ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG

VẬN TẢI
KHOA CHÍNH TRỊ - QPAN - GDTC
*****

TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN: KINH TẾ CHÍNH
TRỊ MÁC-LÊNIN
Câu hỏi tiểu luận: “ Phân tích tính tất yếu và đặc trưng của
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ? Từ
đó đưa ra thực trạng và giải pháp để phát triển kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay ? ”

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Tuấn Anh

Mã sinh viên: 72DCHT20026
Lớp: 72DCHT21
Khóa: 72
Giảng viên hướng dẫn:
Ths Nguyễn Thị Thu Trà

HÀ NÔI – 2022

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................1

NỘI DUNG.....................................................................................................2

LIÊN HỆ..........................................................................................................?

TÀI LIỆU........................................................................................................ ?
I-MỞ ĐẦU
Nước ta tiến lên chủ nghĩa xã hội thì phải xây dựng một nền kinh tế phát
triển cao trên cơ sở quan hệ sản xuất hợp lý và lực lượng sản xuất hiện đại.
Nền kinh tế con người diễn ra và trải qua nhiều hình thái kinh tế xã hội
trong từng thời kỳ. Bao gồm các hình thức: công xã nguyên thủy, chủ nô, xã hội
phong kiến, tư bản chủ nghĩa và chủ nghĩa xã hội. Trong tất cả các nền kinh tế
nêu trên, không có nền kinh tế nào có cơ chế điều hành và quản lý nền kinh tế
phù hợp và hợp lý nhất kể từ khi nền kinh tế phát triển đến năm , chỉ dựa vào
kinh tế thị trường để giải quyết những vấn đề cơ bản của nền kinh tế phải dựa
vào nhà nước. tổ chức hành chính để phát triển kinh tế.Đặc biệt là đối với nền
kinh tế Việt Nam hiện nay. Nền kinh tế nước ta đang trong giai đoạn phát triển
đặc biệt. Đây là bước ngoặt quan trọng trong quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế
quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường. Thị trường chịu sự quản lý của
nhà nước. Ngoài ra, còn có nhiều mặt tích cực như: năng suất lao động tăng
nhanh, công nghệ sản xuất không ngừng được cải tiến, sản xuất ra nhiều hàng
hóa, thu nhập quốc dân đến đó. Nó cũng đã tăng lên ...Cơ chế thị trường cũng
nảy sinh nhiều tiêu cực, ngày càng nhiều vấn đề phải giải quyết như: lạm phát,
khủng hoảng, thất nghiệp, bất bình xã hội, ... và phát triển kinh tế công bằng,
đặc biệt là nền kinh tế nước ta theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nên không thể
làm mà không có sự kiểm soát của nhà nước.

1
II-NỘI DUNG

1-KHÁI NIỆM KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỠNG XÃ HỘI CHỦ

NGHĨA

Kinh tế thị trường là sản phẩm của nền văn minh nhân loại; không có một
mô hình kinh tế thị trường chung cho mọi quốc gia và mọi giai đoạn phát triển.
Mỗi nước có những mô hình kinh tế thị trường khác nhau phù hợp với điều kiện
của từng nước. Nền kinh tế thị trường nào cũng có thị trường của nó. Những đặc
điểm tất yếu của kinh tế thị trường nói chung và những đặc điểm phản ánh điều
kiện lịch sử, chính trị, kinh tế - xã hội của đất nước Kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là loại hình kinh tế thị trường phù hợp với
Việt Nam, phản ánh trình độ phát triển và lịch sử, điều kiện của Việt Nam.

Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế vận hành
theo quy luật thị trường, đồng thời góp phần từng bước xây dựng xã hội dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Có sự điều tiết của nhà nước
do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo, thực chất các giá trị dân giàu, nước mạnh,
xã hội dân chủ, công bằng, văn minh là giá trị của xã hội tương lai, nơi mà nhân
loại hướng tới. Bởi vì xét từ góc độ ngày nay, có nước có dân rất giàu nhưng
không có nước mạnh, xã hội không văn minh, có nước rất mạnh, dân chủ nhưng
thiếu công bằng. Vì vậy, hệ giá trị toàn diện bao gồm dân giàu, nước mạnh, xã
hội dân chủ, công bằng, văn minh là hệ giá trị của xã hội tương lai mà nhân loại
vẫn chưa mong muốn nhận thức đầy đủ trong thực tế xã hội. Vì vậy, định hướng
xã hội chủ nghĩa thực chất là dựa trên những giá trị cơ bản của xã hội mới
này.Nền kinh tế thị trường nhằm góp phần hình thành các hoạt động kinh tế của
chủ thể.

