REVIEWER - KOMPIL
Modyul 1 – Panahon ng espanyol at panahon ng
amerikano
Silabiko o pantigan – Sinaunang paraan para isulat ang
tagalog.
17 titik: 3 patinig at 14 katinig.
Tsino – “am,ate,batutay,buwisit, at hikaw”.
Arabe – “hukom at sulat”.
Sansakrit – “basa, kati, dusa”.
Arte y vocabulario tagalog (1582) – Padre Juan Plasencia.
Pinayagan itong maging aklat sa gramatika ng Sinodo Del
Obispos sa Maynila dahil madali itong gamitin.
Arte y reglas de la lengua tagala (1610) – Padre Francisco
de San Jose. Itinuturing ito ng mga misyunero at iskolar
bilang komprehensibong kodipikasyon
Arte de la lengua yloca (1627) - Padre Francisco Lopez. Ito
ang aklat sa gramatika sa wikang Ilocano.
Arte de la lengua bicolana (1754) – Padre Marcos de
Lisboa. Ititnuturing itong unang aklat sa gramatika sa
wikang Bikol.
Vocabulario de la lengua tagala (1860) – Padre Juan de
Noceda at Padre de Sanlucar. Itinuturing itong
pinakamahusay na bokabularyong naisulat sa panahon ng
espanyol.
Haring Carlos 1 – isang kautusan na nagtatakda ng
pagtuturo ng pananampalatayang katoliko sa wikang
espanyol.
Marso 1634, Haring Felipe IV – isang atas na muling
nagtatakda ng pagtuturo ng wikang espanyol sa lahat ng
katutubo at hindi na lamang sa mga nais matuto. Ang Hari
ng Espanya na naglabas ng kautusang sapilitang pagtuturo
ng wikang kastila sa mga katutubo.
Haring Carlos II – nagpalabas siya ng isang atas na muling
nagbibigay-diin sa mga atas-pangwika nina Carlos I at Felipo
IV. Nagtakda ng parusa ang hindi susunod ditto.
Haring Carlos IV – isang atas na nagtatakda ng paggamit ng
espanyol sa mga kumbento, monastery, lahat ng gawaing
hudisyal at ekstrahudisyal, at mga gawaing pantahanan.
ARTIKULO VIII NG KONSTITUSYON NG BIAK NA BATO –
iniakda nina Felix Ferrer at Isabelo Artacho “Tagalog ang
dapat na maging wikang opisyal ng republika.
PROKLAMASYON NG BENEVOLENT - ay ang kasunduang
papasok ang Amerika sa Pilipinas hindi bilang mananakop
kundi bilang “kaibigan”.
Modyul 2 – Panahon ng komonwelt at panahon ng
Hapones
BATAS TYDINGS-MCDUFFIE - ito ay kilala rin sa tawag na
Philippine Independence Act.
BATAS KOMOWELT - Ang batas na nagtatag sa Surian ng
Wikang Pambansa.
HAPON – Tinagurang gintong panahon ng panitikan.
Jose P. Laurel – tinuturing na isang gobyernong puppet na
itinatag ng mga hapones.
Ordinansa Militar blg. 13 noong ika-24 ng Hulyo 1942 ng
Philippine Executive Commission na pinamunuan ni Jorge
B. Vargas – Ang tagalog at Niponggo ang magiging mga
opisyal na wika sa Pilipinas.
Ika-30 ng Nobyembre 1943 – Inilabas ni Pangulong Laurel
ang kautusang Tagapagpaganap Blg. 10 na nagtatakda ng
pagtuturo sa wikang pambansa.
Modyul 3 - Panahon ng ikatlong Republika hanggang
sa kasulukuyang panahon
ika-4 ng Hulyo 1946 – Isang hindi makakalimutang araw sa
kasaysayan ng Pilipinas
Proklamasyon Blg. 12, s. 1954 – ipinalabas ito ni Pangulong
Ramon Magsaysay noong ika-26 ng Marso 1965 na nag-
aatas ng pagdiriwang ng lingo ng wikang pambansa mula
ika- 29 ng marso hanggang ika-4 ng abril bawat taon bilang
paggunita sa kaarawan ni Francisco Balagtas [ika-2 ng abril
1788].
Proklamasyon blg 186, s. 1955 – Ipinalabas ito ni
Pangulong Ramon Magsaysay noong ika-23 ng setyembre
1955 na sumususog sa unang proklamasyon.
Kautusang Tagapagpaganap blg. 60., s 1963 – Ipinatupad ni
Pangulong Diosdado Macapagal noong ika-19 ng Disyembre
na nagtatakda ng pagkanta ng pambansang awit ng
Pilipinas sa loob at labas man ng bansa.

Kautusang tagapagpaganap blg. 96, s. 1967 – ipinatupad ito ni
Pangulong Ferdinand Marcos noong ika-29 ng Oktubre 1967.
