Dalgadan Resme - ULTRASON

Murat Cenk ÇELEN

Biyofizikçi
Neden farklı görüntüleme
yöntemleri kullanılır?
Neden farklı görüntüleme yöntemleri kullanılır?

1- Ulaşılabilme ve kolay taşınabilme

MRI

Ultrases
 Neden farklı görüntüleme yöntemleri kullanılır ?

2. Maliyet uygunluğu

• Çoğu zaman en iyi çözüm en ucuz çözümdür.

• Kurulum maliyeti çok değişmektedir:

Ultrasound X-ışını CT MRI PET

£20k - £100k £500k - £1M £2M - £4M >£5M
 Neden farklı görüntüleme yöntemleri kullanılır?

3. Güvenlik

• Doktor, hastaya zararı olmayacağından emin olmadıkça tıbbi görüntü

çekilmesine izin vermemelidir.

• Bununla birlikte, insan biyolojisi hiç kimsenin tam olarak

anlayamayacağı kadar karmaşık bir yapı olduğundan, bütün tehlikeler
mutlak olarak en az düzeyde tutulmaya çalışılmalıdır.

• Farklı görüntüleme yöntemleri farklı özelliklere sahip farklı radyasyon

çeşitlerini kullanır.

• Her zaman, en güvenilir yöntem kullanılmalıdır.

 Neden farklı görüntüleme yöntemleri kullanılır?

4- Farklı yöntemler farklı özellikler kullanılır

• Röntgen, BT haritaları X-ışınlarının zayıflaması

• Ultrases sesin yansıması ve zayıflaması

• MRI vücutta su moleküllerinin dağılımı

• PET radyoaktif işaretli bileşiklerin dağılımı

ULTRASOUND GÖRÜNTÜLEME
 Ultrasonografi, vücuda çok yüksek
frekanslı ses dalgaları göndererek farklı
doku yüzeylerinden gelen ekoları(yankıları)
saptama esasına dayanan bir görüntüleme
yöntemidir. Ultrason
probu

Deri

Doku
(kas vb.)
 Ultrason
Niçin ultrason?
•Ultrason yetişkin ve fötus için çok güvenli,
•X-ışını gebe kadına, genetik materyalde neden olduğu değişiklikler nedeniyle
fötusa ve çocuğa çok tehlikeli

Ultrasonun özellikleri:
•Normal ses dalgaları tüm yönlerde yayılırken,
•Ultrason dalgaları kalem şeklinde yayılır Ultrason
probu
•Ultrason dalgaları, iki ortamı ayıran yüzeylerde yansır ve kırılır

Deri

Doku
(kas vb.)
 Ultrason
Bu nedenle uygulama sırasında cillten yansıma olmaması için
l Prob ve deri arasına jel sürülür,
l bu şekilde tüm ultrason vücuda girmesi sağlanır
l Bir ultrason pulsu transmitter ile gönderilir ve
l daha sonra yüzeylerden geri yansıyan dalgalar
receiver tarafından algılanır Ultrason
probu

Deri

Doku
(kas vb.)
 Ultrason insan kulağının işitmeyeceği
kadar çok yüksek frekanslı ses dalgasıdır.

Kullanımının kolay olması ve iyonizan

radyasyon riskini taşımaması nedeniyle
sıklıkla başvurulan bir yöntemdir.

Özellikle yumuşak doku ve organların

incelenmesinde temel tanı yöntemidir.
 ULTRASONOGRAFİDE KULLANILAN SES
DALGALARININ ÖZELLİKLERİ

A)Sesin iletimi için ortam gerekmektedir.

Ses boşlukta yayılmaz.

B)Sesin ortamdaki hızı (V),ses dalgasının

frekansı ve dalga boyunun çarpımına eşittir.