Các giá trị xã hội hiện thực với hệ thống giá trị toàn diện đó là nền kinh tế
thị trường. Định hướng xã hội để đạt được một hệ giá trị như vậy, nền kinh tế thị
trường Việt Nam cũng như các nền kinh tế thị trường khác, cần có vai trò điều

2
tiết của quốc gia, nhưng đối với Việt Nam, nhà nước phải đặt dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản Việt Nam.Đảng cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền do
lịch sử khách quan quyết định.

Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phải chứa đựng đầy đủ
những nét chung vốn có của kinh tế thị trường nói chung và cũng có những đặc
điểm riêng. Đây là một loại mô hình kinh tế thị trường, phù hợp với đặc điểm
lịch sử, trình độ phát triển và tình hình chính trị - xã hội của Việt Nam
nămThành công phải được xây dựng trên nỗ lực của mọi người.Việc phát triển
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam còn yếu vì những
nguyên nhân cơ bản sau: Thứ nhất, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa là phù hợp với xu thế phát triển khách quan của Việt Nam trong
bối cảnh thế giới hiện nay. “Như trên đã nói, kinh tế thị trường là kinh tế thương
mại phát triển cao. Nếu có đủ các điều kiện tồn tại và nó phát triển thì nền kinh
tế hàng hoá được hình thành. Kinh tế thương mại tiếp tục phát triển.Quy luật
ngắn hạn phải đạt trình độ của nền kinh tế thị trường. Đó là luật. Ở Việt Nam,
những điều kiện xuất hiện và phát triển của nền kinh tế thị trường được đưa ra
một cách khách quan. , sự hình thành nền kinh tế thị trường ở Việt NamMiền
Nam thể hiện sự yếu kém khách quan. Khát vọng dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh là khát vọng chung của các quốc gia trên thế giới.
Vì vậy, việc chú trọng xác lập các giá trị này trong nền kinh tế thị trường ở Việt
Nam ... là phù hợp và tất yếu trong phát triển, nhưng trong thực tế tồn tại sẽ
không tồn tại kinh tế thị trường trừu tượng chung cho mọi hình thức kinh tế.xã
hội, mọi quốc gia, mọi dân tộc.

2-TÍNH TẤT YẾU CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ

HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM

Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là tất yếu ở việt
nam xuất phát từ những lý di cơ bản sau:

3
 Một là, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là phù
hợp với xu hướng phát triển khách quan của Việt Nam trong bỗi cảnh thế giới
hiện nay. Như đã chỉ ra, nền kinh tế thị trường là nền kinh tế hàng hóa phát triển
ở trình độ cao. Khi có đủ các điều kiện cho sự tồn tại và phát triển, nền kinh tế
hàng hóa tự hình thành. Sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa theo. các quy luật
tắt yêu đạt tới trình độ nền kinh. tế thị trường. Đó là tính quy luật. Ở Việt Nam,
các điều kiện cho sự hình thành và phát triển kinh tế kinh tế thị trường đang tồn
tại khách quan. Do đó, sự hình thành kinh tế thị trường ở Việt Nam là tắt yếu
khách quan. Mong muốn dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn
mình là mong muốn chung của các quốc gia trên thế giới. Do đó, việc định
hướng tới xác lập những giá trị đó trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam. là
phù hợp và tất yếu trong phát triển. Song trong sự tồn tại hiện thực sẽ không thể
có một nền kinh tế thị trường trừu tượng, chung chung cho mọi hình thái kinh tế
- xã hội, mọi quốc gia, dân tộc.

Trong lịch sử, có một nền kinh tế hàng hóa giản đơn như chiếm hữu nô lệ
và chế độ phong kiến, hay kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Nó tồn tại dưới
mọi hình thái kinh tế xã hội cụ thể, ràng buộc hữu cơ và chịu sự kiểm soát. Nó
chỉ là sự phối hợp của những quan hệ sản xuất thịnh hành trong xã hội này.
Ngay cả trong cùng một chế độ tư bản chủ nghĩa, kinh tế thị trường của mỗi
nước, mỗi dân tộc khác nhau, có những đặc điểm khác nhau. Kinh nghiệm lịch
sử cho thấy, kinh tế thị trường tư bản tuy đã đến giai đoạn phát triển cao và phổ
biến ở các nước tư bản phát triển, nhưng những mâu thuẫn vốn có của nó không
thể khắc phục được Ở trung tâm của xã hội tư bản, kinh tế thị trường tư bản chủ
nghĩa có xu hướng tự tiêu cực, tự phát triển, tạo điều kiện tốn bảng Anh và đủ
cho một Cách mạng xã hội chủ nghĩa Cách mạng xã hội chủ nghĩa Vì vậy, loài
người muốn phát triển hơn nữa không chỉ dừng lại ở kinh tế thị trường tư bản
chủ nghĩa. Theo nghĩa này, việc lựa chọn mô hình kinh tế thị trường. Định
hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam phù hợp với xu thế thời đại và sự phát