Memorandum sirkular blg. 172, s. 12968 – ipinalabas ito ni
kalihim tagapagpaganap Rafael M. Salas noong ika-27 ng Mrso
1968. Iniaatas din nito ang pagbigkas sa Pilipino ng panunumpa
sa tungkulin ng lahat ng opisyal ng pamahalaan.
Kautusang tagapagpaganap blg. 187, s. 1969 – Ipinalabas ni
Pangullong Marcos noong ika-6 ng Agosto 1960 na nag aatas sa
lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, at iba pang sangay
ng pamahalaan na gamitin ang piliopino hangga’t maaari sa
lingo ng wika.
Memorandum sirkular blg. 277. S, 1969 – ipinalabas ito ni
Kalhim tagapagtanggap Ernesto M. Maceda noong ika-7 ng
Agosto 1969 na nagpapahintulot saa SWP na ipagpatuloy ang
pagsasagawa ng mga seminar tungkol sa Pilipino sa mga
lalawigan at lungsod ng bansa.
Memorandum sirkular blg. 394, s. 1970 – Ipinalabas ito ni
Kalihim Alejandro Melchor noong ika-17 ng agosto 1970. Ito ay
bilang pagpapaigtig ng kautusang tagapagpaganap blg 187. S,
1969
Memorandum Sirkular blg. 368, s. 1970 – ipinalabas ito no
Pansamantalang kalihim Tagapagpaganap Ponciano G. A.
Mathay noong ikaw-2 ng hulyo 1970. Magdaos ng palutuntunan
sa Pilipino kahit 30 minuto lamang sa alinmang araw sa lingo ng
wikang pambansa. “Magkaisa sa Pagbabago”
Kautusang Tagapagpaganap blg. 304, s. 1971 1971 – Ipinalabas
ni Pangulong Martos noong ika-16 ng marso 1971 na buym
abago sa komposisyon ng SWP.
Kautusang tagapagpaganap blg. 117, s. 1987 - Ipinalabas ito ni
Pangulong Corazon Aquino noong ika-30 ng Enero 1987 na nag-
aatas ng reorganisasyon ng kagawaran ng edukasyon, kultura, at
isports.
Kautusang pangkagawaran blg. 22, s. 1987 ng DECS –
ipinalabas ito ni Kalihim Lourdes R. Quisimbing ng DECS noong
ika-12 ng Marso 1987 na nagtatakda ng paggamit ng salitang
“Filipino” kailanman tutukuyin ang wikang pambansa ng
Pilipinas.
Kautusang pangkagawaran blg. 81, s. 1987 ng DECS – Alpabeto
at patnubay sa ispeling ng wikang Filipino na binuo nmmg LWP.
May dagdag na walong hiram na letra.
Kautusang tagapagpanggap blg. 335, s. 1988 – Nag-atas si
Pangulong Corazon Aquino na magsagawa ng mga programa
upang mas lalong maintindihan ang paggamit sa wikang Filipino.
Batas Republika Blg. 7104 – ipinasa ito ng kongreso at
ipinatupad noong ika- 14 ng Agosto1991 na lumilikha sa Wikang
Filipino (KWF).
Proklamasyon blg. 10, s. 1997 – ipinabas ni Pangulong Fidel V.
Ramos noong Hulyo 15, 1997 na nagpapahayag ng taunang
pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Pambansa tuwing Agosto.
Manuel L. Quezon - “Ama ng wikang pambansa
Kautusang pangkagawaran blg. 45, s. 2001 ng DECS - ipinalas
ito ni pangalawangff kalihin Isagani R. Cruz na nagpapakilala sa
2001 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa ispelingng Wikang
Filipino.
Kautusang pangkagawaran blg. 42, s. 2006 ng DepEd –
ipinalabas ito ni Kalihim Jesli A. Lapus noong ika-9 ng Oktubre
2006 na nagpapabatid ng ginagawang pag-aanalisa ng PWF sa
2001 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa ispelingng Wikang
Filipino dahil sa negatibong tugon ditto ng mga guro estudyante
at iba pa.
Kautusang Pangkagawaran blg. 34, s. 2013 ng DepEd -
ipinalabas ito ni kalihim Br. Armin A. Luistro, FSC noong ika-14
ng Agosto 2013 na nagpapakilala sa ortograpiyang pambansa.
Ortograpiyang Pambansa – isang paglingon sa kasaysayan ng
ortograpiyang Filipino.
Resolusyon blg. 13-19, s. 2013 ng KWF - ipinasa ito ni
tagapangulo Virgilio S. Almario noong ika-12 ng Abril 2013 na
nagpapasiya ng pagbabalik ng opisyal na pangalan ng bansa
mula “Pilipinas” tungong “Filipinas”
Modyul 4 – horizontal at vertical na batayan ng wikang
Pambansa: Sitwasyong pangwika sa Pilipinas.
Pamela C. Constantino – isa eksperto sa sosyolinggwistika sa
kanyang artikulong “wikang Filipino bilang konsepto”.
Horizontal – ipinapakita na ang pag-unlad ng wikang pambansa
ay bunsod ng iba’t ibang wikang nag-aambag ditto.
