თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020

სასწავლო კურსის თარგმანის თეორია და პრაქტიკა

სახელწოდება
The Theory and Practice of Translation

ავტორი ასოც. პროფ. ეკატერინე ნავროზაშვილი

ლექტორი ასოცირებული პროფესორი - ეკატერინე ნავროზაშვილი,

ფილოლოგიის დოქტორი, ასოც. პროფესორი,
ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი.
ekaterine.navrozashvili@tsu.ge ტელ.: 2233156; მობ.: 577947767

სასწავლო კურსის
(მოდულის) კოდი

სასწავლო კურსის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი, ბაკალავრიატი,

სტატუსი ფილოლოგიის მიმართულების საკომპეტენციო საგანი.

სასწავლო კურსის სალექციო კურსის მიზანია, სტუდენტებს მისცეს სისტემური

მიზნები თეორიული ცოდნა თარგმანის თეორიასა და პრაქტიკაში.
სტუდენტები გაეცნობიან თარგმანის თეორიის ძირითად ცნებებსა
და ტერმინებს, შეისწავლიან თარგმანის მეთოდებს, რის
საფუძველზეც გამოუმუშავდებათ სწორი მეთოდოლოგიური
მიდგომა საკვლევი მთარგმნელობითი მასალისადმი. სტუდენტები
დამოუკიდებლად შეძლებენ სათარგმნი ტექსტის ანალიზსა და
შეფასებას. დისციპლინის სწავლება განპირობებულია იმ მზარდი
მასშტაბებით, რომელიც შეიძინა მთარგმნელობითმა საქმიანობამ.

კრედიტების რაოდენობა 5 კრედიტი – 125 სთ.

და საათების განაწილება სალექციო - 30 სთ; ჯგუფური მუშაობა - 15 სთ (მათ შორის
სტუდენტის შუალედური გამოცდის ჩატარების –2 სთ. თითო- თითო საათი
დატვირთვის შუალედურ გამოცდაზე); შუალედური გამოცდებისთვის
შესაბამისად (ECTS) მომზადება – 4-4 სთ (სულ 8); საბოლოო გამოცდისთვის მომზადება
– 9; საბოლოო გამოცდის ჩაბარება – 3 სთ.
ლექცია-სემინარებისთვის მომზადება - 60 სთ.

სასწავლო კურსის საფაკულტეტო ევროპული ენა

შესწავლის
წინაპირობები
სწავლის შედეგები ა) ცოდნა და გაცნობიერება

ამ დისციპლინის ათვისების შემდეგ სტუდენტს აქვს ფართო

ცოდნა თარგმანის ძირითადი თეორიული და პრაქტიკული
 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
2

საკითხების შესახებ და სწორი მეთოდოლოგიური ბაზა, რაც

საშუალებას აძლევს გამართულად გაიგოს შესაბამისი მასალა,
იაზროვნოს და გააცნობიეროს ის გზები, რომლებიც დაეხმარება
მას თარგმანის სფეროში საქმიანობის შემთხვევაში.

ბ) ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარი

სტუდენტს აქვს დამოუკიდებელი პრაქტიკული მუშაობის უნარ-

ჩვევები, აქვს ორიგინალისა და თარმნილი ტექსტის შედარებისას
ლინგვისტური ეკვივალენტობის დადგენის უნარი; შეუძლია
სათანადო ტერმინოლოგიის მართებული ხმარება; თარგმანის
შეფასება; პრაქტიკული მთარგმნელობითი ამოცანის გადაჭრა;

გ) დასკვნის უნარი

სტუდენტს შეუძლია სტანდარტული მეთოდების გამოყენებით

კრიტიკულად შეაფასოს თარგმანი, სინთეზურად და
ინოვაციურად გადაჭრას თარგმანის თეორიული და პრაქტიკული
პრობლემები.

დ) კომუნიკაციის უნარი

სტუდენტს შეუძლია თარგმანის თეორიისა და პრაქტიკის შესახებ ა

ინფორმაციის ზეპირი, წერილობითი და ვიზუალური ფორმებით
გადაცემა.

ე) სწავლის უნარი

სტუდენტს შეუძლია თარგმანის თეორიისა და თარგმანის კურსის

მნიშვნელობის განსაზღვრა შემდგომი სწავლისათვის.

ვ) ღირებულებები
სტუდენტს გაცნობიერებული აქვს მთარგმნელის როგორც
პროფესიული, ასევე ეთიკური და მორალური პასუხისმგებლობა,
მას შეუძლია კონკრეტული ამოცანის დასახვა და დაგეგმილ
დროში შესრულება.

