ECE OKUR 02.11.

2021
BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ
NİTEL ARAŞTIRMA SORULARI

NİTEL ARAŞTIRMANIN TEMEL AŞAMALARI

1. Araştırma Sorusunun Yazılması:

Araştırma sorusu, araştırmaya konu olan problemin soru olarak ifade edilmiş
biçimidir. Araştırmanın yapılmasına temel oluşturur.

“Mütercim-Tercümanlık öğrencilerinin/çevirmen adaylarının duygusal zekâ düzeyleri

ile yazınsal çeviri edimleri arasında ilişki var mıdır?”

2. Kuramsal/Kavramsal Çerçevenin Oluşturulması:

Ø Çeviribilim: Çeviriyi bir uzmanlık alanı olarak, dilbilimsel süreçleriyle ele alan,
inceleyen, çevirinin öğretim yöntemlerini saptayan ve öğretimini yapan bilim dalı.
Ø Çeviride Girdi ve Türleri
Ø Yazın çevirisi
Ø Nöroloji
Ø Zekâ Kavramı ve Türleri
Ø Duygusal Zekâ Kavramı
Ø Gardner’in Çoklu Zeka Kuramı
Ø Zeka Testleri

3. Araştırma Deseninin Belirlenmesi:

Bir durumun kendi sınırları içinde bütüncül olarak analiz edilmesi hedeflendiği için
‘durum çalışması’ araştırma deseni olarak kullanılacaktır.

4. Araştırma Alanının/Örnekleminin Belirlenmesi:

Kırıkkale Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık Bölümü 4. Sınıf
öğrencilerinden 10 öğrenci araştırma alanı örneklemi olarak seçilecektir. Nedeni ise bu
öğrencilerin çeviri deneyimlerinin daha gelişmiş olmasıdır.

5. Araştırmacı Rolünün Belirlenmesi:

Araştırmacı uzaktan ve ikinci elden bilgi toplayan bir kişiden çok, araştırma konusuyla
ilgili alanda zaman harcayan, alanı yakından tanıyan, alanda olup biten olayları yaşayan ve
araştırmaya dahil olan bireylerle yakın bir iletişim kuran kişidir. Katılımcı bir rol oynayan
araştırmacının kendi varsayımlarını ve önyargılarını araştırma sürecinde elde edilen
bilgilerden ayrı tutabilmesi önemlidir. Bu önyargılardan ve varsayımlardan veri toplama ve
analiz sürecinin etkilenmemesini sağlamalıdır.
 6. Veri Toplama Araçlarının/Stratejilerinin Geliştirilmesi:

Ø Görüşme
Ø Odak Grup Görüşmesi

7. Veri Analizi, Bulguların Betimlenmesi ve Yorumlanması:

Elde edilen verilerin daha yakından incelenmesi ve bu verileri açıklayan kavram ve
temalara ulaşılması gerektiğinden içerik analizi kullanılacaktır. Elde edilen veriler düzenlenir
ve betimlenir. Betimleme tüm nitel araştırmalar için büyük önem taşır, çünkü araştırmacı
araştırma sonucunda ulaştığı sonuçların geçerliğini bu betimlemelere dayandırmak
zorundadır. Elde edilen bulgular ayrıntılı bir şekilde betimlendikten sonra, araştırmacı bu
bulgularla ilgili yorum ve açıklamalarını sunabilir. Araştırmacının yorumları, betimsel
bulgularla desteklendiği takdirde okuyucu için büyük önem taşır.

ODAK GRUP GÖRÜŞMESİ SÜRECİ:

1. Araştırma amacının kullanılacak yöntem açısından gözden geçirilmesi:

Araştırmanın amacı; çevirmen adaylarının duygusal zekâ düzeyleri ile yazınsal
çeviri edimleri arasında ilişki olup olmadığını bulmaktır.

