Professional Documents
Culture Documents
1a)
Subjectieve rechten mag je gebruiken naar eigen goeddunken, maar je mag ze niet misbruiken.
Een op het eerste gezicht rechtmatige handelswijze zodanig tegen de borst stuit dat ze als een
misbruik van een recht wordt beschouwd en uiteindelijk als een onrechtmatige handelswijze
wordt gekwalificeerd. (oogmerk te schaden, afwezigheid van belang, abnormale
rechtsuitoefening)
Verbod op rechtsmisbruik = algemeen rechtsbeginsel
(1 punt)
1b)
Uitvoerbare titel :
Een vonnis kan maar worden uitgevoerd als de uitvoerbare uitgifte van het vonnis wordt
overlegd (art 1386 Ger.W.). De uitvoerbare uitgifte (of de grosse) is een kopie van het vonnis,
voorzien van een formule van tenuitvoerlegging. (p161) – 1 punt
Betekening:
De gerechtsdeurwaarder betekent de dagvaarding aan de verweerder(s). Dat houdt in dat de
gerechtsdeurwaarder de dagvaarding persoonlijk overhandigt aan de verweerder (of aan de
persoon die de gerechtsdeurwaarder in woonplaats van de verweerder aantreft). Die tekent voor
ontvangst. Weigert die, dan tekent de gerechtsdeurwaarder de akte zelf. E-betekening is
mogelijk. Tussen de betekening van de dagvaarding en verschijningsdatum moeten minstens 8
vrije dagen liggen.
Er is zowel een “betekening van een dagvaarding” als een “betekening van een uitvoerbare
uitgifte van het vonnis”.
(p157) – 1 punt
Verstekvonnis:
Wanneer u niet bent verschenen op de dag waarop de zaak voor de rechtbank voorkwam en u
ook geen advocaat heeft geconsulteerd die instond voor de verdediging van uw belangen is de
kans groot dat u bij verstek veroordeeld werd.
Bij een verstekvonnis kan het bevel tot betaling pas worden betekend ten minste 1 maand na de
betekening van het vonnis zelf.
Bij een vonnis op tegenspraak kan het bevel tot betaling worden betekend samen met het vonnis
op tegenspraak.
(p161) - 1 punt
Verzet:
Als de verwerende partij niet op de inleidende zitting verschijnt, kan de eiser een verstekvonnis
verkrijgen. De rechter doet dan uitspraak zonder de verweerder gehoord te hebben. In de regel
kan de verweerder hoger beroep instellen tegen een verstekvonnis, maar hij ook nog iets anders
namelijk het rechtsmiddel ‘verzet’ inroepen. Dit is verstrengd tegenover vroeger. Het is nu enkel
mogelijk wanneer geen hoger beroep mogelijk is, dan kan verzet worden aangetekend. Het
verzet gebeurt in principe bij dagvaarding binnen een termijn van één maand te rekenen vanaf
de betekening van het verstekvonnis. Door verzet aan te tekenen, komt de zaak opnieuw voor
dezelfde rechter.
(p163 – 1 punt)
- Wet 23 maart 2019: Tot invoering van het Wetboek van vennootschappen en
verenigingen (WVV) (BS 4 april 2019) en sinds 1 mei 2019 in werking voor nieuwe
vennootschappen, verenigingen en stichtingen en voor bestaande vanaf 1 januari
2020 (met overgangsmaatregelen tot 1 januari 2024 voor het aanpassen van de
statuten)
- Decreet VI Parlement 9 november 2018: betreffende de huur van voor bewoning
bestemde goederen of delen ervan (Vlaams Woninghuurdecreet), in werking sinds 1
januari 2019. Schriftelijke huurovereenkomsten gesloten voor 1 januari 2019 worden
verder geregeld door de oude federale wetgeving.
1. Samenleving ordenen: Duidelijkheid scheppen over wie wat mag doen met welke
middelen (=regels)
2. Opgelegd door de samenleving: Wetten worden samengesteld door parlement (= stem van
het volk), volgens strikte, wettelijke procedures.
3. Naleving kan afgedwongen worden: Rechtsregels zijn afdwingbaar bij niet-naleving.
Structuren, instellingen en procedures maken het mogelijk een recht af te dwingen of de
schending van een recht te beteugelen.
Recht is het geheel van afdwingbare regels, die als doel hebben het menselijk handelen in de
samenleving ordenen. Het omschrijft wat mag, wat moet of wat niet mag.
Personen die subjectieve rechten en juridische plichten kunnen hebben. Natuurlijke personen
+ rechtspersonen.
Wat is rechtsmisbruik ?
De uitoefening van een recht op een wijze die kennelijk de grenzen te buiten gaat van de
normale uitoefening van dat recht door een voorzichtig en bezorgd persoon.
