1 slaidi

სოციალური ფსიქოლოგია საზოგადოებისა და ინდივიდის ურთიერთ

დამოკიდებულებებს, ადამიანთა შორის ურთიერთობებსა და ჯგუფებსა და
ჯგუფთაშორის ფენომენებს შეისწავლის. ინდივიდს, როგორც სოციუმის ცალკეულ
წარმომადგენელს უწევს მიიღოს ესა თუ ის სოციალური როლი და დაემორჩილოს ამა თუ
იმ სოციალურ ნორმას. კონფორმულობა არის ადამიანების ტენდეცია დაეთანხმონ ჯგუფის
წევრების ქცევებსა და შეხედულებებს. იგი სოციალური ქცევის ტიპია, რომელსაც
ახასიათებს შემგუებლობა, მოვლენათა, ნორმატიული წესების, მოსაზრებების,
ღირებულებებისა და წარმოდგენების პასიური მიღება, საკუთარი პოზიციის უქონლობა,
მეტ–ნაკლები წნეხის შემთხვევაში სტერეოტიპის უპრინციპო და უკრიტიკო გათავისება.
კონფორმიზმი ეს არის მოვლენა, როცა ადამიანები ერიდებიან თავიანთი აზრის
გამოხატვას, ან რაიმე საქციელის ჩადენას მხოლოდ იმიტომ რომ ეშინიათ არ დარჩნენ
საზოგადოებისგან გარიყულნი. სიტუაციას, როდესაც ადამიანები იძულებულნი არიან
დაემორჩილონ რომელიმე ზნეობრივ თუ სამათლებრივ კანონს, მხოლოდ იმიტომ რომ
საზოგადოებაში, სადაც ისინი ტრიალებენ ეს არის მიუღებელი მას
ინდივიდუალისტური კულტურის პრინციპებზე აღზრდილი ფსიქოლოგები
განიხილავენ როგორც დამორჩილებას, დათმობას და არა როგორც თანამშრომლობისა
და გუნდური მუშაობის უნარს.
2slaidi
სოციალური ფსიქოლოგები გამოყოფენ კონფორმულობის ორ ტიპს:
1. ინტერიორიზაციას, როცა ხდება ჯგუფის აზრის მიღება და გაშინაგნება;
2. დამორჩილებას, როცა ადამიანი გარეგნულად ეთანხმება, მაგრამ შინაგანად – არა.
ხოლო ძალებსა და გავლენებს, რომლებიც საზოგადოებაში დამკვიდრებასა და
სოციალური ზეწოლის არიდებას ემსახურება, ასევე კონფორმულობამდე მიჰყავს
ინდივიდი, ესენია: ინფორმაციული გავლენა – როდესაც ჩნდება მოთხოვლინება
მოცემულ სიტუაციებში ვიყოთ კორექტულები და მოვიქცეთ სწორად; და ნორმატიული
გავლენა – როდესაც ინდივიდს აქვს მოთხოვლინება დაიმსახუროს გარშემომყოთა
აღიარება, მოწონება.
არსებობს კონფორმიზმის სახე-სხვაობები: ადამიანი აკეთებს იმას, რაც დიდიად არ
სიამოვნებს – რათა დაიმსახუროს შექება და აირიდოს დასჯა – კომფორმიზმის ამ
ფორმას დათმობა ჰქვია თუკი ინდივიდის დათმობა არის პასუხი კატეგორიულ
ბრძანებაზე – მაშინ ის დაქვემდებარებას ან დამორჩილებას წამოადგენს.
3 slaidi
სოლომონ აშმა 1951 წელს, “Swarthmore”-ის კოლეჯის სტუდენტებზე ჩაატარა
ექსპერიმენტი, რათა გაერკვია თუ როგორ გავლენა შეიძლება იქონიოს ჯგუფის,
თუნდაც არასწორმა, აზრმა ინდივიდისაზე.
თავისთავად კითხვა, ადვილი და აშკარა იყო. თუ ინდივიდი არასწორ პასუხს
გასცემდა, მაშასადამე ეს ნათელი გამოხატულება იქნებოდა ჯგუფის გავლენისა.

