ა(ა)იპ საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიის

თბილისის სასულიერო აკადემია და სემინარია

სასწავლო კურსის სილაბუსი

ინფორმაცია სასწავლო კურსის შესახებ

სასწავლო კურსის სახელწოდება: ძველი ქართული ენა (მე-2 სემესტრი)
კრედიტების რაოდენობა: 5
საგანმანათლებლო პროგრამა: თეოლოგია
სწავლების საფეხური: ბაკალავრიატი

სასწავლო კურსის განმახორციელებელი

სახელი, გვარი: ავთანდილ არაბული
თანამდებობა: პროფესორი
ტელეფონი: 595 333 552
ელ–ფოსტა: arab.av@gmail.com

სტუდენტის დატვირთვა
ლექცია:
სემინარი:
დასკვნითი გამოცდა
დამოუკიდებელი მუშაობა
13 საათი (სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული კვირების
განმავლობაში, კვირაში 1 საათი)
26 საათი (სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული კვირების
განმავლობაში, კვირაში 2 საათი)
31 საათი
49 საათი

სასწავლო კურსზე დაშვების წინაპირობა - ახალი ქართული ენის გრამატიკული სტრუქტურის

დამაკმაყოფილებელი ცოდნა.

სასწავლო კურსის მიზანი

სასწავლო კურსის მიზანია სტუდენტს შეასწავლოს ძველი ქართული ენის ფონემური
სტრუქტურისა და გრამატიკული აგებულების ძირითადი საკითხები, გამოუმუშაოს მიღებული ცოდნის
საფუძველზე სპეციალური ძვ. ქართ. ტექსტების დამოუკიდებელი ანალიზის პრაქტიკული უნარ-
ჩვევები, დააუფლოს აუცილებელ ლექსიკასა და ფრაზეოლოგიას.

სწავლის შედეგები

1. ცოდნა და გაცნობიერება
1. იცის გრამატიკულ ცნებათა და კატეგორიათა აუცილებელი მინიმუმი; „ძველი ქართული ენის „ კურსის
გავლის შედეგად სტუდენტებს უყალიბდებათ ძველი ქართულის გრამატიკული სისტემის
თავისებურებათა თეორიული ცოდნა და ძველ ტექსტებზე პრაქტიკული მუშაობის უნარი.
2. გაცნობიერებული აქვს როგორც ძველი ქართულის ბუნება, ისე მისი განსაკუთრებული მნიშვნელობა
ქართული ქრიატიანული კულტურის ჩამოყალიბებასა და მრავალსაუკუნოვან განვითარებაში.

1
2. ამოიცნობს ცალკეულ გრამატიკულ ფორმებს, ახდენს მათ კლასიფიკაციასა და მორფოლოგიურ
ანალიზს.
3. ხსნის და განმარტავს ცალკეულ ფორმათა აგებულებასა და მნიშვნელობას.

2. უნარი
1. ამოიცნობს და გამოიყენებს საჭიროებისამებრ ძველ ქართულ გრამატიკულ ფორმებს;
2. ხსნის ცალკეულ სტრუქტურებს და განსაზღვრავს ტექსტში მათს მნიშვნელობას;
3. პოულობს და იდენტიფიცირებას უკეთებს გრამატიკულ ერთეულებს; შეუძლია ფორმათა
მოდიფიცირება, პარადიგმის კონსტრუირება.
4. იყენებს თავის ცოდნასა და უნარ-ჩვევებს თავისი პრაქტიკული საჭირობების განხორციელებისას.

3. ავტონომიურობა
1. დამოუკიდებლად ადგენს ენობრივი მონაცემების რაობას და აკავშირებს მათ მონათესავე
ფორმებთან;
2. აფასებს ფორმალურ მიმართებებს შედარება-შეპირისპირების გზით;
3. იმოწმებს საჭირო ილუსტრაციას და ახერხებს თავისებურებათა ინტერპრეტირება;
4. მსჯელობს გრამატიკულ სტრუქტურებზე და შეუძლია მათი დახასიათება აგებულებისა და
შენაარსის (ფუნქციის) მიხედვით.

სწავლა-სწავლების მეთოდები

სასწავლო კურსის ფარგლებში გათვალისწინებულია ლექციებისა და სემინარების ორგანიზება, რომელიც

აერთიანებს სწავლების მრავალფეროვან მეთოდებს და აქტივობებს:

 წიგნზე დამოუკიდებლად მუშაობის მეთოდი;

 დისკუსია/დებატები;
 ახსნა–განმარტებითი მეთოდი.

