3.

Iraitz aparatua eta iraizketa:

Metabolismo zelularraren ondorioz sortu eta odolak garraiatzen dituen hondakin-substantziak kanporatzeko prozesua da iraizketa.
EGITURA:
Giltzurrunen funtzioa odola iragaztea da, eta horrela lortzen diren substantzia toxikoak eta hondakinak gernuaren bidez
kanporatzea.
Hau posiblea da gernu-aparatu eta sistema zirkulatorioaren elkarlanari esker:
Odol-zirkulazioa hodi sistema honekin lotuta dago, eta hori dela-eta zainetatik ailegatzen da odol zikina giltzurrunetara, hor
filtratzen da, eta arterietatik garbi bueltatzen da bihotzera.

Digestio aparatua
elikagaiak eraldatu eta substantziak soilagoak sortzen ditu, zelulu xurga eta erabil ditzaten.
2 elementu:

1.
Digestio-hodia: 10 metro luze.
batzuk eta zenbat substantzia
Ahoa: elikagaiak digestio hodian
sartzeko,mihia eta hortzak elikagaiak
txikitu eta listuarekin nahastu
Faringea: epiglotis tolestura da, ez du
elikagaieei arnasbideetara pasatzen
uzten.
Hestegorria: faringea eta urdaila
lortzen dituen hodia.
Urdaila: digestio-hodiaren zabalgunea,
horman zelula jariakor asko eta urin
gastrikoa egin elikagaiak digeritzeko
-Heste meharra: 6 metro inguru,
substantzia elikagarri gehienak xurgatu.
Gibela eta pankreak duodenora isurtu. 3
zati: duodenoa, jejunoa eta ileona.
-heste-lodia: azken zatia, uzkian amaiyzen
da. 3 zati: heste itsua, kolona eta
ipurtestea.
2
Digestio guruinak: guruin ernatsi
jariatzen, elikagaiak
deskonposatzeko:
Listu guruinsk: ahoan, 3 gurin pare:
mihiazpikoak, barailetakoak eta
parotidak. Listua sortu eta aho
barrunbera bota
Gibela: behazuna sotzen duen
guruina, behazun-xixkuan pilatu
eta duodenora isutzen. Koipeak eta
gantzak disolbatzen lagundu.
Pankrea: pankrea-urina sortzen
duen guruina. Urin hori duodenora
isurtzen eta, elikagaiak
deskonposatu
gorputzaren atal guztietara
2. Digestio funtzioak:
ahoratzea: elikagaiak digestio-hodira
sartu, ahoan hortzak txikitu eta
mihia listuarekin nahastu.
Digestioa:
A: digestio mekanikoa: elikagaiak
moztu, txikitu eta nahasi. Ahoan eta
urdailean egiten da, eraldaketa fisikoa.
B: digestio kimikoa: elikagaien
molekula kimikoak eraldatu, konposatu
sinpleagotan deskonposatu, eraldaketa
kimikoa.
Xurgapena: digestioan sortutako
biomolekulak digestio-hodiaren
pareta zeharkatu eta odolera pasatu,
bat da. Hau esmaltea eta
garraiatuak izango dira.
Iraizpena: digeritu gabeko eta
substantzia zurgaezinak kanporatu
egin.
2.1 hortzak:
-Egitura gogorra, elikagaiak
mozteko eta txikitxeko.
Hortzeria: helduen
hortzeriak,
behinbetirakoa 32
hortzak, 8 ebakortz, 4
letagin, 8 aurreko agin
eta 12 atzeko agin.
Digestio aparatuaren
gaixotasunak:
Txantxarra: zenbait
bakteriok sorturiko
gaixotasun infekzioso
zementua erasotzen ditu
hortzak, ahoan dauden
gluzidoz elikatzen dira
eta ingurune azido
sortzen dute. adb: coca
cola, gozokiak eta opil-
industrialak