Lingua Franca – Ang wikang ginagamit na may magkaibang wika
ay produkto ng ugnayan ng tatlong batayan ng wika.
Vertical – ipinapakita naman na produkto ng kasaysayan ang
pag-unlad ng wika.
Pangulong Manuel L. Quezon – inisulong nito ang
pagkakaroon ng iisang wikang magbubuklod sa mga Pilipino na
may magkakaibang lahi, wika, at kultura.
Kautusang pangkagawaran blg. 7, s. 1959 – ipinalabas ni
kalihim Jose E. Romero ng kagawaran ng edukasyon at kultura,
tinawag na “Pilipino” ang wikang pambansa na isang hakbang
tungo sa lalong pagsasabansa ng wika na dati ay inuugnay
lamang sa mga Tagalog.
Saligang Batas ng 1973 – Sa pambansang Asemblea ang
paggawa ng mga hakbang tungo sa paglinang at pormal na
paglalapat ng isang panlahat na wikang pambansa na
tatawaging “Filipino”.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 52, s. 1987 ng DECS – Ang
patakaran sa Edukasyon Bilingguwal ay naglalayong
makapagtamo ng kahusayan sa Filipino at Ingles sa antas ng
pambansa.
Br. Andrew Gonzales – “Language, Nation and Development in
the Philippines”.
Kautusang Pangkagawaran blg. 31, s. 2012 – Nagsasaad ng
paggamit ng unang wika (mother tongue) bilang wikang
panturo sa lahat ng asignatura.
Kautusang pangkagawaran blg. 16, s. 2012 – “Guidelines on
the implementation of the mother tongue-based multilingual
education (MTB-MLE) under kto12”
Kautusang Pangkagawaran Blg. 28, s. 2013 – dinagdagan ang
12 wikang ito ng pito pang wikang kinabibilangan ng Ybanag,
Ivatan, Sambal, Akianon, Kinaray-a, Yakan, at Surigaonon.
CPH – Census of Population and Housing
NSO – National Statistics Office
PSA – Philippine Statistics Authority
150- buhay na katutubong wika sa Pilipinas
Modyul 5 – Mga konsepto ng Wika: Wikang Pambansa
At Opisyal na Wika
Wika – ay ang pagkikilanlan ng mamamayang gumagamit nito.
Artikulo XIII, Seksiyon 3 ng Saligang batas ng 1935 - Dapat
gumawa ng hakbang ang kongreso sa pagkakaroon ng isang
wikang pambansa na ibabatay sa mga umiiral na katutubong
wika.
Batas Komonwelt Blg. 184 – Surian ng wikang Pambansa.
Ika-9 ng Nobyembre 1937 – pinagtibay ng SWP ang isang
resolusyon na nagrerekomenda sa Tagalog bilang batayan ng
wikang pambansa.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7, s. 1959 ng Kagawaran ng
Edukasyon at Kultura – iniatas na kailanman tutukuyin ang
wikang pambansa, ang salitang ‘Pilipino” ang gagamitin.
Artikulo XV, seksiyon 3 ng Saligang batas ng 1973 – Ang
Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pormal na pagpapatibay ng panlahat na wikang
pambansa na tatawaging Filipino.
Opisyal na wika
Wikang pambansa – sama-samang itinaguyod ng mamamayan
sa isang bansa para magsilbing simbolo ng kanilang
pagkakakilanlan.
Opisyal na Wika – wikang itinalaga ng tiyak na institusyon para
maging wika ng opisyal na pakikipagtalastasan o
pakikipagtransaksyon ditto.
Artikulo XIII, Seksiyon 3 ng Saligang batas ng 1935 – Hangga’t
walang ibang itinadhana ang batas, ang Ingles at Espanyol ay
patuloy na mga opisyal na wika.
Artikulo XV, SAeksiyon 3 ng saligang Batas ng 1973 – Hanggang
walang itinatadhana ang batas, Ang ingles at Pilipino ay
magpapatuloy na opisyal na wika.
Modyul 6 – Wikang Panturo
Wikang Panturo – ang opisyal na wikang gamit sa klase, ito ang
ginagamit ng mga guro-estudyante.
Almario(2014) – Monolingguwal o may iisang wikang panturo
lamang na ginagamit nsa Panahon ng mga Amerikano nang
magtatag sila ng pambansang sistema ng Edukasyon – ang
Ingles.
Kautusang tagapgpaganap Blg. 10, s. 1943 – iniutos ng
gobyerno ni pangulong Jose P. Laurel, isang pamahalaang
kontrolado ng mga mananakopna Hapones.
Saligang Batas ng 1973 – na nagtatakda sa Pilipino at Ingles
bilang mga wikang opisyal.
Dr. Felicitas E. Pado – Propesor ng Edukasyon sa Unibersidad ng
Pilipinas-Diliman, Kailangan turuan ang mga estudyante sa
kanilang unang wika dahil hirap silang makaintindi ng wikang
hindi nila alam.