Διδακτική Ενότητα 12

Άρθρωση του γόνατος

12.1. Εισαγωγή

Η άρθρωση του γόνατος είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος και είναι κατασκευασμένη έτσι ώστε
να δέχεται μεγάλα φορτία. Γι’ αυτό το λόγο τα οστά που συμμετέχουν στο σχηματισμό της είναι πολύ
ισχυρά, οι σύνδεσμοι της άρθρωσης είναι ιδιαίτερα ανθεκτικοί και οι μύες που την υποστηρίζουν είναι από
τους ισχυρότερους του σώματος.
 12.2. Οστά της άρθρωσης του γόνατος

Τα οστά που συμβάλλουν στο σχηματισμό της άρθρωσης είναι το μηριαίο οστό (κάτω άκρο), η κνήμη
(άνω άκρο) και η επιγονατίδα.

Α) Κάτω άκρο μηριαίου οστού: Εμφανίζει δύο ογκώματα, τους μηριαίους κονδύλους (έσω και έξω) ενώ
αναμεσά τους, στο πρόσθιο τμήμα, υπάρχει μία αύλακα που ονομάζεται μηριαία τροχιλία μέσα στην οποία
κινείται η επιγονατίδα κατά τις κινήσεις του γόνατος. Ανάμεσα στους κονδύλους στο οπίσθιο μέρος του
μηριαίου οστού υπάρχει η μεσοκονδύλια εντομή στην οποία προσφύονται οι χιαστοί σύνδεσμοι.
 Β) Άνω άκρο της κνήμης: Αποτελείται από τους δύο κνημιαίους κονδύλους (έσω και έξω) ενώ αναμεσά
τους υπάρχει το μεσογλήνιο έπαρμα όπου προσφύονται οι δύο χιαστοί σύνδεσμοι. Στην πρόσθια επιφάνεια
του άνω άκρου της κνήμης υπάρχει το κνημιαίο κύρτωμα στο οποίο καταφύεται ο επιγονατιδικός τένοντας.

Γ) Επιγονατίδα: Είναι ένα τρίγωνο σησαμοειδές οστό το οποίο βρίσκεται ουσιαστικά μέσα στον τένοντα
του τετρακέφαλου μυός.

12.3. Αρθρώσεις του γόνατος

Α) Κνημομηριαία: Σχηματίζεται από τις αρθρικές επιφάνειες των δύο μηριαίων κονδύλων και τις
αρθρικές επιφάνειες των κνημιαίων κονδύλων. Ανάμεσα τους βρίσκονται δύο ινοχόνδρινοι δίσκοι, οι
μηνίσκοι (έσω και έξω) οι οποίοι παρεμβαλόμενοι βοηθούν στην καλύτερη συναρμογή των οστών για τη
δημιουργία της άρθρωσης. Οι μηνίσκοι επίσης βοηθούν στην απορρόφηση των φορτίων και στην καλύτερη
και ομοιόμορφη διανομή του βάρους στον αρθρικό χόνδρο.

Β) Επιγονατιδομηριαία άρθρωση: Σχηματίζεται από την αρθρική επιφάνεια της επιγονατίδας και την
τροχιλία του μηριαίου οστού.

12.4. Σύνδεσμοι της άρθρωσης του γόνατος

Α) Πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος: Εκφύεται από το πρόσθιο τμήμα του μεσογλήνιου επάρματος,
κατευθύνεται προς τα πάνω, πίσω και έξω και καταφύεται στην μεσοκονδύλια εντομή ( έσω επιφάνεια έξω
κονδύλου). Δεν επιτρέπει την πρόσθια ολίσθηση της κνήμης ως προς το γόνατο.

Β) Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος: Ξεκινάει από οπίσθιο τμήμα του μεσογλήνιου επάρματος με πορεία
προς τα πάνω εμπρός και έσω και καταφύεται στην μεσοκονδύλια εντομή του μηριαίου οστού. Δεν
επιτρέπει την οπίσθια ολίσθηση της κνήμης ως προς το γόνατο.
 Γ) Έξω πλάγιος σύνδεσμος: Εκφύεται από τον έξω μηριαίο κόνδυλο και καταφύεται στην κεφαλή της
περόνης. Συμβάλλει στην πλάγια σταθερότητα της άρθρωσης.

Δ) Έσω πλάγιος σύνδεσμος: Εκφύεται από τον έσω μηριαίο κόνδυλο και καταφύεται στον έσω κνημιαίο
κόνδυλο. Επίσης προσφύεται και στον αρθρικό θύλακα της άρθρωσης του γόνατος. Συμβάλλει και αυτός
στην πλάγια σταθερότητα της άρθρωσης.

Ε) Επιγονατιδικός σύνδεσμος: Αποτελεί την συνέχεια του τένοντα του τετρακέφαλου μυός και
καταφύεται στο κνημιαίο κύρτωμα. Είναι ένας πολύ ισχυρός σύνδεσμος και συμβάλλει στην προσθιοπίσθια
σταθερότητα του γόνατος.

12.5. Κινήσεις της άρθρωσης του γόνατος

Α) Κνημομηριαία άρθρωση: Οι μοναδικές ενεργητικές κινήσεις της άρθρωσης αυτής είναι κάμψη και
έκταση. Η κάμψη του γόνατος έχει εύρος κίνησης 0 -140 μοίρες περίπου ενώ με το ισχίο σε κάμψη μπορεί
να φτάσει μέχρι τις 150 μοίρες. Η έκταση είναι η επαναφορά του γόνατος από τη θέση κάμψης ενώ σε
μερικά άτομα μπορεί να παρατηρηθεί και υπερέκταση μέχρι 15 μοίρες (ανάκυρτο γόνατο). Παθητικά και
μόνο παθητικά παρατηρείται στροφή του γόνατος μόνο όταν αυτό είναι σε θέση κάμψης. Έτσι σε θέση
κάμψης του γόνατος 90 μοίρες παρατηρείται παθητική έσω στροφή μέχρι 30 μοίρες και παθητική έξω
στροφή μέχρι 40 μοίρες. Κατά την τελική έκταση του γόνατος (τελευταίες 15 μοίρες) παρατηρείται
συνοδευτική έξω στροφή της κνήμης ενώ σε πλήρη έκταση του γόνατος αυτό «κλειδώνει» και δεν
παρατηρείται καμμία στροφική κίνηση.

Β) Επιγονατιδομηριαία άρθρωση: Κατά την κάμψη του γόνατος η επιγονατίδα κινείται προς τα κάτω
μέσα στην μηριαία τροχιλία ενώ κατά την έκταση του γόνατος κινείται προς τα πάνω.