2. Araştırma sorularından yola çıkarak odak grup görüşme sorularının

geliştirilmesi:

SORU ALTERNATİF SORU SONDA

Ne tür kitaplar okursunuz?
Ne sıklıkla kitap okursunuz?
Kitap okurken kendinizi
karakterlerin yerine koyup
empati yapar mısınız?
İlk kez girdiğiniz bir ortamda
yeni insanlarla iletişim kurmak
ister misiniz?
Polisiye, korku, gerilim, aşk,
tarih vb. türlerinden hangisini
tercih edersiniz?
Bir ayda ortalama kaç kitap
okursunuz?
Kitaptaki karakterlerin duygu
ve düşüncelerini anlayıp onlar
gibi hisseder misiniz?
İlk kez tanıştığınız kişilerle
uzun sohbet etmekten hoşlanır
mısınız?
Ahmet Ümit’in Kırlangıç
Çığlığı adlı kitabı hakkında ne
düşünüyorsunuz?
En son okuduğunuz kitabı ne
zaman ve kaç günde
bitirdiniz?
Sizi gerçekten derinden
etkileyen ve kendinizi onun
yerine koyduğunuz kitap
karakterleri kimlerdir?
Kendinizi sosyal bir insan
olarak görüyor musunuz?

Duygusal zekayı tanımlar Duygularınızı yönetebilme Kendinizi azimli, hırslı,

mısınız? yeteneğiniz olduğunu çalışkan, özverili ve
düşünüyor musunuz? özdenetimi yüksek bir birey
olarak görüyor musunuz?
3. Yer ve Teknoloji Planlaması:
Odak grup görüşmesinin gerçekleştirileceği mekân 10 öğrencinin ve bir
yöneticinin bulunacağı, yeteri kadar ışık alan, oksijen yönünden zengin olan, klima
veya doğal yollarla kolay havalandırılabilen bir sınıf olacaktır. Herkesin etrafına
rahatça yerleşebileceği büyüklük ve genişlikte bir masa, rahat ve konforlu sandalyeler
yer alacaktır. Masada her katılımcı için kâğıt ve kalem, su ve su bardakları olacaktır.
Kayıt için üst özelliklere sahip ses kayıt cihazı kullanılacaktır. Diğer
kullanılacak elektronik aygıt ise mikrofondur. Bütün katılımcıların konuşmalarını eşit
düzeyde ve aynı hassasiyetle kaydedebilmek için masanın ortasına çok yönlü bir masa
mikrofonu koyulacaktır.

4. Bütün Sürecin Pilot Denemesinin Yapılması:

Araştırmada kullanılacak görüşme yönergesini denemek, araştırmanın
gerçekleşeceği ortamı ve araştırmada veri toplama amacıyla kullanılacak kayıt
cihazları gibi malzemeleri denemek için pilot deneme yapılacaktır. Pilot deneme
sürecinin olabildiğince gerçeğe uygun olarak yerine getirilmesi için, pilot deneme
sürecine davet edilecek katılımcılar araştırmanın asıl hedef kitlesinden ve asıl
araştırmaya dahil edilecek sayıda seçilmelidir.

5. Katılımcılarım Belirlenmesi ve Davet Edilmesi:

Kırıkkale Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık Bölümü 4. Sınıf
öğrencilerinden 10 öğrenci araştırma alanı örneklemi olarak seçilecektir. Nedeni ise bu
öğrencilerin çeviri deneyimlerinin daha gelişmiş olmasıdır. Öğrenciler önceden telefon
veya e-posta yoluyla çalışmanın amacı hakkında bilgilendirilecek, herkes için uygun
olan gün ve saat belirlenecek ve son olarak çalışmanın yapılabilmesi için Kırıkkale
Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık Bölümü’nde bir sınıf belirlenecektir.