შეფასების სისტემა

სტუდენტის მიღწევების შეფასება ხორციელდება 100 ქულიანი სისტემით, რომელიც მოიცავს შუალედურ
შეფასებას და დასკვნით შეფასებას:
60 ქულა 40 ქულა
მინიმალური მინიმალური
შუალედური დასკვნითი
ქულა კომპეტენციის ქულა კომპეტენციის
შეფასება შეფასება
ზღვარი ზღვარი
სემინარული დასკვნითი
20 (2x10) 8 40 21
შეფასებები გამოცდა
დასწრება 10 4

შუალედური
30 8
გამოცდა

დასკვნითი გამოცდა სავალდებულოა და მასზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს, რომელსაც

შუალედური შეფასების სახით მოპოვებული აქვს არანაკლებ 11 ქულა.
შეფასების სისტემა ითვალისწინებს ხუთი სახის დადებით შეფასებას:

 (A) ფრიადი – 91-100 ქულა;

 (B) ძალიან კარგი – 81-90 ქულა;
 (C) კარგი – 71-80 ქულა;
 (D) დამაკმაყოფილებელი – 61-70 ქულა;
 (E) საკმარისი – 51-60 ქულა.

2
შეფასების სისტემა, ასევე, ითვალისწინებს ორი სახის უარყოფით შეფასებას:
 (FX) ვერ ჩააბარა – 41-50 ქულა, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა
სჭირდება და ეძლევა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის
უფლება;
 (F) ჩაიჭრა – 40 ქულა და ნაკლები, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ
არის საკმარისი და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი.
სტუდენტის მიერ დამატებით გამოცდაზე მიღებულ შეფასებას არ ემატება დასკვნით შეფასებაში
მიღებული ქულათა რაოდენობა.
დამატებით გამოცდაზე მიღებული შეფასება არის დასკვნითი შეფასება და აისახება სასწავლო კურსის
საბოლოო შეფასებაში.
დამატებით გამოცდაზე მიღებული შეფასების გათვალისწინებით საბოლოო შეფასებაში 0-50 ქულის
მიღების შემთხვევაში, სტუდენტს უფრომდება შეფასება F - 0 ქულა.
პრეზენტაციები ჩატარდება პირველი შუალედური გამოცდის დასრულებიდან დასკვნით გამოცდამდე
პერიოდში;
დასკვნითი და დამატებითი გამოცდები ტარდება მე-16-19 კალენდარული კვირების განმავლობაში;
ამასთან, დამატებითი გამოცდა ჩატარდება დასკვნითი შეფასების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 დღის
შემდეგ.
შეფასების მეთოდები
სტუდენტს ეძლევა დავალება სილაბუსში გაწერილი სემინარებიდან შესასრულებლად. დავალების
შეფასება 0-2 ქულა. (ზეპირი)

ზეპირი გამოკითხვა/დისკუსია-დებატები
კრიტერიუმი არ შეესაბამება ნაკლებად შეესაბამება შეესაბამება
სტუდენტს განვლილი მასალა კარგად აქვს
გააზრებული; ამომწურავად პასუხობს 0 1 2
კითხვებს/უსმენს მოსაუბრეს,არ აწყვეტინებს
აზრის გამოთქმას, საკუთარ მოსაზრებას
ამყარებს დასაბუთებული არგუმენტებით,
აქტიურად მონაწილეობს დისკუსიაში.

დასკვნითი გამოცდა:

დასკვნითი გამოცდა ტარდება წერითი ან ზეპირი ფორმით. ფასდება ყველა ძირითადი საკითხის ცოდნისა
და გაცნობიერების დონე, დამუშავებული ლიტერატურის სისრულე, ლოგიკური აზროვნების, აზრის
მკაფიოდ გადმოცემისა და მსჯელობის უნარი.
სტუდენტს დასკვნით გამოცდაზე მიეცემა 3 საკითხიანი საგამოცდო ბილეთი, საიდანაც პირველი ორი
საკითხი შეფასდება 15 ქულით და მესამე საკითხი 10 ქულით. წერით გამოცდაზე გამოყენებულ იქნება
ტესტი, შემცველი 8 ან 10 საკითხისა, რომელთაგან თითოეული, შესაბამისად, შეფასდება 5 ან 4 ქულით.

