Ulunay Kanatlý, Haluk Yetkin, Murat Songür, Ali Öztürk, Selçuk Bölükbaþý
Yürüme Analizinin Ortopedik Uygulamalarý
Ulunay Kanatlý*, Haluk Yetkin**,Murat Songür***,Ali Öztürk****,
Selçuk Bölükbaþý**
Günümüzdeki teknolojik geliþimle, kas iskelet
sistemindeki araþtýrma ve klinik uygulamada taný,
tedavi planlamasý ve tedavinin sonucunu ölçme ve
izleme amacýyla yürüme analizlerinin kullanýlmasý
giderek yaygýnlaþmaktadýr. Özellikle, nöromusküler
hastalýklarda görülen kas iskelet sistemi sorunlarýnýn
taný ve tedavisinde, yürüme analizi önemli bir yer
tutmaktadýr. Çocukluk çaðý nöromusküler hastalýk-
lar, serebral palsi (SP) ve kas iskelet sistemi sorun-
larýnýn taný ve tedavi planlamasýnda kullanýlan
yürüme analizi konusunda otör olan James R
Gage'in dediði gibi; SP ile uðraþmak eskiden bir
sanat dalý iken yürüme analizlerinin kullanýmý ile bir-
likte bir bilim dalý haline gelmiþtir.(12,13) Bunun ileride
birçok kas iskelet sistemi hastalýklarýnýn tedavisinde
de geçerli olacaðý düþünülmektedir.
Yürüme analizinin klinik kullanýmý dýþýnda kinetik
ve kinematik ölçümler yapýp, bunlara basýnç ölçüm-
lerini de ekleyerek birçok eklem içi biyomekanik
çalýþma yapýlmaktadýr. Özellikle, alt ekstremitede,
diz, kalça, ayak bileði eklemleri biyomekaniði ve bu
eklemlere uygulanan rekonstrüksiyonlarýn mekaniði
konusunda yürüme analizi teknikleri kullanýlarak
yapýlan çalýþmalar giderek artmaktadýr. Osteoartrit
ve instabilite baþta olmak üzere eklem bütünlüðünü
bozan hastalýklarda, eklem biyomekaniðinin klinik
veya araþtýrma amaçlý deðerlendirilmesinde yürüme
analizi kullanýlmakta ve bu konuda önemli kapýlar
açýlmaktadýr.
Bu derlemede yürümenin evreleri, yürüme anali-
zi yöntemleri, osteoartrit, eklem travmalarýnýn etki-
lerinin yürüme analizleri ile deðerlendirilmesinden
ve bunlarýn olasý ortopedik kullanýmýndan
bahsedilecektir. Günümüzde yürüme analizinin
klinik amaçla en yaygýn kullaným alaný olan serebral
palsideki kullanýmý irdelenmekle birlikte, özellikle
* Doç. Dr., Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji
A.D., Ankara
** Prof. Dr., Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji
A.D., Ankara
*** Asit. Dr., Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji
A.D., Ankara
**** Uzm. Dr., S. B. Sungurlu Devlet Hastanesi, Ortopedi ve
Travmatoloji, Çorum
2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi
ayak hastalýklarýnýn deðerlendirilmesi ve ölçümünde
kullanýlan, yürüme analizinin bir komponenti olan ve
klinikte ve araþtýrmalarda kullanýmý giderek artan
pedobarografiden de söz edilecektir.
Yürümenin Tanýmý
Bir yerden bir yere hareket etmek amacýyla , en
az biri her zaman yer ile temas halinde olacak þe-
kilde, destek ve ilerlemek için iki bacaðýn birlikte
kullanýlmasýna yürüme denir.(1,3)
Yürüme sýrasýnda gözlenen normal dýþý bir eði-
limin sayýsal verilerle belirlenebilmesi için, öncelikle
normal yürüyüþ parametrelerinin tanýmlanmasý
gerekmektedir. Bu taným yapýlýrken cinsiyete, yaþa
ve vücut yapýsýna göre bir sýnýflamanýn yapýlmasý
kaçýnýlmazdýr. Örneðin, yaþlý bir insanýn yürüyüþ
analizinden elde edilen parametrelerin genç
bireylerdekilerle ayný olmasý beklenmemelidir.(3,5,12,13)
1. Yürüme Döngüsü
Yürüme, sürekli kendini tekrar eden hareketler-
den oluþur. Bu hareketler topluluðu, bir yürüyüþ
döngüsü (gait cycle) olarak tanýmlanýr.(3) Aslýnda
yürüme, beyinde baþlar. Bu nedenle yürüme sorun-
larýnda deðerlendirme, beyinden medulla spinalise,
oradan da kas ve eklemlere doðru olmalýdýr.
