R.

G DE CASTRO COLLEGES

Zone-8 Bulan, Sorsogon

TULANG PAMPANITIKAN
(Uri at Halimbawa)

Sinaliksik at linipon ni:

Mark Justine Pelenia

BSED FILIPINO /BLOCK 101

(2020-2021)
TULANG PASALAYSAY
Ang tulang pasalaysay ay uri ng tula na nagsasaad ng kuwento. Ito’y kadalasang
ginagamitan ng boses ng tagapagsalaysay at ng mga tauhan; at ang buong istorya ay
nasusulat sa may sukat na taludtod. Hindi kailangang mayroong huwarang pang-ritmo
ang tulang pasalaysay. Ang ganitong uri ng tula ay maaaring maikli o mahaba, at ang
istoryang kinukwento nito ay maaaring komplikado. Ito ay karaniwang dramatiko, may
layunin, iba’t ibang tauhan, at sukat. Kabilang sa tulang pasalaysay ang epiko, ballad,
idyll at lays.

May ilang tulang pasalaysay na gaya ng sa nobela ang anyo ng berso tulad ng The Ring
and the Book ni Robert Browning. Ang romansa ay isang tulang pasalaysay na nagsasaad
ng kwento ng pagkamaginoo. Ang mga halimbawa nito ay ang Romance of the Rose at
ang Idylls of the King ni Tennyson. Bagaman ang mga halimbawang ito ay gumagamit ng
medyebal at temang mala-Arthur, maaari rin namang manggaling sa klasikal na
mitolohiya ang kwento ng romansa.

Ang mga maiikling tulang pasalaysay ay kadalasang kapareho ng istilo ng maikling

kwento. Kung minsan, ang mga ganitong tula ay pinagsasama sa magkakaugnay na
grupo, gaya ng sa Canterbury Tales ni Chaucer.

HALIMBAWA:

Awit - uri ng tulang pasalaysay na binubuo ng tig-aapat na taludtod ang bawat saknong,
na ang bawat taludtod ay may lalabindalawahing pantig, at ang tradisyonal na dulong
tugma ay isahan (aaaa, bbbb, cccc, at iba pa). Karaniwang
paksa ng awit ay ang mga pakikipagsapalaran ng bayani,
alamat, at relihiyosong tula.

halimbawa ng awit ay ang,

"FLORANTE AT LAURA"

· akdang nagmula sa Central Luzon o Rehiyon Tatlo

(III), Bulacan.

· na isinulat ni FRANCISCO BALAGTAS.

 · Epekto sa damdamin ng tao - Ang awit na Florante at Laura ay isang
importanteng bahagi ng kultura natin na hindi dapat makalimutan ngayon at sa
mga darating na panahon. Noong unang panahon nang nandito ang mga Espanol,
maraming magaling na Pilipinong manunulat ay nagsulat dahil sa pananakop ng
Espanya at naitago sa mga magandang panunulat nila, ang mga palaisipan para
sa ikabubuti ng mga tao sa panahong iyon ng mga Kastila. Kung hindi naisulat ang
awit na Florante at Laura at ang ibang artikulo noon, marahil tayo ay nasa ilalim
pa ng pamununo ng Espanya. Hindi kaya? Kung kaya’t, dapat natin pag-aralan
kahit man lang isang beses sa ating buhay para maunawaan natin ang hirap at
sakit na dinaaanan ng mga tao sa panahon na iyon at mabigay-pugay sa tapang
nilang sumulat. Natuklasan natin ang estilo ng panunulat ng mga tao noon at
maihambing sa panunulat ngayon.

