Διδακτική Ενότητα 9

Σπονδυλική στήλη

9.1. Κατασκευή σπονδυλικής στήλης

Η σπονδυλική στήλη βρίσκεται στο μέσο της οπίσθιας επιφάνειας του κορμού και εκτείνεται από τη
βάση του κρανίου μέχρι την λεκάνη. Αποτελείται από 33-34 σπονδύλους οι οποίοι διακρίνονται σε (από
πάνω προς τα κάτω):
 Α) Αυχενικοί (7 σπόνδυλοι)
Β) Θωρακικοί (12 σπόνδυλοι)
Γ) Οσφυϊκοί (5 σπόνδυλοι)
Δ) Ιεροί (5 σπόνδυλοι συνοστεωμένοι μεταξύ τους σχηματίζοντας το ιερό οστό)
Ε) Κοκκυγικοί (4-5 σπόνδυλοι συνοστεωμένοι μεταξύ τους σχηματίζοντας τον κόκκυγα)
Η σπονδυλική στήλη διακρίνεται σε 4 μοίρες: την αυχενική, την θωρακική, την οσφυϊκή και την
ιεροκοκκυγική. Παρατηρώντας την από πλάγια βλέπουμε ότι σχηματίζει 4 κυρτώματα από τα οποία τα 2
έχουν το κυρτό προς τα μπροστά (αυχενική και οσφυϊκή μοίρα) και 2 που έχουν το κυρτό προς τα πίσω
(θωρακική και ιεροκοκκυγική μοίρα).
Οι λειτουργίες της σπονδυλικής στήλης είναι:
Α) Στηρίζει το κεφάλι και τον κορμό
Β) Συνδέει τα άκρα μεταξύ τους και με τον κορμό
Γ) Προφυλάσσει το νωτιαίο μυελό και τις ρίζες των νεύρων

9.2. Σπόνδυλοι

Οι σπόνδυλοι είναι 24 οστά που βρίσκονται το ένα πάνω από το άλλο. Κάθε σπόνδυλος αποτελείται από:

Α) Το σπονδυλικό σώμα μπροστά όπου με αυτά ενώνεται ο ένας σπόνδυλος με τον άλλο πρόσθια.
Β) Το σπονδυλικό τόξο πίσω που παρουσιάζει 7 αποφύσεις: οι 4 ονομάζονται αρθρικές και χρησιμεύον
για την άρθρωση των σπονδύλων μεταξύ τους οπίσθια και 3 που ονομάζονται μυϊκές (για την πρόσφυση
μυών) και είναι η ακανθώδης προς τα πίσω και οι 2 εγκάρσιες προς το πλάι.
Γ) Το σπονδυλικό τρήμα στο μέσο με το οποίο σχηματίζεται - όταν ενωθούν όλοι οι σπόνδυλοι – ο
νωτιαίος σωλήνας μέσα στον οποίο βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός.
9.3. Αρθρώσεις των σπονδύλων
 Οι σπόνδυλοι ενώνονται μεταξύ τους πρόσθια μέσω των σπονδυλικών σωμάτων όπου παρεμβάλλεται
μεταξύ τους ένας ινοχόνδρινος δίσκος (συγχόνδρωση) ο οποίος ονομάζεται μεσοσπονδύλιος δίσκος και
οπίσθια μέσω των αρθρικών αποφύσεων (διαρθρώσεις).

9.4. Μεσοσπονδύλιος δίσκος

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι ένας ινοχόνδρινος δίσκος ο οποίος αποτελείται από δύο μέρη: α) τον
πηκτοειδή πυρήνα στο μέσο ο οποίος έχει μεγάλη σύσταση σε νερό (80-90% σε νεαρά άτομα, μειώνεται το
ποσοστό με την πάροδο της ηλικίας) και β) τον ινώδη δακτύλιο περιμετρικά. Η σημαντικότερη λειτουργία
του μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι η απορρόφηση των φορτίων της σπονδυλικής στήλης όπως ακριβώς
λειτουργεί το αμορτισέρ στα αυτοκίνητα. Επίσης διευκολύνουν την κινητικότητα της Σ.Σ., αυξάνουν την
σταθερότητα και την μηχανική αντοχή της.

9.5. Σύνδεσμοι σπονδυλικής στήλης

Οι σύνδεσμοι της Σ.Σ. συμβάλλουν στην σταθερότητα της και αποτρέπουν τις κινήσεις των αρθρώσεων
πέρα από τα φυσιολογικά όρια. Οι σύνδεσμοι της Σ.Σ. είναι:
Α) Οπίσθιος επιμήκης
Β) Πρόσθιος επιμήκης
Γ) Μεσεγκάρσιοι
Δ) Μεσακάνθιος
Ε) Επακάνθιος
ΣΤ) Ωχροί σύνδεσμοι και
Ζ) Θυλακικός
 9.6. Κινήσεις σπονδυλικής στήλης
Α) Κάμψη: Κίνηση προς τα εμπρός στο οβελιαίο επίπεδο. Κατά την κάμψη ευθειάζονται το αυχενικό και
οσφυϊκό κύρτωμα και συμμετέχουν η αυχενική, η θωρακική και η οσφυϊκή μοίρα.
Β) Έκταση: Κίνηση επαναφοράς από θέση κάμψης στην ανατομική θέση ενώ αν συνεχιστεί ονομάζεται
υπερέκταση. Συμμετέχουν κυρίως η αυχενική και η οσφυϊκή μοίρα ενώ είναι αρκετά περιορισμένη στην
θωρακική μοίρα.
Γ) Πλάγια κάμψη: Κίνηση προς το πλάι που συνδυάζεται με στροφή και γίνεται στο μετωπιαίο επίπεδο.
Συμμετέχουν κυρίως η αυχενική και η οσφυϊκή μοίρα ενώ είναι πολύ περιορισμένη στην θωρακική μοίρα
λόγω των πλευρών.
Δ) Στροφές: Κίνηση στο οριζόντιο επίπεδο και συνοδεύεται με ελαφριά κάμψη.