Matematik

Fonksiyon

FONKSİYON

 ,A’dan B’ye tanımlı bir bağıntı olmak üzere;  bağıntısı

aşağıdaki iki şartı sağlıyorsa  A’dan B’ye bir fonksiyondur.
 Matematik
Fonksiyon

A = 2, 4, 6, 8 kümesi için
f: A → R
için f(x) = 3x fonksiyonuna göre görüntü kümesini bulunuz?
 Matematik
Fonksiyon

NOT

A ve B boş olmayan kümeleri için s(A) = n, s(B) = m olmak üzere

➢A’dan B ye tanımlanabilecek fonksiyon sayısı mn dir.
➢A’dan A’ya tanımlanabilecek birebir fonksiyon sayısı n! dir.
m!
➢A’dan B’ye tanımlanabilecek birebir fonksiyon sayısı dir
m−n !
 Matematik
Fonksiyon

f: ℝ → ℝ, f x = 3x + 2 fonksiyonu için
f 3 +9=f a+1
olduğuna göre, a kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

 2x + 5 
f  = 4x + 3
 3 
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f(3) + f(1) toplamı kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

3x + 1
f = 7x − 2
2x + 3
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f(2) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f x = |x − 2| − |x| olduğuna göre

f −1 + f 0 + f 1
işleminin sonucu nedir?
 Matematik
Fonksiyon

f ( 2x + 3 ) = ax − b
f ( 3 ) = −1
a−b = 3
olduğuna göre, a.b işleminin sonucu kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

 2x + 1; x 2
f (x ) = 
x − 1 ; x 2

olduğuna göre, f(3) + f(0) toplamı kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

f x = x + 3 fonksiyonu için f 2x + 3
fonksiyonunu bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

2x + 3
f x+1 =
3
olduğuna göre, f fonksiyonunun kuralını bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

f 2x + 3 = 3x − 2
olduğuna göre, f fonksiyonunun kuralını bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = 2x + 3
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f(2x - 1) fonksiyonunun f(x)
türünden ifadesini bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

Fonksiyonlarda İşlemler
A, B boş olmayan iki küme ve A  B   olmak üzere;
f : A →R
g:B →R
(f g )( x ) =

( f.g )( x ) =
f
(x) =
g
 Matematik
Fonksiyon

f = (1,3),(2,4),(3,7)

g = (1,5),(2,8),(5,14)

biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için f + g fonksiyonunu bulunuz.

 Matematik
Fonksiyon

f: → , f(x) = 2x − 2

g : → , g(x) = x2 + 1
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için 3f + 2g fonksiyonunu bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

Eşit Fonksiyonlar

𝑓: 𝐴 → 𝐵, 𝑔: 𝐴 → 𝐵 fonksiyonlar olmak üzere ∀𝑥 ∈ 𝐴 için f(x) = g(x)

oluyorsa, f ile g ye eşit fonksiyonlar denir ve f = g biçiminde gösterilir
 Matematik
Fonksiyon

Fonksiyon Türleri
Birebir Fonksiyon
f, A kümesinden B kümesine tanımlı bir fonksiyon olmak üzere, A
kümesindeki her elemanın görüntüsü farklı ise f, 1-1 fonksiyondur.

NOT

s(A) = n ve s(B) = m olmak üzere A’dan B’ye tanımlanabilecek bire-bir

fonksiyon sayısı
 Matematik
Fonksiyon

Örten Fonksiyon: İçine Fonksiyon:

Görüntü kümesi ile değer kümesi Değer kümesi ile tanım kümesinden
aynı olan fonksiyonladır. farklı olan fonksiyonlardır.

Sabit Fonksiyon: Birim Fonksiyon:

Tanım kümesindeki her elemanı f, A’dan A’ya tanımlı bir fonksiyon
değer kümesindeki sadece bir olmak üzere x  A için f(x) = x
elemanla eşleyen fonksiyonlardır. biçiminde tanımlanan fonksiyona
birim fonksiyon denir.
Permütasyon Fonksiyon Tek ve çift fonksiyon
Boş olmayan A kümesi için
f:A→A
biçiminde tanımlanan 1-1, örten fonksiyona
permütasyon fonkiyon denir.
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = ( a − 2 ) x 2 + (b + 2 ) x + c − 3
fonksiyonunun birim fonksiyon olması için a + b + c olmalıdır?
 Matematik
Fonksiyon

3x + a
f (x) =
2x + 1
fonksiyonunun sabit fonksiyon olması için a olmalıdır?
 Matematik
Fonksiyon

Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi birebir örtendir.

a)f : → ;f ( x ) = 2x2

b)f : → +
;f ( x ) = x2 + 1
c)f : → ;f ( x ) = 2x − 3
d)f : → ;f ( x ) = 3x − 5
e)f : → ;f ( x ) = x + 2
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = a( x − 1) + x ( a + 1) + 3
fonksiyonu sabit fonksiyon ise f(4) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