შეფასება: 15 ქულა
15 -14 ქულა- პასუხი სრულყოფილად არის გადმოცემული, სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს
სილაბუსში ასახულ მასალას, ავლენს გაანალიზებისა და არგუმენტირებული მსჯელობის უნარს.
13-12  ქულა- პასუხი სრულია, მაგრამ შეიცავს უმნიშვნელო ხარვეზს. სტუდენტი კარგად ფლობს
პროგრამულ მასალას, კარგად აანალიზებს საკითხს, მსჯელობისას უშვებს უმნიშვნელო ხასიათის
შეცდომებს.
11-10  ქულა- პასუხი სრულია, მაგრამ შეიცავს ზოგიერთ ხარვეზს. სტუდენტი კარგად ფლობს
პროგრამულ მასალას, კარგად აანალიზებს საკითხს, მსჯელობისას უშვებს გარკვეულ შეცდომებს.
9-8 ქულა- პასუხი სრულია, სტუდენტი ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას, ნაწერში არის
უმნიშვნელო შეცდომები, მსჯელობისას დაშვებულია არა არსებითი შეცდომები.

3
7-6 ქულა-პასუხი არ არის სრული, დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ
მასალას, ნაწერში არის შეცდომები,
5-4 ქულა-პასუხი არასრულია,სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ
მასალას,მაგრამ აღინიშნება შეცდომები, მსჯელობისას დაშვებულია შეცდომები.
3-2 ქულა-პასუხი არასრულია, სტუდენტი ნაწილობრივ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას,
ნაწერში არის შეცდომები და მსჯელობისას დაშვებულია მნიშვნელოვანი შეცდომები.
1.ქულა-პასუხი არასრულია, სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ მასალას, ნაწერში არის არსებითი შეცდომები და მსჯელობა არ
არის არგუმენტირებული.
0 ქულა-გაცემულია მცდარი პასუხი (ან საერთოდ არ არის გაცემული პასუხი).
შეფასება: 10 ქულა
10 ქულა- პასუხი სრულყოფილად არის გადმოცემული, სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს
სილაბუსში ასახულ მასალას, ავლენს გაანალიზებისა და არგუმენტირებული მსჯელობის უნარს.
9-8 ქულა- პასუხი სრულია, მაგრამ შეიცავს უმნიშვნელო ხარვეზს. სტუდენტი კარგად ფლობს
პროგრამულ მასალას, კარგად აანალიზებს საკითხს, მსჯელობისას უშვებს უმნიშვნელო ხასიათის
შეცდომებს.
7-6 ქულა- პასუხი სრულია, მაგრამ შეიცავს ზოგიერთ ხარვეზს. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამულ
მასალას, კარგად აანალიზებს საკითხს, მსჯელობისას უშვებს გარკვეულ შეცდომებს.
5- ქულა- პასუხი სრულია, სტუდენტი ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას, ნაწერში არის
უმნიშვნელო შეცდომები, მსჯელობისას დაშვებულია არა არსებითი შეცდომები.
4 ქულა-პასუხი არ არის სრული, დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას,
ნაწერში არის შეცდომები,
3 ქულა-პასუხი არასრულია,სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ
მასალას, მაგრამ აღინიშნება შეცდომები, მსჯელობისას დაშვებულია შეცდომები.
2 ქულა-პასუხი არასრულია, სტუდენტი ნაწილობრივ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას,
ნაწერში არის შეცდომები და მსჯელობისას დაშვებულია მნიშვნელოვანი შეცდომები.
1.ქულა-პასუხი არასრულია, სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ მასალას, ნაწერში არის არსებითი შეცდომები და მსჯელობა არ
არის არგუმენტირებული.
0 ქულა-გაცემულია მცდარი პასუხი (ან საერთოდ არ არის გაცემული პასუხი).

ტესტის გამოყენების შემთხვევაში:

5 (ან 4) ქულით ფასდება სრულყოფილი პასუხი;
4-3 (ან 3-2) ქულით ფადება პასუხი, რომელიც შეიცავს გარკვეულ ხარვეზებს, მაგრამ ცოდნა ჩანს;
2-1 (ან 1) - პასუხი, რომელიც შეიცავს მნიშვნელოვან ხარვეზებს;
0 - გაცემულია მცდარი პასუხი ან უპასუხოდ არის დატოვებული.

