Ethisch betoog

beïnvloedingspsychologie

geschreven door

bestellingenvoorlaura

www.stuvia.com

Gedownload door: soltanimehr67 | soltanimehr67@gmail.com € 912 per jaar

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Ethisch betoog
Beïnvloedingspscyhologie

Naam Klik hier om een naam in te voeren

Studentnr Klik hier om een studentnummer in te voeren

Klas MDM201B

Module Beïnvloedingspscyhologie
Docent Johanneke van Marle
Datum 11-4-2021

Gedownload door: soltanimehr67 | soltanimehr67@gmail.com € 912 per jaar

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Ethisch betoog

Inhoudsopgave
Ethisch betoog .........................................................................................................................3

2
Gedownload door: soltanimehr67 | soltanimehr67@gmail.com € 912 per jaar
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Ethisch betoog

Ethisch betoog
De schermtijd van jongeren neemt toe, we kunnen niet meer zonder onze telefoons en de
mediabedrijven hebben ondertussen steeds meer macht in handen om mensen te
beïnvloeden. Daarom deel ik in dit ethische betoog mijn visie op de vraag of de overheid het
gebruik van beïnvloedingspsychologie binnen de media zou moeten reguleren en hoe de
toekomst ervan eruit zou moeten zien. Ik ben van mening dat de grootste
verantwoordelijkheid ligt bij de gedragsontwerpers, maar dat er ook regulering vanuit de
overheid nodig is.

Allereerst worden mensen beïnvloed doordat mediabedrijven inspelen op het reptielenbrein.

Dit brein is gericht op overleven en laat zich onder andere leiden door emoties.
Mediamakers strijden om de aandacht van het reptielenbrein. Mensen zijn daardoor
onderdeel geworden van de ‘aandachtseconomie’. Het reptielenbrein stuurt onze aandacht
en hier hebben we zelf als mens weinig invloed op. Het zijn dus de techbedrijven die hier
misbruik van maken, waardoor er een enorme strijd om de aandacht van de consument is
ontstaan. Deze bedrijven controleren de breinen van miljoenen mensen, in apps,
advertenties, websites en ga zo maar door, met vaak als doel: meer inkomsten genereren.
Ze bepalen waar onze aandacht naar toe gaat, hoe we ons voelen en hoe we ons gedragen.

Daarnaast wordt 95% van de beslissingen die we nemen gemaakt door systeem 1. Een
onbewust systeem die snel en moeiteloos beslissingen maakt. Door bedrijven wordt er
ingespeeld op systeem 1 door middel van biasen (denkfouten) om mensen te beïnvloeden.
Een voorbeeld hiervan is de scarity bias: er wordt schaarste gecommuniceerd in voorraad of
tijd. Daardoor maken we een gehaaste beslissing die we anders misschien niet hadden
genomen en waar we achteraf wellicht spijt van krijgen. Er wordt geen weloverwogen
beslissing gemaakt. Ook anchoring is een voorbeeld hiervan. Hierbij kan bijvoorbeeld eerst
een hoge prijs getoond worden en daarna lagere prijs, waardoor ons brein denkt: ‘valt best
mee hoe duur het is’. Terwijl als het andersom had gestaan je precies het tegenovergestelde
had gedacht en waarschijnlijk een andere beslissing had genomen. Ook kan sociaal bewijs
ingezet worden om mensen keuzes te laten maken in systeem 1. Door te benoemen dat al
duizenden anderen het product gebruiken, proberen bedrijven mensen ervan te overtuigen
om het ook te kopen. Het gevaar hiervan is dat mensen keuzes maken die ze anders
misschien niet hadden gemaakt, want als 10 mensen het product gebruiken had je het
waarschijnlijk als consument niet gekocht. Voor al deze drie technieken geldt dat
consumenten uiteindelijk suboptimale beslissingen, omdat ze via systeem 1 worden
beïnvloed. Voor een optimale beslissing moet systeem 2 ingeschakeld zijn. Maar omdat dit
maar 5% van de tijd het geval is en dit systeem dus niet altijd kan functioneren, is het voor
consument erg lastig zich hiertegen te verweren. Toch zitten er ook voordelen aan deze
theorieën. Stel je hebt al een tijdje een product op het oog en opeens heeft dit product 50%
korting. In dat geval is anchoring geen probleem, omdat de consument er al langere tijd over
nadacht.