Yürüme döngüsü iki fazdan oluþur. Bunlar duruþ ve
salýným fazlarýdýr.
a. Duruþ Fazý:
Tüm yürüme döngüsünün %60'ýný oluþturur ve
beþ birimden oluþur. Bunlar; ilk temas (ÝT), yüklen-
meye cevap (YC) (loading response), orta duruþ fazý
(ODF), terminal duruþ (TD), salýným öncesi (SÖ) alt
birimlerdir. ÝT ve SÖ esnasýnda her iki ekstremite
de, yerle temas halindedir ki, buna çift destek adý
verilir (Þekil 1).
b. Salýným Fazý:
Bu faz, SÖ ile birlikte yürümenin ilerleme
safhasýný oluþturur. Salýným fazý üç birimden oluþur.
Bunlar, ilk salýným (ÝS), orta salýným (OS), terminal
salýným (TS) olarak sýralanabilir. (Þekil 1).
Yürüme analizi sýrasýnda önemli bazý terimler
53
 Yürüme Analizinin Ortopedik Uygulamalarý
Þekil 1. Yürüme döngüsü. Duruþ fazýnýn beþ bölümü ve salýným fazýnýn üç
bölümü görülmektedir.
kullanýlmaktadýr. Bu terimler:
Adým; bir ayaðýn yerle temas halinde iken diðer
ayaðýn yerle temasa geçme eylemi.
Adým uzunluðu; Bir adýmda kat edilen mesafe.
Adým geniþliði; Her iki ayaðýn topuklarýnýn, yere
deðdikleri noktalar arasýnda yürüyüþ yönüne dik
olarak ölçülen uzaklýk.
Stride (çift adým); iki adým
Stride süresi; tek stride için geçen süredir.
Stride uzunluðu; tek stride içerisinde kat edilen
mesafe.
Kadans; birim zamanda atýlan adým sayýsý (adým
/ zaman).
Hýz; birim sürede kat edilen mesafe
(uzaklýk/zaman).
Bunlarýn yanýnda, yürüme analiz sonuçlarýnýn
takip edilebilmesi için alt ekstremite eklem hareket
düzenlerinin de bilinmesi gerekmektedir. Örneðin
ayak bileði, bir yürüme döngüsünde, biri orta duruþ
fazýnýn geç döneminde, diðeri ise salýným fazýnýn ter-
minal salýným bölümünde olmak üzere iki kez dorsi-
fleksiyon yapmaktadýr. Bu duruma bimodal hareket
adý verilir. Bimodal hareket yapan bir diðer eklem ise
diz eklemidir. Diz eklemi de, orta duruþ fazýnda ve
orta salýným fazýnda iki kez fleksiyon yapmaktadýr.
Kalça eklemi ise, terminal salýným fazýnda fleksiyon
yapmaktadýr. Bu nedenle unimodal bir harekete
sahiptir.(2,8,11,3)
2. Yürüme Analizi Teknikleri:
z Gözleme dayalý: Video eklenirse daha güçlü bir
yöntem haline gelir. Belirgin yürüme anomalilerini
ortaya koyabilir. Ancak sonuçlarý subjektiftir, hafif
anomalileri ortaya koyamaz.(25)
z Adým analizi. Zaman ve mesafe ile ilgili kantitatif
54 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi
deðerler elde edilir. Kolay ve hýzlý uygulanýr ve az
yer kaplar, ancak açýsal kinetik ve kinematik
analize izin vermez. Ölçüm için hastanýn tam bir
salýným fazý (ayak yerden kalkarak) yapmasý
gerekmektedir.
z Açýsal kinematik analiz: Objektif ve kantitatif ve-
riler elde edilmesine olanak saðlar. Eklem açýsal
hareketlerini gösterir. Teknik olarak eðitimli per-
sonele ve geniþ bir alana ihtiyaç duyulmaktadýr.
Ayrýca kýsýtlý taþýnabilme özelliðine sahiptir.
z Kuvvet levhasý ve basýnç levhasý analizleri:
Eksternal kuvvetler ölçülür. Ters dinamik analiz-
lere izin vererek duruþ fazýnda yük daðýlýmý ile
ilgili bilgi verir. Tek baþlarýna sýnýrlý kullanýma
sahiptir. Sabit kurulum gerektirir, eðitimli per-
sonele ihtiyaç duyulur.(4,29)
z Elektromyografik (EMG) analizler: Kas fonksiy-
onu ve motor performans hakkýnda bilgi verir.
Kinetik ve kinematik parametrelerin birlikte
yorumlanabilmesini saðlar. Eðitimli elemana
ihtiyaç vardýr. Ýnvaziv bir iþlemdir.
z Videofloroskopik analizler: Kemik ve implantlarýn
direkt olarak gözlenmesini saðlar, eksternal
iþaretlere ihtiyaç duyulmaz. Teknik açýdan
eðitimli elemanlara ihtiyaç duyulur.