· Sa kasalukuyang panahon - Sa lipunan natin ngayon, makikita ang katauhan

ni Florante sa mga biktima ng kawalan ng hustisya at sa kamalasan sa kanilang
buhay na dapat ay maayos at maganda. Natututo siya ng lakas ng loob at pagtitiis
ng problema. Si Laura ay nagsisilbing huwaran dahil siya ay maganda at may
mabuting kalooban. Kung ang isang kaibigan ay tapat at walang hinihintay na
kapalit, siya ay katulad ni Aladin. Para sa kanya, wala lang ang diperensya ng
relihiyon at kailangan tulungan ang kahit sinuman kaawa-awa. Sana kung
maintindihan mabuti ang mga Kristiyano at Muslim na ganitong kalalim ang
pagkakaibigan ng dalawang magkaibang relihiyon, maiiwasan ang labanan sa
Mindanao. Kung ang karapatan namin ay pinipigil, maalala ang katauhan ng mga
kaibigan ni Duke Briseo. Dahil sa takot nila sa pamumuno ni Adolfo, wala silang
magawa para mailibing si Briseo at ipaglaban para sa karapatan nila. Ito ay
magandang talakayan para malaman natin kung ano ang magagawa ng totoong
Filipino. Ang salot sa mundo ngayon ay dahil sa mga kataksilan sa gobyerno, sa
lipunan, sa mga tao. Ito ay makikita sa katauhan ni Konde Adolfo. Malalaman
natin na masama ang katakawan para sa pananakop, yaman at pamumuno.
Marami rin aporismo at magandang aral sa buhay sa Florante at Laura na pwede
nating magamit para gumabay sa ating paggawa ng desisyon, sa ating mga
relasyon sa mahal natin sa buhay at sa halos lahat ng aspekto ng buhay. Tama
talaga ang sinabi ni Balagtas na gaganda ang buhay dahil sa kathang ito kung
iintindihin nang mabuti, lalo na ang kabataan dahil ilang taon lang, sila na ay
may kapangyarihan at yaman sa mundo.

Epiko - Ang epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng pangunahing

tauhan na nagtataglay ng katangiang nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan siya’y
buhat sa lipi ng mga diyos o diyosa. Ang paksa ng mga epiko ay mga kabayanihan ng
pangunahing tauhan sa kanyang paglalakbay at pakikidigma.
Ang salitang epiko ay galing sa Griyego na epos na
nangangahulugang ‘awit’ ngunit ngayon ito’y
tumutukoy sa pasalaysay na kabayanihan.

halimbawa ng epiko ay ang,

"EPIKO NG IBALON"

· epikong nagmula sa Bicol Region o Rehiyon

Lima (V)

· mula sa isang mahabang salinlahi ng

kwento, ito ay naisulat at nailimbag ni
FRAY BERNARDINO DE MELENDRERAS DE LA TRINIDAD.

· Epekto sa damdamin - Ang kwentong ito ay nagsasaad ng katapangan ng

Tatlong lalaki na Sina Baltog , Handiong at Bantong. Ipinakita nila na kaya nilang
hamakin ang lahat magkaroon lang ng kapayapaan para sa lugar ng Ibalon.
Nakatuklas din Sila Handiong, Gantong at Hablom ng mga gamit na panggamit
nila sa kanilang pamumuhay. Inutusan ni Handiong si Bantong na paslangin si
Rabot. Pero di agad ito pinaslang ni Bantong, minanman niya muna ang bawat
kilos ni Rabot. Base dito sa sinabi sa kwento na kailangan natin ng maraming
katulong para maging matagumpay ang laban. Ang kwentong ito ay nagbibigay
aral na sa bawat paggawa o pakikipaglaban natin kailangan wag muna basta
basta tayo susugod o gagawa ng hindi pinag’iisipan ng mabuti para di tayo
mapahamak. Sinasabi rin dito na hindi natin kayang gawin ang isang bagay o
gawain kung hindi tayo hihingi ng tulog sa ibang tao o kaya pati sa ating mga
kaibigan.

· Sa kasalukuyang panahon -

Korido - ay isang popular na pasalaysay na awit at panulaan na isang uri ng

ballad. Isang uri din ito sa panitikang Pilipino,na nakuha ang impluwensiya mula
sa Espanyol. Ito ay may sukat na walong pantig bawat linya at may apat na linya
sa isang saknong. Ang korido ay binibigkas sa pamamagitan ng pakantang
pagpapahayag ng mga tula. Ito ay binibigkas sa kumpas na martsa allegro. May
kabilisan ang uri ng panitikan na ito.