Ook is het hooked model een machtig wapen binnen beïnvloedingspscyhologie. Deze
formule is bewust gecreëerd om mensen verslaafd te maken. Variabele beloningen, zoals
likes en volgers bij apps als Instagram en Facebook, zorgen ervoor dat je terug blijft komen.
Je weet namelijk dat als je de app opent, het wellicht iets voor je heeft, dus die gok neem je.
Dit kan uiteindelijk een interne trigger worden en zelfs in je automatische systeem als
onbewuste gewoonte gaan zitten. Vooral social media apps zijn verslavend, omdat je vrijwel
direct de variabele beloning krijgt en continu triggers krijgt. Hierdoor blijven (vooral jonge)

3
Gedownload door: soltanimehr67 | soltanimehr67@gmail.com € 912 per jaar
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Gedownload door: soltanimehr67 | soltanimehr67@gmail.com € 912 per jaar

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Ethisch betoog

mensen continu terugkomen om weer een dopamineshot krijgen. Je diepgewortelde

menselijke persoonlijkheid kan een trigger, zoals een notificatie, niet negeren.

Apps als Instagram, Facebook en YouTube zijn erop gericht om consumenten zo lang
mogelijk bezig te houden, dat is immers hun verdienmodel. Deze apps doen voorspellingen
door middel van data. Alles wat mensen online doen wordt gemeten, zelfs hoelang je ergens
naar kijkt. Deze data worden gestopt in algoritmes. Door alle data weten algoritmes welke
content de consument graag ziet en raakt die persoon nog verslaafder. Het gevaarlijke
hieraan is dat er geen menselijk toezicht hierop is, het gebeurt allemaal door de algoritmes.
Ze bouwen modellen die onze acties voorspellen en het beste model wint. Ze voorspellen
waar je heen gaat, wat voor video’s je aandacht vasthouden etc. Het doel van deze apps is
om je gebruik te verhogen, te groeien zodat zo veel mogelijk mensen het gebruiken en het
reclamedoel om te zorgen dat ze maximaal geld verdienen aan reclame. Al deze doelen
worden aangestuurd door middel van algoritmes.

Ze gaan met opzet tot het uiterste om iemands gedrag te veranderen. Social media
versterken exponentiële roddels en geruchten tot we niet meer weten wat waar is. Door
slechts een selectie van alle content te laten zien, kunnen ze jouw gedrag en emotie
bepalen. Dit kan zelfs zo ver gaan dat je als persoon in je eigen werkelijkheid gaat leven en
objectiviteit verdwijnt. Algoritmes bepalen wat wij te zien krijgen. We hebben geen controle
meer over wie we zijn en wat we geloven. Dit kan extreme gevolgen, zoals een verkeerd
beeld door fake news, invloed op politieke verkiezingen, het creëren van polarisatie en zelfs
radicalisering.

Het gevaarlijkste is misschien wel dat de technologie exponentieel vooruit gaat. Voor de
consumenten is het niet mogelijk zich hiertegen te wapenen, want daar zijn ze te kwetsbaar
en onbewust voor. In mijn ogen ligt een groot deel van de verantwoordelijkheid dan ook bij
de gedragsontwerpers/bedrijven. Zij zijn degene die alle mogelijke technieken toepassen en
weinig rekening houden met of het wel goed is voor de mens. Mijn advies aan de overheid
zou zijn om te eisen dat producten menselijk ontworpen moeten worden. Daardoor kunnen
bijvoorbeeld algoritmes niet meer ingezet worden en heerst er meer controle. Op die manier
worden onder andere fake news en polarisatie al minder. Verder vind ik dat de overheid
vrijwel niet in staat is om beïnvloedingspsychologie binnen de media te reguleren, omdat de
technologie zo hard groeit. Ik ben van mening dat gedragsontwerpers meer aandacht
moeten hebben voor de consument en niet alleen voor hun financiële inkomsten. Het
hooked model zou bijvoorbeeld wel ingezet kunnen worden als de intentie erachter goed is,
zoals mensen een andere taal laten leren of gezonder laten leven. Daarnaast kunnen de
technieken wel ten goede ingezet worden door bijvoorbeeld goede doelen. Verder kan
korting gecommuniceerd als er daadwerkelijk korting is, maar niet om mensen voor de gek
te houden. Ook kan sociale bewijskracht helpen om consumenten beter te informeren over
producten, maar het moet geen eenzijdige positieve informatie bevatten waardoor de
werkelijkheid wordt beïnvloed. Het moet de kwaliteit van leven verbeteren, in plaats van
saboteren.

Als ik terugkijk op deze module is mijn standpunt wel veranderd. Ik ben tot het inzicht
gekomen dat het voor de overheid en consumenten vrijwel niet te doen is om de macht van
de media tegen te houden. Mede door alle technieken en voorbeelden uit de praktijk ben ik
nu van mening dat de verantwoordelijkheid ligt bij de bedrijven/gedragsontwerpers.

4
Gedownload door: soltanimehr67 | soltanimehr67@gmail.com € 912 per jaar
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)