Günümüzde modern analizler, hareket analiz
laboratuvarlarýnda gerçekleþtirilmektedir. Bu labo-
ratuvarlarda, yukarýda bahsedilen yöntemlerin
hemen tümü kullanýlmaktadýr. Hasta veya denek
önce gözlemlenir ve kabaca yürüme sorunu belir-
lenir. Ardýndan fizik muayene ile eklem hareket
geniþlikleri, eklem ve kas kontraktürleri, kas kuvvet
ve tonuslarý, kemik deformite ve nörolojik durum
deðerlendirilir. Ardýndan modern teknikler kul-
lanýlarak yürüme parametreleri kantitatif olarak
ölçülür. Bu labaratuvarlarda bulunan primer ölçüm
sistemleri þunlardýr;(26)
a. Hareket Verisi Yakalayýcýlar:
Bu cihazlar ile hastanýn cildine yerleþtirilen pasif
yansýtýcý iþaretler, özel video kameralar tarafýndan
(genellikle 6-12 adet) üç boyutlu olarak görüntülenir
ve bir bilgisayar tarafýndan bir araya getirilerek
vücudun segmentlerinin açýsal deðiþimleri ortaya
çýkartýlýr. Bu yönteme genel olarak "kinematik" adý
verilir. Ayrýca iþaretlerin iþlenmesi ile, yürüme hýzý,
adým uzunluðu, iki adým uzunluðu ve kadans
hakkýnda bilgi elde edilmektedir.(8)
2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2
 Ulunay Kanatlý, Haluk Yetkin, Murat Songür, Ali Öztürk, Selçuk Bölükbaþý
b. Yer Kuvveti Ölçümü (kuvvet levhalarý):
Zemin ile ayak arasýndaki "yer reaksiyon kuvveti-
ni" ölçen kuvvet levhalarý (force plate) sayesinde
gerçekleþtirilir. Ölçülen kuvvet "basýnç merkezi"
olarak adlandýrýlýr. Newton'un hareket kanunlarý kul-
lanýlarak, hareket veri yakalayýcýsýndan alýnan veriler-
den (kinematik) eklem reaksiyonlarý (kinetik) hesa-
planýr. Bu yönteme "ters dinamik" adý verilmekte-
dir.(27,28)
c. EMG:
Cilde veya kas içine yerleþtirilen elektrodlar,
yürüme sýrasýndaki kas aksiyon potansiyelini
ölçmektedirler. Bu yönteme dinamik EMG adý verilir.
Bu veriler kinetik ve kinematik verilerle birleþtirilerek
hastanýn nöromusküler durumu hakkýnda bilgi elde
edilir.(29)
Bir hareket analizi labaratuvarýnda, bu standart
donanýmlarýn dýþýnda metabolik enerji ölçüm sis-
temleri ve pedobarografi de bulunabilmektedir.
Ancak, bu yöntemlerin klinik kullanýmlarý, halen
yeteri kadar yaygýnlaþmamýþtýr.(1,3,4,8,11)
3. Normal Eklem Yüklenmeleri;
Kas iskelet sistemi hareketi, dýþ ve iç kuvvetlerin
dengesine baðlýdýr. Dýþ kuvvetler, yer çekimi, atalet,
yer tepki kuvveti olarak sayýlabilirken, iç kuvvetler
ise, kas kontraksiyonu (motor), yumuþak dokularýn
pasif olarak gerilmesi ve eklemlerde oluþan kemik
temas olarak sýralanabilir. Yürüme analizi yöntemleri
kullanýlarak ölçülen dýþ kuvvetler, bir eklemdeki flek-
sör ve ekstansörlerinin aktivitesi hakkýnda bilgi ver-
mektedir. (2,3)
Diz çevresi yüklenmeleri: Diz ekleminde duruþ
fazý sýrasýnda üç fazlý bir yüklenme olur. Maksimum
yüklenme, yürüme hýzýna baðlý olarak vücut aðýr-
lýðýnýn 4-7 katý kadardýr. Ayrýca diz medial ve lateral
kompartmanlarý asimetrik olarak yüklenmektedir.
Yükün %70'i medial kompartmandan geçmektedir.
Bunun nedeni, yürüme sýrasýnda oluþan addüksiyon
momentidir. Bu nedenle diz patolojilerinin araþtýr-
malarýnda addüksiyon momenti sýklýkla kullanýl-
maktadýr.
Kalça eklemi yüklenmeleri: Duruþ fazý sýrasýnda
iki kez zirve yapmaktadýr. Yapýlan in-vivo transdüser
çalýþmasýnda, yaklaþýk olarak vücut aðýrlýðýnýn 2-5
katý maksimum yüklenme tespit edilmiþtir. Bu çalýþ-
malar sonucunda bir duruþ fazýnda, iki kez yüksek
basýnç oluþtuðu tespit edilmiþtir. Bu döngü
nedeniyle döngüsel eklem yüklenme çalýþmalarýn-
2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi
da, her adýmda iki kez yüklenme hesaplanmasý
gerektiði gerçeði ortaya çýkmaktadýr.