V=λ.f
 C)Ses dalgaları farklı ortamlarda farklı
hızlarla yayılır. Bu hız iletici ortamın
Komplesibilite (sıkıştırılabilme) ve dansite
gibi fiziksel özelliklerine bağlı olup iletici
ortamın sıkıştırılabilmesi ile ters orantılıdır.
D) USG cihazlarında kullanılan ses
dalgalarının frekansı 0.75-10 MHz
arasındadır.

Bu kadar yüksek frekanslı ses dalgasını

oluşturan ve geriye toplayan aygıt
transduserdir.

Ultrasesin üretimi, dokulara gönderilmesi,

dokudan yansıyan ses dalgalarını
saptanması ve bu sesin elektrik sinyallerine
dönüştürülmesinden transduserler
sorumludurlar.
 Transduserdeki en önemli eleman bu
işlevi üstlenen kristaldir.

Bunun için kurşun zirkonat titanat seramiği

kullanılır.
Görüntü nasıl oluşturulur?
l Milyonlarca ses dalgaları transmitter ile sürekli
gönderilirken bunların yansımaları sürekli receiver ile
alınır.
§ Tıbbi ultrasound frekans aralığı: 0.75 to 10 MHz

– Düşük frekanslı ultrasonun dalga boyu daha

uzundur ve dokulara daha iyi penetre olur, fakat
çözünürlük düşer.
§ Tıbbi ultrasound frekans aralığı: 0.75 to 10 MHz

– Yüksek frekanslı ultrason dalgalarının daha

kısadır ve yüzeysel dokularda absorbe
olduğundan penetrasyonu azalır, fakat
çözünürlük artar.
 Problar

USG aygıtlarında transduseri taşıyan başlığa

“prob” adı verilir.

Transduserlerde tiplerine göre üretilen

ses demeti şekli değişmekte ve ekran
üzerindeki görüntünün şekli böyle
belirlenmektedir.
 1.Lineer Problar:

Bu tip problarda elemanlar bir doğru

boyunca dizilmişlerdir. Ekranda oluşturduğu
görüntü dikdörtgen şeklindedir.
 2.Sektör Problar:

Bu tip probların ekrandaki görüntüleri

tepesi yukarıda, konik şeklindedir. Vücuda
temas yüzeyleri küçük, görüntü alanı geniş
olduğundan küçük alanlardan kolaylıkla
görüntüleme avantajı sağlarlar.
 3.Konveks Problar:

Bu tip problarda transduser elemanları

geniş bir yay çizecek şekilde dizilirler ve
görüntü tepesi kesik konik bir form
oluşturur. Konveks problar diğer tüm
probların avantajlarını kapsamaktadır.
 ULTRASONOGRAFİDE GÖRÜNTÜLEME
YÖNTEMLERİ

Ultrasonografide temel iki tanı yöntemi

kullanılmaktadır.

Bunlar;

1.Real-time görüntüleme

2.Doppler ultrasonografi
 Ultrasonografik görüntü, geriye dönen
ekolardan oluşturulan verilerin elektronik
olarak temsil edilmesi ve bir tv monitöründe
gösterilmesidir.

Geri dönen her bir eko ufak bir veri

meydana getirir ve birçok ufak veri bir
araya geldiğinde elektronik görüntü oluşur.
 1.REAL-TİME GÖRÜNTÜLEME

Real-time görüntüleme yöntemi prob

hasta üzerinde dolaşırken ekrandaki
görüntünün sürekliliğinin sağlanmasını esas
alan bir tekniktir.

Ekrandaki görüntü sürekli yenilendiği için

solunuma bağlı organların hareketinin,
damarların pulsasyonunun
görüntülenebilmesi mümkün hale gelmiştir.
5.5 Hafta 6 Hafta
 İncelemede kullanıcının belirlemesine
bağlı olarak prob istenilen düzlemde
tutularak farklı düzlemlerde görüntü elde
edilebilmektedir.

Rahimde fetus’un ölçümleri

 Taş, kalsifikasyon, kemik gibi sesi
yansıtan yapıların arkasında siyah bant
şeklindeki gölge oluşur.

