องค์ประกอบภาพคืออะไร

องค์ประกอบภาพ (Composition) เป็นวิธีการ

ปรับเปลี่ยนจัดวางสิ่งต่างๆ ในภาพให้อยู่ในจุดที่สวยงาม โดดเด่น
และดึงดูดสายตา ทั้งที่เกิดจากการเข้าไปจัดวางเองและจากการ
เปลี่ยนมุมมองการถ่าย ทาให้ภาพที่ได้นั้นสามารถสื่ออารมณ์ สื่อ
ความหมายที่ เ ราต้ อ งการ และท าให้ ภ าพนั้ น สวยงาม โดดเด่ น
ขึ้นมาได้ ซึ่งวิธีการจัดองค์ประกอบภาพนั้นก็ไม่ได้เพิ่ง เกิดขึ้นแต่มี
ต้นกาเนิดมาตั้งแต่ยุคภาพเขียน งานศิลป์ต่างๆ ซึ่งได้รับการต่อ
ยอด พัฒนามาเรื่อยๆ จนตกผลึกมาในปัจจุบัน ส่วนองค์ประกอบ
ภาพที่นิยมใช้กันนั้นมีอะไรบ้าง
 กฎสามส่วน และจุดตัดเก้าช่อง (Rule of Thirds)

เริ่มกันที่องค์ประกอบภาพที่ใช้ได้ง่ายและทาได้ทุกสถานการณ์ ใช้ได้
ตั้งแต่กล้องถายรูป จนถึงกล้องโดรน โดยให้แ บ่งภาพที่จะถ่ายออกเป็น 3
ส่วนเท่าๆ กัน จะเป็นแนวนอนหรือแนวตั้งก็ได้ แล้วจัดให้แบบหรือวัตถุที่เรา
จะถ่ายนั้นอยู่ในพื้นที่ 1/3 ส่วน หรือ 2/3 ส่วน เท่านี้ภาพของเราก็จะดูโดด
เด่นขึ้นมาจากการใช้กฏสามส่วนนั่นเอง
เส้นนาสายตา (Leading Lines)

• องค์ประกอบภาพนีจ้ ะเกิดขึ้นได้จากการกาหนดเส้นสมมติบางอย่างที่เกิด
จากฉากหรือวัตถุในภาพ เช่นถนน แม่น้า มุมตึก หรือรั้ว ชี้นาให้เรากวาด
สายตาไปยังตัวแบบที่เราต้องการ ซื่งนอกจากจะทาให้ภาพที่เราได้นั้นโดด
เด่นขึ้น ยังช่วยสร้างมิติต่างๆ ภายในภาพอีกด้วย
ความสมดุล (Balance)

ไม่ ว่า จะเป็ นเรื่ องอะไรก็ต าม ความสมดุ ล ก็เป็ นสิ่ ง ที่ทาให้ทุ ก

อย่างนั้นดีขนึ้ รวมถึงการถ่ายรู ปด้วย หากเราสามารถจัดองค์ประกอบ
ของภาพให้มีความสมดุล ไม่มีวัตถุหรือตัวแบบเอนเอียงไปฝั่ งใดฝั่ ง
หนึ่ง หรือจะใช้ความเข้มของแสงเงาและสีในการเกลี่ยน้าหนัก ซึ่งการ
จัดองค์ประกอบแบบนีก้ ็จะทาให้ภาพถ่ายจากกล้องของเรานั้นดูสบาย
ตา และสวยงามขึน้
พื้นที่ว่าง (Space)

อีกวิธีทจี่ ะทาให้ตัวแบบของเรานั้นดูโดดเด่นขึน้ มานั้น คือการ

ทาให้พนื้ ทีร่ อบตัวแบบนั้นโล่ง ไม่มวี ัตถุอนื่ ๆ รบกวนในฉาก ซึง่ วิธีการ
นีน้ อกจากจะทาให้ตัวแบบของเรานั้นดูโดดเด่นแล้ว ยังทาให้ภาพนั้น
ดูสบายตา ปลอดโปร่งยิง่ ขึน้
แสงและเงา (Light & Shadow)

แสงและเงาเป็นอีกสิ่งที่สาคัญในวงการศิลป์ ซึ่งแสงเงาสามารถใช้ใน
การสื่ อ อารมณ์ ที่ แ ตกต่ า งกั น ออกไปตามสถานการณ์ ซึ่ ง หนึ่ ง ในวิ ธี ก าร
พื้น ฐานในการใช้แสงและเงาก็คื อ การเน้ น แสงที่ตัวแบบให้มีความสว่าง
มากกว่าพื้นหลัง หรือถ่ายให้ตัวแบบนั้นย้อนแสงจนเป็นเงาดาขณะที่พื้นหลัง
ยังคงสว่างอยู่ ซึ่งทั้งสองวิธีนี้อาจจะให้ความรู้สึกของภาพที่แตกต่าง แต่ก็ทา
ให้ตัวแบบของเรานั้นดูโดดเด่นขึ้นมาทันที
พื้นผิว (Texture)