სასწავლო კურსის იხ. დანართი

შინაარსი

სწავლებისა და სწავლის სწავლის შედეგების მისაღწევად სასწავლო კურსი ლექციის,

მეთოდები სამუშაო ჯგუფის, შუალედური შეფასებების, პრეზენტაციების,
 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
3

დასკვნითი გამოცდის ფორმატში იყენებს ვერბალურ მეთოდს,

წიგნზე მუშაობის მეთოდს, მასალის დაკონსპექტებას, ანალიზსა და
სინთეზს, ჯგუფურ მუშაობას.

შეფასების დასწრება მოწმდება აღრიცხვით – 5 ქულა

კრიტერიუმები
აქტიურობა – 10 ქულა
 დავალების შესრულება – ჯამური 5 ქულა

 დისკუსიაში ჩართულობა – ჯამური 5 ქულა

რეფერატი – 15 ქულა
 შინაარსობრივი მხარე - საკითხის დასმა, საკითხის
გადაწყვეტის გზა, მიღებული შედეგები და მათ
არგუმენტირებული დასაბუთება და სხვ. ქულა: 0-დან
10-მდე

 ფორმალური მხარე (ფორმატი), რომლშიც

შესაძლებელია გაერთიანდეს: მასალები, გაფორმების
ვიზუალური მხარე და სხვ. ქულა: 0-დან 5-მდე ქულა,

2 შუალედური შემოწმება – 30 ქულა (თითოეული 15 ქულა)

15 - ქულიანი საკითხის შეფასების კრიტერიუმები:

14-15 ქულა - საკითხი ზუსტად და ამომწურავად არის
გადმოცემული; ტერმინოლოგია დაცულია. სტუდენტი
ზედმიწევნით კარგად ფლობს საპასუხოდ შერჩეულ საკითხს,
ღრმად და საფუძვლიანად აქვს ათვისებული როგორც ძირითადი,
ისე დამხმარე ლიტერატურა.
12-13 ქულა: პასუხი სრულია, მაგარამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია; საკითხი ამომწურავად არის
გადმოცემული; არსებითი შეცდომა არ არის; სტუდენტი კარგად
ფლობს საკითხით გათვალისწინებულ მასალას; ათვისებული აქვს
ძირითადი ლიტერატურა.
10-11 ქულა: პასუხი დამაკმაყოფილებელია, ტერმინოლოგიურად
გამართულია; არსებითი შეცდომა არ არის, მაგრამ საკითხი
ამომწურავად არ არის გადმოცემული; ათვისებული აქვს
ძირითადი ლიტერატურა.
8–9 ქულა: პასუხი არასრულია; საკითხი დამაკმაყოფილებლად
არის გადმოცემული; ტერმინოლოგია სრულყოფილი არ არის;
სტუდენტი ფლობს საკითხით გათვალისწინებულ მასალას, მაგრამ
აღინიშნება მცირეოდენი შეცდომები.
6–7 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია გამოყენებული არ
თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
4

არის; საკითხის შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ;

აღინიშნება რამდენიმე არსებითი შეცდომა.
4–5 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია;
საკითხის შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ;
სტუდენტს არასაკმარისად აქვს ათვისებული ძირითადი
ლიტერატურა; აღინიშნება რამდენიმე არსებითი შეცდომა.
2-3 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია, ტერმინოლოგია არ არის
გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი; პასუხი არსებითად
მცდარია. გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები.
1 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია, პასუხი მცდარია. გადმოცემულია
საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები.
0 ქულა: პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არ არის
წარმოდგენილი.
საბოლოო გამოცდა – 40 ქულა (10 ქულა თითოეული
საკითხისათვის)

10-9 ქულა - საკითხი ზუსტად და ამომწურავად არის

გადმოცემული; ტერმინოლოგია დაცულია. სტუდენტი
ზედმიწევნით კარგად ფლობს შესაბამის საკითხს, ღრმად და
საფუძვლიანად აქვს ათვისებული როგორც ძირითადი, ისე
დამხმარე ლიტერატურა.
8-7 ქულა: პასუხი სრულია, მაგარამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია; საკითხი ამომწურავად არის
გადმოცემული; არსებითი შეცდომა არ არის; სტუდენტი კარგად
ფლობს საკითხით გათვალისწინებულ მასალას; ათვისებული აქვს
ძირითადი ლიტერატურა.
6-5 ქულა: პასუხი არასრულია; საკითხი დამაკმაყოფილებლად
არის გადმოცემული; ტერმინოლოგია სრულყოფილი არ არის;
სტუდენტი ფლობს მასალას, მაგრამ აღინიშნება მცირეოდენი
შეცდომები.
4-3 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია; საკითხის
შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ; სტუდენტს
არასაკმარისად აქვს ათვისებული ძირითადი ლიტერატურა;
აღინიშნება რამდენიმე არსებითი შეცდომა.
2-1 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია, ტერმინოლოგია არ არის
გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი; პასუხი არსებითად
მცდარია. გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები.
0 ქულა: პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არ არის
რეალიზებული.
საბოლოო შეფასება – 100 ქულა