Bu yapılar sesin büyük bir kısmını

yansıtırken, kalan kısmını da absorbe
ettiklerinden arkalarındaki oluşumlar
görüntülenemez.
 Arka Duvar Zenginleşmesi:

Akustik zenginleşme, akustik yankılanma

olarak da ifade edilmektedir.

Kistik oluşumlarda görülen parlaklıktır. Bu

parlaklık kistin tanımlanmasında önemlidir.
 Kistik oluşumlar sesi diğer yapılara göre
daha az absorbe ettiklerinden ses demeti
kistik oluşuma ulaştığında daha güçlü olacak
ve buradan yansıyan ekolar da daha güçlü
oluşacağından kistik yumuşak doku çevre
yumuşak dokulara göre daha parlak
olacaktır.
 2.DOPPLER ULTRASONOGRAFİ

Doppler ultrasonografi, ses kaynağının

frekansında bir değişiklik olmaksızın
hareketine bağlı olarak mesafenin
azalmasıyla algılanan frekansın artması,
mesafenin artmasıyla algılanan frekansın
azalması esasına dayanır.
 Hareketli yapıdan saçılan ses frekansı,
transduserden gönderilen ses frekansına eşit
olmayacaktır.

Gönderilen sesin frekansı damardaki

akımın yönüne ve hızına göre değişiklikler
gösterecektir.

Bu şekilde gönderilen ve saptanan ses

frekansı arasındaki farklılıklar hesaplanarak
kan akımı hakkında bilgi edinmek mümkün
olmaktadır.
Rahimde fetus üzerinde kan akışı ölçümleri
Wave to Picture - ULTRASOUND

Murat Cenk ÇELEN

Biophysicist
Why do we need to use different imaging systems?
 1- Easy to reach and portable

MRI

Ultrason
 Why are we using different imaging systems?

2. Cost efficiency

• Most of the time, the best solution is the most convinient one.

• Establisment cost differs in a wide range:

Ultrasound X-ışını CT MRI PET

£20k - £100k £500k - £1M £2M - £4M >£5M
 Why are we using different imaging systems?
3. Security

• The doctor should not allow medical images to be taken unless they are
sure that it will not harm the patient.

• All hazards should be tried to be kept to an absolute minimum.

• Different imaging modalities use different types of radiation with different

properties.

• The most reliable method should always be used.

 Why are we using different imaging systems?
4- Different methods use different properties

• X-ray, CT maps X-ray attenuation

• Reflection and attenuation of ultrasound

• Distribution of water molecules in the MRI body

• Distribution of PET radiolabeled compounds

ULTRASOUND IMAGING
Ultrasonography is an imaging method
based on detecting echoes (echoes) from
different tissue surfaces by sending very
high frequency sound waves to the body.
Ultrason
probu

Deri

Doku
(kas vb.)
 Ultrasound
Why ultrasound?
Ultrasound is very safe for adult and fetus,
X-ray is very dangerous for the pregnant woman, the
fetus and the child because of the changes it causes in
the genetic material.

Features of ultrasound:
While normal sound waves propagate in all Ultrasound
probe
directions,
Ultrasound waves propagate in the shape of a pen
Ultrasound waves are reflected and refracted on the
surfaces separating the two media.

Skin

Tissue
(muscle etc.)
 Ultrasound

Therefore, to avoid reflection from the skin during

application.

Gel is applied between the probe and the skin, Ultrasound

probe

In this way, the entire ultrasound is allowed to enter the

body.

An ultrasound pulse is sent via the transmitter and Skin

waves reflected back from surfaces
detected by the receiver

Tissue
(muscle etc.)
 Ultrasound is a very high frequency sound
wave that the human ear cannot hear.

It is a frequently used method because it is

easy to use and does not carry the risk of
ionizing radiation.

It is the basic diagnostic method especially

in the examination of soft tissues and organs.
PROPERTIES OF SOUND WAVES USED IN
ULTRASONOGRAPHY

A) A medium is required for the transmission

of sound. Sound does not propagate in a
vacuum.

