rizal, Marcello H. Del pilar, Graciano
Lopez Jaena, Antonio Luna, Jose Ma.
Panganiban, Pedro Paterno at Pascual
Poblete
Kilusang Propaganda
Ito ay isang kilusang itinatag ng mga
Pilipinong Intelektwal na naghahangad ng
pagkakaroon ng pagbabago sa mga batas
na ipinatutupad ng mga kastilanat reporma
sa Sistema ng kanilang pamamahala sa
Pilipinas
 Dr. Jose P. Rizal
JOSÉ PROTASIO RIZAL MERCADO Y ALONSO REALONDA
JUNE 19, 1861 – DECEMBER 30, 1896
WAS A FILIPINO NATIONALIST, WRITER AND POLYMATH
ACTIVE AT THE END OF THE SPANISH COLONIAL PERIOD OF
THE PHILIPPINES.

Sa aking mga Kabata

Noli Me Tangere
El Filibusterismo
Mi Ultimo Adios
Sa mga Kababaihang Taga-Malolos
Marcelo H. Del pilar
MARCELO HILARIO DEL PILAR Y GATMAITÁN
AUGUST 30, 1850 – JULY 4, 1896
COMMONLY KNOWN AS MARCELO H. DEL PILAR AND ALSO KNOWN
BY HIS PEN NAME PLÁRIDEL, WAS A FILIPINO WRITER, LAWYER,
JOURNALIST, AND FREEMASON.

Dasalan at Tocsohan
Caiigat Cayo
Sagot ng Espanya sa Hikbi ng Pilipinas
 Graciano Lopez-
Jaena
GRACIANO LÓPEZ Y JAENA
DECEMBER 18, 1856 – JANUARY 20, 1896
COMMONLY KNOWN AS GRACIANO LÓPEZ JAENA, WAS A FILIPINO
JOURNALIST, ORATOR, REFORMIST, AND NATIONAL HERO WHO IS
WELL KNOWN FOR HIS NEWSPAPER, LA SOLIDARIDA

Fray Botod
La solidaridad
ANG PANAHON NG MGA
Amerikano
KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
Noong agosto 13, 1898 lubusang
ipinaubaya ng espanya ang lahat ng
kanyang karapatan sa pilipinas sa
bansang amerika sa halagang 20
milyong dolyar.

Almerente George Dewey

TULA SA PANAHON NG AMERIKANO
Sa panahong ito, dito ipinagbawal ang pag-aral sa ano mang bagay na Pilipino.
Dito sila nag lapag ng batas sedisyon noong Nobyembre 4, 1901.

Ang mga akda ay kasasalaminan ng mapanlabang damdamin ng mga pilipino

na makawala ng panulat na matutunghayan sa mga akdang tula at tuluyan.

Dito nagsimulang lumaganap ang romantisismo. Ang akda ay naging

emosyonal, sentimental at may pansariling kamalayan sa katutubong kulturang
Pilipino.
ANG PANULAANG PILIPINO
noong panahon ng mga amerikano ay
makikitang may paggamit ng tatlong
wika. Ang mga ito ay ang espanyol,
tagalog at ingles.
Unang Makatang
TAGALOG
LOPE K. SANTOS
Si Lope K. Santos ay isa sa mga
pinakatanyag namanunulat sa wikang
Tagalog. Siya ay nobelista, makata,
abogado, kritiko, lider obrero, at
itinuturing na “Ama ng Pambansang
Wika at Balarila.”
 KABAYANIHAN
Ang kahulugan mo'y isang paglilingkod
na walang paupa sa hirap at pagod;
minsang sa anyaya,minsang kusang loob,
pag-ibig sa kapwa ang lagi mong diyos
Natatalastas mong sa iyong pananim
iba ang aani't iba ang kakain
datapwa't sa iyo'y ligaya na't aliw
ang magpakasakit nang sa iba dahil.
Pawis, yaman, dunong, lakas, dugo, buhay....
pinapupuhunan mo at inaalay
kapagka ibig mong sa kaalipinan
ay makatubos ka ng aliping bayan
Sa tulong mo'y naging maalwan ang dukha,
sa turo mo'y naging mulat ang mulala,
tapang mo'y sa duwag naging halimbawa't
ang kamatayan mo ay buhay ng madla.
Tikis na nga lamang na ang mga tao'y
mapagwalang-turing sa mga tulong mo:
ang kadalasan pang iganti sa iyo
ay ang pagkalimot, kung di paglililo.
AMADO V. HERNANDEZ
Si Amado V. Hernandez, ay isang
makata ng manggagawa, isang
realista at nagpapahayag ng mga
pangyayari batay sa katotohanan.