6. Yönetici Özellikleri:
Yönetici odak grup sürecinin başında katılımcıları toplantının amaçları
konusunda bilgilendirmeli, katılımcıların kendilerini rahat hissetmesini sağlamalı, açık
uçlu sorularla tartışmayı özendirmeli, sondalar yoluyla ayrıntıya girmeli, görüş ve
düşünceleri onaylıyormuş ya da onaylamıyormuş görüntüsü vermemeli ve katılımcılar
arasında ayrım yapmamalıdır.
Yönetici görüşmeyi kendisi yönetecek, yanında bir yardımcısı olmayacaktır.

7. Verinin Düzenlenmesi ve Analizi:

Odak grup görüşme oturumu tamamlandıktan sonra, ses kayıt cihazı yoluyla
kaydedilmiş sözel veri dikkatli biçimde ve birebir yazıya dönüştürülecektir.
 ÇOKLU ZEKÂ KURAMI VE ZEKÂ TÜRLERİ

Zekâ: Öğrenme, öğrenileni kullanma ve öğrenilenlerden yeni çözüm yolları

üretebilme kapasitemizdir. Düşünüp akıl yürütebilme; sorgulayıp sonuç çıkarabilme becerisi
de diyebiliriz.

Çoklu zekâ kuramı: Harvard Üniversitesi’nde bilimsel çalışmalar yapan Amerikan

psikolog Howard Gardner tarafından öne sürülen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre insan
zekâsı 8 alt kategoriye ayrılmış ve 9. alt kategori üzerine de araştırmalar başlamıştır. Mevcut
8 alt kategori, insanın sahip olduğu zekâsını hangi alanlarda daha etkin kullanabildiğini
gösteren –veya sınıflandıran- zekâ türlerinden oluşmaktadır. Gardner çoklu zekâ kuramına
göre her insanın özel yetenek alanları ve zekâsını kendine özgü kullanma biçimi vardır.

1- UZAMSAL ZEKÂ NEDİR?

Uzamsal zekâ, görsellikle ilgili olan ve aslında görsel-uzamsal olarak adlandırılan bir zekâ

türüdür. Buradaki görsellik hem görmeyle hem de zihin gözü denilen zihinde
canlandırmayla ilgilidir. Zihinsel anlamda ilk gelişim alanlarından biridir çünkü insan
doğduğu andan itibaren görmektedir. Görülenleri hafızaya alma, anlatılanları ise zihinde
canlandırma, boyutlandırma ve görsel tasarımlar kurgulama uzamsal-görsel zekâ
becerileridir. Bazı insanlarda temel düzeyde olan görsel zekâ, sanatsal alanlarda kendini
kanıtlamış kişilerde daha belirgin gözlemlenebilmektedir.

2- KİNESTETİK ZEKÂ NEDİR?

Kinestetik zekâ, beyin-beden koordinasyonuyla ilgili ve aslında bedensel-kinestetik olarak

adlandırılan bir zekâ türüdür. Kinestetik zekâsı gelişmiş olan kişiler jest ve mimiklerini adeta
ustalıkla kullanırlar. Bu sayede, duygu ve düşüncelerini anlatma konusunda başarılıdırlar.
Sadece günlük konuşma değil; sanatsal kompozisyonlar konusunda da iyidirler. Örnek:
Kusursuz aktardığı koreografiyle mesaj veren bir dansçı. Kinestetik-bedensel zekâsı ön planda
olan kişilerin zihinsel ve bedensel uyumu hemen fark edilir. Düşündüklerini, harekete dökme
konusunda iyi oldukları için bedenlerini oldukça sanatsal kullanırlar. Başarılı sporcularda bu
örneği görebilmekteyiz.

3- MÜZİKSEL ZEKÂ NEDİR?

Müziksel zekâ, doğadaki seslere ve müziğe karşı duyarlılığın yüksek olmasıyla ilgili ve
aslında müziksel-ritmik olarak adlandırılan bir zekâ türüdür. Müziksel zekâsı ön planda olan
kişiler bazen hiç eğitim almadan bir enstrümanı çalabilir; notalarını bilmediği müzikleri
sadece dinleme yoluyla öğrenip çalabilirler. Müziksel zekâ insanın, sesleri yorumlama, bir
araya getirme ve işleme yeteneği ile ilgilidir. 