TULANG LIRIKO
Ang tulang liriko ay may himig awit pa rin hanggang ngayon bagama’t
pinatutunayan ng makata na hindi na kailangan ang isang lira o anupamang
instrumento upang siya’y umawit. Nakalilikha siya ng musika sa pamamagitan
ng pagsasama-sama ng mga salita. Palibhasa’y matindi siya kung magdamdam,
ang kanyang mga salita at damdamin ay nalilikha ng tunog na maaliw-iw at
nakagagayuma.

Bukod sa mayamang damdamin, ang iginaganda ng tulang liriko ay ang indayog

ng mga taludtod at ang pagsising-isang tunog ng mga huling pantig bukod pa ang
paggamit ng maririkit na paglalarawan

HALIMBAWA:

· Awit (dalitsuyo) - Tulang liriko o pandamdamin.

- May paksang nauukol sa matimyas na pagmamahal, pagmamalasakit, at

pamimighati ng isang mangingibig.

- Madalas ang himig ay malungkot at mapanglaw

· Elehiya (dalitlumbay)

- Dalawang katangian:

1. Isang tula ng pananangis, lalo na sa pag-aalala sa isang yumao

2. Himig nito ay matimpi at mapagmuni-muni

- Uri ng paksa: Higit na personal sa pagpapahayag ng damdamin kaysa sa

ibang estilo ng panulaan.

· Pastoral (Dalitbukid)

- Maglarawan ng tunay na buhay sa bukid.

· Oda (Dalitpuri)

- Makabagong panulaan: Isang uri ng tulang liriko na may kaisipan at

estilong higit na dakila at marangal.

- Walang tiyak ng bilang ng pantig/taludtod sa isang taludturan.

· Dalit (dalitsamba)
 - Isang maikling awit na pumupuri sa Diyos.

- Maikling tulang liriko na nililikhang may aliw-iw ng awit subalit hindi ito
kinakanta.

- Kalimitang wawaluhing pantig na may dalawa/tatlo/apat na taludturang

may apat na taludtod bawat isa.

· Soneto (dalitwari)

- Tulang may labing-apat na taludtod.

- Naghahatid ng aral sa mga bumabasa.

- Unang walong taludtod ng isang soneto.

- Nagpapahayag ng isang pangyayaring nagwawakas sa isang malubhang

suliranin/sa pagtataka sa malalim na kahulugan ng buhay at kalikasan.

- Sumunod na mga saknong ng isang soneto.

- Nagsasaad ng katuturan at kahalagahan ng sinasabi ng walong unang

taludtod.

- Huling taludturan ng isang soneto.

- Siyang pumapawi sa isinasaad ng sinundang taludtod.

TULANG PANTANGHALAN O PADULA

Ito ay mga piyesa o tulang itinatanghal sa mga dulaan o teatro. Karaniwan itong
binibigkas ng patula sa saliw ng tunog o musika upang mas maging kagiliw-giliw
sa mga manonood.

KARAGATAN - Ito ay itinuturing na matandang anyo ng panitikan. Tinatawag

itong tulang padula sapagkat ang mga ito ay nasusulat ng padula at
ginagampanan ito ng tauhan.

-Ito din ay tinatawag na dulang pantahanan sapagkat karaniwang idinaraos sa

loob ng bahay o bakuran ng namatay. Nagiging parangal din ito sa namatay

Katangian ng Karagatan o Ito ay isang larong may paligsahan sa tula oAng

kuwentong ito ay batay sa alamat ng singsing ng isang dalaga na nahulog sa gitna
ng dagat

Pakakasalan ng dalaga ang binatang makakakuha ng singsing oSa larong ito,

hindi kinakailangang sumisid sa dagat ang binatang nais magkapalad sa
dalagang nawalan ng singsing.

Ginaganap ang laro sa bakuran ng isang bahay oMay dalawang papag sa

magkabila ng isang mesang may sarisaring pagkaing-nayon. oMagkaharap ang
pangkat ng binata at dalaga

Karaniwang isang lalaki ang magsisimula ng larong ito oMaaaring

magpalabunutan para mapili ang binatang unang bibigyan ng dalaga ng
talinhaga

Maaari pa rin ang pagpili sa binata ay batay sa matatapatan ng tabong may

tandang puti oBibigkas muna ng panimulang bahagi ang binata bago tuluyang
sagutin ang talinhaga.