აშმა გამოიყენა ლაბორატორიული ექსპერიმენტი ამ საკითხის შესასწავლად, მასში

მონაწილეობა ამერიკის 50-მა ბიჭმა სტუდენტმა მიიღო. აშს ასევე საკონტროლო
ჯგუფიც ჰყავდა. ექსპერიმენტს სახელად “მხედველობის ტესტი” ერქვა, რათა
მონაწილეებს ვერ მიმხვდარიყვნენ მის ნამდვილ მიზანს.
ექსპერიმენტის მონაწილეებს უნდა გამოეცნოთ ხაზებს შორის შესაბამისობა. რაც
ყველაზე მთავარია, ერთი ინდივიდის გარდა ყველა შეთანხმებული იყო, თუ რა
პასუხები უნდა გაეცათ. ხოლო, ამ ერთ ინდივიდს, სხვებიც ჩვეულებრივი
მონაწილეები ეგონა.
მონაწილეებს უნდა გამოეცნოთ სამი ხაზიდან (ა, ბ, გ, ) რომელი შეესაბამებოდა
მთავარ ცალკე მდგომ ხაზს. “არაშეათანხმებული” ინდივიდი ამას ბოლოს, ან
ბოლოს წინ აკეთებდა (პასუხობდა).
სულ გამოკითხვა თვრამეტჯერ ჩატარდა, ხოლო “შეთანხმებულმა” მსახიობებმა
აქედან თორმეტჯერ არასწორად უპასუხეს (კრიტიკულ მცდელობად წოდებული).

daskvna
საშუალოდ, მონაწილეების ერთი მესამედი (32%) აღმოჩნდა კონფორმული და
დაეთანხმა ჯგუფის მიერ გაცემულ არასწორ პასუხს. მთლიანობაში 12
კრიტიკული მცდელობიდან, დაახლოებით 75% პროცენტი ერთხელ მაინც მოექცა
გავლენის ქვეშ, ხოლო 25% არცერთხელ. რაც შეეხება საკონტროლო ჯგუფს,
სადაც “შეთანხმებულების” გავლენა არ იყო, არასწორი პასუხების რაოდენობა
ერთ პროცენტზე ნაკლები იყო მონაწილეთა მხრიდან.
სოციალური ფსიქოლოგია საზოგადოებისა და ინდივიდის ურთიერთ
დამოკიდებულებებს, ადამიანთა შორის ურთიერთობებსა და ჯგუფებსა და
ჯგუფთაშორის ფენომენებს შეისწავლის. ინდივიდს, როგორც სოციუმის ცალკეულ
წარმომადგენელს უწევს მიიღოს ესა თუ ის სოციალური როლი და დაემორჩილოს ამა თუ
იმ სოციალურ ნორმას. კონფორმულობა არის ადამიანების ტენდეცია დაეთანხმონ ჯგუფის
წევრების ქცევებსა და შეხედულებებს. იგი სოციალური ქცევის ტიპია, რომელსაც
ახასიათებს შემგუებლობა, მოვლენათა, ნორმატიული წესების, მოსაზრებების,
ღირებულებებისა და წარმოდგენების პასიური მიღება, საკუთარი პოზიციის უქონლობა,
მეტ–ნაკლები წნეხის შემთხვევაში სტერეოტიპის უპრინციპო და უკრიტიკო გათავისება.
კონფორმიზმი ეს არის მოვლენა, როცა ადამიანები ერიდებიან თავიანთი აზრის
გამოხატვას, ან რაიმე საქციელის ჩადენას მხოლოდ იმიტომ რომ ეშინიათ არ დარჩნენ
საზოგადოებისგან გარიყულნი. სიტუაციას, როდესაც ადამიანები იძულებულნი არიან
დაემორჩილონ რომელიმე ზნეობრივ თუ სამათლებრივ კანონს, მხოლოდ იმიტომ რომ
საზოგადოებაში, სადაც ისინი ტრიალებენ ეს არის მიუღებელი მას
ინდივიდუალისტური კულტურის პრინციპებზე აღზრდილი ფსიქოლოგები
განიხილავენ როგორც დამორჩილებას, დათმობას და არა როგორც თანამშრომლობისა
და გუნდური მუშაობის უნარს.
2slaidi
სოციალური ფსიქოლოგები გამოყოფენ კონფორმულობის ორ ტიპს:
1. ინტერიორიზაციას, როცა ხდება ჯგუფის აზრის მიღება და გაშინაგნება;
2. დამორჩილებას, როცა ადამიანი გარეგნულად ეთანხმება, მაგრამ შინაგანად – არა.
ხოლო ძალებსა და გავლენებს, რომლებიც საზოგადოებაში დამკვიდრებასა და
სოციალური ზეწოლის არიდებას ემსახურება, ასევე კონფორმულობამდე მიჰყავს
ინდივიდი, ესენია: ინფორმაციული გავლენა – როდესაც ჩნდება მოთხოვლინება
მოცემულ სიტუაციებში ვიყოთ კორექტულები და მოვიქცეთ სწორად; და ნორმატიული
გავლენა – როდესაც ინდივიდს აქვს მოთხოვლინება დაიმსახუროს გარშემომყოთა
აღიარება, მოწონება.
არსებობს კონფორმიზმის სახე-სხვაობები: ადამიანი აკეთებს იმას, რაც დიდიად არ
სიამოვნებს – რათა დაიმსახუროს შექება და აირიდოს დასჯა – კომფორმიზმის ამ
ფორმას დათმობა ჰქვია თუკი ინდივიდის დათმობა არის პასუხი კატეგორიულ
ბრძანებაზე – მაშინ ის დაქვემდებარებას ან დამორჩილებას წამოადგენს.
3 slaidi
სოლომონ აშმა 1951 წელს, “Swarthmore”-ის კოლეჯის სტუდენტებზე ჩაატარა
ექსპერიმენტი, რათა გაერკვია თუ როგორ გავლენა შეიძლება იქონიოს ჯგუფის,
თუნდაც არასწორმა, აზრმა ინდივიდისაზე.
თავისთავად კითხვა, ადვილი და აშკარა იყო. თუ ინდივიდი არასწორ პასუხს
გასცემდა, მაშასადამე ეს ნათელი გამოხატულება იქნებოდა ჯგუფის გავლენისა.