4
triển. Đặc điểm của dân tộc, sự lựa chọn này không mâu thuẫn với quá trình
phát triển của đất nước, đây thực sự là một bước đi, cách làm mới hiện nay của
các dân tộc và các nước đang tiến tới xã hội xã hội chủ nghĩa.
Hai là, do tính ưu việt của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
trong thúc đầy phát triển đối với Việt Nam Thực tiễn trên thế giới và Việt Nam
cho thấy kinh tế thị trường là phương thức phân bổ nguồn lực hiệu quả mà loài
người đã đạt được so với các mô hình kinh tê phi thị trường. Kinh tế thị trường
luôn là động lực thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh và có hiệu qủa tác
động của các quy luật thị trường nền kinh tế luôn phát t hướng năng động, kích
thích tiến bộ kỹ thuật - công nghệ, nâng cao năng. xuất lao động, chất lượng sản
phẩm và giá thành hạ. Xét trên góc độ đó, sự phát triển của kinh tế thị trường
không hề mâu thuẫn với mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Do vậy, trong phát triển của Việt Nam cần phải phát triển kinh tế thị trường
để thúc đây lực lượng sản xuất phát triển nhanh và có hiệu quả, thực hiện mục
tiêu của chủ nghĩa xã hội là “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh”. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển kinh tế thị trường cần chú ý tới
những thất bại và khuyết tật của thị trường để có sự can thiệp, điều tiết kịp thời
của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Phát triển kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa là sự lựa chọn cách làm, bước đi đúng quy luật kinh tế
khách quan để đi đến mục tiêu xã hội ở Việt Nam.
Ba là, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với nguyện
vọng mong muôn dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh của
người dân Việt Nam.
Trên thế giới có rất nhiều mô hình kinh tế thị trường, nhưng nếu phát triển
mà dân không giàu, nước không mạnh, không dân chủ, không văn minh thì
không nước nào mong muốn điều đó. Mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân
chủ, công bằng, văn minh là khát vọng của dân tộc Việt Nam. Để thực hiện khát
vọng đó, việc thực hiện nền kinh tế thị trường , trong đó chuyển sang giá trị mới
là một tất yếu khách quan, mặt khác, nền kinh tế thị trường sẽ tồn tại lâu dài ở

5
nước ta là nhu cầu xây dựng và sự phát triển.Đối với sự tồn tại hay không tồn tại
của kinh tế thị trường là do những điều kiện kinh tế - xã hội khách quan sản sinh
ra nó quyết định. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã đặt
ra những điều kiện xuất hiện kinh tế thị trường. Đời sống và tồn tại của sản xuất
hàng hoá cũng giống như phân công lao động xã hội, các hình thức sở hữu tư
liệu sản xuất không bị mất đi, chưa hoàn thành sản xuất và phân phối sản phẩm.
hiện không bỏ qua thị trường. Nền kinh tế thị trường phát triển theo định hướng
xã hội chủ nghĩa sẽ phá vỡ thế tự cấp, tự túc, lạc hậu của nền kinh tế có sự phân
công lao động xã hội mạnh mẽ và phát triển ngành nghề; Giải quyết việc làm
cho người lao động, thúc đẩy sức sản xuất phát triển mạnh mẽ, đẩy mạnh ứng
dụng kỹ thuật, công nghệ mới đảm bảo nâng cao năng suất lao động, số lượng,
chất lượng và đa dạng hàng hóa, dịch vụ, từng bước cải thiện và nâng cao đời
sống nhân dân; Đẩy mạnh tích tụ và tập trung sản xuất, mở rộng giao lưu kinh tế
giữa các vùng trong nước với trong nước, phát huy tính năng động, sáng tạo
trong hoạt động kinh tế, thiết lập cơ chế phân bổ và sử dụng các nguồn lực, xã
hội hợp lý và tiết kiệm!Điều này phù hợp với nguyện vọng của lãnh đạo Việt
Nam.
3-NĂM ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT
THỨ NHẤT là mục tiêu của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam.
Để phân biệt nền kinh tế thị trường của nước ta với các nền kinh tế thị
trường khác phải kể đến mục tiêu chính trị và mục tiêu kinh tế - xã hội do đảng
và nhân dân lựa chọn. Phương hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là thực hiện
dân giàu, nước mạnh. , Dân chủ, Công bằng và Văn minh. Làm cho dân giàu:
Nội dung cơ bản của dân giàu là GDP bình quân đầu người tăng nhanh trong
một năm. Thời gian đang cấp bách và khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày
càng thu hẹp. Làm cho đất nước giàu mạnh: Điều này thể hiện ở sự đóng góp
lớn của kinh tế thị trường vào ngân sách nhà nước; trong sự tăng trưởng của các