PASSWORD KA BA? HINDI KASI KITA MAKALIMUTAN EH! ESAPANYOL KA BA?

SINAKOP MO KASI PUSO KO! EDSA KA BA? DI KASI AKO MAKAMOVE ON

Halimbawa ng Karagatan

-Ito ay ang unang bahagi ng pagtatanghal ng karagatan ng Sulo ng Inang Wika

noong ika-19 ng Disyembre 1967, sa Ika-19 na pagkakatatag ng Unibersidad ng
Manuel L. Quezon.

DUPLO

1. Isa rin itong larong may paligsahan sa pagtula kaya maaari ringmauring
tulang patnigan.

2. Ang mga lalaking kasali ay tinatawag na duplero at ang mga babae

ayduplera. 3. Sila ay tinatawag na bilyako at bilyaka kapag naglalaro na.

4. Ang palmatorya ay isang tsinelas na ginagamit ng hari sa pagpalo

 sapalad ng sinumang nahatulang parusahan.

5. Ang parusa ay maaaring pagpapabigkas ng mahabang dasal para

sakaluluwa ng namatay.

6. Ang paksa ng pagtatalo ay tungkol sa nawawalang loro ng hari o

kayanaman ay magsusumbong ang bilyako sapagkat hinamak ng
isangbilyaka.

7. Ginaganap ito sa bakuran ng isang tahanan.

8. Tulad ng karagatan, ginaganap kapag may lamay o parangal sa

isangnamatay.

9. Nagpapatalas ng isip sapagkat ang pagmamatuwid ay daglian

oimpromptu.

10. Pinangungunahan ng isang matanda na gaganap na haring tagahatol.

ANG SARSUWELA AT ANG MGA URI NG DULA AYON SA

ANYO

SARSUWELA

• Ang Sarsuwela ay isang dulang may kantahan at sayawan, na mayroong isa

 hanggang limang kabanata, at
nagpakita ng mga sitwasyon ng
Pilipino na may kinalaman sa mga
kuwento ng pag-ibig at
kontemporaryong isyu.

• Ang Sarsuela ay impluwensiya ng

mga Kastila. Kung ihahalintulad
natin ang Sarsuela sa isang
realistikong dula, ito ay walang
gaanong kaibahan, kaya lamang
ang ibang linya sa sarsuela ay
kadalasang kinakanta at patula ang dialogo nito.

• Severino Reyes ay kilala bilang Ama ng Sarsuela

• Kadalasan ang Sarsuela ay nagtatapos palagi sa masayang pagwawakas,

kasiyahan o nakakaaliw na tagpo. Ang tunggalian nang sarsuela ay pahaplis at
pahapyaw lamang.

• Mga pininturahang telon ang nagtatakda ng tagpo sa bawat eksena. Nakikilala

naman ang bida at kontrabida sa pamamagitan ng kanilang pag- arte at
pananamit.

• Isang maliit o malaking orkestra ang sumasabay sa mga kanta, na karaniwang

isinasama ang kundiman, balitaw, balse, danza, fox-trot at kung anu man na sikat
sa naturang panahon.

• Isang pangkalahatang direktor ang nagsasanay sa mga aktor at nakikipag-

ugnayan sa direktor ng musika, na kumukumpas ng orkestra; maestro del coro
(choir master), na nagsasanay sa pag-awit ng mga aktor; tramoista (technician),
na gumagawa ng mga telon at props; electricista na nangangalaga sa ilaw na
gagamitin sa sarswela; apuntador (prompter) na nagdidikta mula sa concha
(shell) sa harap ng entablado; at ang iba pang mga tauhan na kasama sa
pagtatanghal.

MGA HALIMBAWA NG SARSUWELA

• Ang sarswela ay maaaring maglarawan ng mga tema nang pagmamahal sa

bayan sa panahon ng rebolusyon, tulad ng Walang Sugat (Not Wounded), 1902 ni
Severino Reyes; panlilibak sa mga kahinaan ng pagkatao ng mga Pilipino, tulad
ng Paglipas ng Dilim (After the Darkness), 1920; pagtuligsa sa mga baluktot na
gawain, tulad ng mataas na interes sa pautang, sa Bunganga ng Pating (At the
Mercy of the Sharks), 1921; at paglalahad ng isang nakawiwiling kwento ng pag-
ibig, gaya ng Anak ng Dagat (Child of the Sea), 1921 at Dalagang Bukid (Country
Maiden),1919.