აშმა გამოიყენა ლაბორატორიული ექსპერიმენტი ამ საკითხის შესასწავლად, მასში

მონაწილეობა ამერიკის 50-მა ბიჭმა სტუდენტმა მიიღო. აშს ასევე საკონტროლო
ჯგუფიც ჰყავდა. ექსპერიმენტს სახელად “მხედველობის ტესტი” ერქვა, რათა
მონაწილეებს ვერ მიმხვდარიყვნენ მის ნამდვილ მიზანს.
ექსპერიმენტის მონაწილეებს უნდა გამოეცნოთ ხაზებს შორის შესაბამისობა. რაც
ყველაზე მთავარია, ერთი ინდივიდის გარდა ყველა შეთანხმებული იყო, თუ რა
პასუხები უნდა გაეცათ. ხოლო, ამ ერთ ინდივიდს, სხვებიც ჩვეულებრივი
მონაწილეები ეგონა.
მონაწილეებს უნდა გამოეცნოთ სამი ხაზიდან (ა, ბ, გ, ) რომელი შეესაბამებოდა
მთავარ ცალკე მდგომ ხაზს. “არაშეათანხმებული” ინდივიდი ამას ბოლოს, ან
ბოლოს წინ აკეთებდა (პასუხობდა).
სულ გამოკითხვა თვრამეტჯერ ჩატარდა, ხოლო “შეთანხმებულმა” მსახიობებმა
აქედან თორმეტჯერ არასწორად უპასუხეს (კრიტიკულ მცდელობად წოდებული).

daskvna
საშუალოდ, მონაწილეების ერთი მესამედი (32%) აღმოჩნდა კონფორმული და
დაეთანხმა ჯგუფის მიერ გაცემულ არასწორ პასუხს. მთლიანობაში 12
კრიტიკული მცდელობიდან, დაახლოებით 75% პროცენტი ერთხელ მაინც მოექცა
გავლენის ქვეშ, ხოლო 25% არცერთხელ. რაც შეეხება საკონტროლო ჯგუფს,
სადაც “შეთანხმებულების” გავლენა არ იყო, არასწორი პასუხების რაოდენობა
ერთ პროცენტზე ნაკლები იყო მონაწილეთა მხრიდან.

