University of Science and Technology of Southern Philippines

Alubijid | Balubal | Cagayan de Oro | Claveria | Jasaan | Oroquieta | Panaon | Villanueva

Petsa: Marso 23, 2023 Iskedyul: 1:00 – 4:00 PM

Kurso/Taon: BSA -1G Studyante: 40__________

Masusing Banghay A ralin sa Panitikang Filipino

I. Mga Layunin:

A. Nalalaman kung sino-sino ang mga taong napapabilang sa

propagandista.
B. Nakakapagbibigay ng mga akdang ginawa ng mga propagandista para
sa pagbabagong diwa.
C. Aktibong nakakalahok at nakapagbigay ng mga ideya sa gawain na
ibibigay ng guro patungkol sa panitikan sa panahon ng pagbabagong
diwa.

II. Paksang Aralin:

A. Paksa – Panitikan sa panahon ng pagbabagong diwa
B. Sanggunian- -
https://www.slideshare.net/emeraimahdimaarig/pagbabagong-diwa-101
C. Kagamitan – IM’s, papel

III. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain
Panalangin
Pagbati
Paghahanay ng mga upuan
Pagtali sa mga liban

Gawain ng Guro Gawain ng Mag aaral

B. Pagganyak

Ngayon,bago tayo dumako sa paksang

tatalakayin natin nais ko munang subukan ang

1
talas ng inyong pag iisip sa pamamagitan ng
pagbuo ng isang salita. May ibabahagi akong
isang “scramble words”. Ngayon gusto kong
hatiin ang klase sa limang pangkat, ang bawat
pangkat ay magtulungan sa pagbuo ng salita. At
kung sinong pangkat ang mangunguna ay syang
hihirangin na panalo.

“Malinaw ba ?” “Opo, titser”

“Naiintindihan ba klas ? “
“Opo, titser”
“Simulan na natin”

“Maraming Salamat, maari na kayong umupo.”

C. Paglalahad

Noong nakaraang araw ay tinalakay natin ang

patungkol sa panitikan sa panahon ng mga
kastila at sa araw na ito ay tatalakayin natin ay
patungkol naman sa panitikan sa panahon ng
pagbabagong diwa.

“Ngayon kung lahat ay handa na atin nang

sisimulan ang ating klase.”

“Maraming Salamat sa inyong paglahok sa ating

aktibidad”

“Paalala huwag muna umalis kung saan kayong

pangkat napapabilang sapagkat sa darating na
mga aktibidad ay yang grupo kung saan kayo
napapbilang ay iyan din ang grupo sa susunod.”

D. Pagtalakay

2
“Binibining Kristy maari mo bang basahin ang
nakatala patungkol sa Panitikan sa panahon ng
pagbabagong diwa .”

Panitikan sa panahon ng pagbabagong diwa

Ang panitikan sa panahong ito ay karaniwang
tumutuligsa sa pang-aabuso ng. mga Kastila sa
mga mamamayan ng Pilipinas na Filipino.
“Binasa ni Binibining Karla ang
“Maraming salamat Binibining Kristy” sumusunod na Panitikan sa
“Ngayon talakayin naman natin ang patungkol sa panahon ng pagbabagong
kilusang propaganda ano nga ba ito?” diwa”
“Binibining Meryjean maari mo bang basahin”

Kilusang Propaganda
Ang kilusang propaganda ay isang kilusan sa
pilipinas noong 1872 hanggang 1892 sinimulan
ito dahil sa pagbitay sa tatlong pari na sila
Mariano Gomez,Jose Burgos at jacinto Zamora. “Binasa ni Binibining Meryjean
ang patungkol sa kilusang
“Maraming salamat Binibining Meryjean” propaganda”
“Dumako naman tayo sa layunin ng kilusang ito,
bakit nga ba nabuo ang isang kilusan na ito.”
“Ginoong Garette maari mo bang basahin”

Layunin ng kilusang ito:

- Magkaroon ng panta-pantay na pagtingin sa
mga pilipino at kastila sa ilalim ng batas.
-Ipagkaloob sa mga Pilipino ang karapatang “Binasa ni Ginoong Garette
pantao at kalayaan sa pagsasalita ang layunin ng kilusang
- bigyan ng kalutasan ang mga kamalian sa mga propaganda”
sistemang kolonyan ng mga kastila sa pilipinas

“Maraming salamat Ginoong Garette”

“At sa oras na ito ating tunghayin ang mga taong
napapabilang sa propagandista”
“Maari mo bang basahin sa pisara ang unang
tauhan sa propagandista Binibining Jessy”

Ang mga propagandista at ang kanilang akda”

Dr. Jose Rizal

- Si Jose Rizal, una sa lahat, ay propagandista.

3
Tagapagpalaganap siya ng mga mapagpalayang
kaisipan. Ito ay buong tapang niyang ginawa sa
pamamagitan ng iba’t-ibang larangan ng
panitikan, maging sa tula, sanaysay, nobela,
maiikling kwento, pag-guhit at pag-lilok

Mga akda ni Dr. Jose Rizal

Noli Me Tangere - ang akdang ito ay inilimbag

noon 1887 tinatalakay nito ang mga kabulukan “Binasa ni Binbining Jessy ang
sa pilipinas. unang tauhan sa
propagandista at ang kanyang
El Filibusterismo - ang akdang ito ay karugtong akda”
ng noli me tangere na tinatalakay ditto ang mga
talamak na sakit ng lipunan pagsupil sa mga
karapatang pantao at ang maling pamamalakad
ng gobyerno at simbahan.

Sobre la indolencia de los Filipinos (hingil sa

mga katamaran ng pilipinas)

Mi ultimo adios ( ang huli kong paalam)

A la juventud Filipino (Sa kabataang Pilipino)

“Salamat Binibining Jessy”

“At ang susunod na propagandista ay si Marcelo
H. Del Pilar, Maari mo bang basahin Binibining
Angel”

Marcelo H. Del Pilar

- kilala rin bilang ang "Dakilang Propagandista",
ay isang ilustrado noong panahon ng Espanyol.

Pag-ibig sa tinubuang lupa

- Salin sa sa tulang “amor patrio” ni-Rizal na
napalathala noong Agosto 20, 1882 sa “Binasa ni Binibining Angel
“DIAYARYONG TAGALOG”. ang ikalawang propagandista
at ang akda nito”
Caiingat Cayo – ito ay isang pabiro at pauyang
tuligsa sa tugon ni P. Jose Rodriguez sa Noli ni
Rizal;
inilathala sa BarCELONA NOONG 1888

Dupluhan Dalit mga Bugtong – ito’y katipunan

ng maiiksing tula at pang-aapi ng mga prayle sa

4
Pilipinas.

“Maraming Salamat Binibining Angel”

“Ngayon pumunta naman tayo sa susunod na
propagandista”
“Ginoong Kent maari mo banag basahin”

Graciano Lopez Jaena

- Siya ay nakagawa ng may 100 pananalumpati
na magpahanggang ngayon ay binabasa ng mga
makabagong Pilipino na tinitipon at inililimbag sa
imprenta ni Remegi Garcia dating may- ari ng
tindahan ng aklat. “Manila Flastica”

Mga akda:
Ang Fray Botod
–tinuligsa ang mga Prayle na masiba,
ambisyoso at
immoral ang pagkatao.
“Binasa ni Ginoong Garette
La hija Del Praile at ang everything is hambog ang ikatlong propagandista”
- Ito ay ipinaliwanag ni Jaena ang mga
kapahamakan at
kabiguan kung mapakasal sa isang kastila.

Sa mga pilipino
– isang talumpati na ang layunin mapabuti ang
kalagayan ng mga Pilipino. Malaya, maunlad, at
may karapatan.

Honor en Pilipinas(Karangalan sa pilipinas)

Ang pagwawagi sa mga eksposisyon nila luna
resurreccion at padro de tavera na ang
katalinohan ay nagbigay ng karangalan ng
pilipinas.