Bir Fonksiyonun En Geniş Tanım Kümesi

Polinom Fonksiyonlar
n  ve a0 ,a1 ,...,an 
olmak üzere
f ( x ) = an.xn + an−1.xn−1 + ... + a1.x + a0 .x 0

biçiminde tanımlanan f fonksiyonun en geniş tanım kümesi

 Matematik
Fonksiyon

Bir Fonksiyonun En Geniş Tanım Kümesi

Rasyonel Fonksiyonlar
f ve g polinom fonksiyonları için
f (x)
h( x ) =
g(x)

biçiminde tanımlanan h fonksiyonun en geniş tanım kümesi

 Matematik
Fonksiyon

Bir Fonksiyonun En Geniş Tanım Kümesi

Köklü Fonksiyonlar
n +
,f ( x ) = 2n g ( x )
biçiminde tanımlanan f fonksiyonun en geniş tanım kümesi
 Matematik
Fonksiyon

2x − 3
f (x) =
x −1

fonksiyonunun en geniş tanım kümesi nedir?

 Matematik
Fonksiyon

x2 + 1
f (x) =
x2 − 4x + 3

fonksiyonunun en geniş tanım kümesi nedir?

 Matematik
Fonksiyon

x2 − 1
f (x) =
x2 + ax + a
fonksiyonunun tüm reel sayılarda tanımlı olabilmesi için a’nın bulunması
gereken aralığı belirleyiniz.
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = x2 − 3x − 4

fonksiyonunun en geniş tanım kümesi nedir?

 Matematik
Fonksiyon

f (x ) = 7 − x + x − 2 + 3 x

fonksiyonun en geniş tanım kümesi nedir?

 Matematik
Fonksiyon

x−4
f (x) =
x2 − 25
fonksiyonun en geniş tanım kümesi nedir?
 Matematik
Fonksiyon

3
f (x ) =
4 − 3−x
fonksiyonun en geniş tanım kümesi nedir?
 Matematik
Fonksiyon

f fonksiyonu
f: − m → − n
3x + 5
f (x ) =
x −2
biçiminde tanımlanıyor. Buna göre, m + n toplamı kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f ( x + 1) = f ( x ) + x − 1
f ( 3) = 5

olduğuna göre, f(9) kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

f ( x + 1 ) = x.f ( x )
f (2) = 8

f fonksiyonu yukarıdaki şeklinde tanımlanıyor. Buna göre f(8) kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

1
f ( x ) + 3f   = 3x
x
f fonksiyonu yukarıdaki şeklinde tanımlanıyor.
1
Buna göre f   kaçtır?
3
 Matematik
Fonksiyon

f doğrusal fonksiyon olmak üzere f(2) = 3 ve f −1 ( −3) = −1 olduğuna

göre, f(3) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

 1 1 3
f  x +  = x2 + 2 − 3x − + 5
 x x x

olduğuna göre, f fonksiyonunun ifadesini bulunuz.

 Matematik
Fonksiyon

f ( x.y ) = f ( x ).f ( y )
f (2) = 3
olduğuna göre, f(8) kaçtır.
 Matematik
Fonksiyon

x
f   = f (x ) − f (y )
y
f ( 36 ) = 8
olduğuna göre, f(6) kaçtır.
 Matematik
Fonksiyon

Ters Fonksiyon
f : A → B, f(x) = y birebir ve örten fonksiyon ise f fonksiyonunun tersi
de bir fonksiyondur.

f −1 : B → A

f −1 ( y ) = x

olan fonksiyona f’in ters fonksiyonu denir ve f-1 ile gösterilir.

 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = 7x − 3

biçiminde tanımlanan f fonksiyonunun tersini bulalım.

 Matematik
Fonksiyon

NOT
Ters fonksiyon özellikleri
• Bir fonksiyonun tersinin tersi
• Bir fonksiyon ile o fonksiyonun tersinin grafiği
ax + b −1
f (x ) = ,f ( x )
cx + d

f ( x ) = ax + b
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = 2x − 4
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f ( 4 ) + f ( 2 ) = f ( a ) olduğuna göre, a kaçtır?
−1
 Matematik
Fonksiyon

f −1 ( x + 1 ) = 2x + 1 fonksiyonu için f ( x − 1 ) fonksiyonunun kuralını

bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

f (x ) = x − 1 − 3

biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f-1(4) kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

f :  −4, −1 → 3,9 

f ( x ) = x2 + 3x + 5

biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f-1(5) kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

f :  −2,   → 1,  

f ( x ) = x2 + 4x + 5

biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f-1 fonksiyonunun kuralını bulunuz.

 Matematik
Fonksiyon

f (x ) + 3
=2
xf ( x ) − 5

olduğuna göre, f-1(x) fonksiyonunun ifadesini bulunuz.