DULA “Ito ay isang uri ng sining na may layuning magbigay ng makabuluhang

mensahe sa manonood sa pamamagitan ng kilos ng katawan, dayalogo at iba
pang aspekto nito.” -Sauco Ang Dula ay isang uri ng panitikan. Nahahati ito sa
ilang yugto na maraming tagpo. Pinakalayunin nitong itanghal ang mga tagpo sa
isang tanghalan o entablado. Ang tagpo sa dula ay ang paglabas-masok sa
tanghalan ng mga tauhan. Ang mga taong dalubhasa sa larangan ng pagsusulat
ng mga dulang itinatanghal ay tinatawag na mga mandudula, dramatista, o
dramaturgo.

MGA SANGKAP NG DULA

• Simula - mamamalas dito ang tagpuan, tauhan, at sulyap sa suliranin.

• Gitna - matatagpuan ang saglit na kasiglahan, ang tunggalian, at ang

kasukdulan.

• Wakas - matatagpuan naman dito ang kakalasan at ang kalutasan.

• Tauhan - ang mga kumikilos at nagbibigay buhay sa dula.

• Tagpuan - ang panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring
isinasaad.

• Sulyap sa Suliranin - pagpapakilala sa problema ng kwento. Pagsasalungatan

ng mga tauhan, o kaya’y suliranin ng tauhan na sarili niyang likha o gawa.

• Saglit na Kasiglaan - ito ay ang saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa

suliraning nararanasan.
• Tunggalian - maaaring sa pagitan ng mga tauhan ; tauhan laban sa kanyang
paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit sa isa o
patung-patong na tunggalian.

• Kasukdulan - sa puntong ito nasusubok ang katatagan ng tauhan. Dito

pinakamatindi at pinakamabugso ang damdamin o ang pinakakasukdulan ng
tunggalian.

• Kakalasan - ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag-

ayos sa mga tunggalian.

• Kalutasan - dito nawawaksi at natatapos ang mga suliranin at tunggalian sa

dula.

MGA URI NG DULA AYON SA ANYO

• Komedya - ginagamit kung saan ang mga nagsisiganap ay nagsasaad ng

kasiyahan o lihitimong pagpapatawa sa bawat salitang mamumutawi sa kanyang
bibig.

• Trahedya - isang dulang ang bida ay hahantong sa malungkot na wakas o sa

kabiguan. Mayroon ding mga uri ng ganitong dulang may malungkot ngunit
makabuluhang wakas.

• Melodrama o Soap Opera - nag wawakas na kasiya-siya sa mabuting tauhan

bagama't ang uring ito'y may malulungkot na sangkap kung minsan ay labis ang
pananalita at damdamin sa uring ito at nag tatapos sa kamatayan ng mga bida.
Ginagamit ang melodrama sa mga musikal na dula. Dito, malungkot sa simula
ngunit nagiging masaya ang pagwawakas.

• Tragikomedya - magkahalo ang katatawanan at kasawian gaya ng mga dula ni

Shakespeare na laging may mga tauhang katawa-tawa tulad ng payaso para
magsilbing tagapagpatawa, subalit sa huli'y nagiging malungkot na dahil
nasasawi o namamatay ang mga bida.

• Saynete - isang tulang pandulaan na ang layunin ay magpatawa ngunit ang mga
pangyayari sa dulang ito ay hindi pangkaraniwan o kakaiba. Ang dulang ito ay
tungkol sa mga lugar o pag-uugali ng mga tao.

• Parsa - magdulot ng katatawanan sa tagapanood. Ito`y gumagamitng

eksaheradong pantomina,pagbobobo (clowning), mga nakakatawa
atnakatutuwangpagsasalita.

• Parodya - isang Dula na nagsasaad ng kilos o galaw at nagpapakita ng emosyon

na minsan nakakatawa at nakakalungkot .

• Proberbyo - kapag ang isang dula ay may pamagat na hango sa bukambibig na

salawikain, ang kwento ay pinaiikot dito upang magsilbing huwaran ng tao sa
kanyang buhay.