“Salamat Ginoong Garette”

“Ngayon pumunta na tayo sa susunod na
propagandista, Binibining Maribel Maari mo bang
basahin sa pisara”

Antonio Luna
Mga akda

Noche Buena - naglalarawan ng tunay na buhay

ng mga pilipino

5
Se Devierten (naglilibang sila ) – Isang
pagpuna sa mga sayaw ng mga kastila halos di
maraanang sinulid ang pagitan ng
nagsisipagsayaw

La Tertulia Filipina (sa piging ng mga Pilipino)

– naglalahad ng isang kaugaliang filipino na
ipinapalagay nyang lalong mabuti kaysa
kaugaliang kastila.

Por Mandrid - tumutuligsa sa mga kastilang

nagsasabing ang pilipinas ay lalawigan ng mga
espanya “Binasa ni Binibininbg Maribel
Impresiones - itoy isang paglalarawan ng ibayo ang ikaapat na propagandista”
ng kahirapang dinaranas ng isang mag aaral na
naulila sa amang kawal.

“Maraming salamat Binibining Maribel”

“Pumunta naman tayo sa susunod”
“Ginoong Rodil maari mo bang basahin”

Mariano Ponce
- Naging tagapamahalaangh patnugot,
mananalambuhay, at mananaliksik ng isang
propaganda.
- Ang kanyang mga sagisag panulat ay
tikbalang , kalipulako at naning.

Mga akda
Mga Alamat ng Bulakan
- naglalaman ng alamat at kwentong bayan ng
kanyang baying sinilangan.

Pagpugot kay Longino

- Isang dulang tagalog na itinanghal sa liwasan “Binasa ni Ginoong rodil ang
ng malolos, bulakan. sunod na propagandista”

“Maraming Salamat Ginoong Rodil”

“Pumunta na tayo sa susunod”
“Ginoong Christian maari mo bang basahin”

Jose Ma. Panganiban

- Ikinubli ang pangalan sa sagisag panulat na
JOMAPA

6
Mga akda

Ang lupang tinubuan (My native land)

Ang aking Bbahay (My life)
Su planu de studio (Your Study Plan)
El pensamiento (The thinking)

“Maraming Salamat Ginoong Christian” “Binasa ni Ginoong Christian

“Pumunta na tayo sa susunod an propagandista” ang isa pang propagandista”
“Ginoong Francis maari mo bang basahin”

Dr. Pedro Paterno

- Isang iskolar dramateryo, mananaliksik at
nobelista ng kilosang propaganda
mga akda

Ninay - kaunaunahang nobelang panlipunan sa

wikang kastila na isinulat ng isang Pilipino.

A mi madre - sa aking ina nagsasaad ng

kahalagahan ng isang ina na nagiging malungkot
ang tanahan kong wala ito.

Sampaguita y poesas varias - katipunan ng “Binasa ni Ginoong Francis

kanyang mga tula. ang sumunod na
propagandista”
“Maraming Salamat Francis”
“Pumunta na tayo sa hulinmg propagandista”
“Binibining Jeneann maari mo bang basahin”

Fernando Canon
- Isang ilustradong may iba't ibang talino, sya ay
isang manunulat, musiko, imbentor, at naging
heneral ng hukbo sa Nueva Vizcaya sa
ikalawang yugto ng Himagsikang Filipino.

- Siya ay naging kababata, matalik na kaibigan at

naging kaeskuwela ni Rizal sa Ateneo de Manila
kaya nung si Rizal ay namatay, umanib din siya
sa himagsikan. Ngunit, pagdating sa tagisan,
siya ang karibal ni Rizal sa husay sa klase at
karangalan sa pagsulat.