- Politieke rechten
- Burgerlijke rechten
Wat is het verschil tussen politieke rechten en burgerlijke rechten?
Politieke rechten is tussen burger en overheid, terwijl burgerlijke rechten (=civiele rechten)
betrekking hebben op burgers onderling.
A. Patrimoniale rechten
betrekking op economische, in geld waardeerbare goederen die verhandelbaar zijn.
- Zakelijke rechten: Heerschappij over een goed.
- Vorderingsrechten: Bevoegdheid die je hebt om de uitvoering van een verbintenis te
vragen van iemand anders.
- Intellectuele rechten: Verlenen van een exclusieve heerschappij over een intellectuele
creatie.
B. Extra-patriomoniale rechten
niets met geld te maken, niet economisch, kan je niet verkopen.
- Persoonlijkheidsrechten: recht op eigen lichaam, naam, eer, privacy…
- Familierechten: rechten die voortvloeien uit huwelijk, afstamming, ouderschap,
voogdij
Aanvullend recht: Regels die als vangnet dienen wanneer partijen over een bepaald iets niets
concreet hebben afgesproken.
Dwingend recht: Contractuele vrijheid van burgers wordt beperkt door dwingend recht.
Dwingend recht is altijd doorslaggevend.
- Burgerlijk recht: Regelt de meest elementaire relaties tussen burgers (bv basisrelaties
zoals huwelijk, relatie ouder-kind)
- Privaatrechtelijk procesrecht: regelt de organisatie en bevoegdheid van de
privaatrechtelijke rechtscolleges.
- Handels- en economisch recht
- Arbeidsrecht
Wat is nationaal publiek recht ? Geef 3 rechtstakken als voorbeeld en bespreek ze.
Leg uit wat internationaal privaatrecht en internationaal publiek recht is? Is Europees recht
alleen bindend voor de EU-lidstaten of ook voor de inwoners van de EU-lidstaten?
Welke 3 grote bronnen van het recht kennen we naar Belgisch recht?
Binnen de federale wetgeving kan men een onderscheid maken tussen twee naast elkaar
staande hiërachieën van rechtsbronnen nl. geldig voor gehele Belgische grondgebied en
geldig in een deel van het grondgebied. Geef 3 voorbeelden van elke en bespreek ze.
Gehele grondgebied:
Wat is een wet, een bijzonder wet, een decreet en een ordonnantie?
Een wet, een decreet en een ordonnantie zijn exact hetzelfde, alleen van toepassing op een
ander deel van het grondgebied. Een wet is federaal, dus van toepassing op het volledige
grondgebied. Een decreet is een wet dat enkel geldig is een deel van het grondgebied, dus
deelstatelijk. Een ordonnantie is hetzelfde, maar wordt enkel toegepast in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest.
Een bijzondere wet wordt toegepast bij bepaalde communautaire problemen. Bij een
dergelijke bijzondere wet moet met 2/3 meerderheid worden goedgekeurd en gewijzigd.
Bovendien moet er een gewone meerderheid zijn in elke taalgroep van Kamer en Senaat.
Wat is een KB en een MB ?
Een KB is een Koninklijk besluit. Het bevat uitvoerende maatregelen van een wet,
uitgevaardigd door de Koning en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Een MB is een Ministerieel besluit dat wordt uitgevaardigd door een minister en gepubliceerd
in het Belgisch Staatsblad. Het gaat meestal om verdere detaillering van regels uit een KB.
De interpretatie in de rechtspraak gebeurt volkomen vrij en is niet bindend, ook niet voor
lagere rechters. Wel is er een zekere controle door het Hof van Cassatie. Het Hof van Cassatie
kan vonnissen en arresten verbreken, als de wet naar hun mening verkeerd geïnterpreteerd
werd.
Leg uit: gewoonterecht, rechtspraak, rechtsleer en algemene rechtsbeginselen? Zijn dit ook
rechtsbronnen?
Gewoonterecht: Gebruiken die in een samenleving als bindend beschouwd worden, zonder
dat ze neergeschreven werden in teksten, hebben een even bindende kracht als de wetgeving.
Rechtsleer: Boeken, artikelen en dergelijke over het recht, geschreven door juristen, vormen
ook een belangrijke rechtsbron.
Niet uitdrukkelijk in een wettekst geformuleerd, omdat ze als volkomen evident worden
beschouwd. Ze worden wel aanvaard in de rechtspraak. (basisprincipe van de hedendaagse
rechtsorde) Bijvoorbeeld:
- Recht op verdediging
- Continuïteit van de openbare dienst
- Het principe van de goede trouw
- Onderwijs
- Gezondsheidszorg
- Cultuur
Gewestbevoegdheden: plaatsgebonden materies. Bijvoorbeeld:
- Ruimtelijke ordening
- Natuur en milieu
- Mobiliteit en openbare werken
Welke drie grote bevoegdheden heeft de Raad van State Afdeling Bestuursrechtspraak ?