TIBAG

Tibag - Isang Dulang Pamapanitikan.

Ang Tibag ay isang pagtatanghal kung
buwan ng Mayo na nakaugalian na sa
Bulakan, Nueva Ecija, Bataan, Rizal at
Bicol. Ito ay tungkol sa paghahanap ni
Sta. Elena sa mahal na Sta. Cruz na
kinamatayan ni Kristo.

Ang dulang Tibag ay sinulat ni Fruto

Cruz. Ang dulang ito ay nahahati sa
dalwang bahagi:

1. Pagtatagumpay ni Emperador Constantino sa kanyang mga kalaban at ang

pagkakatuklas ni Sta. Elena sa krus na Kinamatayan ni Hesus.

2. Pagtatagumpay ng mga pinunong Kristiyano laban sa mga hindi binyagan at

ang pagkakasauli sa mahal na Santa Cruz sa bundok ng Kalbaryo.

May bahaging itinatanghal sa entablado at may bahagi na lumalakad ang mga

tauhan na humahanap sa bundok. Ito ay tatlong bundok na ginawa sa ibat-ibang
bahagi ng bayan. Karaniwan itong ginagawa sa mga lugar na kung tawagin ay
Hermano.

Ang kumakatawan kay Sta. Elena at sa mga kawal, kasama pati ang Haring
Constantino ay lumilibot upang hanapin ang Krus na kinamatayan. Bago tibagin
ang bundok, may mga binibigkas silang berso at mga pagpapuri. Ang krus ay
matatagpuan sa ikatlong bundok. Kung matagpuan na, itoy ipo-prosisyon na
magtatapos sa simbahan.

Kaakit-akit ang kasuotan ng mga nagsisiganap. Bago ang paghahanap sa krus ay

may bahaging ginaganap sa entablado na nagsasadula ng paglalaban ng mga
Moro at Kristiyano. Palagi nang panalo ang mga Kristiyano sa bahaging ito.

Matapos ang paglalaban ng mga Kristiyano (Bingyagan) at Moro (di binyagan)

kung saan magwawagi si haring Constantino, masasakop niya ang bayan at may
laya na sila upang hanapin ang krus na kinamatayan. May mga bahay na siyang
namamahala sa tatlong bundok. Doon nagtutungo ang mga tauhan upang itoy

tibagin. Si Sta. Elena, mga kawal at

ang Hari ang maghahanap at titibag sa mga nasabing bundok.

PANUNULUYAN

Ang panunulúyan ay tradisyonal na dula sa bisperas ng Pasko hinggil sa

paghahanap ng matutuluyan nina Birheng Maria at San Jose sa Herusalem at
pagsisilang kay Hesus sa isang sabsaban. Mula ito sa kulturang Espanyol,
partikular mula sa bansang Mexico, na posadas—isang tradisyon ng pagdiriwang
sa ginawang paghahanap ng mag-asawa ng posada o taberna na matutuluyan.
Tinatayang pinasimulan ito ni San Ignacio de Loyola noong siglo 16 nang
imungkahi niya ang pagdaraos ng isang nobena sa Pasko na magpupugay sa
paglalakbay nina Maria at Jose. Ang mga bahay na dalawin ay naghahandog ng
pagkain, kakanin, at iba pa sa mga táong nanonood. Magwawakas ito sa isang
malaking belen sa harap o altar ng Simbahan at doon isisilang ang sanggol na si
Hesus. Pagkatapos nitó isinusunod ang espesyal na misa sa Pasko.

May dalawang paraan ng pagsasadula ng panunuluyan: ang pagsasadulang may

mga tunay na aktor at aktres at ang pagsasadula na gumagamit ng mga rebulto
nina Birheng Maria at San Jose. Pinipili ang magiging aktor at aktres at
dinadamitan silá tulad ng sa mag-asawa. Magtutungo silá sa bawat bahay at ang
Simbahan ang dulo ng kanilang prusisyon.