სოციალური ფსიქოლოგია საზოგადოებისა და ინდივიდის ურთიერთ

დამოკიდებულებებს, ადამიანთა შორის ურთიერთობებსა და ჯგუფებსა და
ჯგუფთაშორის ფენომენებს შეისწავლის. ინდივიდს, როგორც სოციუმის ცალკეულ
წარმომადგენელს უწევს მიიღოს ესა თუ ის სოციალური როლი და დაემორჩილოს ამა თუ
იმ სოციალურ ნორმას. კონფორმულობა არის ადამიანების ტენდეცია დაეთანხმონ ჯგუფის
წევრების ქცევებსა და შეხედულებებს. იგი სოციალური ქცევის ტიპია, რომელსაც
ახასიათებს შემგუებლობა, მოვლენათა, ნორმატიული წესების, მოსაზრებების,
ღირებულებებისა და წარმოდგენების პასიური მიღება, საკუთარი პოზიციის უქონლობა,
მეტ–ნაკლები წნეხის შემთხვევაში სტერეოტიპის უპრინციპო და უკრიტიკო გათავისება.
კონფორმიზმი ეს არის მოვლენა, როცა ადამიანები ერიდებიან თავიანთი აზრის
გამოხატვას, ან რაიმე საქციელის ჩადენას მხოლოდ იმიტომ რომ ეშინიათ არ დარჩნენ
საზოგადოებისგან გარიყულნი. სიტუაციას, როდესაც ადამიანები იძულებულნი არიან
დაემორჩილონ რომელიმე ზნეობრივ თუ სამათლებრივ კანონს, მხოლოდ იმიტომ რომ
საზოგადოებაში, სადაც ისინი ტრიალებენ ეს არის მიუღებელი მას
ინდივიდუალისტური კულტურის პრინციპებზე აღზრდილი ფსიქოლოგები
განიხილავენ როგორც დამორჩილებას, დათმობას და არა როგორც თანამშრომლობისა
და გუნდური მუშაობის უნარს.
2slaidi
სოციალური ფსიქოლოგები გამოყოფენ კონფორმულობის ორ ტიპს:
1. ინტერიორიზაციას, როცა ხდება ჯგუფის აზრის მიღება და გაშინაგნება;
2. დამორჩილებას, როცა ადამიანი გარეგნულად ეთანხმება, მაგრამ შინაგანად – არა.
ხოლო ძალებსა და გავლენებს, რომლებიც საზოგადოებაში დამკვიდრებასა და
სოციალური ზეწოლის არიდებას ემსახურება, ასევე კონფორმულობამდე მიჰყავს
ინდივიდი, ესენია: ინფორმაციული გავლენა – როდესაც ჩნდება მოთხოვლინება
მოცემულ სიტუაციებში ვიყოთ კორექტულები და მოვიქცეთ სწორად; და ნორმატიული
გავლენა – როდესაც ინდივიდს აქვს მოთხოვლინება დაიმსახუროს გარშემომყოთა
აღიარება, მოწონება.
არსებობს კონფორმიზმის სახე-სხვაობები: ადამიანი აკეთებს იმას, რაც დიდიად არ
სიამოვნებს – რათა დაიმსახუროს შექება და აირიდოს დასჯა – კომფორმიზმის ამ
ფორმას დათმობა ჰქვია თუკი ინდივიდის დათმობა არის პასუხი კატეგორიულ
ბრძანებაზე – მაშინ ის დაქვემდებარებას ან დამორჩილებას წამოადგენს.
3 slaidi
სოლომონ აშმა 1951 წელს, “Swarthmore”-ის კოლეჯის სტუდენტებზე ჩაატარა
ექსპერიმენტი, რათა გაერკვია თუ როგორ გავლენა შეიძლება იქონიოს ჯგუფის,
თუნდაც არასწორმა, აზრმა ინდივიდისაზე.
თავისთავად კითხვა, ადვილი და აშკარა იყო. თუ ინდივიდი არასწორ პასუხს
გასცემდა, მაშასადამე ეს ნათელი გამოხატულება იქნებოდა ჯგუფის გავლენისა.

აშმა გამოიყენა ლაბორატორიული ექსპერიმენტი ამ საკითხის შესასწავლად, მასში

მონაწილეობა ამერიკის 50-მა ბიჭმა სტუდენტმა მიიღო. აშს ასევე საკონტროლო
ჯგუფიც ჰყავდა. ექსპერიმენტს სახელად “მხედველობის ტესტი” ერქვა, რათა
მონაწილეებს ვერ მიმხვდარიყვნენ მის ნამდვილ მიზანს.
ექსპერიმენტის მონაწილეებს უნდა გამოეცნოთ ხაზებს შორის შესაბამისობა. რაც
ყველაზე მთავარია, ერთი ინდივიდის გარდა ყველა შეთანხმებული იყო, თუ რა
პასუხები უნდა გაეცათ. ხოლო, ამ ერთ ინდივიდს, სხვებიც ჩვეულებრივი
მონაწილეები ეგონა.
მონაწილეებს უნდა გამოეცნოთ სამი ხაზიდან (ა, ბ, გ, ) რომელი შეესაბამებოდა
მთავარ ცალკე მდგომ ხაზს. “არაშეათანხმებული” ინდივიდი ამას ბოლოს, ან
ბოლოს წინ აკეთებდა (პასუხობდა).
სულ გამოკითხვა თვრამეტჯერ ჩატარდა, ხოლო “შეთანხმებულმა” მსახიობებმა
აქედან თორმეტჯერ არასწორად უპასუხეს (კრიტიკულ მცდელობად წოდებული).

daskvna
საშუალოდ, მონაწილეების ერთი მესამედი (32%) აღმოჩნდა კონფორმული და
დაეთანხმა ჯგუფის მიერ გაცემულ არასწორ პასუხს. მთლიანობაში 12
კრიტიკული მცდელობიდან, დაახლოებით 75% პროცენტი ერთხელ მაინც მოექცა
გავლენის ქვეშ, ხოლო 25% არცერთხელ. რაც შეეხება საკონტროლო ჯგუფს,
სადაც “შეთანხმებულების” გავლენა არ იყო, არასწორი პასუხების რაოდენობა
ერთ პროცენტზე ნაკლები იყო მონაწილეთა მხრიდან.