EsP 10 Q2: Modyul 1: Ang Makataong Kilos Halimbawa nito ay ang mga biyolohikal at pisyolohikal na kilos na nagaganap sa tao

tulad ng paghinga, pagtibok ng puso, pagkurap ng mata, paghikab, pagkagutom, at iba

Most Essential Learning Competencies:
A.Naipaliliwanag na may pagkukusa sa makataong kilos kung nagmumula ito sa
kalooban na malayang isinagawa sa pamamatnubay ng isip/kaalaman. Koda:
EsP10MK-IIa-5.1
B. Natutukoy ang mga kilos na dapat panagutan. Koda: EsP10MK-IIa-5.2
Panimula:
May batayan ang bawat pagkilos ng tao. Nakaugat sa kalikasan ng tao ang
moralidad ng kaniyang pagkilos. Matatawag na tama o mabuti ang kilos ng tao kung ito
ay nagtataas sa dignidad niya. Gayundin naman kung ito ay nakapag-aambag para sa
pagkamit ng kaniyang kaganapan. Upang marating ng tao ang kaniyang kaganapan,
kinakailangan na maging bahagi siya sa pagbuo ng isang makatao, malinis, at maayos
na lipunan. Ang tamang pagkilos ayon sa pamantayang moral ay kailangan upang
mapanatili ang maka-tao at maka-Diyos na lipunan.
pa.
2. Makataong Kilos (Human Act) – Ito ay kilos na isinagawa ng tao nang may
kaalaman, malaya, at kusa. Ang kilos na ito ay resulta ng kaalaman, ginamitan ng isip at
kilos-loob kaya’t may kapanagutan ang tao sa pagsasagawa nito. Ito ay malayang pinili
mula sa paghuhusga at pagsusuri ng konsensiya. Pananagutan ng taong nagsagawa ng
makataong kilos ang bunga ng kaniyang piniling kilos. Kung mabuti ang kilos, ito ay
katanggaptanggap. At kung masama ang kilos, ito naman ay kahiya-hiya at dapat
pagsisihan.
Halimbawa: Hiniram ni Rina ang selpon ng kaniyang ate. Habang ginagamit niya ito ay
may biglang nagtext sa ate niya. Hindi sinsadya na nakita at nabuksan niya ito pero
minabuti niyang huwag basahin ang mensahe.
Pagkukusang kilos(voluntary act) -isang indikasyon na ang kilos ay ginusto at
sinadya.

Pagtalakay: kapanagutan (imputable)-Ang pagkukusang kilos na may kaalaman at kalayaan ay

may pananagutan.
Ayon kay Agapay, anumang uri ng tao ang isang indibiduwal ngayon at kung
magiging anong uri siya sa mga susunod na araw, ay nakasalalay sa uri ng kilos na
kaniyang ginagawa at gagawin pa sa mga nalalabing araw ng kaniyang buhay. Sa taglay
na isip, kilos-loob at kalayaan, ang tao ay may kapangyarihang kumilos ayon sa
kaniyang nais at katuwiran.
Sa bawat kilos na kaniyang ginagawa ay naghahatid ng pagbabago sa kaniyang
sarili, sa kaniyang kapuwa at sa mundong kaniyang ginagalawan. Ayon pa rin kay
Agapay, ang kilos ang nagbibigay patunay kung ang isang tao ay may kontrol at
pananagutan sa sarili.

Dalawang uri ng tao

1. Kilos ng Tao (Acts of Man) – Ito ang mga kilos na nagaganap sa tao. Likas ito sa
tao ayon sa kaniyang kalikasan at hindi ginagamitan ng isip at kilosloob. Ang kilos na
ito ay masasabing walang aspekto ng pagiging mabuti o masama – kaya walang
pananagutan ang tao kung naisagawa ito.