Iba’t iba ang naging katawagan ng panunuluyan sa bansa: panawagan sa Cavite

at Batangas, kagharong sa Bikol, at daigon, pakaon, o patores sa Bisaya. Ang
daigon ng mga Bisaya ay mayroong apat na tagpo mula sa pagpapakita ni San
Gabriel kay Maria, ang paghahanap ng matutuluyan, ang paggabay ng mga
anghel patungo sa sabsaban, at ang huling tagpo ng natibidad. Sa panawagan ng
Cavite, nakasakay ng bangka ang aktor at aktres sa simula at pagdating sa
pampang ay kakatok sa mga tahanan. Ang pastores naman ng Bisaya ay
ginagampanan ng mga magbubukid at
mangingisda na minana pa sa kanilang
ninuno ang kani-kanilang papel na
ginagampanan; may daláng mga
instrumento at nagsisiawit ng pagbubunyi
kina Maria at Jose at pagdakila kay
Hesukristo.

PANUBONG O PUTONG

Sa pagpaparangal saisang may kaarawan opanauhing iginagalang,panubong ang

inaaawit.

SENAKULO
• Isang dulang nagsasalaysayng buhay at kamatayan ngPanginoong Hesus.

• Kadalasan ginaganap salansangan o sa bakuran ngsimbahan.

BALAGTASAN

Ang balagtasan ay mayroong dalawa o higit pa na mga kalahok na mayroong

pinagtatalunang tungkol sa isang napiling paksa. Bawat kalahok ay
magpapahayag ng kanya-kanyang mga pananaw na pawang tumutula. Ang mga
sagot ng bawat isang kasali ay dapat ding gawin sa kaparehong paraan.

Ang hukom ng balagtasan ay tinatawag na lakandiwa kung lalaki at lakambini

naman kung babae. Siya ang magpapasiya kung sino ang nagwagi nang patula o
pasalaysay. Maaari ring matawag ang balagtasan na debateng patula o
pagtatalong pasalaysay. Nagmula ang salitang balagtasan sa apelyido ni
Francisco Balagtas.
SANGGUNIAN:

· https://www.slideshare.net/MarlenePanaglima/rehiyon-1-rehiyon-ng-ilocos-19767
9517

· https://filipinofolksongsatbp.blogspot.com/2011/01/awit-sa-bukid-filipino-folk-song
-music.html?m=1

· https://prezi.com/l8croroqnith/the-background-of-the-songs-dandansoy-and-magta
nim-aydi-biro/

· https://www.coursehero.com/file/84046881/lit-142docx/

· https://www.slideshare.net/nisede54/istilo-sa-pagkakasulat-ng-florante-at-laura

· https://brainly.ph/question/2100917

· https://www.tagaloglang.com/epiko/

· https://www.google.com/search?client=ms-android-transsion&q=Gintong+aral+sa+
epikong+ibalon&sa=X&ved=2ahUKEwiwjb2N67bwAhWKbN4KHUsPCO0Q1QIwEX
oECAsQAQ&biw=320&bih=546

· https://www.google.com/search?q=saan+maihahalintulad+ang+epiko+ng+ibalon+s
a+kadalukuyang+panahon&oq=saan+maihahalintulad+ang+epiko+ng+ibalon+sa+
kadalukuyang+panahon&aqs=chrome..69i57.15945j0j4&client=ms-android-transsi
on&sourceid=chrome-mobile&ie=UTF-8

· https://www.google.com/search?q=katangian+ng+korido&client=ms-android-trans
sion&ei=62GVYLY_-ZOvvA-z3K2AAQ&oq=ang+korido+ay&gs_lcp=ChNtb2JpbGUtZ3
dzLXdpei1zZXJwEAEYATIECAAQRzIECAAQRzIECAAQRzIECAAQRzIECAAQRzIECA
 AQRzIECAAQRzIECAAQR1AAWABg3R9oAHABeACAAQCIAQCSAQCYAQDIAQjAAQ
E&sclient=mobile-gws-wiz-serp

· https://www.tagaloglang.com/ano-ang-tulang-liriko/

· https://www.slideshare.net/eumarjaney/uri-ng-tula-o-tulang-tagalog

· https://brainly.ph/question/1002599

· https://www.slideshare.net/MarkBaron12/karagatan

· https://www.panitikan.com.ph/mga-uri-ng-tula