6
ngành kinh tế quan trọng; sử dụng tiết kiệm và hiệu quả các nguồn tài nguyên
quốc gia; Để bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ bí mật.Bí mật nhà nước về
tiềm lực kinh tế, khoa học, công nghệ và an ninh, quốc phòng Làm cho xã hội
công bằng, văn minh: Thể hiện ở việc hình thành các mối quan hệ có lợi trong
nền kinh tế thị trường, trong đó đóng góp to lớn vào việc giải quyết các vấn đề
xã hội nằm ở việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ không vừa có giá trị kinh tế, vừa
có giá trị cao về văn hóa, xã hội.Thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam hướng tới lợi ích và hạnh phúc của mọi người. Phát triển kinh tế thị trường
để phát triển lực lượng sản xuất và giải phóng tiền mạnh mẽ; đặt cơ sở vật chất
cho chủ nghĩa xã hội nhằm nâng cao đời sống nhân dân, đẩy mạnh xóa đói, giảm
nghèo, khuyến khích nhân dân làm giàu chính đáng.Bản thân kinh tế thị trường
là nội lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Mục tiêu này thể hiện rõ mục
đích của phát triển kinh tế thị trường. Để con người nâng cao đời sống nhân dân,
mọi người đều được hưởng thành quả của sự phát triển.

THỨ HAI là vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa
Vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
tồn tại nhiều hình thức sở hữu với nhiều thành phần kinh tế khác nhau. Theo
quan điểm tại đại hội XII của Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay có bốn thành
phần kinh tế gồm: thành phần kinh tế nhà nước, thành phần kinh tế tập thể,
thành phần kinh tế tư nhân và thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Các
thành phần kinh tế độc lập với nhau bình đẳng với nhau trước pháp luật. Nhà
nước khuyến khích mọi thành phần kinh tế phát triển. Ngoài ra mỗi thành phần
kinh tế chịu sự tác động của các quy luật kinh tế riêng bên cạnh tính thống nhất
giữa các thành phần kinh tế cũng có sự khác nhau thậm chí có thể có mẫu thuẫn
khiến cho nền kinh tế thị trường ở nước ta có khả năng phát triển theo những
hướng khác nhau. Các thành phần kinh tế khác nhau dựa trên các quan hệ sở
hữu khác nhau và thường đại diện cho những giai cấp, tầng lớp xã hội khác

7
nhau. Do đó trong quá trình cùng phát triển chúng đan xen đấu tranh mâu thuẫn
và phát triển theo những khuynh hướng khác nhau. Vì vậy kinh tế nhà nước phải
giữ vai trò chủ đạo là để giữ vững định hướng xả hội chủ nghĩa trong phát triển
kinh tế.
THỨ BA là hoạt động quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa:
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đại diện cho đa số nhân dân trong
xã hội và phải bảo vệ quyền lợi, lợi ích của nhân dân. Quản lý nền kinh tế bằng
pháp luật, bằng chiến lược, kế hoạch, chính sách đồng thời sự dụng cơ chế thị
trường, các hình thức kinh tế và phương pháp quản lý kinh tế thị trường để kích
thích sản xuất, giải phóng sức sản xuất, phát huy tính tích cực và khắc phục
những tiêu cực, hạn chế do cơ chế thị trường mang lại, bảo vệ lợi ích của nhân
dân và xã hội.
THỨ TƯ kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực hiện đa dạng hóa
các hình thức phân phối.
Mỗi chế độ xã hội lại có hình thức phân phối đặc trưng. Các hình thức phân
phối là một bộ phận của quan hệ sản xuất và do quan hệ sở hữu quyết định.
Nhưng ngược lại quan hệ phân phối là hình thức thực hiện về mặt kinh tế của
quan hệ sở hữu. Tại Việt Nam hiện đang thực hiện chế độ phân phối chủ yếu
theo kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, đồng thời theo mức đóng góp vốn cùng
các nguồn lực khác và thông qua phúc lợi xã hội. Cơ chế phân phối này tạo động
lực để kích thích các chủ thể kinh tế nâng cao hiệu quả hoạt động, sản xuất, kinh
doanh, đồng thời hạn chế những bất công trong xã hội. Do trình độ của lực
lượng sản xuất còn chưa đồng đều nên tồn tại nhiều hình thức sở hữu, nhiều
thành phần kinh tế, do đó tất yếu cần có sự tồn tại đa dạng về quan hệ phân phối.
THỨ NĂM thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đồng thời với bảo đảm công bằng xã
hội nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nền kinh tế luôn gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, giáo dục,
xây dựng con người và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.Nền kinh tế đó luôn
có sự gắn kết chặt chẽ chính sách kinh tế với chính sách xã hội, phát triển kinh