სტუდენტის გამოცდაზე დაშვების წინაპირობაა 11 ქულა

 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
5

ძირითადი 1. ციალა ქურციკიძე, ქართული ბიბლია, თბ., 2010

ლიტერატურა 2. გივი გაჩეჩილაძე, მხატვრული თარგმანის თეორიის
შესავალი, თბ., 2014
3. გიორგი წიბახაშვილი, თარგმანის თეორიისა და პრაქტიკის
საკითხები, თბ., 2000
4. დალი ფანჯიკიძე, თარგმანის თეორია და პრაქტიკა, თბ.,
1989.
5. დ. ფანჯიკიძე, თარგმანის ახალი თეორიები და სტილის
ეკვივალენტურობის პრობლემა, თბ., 1995,
6. კ. დანელია, ნარკვევები ქართული სამწერლობო ენის
ისტორიიდან, 1998
7. ინესა მერაბიშვილი, პოეტური თარგმანის ლინგვისტიკა,
2005.
8. თამარ ნაჭყებია, ენის სტატიფიკაციული და სიტუაციური
ვარიანტულობის ტრანსპოზიცია ინგლისურიდან ქართულ
თარგმანში, სადისერტაციო ნაშრომი, 2012.
9. ნინო მატარაძე, ელენე ტატიშვილი, თარგმანის კვლევების
დასავლური პარადიგმები: ინტერდისციპლინური
პერსპექტივა დესკრიფციული და ფუნქციური პარადიგმები,
კადმოსი N8, 2016.

აღნიშნული წიგნები სტუდენტს შეუძლია მოიძიოს თსუს და

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ბიბლიოთეკებში.
დამხმარე ლიტერატურა
და სხვა სასწავლო 1. И. С. Алексеева, Введение в переводвведение, 2004.
მასალა 2. Lawrence Venuti (ed.) The Translation Studies Reader. Routledge,
2012
3. Clive Scott. The Work of Literary Translation. Cambridge
University Press, 2018

აღნიშნული წიგნები სტუდენტს შეუძლია მოიძიოს თსუს

თარგმანისა და ლიტერატურულ ურთიერთობათა ს/ს
ინსტიტუტის ბიბლიოთეკაში.
დამატებითი
ინფორმაცია/პირობები

სასწავლო კურსის შინაარსი

 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
6

№ ლექციის/სემინარის/პრაქტიკუმის/
ლაბორატორიული სამუშაოს და ა.შ. თემა
1 თარგმანის რაობა,
თარგმანის კულტურული და ენობრივი
ბარიერები
(ძველი აღთქმის ქართული თარგმანები)
ლიტერატურა
(შესაბამისი გვერდების მითითებით)
ციალა ქურციკიძე, ქართული ბიბლია, 2010,
გვ., 7-47
გივი გაჩეჩილაძე, მხატვრული თარგმანის
თეორიის შესავალი, თბ., 2014

2 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი

2 რელიგიური ტერმინოლოგიის თარგმანი ლექტორის რვეული

„სოლომონის ქებათა ქება“ კ. დანელია, vav consccutivum -ის გადმოცემა
თანმიმდევრობის „და“ კავშირით, ებრაული
1 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი ლექსიკა ბიბლიურ წიგნთა ქართულ
თარგმანებში, ნარკვევები ქართული
სამწერლობო ენის ისტორიიდან, 1998, 33-
42; 133-143

დამხმარე ლიტერატურა:
გ.ლობჟანიძე, ყურანი, ყურანი
საქართველოში, თბ., 2006
სოლომონის ქებათა ქება, ეკლესიასტე.

3 თარგამნის სახეობები: ლექტორის რვეული

თავისუფალი და სიტყვასიტყვითი თარგმანი
ქ. ბურჯანაძე, XIX საუკუნის ქართული
1 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი მხატვრული თარგმანის ისტორიის
საკითხები, თბ. 1992, გვ., 5-15; 47-63.