4. Yürüme Analizinin Ortopedide
Kullanýmý:
Yürüme analizi bugün için, klinik kullanýmý olan
yardýmcý bir araç olarak görülmektedir. Yürüme
analizi nadiren bir hastalýðýn tanýsýnda kullanýlmak-
tadýr. Bir nöromusküler ve kas-iskelet sistemi
hastalýðýnýn evresi, bileþenleri ve hareket üzerine
olan etkisini belirleme amacýyla kullanýlmaktadýr.(11)
Saðladýðý kantitatif veriler sayesinde tedaviyi planla-
mada ve sonuçlarýn takibinde önemlidir.
Günümüzde daha çok nöromusküler hastalýklarýn
tedavi planlamasý ve takibinde kullanýlmakla birlikte
bu bölümde, ortopedideki kullaným alanlarý
özetlenecektir.
i. Osteoartrit;
Hastalar, aðrý, instabilite, nöromusküler hastalýk
ve kas güçsüzlüðüne baðlý olarak yürüme paternleri-
ni deðiþtirirler ve mevcut durumlarýna uygun bir þe-
kilde adapte ederler.
Kalça osteoartriti; kalça osteoartritli hastalar, aðrý
ve fleksiyon kontraktürü nedeniyle yürümelerini
deðiþtirirler. Hareket geniþliði kýsýtlandýðýndan
normalde duruþ fazý sýrasýnda beklenen maksimum
ekstansiyon, ya olmaz veya tersine döner. Bu duru-
mu telafi etmek için hasta, lumbar lordozunu artýrýr
veya pelvise fleksiyon verebilir.(8,30)
Ayak bileði osteoartriti ve yürüme analizi
konusunda yapýlan tek çalýþmada Khazzam ve
arkadaþlarý, osteoartritli hastalar ile normal kiþileri
karþýlaþtýrdýðýnda, osteoartritli hastalarýn duruþ
fazýnda uzama, adým uzunluðunda kýsalma, kadans-
ta azalma ve yürüme hýzýnýn normalin %66,96'sý
olduðunu tespit etmiþlerdir.(17)
ii. Ýnstabilite
Diz instabilitelerinde ortaya çýkan yürüme pater-
ni, video hareket analizi ve yüzey EMG yöntemleri
kullanýlarak deðerlendirilebilir. Kuadriseps kas
fonksiyonu ile fleksiyon ve ekstansiyon moment-
lerinin deðerlendirilmesi mümkün olmakla birlikte
klinik kullanýmý oldukça kýsýtlýdýr.(6)
iii. Eklem Rekonstrüksiyonlarý:
Kalça artroplastisi; Ters dinamik yöntemi kul-
lanýlarak kalça eklemine binen yük hesaplana-
bilmektedir. Son zamanlarda ise, Newton kanunlarý
kullanýlarak yapýlan çalýþmalarda gerçek vertikal
eklem yüklemesinin hesaplanamayacaðý, buna
55
 Yürüme Analizinin Ortopedik Uygulamalarý
neden olarak dengeyi saðlamak için birlikte çalýþan
ve birbirlerini nötralize eden agonist ve antagonist
kaslarýn kontraksiyonlarýnýn gerçek vertikal yüklen-
menin hesaplanmasýný engelleyeceði öne sürülmek-
tedir. Kalça kýrýðý sonrasý endoprotez uygulanmýþ bir
hastada 14 transdüser yerleþtirilerek yapýlan bir
çalýþmada, ters dinamikle elde edilen asetabulum
yüklenmesinden çok daha fazla basýnç oluþtuðu
tespit edilmiþtir. Bu durum, kas kontraksiyonuna,
özellikle de abdüktör kas kuvvetlerinin asetabulum
üzerindeki etkisine baðlanmýþtýr. Yavaþ yürüme
sýrasýnda binen yük, kas kontraksiyonu daha fazla
olduðundan hýzlý yürümede meydana gelenden yük-
sek bulunmuþtur. Osteoartrit nedeniyle yürüme
hýzýný azaltan hastalarda eklem basýncýnýn daha yük-
sek olmasý, bir paradoks oluþturmaktadýr.(6,31,32)
Karþý ele alýnan baston, gluteus medius
aktivitesinde %45 azaltma yaparak asetabuluma
binen yükü %40 azaltmaktadýr. Ayrýca kullanýlan
baston, yer temas kuvvetini de azaltarak binen
yükün azalmasýna katkýda bulunmaktadýr. Bu
nedenle, yavaþ yürümek zorunda olanlarda, karþý
ele verilen baston eklem basýnçlarýný azaltmada
önemlidir.(6)
Diz artroplastisi; Bir tarafýna arka çapraz baðý
koruyan, diðer tarafýna ise arka çapraz baðý feda
eden total diz eklem protezi uygulanan hastalar
üzerinde yapýlan yürüme analizi çalýþmasýnda iki
protez arasýnda diz hareket, moment, kas aktivitesi
açýsýndan fark bulunmamýþtýr. Her iki tasarýmýn da
yürüme ve merdiven çýkma yönünden baþarýlý
olduklarý gözlenmiþtir.(33)
Videofloroskopik çalýþmada ise PÇB koruyan ve
feda eden sistemler karþýlaþtýrýldýðýnda, kondiler lift-
