Professional Documents
Culture Documents
Wikang Pambansa
Panahon ng Sinaunang Austronesyano
200
Sa panahong ito nalaman ang pinagmulan ng lahi at ng wika.
Ang wikang Austronesian ay ang sinasabing batayan ng maraming
wika sa Pilipinas.
1521
nangmagbasa at magsulat ang mga Katutubong Pilipino.
Mula sa dating baybayin o mas kilalang “alibata”, ito ay napalitan ng
Alpabetong Romano na binubuo ng dalawampu’t siyam (29) na titik.
Nakapag-ambag sa wika ang mga mananakop dahil sa
pagkakasulat nila ng diksyunaryo at aklat panggramatika.
1872-1898
batas; gawing lalawigan ng Espanya ang Pilipinas; panumbalikin ang
pagkakaroon ng kinatawang Pilipino sa Korte ng Espanya; at ibigay
ang Kalayaan ng mga Pilipino sa pamamahayag, pananalita,
pagtitipon, at pagpapahayag ng kanilang mga karaingan.
Sa pamumuno nina Rizal, Del Pilar, Luna, at Jaena, ginamit ang
wikang Tagalog sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan
upang gisingin at pag-alabin ang damdaming makabayan – tula,
sanaysay, kwento, at iba pa.
1900- 1941
naging guro; at ipinag-utos gamitin ang wikang Ingles bilang midyum
sa pagtuturo.
Ayon sa linggwistang si David Doherty, hindi sapat ang paggamit ng
wikang bernakular sa pagtatamo ng maayos na edukasyon kung kaya
dapat gamitin ang wikang Ingles sa mga paaralan.
Naniniwala si Joseph Ralston Hayden, dating gobernadora at
isa sa tagapagtaguyod ng edukasyong Amerikano, na hindi
maitatangging ginagamit pa rin ng mga Pilipino ang kanilang
katutubong wika sa iba’t ibang gawain na hindi naman
kailangang gamitan ng wikang Ingles.
1935-1946
gagamiting Opisyal na wika?
1935 – Saligang Batas ng 1935 (Art.Blg.XIV, s.3) – ang
kongreso ay gagawa ng hakbang tungo sa pagpapatibay at
pagpapaunlad ng isang wikang pambansa na ibabatay sa
mga umiiral na katutubong wika sa kapuluan.
Nob. 13, 1936 – Batas Komonwelt Blg. 184 – Itinatag ang
surian ng Wikang Pambansa (SWP) – Binigyan ng
kapangyarihang gumawa ng mga pag-aaral sa lahat ng
mga sinasalitang wika sa Pilipinas at magrekomenda ng
pinakamagaling na magiging batayan ng isang
pambansang wika. TAGALOG ang kanilang pinili.
Nob.9, 1939 – Isinumite ng mga miyembro ng surian kay
Pang. Quezon ang kanilang rekomendasyong Tagalog ang
gagamiting batayan ng wikang pambansa.
Kasaysayan ng
Wikang Pambansa
1946
PAMBANSANG PILIPINO.”
1951 – Ang Wikang Pambansa ay tatawaging “WIKANG
PILIPINO.”
Agosto 13, 1959 – Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 – ang
wikang pambansa ay tatawaging “PILIPINO.”
1970 – Resolusyon blg. 70 – Ang wikang Pambansa ay naging
wikang panturo sa antas elementarya.
1972
Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang
tatawaging PILIPINO at hangga’t di binabago ang batas, ang
Ingles at Pilipino ang mananatiling mga opisyal na wika ng
Pilipinas.
1973 – Resolusyon Blg. 73-7 – Patakarang Edukasyong
Bilingguwal.
September 10, 1983 – Ang Constitutional Commission ay
inaprubahan na pormal na pagtibayin ang FILIPINO bilang
Wikang Pambansa.
1986 - Kasalukuyan
Oktubre 12, 1986 – pinagtibay ang implementasyon ng
1986
paggamit ng FILIPINO bilang pambansang wika.
Enero 1987 – Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117 –
pinalitan ang SWP ng LWP o Linangan ng mga Wika sa
Pilipinas.
Mayo 1987 – Inilabas ni Dr. Lourdes Quisumbing (Kalihim ng
Edukasyon) ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 32,
FILIPINO – wika ng literasi, ENGLISH – wika ng agham at
teknolihiya.
Agosto 14, 1991 - Batas Republika Blg. 7104- Nilikha ang
Komisyon sa Wikang Filipino (KWF).
Hulyo 15, 1997 – Nilagdaan ni Pang. Fidel V. Ramos ang
Proklamasyon Blg. 1041. Nagpapahayag sa taunang
pagdiriwang ng BUWAN NG WIKANG PAMBANSA tuwing
Agosto 1-31.