Geef twee bevoegdheden van het Grondwettelijk Hof. Kan het wetgeving vernietigen en is
de uitspraak bindend ?
Ze kunnen wetgeving vernietigen of schorsen. De uitspraak is bindend voor alle rechters in dat
geding.
Raad van de Europese Unie kan diverse soorten Europese regels uitvaardigen. Wat zijn
verordeningen, richtlijnen, besluiten en aanbevelingen? Zijn zij allen voor de lidstaten en
hun onderdanen bindend ? Leg uit.
Richtlijnen: zijn verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat, voor elke lidstaat
waarvoor ze bestemd zijn. De nationale wetgevers moeten deze richtlijnen nog omzetten in
hun nationale wetgeving, en kunnen daarbij de meest aangepaste vorm en middelen kiezen.
Besluiten: zijn verbindend in al hun onderdelen, maar slechts voor degenen tot wie ze
uitrdrukkelijk gericht zijn (staten, ondernemingen of personen).
We spreken van een tergend en roekeloze vordering als de eiser zijn recht op ‘toegang tot een
rechter’ misbruikt. Bij tergend en roekeloos verweer, misbruikt de verweerder zijn ‘recht op
verweer’.
Op welke vier manieren volbrengt justitie haar rol als bewaker van de rechtstaat? Leg ze kort
uit.
1. Toegang tot de rechter: Iedereen moet toegang hebben tot een rechter. Het recht is
afdwingbaar.
2. Recht van verdediging: Wie in rechte ‘aangevallen’ wordt, moet zich kunnen verweren
tegen de eisen en beweringen van de eisende partij.
3. Onafhankelijke en onpartijdige rechter: Een rechter moet onpartijdig zijn, dus
onbevooroordeeld en objectief. Ook moet hij onafhankelijk zijn, dus niet beïnvloed.
4. Openbaarheid van de rechtspraak: Zittingen zijn publiek toegankelijk, zodat er gewaakt
kan worden over de correctheid van de behandeling.
1. Rechter
Een rechter moet onafhankelijk zijn. Is voor het leven benoemd en onafzetbaar. Hij
heeft een passieve rol, dus hij kan zelf geen zaken voor de rechtbank brengen. De rechter
moet een uitspraak doen, hij heeft een verbod op rechtsweigering.
2. Griffier
Is een gerechtelijk ambtenaar die de beslissingen van een rechtbank neerschrijft.
3. Openbaar ministerie
4. Advocaat
5. Gerechtsdeurwaarder
Is een gerechtelijk ambtenaar die de gerechtelijke aktes betekent en ten uitvoer legt.
Alle aktes moeten persoonlijk afgegeven worden.
6. Gerechtsdeskundige
Materiële bevoegdheidsregels wijzen de inhoudelijk bevoegde rechter aan voor een bepaald
geschil. Wordt bepaald door:
Territoriale bevoegheidsregels duiden aan in welke locatie je bij de rechter terecht kan met
een bepaald geschil.
regels van aanvullend recht: kan van afgeweken worden indien beide partijen akkoord
gaan.
Vrederechter:
Politierechtbank:
Arbeidsrechtbank:
- Zwaarste misdaden
- Politieke misdrijven
- Kan levenslange of tijdelijke opsluiting opleggen
Administratieve rechtscolleges doen alleen uitspraak over geschillen over politieke rechten.
1. Arbitrage
= Private rechtspraak. Beslechting van een geschil wordt toevertrouwd aan
scheidsrechters. Hoger beroep is niet mogelijk.
2. Verzoening
= Specifieke procedure voor de rechter. Het doel is een minnelijke schikking te bereiken.
Soms is het verplicht voor een procedure, maar kan ook steeds vrijwillig (niet bij kwesties
van openbare orde).
Wat is arbitrage? Wat zijn de voor- en nadelen ervan ? Kan dit voor alle geschillen? Is
ertegen hoger beroep mogelijk? Op welke gronden kan ze worden nietig verklaard?
Waarom heeft ze nog exequatur nodig?
Arbitrage is private rechtspraak. De beslechting van een geschil wordt toevertrouwd aan
scheidsrechters.
Niet voor alle geschillen mogelijk, het kan enkel voor geschillen over rechten waarover je vrij
kan beschikken. Bv commerciële betwistingen.
1. Bemiddeling
Bemiddeling gebeurt door een onafhankelijke persoon. Hij neemt geen beslissingen, maar
begeleidt in het zoeken naar een compromis. (= vertrouwelijk karakter,
geheimhoudingsplicht) Kan op vraag van één van de partijen dwingend ten uitvoer worden
gelegd. Er zijn drie soorten bemiddeling: Bemiddelingsbeding in overeenkomst, vrijwillige
bemiddeling en gerechtelijke bemiddeling.