off'un her iki tasarýmda da olduðu gösterilmiþ ve bu
durum, daha çok abdüksiyon-addüksiyon moment-
lerine baðlanmýþtýr.(34)
Yapýlan videofloroskopik yürüme analizlerinde,
lift-off'la birlikte screw home hareketi de izlenmiþ,
bu nedenle de, rotasyonlu platformu olan protez-
lerin daha dayanýklý olabileceði bildirilmektedir.(6)
Saari ve arkadaþlarýnýn yaptýklarý çalýþmalarda ise,
total diz protezi uygulanmýþ hastalarda implant
tasarýmýndan baðýmsýz olarak yürüme analizi kulla-
narak, hastalar merdiven inerken ve çýkarken diz ve
kalça ekstansiyonunda azalmanýn varlýðýný tespit
etmiþlerdir.(18,19) Bir diðer yürüme analizi çalýþ-
masýnda ise, patellasý deðiþtirilen ve deðiþtirilmeyen
total diz protezi uygulanmýþ hastalarda yürüme
56 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi
paterni açýsýndan bir fark tespit edilememiþtir.(15)
iv. Serebral Palsi ve Yürüme Analizi:
Serebral palsi hastalarýnda, özellikle pediatrik yaþ
grubunda deformiteyi önlemek ve mobilizasyonu
artýrma amacýyla çeþitli ilaçlar, cerrahi dýþý tedaviler,
ortezler ve destek cihazlarý, ortopedik ve nöroþirürjik
ameliyatlar uygulanmaktadýr.(28,11) Serebral palsi,
yürüme analizinin dinamik patolojinin tespitinde ve
tedavi planlamasýnda bugün için en sýk kullanýlan
hastalýk grubudur. Yürüme analizi öncesi, SP'li
çocuklarda ameliyatlar, basamaklý olarak ayrý
seanslarda yapýlmaktaydý. Mercer Rang, bu durumu
"doðum günü ameliyatlarý" olarak adlandýrmaktadýr.
Buna göre çocuk ameliyat olur, sonraki bir yýlý reha-
bilitasyonla geçirir ve ardýndan tekrar ameliyat olur
ve bu durum böylece sürüp gider.(14) Yürüme analizi,
yürüme sorunun tümünü ortaya koyduðundan, tek
cerrahi seansta alt ekstremitedeki tüm sorunlar
giderilebilmektedir. En sýk uygulanan kas-tendon
uzatma giriþimlerinin belirlenmesinde ve sonucu-
nun izlenmesinde, yürüme analizi kullanýmý oldukça
yol göstericidir.(10)
Yürüme analizi ile birlikte spastisite tespit edilen
kaslara botilinum toksini uygulanmasý sonrasý
yapýlan kontrol yürüme analizi ile uygulanacak
ameliyatýn etkinliði ortaya konulabilir. Yürüme ana-
lizi ile patolojik eklemin dýþýndaki diðer eklemler de
deðerlendirilerek yapýlacak giriþimin potansiyel
sonuçlarý da önceden öngörülebilir.(7) Yapýlan bir
çalýþmada yürüme analizinin SP'de cerrahi gereksi-
nimini %20 azalttýðý ortaya konulmuþtur. DeLuca ve
arkadaþlarý yaptýklarý bir çalýþmada, yürüme anali-
zinin klasik yöntemler kullanýlarak konulan cerrahi
endikasyonu, serebral palside %52 oranýnda
deðiþtirdiðini bulmuþlardýr.(11) Kay ve arkadaþlarý ise
endikasyon deðiþtirme oranýný %89 olarak
bildirmiþlerdir.(12)
Yürüme analizi ve botilinum toksininin birlikte
kullanýmýnýn, cerrahi uygulama yaþýný geciktirdiði ve
ameliyat gereksinimini %40'lara varan oranda azalt-
týðý gösterilmiþtir.(7)
v. Pedobarografinin Ortopedik Kullanýmý:
Yürüme analizinin bir tamamlayýcýsý olarak plan-
tar basýnç ölçümü (pedobarografi), yürüme
esnasýnda yer tepki kuvvetinin (ground reaction
force) oldukça hassas bir þekilde ve noktasal olarak
ölçülmesine olanak saðlar. Yere temas eden ayaðýn
dinamik olarak ve objektif kriterler dahilinde oluþtur-
duðu basýncýn karþýlaþtýrýlmasýný ve deðer-
2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2
 Ulunay Kanatlý, Haluk Yetkin, Murat Songür, Ali Öztürk, Selçuk Bölükbaþý

lendirilmesini saðlar. Klinikte sýklýkla, ayak likleri (þekil 4) izlenebilmektedir. Ayakkabý içine yer-
mekaniðinin bozulduðu ve buna baðlý ayak tabanýn- leþtirilen sensörler kullanýlarak, ayaðýn ayakkabý için-
da ortaya çýkan patolojilerin deðerlendirilmesi için deki durumu veya verilen ortezin etkisi gözlem-
kulanýlmaktadýr. Ek olarak alt ekstremitenin aksiyel lenebilir (þekil 5).