ไม่เพียงแค่แสงสีและเงาเท่านั้นทีถ่ ูกใช้เป็ นองค์ประกอบ

ของภาพ เพราะสภาพพืน้ ผิวต่างๆ เองก็สามารถนามาใช้ ใน
การจั ด องค์ป ระกอบของภาพถ่ า ยของเราได้ เช่ น เดีย วกั บ สี
พื้ น ผิ ว แต่ ล ะแบบนั้ น ก็ ส่ื อ อารมณ์ ท่ี แ ตกต่ า งกั น ออกไป
อย่างเช่นพืน้ ผิวของไม้ เสื้อผ้ า แม้แต่ผิวหนั งสัตว์หรือมนุ ษย์
เองก็ตาม ต่างก็สามารถช่ วยให้ตัวแบบหรือสิ่งที่เราต้องการ
ถ่ายนั้นดูงดงามและโดดเด่นขึน้ มาได้
การทาซ้า ความเป็นแบบแผน (Pattern)

องค์ประกอบภาพนี้มักพบเห็นได้บ่อยในการถ่ายภาพอาคารสถานที่
โดยการจัดสิ่งที่มีรูปร่างลักษณะที่ซ้าซ้อนกันให้อยู่ในภาพ อย่างเช่นหน้าต่าง
เสา เสื้อผ้า หรือแม้กระทั่งการเคลื่อนไหวต่างๆ ที่มีแบบแผนและการทาซ้า
หลายๆ จุด ก็จะทาให้ภาพของเรานั้นดูโดดเด่นเป็นระเบียบขึ้นมาเลย
ความขัดแย้ง (Contrast)

ความขัดแย้งในองค์ประกอบศิลป์นั้นสามารถทาให้เกิดผลดีได้ หาก
สามารถปรับใช้ให้เข้ากับสถานการณ์และองค์ประกอบภาพอื่นๆ ได้
อย่างเช่นการใช้เปรียบเทียบกันระหว่างตัวแบบ วัตถุต่างๆ หรือพื้นหลังที่ดู
แตกต่างกันนั้น อย่างเส้นสาย สี แสงเงาต่างๆ ก็สามารถชูให้จุดที่ขัดแย้งกัน
นั้นดูโดดเด่นและมีความหมายขึ้นมาจากภาพได้
ความลึกของภาพ (Depth)

ในการถ่ายรูปภาพนั้น ปัญหาหนึ่งที่หลายๆ คนจะเจอนั่นคือภาพถ่าย

ของเรานั้นดูแบน เป็นระนาบเดียวกันทั้งหมด ดังนั้นภาพถ่ายที่ดีนั้นควรมี
การแสดงให้เห็นถึงความตื้นลึกหนาบางในจุดต่างๆ เพื่อให้ภาพของเรานั้นมี
มิติใกล้ไกลและดูน่าค้นหายิ่งขึ้น
 ฉากหน้า ฉากหลัง (Foreground & Background)

การจัดองค์ประกอบภาพโดยใช้ฉากหน้าและฉากหลังเข้าช่วยนั้น จะ
ช่วยเสริมเรื่องราวและมิติต่างๆ ให้กับภาพของเราได้ และช่วยชูให้ตัวแบบที่
เราต้ อ งการถ่ า ยนั้ น โดดเด่ น ขึ้ น มาได้ หากให้ เ ปรี ย บเที ย บก็ ค งเหมื อ นกั บ
ถ่ายภาพคนที่มีฉากหลังเป็นตึกรางบ้านช่อง กับอีกฉากที่เป็นป่าเขา ซึ่งพื้น
หลังทั้งสองก็ให้อารมณ์และความหมายที่แตกต่างกัน และการที่มีฉากหน้าใน
ภาพก็จะช่วยเสริมเรื่องของมิติและการนาสายตาไปยังตัวแบบได้อีกด้วย
 วิธีนีจ้ ะทำให้ตวั แบบที่เรำต้องถ่ำยนัน้
เข้ำไปอยูใ่ นกรอบบำงอย่ำงในฉำก
กรอบภาพ (Frame) ซึง่ อำจจะเป็ นประตู หน้ำต่ำง หรือ
ช่องบำงอย่ำง ทำให้เรำสำมำรถดึง
ควำมสนใจในภำพให้เน้นไปยังตัว
แบบหรือจุดที่เรำใส่กรอบเอำไว้ได้