Δέσποινα Κωστή

A.M 201/2021

“Επαγγελματική εξουθένωση εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας

εκπαίδευσης”

Συγγραφείς: Ηλίας Φλάμπουρας Νιέτος, Στυλιανή Παπαβαγγέλη, Ελένη Ζουρνατζή

και Αθανάσιος Κουστέλιος

https://journal.educircle.gr/images/teuxos/2018/teuxos1/teyxos_6_1_4.pdf

Το άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό εκπαιδευτικό περιοδικό

“Eκπ@ιδευτικός κύκλος” παρουσιάζει μία μελέτη που έχει ως σκοπό τη διερεύνηση
της επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών στα δημόσια σχολεία. Το
ερωτηματολόγιο που δόθηκε μέσω Google Forms απαντήθηκε από 430
εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από όλη την
Ελλάδα και περιλάμβανε την κλίμακα Maslach Burnout Inventory-Educators Survey
των Maslach, Jackson & Leiter(1996) για την αξιολόγηση της επαγγελματικής
εξουθένωσης μελετώντας τις τρεις διαστάσεις της: 1. την συναισθηματική εξάντληση
2. την αποπροσωποποίηση και 3. την έλλειψη προσωπικής επίτευξης.

Η μελέτη κάνει αναφορά στα σημαντικά μοντέλα συναισθηματικής εξουθένωσης

και τονίζει την ανάγκη για πρόληψη και αντιμετώπιση της επαγγελματικής
εξουθένωσης μέσω στρατηγικών όπως είναι η τροφοδότηση των εσωτερικών πόρων
και της αλλαγής συμπεριφοράς του ατόμου στο εργασιακό περιβάλλον. Συνεπώς,
είναι επιτακτική ανάγκη η αντιμετώπιση και πρόληψη της επαγγελματικής
εξουθένωσης σε ατομικό κοινωνικό διοικητικό επίπεδο, όπως υποστηρίζει και η
Maslach (1982). Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού
συγκαταλέγεται στα επαγγέλματα υψηλού άγχους (Kyriakou, 2001) με κυρίαρχες
αιτίες την έλλειψη κινήτρων από πλευράς των μαθητών, την έλλειψη χρόνου για την
επίλυση προβλημάτων καθημερινά, την έλλειψη πειθαρχίας, τη δυσκολία
συνεννόησης μεταξύ των διδασκόντων και τις ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή
(Kloska& Raemasut,1985). Ολοκληρώνοντας την αναδρομή σε προηγούμενες
μελέτες καταλήγει στην παρουσίαση των ευρημάτων.
Φαίνεται λοιπόν ότι οι εκπαιδευτικοί της Ελλάδος έχουν χαμηλότερα επίπεδα
επαγγελματικής εξουθένωσης σε σύγκριση με αυτά άλλων χωρών και ότι οι
εκπαιδευτικοί της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης βιώνουν μεγαλύτερα επίπεδα
εξουθένωσης έναντι αυτών της πρωτοβάθμιας. Αυτά βέβαια είναι υπό αμφισβήτηση
καθώς άλλες μελέτες (Antoniou, Polychroni, & Vlachakis, 2006; Kantas & Vassilaki,
1997; Tsigilis, Zournatzi, Koustelios, 2011) παρουσιάζουν το αντίθετο. Νεότερες
έρευνες δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικοί ηλικίας 30 -42 ετών έχουν μεγαλύτερα
ποσοστά επαγγελματικής εξουθένωσης και προτείνουν την υποστήριξη των
εκπαιδευτικών με περισσότερο χρόνο προετοιμασίας και καλύτερες οικονομικές
απολαβές (Galanakis et al, 2020).

Βασική πρόταση της έρευνας είναι η δημιουργία προγραμμάτων παρέμβασης για την
πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης
ανάλογα με τις ανάγκες των εκπαιδευτικών. Η βελτίωση των προαναφερθέντων
παραγόντων θα έπρεπε να συνιστά κύριο μέλημα της πολιτείας και όλων των
εμπλεκόμενων φορέων και κυρίως των ίδιων των εκπαιδευτικών καθώς η
επαγγελματική εξουθένωση είναι μια αναντίρρητη πραγματικότητα. Το άρθρο θέτει
το λιθαράκι του στην έρευνα αναφορικά με την επαγγελματική εξουθένωση. Ωστόσο,
βασίζεται μόνο σε ένα ερωτηματολόγιο ποσοτικής έρευνας δίχως τη συνδυαστική
χρήση ποιοτικής έρευνας π.χ. συνεντεύξεις που θα πρόσφερε χρήσιμα στοιχεία για τη
εξαγωγή πιο ασφαλών συμπερασμάτων.