dizilimini etkileyen hastalýklarýn taný, tedavi, ve takip-
lerinde de plantar basýnç analizinin yeri vardýr.
Örneðin, birinci metatars altýnda basýnç artýþý olan
bir diyabetik ayak hastasýnda, bu basýnç artýþýnýn
varlýðý, ülser geliþmeden önce pedobarografi kul-
lanýlarak tespit edilerek önlem alýnabilir. Her ne
kadar diyabetik ayakta belli bir basýnç seviyesinin
ülser geliþiminde tek baþýna etkili olmadýðý göste-
rilmiþse de yüksek basýnç bölgesinin bilinmesi
önlem alma açýsýndan oldukça önemlidir.(4,20)
Pedobarografinin kullanýldýðý hastalýklar arasýn- Þekil 4: Charcot-Marrie-Tooth hastalýðý teþhisi olan 46 yaþýnda bayan has-
da, pes planus, pes cavus, ayaðýn doðmalýk þekil tanýn üçlü artrodez uygulanmadan önceki pedobarografisi (a), ameliyat
sonrasý 5. ay (b) ve 1. yýldaki (c) basýnç daðýlýmlarý izlenmektedir. Ameliyat
bozukluklarý, diyabetik ayak, alt ekstremite dizilim öncesi, ayaðýn ortasý ve lateraline basarak yürüyen hastada normale yakýn
bozukluklarý sayýlabilir. bir yürüyüþ paterninin 1. yýlda geliþtiði görülmektedir.

Normal ayak mekaniðini araþtýrma amacýyla da

pedobarografi yaygýn olarak kullanýlmaktadýr.(16
,22,23,24)
Örneðin, ayak ön kýsmýnýn basýnç daðýlýmýnýn
belirlenmesi amacýyla çeþitli araþtýrmalar yapýlmýþ ve
uzun yýllar ayaðýn temas noktalarýnýn topuk, birinci
ve beþinci parmaklar olarak kabul edilen Kapandji
görüþü pedobarografi sayesinde çürütülmüþ, iki ve
üçüncü metatars baþlarýnýn daha fazla yük taþýdýðý
gösterilmiþtir.(22) Esnek pes planus'lu hastalarýn taki-
binde (þekil 2), kazanýlmýþ pes planuslu hastanýn
tendon transferi öncesi ve sonrasýnýn gösteril-
mesinde (þekil 3) veya artrodez uygulanan bir has-
tanýn, yürüme döngüsünün duruþ fazýndaki deðiþik- Þekil 5: Ayakkabý içi plantar basýnç daðýlýmý ölçümü. Pes planusu olan
hastanýn günlük ayakkabý içerisinde medial arkýn çökmüþ olduðu ancak
topuk kabý sonrasý arkýn oluþtuðu izleniyor.

5. Yürüme Analizinin Sýnýrlarý:

Þekil 2: 1999 yýlýnda dört yaþýnda pes planus tanýsý konulan erkek
çocuðunun 2003 yýlýnda medial arkýnýn tedavi uygulanmadan geliþimi
izlenmektedir.
Þekil 3: 28 yaþýnda inflamatuar artrit tanýsý almýþ erkek hastada sol tib-
ialis posterior tendon yetmezliði olan hastanýn sol (a), sað normal (b) ve
tendon transferi sonrasý arkýn altýncý ayda tekrar oluþtuðu izleniyor (c).