2. Verzoening
= Specifieke procedure voor de rechter. Het doel is een minnelijke schikking te bereiken.
Soms is het verplicht voor een procedure, maar kan ook steeds vrijwillig (niet bij kwesties
van openbare orde).
1. Dagvaarding
2. Inleidende zitting
3. Conclusies
4. Pleidooien
5. Vonnis
Wat is een dagvaarding en een betekening ? Is een dagvaarding altijd nodig of kan het
goedkoper ?
De dagvaarding gebeurt via een betekening van de gerechtsdeurwaarder. Dat houdt in dat de
deurwaarder de dagvaarding persoonlijk overhandigt aan de verweerder. Die tekent verplicht
voor ontvangst.
Een goedkopere optie is een verzoekschrift. Er komt in dit geval geen deurwaarder aan te pas,
wat het goedkoper maakt.
Een conclusiekalender is een kalender dat op de inleidende zitting vastgelegd wordt. Deze
kalender bevat termijnen waarbinnen de partijen dan schriftelijk hun standpunt zullen
uiteenzetten.
Voorlopige maatregelen worden genomen als een oplossing niet kan wachten tot er er
conclusies zijn uitgewisseld. De rechter spreekt dan een tussenvonnis uit, waarin hij dringende
en voorlopige maatregelen beveelt.
Een vonnis doet eerst uitspraak over bevoegdheid dan over de ontvankelijkheid dan de
gegrondheid en mits motivering. Wat is het verschil tussen deze 4 termen ?
???????
Wat is een uitvoerbare titel, betekening, bevel tot betaling, verstekvonnis, vonnis op
tegenspraak, uitvoerend beslag en kantonnement?
Dit zijn alle stappen die doorlopen moeten worden om de tenuitvoerlegging van een vonnis te
bekomen. Dit is essentieel voor de eiser om te verkrijgen wat het vonnis hem toekent.
??????
Wat zijn rechtsmiddelen ? Leg 5 soorten rechtsmiddelen uit. In welke gevallen kunnen
rechtsmiddelen niet meer worden aangewend ?
1. Verzet:
- Tegen verstekvonnis (wanneer verweerder niet komt opdagen)
- Wanneer geen hoger beroep mogelijk is
- Termijn: 1 maand na betekening vonnis
- Schorsende werking
- Dezelfde rechter
2. Hoger beroep:
- Tegen beslissingen in eerste aanleg
- Volledig nieuwe beoordeling van de zaak door hogere rechter
- Termijn: 1 maand na betekening vonnis
- Geen schorsende werking
3. Cassatie
- Enkel tegen laatste aanleg
- Termijn: 3 maanden
- Cassatie/verbreking van het vonnis indien: verkeerde interpretatie vd wet OF
procedurefouten
- Afwijzing Hof van Cassatie = definitief!
4. Derdenverzet
5. Verzoek tot herroeping van gewijsde
6. Verhaal op de rechter
7. Intrekking
Wat is verzet? Kan de verweerder steeds hoger beroep instellen tegen een verstekvonnis ?
Wanneer kan verzet nog worden aangewend ? Heeft verzet schorsende werking ?
Verzet is een bezwaar tegen een uitspraak dat iemand kan indienen die bij verstek veroordeeld
is. Tegen een verstekvonnis kan in hoger beroep gegaan worden. Verzet kan aangewend
worden wanneer er geen hoger beroep mogelijk is. Verzet heeft een schorsende werking.
Wat is hoger beroep? Tegen welke vonnissen of arresten kan geen hoger beroep meer
worden ingesteld?
Hoger beroep kan ingesteld worden tegen elke beslissing in eerste aanleg. De zaak wordt
integraal opnieuw behandeld, onderzocht en beoordeeld.
Wat is Cassatieberoep? Tegen welke beslissing is dit nuttig en waarop moet dit steunen?
Cassatieberoep kan enkel worden ingesteld tegen beslissingen die in laatste aanleg gewezen
werden. Behalve tegen een vrijspraak door een Assisenhof. Cassatieberoep moet steunen op
een verkeerde interpretatie van de wet of procedurefouten.
Wat is een kort geding, uitvoerend beslag, bewarend beslag, onroerend beslag, beslag onder
derden, collectieve schuldenregeling, persoonlijk faillissement ? Wat is niet vatbaar voor
beslag ? Kan je loon of vervangingsinkomen integraal vatbaar zijn voor beslag ? Zo ja, in
welke gevallen.
Dit zijn allemaal bijzondere procedures. Niet vatbaar voor beslag is:
Burgerlijke partij, in het strafrecht, is de persoon die schade opliep door een misdrijf en
hiervoor schadevergoeding vraagt tijdens de strafprocedure. Het is met andere woorden niet
enkel het slachtoffer van het misdrijf dat zich burgerlijke partij kan stellen.