სასწავლო კურსის შინაარსი

კვირა სასწავლო კვირის ფარგლებში ასათვისებელი ლიტერატურა

თემატიკა,
ლექცია / სემინარი / შეფასება
1 zmna da zmniswinis funqciebi Zvel 1) akaki SaniZe, 1976, $ 119-126;

4
 qarTulSi
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
2 meore subieqturi da mesame obieqturi
piris niSnebis gamoxatva _ xanmetoba da
misi istoriuli Sefaseba
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
3 uZvelesi pirisa da ricxvis niSnebi. inkuziv-
eqskluzivis kategoriis gamovlena Zvel
qarTul enaSi da misi istoriuli interpretaciis
problema [ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2
სთ.)]
4 subieqt-obieqtebis ricxvis asaxva zmnaSi
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
5 Aaspeqti da dro Zvel qarTulSi
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+1 სთ.)]
kolokviumi I (1 სთ.)]:
pirisa da ricxvis niSanTa gamoxatva Zvel
qarTul zmnaSi.
6 zmnis uRlebis sistema Zvel qarTulSi (I-II
seria)
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
7 xolmeobiTis kategoriis asaxva Zveli
qarTuli enis zmnis sistemaSi
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
8 meSvelzmnian formaTa Camoyalibebis
istoria. III seriis analizuri formebisa da
Sedgenili Semasmenlis istoriuli
diferenciaciis suraTi. [ლექცია და პრაქტიკული
სამუშაო (1+1 სთ.)]
9 ricxvsa da mwkrivSi monacvle zmnaTa
formawarmoeba Zveli qarTuli.
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
10 tmesis movlena Zvel qarTulSi
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+1 სთ.)]
kolokviumi II (1 სთ.)]:
zmnis uRleba Zvel qarTulSi
11 saxelzmnaTa warmoebis ZiriTadi
Taviseburebani Zvel qarTulSi
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]
12 rTuli zmnebi Zvel qarTulSi
5
2) zurab sarjvelaZe, 1984, gv. 476-481;
3) zurab sarjvelaZe, 2004 (I gamoc. _
1993) $ 121-126.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 96-98, 103;
2) zurab sarjvelaZe, 1984, gv. 383-393.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 95, 99-101, 105;
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 86-94;
3) zurab sarjvelaZe, 1984, gv. 407-408.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 100, 106;
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 87, 90, 92, 94;
3) zurab sarjvelaZe, 1984, gv. 237-238.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 110-112, 126;
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 86-94;
3) zurab sarjvelaZe, 1984, gv. 490-506.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 162, 164, 166, 170;
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 106-120.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 113a;
2) zurab sarjvelaZe, 1993, $ 102-103.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 179-180, 190-
191;
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 177-180;
3) a. arabuli, 1984, $ 22, 26.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 210-212;
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 187-211.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 127.
2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 130.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 215-222.
2) ivane imnaiSvili, 1971, gv. 249-253;
3) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 213-223.
1) akaki SaniZe, 1976, $ 196-208;
 [ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)] 2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 185.
13 ZiriTadi sintaqsuri konstruqciebi Zvel 1) akaki SaniZe, 1976, $ 282-284;
qarTulSi 2) zurab sarjvelaZe, 2004, $ 243, 269-273.
[ლექცია და პრაქტიკული სამუშაო (1+2 სთ.)]

ძირითადი ლიტერატურა

1) akaki SaniZe, Zveli qarTuli enis gramatika, 1976.

2) zurab sarjvelaZe, qarTuli saliteraturo enis istoriis Sesavali, 1984.
3) ivane imnaiSvili, qarTuli enis istoriuli qrestomaTia, t. I, naw. II, 1971.
4) zurab sarjvelaZe, Zveli qarTuli ena, 1993 (II gamoc. _ 2004).
5) akaki SaniZe, qarTuli enis gramatikis safuZvlebi, 1973.

დამხმარე ლიტერატურა

1) აrnold Ciqobava, martivi winadadebis problema qarTulSi, 1926 (II gamoc. _ 2007)..

2) avTandil arabuli, mesame seriis nakvTeulTa warmoeba da mniSvneloba Zvel qarTulSi, Tb. 1984.