Günümüzde yürüme analizinin de kendi
içerisinde bazý sýnýrlarý ve kýsýtlamalarý vardýr. Özet
olarak:
z Yürüme analiz laboratuarlarý yaygýn deðildir.
z Günlük yaþam aktivitesi sýrasýnda yapýlmadýðýn-
dan, esas yürüme performansý yansýtýlamamak-
tadýr. Fonksiyonel açýdan yürüme sýrasýnda
birçok deðiþken olduðu bilinmektedir. Bu
deðiþkenler de, adýmdan adýma, saatten saate,
günden güne hatta aydan aya deðiþkenlik
gösterebilir. Ayrýca yürüme analizini yapan klin-
isyene ve enstitüye göre de ölçümler farklýlýk
gösterebilmektedir.(13)
z Ölçümler uzun sürmektedir.
z Halen standart bir yöntem yoktur. Bu nedenle

2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 57
 Yürüme Analizinin Ortopedik Uygulamalarý
farklý sonuçlar elde edilebilmektedir. Örneðin,
kalça merkezinin yüzey iþaretleyici ile iþaretlen-
mesi sýrasýnda 30mm yer deðiþtirmesi diz ve
kalça açýlarýnda ve momentinde %25 farklýlýða
neden olabilir.(21)
z Bu konuda eðitim görmüþ bir ekip tarafýndan
uygulanýr. Bu nedenle pahalý bir iþlemdir.
z Elde edilen veriler uzun, karmaþýk, çoðu kli-
nisyenin alýþýk olmadýðý þekildedir.
z Amerika Birleþik Devletlerinde yürüme analizi bir
klinik test olarak deðil, bir araþtýrma yöntemi
olarak görülmektedir.(13)
6. Yürüme Analizinin Geleceði:
Gelecekte yürüme analizinin, klinik kullanýma
daha yaygýn olarak gireceði tahmin edilmektedir. Bu
geliþim, veri toplama sistemlerinin daha pratik hale
getirilmesiyle ve daha da önemlisi, elde edilen
kinetik ve kinematik verilerin iþlenmesi için bilgisa-
yar sistemlerinin geliþtirilmesi ile olacaktýr. Ýnternet
ortamýnda hareket analiz laboratuarlarýnýn ortak
çalýþmasý, standart ölçüm yöntemlerinin belirlen-
mesi verileri daha standart hale getirecektir.(11)
Verilerin yorumunun zor olmasý ve herkes tarafýndan
daha anlaþýlýr ve kullanýlabilir olabilmesi için verileri
otomatik olarak analiz edip klinik taný ve tedavi
önerisi verebilecek bir yazýlým üzerinde çalýþýlmak-
tadýr.(16) Verilerin eðlence sektöründe kullanýlan 3
boyutlu animasyonlar halinde sunulmasý ve bunun
sanal gerçeklik ortamýnda deðerlendirilmesi tedavi
etkinliðini daha görsel bir hale sokacaktýr.(11)
Yürüme analizi ölçümlerinin standart hale
gelmesi, hýzlý, yaygýn ve kolay yorumlanabilir olmasý,
gelecekte hareket sisteminde uygulayacaðýmýz
tedavi yöntemlerini daha bilimsel hale getireceði
kesindir.
Yazýþma Adresi: Dr. Ulunay Kanatlý
Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi,
Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim
Dalý,
06510 Beþevler - Ankara.
e-posta: ulunay@gazi.edu.tr
Kaynaklar
1. Güler HC: Yürüyüþ Analizi: Temel kavramlar ve uygulama.
Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon. Beyazova M, Gökçe-Kutsal Y