8
tế với nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, mọi người đều có cơ hội và
điều kiện phát triển toàn diện. Đây cũng là một trong những mục tiêu của nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thể hiện sự khác biệt so với kinh
tế thị trường tư bản chủ nghĩa về việc phân cực giàu nghèo, phân hóa xã hội.

III-LIÊN HỆ BẢN THÂN

Từ Đại hội Đảng lần thứ VI đến Đại hội Đảng lần thứ XII, thể chế kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa không ngừng được hoàn thiện và chứng
tỏ tính đúng đắn trong thực tiễn đã góp phần đưa nước ta thoát ra ngoài. Trong
thời kỳ kinh tế khó khăn, tốc độ tăng trưởng có lúc thuộc hàng cao nhất thế giới.
Từ một nước nghèo, thu nhập thấp, Việt Nam đã gia nhập nước vào nhóm thu
nhập trung bình và ngày càng hội nhập sâu rộng. Đứng trước yêu cầu đổi mới
của nền kinh tế Việt Nam nhằm tăng trưởng nhanh và bền vững, Đảng và nhà
nước phải xem xét, cân nhắc những vấn đề đặt ra để trở thành thể chế kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, vai trò kiến tạo của nhà nước,
vai trò của doanh nghiệp nhà nước và khu vực tư nhân được thừa nhận.Họ sẽ là
trụ cột tạo nên sức mạnh kinh tế cho đất nước. Nhận diện và sửa chữa những sai
lệch trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam cũng là vấn đề chung. Lịch sử kinh tế thế giới đã ghi nhận hai
sự kiện quốc tế lớn: thứ nhất, sự sụp đổ của Liên bang Xô viết trong những năm
cuối thế kỷ 20 là minh chứng cho sự thất bại của mô hình kinh tế kế hoạch hóa
tập trung cao của Liên Xô, thứ hai, cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính. bắt đầu
ở Hoa Kỳ vào năm 2008 và chính nó trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 Nhân
loại đang đứng trước những cơ hội và đòi hỏi mới về sự kết hợp hài hòa giữa
bàn tay thị trường và bàn tay nhà nước trong mô hình kinh tế mới phù hợp với
điều kiện cụ thể, đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu phù hợp với yêu cầu phát triển
bền vững của cả nước.

9
Tuy vậy, trong quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Cụ thể là:

Thứ nhất, quá trình đổi mới nhận thức về kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa diễn ra chậm, nhất là nhận thức về bản chất và nguyên tắc vận
hành của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nên đã tạo ra sự thiếu
đồng bộ, thiếu nhất quán và những bất cập trong quá trình hoàn thiện thể chế
kinh tế thị trường; do vậy, chưa huy động được tối đa tiềm lực để phát triển kinh
tế. Mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội chưa được xử lý phù hợp,
rõ ràng, minh bạch.

Thứ hai, tăng trưởng kinh tế còn chậm, chưa bền vững, vẫn ở dưới mức
tiềm năng, lực lượng sản xuất chưa được giải phóng triệt để, năng suất lao động
thấp, khả năng cạnh tranh quốc tế chưa cao.

Thứ ba, việc phân bổ các nguồn lực cho phát triển còn dàn trải, lãng phí,
chưa công bằng, chưa đem lại hiệu quả cao; vấn đề phân hóa giàu nghèo, bất
bình đẳng xã hội, tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng; đời sống vật chất và
tinh thần của một bộ phân dân cư, nhất là nông dân ở nông thôn, vùng sâu, vùng
xa chậm được cải thiện, ít được hưởng lợi từ thành quả tăng trưởng chung của
nền kinh tế. Yếu tố vật chất được đề cao, yếu tố tinh thần, đạo đức có lúc, có nơi
bị xem nhẹ. Do vậy, đã xuất hiện những biểu hiện của chủ nghĩa vị kỷ, cá nhân,
coi trọng đồng tiền, xem thường truyền thống đạo lý, tác động xấu tới đời sống
xã hội.

