KPWKP

ARALIN 6 & 7

PANAHON NG KATUTUBO PANAHON NG AMERIKANO

Museo ng Aklatang Pambasa at Unibersidad ng SantoTomas Komisyon ng Batas Blg. 74 – Marso 21, wikang ingles
– makikita ditto ang mga ebedensiya ng kanilang sinig at ay ginamit na wikang panturo sa paaralang pambayan
panitika
Thomasites at sundalo – nagsilbing guro sa pagturo
Padre Chirino – pinatunayan na may sariling Sistema ng
pagsulat ang mga katutubo (Relacion de las Islas Filipinas Tatlong R – reading, writing, arithmetic
1604)
Lope K. Santos – isa sa mga wikang ginagamit ang
Baybayin – Sistema ng pagsulat ng mga katutubo nararapat na maging wikang Pambansa
answer - 17 titik (3 patinig, 14 katinig)
Manuel L. Quezon – pangulo ng komonwelt ng
Pilipinas
PANAHON NG ESPANYOL Komonwelt Blg. 184 – opisyal na paglikha sa surian ng
- Ginamit ang pananampalatayag kristiyanismo wikang Pambansa noong Nobyembre 13, 1936.
- Nanganib ang wikang katutubo, sanhi ng pag ka Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 – tagalog ang
watak watak magiging batayan ng wikang Pambansa
Doctrino Christiana – unang librong nalathala sa bansa
Haring Felipe II – inutos ang pagtuturo ng wikang PANAHON NG HAPONES
Espanyol sa lahat ng katutubo ngunit nabigo sya
Ordinansa Militar Blg. 3 – gawing opisyal na wika ang
Carlos IV – gamitin ang espanyol sa lahat ng paaralang Tagalog at wikang Hapon (Nihonggo)
itinatag ng mga Indiyo
Jose Villa Panganiban – itinuro ang wikang tagalog sa
mga Hapones
PANAHON NG REBOLUSYOG PILIPINO
- Nagkaroon ng matinding damdaming nasyonalismo
- Ang wikang tagalog ay naging biktima ng politika
Andres Bonifacio – nagtatag ng katipunan
1872 – nagkaroon ng kiolusang propagandista na
naging simula ng paghihimagsik
“isang bansa, isang diwa” – sumibol na kaisipan
Biak na bato – unang sama-samang pagkilos ng mga
Pilipino
PANAHON NG PAGSASARILI BATAS, KAUTUSAN, PROKLAMASYONG PINAIRAL SA
PAGPAPAUNLAD NG WIKANG PAMBANSA
Batas Komonwelt Blg. 570 – (Hulyo 4, 1946) wikang
opisyal sa bansa ay tagalog at ingles Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 (Abril 1, 1940) –
“ang Tagalog English vocabulary”
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 – ang wikang
Pambansa mula tagalog nagiging Pilipino: pinalabas ni Batas ng Komonwelt Blg. 570 – isa sa wikang opisyal
Jose B. Romero noong Agosto 13, 1959 ang wikang Pambansa
Diosdado Macapagal – (Kautusang Tagapagpaganap Proklamasyon Blg. 12 - pagkakaroon ng pagdiriwang
Blg 60 s. 1963) awitin ang pambanang awit sa titik ng lingo ng wika mula Marso 29 - Abril 4
nitong Pilipino
Proklamasyon Blg. 186 (1955) - paglilipat ng
Ferdinand Marcos – (kautusang tagapagpaganap Blg. pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa Agosto 13-19
96, s. 1967) lahat ng edipisyo, gusali at tanggapan ay
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 - tawagin ang wikang
pangalanan sa Pilipino
pambansa na Pilipino
Rafael Salas – (Memorandum Sirkular Blg. 172; 1968)
Saligang-batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6 -
ulong-liham ng mga tanggapan ng pamahalaan ay
Filipino ang wikang Pambansa ng Pilipinas
isulat sa Filipino
CHED Memorandum Blg. 59 (1996) - 9 na yunit na
Memorandum Sirkular Blg. 172 (1968) – pagbibigay ng
pangangailangan ng Filipino sa kolehiyo
tagubilin sa lahat ng mga kawani ng pamahalaan
Proklasmasyon Big. 1041 (1997) - buwan ng Agosto,
Kutusang tagapagpaganap Blg. 187 – ang lahat ng
