Đề cương ôn tập

LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH VÀ TIỀN TỆ
Đặc điểm Phân loại Nội dung
1.Lưu thông tiền tệ Lưu thông tiền tệ là sự vận động của tiền tệ trong nền kinh tế với chức
1.1 Khái niệm năng phương tiện trao đổi, nhằm thực hiện việc mua bán hàng hóa, dịch
vụ và thanh toán các khoản nợ giữa các chủ thể trong nền kinh tế.
1.2 Phân loại 1. Lưu thông bằng tiền mặt: là sự vận động của tiền mặt (giấy bạc; tiền
đúc..), nói cách khác, lưu thông tiền mặt xuất khi hàng hóa, dịch vụ và tiền
tệ xuất hiện đồng thời trong lưu thông trên thị trường trao đổi.
2. Lưu thông không bằng tiền mặt: khi tiền thực hiện chức năng phương
tiện trao đổi, nhằm thực hiện mua bán hàng hóa, dịch vụ, thanh toán nợ
bằng các công cụ sử dụng đồng tiền ghi sổ ( thẻ thanh toán; séc;...)
3. Quy luật lưu thông tiền tệ:
- Hàng hóa thông thường sau khi trao đổi, sẽ rút khỏi lưu thông và đi vào
tiêu dùng, sử dụng.
- Tiền tệ sau khi trao đổi vẫn nằm lại lưu thông để tiếp tục thực hiện nhiều
lần trao đổi khác.
- Số lượng tiền cần thiết trong lưu thông phụ thuộc vào tổng giá cả hàng
hóa, dịch vụ trong lưu thông và tốc độ lưu thông trung bình của tiền tệ.

- Số lượng tiền tệ trong lưu thông phụ thuộc vào:

 Số lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất và đưa ra trao đổi trên
thị trường. Đây là nhân tố có mối tương quan thuận với số lượng tiền
cần thiết.
 Giá cả hàng hóa và dịch vụ trong lưu thông coa hay thấp. Đây là
nhân tố có mối tương quan thuận với số lượng tiền cần thiết.
 Tốc độ lưu thông trung bình của tiền tệ ( trong một khoảng thời gian
nhất định, một đơn vị tiền tệ thực hiện được bao nhiêu lần mua bán
hàng hóa dịch vụ). Đây là nhân tố có mối tương quan nghịch với
 lượng tiền cần thiết có trong lưu thông.

2.1 Chế độ
Trước thế kỉ 19
song bản vị
2.2 Chế độ bản
Cuối thế kỉ 19, đầu thế kỉ 20
vị tiền vàng
2.3 Chế độ bản
Anh, năm 1925 – Pháp, năm 1928
vị vàng thỏi
2.4 Chế độ bản
2. Chế độ tiền tệ Ấn Độ năm 1898, Hà Lan năm 1928
vị vàng hối đoái
2.5 Chế độ bản
Từ 1944-1971
vị ngoại tệ
2.6 Chế độ bản
vị tiền giấy
phổ biến vào những năm 1930
không chuyển
đổi ra vàng.
1. Sản xuất hàng hóa và tiền tệ
Khi xã hội có sự phân công về lao động, có sự chiếm hữu khác nhau về tư
liệu sản xuất và sản phẩm lao động, nền sản xuất hàng hóa ra đời và tiền
tệ xuất hiện. Các quỹ tiền tệ được tạo lập và được sử dụng bởi các tổ
chức kinh tế, tổ chức xã hội hay cá nhân nhằm mục đích tiêu dùng và đầu
tư phát triển kinh tế - xã hội. Các quan hệ kinh tế đó đã làm nảy sinh phạm
3. Bản chất của tài 3.1 Sự ra đời trù tài chính.
chính của tài chính 2. Sự xuất hiện nhà nước
Cùng với quá trình phát triển của xã hội, khi Nhà nước ra đời đã thúc đẩy
sự phát triển của hoạt động tài chính. Nhà nước, với chức năng, quyền lực
và để duy trì hoạt động của mình đã tạo lập quỹ ngân sách nhà nước
thông qua quá trình phân phối tổng sản phẩm xã hội dưới hình thức giá trị,
hình thành lĩnh vực tài chính nhà nước, thúc đẩy sự phát triển của nền
kinh tế hàng hóa, thúc đẩy và mở rộng phạm vi hoạt động của tài chính.
3.2 Bản chất 1. Về bản chất, tài chính là các quan hệ kinh tế trong phân phối tổng sản
của tài chính phẩm xã hội dưới hình thức giá trị, thông qua đó tạo lập và sử dụng các
quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng yêu cầu tích lũy và tiêu dùng của các chủ thể
 trong nền kinh tế.
2. Tài chính không phải là tiền tệ.
3. Tài chính là sự vận động tương đối của tiền tệ với chức năng phương
tiện thanh toán và phương tiện tích lũy trong lĩnh vực phân phối nhằm tạo
lập và sử dụng quỹ tiền tệ trong nền kinh tế.