B) The speed of sound in the medium (V) is

equal to the product of the frequency of the
sound wave and its wavelength.

V=λ.f
 C) Sound waves propagate at different speeds in
different environments. This speed depends on the
physical properties of the conductive medium such as
compactness and density and is inversely
proportional to the compressibility of the conductive
medium.
D) The frequency of sound waves used in
USG devices is between 0.75-10 MHz.

The device that creates and collects such

a high frequency sound wave is the
transducer.

Transducers are responsible for producing

ultrasound, sending it to the tissues,
detecting the sound waves reflected from
the tissue and converting this sound into
electrical signals.
 The most important element in the
transducer is the crystal that undertakes this
function.

For this, lead zirconate titanate ceramic is

used.
How is the image created?

While millions of sound waves are sent continuously

with the transmitter, their reflections are
continuously received with the receiver.
§ Medical ultrasound frequency range: 0.75 to 10
MHz

– Low-frequency ultrasound has a longer wavelength

and better penetration into tissues, but lowers
resolution.
§ Medical ultrasound frequency range: 0.75 to 10
MHz

– High-frequency ultrasound waves are shorter and

are absorbed in superficial tissues, so their
penetration is reduced, but the resolution is
increased.
 Probes

In USG devices, the head carrying the

transducer is called "probe".

The shape of the sound beam produced in

transducers changes according to their types
and the shape of the image on the screen is
determined in this way.
 1.Lineer Probes:

In this type of probe, the elements are

arranged along a straight line. The image it
creates on the screen is rectangular in
shape.
 2. Sector Probes :

The images of this type of probe on the

screen are conical with the top up. Since
their body contact surfaces are small and the
field of view is large, they provide the
advantage of easy viewing from small areas.
 3. Convex Probes :

In this type of probe, the transducer

elements are arranged in a wide arc and the
image forms a truncated conical form.
Convex probes encompass the advantages
of all other probes.
 IMAGING METHODS IN
ULTRASONOGRAPHY

Two basic diagnostic methods are used in

ultrasonography.

These;

1.Real-time viewing

2.Doppler ultrasonography
 An ultrasonographic image is an
electronic representation of data generated
from returning echoes and displayed on a
TV monitor.

Each echo back creates a small data, and

when many small data come together, an
electronic image is formed.
 1.REAL-TIME IMAGING

Real-time imaging method is a technique

based on ensuring the continuity of the
image on the screen while the probe is
circulating over the patient.

Since the image on the screen is constantly

renewed, it has become possible to view the
movement of respiratory organs and the
pulsation of the vessels.
5.5 week 6 week
Depending on the user's determination, the
probe can be held in the desired plane and
images can be obtained in different planes.

Rahimde fetus’un ölçümleri

 A black band shadow forms behind
structures that reflect sound, such as stone,
calcification, and bone.

While these structures reflect most of the

sound, they absorb the rest, so the
formations behind them cannot be seen.
 Back Wall Enrichment:

Acoustic enrichment is also referred to as

acoustic reverberation.

It is the brightness seen in cystic formations.

This brightness is important in the
identification of the cyst.
Since cystic formations absorb sound less than other
structures, the sound beam will be stronger when it
reaches the cystic formation, and since the echoes
reflected from here will be stronger, the cystic soft
tissue will be brighter than the surrounding soft
tissues.
 2. DOPPLER ULTRASONOGRAPHY

Doppler ultrasonography is based on the

principle that the perceived frequency
increases with decreasing distance
depending on the movement of the sound
source without a change in frequency, and
the perceived frequency decreases with
increasing distance.
The sound frequency scattered from the
moving structure will not be equal to the
sound frequency sent from the transducer.

The frequency of the sound sent will vary

according to the direction and speed of the
current in the vessel.

In this way, it is possible to obtain

information about blood flow by calculating
the differences between the sound
frequency sent and detected.
Blood flow measurements over the fetus in the womb