Có thể nói, thị trường nội địa vẫn còn rất nhiều tiềm năng cho các công ty
Việt Nam. Ngoài ra, các công ty Việt Nam có lợi thế khác biệt so với các công
ty nước ngoài do hiểu biết về phong tục tập quán và văn hóa tiêu dùng. Người
Việt Nam có cùng ngôn ngữ và địa lý nên có thể lựa chọn nhiều phương thức tổ
chức chợ, siêu thị, cửa hàng, trung tâm mua sắm, cung cấp bản dịch, thiết lập kết

10
nối với các nhà cung cấp sản xuất trên mọi miền, các công ty phân phối hàng
hóa và các kênh lưu thông hàng hóa ổn định. .. Từ những kết nối này, sản xuất
quốc gia mở rộng. Thị trường đang lan rộng và phát triển đến mọi miền đất
nước, nhưng để phát triển thị trường trong nước các công ty không thể một mình
làm được mà cần có sự kết hợp, đồng bộ giữa nhà nước, công ty, cộng đồng và
người tiêu dùng.Vai trò của nhà nước là đặc biệt quan trọng trong cải cách chính
trị và xây dựng cơ sở hạ tầng thương mại, đưa ra các quyết định quan trọng và
định hướng đúng động lực trong các lĩnh vực sản xuất và tiêu dùng, cải thiện thủ
tục hành chính và hỗ trợ tài chính liên tục để doanh nghiệp và người tiêu dùng
tiếp cận vốn nhanh. Ví dụ, đối với thị trường nông thôn, cần có chính sách thu
mua nông sản, tiêu thụ thủy, hải sản cho nông dân, giúp người thu nhập thấp
mua sắm tư liệu sản xuất và vốn hộ gia đình, cùng với việc xây dựng hệ thống
chính sách đồng bộ của thị trường trong nước, Nhà nước phải có những biện
pháp hỗ trợ đầy đủ và kịp thời, tình hình thị trường chịu sự điều chỉnh của quy
luật cung cầu. Đối với thị trường nội địa hiện nay, phải ưu tiên nhiều hơn cho
khu vực sản xuất nông nghiệp, khu vực nông thôn. Thị trường và công ty trong
khu vực chuyển đổi. ,Các doanh nghiệp nông lâm thủy sản và xuất khẩu Cần
thực hiện có hiệu quả các quyết định của Trung ương về “tam nông”, các quyết
định mới của Chính phủ về sản xuất và tiêu thụ nông, lâm, thủy sản, trong đó
quy hoạch phát triển nông nghiệp gắn với phát triển nông thôn và lãnh thổ. Quy
hoạch sử dụng, đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế kỹ thuật và đào tạo nghề.

Nhất định không được bỏ đất nước Nông nghiệp bị kìm hãm bởi những nhu
cầu vượt ra ngoài mục tiêu phát triển nông nghiệp. Lợi ích nông nghiệp của từng
vùng phải được đánh giá đúng mức để cộng đồng doanh nghiệp có thể đồng
hành ngay từ đầu nhằm phát huy và kết nối sử dụng hiệu quả nhất.Quá trình mở
cửa thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế và gắn thị trường trong nước với thị
trường nước ngoài đã thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao năng lực
cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. Sự phân công lao động nội bộ hiện

