Republika ng Pilipinas

EULOGIO “AMANG” RODRIGUEZ

INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
Nagtahan, Sampaloc, Manila
COLLEGE OF EDUCATION

SANAYSAY AT TALUMPATI

PANGALAN: Avenido, Julio Jr. T. STUDENT NO.: 203-0314

Morales. Christian R. 203-0360

KURSO AT TAON: BSE FILIPINO 2 PETSA: 04-11-2022

GAWAING PANDALAWAHAN

MAHAL KA NIYA, ANG TANONG MAHAL MO BA?

Ramdam natin ang paglipas ng panahon, nakikibagay ang mga tao sa unti-
unting pagbabago nito, may mga kulturang namamatay at may mga kulturang
isinisilang, sa panahon ngayon kapansin-pansin ang mga kabataang hindi na alam ang
depinisyon at importansya ng mga mahahalagang araw katulad na lamang na ngayo’y
ginugunita ang mahal na araw, nakalulungkot isipin na bakas sa bawat isa na hindi na
kamahal-mahal ang mahal na araw, mahal ka niya ang tanong mahal mo ba?

“Tay! Nay! Kuya! Ate! Lo! at La! Ano po ba ang mahal na araw”, tanong ng mga
kabataang napagkaitan ng mga kaalaman ukol sa kultura at tradisyong ating
nakagisnan, kulturang pamilyar ngunit hindi na isinasagawa at isinasabuhay ng
karamihan. Parang alaala na tuluyan nang nalimot o tila isang pintura na unti-unti nang
kumukupas, masakit mang isipin pero kailangang tanggapin na nawawala na ang
dating gawi sa tuwing sasapit ang mahal na araw.

Sariwa pa sa aking isipan ang mga pangyayari noon, mga panahong sa tuwing
sasapit ang mahal na araw, hindi nagagalaw ang telebisyon, ‘di dahil sa wala kaming
kuryente o wala pang ‘blackbox’ noon, kundi dahil sa walang palabas sa mga
telebisyon, bagamat oo meron pero limitado. Tanda ko rin na kapag sasapit ang mahal
na araw, bawal kaming maglaro, lagi kaming binilinan at pinagagalitan, nagiging
sirang plaka ang aming mga magulang sa walang humpay na sinasabing “kapag
nasugatan ka matagal gumaling, kaya wag kang magkulit d’yaan”. Para sakin boring
ang mahal na araw, nililimitahan nito ang kilos ko, at pinipigilan ang mga kagustuhan
ko.

Pero teka, akala ko lang pala yun, hindi pala boring ang mahal na araw, isa pala
itong kamahal-mahal na araw, araw kung saan inaalala ng bawat isa ang paghihirap ni
kristo, pagalala sa matinding sakripisyo n’ya para tubusin tayo sa mga kasalanang
ating ginawa, mga kasalanan sa isip, sa salita at sa gawa, hindi pala ako nililimitahan
 Republika ng Pilipinas
EULOGIO “AMANG” RODRIGUEZ
INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
Nagtahan, Sampaloc, Manila
COLLEGE OF EDUCATION

sa aking kilos o pinagbabawalan sa mga gusto ko, isa pala itong paggalang at
pagpapahalaga sa pagod, sakit at hirap na sinapit niya.

May nais akong ibahagi, isang karanasan na hindi lang ako panigurado ang
nakaranas nito dahil ikaw, oo ikaw mismo alam ko na nasaksihan mo ito. “Hoy, maligo
na kayo at mag-a-alas tres na” “Puro gulay tayo ngayon ahh bawas muna sa karne”
“Huwag kang pukpok nang pukpok diyan”, ilan lamang ito sa mga madalas kong
naririnig sa tahanan. Pamahiin at paniniwala ng mga matatandang kristiyanong
katoliko, hindi naman ito mahirap gawin at wala naman mawawala kung susundin ito.
Sa paraan ng pagsunod ay naipakikita ko sa loob ng tahanan ang pagrespeto at
pagpapahalaga.

Ramdam mo na mahal na araw kapag may makikita kang nagtitinda ng palaspas,

may makakasalubong ka na may dala nito at amoy mo ang bango ng sampaguita na
binili nila sa paglabas ng simbahan. Sa sunod na araw ay makakarinig ka na ng isang
tinig na umaawit, tinig ng mga pami-pamilya sa isang lugar na sabay-sabay na
ibinubuka ang bibig at nakatingin sa isang puting papel na kanilang kanilang
sinunsundan. Ito ay isang pasyon, paraan ng mga kristiyanong katoliko na maisalaysay
ang marubdob na pag-ibig at pagpapasakit ni Hesus para sa sanlibutan. Para sa
kaalaman at pagsipat sa kasaysayan, tinuran ni Padre Angelo Paolo Asprer na ayon sa
kasaysayan ang unang sumulat ng pasyon ay si Gaspar Aquino de Belen na tubong
Rosario, Batangas noong panahon ng kastila sa 18 na siglo.

Lalabas ng bahay at deretso sa daanan, kalsada o highway para mapanood ang

malaki at mahabang pila ng mga tao. Isang parada ng mga rebulto, makikita na ito ay
mayroong mga disenyo na mga bulaklak at mga maliliwanag na ilaw. Manghang-
mangha ako dahil sa paradang iyon makikita mo ang simula at wakas ng pagmamahal,
paghihirap at sakripisyo ni Hesus.

Hinding-hindi ko malilimutan ang isang pangyayari na aking nasaksihan, isang

programa na isinadula ang mga pangyayari sa buhay ni Hesus. Sobrang
nakakapanindig balihibo, madarama mo ang hirap at sakit sa husay ng mga gumanap.
Sa pilipinas ay hindi lamang basta isinasadula ang pagpapapako sa Krus, ito ay
isinasabuhay na at parte na ng ating tradisyon. Kilala ito sa probinsya ng Pampanga,
tinatawag na sinakulo ang mga taong ipinapako sa krus ay mga taong nais pagsisihan
ang kanilang kasalanang nagawa sa pamamagitan ng pagpapapako.

Mayaman sa kultura, tradisyon at kaugalian ang mga Pilipinong kristiyaning

katoliko sa tuwing sumasapit ang mahal na araw. Mayroon tayong tatlong paraan ng
paggunita nito; panalangin, pag-aayuno at pagkakawanggawa. Hindi tuwing mahal na
 Republika ng Pilipinas
EULOGIO “AMANG” RODRIGUEZ
INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
Nagtahan, Sampaloc, Manila
COLLEGE OF EDUCATION

araw lang dapat natin ginugunita ang pag-ibig at sakripisyo ni Hesus, subalit isabuhay
natin ito sa bawat araw na dumaraan. Manalangin sa tuwing tayo ay nakararamdam ng
kasiyahan, kalungkutan, o galit man iyan. Ang paggawa ng kabutihan sa kapwa, ang
sabi nga ay mahalin mo ang kaaway mo. Pairalin natin ang pag-ibig sa bawat isa at
ihanda natin ang ating sarili na tanggapin ng buo ang pagmamahal na ibibigay sa atin
ng iba.

Ngayon alam ko, nawa’y ngayon alam n’yo rin na may isang nagbuwis ng buhay
para sa atin, ginawa n’ya iyon dahil sa matinding pagmamahal, mahal ka niya, ikaw ba
mahal mo siya?