4- SÖZEL ZEKÂ NEDİR?

Sözel zekâ, dil becerileriyle ilgili olan ve aslında sözel-dilsel olarak adlandırılan bir zekâ
türüdür. İnsanın, zihnindeki düşünceleri sözcüklerle ifade edebilme; sözcüklerle anlatılanları
da zihninde anlamlandırabilme becerileriyle ilgilidir. Sözel zekâsı iyi olan kişilerin olayları
kompoze etme, hitap ve sözlü-yazılı sunum konusundaki yetenekleri belirgindir. Okullarda
sözel zekâya hitap eden ve sözel zekâyı geliştirme etkisi olan derslere oldukça fazla
odaklanılmıştır. Yazarlar, hatipler, şairler, siyasetçiler, dil bilimciler ve benzer mesleklerde
başarılı olmuş kişilerin sözel zekâsı ön plandadır.

5- İÇSEL ZEKÂ NEDİR?

İçsel zekâ, kişinin kendini iyi tanıma ve bunu faydaya dönüştürme becerisiyle ilgilidir. Bu
zekâ türünü önemli kılan, beceri-hedef uyumudur. Yani, içsel zekâsı gelişmiş kişiler, neler
yapabilecekleri konusunda neredeyse kusursuz bir öngörüye sahiptirler. Dolayısıyla,
başladıkları işte başarılı sonuçlar elde etme olasılıkları yüksektir. Kendi davranışlarını, sosyal
etkileyiciler ile birleştirip yorumlama konusunda yetenekli kişiler içsel zekâsı gelişmiş
kişilerdir.

6- SOSYAL ZEKÂ NEDİR?

Sosyal zekâ, bireysel veya toplumsal davranışları iyi analiz etme, iyi iletişim kurma
becerileriyle ilgilidir. Sosyal zekâsı gelişmiş olan kişiler, karşısındaki insanın duygularını
anlama ve hatta yönetme konusunda başarılıdırlar. Topluluklara hitap eden siyasetçi, eğitmen
ve benzeri meslek gruplarında başarılı olan kişiler sosyal zekâsıyla ön plana çıkmaktadır.
Sosyal zekânın gelişmiş olması kişiye geniş bir çevre, sevilen kişi olma, kabul edilme gibi
avantajlar sağlar.

7- MATEMATİKSEL ZEKÂ NEDİR?

Matematiksel zekâ, sayı ve sembolleri etkin kullanma, soyut kavramlar türetme ve mantık
yürütebilme becerileriyle ilgilidir. Mantıksal-Matematiksel zekâ olarak da adlandırılır.
Matematiksel zekâsı ön planda olan kişiler analitik düşünebilme konusunda iyidirler. Parçaları
bir araya getirip sonuç çıkarma, tümden gelim veya tüme varım konusunda başarılıdırlar.
Muhakeme yeteneği, matematiksel zekânın bir parçasıdır. Matematiksel zekâ kişinin neden-
sonuç ilişkisi kurabilmesini ve sağlam sorgularla, sağlıklı sonuçlar elde etmesini sağlar.
Okullarda matematiksel zekâya hitap eden dersler, tıpkı sözel zekâ dersleri gibi ağırlıklıdır.
 8- DOĞASAL ZEKÂ NEDİR?

Doğasal zekâ, doğayı büsbütün yorumlama becerisiyle ilgilidir. Doğa zekâsı olarak da
isimlendirilir. Doğasal zekâsı yüksek kişiler, doğayı ve doğadaki canlıları inceleyip çıkarımlar
elde etme konusunda başarılıdırlar. Hayvan ve doğa belgesi izleme konusunda istekli kişilerin
doğasal zekâsının diğer insanlardan daha belirgin olması tesadüf değildir. Arkeoloji, dağcılık,
izcilik, belgesel çekimi, botanik, jeoloji alanlarında aktiftirler.