1. Phân phối qua tài chính là sự phân phối tổng sản phẩm xã hội dưới hình
thức giá trị. Bao gồm quá trình phân phối lần đầu và phân phối lại.
2. Quá trình phân phối lần đầu là sự phân phối tổng sản phẩm xã hội cho
4.1 Chức năng chủ thể tham gia vào quá trình sản xuất vật chất và dịch vụ.
phân phối 3. Quá trình phân phối lại là quá trình tiếp tục phân phối những phần thu
nhập cơ bản, những quỹ tiền tệ đã được hình thành trong quá trình phân
phối lần đầu ra phạm vi rộng hơn, bao gồm cả lĩnh vực không sản xuất vật
4. Chức năng của tài chất và dịch vụ.
chính 1. Chức năng giám sát tài chính là nói đến khả năng khách quan của phạm
trù tài chính.
2. Kiểm tra sự vận động của các nguồn tài chính trong quá trình tạo lập và
4.2 Chức năng sử dụng các quỹ tiền tệ.
giám sát 3. Kiểm tra và điều chỉnh các quá trình phân phối tổng sản phẩm xã hội
dưới hình thức giá trị, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của
mỗi thời kỳ, kiểm tra các chế độ tài chính của Nhà nước...
 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH
Đặc điểm Phân loại Nội dung
1.Cấu trúc của hệ 1.1 Khái niệm Là tổng thể các chủ thể tài chính và các quan hệ tài chính.
thống tài chính
1.2 Cấu trúc

2. Chức năng của hệ 1. Hệ thống tài chính bao gồm 2 bộ phận quan trọng: Hệ thống ngân
thống tài chính hàng( ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại) và các thị
trường tài chính. Hệ thống tài chính sẽ đứng giữ người tiết kiệm và
người đi vay để thực hiện chức năng chu chuyển vốn từ người tiết
kiệm tới người cần huy động vốn.
2. Hệ thống tài chính bao gồm các tổ chức tài chính trung gian và thị
trường tài chính thực hiện chức năng về cung cấp phương tiện
thanh toán, chu chuyển vốn, san sẻ rủi ro, hạ thấp chi phí giao dịch
và hạn chế vấn đề thông tin không cân xứng.
3. Thị trường tài 3.1 Chức năng Thị trường tài chính thực hiện chức năng cơ bản là dẫn vốn trực tiếp từ
chính người tiết kiệm sang người cần huy động vốn qua việc người đi vay bán
ra các loại chứng khoán (công cụ tài chính)
3.2 Chứng
khoán là gì ?
3.3 Các loại thị - Thị trường sơ cấp: là thị trường giao dịch các loại chứng khoán mới
trường được giao dịch
 - Thị trường thứ cấp: là thị trường giao dịch các loại chứng khoán đã giao
dịch trên thị trường.
- Thị trường phi tập trung (OTC – over the counter) là thị trường giao dịch
các loại chứng khoán không được niêm yết.

3.4 Các loại - Công cụ tài chính ngắn hạn: kỳ hạn giao dịch dưới 1 năm; thị trường tiền
công cụ tài tệ ( tín phiếu kho bạc; thương phiếu; hợp đồng mua lại;chứng chỉ tiền
chính gửi;..)
- Công cụ tài chính dài hạn: kỳ hạn giao dịch trên 1 năm; thi trường vốn
(cổ phiếu; trái phiếu;....)
4. Các trung gian
tài chính