ang buwan ng Wikang Filipino.
sangay ng pamahalaan ay gagamit ng wikang Pilipino
Juan L. Manuel – (Kautusang Pangkagawaran Blg. 25, s.
1974) patakarang edukasyong bilinguwal. EBOLUSYON NG WIKANG PAMBANSA
Disyembre 30, 1937 – tagalog ang magiging batayan ng
wikaang Pambansa
ARTIKULO XIV NG SALIGANG BATAS 1987
1940 – pagtuturo ng wikang Pambansa sa lahat ng
Sek. 6 – ang wikang Pambansa ng pilipinas ay Filipino
pampublikon at pripadong paaralan
Sek. 7 – ang wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at
Hunyo 4, 1946 – tatawaging wikang pambansabf
hanggat walang tinadhana ang batas, ingles
Pilipino ay isa nang wikang opisyal
Sek. 8 – ang konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa
1959 – “wikang pambansang Pilipino” o
Filipino at Ingles
“wikangpambansa batay sa tagalog”
Sek. 9 – dapat magtatag ang kongreso ng isang
1987 – filipino na ang ngalan ng wikang pambansa
komisyon ng wikang Pambansa
Aralin 1 & 2
Mga sitwasyong pangwika sa pilipinas
Telebisyon – pinakamakapangyarihang media
Telebisyon – wikang filipino
Radyo – wikang filipino at rehiyonal
Diyaryo – tabloid at broadsheet
 Tabloid – wikang filipino
 Broadsheet – wikang ingles
Social media at sa internet – wikang filipino
Social media at sa internet – code switching
Pelikula at dula – wikang filipino at ingles
Text – wikang lokal at panrehiyonl
Text capital of the world ang ating bansa
Hugot lines – filipino o taglish
Pick-up lines – filipino, ingles, taglish, code-switching
Fliptop – filipino
Aralin 3
SITWASYONG PANGWIKA SA:
Kalakalan – wikang ingles at filipino
Pamahalaan – wikang filipino
Edukasyon – mother tongue, filipino at inlges
Register – jargons, sosyolek
Jargon – terminong ugnay ng mga trabaho
Aralin 4
Iba’t ibang sitwasyon ng paggamit ng
wika
DISKURSO SA PASULAT:
Pagsalaysay – pagkukuwento ng mga pangyayaring
base sa buhay ng tao
Paglalarawan – paglalarawan sa kulay, hugis o anyo ng
isang bagay
Paglalahad – walang kinikilingang pagpapaliwanag sa
isang disiplina
Pangangatwiran – hikayatin na maniwala at mapakilos
tungo sa ninanais ng sumulat
MGA ANTAS NG WIKA
1. Pampanitikan – idyoma, tayutay, at iba pang,
tema at punto
2. Pambansa – ginagamit sa mga aklat, babasahin
at sirkulasyong pangmadla
3. Lalawigan – dayalekto ng mga katutubo
4. Kolokyal – nabuo mula sa pormal na mga salita
5. Teknikal – larangan ng agham at matematika
6. Cybernetic – larangan ng teknolohiyang
computer
7. Balbal o panlansangan – pinakamababang
antas; salitang pangkalye o pangkanto
8. Bulgar – pagmumura at malalaswang mga
salita
Sitwasyong Pangwika sa Kalakalan
Napabilis ang gawain, komunikasyon at mga
transakysyon. Wikang Ingles ang madalas na ginagamit
dahil karamihan sa mga kliyente ay mga dayuhan.

Sitwasyong Pangwika sa Pamahalaan

Wikang Filipino ang ginagamit sa mga opisyal na mga
transaksyon, komunikasyon, korespondansya. Ito rin
ang ginagamit sa mga SONA ng pangulo.

Sitwasyong Pangwika sa Edukasyon

Ginagamit ang unang wika mula Kinder hanggang
Grade 3. Ang wikang Filipino at Ingles ay itinuturo pa
rin sa magkahiwalay na asignatura. Ang mga wikang
ito ay ginagamit na panturo sa paaralan upang higit na
maunawaan ang mga tinatalakay sa paksang pinag-
aaralan.

Register o Barayti ng Wikang Ginagamit sa Iba’t-ibang

Sitwasyon
Ginagamit ang jargon o mga terminong kaugnay ng
mga trabaho sa iba’t-ibang hanapbuhay. Sangkot din
ang sosyolek na isang barayti ng wika rito.