Mga Akda
Flor Ideal – kamithi-mithing bulaklak “Binasa ni Bininbining Jeneann

7
 ang huling propagandista”
“Maraming Salamat Binibining Jeneann”
“At sila ang mga propagandista na isinulong ang
karapatang pang Pilipino”

E. Pormatib Tsek

Ok klas, Sino ang makapagbibigay saakin kung

sino-sino ang mga propagandista na isinulong
ang pangkarapatang pang Pilipoino?
“Ok Kristy”

“Binibining Kesiya”

“Ginoong Carlo”

“Binibining Danica”
“Dr. Jose Rizal”
“Ginoong Crisanto”
“Marcelo H. Del Pilar”
“Ginoong Rheynard”
“Graciano Lopez Jaena”
“Binibining Rachel”
“Antonio Luna”
“Binibining Gelly”
“Mariano Ponce”
“Binibining Meryjean”
“Jose Ma. Panginiban”
Napakahusay! Dahil dyan bigyan natin sila ng
Dionesia Clap “Dr. Pedro Paterno”

“Fernando Canon”

F. Paglalapat

Grupong gawain
Panuto: Kayo ay Mahahati sa apat na pangkat at
ang gagawin ninyo ay magtulungan na sumagot
sa katanungan na “Ano ang kahalagahan ng

8
kilusang propaganda at ng mga propagandista
para sa mga Pilipino?
Pumili ng isang kaklase na siyang kakatawan sa
inyong pangkat at ibahagi ang inyong kasagutan
dito sa gitna.

“Maliwanag ba?” “Opo, titser”

“Bibigyan ko kaya ng dalawang minuto upang
maghanda at dapat magtulungan kayung lahat”

G. Paglalahat

“Ok klas, ano nga ba ang tinalakay nating “Panitikan sa panahon ng

ngayong hapon ?” pagbabagong diwa”
“Ok, Cherry Mae”

Tama! Ano naman layunin ng kilusang

propaganda? “Binasa ni Maribel ang
Maribel Kilusang propaganda”

Sino sa mga propagandista ang

tagapagpalaganap ng mga mapagpalayang “Dr. Jose Rizal”
kaisipan?”
“Ok, Eddie”

Maraming salamat sa lahat, at sa tingin ko ay

handa kayu kung kaya’t magkakaroon tayu ng
pag tataya.

IV. Pagtataya:

Panuto: Sa Hanay A ay napapabilang ang mga propagandista na isinulong ang

kilusang propaganda, samantala sa Hanay B naman ay napapabilang ang kanilang
mga akda.
Piliin ang sagot sa Hanay B at isulat lamang ang titik sa patlang

Hanay A Hanay B

_____ 1. Marcelo H. Del Pilar a. Noche Buena

_____ 2. Graciano Lopez Jaena b. Caiingat cayo
_____ 3. Antonio Luna c. Mga Alamat ng Kabundukan
_____ 4. Fernando Canon d. Mi Ultimo Adios

9
_____ 5. Dr. Pedro Paterno e. Sa mga Pilipino
_____ 6. Jose Ma. Pangilinan f. Dupluhan Dalit mga Bugtong
_____ 7. Mariano Ponce g. Ang Lupang Tinubuan
_____ 8. Dr. Jose Rizal h. A mi madre
_____ 9. Antonio Luna i. Honor en Pilipinas
_____ 10. Graciano Lopez Jaena j. Ninay
_____ 11. Marcelo H. Del Pilar k. Ang aking Bahay
_____ 12. Dr. Jose Rizal l. A la juventud Filipino
_____ 13. Mariano Ponce m. Ang pagpugot kay Longino
_____ 14. Jose Ma. Pangilinan n. Impresiones
_____ 15. Dr. Pedro Paterno o. Flor Ideal

V. Takdang Aralin:
Gawin o sagutin ang mga sumusunod. Sagutin ng maliwanag ang mga sumusunod
na katanungan.

1. Ano ang naitulong ng kilusang propaganda sa kilusang propaganda sa mga

Pilipino?

2. Ang kilusang propaganda ba ay nagbigay daan sa mapayapang pamumuhay

ng mga Pilipino?

3. Pumili ng isang propagandista na isinulong ang kalayaang Pilipino at

magbigay ng kanyang akda kasaby nito ang iyong opinyon kung ito ba ay
nakatulong?

Inihanda ni:
CADOSALE, ARCHIE
Student Teacher

Aprobado ni:

MARYDIL A. GAYLOA
Instructor

10