4 თარგამნის სახეობები: ლექტორის რვეული

წერითი თარგმანი, ზეპირი თარგმანი,
სინქრონული თარგმანი, მანქანური თარგმანი, დამხმარე ლიტერატურა:
კომპიუტერული თარგმანი, გლოსალურ- ირინა ალექსეევა, შესავალი
ჰენდიადისური, ასოციაციური, სიტუაციური თარგმანმცოდნეობაში, გვ., 13-22, რიდერი
თარგმანი

2 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი

5 ონომასტიკური ლექსიკის თარგმნის გ. წიბახაშვილი, თარგმანის თეორიისა და

პრობლემები პრაქტიკის საკითხები, თბ., 2000, 64-73
თეოფორული სახელების თარგმანი
 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
7

პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი

მასალა
2 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი

6 იდიომების, ფრაზეოლოგიზმების თარგმნის გ. წიბახაშვილი, თარგმანის თეორიისა და

პრობლემები პრაქტიკის საკითხები, თბ., 2000, 73-82.

2 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი გივი გაჩეჩილაძე, მხატვრული თარგმანის

თეორიის შესავალი, თბ., 2014

პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი

მასალა

7 ინდივიდუალური სტილი როგორც თარგმანის დ. ფანჯიკიძე, თარგმანის თეორია და

პრობლემა; მხატვრული თარგმანის შეფასების პრაქტიკა, თბ.,1989. 5-29.
კრიტერიუმები კ. დანელია, ნარკვევები ქართული
სამწერლობო ენის ისტორიიდან, პოეტური
შუალედური შემოწმება ენის სპეციფიკისათვის, 1998, 383-400.

2 ლექცია, 1 სამუშაო ჯგუფი დამხმარე ლიტერატურა:

ტომას ელიოტი „უნაყოფო მიწა“
8 პოეტური თარგმანი
გივი გაჩეჩილაძე, მხატვრული თარგმანის
(პწკარედი)
თეორიის შესავალი, თბ.,2014, 346-381.
ორი ლექცია, ერთი სემინარი
დ. ფანჯიკიძე, თარგმანის თეორია და
პრაქტიკა, 1989. 30-62
შუალედურ შემოწმებაში დაშვებული
შეცდომების ანალიზი (1 სამუშაო ჯგუფი)

პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი

მასალა

9 პოეტური თარგმანი ინესა მერაბიშვილი, პოეტური თარგმანის

 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
8

ორი ლექცია, ერთი სემინარი ლინგვისტიკა, თბ., 2005, 196-298

პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი

მასალა

10 ვერლიბრი/თავისუფალი ლექსის თარგმანი გივი გაჩეჩილაძე, მხატვრული თარგმანის

თეორიის შესავალი, თბ.,2014, 381-402.
ფერნანდო პესოა, ფრანც ვერფერი
ორი ლექცია, ერთი სემინარი

პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი

მასალა

11 ზღაპრის თარგმნის სტილისტიკა, გ. წიბახაშვილი, თარგმანის თეორიისა და

უთარგმნელი მასალა და მისი თარგმნის პრაქტიკის საკითხები, თბ., 2000, გვ.,94-128;
პრობლემები 146-152
დ. ფანჯიკიძე, თარგმანის თეორია და
ორი ლექცია, ერთი სემინარი პრაქტიკა, თბ.,1989. გვ.170-177
(სემინარი დაეთმობა შუალედურ შეფასებას)
პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი
მასალა

12 პროზის თარგმნის სტილისტიკა გივი გაჩეჩილაძე, მხატვრული თარგმანის

თეორიის შესავალი, თბ.,2014, 257-290

პრაქტიკული დავალება - სათარგმნი

მასალა

13 თარგმანის თეორიები ნინო მატარაძე, ელენე ტატიშვილი,

ორი ლექცია, ერთი სემინარი
შუალედური შემოწმება
თარგმანის კვლევების დასავლური
პარადიგმები: ინტერდისციპლინური
პერსპექტივა დესკრიფციული და
ფუნქციური პარადიგმები, კადმოსი N8,
2016, 406-439.
ინესა მერაბიშვილი, პოეტური თარგმანის
ლინგვისტიკა, 2005, 5-35
 თარგმანის თეორია და პრაქტიკა - 2020
9

14
თარგმანის ლინგვისტური თეორიები დ. ფანჯიკიძე, თარგმანის ახალი თეორიები
და სტილის ეკვივალენტურობის პრობლემა,
ორი ლექცია, ერთი სემინარი თბ., 1995, გვ., 6-20

შუალედურ შემოწმებაში დაშვებული

შეცდომების ანალიზი (1 სამუშაო ჯგუფი)

15 თარგმანის ლინგვისტური თეორიები

დ. ფანჯიკიძე, თარგმანის ახალი თეორიები
ორი ლექცია, ერთი სემინარი და სტილის ეკვივალენტურობის პრობლემა,
თბ., 1995, გვ., 21-38