11
nay ngày càng hướng tới chuyên môn hoá và sử dụng hiệu quả các nguồn lực và
công ty. có thể đóng vai trò là nhịp cầu nối các vùng miền và kết nối thị trường
trong nước với thị trường nước ngoài.Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái,
xuất khẩu của nước ta bị ảnh hưởng, số lao động mất việc làm tăng lên, sự liên
kết giữa các nước trong nước. thị trường và thị trường Thế giới đặt ra những yêu
cầu mới, thứ nhất là nâng cao mức độ và chất lượng dự báo, thông tin thị trường
quốc gia và thị trường thế giới cả ngắn hạn và dài hạn để làm cơ sở cho các
quyết sách, quyết định sản xuất, kinh doanh phù hợp.Việc tiếp theo là tìm kiếm
các thị trường mới trên thế giới, nhu cầu của các thị trường này mà Việt Nam có
thể đáp ứng cả về nhân lực và công nghệ sản xuất. áp dụng các quy luật kinh tế
và quy luật thị trường, am hiểu pháp luật Việt Nam và quốc tế, ngoại ngữ để sản
xuất kinh doanh, nuôi dưỡng nội lực và ngoại lực. Hiện nước ta duy trì quan hệ
kinh tế, đối ngoại với hơn 220 quốc gia và vùng lãnh thổ. và các tổ chức kinh tế
thế giới. Sau hơn hai năm gia nhập WTO, nền kinh tế nước ta đang hội nhập sâu
rộng và toàn diện với nền kinh tế thế giới, thị trường Việt Nam là một bộ phận
của thị trường toàn cầu.Để kết nối thị trường trong nước với thị trường thế giới,
chúng ta phải quy hoạch và phát triển đồng bộ hệ thống giao thông, kết cấu hạ
tầng kinh tế - kỹ thuật, vì đây là cơ sở vật chất thiết yếu để chúng ta vận chuyển
hàng hóa và các yếu tố sản xuất như tài nguyên, lao động. , thiết bị kỹ thuật,
hàng hóa, vốn ... Trong điều kiện hiện nay, ưu tiên đầu tư xây dựng và phát triển
hệ thống giao thông. , hệ thống năng lượng, mạng lưới thông tin tạo cơ sở vật
chất kỹ thuật thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư nước ngoài và đầu tư nước ngoài.Sử
dụng thời gian này để đầu tư có mục tiêu vào đào tạo và tái chế nguồn nhân lực
đáp ứng nhu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Với những lợi ích về chất lượng
dân số, chẳng hạn như Cần cù, tháo vát. ... nước ta có thể và phải nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực thông qua đổi mới giáo dục và đào tạo. Trong tương lai
gần, sẽ cung cấp nguồn lực cho giáo dục, đào tạo chuyên môn và đào tạo nguồn
nhân lực trình độ cao.Coi trọng đào tạo nghề nông thôn nhằm giải quyết vấn đề

12
lao động, việc làm trong quá trình công nghiệp hóa nông nghiệp, nông thôn, tạo
tiền đề cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Để hưởng đến mục tiêu đến năm 2025, kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn
toàn miền Nam, thống nhất đất nước: Là nước đang phát triển, có công nghiệp
theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, kỷ
niệm 100 năm thành lập Đảng: Là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện
đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:
trở thành nước phát triển, thu nhập cao, trên cơ sở định hướng phát triển nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong Văn kiện Đại hội
XIII của Đảng, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp cơ bản:

Thứ nhất, tập trung rà soát, sửa đổi các quy định chồng chéo, mâu thuẫn,
chưa phù hợp trong hệ thống pháp luật và thủ tục hành chính gây bức xúc cho
doanh nghiệp và người dân, phân biệt đối xử với doanh nghiệp và người dân,
đồng thời bổ sung các luật, cơ chế, chính sách để thể chế hóa đầy đủ
quyền tài sản. Quyền tài sản và quyền tự do kinh doanh, cải thiện môi trường
đầu tư kinh doanh thuận lợi, hấp dẫn, công khai, minh bạch, thông thoáng để thu
hút đầu tư, tạo thuận lợi cho sản xuất, hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là
tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thuận lợi cho việc khởi tạo và phát triển -
sao lưu có lợi cho hệ sinh thái, thúc đẩy khởi nghiệp và đổi mới kinh doanh; Hỗ
trợ, khuyến khích sự xuất hiện và hoạt động của các lĩnh vực, mô hình sản xuất
kinh doanh mới, công nghệ mới, sản phẩm mới dựa trên thành tựu của cuộc cách
mạng công nghiệp lần thứ tư; hỗ trợ và thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng
trưởng; Cơ cấu lại nền kinh tế nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và
sức cạnh tranh của nền kinh tế, từng bước thực hiện chuyển đổi số đối với các
ngành, lĩnh vực, phát triển kinh tế số và kinh tế chu chuyển, kinh tế chia sẻ phù
hợp với xu thế phát triển chung của thế giới.

13
 Hai là, hoàn thiện thể chế về huy động, phân bổ các nguồn lực, về quản lý,
sử dụng đất đai, tài nguyên, nguồn vốn đầu tư của Nhà nước để việc phẩn bổ các
nguồn lực của Nhà nước được thực hiện theo cơ chế thị trường, thông qua đấu
thầu công khai, minh bạch, có sự tham gia của doanh nghiệp thuộc các thành
phần kinh tế.