 Matematik
Fonksiyon

f: − 2 → − 3
f (x ) + 2
x=
2f ( x ) − 1
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için f fonksiyonun tersini bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

f: − a → − b
3x + 1
f (x ) =
2x − 3
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için a + b toplamı kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

Bileşke Fonksiyon
A, B ve C boş olmayan kümeler olmak üzere;
f : A →B
g:B → C
A B C
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için

( gof )( x ) = g ( f ( x ) ) : A → C
fonksiyonuna bileşke fonksiyon denir.
 Matematik
Fonksiyon

Bileşke Fonksiyon Özellikleri

( fog )−1 = g −1of −1

fog  gof

fof −1 = I

foI = Iof = f
 Matematik
Fonksiyon

f (x ) = x − 1
g ( x ) = 2x + 3
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için fog, gof, fof, gog bileşke fonksiyonlarını bulalım.
 Matematik
Fonksiyon

x +1
f (x) =
2
g ( x ) = 2x − 7
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için f ( g ( 3 ) ) + g ( f ( 3 ) ) + f ( f ( 5 ) ) + g ( g ( 6 ) )
işleminin sonucu kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = 3x + 7
g ( x ) = 2x − 5

( )
−1
( −1
)
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için fog (1 ) + gof ( 4 )
işleminin sonucu kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

2x − 5; x  3

f ( x ) = x − 2; 1  x  3

3x + 4; x  1
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için olduğuna göre (fofofof)(4) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

(f )
og ( x ) = 2x − 3
−1

f (x ) = x + 1
fonksiyonları için g(f(2)) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

( fog )( x ) = x
−1 2
+ 2x

g ( x ) = 2x + 1
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için f(2) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f ( x + 2 ) = g ( 2x − 1 )

( )
−1
olduğuna göre, f −1og (6 ) kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

a  b olmak üzere;
f ( x ) = ax + b
g ( x ) = bx + a

( fog )( x ) = ( gof )( x )
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f ( x ) = ax + b

( fof )( x ) = 4x + 15
olduğuna göre, f(3) kaç olabilir?
 Matematik
Fonksiyon

Tam sayılar kümesinden tam sayılar kümesine f ve g fonksiyonları aşağıdaki

biçimde tanımlanmıştır.

2x + 1, x ≡ mod 2 ise
f x =ቊ
3x, x ≡ 1 mod 2 ise

x, x ≡ 0 mod 3 ise
g x = ൞3x + 1, x ≡ 1 mod 3 ise
x − 1, x ≡ 2 mod 3 ise
Buna göre, g(f (6)) değeri kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f x = 3x + 2
g x, y = x − 2y
biçiminde tanımlanan f ve g fonksiyonları için f(g(1, 2)) işleminin
sonucu kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

A = a,b,c,d kümesi üzerinde

 a b c d
f =
 d b a c 
 
 a b c d
g=
 d c b a 
 
fogof-1 fonksiyonunu bulunuz.
 Matematik
Fonksiyon

Fonksiyonların Grafiği
A ve B boş olmayan iki küme olmak üzere
f : A →B
y = f(x)
biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için, analitik düzlemde
f = (x,y): y = f(x), x  A, y B

kümesinin elemanlarına karşılık gelen noktalar kümesine f fonksiyonunun grafiği denir.

 Matematik
Fonksiyon

A ve B reel sayılar kümesinin birer alt kümesi

olmak üzere, yanda kümleri için A’dan B’ye
grafiği verilen bağıntılardan hangisi aynı
zamandan bir fonksiyondur?
 Matematik
Fonksiyon

Yanda grafikleri verilen f ve

g fonksiyonları için
( fog )( x ) = 2
denklemini sağlayan x
değeri kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

Yanda grafiği verilen f fonksiyonu için

f ( −3 ) + f −1 ( 0 ) + ( fof )( 4 )

işleminin sonucu kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

Yanda grafiği verilen f

fonksiyonu için
f ( f ( x + 1) ) = 2
denklemini sağlayan x
değeri kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f: →
fonksiyonunun grafiği
yanda verilmiştir.

( fof )( a − 2 ) = 5 denklemini sağlayan a sayıları toplamı kaçtır?

 Matematik
Fonksiyon

f: →
fonksiyonunun grafiği
yanda verilmiştir.
−1
f ( a + 3 ) = ( fof ) ( −5 )
olduğuna göre, a kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

f: →
f(x – 3) fonksiyonunun
grafiği yanda verilmiştir.
f ( −6 ) − f ( −1 )
Buna göre, −1
f ( 5 ) + f −1 ( 2 )
oranı kaçtır?
 Matematik
Fonksiyon

Yanda grafiği verilen f

fonksiyonu için
x.f ( x )  0
Koşulunu sağlayan kaç tane x
tamsayısı vardır?