Güneþ Kitabevi. Ankara, 2000: 401-426, 478-480
2. Perry J. Gait analysis; Normal and pathological function.
Slack Company NJ, 1992
58 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi
3. Barr AE: Biomechanics and Gait. In: Orthopaedic
Knowledge Update 7, 31-37
4. Hurkmans H.L.P. ve ark. Techniques for measuring weight
bearing during standing and walking, Clinical Biomechanics
2003, 18: 576-589
5. Biomechanics and Gait. Orthopaedic Knowledge Update 6
2001, 37-43
6. Minns R.J. The role of gait analysis in the management of
the knee. The Knee 12 2005, 157- 162
7. Molenaers G ve ark. The Effects of Quantitative Gait
Assessment and Botulinum Toxin A on Musculoskeletal
Surgery in Children with Cerebral Palsy. JBJS 2006, 1(88-
A)1: 161-170
8. Chambers H.G. ve ark. A Practical Guide to Gait Analysis. J
Am Acad Orthop Surg 2002,10:222-231
9. Gage JR. Gait analysis in Cerebral Palsy 1991.
10. Gage JR, Novacheck TF: An update on treatment of gait
problems in cerebral palsy. J Pediatr Orthop B 2001,
10:265-74,
11. DeLuca PA, Davis RB…et al: Alternations in surgical deci-
sion making in patients with cerebral palsy based on three-
dimensional gait analysis. J Ped Orthop 1997, 17:608-614
12. Kay RM Dennis S.. et al: The effect of preoperative gait
analysis on orthopaedics decsion making. Clinical
Orthopaedics and Related Research 2000, 372: 217-222
13. Simon SR: Quantification of human motion: gait analysis-
benefits and limitations to its application to clinical prob-
lems. J Biomechanics 2004 37:1869-1880
14. Rang M: The Art and Practice of Children's Orthopaedics:
Neuromuscular Disorders 1998, 534-582
15. Smith AJ, Lloyd DG, Wood DJ: A kinematic and kinetic
analysis of walking after total kne arthroplasty with and with-
out patellar resurfacing. Clin Biomech 2006, 21:379-86
16. Kanatli U, Yetkin H, Yalçýn N: The relationship between
accessory navicular and medial longitudinal arch: Evaluation
with a plantar pressure distribution system. Foot Ankle Int
2003, June: 24 (6): 486-9
17. Khazzam M, Long JT, Marks RM, Harris GE: Preoperative
gait characterization of patients with ankle arthrosis. Gait
Posture 20 2005.
18. Saari T, Tranberg R, Zugner R, Uvehammer J, Karrholm J:
Changed gait pattern in patients with total knee arthroplasty
but minimal influence of tibial insert design: gait analysis
during level walking in 39 TKR patients and 18 healthy con-
trols. Acta Orthop 2005, 76: 253-60
19. Saari T, Tranberg R, Zugner R, Uvehammer J, Karrholm J:
Tota Knee replacement influences both knee and hip joit
kinematics during stair climbing. Int Orthop 2004, 28:82-86
20. Armstrong DG, Peters EJ, Athanasiou KA, Lavery LA: Is
there a critical level of plantar foot pressure to identify
patients at risk for neuropathic foot ulceration?. J Foot Ankle
Surg 1998, 37:303-307
21. Stagni R, Leardini A et al : Effects of Hip joint centre mislo-
cation on gait analysis results. J Biomechanics 2000, 33:
1479-1487
22. Kanatli U, Yetkin H, Bolukbasi S Evaluation of the Transverse
Metatarsal Arch of the Foot with Gait Analysis: Arch Orthop
Trauma Surg 2003, May; 123 (4): 148-52
23. Morag E, Cavanach PR: Structural and Functional Predictors
of Regional Peak Pressures Under the Foot During Walking.
2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2
 Ulunay Kanatlý, Haluk Yetkin, Murat Songür, Ali Öztürk, Selçuk Bölükbaþý
J Biomechanics 1999, 32: 359-370
24. Orlin MN, McPoil TG: Plantar pressure assessment. Phys
Ther 80: 399-409, 2000.
25. Trost J: Physical Assessment and Observational Gait
Analysis. In The Treatment of Gait Problems in Cerebral
Palsy. Ed Gage JR, Mc Keith Press, Suffolk, UK, 2004, pp.
71-89.
26. Davis RB: The Motion Analysis Laboratory. In The Treatment
of Gait Problems in Cerebral Palsy. Ed Gage JR, Mc Keith
Press, Suffolk, UK, 2004, pp. 90-98.
27. Schwartz M: Kinematics of Normal Gait. In The Treatment of
Gait Problems in Cerebral Palsy. Ed Gage JR, Mc Keith
Press, Suffolk, UK, 2004, pp. 99-119.
28. Davis RB, Ounpuu S: Kinetics of Normal Gait. In The
Treatment of Gait Problems in Cerebral Palsy. Ed Gage JR,
Mc Keith Press, Suffolk, UK, 2004, pp. 120-133.
29. Chambers HG, Rose J: Dynamic Electromyelography. In The
Treatment of Gait Problems in Cerebral Palsy. Ed Gage JR,
2006 • Cilt: 5 Sayý: 1-2 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi
Mc Keith Press, Suffolk, UK, 2004, pp. 134-145.
30. Bermann G, Graichen F, Rohlmann A, Linke H : Hip Joint
Forces During Load Carrying. Clin Orthop 1997, 33: 190-
201
31. Krebs DE, Robbins CE, Lavine L, Mann RW: Hip biomechan-
ics during gait. J Orthop Sports Phys Ther 1998, 28:51-59
32. Park S, Krebs DE, Mann RW: Hip muscle co-contraction:
Evidence from concurrent in vivo pressure measurement
and force estimation. Gait Posture 1999, 10:211-222
33. Balanos AA, Colizza WA, McCann PD, et al : A comparison
of isokinetic strength testing and gait analysis in patients
with posterior cruciate-retaining and substituting knee
arthroplasties. J Arthroplasty 1998, 13:906-915
34. Stiehl JB, Dennis DA, Kormistek RD, Crane HS: In vivo
determination of condylar lift-off and screw-home in a
mobile-bearing total knee arthroplasty. J Arthroplasty 1999,
14: 293-299
59