Ba là, hoàn thiện thể chế phát triển đồng bộ các yếu tố thị trường, các loại
thị trường. Thực hiện nhất quán cơ chế giá trị thị trường với các hàng hóa, dịch
vụ, kể cả giá các dịch vụ công cơ bản, thu hẹp giá do nhà nước quyết định. Phát
triển đồng bộ, với cơ sở hạ tầng và phương thức giao dịch hiện đại, các loại thị
trường hàng hóa, dịch vụ, thị trường tài chính, tiền tệ, thị trường khoa học - công
nghệ, thị trường lao động, thị trường bất động sản để các thị trường vận hành
thông suốt, kết nối thị trường trong nước với thị trường thế giới.
Bốn là, giải quyết hài hòa mối quan hệ Nhà nước, thị trường và xã hội
trong phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Phát
huy đầy đủ vai trò của thị trường trong phân bổ các nguồn lực sản xuất, điều tiết
sản xuất và lưu thông hàng hóa, điều tiết hoạt động của doanh nghiệp và thanh
lọc doanh nghiệp yếu kém. Đồng thời, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả quản
lý kinh tế của nhà nước; tập trung vào nâng cao chất lượng xây dựng và thực thi
luật pháp, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; đẩy mạnh cải cách hành
chính; giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiến tạo phát triển. Tạo điều kiện và phát huy
vai trò của các tổ chức chính trị xã hội bảo vệ quyền và lợi ích của các thành
viên, hội viên, phản biện, góp ý luật pháp, chính sách của nhà nước, giám sát các
doanh nghiệp, các cơ quan và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của nhà
nước trong việc thực thi pháp luật.
Thứ năm, tiếp tục hoàn thiện thể chế, thúc đẩy phát triển và nâng cao hiệu
quả hoạt động doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp nhà nước, nhiệm vụ chủ yếu
là đẩy nhanh việc xử lý nợ xấu, thoái vốn, cơ chế vốn hóa. Tái cơ cấu doanh
nghiệp, thúc đẩy đổi mới, cải tiến công nghệ. và áp dụng các quy định quản trị

14
công ty hiện đại. Đồng thời, qua kiểm tra, giám sát chặt chẽ nên vốn, tài sản của
Nhà nước không thất thoát, lãng phí. Nhà nước hỗ trợ, thúc đẩy phát triển các
mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa, chăn nuôi gia trại
trong nông nghiệp.Hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy KTTN phát triển,
trong đó coi KTTN là một trong những động lực chính của nền kinh tế. Xây
dựng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vững mạnh, nâng cao trình độ công nghệ,
phát triển nguồn nhân lực, mở rộng thị trường, nâng cao thu nhập và điều kiện
lao động, tham gia các hoạt động xã hội, bảo vệ môi trường trường, thực hiện
trách nhiệm xã hội. Nâng cao hiệu quả các dự án hợp tác công tư trong lĩnh vực
xây dựng kết cấu hạ tầng. Các dự án đầu tư nước ngoài đủ điều kiện được ưu
tiên.Công nghệ cao, sẵn sàng chuyển giao công nghệ, tạo điều kiện cho doanh
nghiệp trong nước phát triển, tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Sáu là, xây dựng, cụ thể hóa hệ tiêu chí xác định những đặc trưng của nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam với các nội dung: Về
cơ cấu sở hữu và thành phần kinh tế: là nền kinh tế đa sở hữu, nhiều thành phần;
doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tự chủ, hợp tác, cạnh tranh bình
đẳng theo pháp luật. Về cơ chế vận hành: là nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị
trường có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng
sản Việt Nam lãnh đạo. Về trình độ phát triển: Có lực lượng sản xuất phát triển
ngày càng hiện đại; cơ cấu hợp lý; tăng trưởng theo chiều sâu; có năng suất, chất
lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh cao; là nền kinh tế độc lập, tự chủ và chủ động,
tích cực hội nhập quốc tế….

15
Tài liệu:

https://luathoangphi.vn/5-dac-trung-co-ban-cua-kinh-te-thi-truong-dinh-huong-
xa-hoi-chu-nghia-o-viet-nam/

http://xaydungdang.org.vn/Home/giai_bua_liem__vang/2018/11291/Phat-trien-
kinh-te-thi-truong-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia.aspx

http://xaydungdang.org.vn/Home/giai_bua_liem__vang/2018/11291/Phat-trien-
kinh-te-thi-truong-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia.aspx

http://agro.gov.vn/vn/tID13548_Phat-trien-thi-truong-trong-nuoc-gan-voi-thi-
truong-the-gioi.html