Pilipinas
Aklasan
Ang Panday
Ang Kayumanggi
JOSE CORAZON DE JESUS
Si Jose Corazon De Jesus ay
kinikilalang Huseng Batute dahil sa
galing niya sa pakikipagbalagtasan.
Siya ay itinuturing na
pinakanangungunang makata sa
panahon ng kolonyalismong
Amerikano. Tinawag ring "Pepito"
noong kanyang kapanahunan.

Bayan Ko
Pamana
Isang Punong Kahoy
ANG PANAHON NG MGA
Hapon
Panahon ng mga Hapon

1942-1945
GINTONG PANAHON NG PANITIKANG PILIPINO
Pagsulat ng mga Panitikan, Pagsanib ng Kultura, Kaugalian at Paniniwalang Pilipino
Panahon ng mga hapon Page 09 of 15

Layunin ng
GEACOP
Buklurin ang iba't ibang
bansa sa dakong ito ng Asya.

Ang Asya ay para sa mga

Asyano
Ang Pilipinas ay para sa mga
GREATER EAST ASIA CO-PROSPERITY SPHERE
Pilipino
panahon ng mga hapon

Puppet
GOVERNMENT
Bigyan ng boses ang mga pilipino sa
Pangulong
jose p. laurel
ilalim ng kapangyarihan ng mga
hapon.
Panahon ng mga hapon
PANG. JOSE P. LAUREL
Pag sanay n g G uro sa
Niponggo at Tagalog Wi kang T ag alog at
ang Opisyal na mga
Pag turo n i t o s a lahat ng
wika. paaralan g e le me ntarya
Ordinansa Militar Atas tagapagpaganap
Blg 13 (1942) blg 10 (1943)
Restorasyon ng Unibesidad
ng Pilipinas upang
payabungin ang Wikang
pambansa at ang diwang
Nasyonalismo
Atas tagapagpaganap
blg 44 (1943)
Panahon ng mga hapon

HAIKU "PAG-IBIG" "KALIKASAN"

Tulang binubuo nga 3 na taludtod na Hatid ay saya Biyaya'y taglay
may pantig na 5-7-5
Sa pusong sumisinta Kaloob ng Maykapal
Irog, Halika Anyaya'y buhay

G o n z a l o K . F l o r e s
Panahon ng mga hapon
TANAGA
Tulang binubuo nga 4 na taludtod na
may 7 pantig bawat taludtod
"PALAY" "KABIBI"
Palay siyang matino Kabibi ano ka ba?
Nang humangi'y yumuko May perlas na maganda
Ngunit huling tumayo Kung idiit sa tainga
Nagkabunga ng Ginto Nagbubuntunghiniga
I d e l f o r s o S a n t o s
Panahon ng mga hapon

"PAG-IBIG"
Umiibig ako at ang iniibig
KARANIWANG ANYO Ay hindi dilag na kaakit-akit
Pagkat kung talagang ganda lang ang nais
Tulang wawaluhin o Hindi ba nariyan ang nunungong langit?
lalabindalawahin ang sukat at may
tugma Lumiliyag ako at ang nililiyag
Ay hindi ang yamang pagkarilag-rilag
Pagkat kung totoong perlas lang ang hangad
Di ba’t masisisid ang pusod ng dagat?

T e o d o r o g e n e r
ANG PANAHONG PATUNGO SA
Pambansang Krisis
ang panahong Patungo krisis

•KRISIS SA POLITIKA ANG •ANG MGA KILUSAN NG MGA

PANGUNAHING PAKSA SA KABATAAN MAG-AARAL AY
ANG MGA PANGUNAHING
PANAHONG ITO. TAGA-PANLABAN.

m o r e
AMADO V.
HERNANDEZ Amado V.
Hernandez
Si Amado Hernandez ang
kinikilalang makata sa panahong
ito.
Itinuturing ang kanyang tula na
"Kung Tuyo na ang Luha mo,
Aking Bayan" ay nagpapakita ng
totoong sakit ng lipunan.
MARAMING
Salamat!